ABORDATGE FARMACOLÒGIC EN DOLOR CRÒNIC€¦ · de 26 de julio, de garantías y uso racional de...

48
ABORDATGE FARMACOLÒGIC ABORDATGE FARMACOLÒGIC EN DOLOR CRÒNIC EN DOLOR CRÒNIC Barcelona, 25 de Abril de 2013 Barcelona, 25 de Abril de 2013 Dr. Sebastià Videla XXIII XXIII Jornades d’actualització en Rehabilitació i Medicina Física Jornades d’actualització en Rehabilitació i Medicina Física

Transcript of ABORDATGE FARMACOLÒGIC EN DOLOR CRÒNIC€¦ · de 26 de julio, de garantías y uso racional de...

  • ABORDATGE FARMACOLGIC ABORDATGE FARMACOLGIC

    EN DOLOR CRNICEN DOLOR CRNIC

    Barcelona, 25 de Abril de 2013Barcelona, 25 de Abril de 2013

    Dr. Sebasti Videla

    XXIII XXIII Jornades dactualitzaci en Rehabilitaci i Medicina FsicaJornades dactualitzaci en Rehabilitaci i Medicina Fsica

  • Introducci:

    Aspectes legals dels frmacs analgsics

    Conceptes

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    GuiGui

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    Epleg

  • Introducci:

    Aspectes legals dels frmacs analgsics

    Conceptes

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    GuiGui

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    Epleg

  • Desarrollo de la Ley 29/2006, artculo 24

    de 26 de julio, de garantas y uso racional de los medicamentos y productos sanitarios.

    Regulador.Regulador.

  • Regulador.Regulador.

  • Regulador.Regulador.

  • FITXA FITXA TCNICATCNICA

    http://www.agemed.es/cima/fichasTecnicas.do?metodo=detalleForm

  • Introducci:

    Aspectes legals dels frmacs analgsics

    Conceptes

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    GuiGui

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    Epleg

  • IASP: An unpleasant sensory and emotional experience associated with actual or potential tissue damage, or described in terms of such damage

    Una experincia sensorial i emocional

    Definici DOLORDefinici DOLOR

    Una experincia sensorial i emocional desagradable associada a una lesi present o potencial, o descrita en termes de la mateixa

    Merskey H. Pain terms: A list with definitions and notes on usage.Recommended by IASP subcommittee on Taxonomy. Pain 1996;67:3-6.

  • Estmul dolors

    Activaci sensorial Activaci emocional

    Definici DOLORDefinici DOLOR

    Vivncia personal

    Percepci del dolor

    Tractament farmacolgic tan sols s una part del tractament

  • Complex

    Nociceptiu SomticVisceral

    Neuroptic PerifricCentral

    Complex / Mixt

    Dolor crnic Dolor crnic -- abordatgeabordatge

    Complex / Mixt

  • Complex

    Nociceptiu SomticVisceral

    Neuroptic PerifricCentral

    Complex / Mixt

    Dolor crnic Dolor crnic -- abordatgeabordatge

    Abordatge farmacolgic

    diferent Complex / Mixt

  • Arsenal farmacolgic Arsenal farmacolgic -- AnalgsiaAnalgsia

    ??

  • Arsenal farmacolgic Arsenal farmacolgic -- AnalgsiaAnalgsia

  • Introducci:

    Aspectes legals dels frmacs analgsics

    Conceptes

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    GuiGui

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    Epleg

  • Grup frmac-teraputic

    OPIOIDES

    NO OPIOIDES

    ANTIDEPRESSIUS

    ANTICONVULSIVANTS

    EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA A LA A LA FITXA TCNICAFITXA TCNICA

    ANTICONVULSIVANTS

    ANESTSICS LOCALS

  • Grupo frmaco-teraputico cdigo ATC

    NO OPIOIDESOtros analgsicos y antipirticos N02BE01 Paracetamol

    Antiinflamatorios y antirreumticos M01AB05 AINEsAntiinflamatorios y antirreumticos M01AH01 COXIBs

    EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    Cdigo ATC o Sistema de Clasificacin Anatmica, Teraputica, Qumica

  • Analgsics Analgsics no opioidesno opioidesAINES: clasificacin, dosis, duracin y efecto analgsico

    Grupo farmacolgico Frmaco Dosisvo (mg)

    Duracin(h)

    Efecto analgsico

    CIDOSActico

    Fenilactico Diclofenaco 25-75 6-8 +++Indolactico Indometacina 25-75 6-8 +++Pirrolactico Ketorolaco 15-30 4-6 +++?

