Administrazio Zuzenbideko Berbategia - Vocabulario de ...

71
Zuzenbidea Derecho Universidad de Deustuko Deusto Unibertsitatea Administrazio Zuzenbideko Berbategia Vocabulario de Derecho Administrativo

Transcript of Administrazio Zuzenbideko Berbategia - Vocabulario de ...

Universidad de Deusto

Deustuko Unibertsitatea

• • • • • • • •

Ad

min

istr

azio

Zu

zen

bid

eko

Ber

bat

egia

/ V

oca

bu

lari

o d

e D

erec

ho

Ad

min

istr

ativ

o

Zuze

nb

idea

Der

ech

o

Universidad de DeustukoDeusto Unibertsitatea

• • • • • • • • • •

AdministrazioZuzenbidekoBerbategiaVocabulario de DerechoAdministrativo

Cub Vocab D Adminis (5mm) 29/9/05 18:21 Página 1

Administrazio ZuzenbidekoBerbategia

Vocabulario de DerechoAdministrativo

AdministrazioZuzenbideko Berbategia

Gaztelania-Euskara / Euskara-Gaztelania

Vocabulario de Derecho Administrativo

Castellano-Euskera / Euskera-Castellano

Cesar Gallastegi / Andres Urrutia / Esther UrrutiaZuzenbide Fakultateko irakasleak - UD

Profesores de la Facultad de Derecho - UD

Arantza EtxebarriaTerminologoa / Terminóloga - UD

2005Deustuko UnibertsitateaUniversidad de Deusto

Bilbo-Bilbao

Minor Bilduma, 3. zenb.Serie minor, vol. 3

Ekintza honek Bizkaiko Foru AldundiarenKultura Sailaren laguntza jaso du.

Eskubide guztiak erreserbaturik daude. Debekatuta dago, le-gearen arabera, argitalpen hau bikoiztea, biltzea edo igortzea,ez osorik, ez zatika, ezta inolako bitarteko edo prozedura tekni-koren bidez ere, argitaratzaileen berariazko baimenik gabe.

© Egileak: Arantza Etxebarria, Cesar Gallastegi, Andres Urrutia eta Esther Urrutia© Euskal Gaien Institutua. Deustuko Unibertsitatea1. postakutxa-48080 [email protected]

ISBN: 978-84-9830-709-2

Bizkaiko ForuAldundia

Diputación Foralde Bizkaia

Kultura Saila Departamento de Cultura

Aurkibidea

Índice

Atarikoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Ezaugarri teknikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Administrazio Zuzenbideko Berbategia . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Gaztelania-Euskara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Euskara-Gaztelania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

8© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Prólogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Características técnicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Vocabulario de Derecho Administrativo . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Castellano-Euskera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Euskera-Castellano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

9© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Atarikoa

Hona hemen Deustuko Unibertsitateak argitaratzen duen Minor Bil-duma izenekoaren hirugarren uzta. Bilduma horretan, lege testuak,berbategi juridikoak eta zuzenbidea euskaraz aztertu eta lantzeko bes-telako lanak jasotzen dira.

Formatu txikian egindako argitalpen hauek 2004an abiatu ziren, Es-painiako 1978ko Konstituzioa kaleratuta. Liburu hartan, gaztelaniazkotestu ofizialarekin batera, Euskaltzaindiaren euskarazko bertsio berriajaso zen. Urte berean, konstituzio zuzenbideko eta zientzia politikokooinarrizko hitz eta kontzeptuak biltzen zituen euskara/gaztelania hizte-gi txiki bat argitaratu zen.

Lan-ildo horri jarraipena emateko asmoarekin, irakurleak esku ar-tean du zuzenbideko adar bati buruzko bigarren berbategi elebiduna,hain zuzen ere, administrazio zuzenbideari buruzkoa. Espezialitate ju-ridiko horrek, erabilera arrunteko adierazpenen atal orokorraz gain,atal bereziak ditu, besteak beste, funtzio publikoaren zuzenbidea etahirigintza.

Konstituzio Zuzenbideko Berbategiaren aurkezpenean esan genuenbezala, hiztegi txiki hauek egiteko orduan, mota guztietako irakurleakizan ditugu gogoan. Batetik, zuzenbideko ikaslea, unibertsitateko es-koletan diziplinaren berezko terminologia barneratu behar duena. Bes-tetik, gure ustez, lan hau interesgarria izan daiteke euskaraz eta gazte-

11© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

laniaz lan egiten duen profesionalarentzat, legelari zein administraziopublikoko funtzionarioa izan, baita itzultzaile juridiko-adminis-tratiboarentzat ere, hain zuzen ere, eguneroko lanean espezialitatekohitzak bi hizkuntza ofizialetan erabili behar dituena. Era berean, ber-bategi hau kazetaritzako profesionalei eta, oro har, euskarazko irakurleguztiei zuzenduta dago, liburuaren gaiak eguneroko bizimoduan bere-biziko garrantzia baitu.

Gure asmoa horiei guztiei tresna baliagarri eta zehatza eskain-tzea izan da. Horretarako, zailtasunak ekar ditzaketen alde teknikoak—kasurako, kategoria gramatikalak— eta laburtzapenak, neurri handibatean bederen, saihestu dira. Zuzenbideko adar bateko terminologia-ren inguruan ideiak eta konponbideak ematen dituen oinarrizko berba-tegi bat egitea izan da gure helburua.

Argitalpen hau terminologia juridikoari eta teknologia berriei bu-ruzko ikerketa bati lotuta dago. Lan horretan, Bizkaiko Foru Aldundi-ko Kultura Sailak duen Euskara Sustatzeko Zuzendaritzaren ezinbes-teko laguntza izan dugu eta, horrenbestez, gure esker ona adierazi nahidiogu.

Amaitzeko, hiztegitxo hau irakurlearentzat nola edo hala erabilga-rria izan dadin nahiko genuke. Gure asmoa hori baino ez da izan.

Egileak

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

12© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Prólogo

Aparece ahora el tercer volumen de la Serie minor, una colecciónque reúne textos legales, vocabularios jurídicos y otras obras de inte-rés para el estudio y desarrollo del derecho en lengua vasca.

Esta serie de publicaciones en pequeño formato se inició en 2004con la edición de la Constitución española, que recogía, además deltexto en castellano, la nueva versión en euskera proporcionada por laReal Academia de la Lengua Vasca-Euskaltzaindia. Ese mismo añovio la luz un pequeño diccionario euskera/castellano, compuesto porlos términos y conceptos básicos del Derecho Constitucional y laCiencia Política.

Continuando con esa línea de trabajo tiene el lector en sus manos elsegundo vocabulario bilingüe dedicado a una rama del derecho, eneste caso, el Derecho Administrativo. Esta especialidad jurídica pre-senta, además de una parte general con expresiones de utilización co-mún, parcelas muy características como el derecho de la función pú-blica o el urbanismo, por citar algunas de ellas.

Como señalábamos en la presentación del Vocabulario de DerechoConstitucional, a la hora de confeccionar estos pequeños diccionarioshemos pensado en un público amplio. Por un lado, nos dirigimos al es-tudiante de derecho, que en sus años de universidad debe adquirir yutilizar la terminología propia de la disciplina. Por otro, pensamos que

13© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

esta obra puede ser interesante para cualquier profesional que desarro-lla su actividad de forma bilingüe —sea un jurista, sea un funcionariode la Administración Pública—, así como para el traductor jurídico-administrativo, que en su trabajo diario necesita manejar los términosde la especialidad en las dos lenguas oficiales. Finalmente, no olvida-mos a los profesionales del periodismo y, en general, a todos los ciu-dadanos, en atención a la proximidad y relevancia del tema que nosocupa.

Nuestra intención ha sido proporcionar a todos ellos una herramien-ta práctica y concisa. Por ello se han evitado, en la medida de lo posi-ble, los tecnicismos —por ejemplo, las categorías gramaticales— y lasabreviaturas que dificulten su utilización. Se trata sencillamente deproporcionar un vocabulario básico que aporte ideas y soluciones a laterminología en un campo del derecho.

Nos gustaría señalar que esta publicación está ligada a una inves-tigación sobre terminología jurídica y nuevas tecnologías, en cuyodesarrollo hemos contado con el apoyo de la Dirección de Promo-ción del Euskera del Departamento de Cultura de la Diputación Fo-ral de Bizkaia. Desde estas líneas deseamos agradecer públicamentesu ayuda.

Finalmente, los autores sólo esperamos que todo el afán que nos hamovido y estimulado a escribir esta obra se refleje en sus páginas yque el lector obtenga alguna utilidad de su lectura y consulta.

Los autores

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

14© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Ezaugarri teknikoak

Hiztegiaren edukia

Hiztegi honek Espainiako Administrazio Zuzenbidearen hitz etaesamolde garrantzitsuenak biltzen ditu. Sarrerak 938 dira guztira hiz-tegiaren lehenengo zatian (gaztelania-euskara) eta 966, bigarren zatian(euskara-gaztelania).

Hiztegi Batua

Berbategi honetako hitzen bat Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan(EUSKALTZAINDIA: «Hiztegi Batua», Euskera, 45. zk., Bilbo, 2000) ageridirenekin bat badator, letra etzanez jaso da eta lan horretan idatzita ager-tzen den moduan, bertako laburdura-zeinuak jaso gabe. Hitz horien gaz-telaniazko ordainak, ordea, berbategi honetako egileek finkatu dituzte.

Hitz elkartuak

Euskarazko hitz elkartuetan marra erabiltzea aukerazkoa izandenean, joera ezabatzea izan da; beraz, irakurleak marra idatzi edo ezhautatu ahal izango du.

15© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Bestelakoa da Hiztegi Batutik hartutako berbekin izan dugun joka-bidea. Halakoetan, Euskaltzaindiaren testuan dagoen idaztankeraerrespetatu da, eta hori dela eta, hautazko gidoia agertuko da, moduhonetara adierazita: (-).

Parentesi arteko azalpenak

Zenbaitetan, hitzak hobeto ulertzeko, batez ere polisemia kasuetan,azalpen labur bat gehitu da parentesi artean, esaterako: auto (ebazpenjudiziala).

Horrez gain, irakurleak ohar hau ere aurkitu dezake parentesi arte-an: (EAEkoa, batez ere) eta (s. t. CAV). Horren bidez, Euskal Autono-mia Erkidegoan kontzeptu bat izendatzeko forma hori gehiago erabil-tzen dela adierazi nahi izan da.

Iturriak

Euskarazko hitzei dagokienez, internetek eskaintzen dizkigun balia-bideak erabili dira, hala nola, Euskalterm-Terminologia Banku Publi-koa (<http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_e.htm>) eta Bizkai-ko Foru Aldundiaren Hiztegi Terminologikoa (<http://bfaapp.bizkaia.net/apps/danok/ HiztegiTerminologikoa/euskara/euHiztegiSarrera.asp>). Horrez gain, testu hauen hustuketa egin da:

a) Administrazio eta Prozedura Legea (30/1992), HAEE-IVAP,Vitoria-Gasteiz, 1999.

b) Agintaritza-Aldizkarietatikako hitz-bilduma / Vocabulario delos Boletines Oficiales, Arabako Foru Aldundia, Vitoria-Gas-teiz, 1985.

c) DÍAZ DE LEZANA, A. eta ARANA, O.: Administrazioko mila hitz,HAEE-IVAP.

d) Espainiako Konstituzioa / Constitución española, DeustukoUnibertsitatea, Bilbo, 2004.

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

16© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

e) ETXEBERRIA, A.: Administrazioko Hiztegia / Vocabulario de laAdministración, Arabako Foru Aldundia, Vitoria-Gasteiz,2001.

f) EUSKALTZAINDIA: «Hiztegi Batua», Euskera, 45. zk., Bilbo,2000.

g) Herriko etxeendako lexikoa / Lexique à l’usage des mairies,2005.

h) Lurralde antolamendu eta hirigintzari buruzko hitz-bilduma /Glosario sobre términos de ordenación del territorio y urba-nismo, Lurralde Antolamendu, Etxebizitza eta Ingurugiro Saila,Vitoria-Gasteiz, 1995.

i) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea I. Zati orokorra, Deus-tuko Unibertsitatea, Bilbo, 1996.

j) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea II. Antolaketa eta enple-gu publikoa, Deustuko Unibertsitatea, Bilbo, 1997.

k) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea III. Ondasun publikoak.Hirigintza zuzenbidea, Deustuko Unibertsitatea, Bilbo, 1997.

l) UZEI: Administrazioa eta zirkulazioa. Hiztegiak, Elkar, Donos-tia, 1983.

m) UZEI: Zuzenbidea. Hiztegia, 2 liburuki, Elkar, Donostia, 1985.

Erdarazko berben kasuan hurrengoak erabili dira:

a) Diccionario básico jurídico, Comares, Granada, 2004.b) Diccionario Espasa jurídico, Espasa, Madril, 2001.c) FERNÁNDEZ MARTÍNEZ, J.M.: Diccionario Jurídico, Aranzadi,

Iruñea, 2004.d) FONSECA-HERRERO, J.I. eta IGLESIAS, M.J.: Diccionario Jurídi-

co Colex, 2. argit., Colex, Madril, 2003.e) GUTIERREZ LLAMAZARES, M.A.: Diccionario Jurídico de la

Función Pública, Omnia, Madril, 1997.f) HERRERA, F.: Diccionario de municipalismo, Colegio de Regis-

tradores de la Propiedad y Mercantiles de España, Madril, 2000.g) ITUREN I OLIVER, A.: Vocabulari de Dret Administratiu, Uni-

versitat de València; helbide honetan ikus daiteke: <http://

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

17© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

www.uv.es/sne/v/docs/terminologia/vocabularis/Dret%20Ad-ministratiu.pdf>.

h) MUÑOZ MACHADO, S.: Diccionario de Derecho Administrativo,2 liburuki, Iustel, Madril, 2005.

i) ORTIZ SÁNCHEZ, M. eta PÉREZ PINO, V.: Diccionario jurídicobásico, 2. argit., Tecnos, Madril, 2004.

j) PUELLES, M. de: Diccionario básico de política y administra-ción, UNED, Madril, 1989.

k) RIBÓ, L.: Diccionario de derecho, 3. argit., 2 liburuki, Bosch,Madril, 2005.

l) SANZ, X. eta LLOVERA, S.: Dret administratiu. Vocabulari Bà-sic, Universitat Autònoma de Barcelona, 2000 (helbide honetanere ikus daiteke: <http://magno.uab.es/gab-llengua-catalana/cercamots/Vocabularis/dret_administratiu.pdf >).

m) VILLA-REAL, R. eta DEL ARCO, M.A.: Diccionario jurídico ele-mental, Comares, Granada, 2002.

n) SERVEI DE LLENGÜES I TERMINOLOGÍA. UNIVERSITAT JAUME I:Vocabulari administratiu; helbide honetan ikusgai: <http://www.uji.es/serveis/slt/asst/vox/adm.html>.

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

18© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Características técnicas

Contenido del diccionario

Este diccionario recoge los términos y expresiones fundamentalesde Derecho Administrativo utilizados en el ordenamiento jurídico es-pañol. En total, consta de 938 entradas en en la primera parte (castella-no-euskera) y 966 en la segunda (euskera-castellano).

Hiztegi Batua

Aquellos vocablos en lengua vasca presentes en este diccionarioque a su vez constan en el Hiztegi Batua de la Real Academia de laLengua Vasca-Euskaltzaindia (EUSKALTZAINDIA: «Hiztegi Batua»,Euskera, n.º 45, Bilbao, 2000) aparecen aquí marcados en cursivas yescritos tal y como se recogen en la publicación citada, sin incluir lasabreviaturas que les acompañan. Sus equivalencias castellanas sonobra de los autores de este Vocabulario.

Palabras compuestas

En cuanto al uso del guión en las palabras compuestas en euskeradonde su utilización es opcional, la tendencia ha sido suprimirlo, que-dando en manos del lector su inclusión.

19© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Distinto es el caso de las expresiones tomadas del Hiztegi Batua, puesen tales casos se ha respetado la redacción original dada por Euskaltzain-dia, en la que el guión opcional se señala de la siguiente forma: (-).

Notas entre paréntesis

Para la mejor comprensión de los términos, sobre todo en los casosde polisemia, se ha introducido ocasionalmente entre paréntesis algu-na breve explicación, ej. auto (resolución judicial).

Además, el lector se encontrará con la siguiente indicación entreparéntesis: (s. t. CAV) o (EAE, batez ere), la cual le indica que tal ocual término en euskera es más utilizado para nombrar un concepto enel ámbito de la Comunidad Autónoma Vasca.

Fuentes

En lo referente a los términos en euskera, además de los recursosterminológicos que ofrece internet, tales como Euskalterm-Banco Ter-minológico Público Vasco (<http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_c.htm>) y el Diccionario Terminológico de la DiputaciónForal de Bizkaia (<http://bfaapp.bizkaia.net/apps/danok/ HiztegiTerminologikoa/castellano/caHiztegiSarrera.asp>), se han utilizado los si-guientes textos:

a) Agintaritza-Aldizkarietatikako hitz-bilduma / Vocabulario delos Boletines Oficiales, Diputación Foral de Álava, Vitoria-Gasteiz, 1985.

b) Administrazio eta Prozedura Legea (30/1992), HAEE-IVAP,Vitoria-Gasteiz, 1999.

c) DÍAZ DE LEZANA, A. y ARANA, O.: Administrazioko mila hitz,HAEE-IVAP.

d) Espainiako Konstituzioa / Constitución española, Universidadde Deusto, Bilbao, 2004.

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

20© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

e) ETXEBERRIA, A.: Administrazioko Hiztegia / Vocabulario de laadministración, Diputación Foral de Álava, Vitoria-Gasteiz,2001.

f) EUSKALTZAINDIA: «Hiztegi Batua», Euskera, n.º 45, Bilbao,2000.

g) Herriko etxeendako lexikoa / Lexique à l’usage des mairies,2005.

h) Lurralde antolamendu eta hirigintzari buruzko hitz-bilduma.Glosario sobre términos de ordenación del territorio y urba-nismo, Departamento de Ordenación del Territorio, Vivienda yMedio Ambiente, Vitoria-Gasteiz, 1995.

i) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea I. Zati orokorra, Uni-versidad de Deusto, Bilbao, 1996.

j) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea II. Antolaketa eta enple-gu publikoa, Universidad de Deusto, Bilbao, 1997.

k) PARADA, R.: Administrazio zuzenbidea III. Ondasun publikoak.Hirigintza zuzenbidea, Universidad de Deusto, Bilbao, 1997.

l) UZEI: Administrazioa eta zirkulazioa. Hiztegiak, Elkar, Donos-tia, 1983.

m) UZEI: Zuzenbidea. Hiztegia, 2 tomos, Elkar, Donostia, 1985.

Para las referencias en castellano se han examinado las siguientesobras:

a) Diccionario básico jurídico, Comares, Granada, 2004.b) Diccionario Espasa jurídico, Espasa, Madrid, 2001.c) FERNÁNDEZ MARTÍNEZ, J.M.: Diccionario Jurídico, Aranzadi,

Pamplona, 2004.d) FONSECA-HERRERO, J.I. e IGLESIAS, M.J.: Diccionario Jurídico

Colex, 2.ª ed., Colex, Madrid, 2003.e) GUTIÉRREZ LLAMAZARES, M.A.: Diccionario Jurídico de la

Función Pública, Omnia, Madrid, 1997.f) HERRERA, F.: Diccionario de municipalismo, Colegio de Regis-

tradores de la Propiedad y Mercantiles de España, Madrid,2000.

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

21© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

g) ITUREN I OLIVER, A.: Vocabulari de Dret Administratiu, Uni-versitat de València, en: <http:// www.uv.es/sne/v/docs/termi-nologia/vocabularis/Dret%20Administratiu.pdf>.

h) MUÑOZ MACHADO, S.: Diccionario de Derecho Administrativo,2 tomos, Iustel, Madrid, 2005.

i) ORTIZ SÁNCHEZ, M. y PÉREZ PINO, V.: Diccionario jurídico bá-sico, 2.ª ed., Tecnos, Madrid, 2004.

j) PUELLES, M. de: Diccionario básico de política y administra-ción, UNED, Madrid, 1989.

k) RIBÓ, L.: Diccionario de derecho, 3.ª ed., 2 tomos, Bosch, Ma-drid, 2005.

l) SANZ, X. y LLOVERA, S.: Dret administratiu. Vocabulari Bàsic,Universitat Autònoma de Barcelona, 2000 (puede verse en estadirección: <http://magno.uab.es/gab-llengua-catalana/cerca-mots/Vocabularis/dret_administratiu.pdf >).

m) VILLA-REAL, R. y DEL ARCO, M.A.: Diccionario jurídico ele-mental, Comares, Granada, 2002.

n) SERVEI DE LLENGÜES I TERMINOLOGÍA. UNIVERSITAT JAUME I:Vocabulari administratiu, en: <http://www.uji.es/serveis/slt/asst/vox/adm.html>.

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

22© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Administrazio Zuzenbideko BerbategiaGaztelania-Euskara

Vocabulario de Derecho Administrativo

Castellano-Euskera

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

A

abogado abokatuabogado del estado estatuaren abo-

katuabstención abstentzioabuso de autoridad agintekeriaacción 1. akzio (eskubidea)

2. jarduera (jarduna)acción pública akzio publikoacción urbanística hirigintza jardueraacreditación egiaztapenacta aktaacta de conformidad adostasun

aktaacta de disconformidad desadosta-

sun aktaacta de inspección ikuskapen aktaacta de la sesión bilkura aktaacta de liquidación likidazio aktaactividad administrativa adminis-

trazio jardueraactividad de arbitraje tartekaritza

jardueraactividad de fomento sustapen jar-

dueraactividad de limitación mugatze

jardueraactividad de policía polizia jardue-

raactividad de servicio público zerbi-

tzu publikoko jardueraactividad molesta, insalubre, nociva

y peligrosa jarduera gogaikarri,osasungaitz, kaltegarri eta arris-kutsu

actividad sancionadora zehapenjarduera

acto administrativo administrazioegintza

acto anulable egintza deuseztagarriacto anulado deuseztatutako egin-

tzaacto consentido onartutako egintzaacto de instrucción instrukzio egin-

tzaacto de trámite izapide egintzaacto firme egintza irmoacto impugnable aurkaratzeko mo-

duko egintzaacto impugnado aurkaratutako

egintzaacto motivado arrazoitutako egintzaacto nulo egintza deusezacto político egintza politikoacto presunto presuntziozko egin-

tzaacto que agota la vía administrati-

va administrazio bidea agortzenduen egintza

acto recurrido errekurtsopeko egin-tza

acto separable egintza banangarriacto viciado egintza akastunactuación administrativa adminis-

trazio jardunactuación administrativa extempo-

ránea epez kanpoko administra-zio jardun

actuación de oficio ofiziozko jardunacuerdo erabakiacuerdo de iniciación del procedi-

miento prozedura hasteko eraba-ki

25© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

acuerdo de necesidad de ocupa-ción okupatu behar izatearen era-baki

acuerdo de suspensión etenduraerabaki

acuerdo plenario osoko bilkurakoerabaki

adjudicación de contrato kontratuaadjudikatze

administración administrazioadministración autonómica auto-

nomia erkidegoko administrazioadministración central administra-

zio zentraladministración consultiva kontsul-

ta administrazioadministración corporativa korpo-

razio administrazioadministración de base no territo-

rial lurralde oinarririk ez duenadministrazio

administración de justicia justiziaadministrazio

administración del estado estatua-ren administrazio

administración electoral hautes-kunde administrazio

administración especializada ad-ministrazio espezializatu

administración foral foru adminis-trazio

administración general administra-zio orokor

administración general del esta-do estatuko administrazio oro-kor

administración independiente ad-ministrazio independente

administración institucional era-kunde administrazio

administración local toki adminis-trazio

administración municipal udal ad-ministrazio

administración periférica adminis-trazio periferiko

administración provincial probin-tzia administrazio

administración pública administra-zio publiko, herri administrazio

administración territorial lurraldeadministrazio

admisión del recurso errekurtsoa-ren onarpen

afectación de bienes ondasunak lotzeagrupación municipal udalerrien

elkartzealcalde alkate, auzapezalcalde de barrio auzo alkatealcalde pedáneo auzo alkatealegación alegazioalegación previa aurretiazko alegazioalto cargo goi karguampliación del plazo epea luzatzeantecedente aurrekarianteproyecto aurreproiektuanulabilidad deuseztagarritasunanulación deuseztapenanuncio iragarkiapariencia de buen derecho esku-

bide onaren itxuraapartado paragrafo (lerrokada zen-

bakiduna)apercibimiento ohartarazpenaplazamiento del pago ordainketa

geroratze

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

26© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

apremio sobre el patrimonio onda-rearen gaineko premiamendu

aprovechamiento de bienes onda-sunen aprobetxamendu

arbitraje tartekaritzaárea metropolitana metropolialdeartículo artikuluasamblea legislativa legebiltzarasamblea legislativa autonómica au-

tonomia erkidegoko legebiltzarasamblea vecinal auzo biltzarasesoría jurídica aholkularitza juri-

dikoasilo asiloaudiencia entzunaldi (izapidea)audiencia al interesado interesdu-

naren entzunaldiAudiencia Nacional Auzitegi Na-

zionalauto auto (ebazpen judiziala)autonomía autonomiaautoridad 1. agintari (pertsona)

2. agintaritza (erakundea)3. aginte (agintariak duena)

autorización baimenautorización judicial baimen judi-

zialaval abalavocación abokazioayuntamiento 1. udal (erakundea)