    Antranlico cido mefenmico 500 6-8 ++EnlicosEnlicos

    Oxicams Piroxicam 10-20 12-24 +++Pirazolidindionas Fenibutazona 100-200 6-8 ++

    Pirazolonas Metamizol o Dipirona 300-600 6-8 +?Propinico

    Ibuprofeno 200-800 8-12 +++Naproxeno 250-500 8-12 +++

    Ketoprofeno 50-100 6-8 ++Saliclico Aspirina 325-1000 4-6 +++NO CIDOSParaaminofenoles Paracetamol# 325-1000 4-6 +++

    # se clasifica como un AINE aunque no carece de accin antiinflamatoria

  • Analgsics Analgsics no opioidesno opioidesAINES: clasificacin, dosis, duracin y efecto analgsico

    Grupo farmacolgico Frmaco Dosisvo (mg)

    Duracin(h)

    Efecto analgsico

    INHIBIDORES DE LA COX-2

    Metilsulfonilfenilo Etoricoxib 30-40 6-8 ++Sulfonamida Celecoxib 200-400 6-8 +Sulfonilpropanamida Parecoxib 40-80* 6-12 +++

    * intravenoso

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    METAMIZOL

    PARACETAMOL

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    DICLOFENACO

    DICLOFENACOinyectableinyectable

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    CELECOXIB

    ETORICOXIB

    PARECOXIB InyectableUSO HSOPITALARIO

  • ANALGSICS ANALGSICS -- NO OPIOIDES: NO OPIOIDES: Paracetamol AINEs - COXIBs

    Eficcia en Dolor Nociceptiu: Somtic i Visceral

    * Eficcia en el nivell 1 de la escala de la OMS* Co-administrat amb opioides: nivell 2 i 3 de la escala de la OMS.

    EFICCIA DOLOR CRNIC NOCICEPTIU

    de la OMS.

    Strong opioids

    WH

    O p

    ain

    la

    dd

    er

    Mild pain

    Moderate pain

    Severe pain

    NSAIDs

    Mild opioids

    FIRST STEP SECOND STEP THIRD STEP

  • ANALGSICS ANALGSICS -- NO OPIOIDES: NO OPIOIDES: Paracetamol AINEs - COXIBs

    Eficcia en Dolor Nociceptiu: Somtic i Visceral

    * Eficcia en el nivell 1 de la escala de la OMS* Co-administrat amb opioides: nivell 2 i 3 de la escala de la OMS.

    EFICCIA DOLOR CRNIC NOCICEPTIU

    de la OMS.

    No hi ha diferncies significatives d'eficcia entre els diferents AINEsvia oral recomanablevia intravenosa:

  • ANALGSICS ANALGSICS -- NO OPIOIDES: NO OPIOIDES: Paracetamol AINEs - COXIBs

    S que hi ha diferncies notables en els efectes 2aris

    Paracetamol: hepatotoxicitat

    AINEs: Gastropatia (menys gastrolesius: ibuprofn i diclofenac) Risc aterotrombtic: antagonitzen lefecte cardioprotector de

    SEGURETAT

    Risc aterotrombtic: antagonitzen lefecte cardioprotector de lAAS a dosis baixes (dels ms aterotrombtic: diclofenac; menys: naproxn)

    COXIBs: Risc aterotrombtic >:

    Contraindicats en pacients amb antecedents de malaltia cardiovascular: IAM, ictus i problemes vascularsNO recomanats en pacients amb factors de risc cardiovascular: HTA, diabtics, hipercolesterolmia, fumadors...