2. herriko etxe, udaletxe (egoitza,batez ere)

B

bando bandobarrio auzo

beneficiario onuradunbeneficiario de la expropiación

forzosa nahitaezko desjabetzape-naren onuradun

bien comunal auzo ondasunbien de dominio público herri jaba-

riko ondasunbien de uso público herritarren era-

bilerako ondasunbien patrimonial ondare ondasunboletín oficial aldizkari ofizialburocracia burokrazia

C

cabildo kabildocaducidad iraungitzecalificación del suelo lurzoruaren

kalifikaziocámara agraria nekazaritza ganbe-

racámara de comercio, industria y

navegación merkataritza, indus-tria eta nabigazio ganbera

cámara de la propiedad jabetzaganbera

capacidad de obrar jarduteko gai-tasun

capacidad para ser parte alderdiizateko gaitasun

capital hiriburucargo electivo hautespen bidezko

kargucarretera errepidecasa consistorial udaletxecatastro katastro

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

27© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

caución kauzioceleridad bizkortasuncenso errolda (izendegia)censo electoral hauteskunde erroldacertificación ziurtagiricertificado ziurtagiricertificado acreditativo del silencio

isiltasunaren ziurtagiricircular zirkular (agiria)circunscripción mugapeciudadano herritar, hiritarclasificación de empresas enpresen

sailkapenclasificación del suelo lurzoruaren

sailkapencofradía de pescadores arrantzale-

en kofradiacohecho funtzionario eroskeriacolegio profesional lanbide elkargocomarca eskualdecomisión de coordinación koordi-

nazio batzordecomisión de gobierno gobernu ba-

tzordecomisión de investigación ikerketa

batzordecomisión de servicio zerbitzua ematecomisión delegada de gobierno go-

bernuko batzorde eskuordetucomisión especial de sugerencias y

reclamaciones iradokizun etaerreklamazioen batzorde berezi

comisión informativa informaziobatzorde

comisión legislativa legegintzakobatzorde

comparecencia ante la administra-ción administrazioan agertze

comparecencia en un procedimien-to prozeduran agertze

compensación de créditos kre-dituen konpentsazio

competencia eskumencompetencia delegada eskuordetu-

tako eskumencompetencia propia norberaren

eskumencompulsión sobre las personas

pertsonak derrigortzecómputo del plazo epea zenbatzecomunidad autónoma autonomia

erkidegoconcejal zinegotziconcejal delegado zinegotzi eskuordeconcejo abierto kontzeju irekiconcepto jurídico indeterminado

kontzeptu juridiko zehaztugabeconcesión administrativa adminis-

trazio emakidaconcesión de licencia lizentzia emateconcesionario emakidadunconcierto económico ekonomia itunconcurso lehiaketaconcurso de méritos meritu lehia-

ketaconcurso-oposición lehiaketa-opo-

sizioconferencia de ciudades hirien ba-

tzarconferencia sectorial sektorean

sektoreko batzarconfidencialidad isilpekotasunconflicto de atribución eskumen

gatazkaconsejería kontseilaritza, sail (EAE-

koa, batez ere)

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

28© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

consejero kontseilari, sailburu (EAE-koa, batez ere)

consejo consultivo kontsulta ba-tzorde

consejo de estado estatu kontseiluconsejo de gobierno gobernu kon-

tseiluconsejo de ministros ministroen

kontseiluconsejo económico y social ekono-

mia eta gizarte kontseiluconsejo insular uharte kontseiluconsejo sectorial sektorean sektore-

ko kontseiluconsejo social de la ciudad hiriko

gizarte kontseiluconsorcio partzuergoconstitución konstituzio (lege nagu-

sia)cónsul kontsulconsulado kontsuletxeconsumidores y usuarios kontsu-

mitzaile eta erabiltzaileakcontabilidad kontabilitatecontracautela kontrakautelacontratación menor kontratazio txikicontratista kontratistacontrato administrativo adminis-

trazio kontratucontrato de consultoría y asisten-

cia aholkularitza eta laguntza-rako kontratu

contrato de gestión de servicio pú-blico herri zerbitzua kudeatzekokontratu

contrato de obras obra kontratucontrato de servicios zerbitzu kon-

tratu

contrato de suministro hornidurakontratu

contrato menor kontratu txikicontribución kontribuziocontrol de la administración admi-

nistrazioaren kontrolcontrol de legalidad legezkotasun

kontrolcontrol financiero finantza kon-

trolcontrol presupuestario aurrekontu

kontrolconvalidación baliozkotzeconvalidación de actos anulables

egintza deuseztagarriak baliozko-tze

convenio hitzarmenconvenio entre administraciones

públicas herri administrazioenarteko hitzarmen

conversión bihurketaconvocatoria deialdicooperación lankidetzacoordinación koordinaziocoordinador general koordinatzaile

nagusicorporación korporaziocorporación local toki korporaziocosta itsasbazter (itsasertza)costas procesales prozeduraren kos-

tuakcostumbre administrativa admi-

nistrazio ohituracuerpo kidego (funtzionario taldea)cuestión de competencia eskumen

arazocuestión de confianza konfiantza

arazo

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

29© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

D

datos personales norberaren da-tuak

de oficio ofiziozdeber eginbehardeber de resolver erabakitzeko

eginbehardecisión erabakideclaración de lesividad kaltegarri-

tasun adierazpendeclaración de nulidad deusezta-

sun adierazpendeclaración de ruina aurri adieraz-

pendeclaración de utilidad pública

herri onuraren adierazpendeclaración jurada zinpeko aitorpendecreto legislativo legegintzazko

dekretudecreto-ley lege-dekretudefensa de la competencia lehiaren

defentsadefensor del pueblo ararteko

(EAEkoa, batez ere), herri defen-datzaile

delegación 1. eskuordetze (ekintza)2. ordezkaritza (organoa)

delegación de competencias esku-menak eskuordetze

delegación de firma izenpea es-kuordetze

delegación del gobierno gobernua-ren ordezkaritza

delegación legislativa legegintzara-ko eskuordetza

delegación provincial probintziaordezkaritza

delegación territorial lurralde ordez-karitza

delegado del gobierno gobernuarenordezkari

delegado territorial lurralde ordez-kari

delito delitudemanda demandademandado demandatudemandante demandatzailedemanio demaniodenuncia salaketadenunciante salataridepartamento departamentu, sail

(administrazio atala, EAEkoa, ba-tez ere)

depósito gordailudepósito previo a la ocupación oku-

pazio aurreko gordailuderecho 1. eskubide (ahalmena)

2. zuzenbide (arauak)derecho a participar en las funcio-

nes administrativas administra-zio eginkizunetan parte hartzekoeskubide

derecho administrativo adminis-trazio zuzenbide

derecho de acceso a los documentosadministrativos administrazio do-kumentuak aztertzeko eskubide

derecho de asilo asilo eskubidederecho de petición eskariak egite-

ko eskubidederechos fundamentales oinarrizko

eskubideakdesafectación jaregite (ondasunak)desahucio administrativo adminis-

trazio botatze

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

30© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

descentralización deszentralizaziodescentralización territorial lurral-

de deszentralizaziodesconcentración deskontzentraziodesestimación presunta errekur-

tsoari gaitziritzia ematedesistimiento atzera egitedeslegalización deslegalizaziodeslinde mugatzedestitución del cargo kargutik ken-

tzedesviación de poder ahalmenen

desbideraketadetención atxilotzedevolución itzulketadía hábil egun baliodundía inhábil egun baliogabedía natural egutegiko egundictamen irizpendictamen favorable aldeko irizpendictamen preceptivo nahitaezko

irizpendictamen voluntario borondatezko

irizpendiligencia eginbidediligencia de ordenación antolake-

tarako eginbidediligencia preliminar atariko egin-

bidediputación aldundi (EAEkoa, batez

ere), diputaziodiputación foral foru aldundi, foru

diputaziodiputación provincial probintzia

diputaziodiputado ahaldun, diputatudirección general zuzendaritza na-

gusi

director general zuzendari nagusidirector insular uharte zuzendaridirectriz gida-lerrodiscriminación bereizkeriadispensa lekatzedisposición administrativa admi-

nistrazio xedapendisposición con fuerza de ley lege

indarra duen xedapendisposición general xedapen orokordistrito barrutidivisión provincial probintzia zati-

ketadocumento agiri, dokumentudocumento original jatorrizko agiridomicilio egoitzadominio público herri jabari

E

edicto ediktuedil zinegotzieficacia eragingarritasuneficacia demorada berandututako

eragingarritasuneficacia directa de la constitución

konstituzioaren zuzeneko eragin-garritasun

eficacia retroactiva atzeraeraginejecución forzosa nahitaezko betea-

razpenejecución subsidiaria betearazpen

subsidiarioelección hauteskundeelector hautesleelectorado hautesleakembajada enbaxada

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

31© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

embajador enbaxadoreembargo enbargoembargo de bienes ondasunen en-

bargoempadronamiento erroldatzeempleo público enplegu publikoempresa pública enpresa publikoenclave territorial lurralde barren-

degiencomienda de gestión kudeatzeko

gomendioenriquecimiento injusto bidegabe-

ko aberasteente público herri erakunde, era-

kunde publikoentidad colaboradora erakunde la-

guntzaileentidad local toki erakundeentidad territorial de ámbito infe-

rior al municipio udalaz behekotoki erakunde

entrada en domicilio egoitzan sartzeentrada en vigor indarrean jartzeerror de hecho egitezko okererror material aritmético oker ma-

terial aritmetikoescala eskala (funtzionario taldea)escrito idazkiescrito de alegaciones alegazio

idazkiescrito de interposición de recurso

errekurtsoa jartzeko idazkiestado autonómico autonomia erki-

degoen estatuestatuto de autonomía autonomia

estatutuestatuto de los funcionarios fun-

tzionarioen estatutu

estimación 1. balioespen (zenbates-pena)2. oniritzia emate (onarpena)

estructura jerárquica hierarkiazkoegitura

evaluación de impacto ambientalingurumen inpaktuaren ebaluazio

excedencia eszedentziaexención salbuespenexpediente espedienteexpediente de contratación kontra-

tazio espedienteexpediente disciplinario diziplina

espedienteexpropiación forzosa nahitaezko

desjabetzapenexpropiación urgente presako jabe-

tza kentzeexpropiado desjabetuexpropiante desjabetzaileextranjero atzerritar

F

facultad ahalmenfacultad reglada araututako ahal-

menfalta falta (arau haustea)falta de competencia eskumenik

ezafalta de jurisdicción jurisdikziorik

ezafianza administrativa administra-

zio fidantzafomento sustapenfraude iruzurfraude de ley lege maula

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

32© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

fuentes del derecho administrativoadministrazio zuzenbidearen itu-rriak

función pública funtzio publikofuncionamiento de los servicios pú-

blicos herri zerbitzuen jardunbidefuncionario funtzionariofuncionario de carrera karrerako

funtzionariofuncionario interino bitarteko fun-

tzionariofuncionario público funtzionario

publikofundación fundaziofundamento de derecho zuzenbide-

ko oinarrifusión de municipios udalen bat-

egite

G

gabinete kabinetegarantía bermegasto público gastu publikogestión de servicios zerbitzu kudea-

ketagestión interesada kudeaketa inte-

resdungobernador civil gobernadore zibilgrupo de trabajo lan talde

H

habitante biztanlehabilitación gaikuntza

hacienda foral foru ogasunhacienda local toki ogasunhoja de aprecio preziamendu orrihorario ordutegihuelga greba

I

idioma oficial hizkuntza ofizialimpacto medioambiental inguru-

men inpaktuimparcialidad inpartzialtasunimpreso inprimakiimpuesto zergaimpugnación aurkaratzeinactividad administrativa adminis-

trazioaren jarduerarik ezainadmisión a trámite izapidetza ez

onartzeincapacidad ezgaitasunincautación inkautazioincoación de un expediente espe-

dienteari hasiera emateincomparecencia en el trámite iza-

pidean ez agertzeincompatibilidad bateraezintasunincompetencia eskumenik ezainconstitucionalidad konstituzio

aurkakotasunincumplimiento de la función so-

cial de la propiedad jabetzarengizarte eginkizuna ez betetze

indefensión defentsarik ezaindemnización kalte-ordainindemnización por expropiación

forzosa desjabetzapenaren ondo-riozko kalte-ordain

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

33© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

indemnización urbanística hirigin-tzako kalte-ordain

inderogabilidad singular banakakoindargabeezintasun

índice de precios al consumo kon-tsumo prezioen indize

indisponibilidad de la competenciaeskumenaren xedaezintasun

indulto indultuinembargabilidad enbargaezintasuninformación previa aurretiazko

informazioinformación pública jendaurreko

informazioinformación reservada ezkutuko

informazioinforme txosteninforme facultativo aukerako txos-

teninforme preceptivo nahitaezko

txosteninforme sobre necesidad y oportu-

nidad beharrizan eta egokitasu-nari buruzko txosten

infracción administrativa arauhauste administratibo

infracción de tráfico trafikoko arauhauste

infracción grave arau hauste astuninfracción leve arau hauste arininfracción muy grave arau hauste

oso astuninfracción penal zigor arloko arau

hausteinfracción tributaria tributu arloko

arau hausteinfracción urbanística hirigintzako

arau hauste

infractor arau hausleingreso en la función pública fun-

tzio publikoan sartzeingreso público sarrera publikoiniciación a instancia de parte in-

teresdunak eskatutako hasierainiciación de oficio ofiziozko hasie-

rainiciación del procedimiento pro-

zeduraren hasierainobservancia ez betetzeinsolvencia kaudimengabeziainspección 1. ikuskapen, ikuskatze

(jarduera)2. ikuskatzailetza, ikuskaritza (or-

ganoa)inspector ikuskatzaileinstitución erakundeinstrucción 1. jarraibide (argibi-

deak)2. instrukzio (prozesuko aldia)

interdicto interdiktuinterés legítimo interes legitimointerés público interes publikointerés social gizarte interesinteresado interesdun (pertsona)interposición del recurso errekur-

tsoa jartzeinterventor kontu(-)hartzaileinterventor general municipal uda-

leko kontu hartzaile nagusiinvalidez del acto egintzaren ba-

liogabetasuninviolabilidad del domicilio egoi-

tzaren bortxaezintasunirregularidad no invalidante balio-

gabetzailea ez den irregulartasun

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

34© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

irretroactividad atzeraeraginik ezaisla uharte

J

jerarquía hierarkiajerarquía normativa arauen arteko

hierarkiajornada de trabajo lanaldijubilación erretirojunta arbitral tartekaritza batzarjunta de gobierno local tokiko go-

bernu batzarjunta electoral hauteskunde batzarjunta municipal de distrito barruti-

ko udal batzarjunta vecinal auzo batzarjurado de expropiación desjabetze-

ko epaimahaijurado provincial de expropiación

desjabetzeko probintzia epaima-hai

jurado territorial de expropiaciónforzosa desjabetzeko lurraldeepaimahai

jurisdicción contencioso-adminis-trativa administrazioarekiko au-zien jurisdikzio

justiprecio expropiatorio desjabe-tzapenaren balioespen

juzgado central de lo contenciosoadministrativo administrazioa-rekiko auzien epaitegi zentral

juzgado de lo contencioso adminis-trativo administrazioarekiko au-zien epaitegi

L

laudo arbitral tartekaritzako lau-do

legitimación legitimaziolengua oficial hizkuntza ofiziallesión de derechos fundamentales

oinarrizko eskubideak urratzelesividad kaltegarritasunley legeley autonómica autonomia erkide-

goko legeley de armonización harmonizazio

legeley de bases oinarri legeley de comisión batzorde legeley de delegación eskuordetza le-

geley de desarrollo garapen legeley del estado estatuko legeley magna lege nagusiley marco lege markoley ordinaria lege arruntley orgánica lege organikolibertades públicas askatasun pu-

blikoaklibro de actas akta liburulicencia lizentzialicencia de apertura irekitzeko li-

zentzialicencia de obra obra lizentzialicencia urbanística hirigintza li-

zentzialicitación lizitazioliquidación likidaziolitigio entre administraciones ad-

ministrazioen arteko auzi

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

35© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

M

mancomunidad municipal udalmankomunitate

mandato 1. agindu (mandatua)2. agintaldi (denbora)

manifestación kale agerraldi, ma-nifestazio

mar territorial lurralde itsasomateria reservada a ley legearen

bidez arautu beharreko gaimayoría absoluta erabateko gehien-

gomayoría cualificada gehiengo kua-

lifikatumayoría simple gehiengo soilmediación bitartekotzamedida cautelar kautela neurrimedida provisional behin-behineko

neurrimedio ambiente ingurumenmedio de prueba frogabidemedios de ejecución forzosa nahi-

taez betearazteko bideakmemoria económica ekonomia oroi-

tidazkimenor de edad adingabekomérito meritumesa de contratación kontratazio

mahaimiembro de las corporaciones lo-

cales toki korporazioetako kideministerio ministerioministerio fiscal fiskaltzaministro ministromoción de censura zentsura mo-

zio

motivación motibaziomovilidad de funcionarios funtzio-

narioen mugikortasunmulta isunmulta coercitiva isun hertsagarrimulta de tráfico trafiko isunmunicipio udalerrimunicipio de gran población biz-

tanle kopuru handiko udalerri

N

nacionalidad 1. nazionalitate (mul-tzoa)2. naziotasun (izatea)

nacionalización nazionalizazionegociación negoziazionegociación colectiva negoziazio

kolektibonombramiento izendapennorma administrativa administra-

zio araunorma de rango legal lege lerrune-

ko araunorma gubernativa con fuerza de

ley lege indarreko gobernu araunorma subsidiaria arau subsidiarionormativa vigente indarreko arau-

teginotificación jakinarazpennotificación defectuosa jakinaraz-

pen akastunnotificación personal jakinarazpen

pertsonalnotificación por edicto ediktu bi-

dezko jakinarazpen

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

36© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

nulidad de pleno derecho zuzenbi-de osoko deuseztasun

nulo de pleno derecho zuzenbideosoz deusez

O

obligación betebeharobligación de resolver ebazteko be-

tebeharobligación pecuniaria dirua ordain-

tzeko betebeharobligación personalísima bere-be-

rezko betebeharobra pública herri(-)lanocupación okupazioocupación de bienes ondasunen

okupazioocupación temporal denbora bate-

rako okupaziooferta pública de empleo lan es-

kaintza publikooficina de correos posta bulegooficina de registro erregistro bule-

gooficina del censo electoral hautes-

kunde erroldaren bulegooposición oposizioorden aginduorden de pago ordainketa aginduorden jurisdiccional contencioso

administrativo administrazioa-rekiko auzien jurisdikzio

orden ministerial ministroarenagindu

orden público ordena publiko

ordenación del gasto gastuaren an-tolaketa

ordenación del procedimiento ad-ministrativo administrazio pro-zeduraren antolaketa

ordenamiento jurídico antolamen-du juridiko

ordenanza ordenantza (arau mota)organismo autónomo erakunde au-

tonomoorganización administrativa ad-

ministrazio antolaketaorganización territorial del estado

estatuaren lurralde antolaketaórgano administrativo administra-

zio organoórgano colegiado kide anitzeko or-

ganoórgano competente organo esku-

dunórgano consultivo kontsulta organoórgano consultivo de la comunidad

autónoma autonomia erkidego-ko kontsulta organo

órgano de cooperación lankidetzaorgano

órgano de gobierno gobernu orga-no

órgano de la jurisdicción conten-cioso administrativa administra-zioarekiko auzien jurisdikzio or-gano

órgano de representación ordezka-ritza organo

órgano de selección hautaketa or-gano

órgano decisor organo ebazleórgano otorgante organo emaile

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

37© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

órgano sancionador organo zeha-tzaile

órgano unipersonal kide bakarrekoorgano

P

padrón municipal udal erroldaparentesco ahaidetasun, senideta-

sunparque natural parke naturalparticipación ciudadana herrita-

rren parte hartzepatrimonio ondarepatrimonio del estado estatu onda-

repatrimonio nacional ondare nazio-

nalperíodo de información pública

jendaurreko informazioaldiperíodo de prueba frogaldiperito adituperjuicio galera, kalteperjuicio irreparable kalte konpo-

nezinpermiso baimenpermiso de residencia bizilekua

izateko baimenpermuta trukaketa, trukatzepersona física pertsona fisikopersona jurídica pertsona juridikopersonación en el procedimiento

prozeduran bertaratzepersonal al servicio de las adminis-

traciones públicas herri admi-nistrazioetako langileak

personal civil langile zibilakpersonalidad jurídica nortasun ju-

ridikopetición 1. eskabide, eskaera (ak-

zioa)2. eskari (objektua)

plan de convergencia konbergentziaplan

plan de urbanismo hirigintza planplan provincial de obras y servi-

cios obra eta zerbitzuen probin-tzia plan

planeamiento urbanístico hirigin-tza plangintza

plazo epeplazo de caducidad iraungitze epeplazo de prescripción preskripzio

epeplazo de resolución ebazpen epeplazo de suspensión etenaldiplazo máximo gehieneko epepleno 1. batza (organoa)

2. osoko bilkura (bilera)pleno de la corporación korpora-

zioko batzapleno de la diputación provincial

probintziako diputazioaren osokobilkura

pleno extraordinario osoko bilkuraberezi

pleno municipal udalaren osokobilkura, udalbatza

pleno ordinario osoko bilkura arruntpliego de cláusulas klausulen agiripliego de cláusulas administrativas

administrazio klausulen agiripliego de prescripciones técnicas

preskripzio teknikoen agiri

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

38© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

plusvalía urbanística hirigintzagainbalio

población biztanleriapoblación municipal udal biztan-

leak, udal biztanleriapoder judicial botere judizialpolicía polizia (erakundea)policía judicial polizia judizialpolicía municipal 1. udaltzain (per-

tsona)2. udaltzaingo (erakundea)

política monetaria diru politikaponencia txostenpotestad ahalpotestad administrativa adminis-

trazio ahalpotestad de intervención esku har-

tzeko ahalpotestad de investigación ikertzeko

ahalpotestad disciplinaria diziplina

ahalpotestad discrecional zuhurtziaga-

bekeriazko ahalpotestad expropiatoria desjabetze-

ko ahalpotestad organizativa antolaketa

ahalpotestad planificadora planifika-

tzeko ahalpotestad recuperatoria berreskura-

tzeko ahalpotestad reglada araubidezko ahalpotestad reglamentaria errege-

lamenduak egiteko ahalpotestad sancionadora zehatzeko

ahal

práctica administrativa adminis-trazio eginera

práctica de prueba froga egiteprecedente administrativo adminis-

trazio aurrekasupreclusión preklusiopremio de afección afekzio sariprescripción preskripzioprescripción de las infracciones

arau hausteen preskripzioprescripción de las sanciones ze-

hapenen preskripziopresidente lehendakari (EAEkoa,

batez ere), presidentepresidente de distrito barrutiko le-

hendakari, barrutiko presidentepresidente de órgano colegiado

kide anitzeko organoaren lehen-dakari, kide anitzeko organoarenpresidente

presidente del gobierno gobernukolehendakari, gobernuko presidente

presunción presuntziopresunción de inocencia errugabe-

tasun presuntziopresunción de validez baliozkota-

sun presuntziopresupuesto aurrekontupretensión uziprevaricación prebarikazioprincipio de buena fe fede onaren

printzipioprincipio de confianza legítima

konfiantza legitimoaren printzipioprincipio de contradicción kontra-

esanaren printzipioprincipio de cooperación y colabo-

ración lankidetza eta elkarlanprintzipio

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

39© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

principio de descentralización des-zentralizazio printzipio

principio de desconcentración des-kontzentrazio printzipio

principio de eficacia eragingarrita-sun printzipio

principio de gratuidad doakotasunprintzipio

principio de igualdad berdintasunprintzipio

principio de irretroactividad atze-raeraginik ezaren printzipio

principio de jerarquía administra-tiva administrazio hierarkiarenprintzipio

principio de lealtad institucionalerakundeen arteko leialtasun prin-tzipio

principio de legalidad legezkota-sun printzipio

principio de participación partehartzearen printzipio

principio de proporcionalidadproportzionaltasun printzipio

principio de responsabilidad eran-tzukizun printzipio

principio de subsidiariedad subsi-diaritate printzipio

principio de tipicidad tipikotasunprintzipio

principio de transparencia garden-tasun printzipio

principios generales del derechozuzenbidearen printzipio oroko-rrak

privilegio pribilegioprivilegio de ejecutoriedad betea-

razpen pribilegio

procedimiento prozeduraprocedimiento abreviado prozedu-

ra laburtuprocedimiento administrativo ad-

ministrazio prozeduraprocedimiento administrativo co-

mún administrazio prozedura er-kide

procedimiento de apremio premia-mendu prozedura

procedimiento de arbitraje tarte-karitza prozedura

procedimiento de contrataciónkontratazio prozedura

procedimiento de protección de losderechos fundamentales oina-rrizko eskubideak babesteko pro-zedura

procedimiento de responsabilidadpatrimonial ondare erantzukizu-neko prozedura

procedimiento de selección de fun-cionarios funtzionarioak hauta-tzeko prozedura

procedimiento disciplinario dizi-plina prozedura

procedimiento judicial prozedurajudizial

procedimiento legislativo legegin-tzako prozedura

procedimiento recaudatorio dirubilketako prozedura

procedimiento sancionador zeha-tzeko prozedura

procedimiento selectivo hautaketaprozedura

procedimiento tributario tributuarloko prozedura

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

40© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

programas de actuación urbanísticahirigintza jardunerako egitarauak

prohibición de la arbitrariedadnahierakeriaren debeku

promoción interna barne igoerapropiedad industrial industria ja-

betzaproporcionalidad proportzionaltasunprotección de datos datuen babesprovidencia probidentziaprovincia probintziaprovisión de puestos de trabajo