    Gastropatia

  • ANALGSICS ANALGSICS -- NO OPIOIDES: NO OPIOIDES: Paracetamol AINEs - COXIBs

    Pacient amb malaltia / risc cardiovascular: evitar AINEs / COXIBs Ibuprofn fins a 1200 mg/d Naproxn fins a 1000 mg/d

    Pacient amb malaltia / risc de gastropatia: AINEs a dosis baixes o

    RECOMANACIONS

    AINEs a dosis baixes o AINEs de baixa toxicitat gastrointestinal: ibuprofn o diclofenac

    amb omeprazol (20 mg/d)

    Pacient amb malaltia / risc de gastropatia i cardiovascular: Evitar AINEs i COXIBs, si fos estrictament necessari: ibuprofn a

    dosis mnimes amb omeprazol (20 mg/d)

    Pacient amb insuficincia renal o heptica: Evitar AINEs / COXIBs

  • Grupo frmaco-teraputico cdigo ATC

    ANTIDEPRESIVOSInh. No selectivos recaptacin monoaminas N06AA 09 Amitriptilina

    Otros antidepresivos N06AX21 Duloxetina

    ANTICONVULSIVANTESAntiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 Carbamazepina

    EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    Antiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 CarbamazepinaOtros antiepilpticos N03AX12 GabapentinaOtros antiepilpticos N03AX16 Pregabalina

    Otros antiepilpticos, preparados antimigraosos N03AX11 Topiramato

    ANESTESICOS LOCALES N01BB02 Lidocaina

    Otros ANESTSICOS LOCALES N01BX04M02AB

    Capsaicina

    Cdigo ATC o Sistema de Clasificacin Anatmica, Teraputica, Qumica

  • EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA A LA A LA FITXA TCNICAFITXA TCNICA

    Analgsia acceptada a la fitxa tcnica ANTIDEPRESSIUS

    SIAMITRIPTILINA

    DULOXETINA

    imipramina

    desipramina

    NO

    desipramina

    nortriptilina

    venlafaxina

    paroxetina

    citalopram

    bupropion

    mirtazapina

  • AMITRIPTILINA

    AMITRIPTILINA

    EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA A LA A LA FITXA TCNICAFITXA TCNICA

  • DULOXETINA

    EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA A LA A LA FITXA TCNICAFITXA TCNICA

  • Grupo frmaco-teraputico cdigo ATC

    ANTIDEPRESIVOSInh. No selectivos recaptacin monoaminas N06AA 09 Amitriptilina

    Otros antidepresivos N06AX21 Duloxetina

    ANTICONVULSIVANTESAntiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 Carbamazepina

    EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    Antiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 CarbamazepinaOtros antiepilpticos N03AX12 GabapentinaOtros antiepilpticos N03AX16 Pregabalina

    Otros antiepilpticos, preparados antimigraosos N03AX11 Topiramato

    ANESTESICOS LOCALES N01BB02 Lidocaina

    Otros ANESTSICOS LOCALES N01BX04M02AB

    Capsaicina

    Cdigo ATC o Sistema de Clasificacin Anatmica, Teraputica, Qumica

  • EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA EFICCIA ANALGSICA ACCEPTADA A LA A LA FITXA TCNICAFITXA TCNICA

    Analgsia acceptada a la fitxa tcnica ANTIEPILLPTICS

    SI

    CARBAMAZEPINA

    GABAPENTINA

    PREGABALINA

    TOPIRAMATOTOPIRAMATO

    NO

    lamotrigina

    cido valproico

    fenitoina

    oxcarbazepina

    tiagabina

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    CARBAMAZEPINA

    CARBAMAZEPINA

    CARBAMAZEPINA

    CARBAMAZEPINA

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    GABAPENTINA

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    PREGABALINA

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    TOPIRAMATO

  • Grupo frmaco-teraputico cdigo ATC

    ANTIDEPRESIVOSInh. No selectivos recaptacin monoaminas N06AA 09 Amitriptilina

    Otros antidepresivos N06AX21 Duloxetina

    ANTICONVULSIVANTESAntiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 Carbamazepina

    EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    Antiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 CarbamazepinaOtros antiepilpticos N03AX12 GabapentinaOtros antiepilpticos N03AX16 Pregabalina