lanpostuak betetzeproyecto de ley lege proiektuproyecto de urbanización urbani-

zazio proiektuproyecto técnico de obras obren

proiektu teknikoprueba frogapublicación 1. argitalpen (objek-

tua)2. argitaratze (ekintza)

publicidad de las normas arauenpublizitate

puesto de trabajo lanpostu

Q

quórum quorum

R

real decreto errege dekretureal decreto legislativo legegintza-

ko errege dekretu

recargo errekargurecaudación tributaria zerga-bil-

ketarecepción de obra obra jasotzerecibo ordainagirireclamación económico-adminis-

trativa administrazioarekiko diruerreklamazio

reclamación previa a la vía judi-cial auzibidera jo aurreko erre-klamazio

reconocimiento de derechos esku-bideak aitortze

rectificación de errores okerrakzuzentze

recurrente errekurtsogilerecurso 1. errekurtso (prozeduraren

urratsa)2. baliabide (bitartekoa)

recurso administrativo administra-zio errekurtso

recurso contencioso administrativoadministrazioarekiko auzi erre-kurtso

recurso de alzada gorabidezkoerrekurtso

recurso de amparo babes errekur-tso

recurso de apelación gorajotzeerrekurtso

recurso de casación kasazio erre-kurtso

recurso de inconstitucionalidadkonstituzio-aurkakotasun errekur-tso

recurso de queja kexa errekurtsorecurso de reposición birjartze

errekurtso

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

41© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

recurso de revisión berrikustekoerrekurtso

recurso de súplica erregu errekur-tso

recurso extraordinario errekurtsoberezi

recurso indirecto frente a regla-mentos erregelamenduen aurka-ko zeharkako errekurtso

recurso potestativo nahibadakoerrekurtso

recursos públicos baliabide publi-koak

recusación ezespenrégimen disciplinario diziplina

araubiderégimen jurídico de la administra-

ción administrazioaren araubidejuridiko

régimen local especial toki araubi-de berezi

región erregioregistro administrativo erregistro

administratiboregistro civil erregistro zibilregistro de la propiedad jabetza

erregistroregistro general de entidades loca-

les toki erakundeen erregistro na-gusi

registro mercantil merkataritzaerregistro

reglamento erregelamendureglamento administrativo adminis-

trazio erregelamendureincidencia berrerortzerelación de puestos de trabajo lan-

postuen zerrenda

relaciones de sujeción especial lo-tura bereziko harremanak

relaciones de sujeción general lo-tura orokorreko harremanak

relaciones interadministrativas ad-ministrazioen arteko harremanak

renuncia uko egiterenuncia del derecho eskubideari

uko egitereparto competencial eskumen ba-

naketareplanteo zuinketarepresentación ordezkaritzarepresentación legal legezko or-

dezkaritzarepresentación voluntaria boron-

datezko ordezkaritzarepresentante ordezkarirepresentante legal legezko ordez-

karirequisa errekisareserva de ley lege erreserbaresidente egoiliarresolución ebazpenresolución administrativa adminis-

trazio ebazpenresponsabilidad civil erantzukizun

zibilresponsabilidad concurrente de las

administraciones públicas herriadministrazioen erantzukizuna pi-latze

responsabilidad disciplinaria dizi-plina erantzukizun

responsabilidad patrimonial onda-re erantzukizun

responsabilidad solidaria eran-tzukizun solidario

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

42© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

responsabilidad tributaria tributuerantzukizun

retasación birtasatzeretroactividad del acto administra-

tivo administrazio egintzarenatzeraeragin

reversión expropiatoria nahitaezkodesjabetzapenaren lehengoratze

revisión berrikusterevisión de oficio ofiziozko berri-

kusterevisión de precios prezioak berri-

kusterevisión del acto administrativo

administrazio egintzaren berri-kuspen

revisión del acto por la adminis-tración administrazioak egintzaberrikuste

revocación ezeztapenrevocación de la delegación es-

kuordetzaren ezeztapenrevocación de oficio ofiziozko

ezeztapenrevocación del acto egintzaren

ezeztapen

S

sanción administrativa administra-zio zehapen

sanción disciplinaria diziplinazehapen

sanción tributaria tributu zehapensatisfacción extraprocesal de la

pretensión uzia prozesutik kan-po betetze

sección 1. atal (lege zatia)2. sail (departamentua)

secretaría de estado estatuko idaz-karitza

secretaría general idazkaritza na-gusi

secretaría general técnica idazkari-tza nagusi tekniko

secretario de estado estatu idazkarisecretario de la administración lo-

cal toki administrazioko idazka-ri

secretario de órgano colegiadokide anitzeko organoaren idazkari

secretario general idazkari nagusisecretario general del pleno osoko

bilkurako idazkari nagusisecretario general técnico idazkari

nagusi teknikosecreto de las comunicaciones ko-

munikazioen sekretusecreto oficial sekretu ofizialsector público sektore publikosegregación de municipios udalak

bereizteseguridad ciudadana herritarren se-

gurtasunseguridad social gizarte segurantzaselección de personal langileak hau-

tatzesentencia epai, sententziaservicio activo zerbitzu aktiboservicio periférico zerbitzu periferi-

koservicio postal posta zerbitzuservicio público herri(-)zerbitzu, zer-

bitzu publiko

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

43© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

servidumbre administrativa zorta-sun administratibo

sesión bilkurasesión extraordinaria bilkura berezisesión ordinaria ohiko bilkurasilencio administrativo administra-

zio isiltasunsilencio desestimatorio de la pre-

tensión uziari gaitziritzia emateadakarren isiltasun

silencio estimatorio de la preten-sión uziari oniritzia ematea daka-rren isiltasun

silencio negativo isiltasun negati-bo

silencio positivo isiltasun positibosituación jurídica activa egoera ju-

ridiko aktibosituación jurídica pasiva egoera

juridiko pasibosituaciones administrativas de los

funcionarios funtzionarioen egoe-ra administratiboak

sociedad de capital público kapitalpublikodun sozietate

sociedad de economía mixta eko-nomia mistodun sozietate

solar orubesolicitud eskabidesubasta enkantesubdelegación del gobierno gober-

nuaren ordezkaritzaordesubdelegado del gobierno gober-

nuaren ordezkariordesubdirección general zuzendarior-

detza nagusisubrogación subrogaziosubsanación ongitze

subsanación de defectos akatsakongitze

subsecretaría idazkariordetzasubsecretario idazkariordesubsecretario de ministerio minis-

terioko idazkariordesubvención diru laguntzasuelo consolidado lurzoru finkatusuelo no urbanizable lurzoru urba-

nizaezinsuelo no urbanizable común lurzo-

ru urbanizaezin arruntsuelo no urbanizable protegido

babestutako lurzoru urbanizaezinsuelo rústico landa lursuelo urbanizable lurzoru urbaniza-

garrisuelo urbanizable no programado

lurzoru urbanizagarri programatu-gabe

suelo urbanizable programado lur-zoru urbanizagarri programatu

suelo urbano hiri lursuministrador hornitzailesuministro hornidurasuplencia ordezkotzasuplente ordezkosuspensión etendura, etetesuspensión de efectos ondoreen

etendurasuspensión de la ejecución betea-

razpenaren etendura

T

tablón de anuncios iragarki taulatablón de edictos ediktu taula

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

44© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

tasa tasatasación tasazioteniente de alcalde alkateordetercería de dominio jabari hiruga-

rrengotzatercería de mejor derecho eskubi-

de hobeko hirugarrengotzaterminación convencional del pro-

cedimiento prozeduraren amaie-ra itundu

terminación del procedimientoprozeduraren amaiera

término municipal udal mugarteterritorio histórico herrialdetesorero diruzaintestigo lekukotexto articulado testu artikuluduntexto refundido testu bategintitular del órgano organoaren titu-

lartitularidad titulartasuntítulo titulutoma de posesión karguaz jabetzetramitación izapidetzatramitación de urgencia presako

izapidetzatramitación del procedimiento

prozeduraren izapidetzatrámite izapidetrámite de audiencia entzunaldia-

ren izapidetrámite de información pública

jendaurreko erakustaldiaren izapi-de

transacción transakziotransmisión de los vicios akatsak

hedatzetratado de doble nacionalidad na-

ziotasun bikoitzeko hitzarmen

Tribunal Constitucional Konstitu-zio Auzitegi

Tribunal de Cuentas Kontuen Au-zitegi

tribunal de oposiciones oposizioepaimahai

Tribunal Europeo de DerechosHumanos Giza EskubideenEuropako Auzitegi

tribunal superior de justicia auzi-tegi nagusi

Tribunal Supremo Auzitegi Gorentrienio hirurtekotutela babes

U

unidad administrativa administra-zio unitate (organoa)

unificación de doctrina doktrinabateratze

Unión Europea Europar Batasununión temporal de empresas aldi

baterako enpresa batasunurbanismo hirigintzauso público herri erabilerausuario erabiltzaileutilidad pública herri onura

V

vacación oporvalidez baliozkotasunvaloración de bienes ondasunen

balorazio

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

45© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

vecindad auzotasunvecino auzotarventa forzosa nahitaezko salmentaverificación de la obra obra egiaz-

tatzevía administrativa administrazio

bidevía contencioso-administrativa ad-

ministrazioarekiko auzibidevía de hecho egitezko bidevía ejecutiva betearazte bidevía judicial civil auzibide zibilvía judicial laboral lan auzibidevicepresidente lehendakariorde,

presidenteordevicepresidente del gobierno gober-

nuko lehendakariorde, gobernukopresidenteorde

vicio akats

vicio de anulabilidad deusezta-garritasun akats

vicio de forma forma akatsvicio de nulidad deuseztasun akatsvigencia indarraldiviolencia indarkeriavisado bisatuvivienda etxebizitzavivienda de protección oficial ba-

bes ofizialeko etxebizitza

Z

zona de montaña mendialdezona marítimo terrestre itsas leho-

rreko aldezona militar eremu militarzona verde berdegune

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

46© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Administrazio Zuzenbideko BerbategiaEuskara-Gaztelania

Vocabulario de Derecho Administrativo

Euskera-Castellano

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

A

abal avalabokatu abogadoabokazio avocaciónabstentzio abstenciónadierazpen declaraciónadingabeko menor de edadaditu peritoadministrazio administraciónadministrazio ahal potestad admi-

nistrativaadministrazio antolaketa organiza-

ción administrativaadministrazio arau norma adminis-

trativaadministrazio aurrekasu prece-

dente administrativoadministrazio bide vía administra-

tivaadministrazio bidea agortzen duen

egintza acto que agota la vía admi-nistrativa

administrazio botatze desahucioadministrativo

administrazio dokumentuak azter-tzeko eskubide derecho de acce-so a los documentos administrati-vos

administrazio ebazpen resoluciónadministrativa

administrazio eginera prácticaadministrativa

administrazio eginkizunetan partehartzeko eskubide derecho aparticipar en las funciones admi-nistrativas

administrazio egintza acto admi-nistrativo

administrazio egintzaren atzera-eragin retroactividad del acto ad-ministrativo

administrazio egintzaren berrikus-pen revisión del acto administra-tivo

administrazio emakida concesiónadministrativa

administrazio erregelamendu regla-mento administrativo

administrazio errekurtso recursoadministrativo

administrazio espezializatu admi-nistración especializada

administrazio fidantza fianza ad-ministrativa

administrazio hierarkiaren prin-tzipio principio de jerarquía ad-ministrativa

administrazio independente admi-nistración independiente

administrazio isiltasun silencio ad-ministrativo

administrazio jarduera actividadadministrativa

administrazio jardun actuación ad-ministrativa

administrazio klausulen agiri plie-go de cláusulas administrativas

administrazio kontratu contratoadministrativo

administrazio ohitura costumbreadministrativa

administrazio organo órgano ad-ministrativo

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

49© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

administrazio orokor administra-ción general

administrazio periferiko adminis-tración periférica

administrazio prozedura procedi-miento administrativo

administrazio prozedura erkideprocedimiento administrativo co-mún

administrazio prozeduraren anto-laketa ordenación del procedi-miento administrativo

administrazio publiko administra-ción pública

administrazio unitate unidad admi-nistrativa (órgano)

administrazio xedapen disposiciónadministrativa

administrazio zehapen sanción ad-ministrativa

administrazio zentral administra-ción central

administrazio zuzenbide derechoadministrativo

administrazio zuzenbidearen itu-rriak fuentes del derecho admi-nistrativo

administrazioak egintza berrikusterevisión del acto por la adminis-tración

administrazioan agertze compare-cencia ante la administración

administrazioarekiko auzi erre-kurtso recurso contencioso ad-ministrativo

administrazioarekiko auzibide víacontencioso-administrativa

administrazioarekiko auzien epai-tegi juzgado de lo contenciosoadministrativo

administrazioarekiko auzien epai-tegi zentral juzgado central de locontencioso administrativo

administrazioarekiko auzien juris-dikzio jurisdicción contencioso-administrativa

administrazioarekiko auzien juris-dikzio organo órgano de la juris-dicción contencioso administrati-va

administrazioarekiko diru errekla-mazio reclamación económico-administrativa

administrazioaren araubide juridi-ko régimen jurídico de la admi-nistración

administrazioaren jarduerarik ezainactividad administrativa

administrazioaren kontrol controlde la administración

administrazioen arteko auzi litigioentre administraciones

administrazioen arteko harrema-nak relaciones interadministrati-vas

adostasun akta acta de conformi-dad

afekzio sari premio de afecciónagindu mandato (orden)agintaldi mandato (período)agintari autoridad (persona)agintaritza autoridad (poder)aginte autoridad (poder)agintekeria abuso de autoridadagiri documento