    Otros antiepilpticos, preparados antimigraosos N03AX11 Topiramato

    ANESTESICOS LOCALES N01BB02 Lidocaina

    Otros ANESTSICOS LOCALES N01BX04M02AB

    Capsaicina

    Cdigo ATC o Sistema de Clasificacin Anatmica, Teraputica, Qumica

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    LIDOCAINA 4% crema

    LIDOCAINA 5% apsito

    LIDOCAINA

    LIDOCAINA inyectable

  • Grupo frmaco-teraputico cdigo ATC

    ANTIDEPRESIVOSInh. No selectivos recaptacin monoaminas N06AA 09 Amitriptilina

    Otros antidepresivos N06AX21 Duloxetina

    ANTICONVULSIVANTESAntiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 Carbamazepina

    EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    Antiepilptico, neurotrpico, psicotropo N03AF01 CarbamazepinaOtros antiepilpticos N03AX12 GabapentinaOtros antiepilpticos N03AX16 Pregabalina

    Otros antiepilpticos, preparados antimigraosos N03AX11 Topiramato

    ANESTESICOS LOCALES N01BB02 Lidocaina

    Otros ANESTSICOS LOCALES N01BX04M02AB

    Capsaicina

    Cdigo ATC o Sistema de Clasificacin Anatmica, Teraputica, Qumica

  • EFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICAEFICACIA ANALGSICA ACEPTADA EN SU FICHA TCNICA

    CAPSAICINA

    CAPSAICINA

    CAPSAICINA

  • ANALGSICS: ANALGSICS: Antidepressius Antiepillptics Anestsics locals

    Cap frmac (antidepressiu antiepillptic anestsic local) s efica en tots els tipus de dolor neuroptic

    Inici del tractament amb monoterpia Si la monoterpia no funciona valorar combinacions (opioides)

    Primera lnia: AMITRIPTILINA i

    EFICCIA DOLOR NEUROPTIC

    Primera lnia: AMITRIPTILINA i GABAPENTINA o PREGABALINA (manca destudis entre amitriptilina i pregabalina, si entre amitriptilina i gabapentina)

    No hi ha diferncies quant a eficcia entre la GABAPENTINA i la PREGABALINA (per si una gran diferncia de preu)

    CARBAMAZEPINA: tractament delecci neurlgia essencial del trigemin i glosofaringi

  • AMITRIPTILINA: sequedat de boca, sedaci causes mes freqents d'abandonaments del tractament.NO recomanat en pacients amb patologia cardiovascular i >65 anys

    No hi ha diferncies quant a efectes secundaris entre la GABAPENTINA i la PREGABALINA ajustar dosis en cas

    SEGURETAT

    ANALGSICS: ANALGSICS: Antidepressius Antiepillptics Anestsics locals

    GABAPENTINA i la PREGABALINA ajustar dosis en cas dinsuficincia renal

    En AACC, no diferencies significatives entre els efectes adversos de la AMITRIPTINA i PREGABALINA

    CARBAMAZEPINA: risc dinsuficincia heptica, anmia aplsica i agranulocitosis

  • Dins de la primera lnia de tractament per al dolor neuroptic: AMITRIPTILINA , i la GABAPENTINA o PREGABALINA

    Dolor neuroptic d'origen diabtic: frmac d'elecci AMITRIPTILINA; segona opci DULOXETINA

    RECOMANACIONS

    ANALGSICS: ANALGSICS: Antidepressius Antiepillptics Anestsics locals

    AMITRIPTILINA; segona opci DULOXETINA

    CARBAMAZEPINA: tractament delecci neurlgia essencial del trigemin i glosofaringi

    Si la monoterpia no funciona valorar tractament a la UTD

  • Introducci:

    Aspectes legals dels frmacs analgsics

    Conceptes

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    GuiGui

    Status quo arsenal teraputic analgsia

    Epleg

  • Definici DOLORDefinici DOLOR

  • Paracelsus, 1493-1541:

    All things are poison and nothing is without poison.nothing is without poison.It is the dose that makes a thing poisonous