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

50© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

ahaidetasun parentescoahal potestadahaldun diputadoahalmen facultadahalmenen desbideraketa desvia-

ción de poderaholkularitza eta laguntzarako

kontratu contrato de consultoríay asistencia

aholkularitza juridiko asesoría ju-rídica

akats defecto, vicioakatsak hedatze transmisión de los

viciosakatsak ongitze subsanación de de-

fectosakta actaakta liburu libro de actasakzio acciónakzio publiko acción públicaaldeko irizpen dictamen favorablealderdi izateko gaitasun capacidad

para ser partealdi baterako enpresa batasun

unión temporal de empresasaldizkari ofizial boletín oficialaldundi diputación (s. t. CAV)alegazio alegaciónalegazio idazki escrito de alegacio-

nesalkate alcaldealkateorde teniente de alcaldeantolaketa ahal potestad organiza-

tivaantolaketarako eginbide diligencia

de ordenaciónantolamendu juridiko ordenamien-

to jurídico

ararteko defensor del pueblo (s. t.CAV)

arau hausle infractorarau hauste administratibo infrac-

ción administrativaarau hauste arin infracción levearau hauste astun infracción gra-

vearau hauste oso astun infracción

muy gravearau hausteen preskripzio pres-

cripción de las infraccionesarau subsidiario norma subsidiariaaraubidezko ahal potestad regladaarauen arteko hierarkia jerarquía

normativaarauen publizitate publicidad de

las normasaraututako ahalmen facultad re-

gladaargitalpen publicación (objeto)argitaratze publicación (acción)arrantzaleen kofradia cofradía de

pescadoresarrazoitutako egintza acto motiva-

doartikulu artículoasilo asiloasilo eskubide derecho de asiloaskatasun publikoak libertades pú-

blicasatal secciónatariko eginbide diligencia prelimi-

naratxilotze detenciónatzera egite desistimientoatzeraeragin eficacia retroactivaatzeraeraginik eza irretroactividad

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

51© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

atzeraeraginik ezaren printzipioprincipio de irretroactividad

atzerritar extranjeroaukerako txosten informe facultati-

voaurkaratutako egintza acto impug-

nadoaurkaratze impugnaciónaurkaratzeko moduko egintza

acto impugnableaurrekari antecedenteaurrekontu presupuestoaurrekontu kontrol control presu-

puestarioaurreproiektu anteproyectoaurretiazko alegazio alegación pre-

viaaurretiazko informazio información

previaaurri adierazpen declaración de

ruinaauto auto (resolución judicial)autonomia autonomíaautonomia erkidego comunidad

autónomaautonomia erkidegoen estatu esta-

do autonómicoautonomia erkidegoko administra-

zio administración autonómicaautonomia erkidegoko kontsulta

organo órgano consultivo de lacomunidad autónoma

autonomia erkidegoko lege ley au-tonómica

autonomia erkidegoko legebiltzarasamblea legislativa autonómica

autonomia estatutu estatuto de au-tonomía

auzapez alcaldeauzibide zibil vía judicial civilauzibidera jo aurreko erreklama-

zio reclamación previa a la víajudicial

Auzitegi Goren Tribunal Supremoauzitegi nagusi tribunal superior de

justiciaAuzitegi Nazional Audiencia Na-

cionalauzo barrioauzo alkate alcalde de barrio, alcal-

de pedáneoauzo batzar junta vecinalauzo biltzar asamblea vecinalauzo ondasun bien comunalauzotar vecinoauzotasun vecindad

B

babes tutelababes errekurtso recurso de amparobabes ofizialeko etxebizitza vivien-

da de protección oficialbabestutako lurzoru urbanizae-

zin suelo no urbanizable prote-gido

baimen autorización, permisobaimen judizial autorización judi-

cialbaliabide recurso (medio)baliabide publikoak recursos pú-

blicosbalioespen estimación (tasación)

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

52© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

baliogabetzailea ez den irregularta-sun irregularidad no invalidante

baliozkotasun validezbaliozkotasun presuntzio presun-

ción de validezbaliozkotze convalidaciónbanakako indargabeezintasun inde-

rogabilidad singularbando bandobarne igoera promoción internabarruti distritobarrutiko lehendakari presidente

de distritobarrutiko presidente presidente de

distritobarrutiko udal batzar junta muni-

cipal de distritobateraezintasun incompatibilidadbatza pleno (órgano)batzorde lege ley de comisiónbeharrizan eta egokitasunari bu-

ruzko txosten informe sobre ne-cesidad y oportunidad

behin-behineko neurri medida pro-visional

berandututako eragingarritasuneficacia demorada

berdegune zona verdeberdintasun printzipio principio de

igualdadbere-berezko betebehar obligación

personalísimabereizkeria discriminaciónberme garantíaberrerortze reincidenciaberreskuratzeko ahal potestad recu-

peratoria

berrikuste revisiónberrikusteko errekurtso recurso de

revisiónbetearazpen pribilegio privilegio de

ejecutoriedadbetearazpen subsidiario ejecución

subsidiariabetearazpenaren etendura suspen-

sión de la ejecuciónbetearazte bide vía ejecutivabetebehar obligaciónbidegabeko aberaste enriqueci-

miento injustobihurketa conversiónbilkura sesiónbilkura akta acta de sesiónbilkura berezi sesión extraordinariabirjartze errekurtso recurso de re-

posiciónbirtasatze retasaciónbisatu visadobitarteko funtzionario funcionario

interinobitartekotza mediaciónbizilekua izateko baimen permiso

de residenciabizkortasun celeridadbiztanle habitantebiztanle kopuru handiko udalerri

municipio de gran poblaciónbiztanleria poblaciónborondatezko irizpen dictamen vo-

luntarioborondatezko ordezkaritza repre-

sentación voluntariabotere judizial poder judicialburokrazia burocracia

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

53© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

D

datuen babes protección de datosdefentsarik eza indefensióndeialdi convocatoriadelitu delitodemanda demandademandatu demandadodemandatzaile demandantedemanio demaniodenbora baterako okupazio ocu-

pación temporaldepartamentu departamentodesadostasun akta acta de discon-

formidaddesjabetu expropiadodesjabetzaile expropiantedesjabetzapenaren balioespen jus-

tiprecio expropiatoriodesjabetzapenaren ondoriozko

kalte-ordain indemnización porexpropiación forzosa

desjabetzeko ahal potestad expro-piatoria

desjabetzeko epaimahai jurado deexpropiación

desjabetzeko lurralde epaimahaijurado territorial de expropiaciónforzosa

desjabetzeko probintzia epaimahaijurado provincial de expropiación

deskontzentrazio desconcentra-ción

deslegalizazio deslegalizacióndeszentralizazio descentralizacióndeuseztagarritasun anulabilidaddeuseztagarritasun akats vicio de

anulabilidad

deuseztapen anulacióndeuseztasun adierazpen declaración

de nulidaddeuseztasun akats vicio de nulidaddeuseztatutako egintza acto anula-

dodiputatu diputadodiputazio diputacióndiru bilketako prozedura procedi-

miento recaudatoriodiru laguntza subvencióndiru politika política monetariadirua ordaintzeko betebehar obli-

gación pecuniariadiruzain tesorerodiziplina ahal potestad disciplinariadiziplina araubide régimen disci-

plinariodiziplina erantzukizun responsabi-

lidad disciplinariadiziplina espediente expediente

disciplinariodiziplina prozedura procedimiento

disciplinariodiziplina zehapen sanción discipli-

nariadoakotasun printzipio principio de

gratuidaddoktrina bateratze unificación de

doctrinadokumentu documento

E

ebazpen resoluciónebazpen epe plazo de resolución

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

54© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

ebazteko betebehar obligación deresolver

ediktu edictoediktu bidezko jakinarazpen noti-

ficación por edictoediktu taula tablón de edictosegiaztapen acreditacióneginbehar debereginbide diligenciaegintza akastun acto viciadoegintza banangarri acto separableegintza deusez acto nuloegintza deuseztagarri acto anulableegintza deuseztagarriak baliozkotze

convalidación de actos anulablesegintza irmo acto firmeegintza politiko acto políticoegintzaren baliogabetasun invali-

dez del actoegintzaren ezeztapen revocación

del actoegitezko bide vía de hechoegitezko oker error de hechoegoera juridiko aktibo situación

jurídica activaegoera juridiko pasibo situación

jurídica pasivaegoiliar residenteegoitza domicilioegoitzan sartze entrada en domici-

lioegoitzaren bortxaezintasun invio-

labilidad del domicilioegun baliodun día hábilegun baliogabe día inhábilegutegiko egun día naturalekonomia eta gizarte kontseilu con-

sejo económico y social

ekonomia itun concierto económi-co

ekonomia mistodun sozietate so-ciedad de economía mixta

ekonomia oroitidazki memoriaeconómica

emakidadun concesionarioenbargaezintasun inembargabili-

dadenbargo embargoenbaxada embajadaenbaxadore embajadorenkante subastaenplegu publiko empleo públicoenpresa publiko empresa públicaenpresen sailkapen clasificación de

empresasentzunaldi audiencia (trámite)entzunaldiaren izapide trámite de

audienciaepai sentenciaepe plazoepea luzatze ampliación del plazoepea zenbatze cómputo del plazoepez kanpoko administrazio jar-

dun actuación administrativa ex-temporánea

erabaki acuerdo, decisiónerabakitzeko eginbehar deber de

resolvererabateko gehiengo mayoría abso-

lutaerabilgarritasun disponibilidaderabiltzaile usuarioeragingarritasun eficaciaerakunde instituciónerakunde administrazio adminis-

tración institucional

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

55© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

erakunde autonomo organismo au-tónomo

erakunde laguntzaile entidad cola-boradora

erakunde publiko ente públicoerakundeen arteko leialtasun prin-

tzipio principio de lealtad institu-cional

erantzukizun printzipio principiode responsabilidad

erantzukizun solidario responsabi-lidad solidaria

erantzukizun zibil responsabilidadcivil

eremu militar zona militarerrege dekretu real decretoerregelamendu reglamentoerregelamenduak egiteko ahal po-

testad reglamentariaerregelamenduen aurkako zehar-

kako errekurtso recurso indi-recto frente a reglamentos

erregio regiónerregistro administratibo registro

administrativoerregistro bulego oficina de registroerregistro zibil registro civilerregu errekurtso recurso de súpli-

caerrekargu recargoerrekisa requisaerrekurtso recurso (apelación)errekurtso berezi recurso extraor-

dinarioerrekurtsoa jartze interposición

del recursoerrekurtsoa jartzeko idazki escrito

de interposición de recurso

errekurtsoaren onarpen admisióndel recurso

errekurtsoari gaitziritzia ematedesestimación presunta

errekurtsogile recurrenteerrekurtsopeko egintza acto recurri-

doerrepide carreteraerretiro jubilaciónerrolda censoerrugabetasun presuntzio presun-

ción de inocenciaeskabide 1. petición (acción)

2. solicitud (objeto)eskaera peticióneskala escala (grupo de funciona-

rios)eskari peticióneskariak egiteko eskubide derecho

de peticiónesku hartzeko ahal potestad de in-

tervencióneskualde comarcaeskubide derecho (derecho subjeti-

vo)eskubide hobeko hirugarrengotza

tercería de mejor derechoeskubide onaren itxura apariencia

de buen derechoeskubideak aitortze reconocimien-

to de derechoseskubideari uko egite renuncia del

derechoeskumen competenciaeskumen arazo cuestión de compe-

tenciaeskumen banaketa reparto compe-

tencial

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

56© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

eskumen gatazka conflicto de atri-bución

eskumenak eskuordetze delega-ción de competencias

eskumenaren xedaezintasun in-disponibilidad de la competen-cia

eskumenik eza falta de competen-cia, incompetencia

eskuordetutako eskumen compe-tencia delegada

eskuordetza lege ley de delega-ción

eskuordetzaren ezeztapen revoca-ción de la delegación

eskuordetze delegación (acción)espediente expedienteespedienteari hasiera emate incoa-

ción de un expedienteestatu idazkari secretario de estadoestatu kontseilu consejo de estadoestatu ondare patrimonio del estadoestatuaren abokatu abogado del

estadoestatuaren administrazio adminis-

tración del estadoestatuaren lurralde antolaketa or-

ganización territorial del estadoestatuko administrazio orokor ad-

ministración general del estadoestatuko idazkaritza secretaría de

estadoestatuko lege ley del estadoeszedentzia excedenciaetenaldi plazo de suspensiónetendura suspensiónetendura erabaki acuerdo de sus-

pensión

etete suspensiónetxebizitza viviendaEuropar Batasun Unión Europeaez betetze inobservanciaezespen recusaciónezeztapen revocaciónezgaitasun incapacidadezkutuko informazio información

reservada

F

falta falta (infracción)fede onaren printzipio principio de

buena fefinantza kontrol control financie-

rofiskaltza ministerio fiscalforma akats vicio de formaforu administrazio administración

foralforu aldundi diputación foralforu diputazio diputación foralforu ogasun hacienda localfroga pruebafroga egite práctica de pruebafrogabide medio de pruebafrogaldi período de pruebafundazio fundaciónfuntzio publiko función públicafuntzio publikoan sartze ingreso

en la función públicafuntzionario funcionariofuntzionario eroskeria cohechofuntzionario publiko funcionario

público

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

57© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

funtzionarioak hautatzeko proze-dura procedimiento de selecciónde funcionarios

funtzionarioen egoera administra-tiboak situaciones administrati-vas de los funcionarios

funtzionarioen estatutu estatuto delos funcionarios

funtzionarioen mugikortasun mo-vilidad de funcionarios

G

gaikuntza habilitacióngalera perjuiciogarapen lege ley de desarrollogardentasun printzipio principio

de transparenciagastu publiko gasto públicogastuaren antolaketa ordenación

del gastogehieneko epe plazo máximogehiengo kualifikatu mayoría cua-

lificadagehiengo soil mayoría simplegida-lerro directrizGiza Eskubideen Europako Auzi-

tegi Tribunal Europeo de Dere-chos Humanos

gizarte interes interés socialgizarte segurantza seguridad socialgobernadore zibil gobernador civilgobernu batzorde comisión de go-

biernogobernu kontseilu consejo de

gobierno

gobernu organo órgano de gobier-no

gobernuaren ordezkari delegadodel gobierno

gobernuaren ordezkariorde sub-delegado del gobierno

gobernuaren ordezkaritza delega-ción del gobierno

gobernuaren ordezkaritzaordesubdelegación del gobierno

gobernuko batzorde eskuordetucomisión delegada de gobierno

gobernuko lehendakari presidentedel gobierno

gobernuko lehendakariorde vice-presidente del gobierno

gobernuko presidente presidentedel gobierno

gobernuko presidenteorde vice-presidente del gobierno

goi kargu alto cargogorabidezko errekurtso recurso de

alzadagorajotze errekurtso recurso de

apelacióngordailu depósitogreba huelga

H

harmonizazio lege ley de armoni-zación

hautaketa organo órgano de selec-ción

hautaketa prozedura procedimien-to selectivo

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

58© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

hauteskunde elecciónhauteskunde administrazio adminis-

tración electoralhauteskunde batzar junta electoralhauteskunde errolda censo electo-

ralhauteskunde erroldaren bulego

oficina del censo electoralhautesle electorhautespen bidezko kargu cargo

electivoherri administrazio administración

públicaherri administrazioen arteko hi-

tzarmen convenio entre admi-nistraciones públicas

herri administrazioen erantzu-kizuna pilatze responsabilidadconcurrente de las administracio-nes públicas

herri administrazioetako langileakpersonal al servicio de las admi-nistraciones públicas

herri defendatzaile defensor delpueblo

herri erabilera uso públicoherri erakunde ente públicoherri jabari dominio públicoherri jabariko ondasun bien de do-

minio públicoherri(-)lan obra públicaherri onura utilidad públicaherri onuraren adierazpen decla-

ración de utilidad públicaherri(-)zerbitzu servicio públicoherri zerbitzua kudeatzeko kon-

tratu contrato de gestión de ser-vicio público

herri zerbitzuen jardunbide fun-cionamiento de los servicios pú-blicos

herrialde territorio históricoherriko etxe ayuntamientoherritar ciudadanoherritarren erabilerako ondasun

bien de uso públicoherritarren parte hartze participa-

ción ciudadanaherritarren segurtasun seguridad

ciudadanahierarkia jerarquíahierarkiazko egitura estructura je-

rárquicahiri lur suelo urbanohiriburu capitalhirien batzar conferencia de ciuda-

deshirigintza urbanismohirigintza gainbalio plusvalía urba-

nísticahirigintza jarduera acción urbanís-

ticahirigintza jardunerako egitarauak

programas de actuación urbanísti-ca

hirigintza lizentzia licencia urba-nística

hirigintza plan plan de urbanismohirigintza plangintza planeamiento

urbanísticohirigintzako arau hauste infrac-

ción urbanísticahirigintzako kalte-ordain indemni-

zación urbanísticahiriko gizarte kontseilu consejo

social de la ciudad

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

59© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

hiritar ciudadanohirurteko trieniohitzarmen conveniohizkuntza ofizial lengua oficialhornidura suministrohornidura kontratu contrato de su-

ministrohornitzaile suministrador

I

idazkari nagusi secretario generalidazkari nagusi tekniko secretario

general técnicoidazkariorde subsecretarioidazkariordetza subsecretaríaidazkaritza nagusi secretaría gene-

ralidazkaritza nagusi tekniko secreta-

ría general técnicaidazki escritoikerketa batzorde comisión de in-

vestigaciónikertzeko ahal potestad de investi-

gaciónikuskapen inspección (actividad)ikuskapen akta acta de inspecciónikuskaritza inspección (órgano)ikuskatzaile inspectorikuskatzailetza inspección (órgano)ikuskatze inspección (actividad)indarkeria violenciaindarraldi vigenciaindarrean jartze entrada en vigorindarreko arautegi normativa vi-

gente

indultu indultoindustria jabetza propiedad indus-

trialinformazio batzorde comisión infor-

mativaingurumen medio ambienteingurumen inpaktu impacto me-

dioambientalingurumen inpaktuaren ebaluazio

evaluación de impacto ambientalinkautazio incautacióninpartzialtasun imparcialidadinprimaki impresoinstrukzio instrucción (fase del pro-

ceso)instrukzio egintza acto de instruc-

cióninterdiktu interdictointeres legitimo interés legítimointeres publiko interés públicointeresdun interesado (afectado)interesdunak eskatutako hasiera

iniciación a instancia de parteinteresdunaren entzunaldi audien-

cia al interesadoiradokizun eta erreklamazioen ba-

tzorde berezi comisión especialde sugerencias y reclamaciones

iragarki anuncioiragarki taula tablón de anunciosiraungitze caducidadiraungitze epe plazo de caducidadirekitzeko lizentzia licencia de

aperturairizpen dictameniruzur fraudeisilpekotasun confidencialidadisiltasun negatibo silencio negativo

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

60© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

isiltasun positibo silencio positivoisiltasunaren ziurtagiri certificado

acreditativo del silencioisun multaisun hertsagarri multa coercitivaitsas lehorreko alde zona marítimo

terrestreitsasbazter costa (orilla)itzulketa devoluciónizapide trámiteizapide egintza acto de trámiteizapidean ez agertze incompare-

cencia en el trámiteizapidetza tramitaciónizapidetza ez onartze inadmisión a

trámiteizendapen nombramientoizenpea eskuordetze delegación de

firma

J

jabari hirugarrengotza tercería dedominio

jabetza erregistro registro de lapropiedad

jabetza ganbera cámara de la pro-piedad

jabetzaren gizarte eginkizuna ezbetetze incumplimiento de lafunción social de la propiedad

jakinarazpen notificaciónjakinarazpen akastun notificación

defectuosajakinarazpen pertsonal notifica-

ción personal

jarduera acción (actividad)jarduera gogaikarri, osasungaitz,

kaltegarri eta arriskutsu activi-dad molesta, insalubre, nociva ypeligrosa

jarduteko gaitasun capacidad deobrar

jaregite desafectaciónjarraibide instrucción (directrices)jatorrizko agiri documento origi-

naljendaurreko erakustaldiaren iza-

pide trámite de información pú-blica

jendaurreko informazio informa-ción pública

jendaurreko informazioaldi perío-do de información pública

jurisdikziorik eza falta de jurisdic-ción

justizia administrazio administra-ción de justicia

K

kabildo cabildokabinete gabinetekale agerraldi manifestación públi-

cakalte perjuiciokalte konponezin perjuicio irrepa-

rablekaltegarritasun lesividadkaltegarritasun adierazpen decla-

ración de lesividadkalte-ordain indemnización

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

61© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

kapital publikodun sozietate so-ciedad de capital público

karguaz jabetze toma de posesiónkargutik kentze destitución del car-

gokarrerako funtzionario funciona-

rio de carrerakasazio errekurtso recurso de casa-

ciónkatastro catastrokaudimengabezia insolvenciakautela neurri medida cautelarkauzio cauciónkexa errekurtso recurso de quejakide anitzeko organo órgano cole-

giadokide anitzeko organoaren idazkari

secretario de órgano colegiadokide anitzeko organoaren lehenda-

kari presidente de órgano cole-giado

kide anitzeko organoaren presi-dente presidente de órgano cole-giado

kide bakarreko organo órganounipersonal

kidego cuerpo (grupo de funciona-rios)

klausulen agiri pliego de cláusulaskomunikazioen sekretu secreto de

las comunicacioneskonbergentzia plan plan de con-

vergenciakonfiantza arazo cuestión de con-

fianzakonfiantza legitimoaren printzipio

principio de confianza legítimakonstituzio constitución

konstituzio aurkakotasun inconsti-tucionalidad

konstituzio-aurkakotasun errekur-tso recurso de inconstitucionali-dad

Konstituzio Auzitegi Tribunal Cons-titucional

konstituzioaren zuzeneko eragin-garritasun eficacia directa de laconstitución

kontabilitate contabilidadkontraesanaren printzipio princi-

pio de contradicciónkontrakautela contracautelakontratazio espediente expediente

de contrataciónkontratazio mahai mesa de contra-

taciónkontratazio prozedura procedi-

miento de contrataciónkontratazio txiki contratación me-

norkontratista contratistakontratu txiki contrato menorkontratua adjudikatze adjudica-

ción de contratokontribuzio contribuciónkontseilari consejerokontseilaritza consejeríakontsul cónsulkontsuletxe consuladokontsulta administrazio adminis-

tración consultivakontsulta batzorde consejo consul-

tivokontsulta organo órgano consultivokontsumitzaile eta erabiltzaileak

consumidores y usuarios

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

62© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

kontsumo prezioen indize índicede precios al consumo

kontu(-)hartzaile interventorKontuen Auzitegi Tribunal de

Cuentaskontzeju ireki concejo abiertokontzeptu juridiko zehaztugabe

concepto jurídico indeterminadokoordinatzaile nagusi coordinador

generalkoordinazio coordinaciónkoordinazio batzorde comisión de

coordinaciónkorporazio corporaciónkorporazio administrazio adminis-

tración corporativakorporazioko batza pleno de la

corporaciónkredituen konpentsazio compensa-

ción de créditoskudeaketa interesdun gestión inte-

resadakudeatzeko gomendio encomienda

de gestión

L

lan auzibide vía judicial laborallan eskaintza publiko oferta públi-

ca de empleolan talde grupo de trabajolanaldi jornada de trabajolanbide elkargo colegio profesionallanda lur suelo rústicolangile zibilak personal civillangileak hautatze selección de

personal

lankidetza cooperaciónlankidetza eta elkarlan printzipio

principio de cooperación y cola-boración

lankidetza organo órgano de coo-peración

lanpostu puesto de trabajolanpostuak betetze provisión de

puestos de trabajolanpostuen zerrenda relación de

puestos de trabajolege leylege arrunt ley ordinarialege-dekretu decreto-leylege erreserba reserva de leylege indarra duen xedapen dispo-

sición con fuerza de leylege indarreko gobernu arau nor-

ma gubernativa con fuerza deley

lege lerruneko arau norma de ran-go legal

lege marko ley marcolege maula fraude de leylege nagusi ley magnalege organiko ley orgánicalege proiektu proyecto de leylegearen bidez arautu beharreko

gai materia reservada a leylegebiltzar asamblea legislativalegegintzako batzorde comisión le-

gislativalegegintzako errege dekretu real

decreto legislativolegegintzako prozedura procedi-

miento legislativolegegintzarako eskuordetza dele-

gación legislativa

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

63© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

legegintzazko dekretu decretolegislativo

legezko ordezkari representante le-gal

legezko ordezkaritza representa-ción legal

legezkotasun kontrol control de le-galidad

legezkotasun printzipio principiode legalidad

legitimazio legitimaciónlehendakari presidente (s.t. CAV)lehendakariorde vicepresidentelehiaketa concursolehiaketa-oposizio concurso-oposi-

ciónlehiaren defentsa defensa de la

competencialekatze dispensalekuko testigolikidazio liquidaciónlikidazio akta acta de liquidaciónlizentzia licencializentzia emate concesión de licen-

cializitazio licitaciónlotura bereziko harremanak rela-

ciones de sujeción especiallotura orokorreko harremanak re-

laciones de sujeción generallurralde administrazio administra-

ción territoriallurralde barrendegi enclave terri-

toriallurralde deszentralizazio descen-

tralización territoriallurralde itsaso mar territorial

lurralde oinarririk ez duen admi-nistrazio administración de baseno territorial

lurralde ordezkari delegado terri-torial

lurralde ordezkaritza delegaciónterritorial

lurzoru finkatu suelo consolidadolurzoru urbanizaezin suelo no ur-

banizablelurzoru urbanizaezin arrunt suelo

no urbanizable comúnlurzoru urbanizagarri suelo urba-

nizablelurzoru urbanizagarri programatu

suelo urbanizable programadolurzoru urbanizagarri programa-

tugabe suelo urbanizable no pro-gramado

lurzoruaren kalifikazio califica-ción del suelo

lurzoruaren sailkapen clasifica-ción del suelo

M

manifestazio manifestaciónmendialde zona de montañameritu méritomeritu lehiaketa concurso de méri-

tosmerkataritza erregistro registro

mercantilmerkataritza, industria eta nabi-

gazio ganbera cámara de comer-cio, industria y navegación

metropolialde área metropolitana

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

64© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

ministerio ministerioministerioko idazkariorde subse-

cretario de ministerioministro ministroministroaren agindu orden minis-

terialministroen kontseilu consejo de

ministrosmotibazio motivaciónmugape circunscripciónmugatze deslindemugatze jarduera actividad de li-

mitación

N

nahibadako errekurtso recurso po-testativo

nahierakeriaren debeku prohibi-ción de la arbitrariedad

nahitaez betearazteko bideak me-dios de ejecución forzosa

nahitaezko betearazpen ejecuciónforzosa

nahitaezko desjabetzapen expropia-ción forzosa

nahitaezko desjabetzapenaren lehen-goratze reversión expropiatoria

nahitaezko desjabetzapenaren onu-radun beneficiario de la expro-piación forzosa

nahitaezko irizpen dictamen pre-ceptivo

nahitaezko salmenta venta forzosanahitaezko txosten informe precep-

tivonazionalitate nacionalidad (nación)

nazionalizazio nacionalizaciónnaziotasun nacionalidad (condi-

ción)naziotasun bikoitzeko hitzarmen

tratado de doble nacionalidadnegoziazio negociaciónnegoziazio kolektibo negociación

colectivanekazaritza ganbera cámara agrarianorberaren datuak datos persona-

lesnorberaren eskumen competencia

propianortasun juridiko personalidad ju-

rídica

O

obra eta zerbitzuen probintziaplan plan provincial de obras yservicios

obra egiaztatze verificación de laobra

obra jasotze recepción de obraobra kontratu contrato de obrasobra lizentzia licencia de obraobren proiektu tekniko proyecto

técnico de obrasofizioz de oficioofiziozko berrikuste revisión de

oficioofiziozko ezeztapen revocación de

oficioofiziozko hasiera iniciación de ofi-

cioofiziozko jardun actuación de ofi-

cio

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

65© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

ohartarazpen apercibimientoohiko bilkura sesión ordinariaoinarri lege ley de basesoinarrizko eskubideak derechos

fundamentalesoinarrizko eskubideak babesteko

prozedura procedimiento deprotección de los derechos funda-mentales

oinarrizko eskubideak urratze le-sión de derechos fundamentales

oker material aritmetiko error ma-terial aritmético

okerrak zuzentze rectificación deerrores

okupatu behar izatearen erabakiacuerdo de necesidad de ocupa-ción

okupazio ocupaciónokupazio aurreko gordailu depósi-

to previo a la ocupaciónonartutako egintza acto consentidoondare patrimonioondare erantzukizuneko prozedu-

ra procedimiento de responsabi-lidad patrimonial

ondare erantzukizun responsabili-dad patrimonial

ondare nazional patrimonio nacionalondare ondasun bien patrimonialondarearen gaineko premiamendu

apremio sobre el patrimonioondasunak lotze afectación de bie-

nesondasunen aprobetxamendu apro-

vechamiento de bienesondasunen balorazio valoración de

bienes

ondasunen enbargo embargo debienes

ondasunen okupazio ocupación debienes

ondoreen etendura suspensión deefectos

ongitze subsanaciónoniritzia emate estimaciónonuradun beneficiarioopor vacaciónoposizio oposiciónoposizio epaimahai tribunal de

oposicionesordainagiri reciboordainketa agindu orden de pagoordainketa geroratze aplazamiento

del pagoordena publiko orden públicoordenantza ordenanza (tipo de nor-

ma)ordezkari representanteordezkaritza 1. delegación (órgano)

2. representación (acción)ordezkaritza organo órgano de re-

presentaciónordezko suplenteordezkotza suplenciaordutegi horarioorgano ebazle órgano decisororgano emaile órgano otorganteorgano eskudun órgano competen-

teorgano zehatzaile órgano sanciona-

dororganoaren titular titular del órganoorube solarosoko bilkura pleno (sesión plena-

ria)

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

66© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

osoko bilkura arrunt pleno ordina-rio

osoko bilkura berezi pleno extraor-dinario

osoko bilkurako erabaki acuerdoplenario

osoko bilkurako idazkari nagusisecretario general del pleno

P

paragrafo apartado (párrafo nume-rado)

parke natural parque naturalparte hartzearen printzipio princi-

pio de participaciónpartzuergo consorciopertsona fisiko persona físicapertsona juridiko persona jurídicapertsonak derrigortze compulsión

sobre las personasplanifikatzeko ahal potestad plani-

ficadorapolizia policía (cuerpo)polizia jarduera actividad de policíapolizia judizial policía judicialposta bulego oficina de correosposta zerbitzu servicio postalprebarikazio prevaricaciónpreklusio preclusiónpremiamendu prozedura procedi-

miento de apremiopresako izapidetza tramitación de

urgenciapresako jabetza kentze expropia-

ción urgentepresidente presidente

presidenteorde vicepresidentepreskripzio prescripciónpreskripzio epe plazo de prescrip-

ciónpreskripzio teknikoen agiri pliego

de prescripciones técnicaspresuntzio presunciónpresuntziozko egintza acto presun-

topreziamendu orri hoja de aprecioprezioak berrikuste revisión de

preciospribilegio privilegioprobidentzia providenciaprobintzia provinciaprobintzia administrazio adminis-

tración provincialprobintzia diputazio diputación

provincialprobintzia ordezkaritza delega-

ción provincialprobintzia zatiketa división pro-

vincialprobintziako diputazioaren osoko

bilkura pleno de la diputaciónprovincial

proportzionaltasun proporcionali-dad

prozedura procedimientoprozedura hasteko erabaki acuer-

do de iniciación del procedimien-to

prozedura judizial procedimientojudicial

prozedura laburtu procedimientoabreviado

prozeduran agertze comparecenciaen un procedimiento

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

67© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

prozeduran bertaratze persona-ción en el procedimiento

prozeduraren amaiera terminacióndel procedimiento

prozeduraren amaiera itundu ter-minación convencional del proce-dimiento

prozeduraren hasiera iniciacióndel procedimiento

prozeduraren izapidetza tramita-ción del procedimiento

prozeduraren kostuak costas pro-cesales

Q

quorum quórum

S

sail sección, consejería (s. t. CAV)sailburu jefe de sección, consejero

(s. t. CAV)salaketa denunciasalatari denunciantesalbuespen exenciónsarrera publiko ingreso públicosekretu ofizial secreto oficialsektore publiko sector públicosektorean sektoreko batzar confe-

rencia sectorialsektorean sektoreko kontseilu con-

sejo sectorialsenidetasun parentescosententzia sentencia

subrogazio subrogaciónsubsidiaritate printzipio principio

de subsidiariedadsustapen fomentosustapen jarduera actividad de fo-

mento

T

tartekaritza arbitrajetartekaritza batzar junta arbitraltartekaritza jarduera actividad de

arbitrajetartekaritza prozedura procedi-

miento de arbitrajetartekaritzako laudo laudo arbitraltasa tasatasazio tasacióntestu artikuludun texto articuladotestu bategin texto refundidotipikotasun printzipio principio de

tipicidadtitulartasun titularidadtitulu títulotoki administrazio administración

localtoki administrazioko idazkari se-

cretario de la administración localtoki araubide berezi régimen local

especialtoki erakunde entidad localtoki erakundeen erregistro nagusi

registro general de entidades localestoki korporazio corporación localtoki korporazioetako kide miem-

bro de las corporaciones localestoki ogasun hacienda foral

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

68© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

tokiko gobernu batzar junta de go-bierno local

trafiko isun multa de tráficotrafikoko arau hauste infracción

de tráficotransakzio transaccióntributu arloko arau hauste infrac-

ción tributariatributu arloko prozedura procedi-

miento tributariotributu erantzukizun responsabili-

dad tributariatributu zehapen sanción tributariatrukaketa permutatrukatze permutatxosten informe, ponencia

U

udal ayuntamientoudal administrazio administración

municipaludal biztanleak población munici-

paludal biztanleria población munici-

paludal errolda padrón municipaludal mankomunitate mancomuni-

dad municipaludal mugarte término municipaludalak bereizte segregación de mu-

nicipiosudalaren osoko bilkura pleno mu-

nicipaludalaz beheko toki erakunde enti-

dad territorial de ámbito inferioral municipio

udalbatza pleno municipaludaleko kontu hartzaile nagusi in-

terventor general municipaludalen bat-egite fusión de munici-

piosudalerri municipioudalerrien elkartze agrupación

municipaludaletxe ayuntamiento (casa consis-

torial)udaltzain policía municipal (perso-

na)udaltzaingo policía municipal (insti-

tución)uharte islauharte kontseilu consejo insularuharte zuzendari director insularuko egite renunciaurbanizazio proiektu proyecto de

urbanizaciónuzi pretensiónuzia prozesutik kanpo betetze sa-

tisfacción extraprocesal de la pre-tensión

uziari gaitziritzia ematea dakarrenisiltasun silencio desestimatoriode la pretensión

uziari oniritzia ematea dakarrenisiltasun silencio estimatorio dela pretensión

X

xedapen orokor disposición gene-ral

ADMINISTRAZIO ZUZENBIDEKO BERBATEGIA

69© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Z

zehapen jarduera actividad sancio-nadora

zehapenen preskripzio prescrip-ción de las sanciones

zehatzeko ahal potestad sanciona-dora

zehatzeko prozedura procedimien-to sancionador

zentsura mozio moción de censurazerbitzu aktibo servicio activozerbitzu kontratu contrato de ser-

vicioszerbitzu kudeaketa gestión de ser-

vicioszerbitzu periferiko servicio perifé-

ricozerbitzu publiko servicio públicozerbitzu publikoko jarduera acti-

vidad de servicio públicozerbitzua emate comisión de servi-

ciozerga impuestozerga-bilketa recaudación tributariazigor arloko arau hauste infrac-

ción penal

zinegotzi concejal, edilzinegotzi eskuorde concejal delega-

dozinpeko aitorpen declaración jura-

dazirkular circular (documento)ziurtagiri certificación, certificadozortasun administratibo servidum-

bre administrativazuhurtziagabekeriazko ahal potes-

tad discrecionalzuinketa replanteozuzenbide derecho (derecho objeti-

vo)zuzenbide osoko deuseztasun nuli-

dad de pleno derechozuzenbide osoz deusez nulo de ple-

no derechozuzenbidearen printzipio oroko-

rrak principios generales del de-recho

zuzenbideko oinarri fundamentode derecho

zuzendari nagusi director generalzuzendariordetza nagusi subdirec-

ción generalzuzendaritza nagusi dirección ge-

neral

VOCABULARIO DE DERECHO ADMINISTRATIVO

70© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-709-2

Universidad de Deusto

Deustuko Unibertsitatea

• • • • • • • •

Ad

min

istr

azio

Zu

zen

bid

eko

Ber

bat

egia

/ V

oca

bu

lari

o d

e D

erec

ho

Ad

min

istr

ativ

o

Zuze

nb

idea

Der

ech

oUniversidad de DeustukoDeusto Unibertsitatea

• • • • • • • • • •

AdministrazioZuzenbidekoBerbategiaVocabulario de DerechoAdministrativo

Cub Vocab D Adminis (5mm) 29/9/05 18:21 Página 1