A CÉLULA COMO UNIDADE DE VIDA - Web do IES …³n muscular: Ca+2 Transmisión do impulso nervioso:...

106
A CÉLULA COMO UNIDADE DE VIDA TEMA 6

Transcript of A CÉLULA COMO UNIDADE DE VIDA - Web do IES …³n muscular: Ca+2 Transmisión do impulso nervioso:...

A CEacuteLULA COMO

UNIDADE DE VIDA

TEMA 6

A materia viva

Contidos

1 A vida e os seus niveis de organizacioacuten

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

3 Biomoleacuteculas

Biomoleacuteculas inorgaacutenicas

1 Auga

2 Sales minerais

Biomoleacuteculas orgaacutenicas

1 Gliacutecidos

2 Liacutepidos

3 Proteiacutenas

4 Aacutecidos nucleicos ADN e ARN

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten

COMPLEXIDADE MOLECULAR Todos os seres vivos estaacuten formados por macromoleacuteculas que non existen na materia inerte AUTOMANTEMENTO Necesitan un metabolismo ou conxunto de reaccioacutens quiacutemicas para intercambiar materia e enerxiacutea co exterior construir os seus propios compontildeentes e realizar os seus procesos vitais REPRODUCCIOacuteN Todos os seres vivos son capaces de producir copias de siacute mesmos CICLO VITAL Os organismos atravesan diferentes etapas oacute longo da sua vida mais ou menos diferenciadas SENSIBILIDADE Os organismos son capaces de detectar e reaccionar ante cambios que se producen no entorno (estiacutemulos)

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten NIVEIS DE ORGANIZACIOacuteN

A materia viva estaacute organizada progresivamente desde niveles

sinxelos a niveles maacuteis complexos os denominados niveis de

organizacioacuten Cada nivel non eacute a suma dos niveis anteriores senoacuten

que supoacuten a aparicioacuten de novas propiedades respecto do anterior

NIVEL ATOacuteMICO e MOLECULAR Partiacuteculas subatoacutemicas aacutetomos moleacuteculas macromoleacuteculas

complexos supramoleculares orgaacutenulos celulares

NIVEL CELULAR Ceacutelula (procariota ou eucariota)

NIVEL ORGAacuteNICO Tecidos oacuterganos aparellos e sistemas organismos

NIVEL DE POBOACIOacuteN Poboacioacuten comunidade ecosistema biosfera

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

BIOELEMENTOS

Elementos quiacutemicos que forman parte da materia dos seres vivos

Se clasifican en

1048708 BIOELEMENTOS PRIMARIOS Representan o 99 da masa das ceacutelulas

Son C H O e N e en menor proporcioacuten P(fosfoliacutepidos e dentes) y S (proteiacutenas e encimas)

1048708 BIOELEMENTOS SECUNDARIOS Encuentranse en cantidades inferiores os anteriores a veces por debaixo do

01

Xeralmente en forma ioacutenica Na+ Li+ Ca2+ K+ Mg+ Cl-

1048708 OLIGOELEMENTOS Aparecen en cantidades inferiores oacute 01

Fundamentais para o funcionamiento dos seres vivos Fe F Ihellip

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

A materia viva

Contidos

1 A vida e os seus niveis de organizacioacuten

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

3 Biomoleacuteculas

Biomoleacuteculas inorgaacutenicas

1 Auga

2 Sales minerais

Biomoleacuteculas orgaacutenicas

1 Gliacutecidos

2 Liacutepidos

3 Proteiacutenas

4 Aacutecidos nucleicos ADN e ARN

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten

COMPLEXIDADE MOLECULAR Todos os seres vivos estaacuten formados por macromoleacuteculas que non existen na materia inerte AUTOMANTEMENTO Necesitan un metabolismo ou conxunto de reaccioacutens quiacutemicas para intercambiar materia e enerxiacutea co exterior construir os seus propios compontildeentes e realizar os seus procesos vitais REPRODUCCIOacuteN Todos os seres vivos son capaces de producir copias de siacute mesmos CICLO VITAL Os organismos atravesan diferentes etapas oacute longo da sua vida mais ou menos diferenciadas SENSIBILIDADE Os organismos son capaces de detectar e reaccionar ante cambios que se producen no entorno (estiacutemulos)

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten NIVEIS DE ORGANIZACIOacuteN

A materia viva estaacute organizada progresivamente desde niveles

sinxelos a niveles maacuteis complexos os denominados niveis de

organizacioacuten Cada nivel non eacute a suma dos niveis anteriores senoacuten

que supoacuten a aparicioacuten de novas propiedades respecto do anterior

NIVEL ATOacuteMICO e MOLECULAR Partiacuteculas subatoacutemicas aacutetomos moleacuteculas macromoleacuteculas

complexos supramoleculares orgaacutenulos celulares

NIVEL CELULAR Ceacutelula (procariota ou eucariota)

NIVEL ORGAacuteNICO Tecidos oacuterganos aparellos e sistemas organismos

NIVEL DE POBOACIOacuteN Poboacioacuten comunidade ecosistema biosfera

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

BIOELEMENTOS

Elementos quiacutemicos que forman parte da materia dos seres vivos

Se clasifican en

1048708 BIOELEMENTOS PRIMARIOS Representan o 99 da masa das ceacutelulas

Son C H O e N e en menor proporcioacuten P(fosfoliacutepidos e dentes) y S (proteiacutenas e encimas)

1048708 BIOELEMENTOS SECUNDARIOS Encuentranse en cantidades inferiores os anteriores a veces por debaixo do

01

Xeralmente en forma ioacutenica Na+ Li+ Ca2+ K+ Mg+ Cl-

1048708 OLIGOELEMENTOS Aparecen en cantidades inferiores oacute 01

Fundamentais para o funcionamiento dos seres vivos Fe F Ihellip

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten

COMPLEXIDADE MOLECULAR Todos os seres vivos estaacuten formados por macromoleacuteculas que non existen na materia inerte AUTOMANTEMENTO Necesitan un metabolismo ou conxunto de reaccioacutens quiacutemicas para intercambiar materia e enerxiacutea co exterior construir os seus propios compontildeentes e realizar os seus procesos vitais REPRODUCCIOacuteN Todos os seres vivos son capaces de producir copias de siacute mesmos CICLO VITAL Os organismos atravesan diferentes etapas oacute longo da sua vida mais ou menos diferenciadas SENSIBILIDADE Os organismos son capaces de detectar e reaccionar ante cambios que se producen no entorno (estiacutemulos)

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten NIVEIS DE ORGANIZACIOacuteN

A materia viva estaacute organizada progresivamente desde niveles

sinxelos a niveles maacuteis complexos os denominados niveis de

organizacioacuten Cada nivel non eacute a suma dos niveis anteriores senoacuten

que supoacuten a aparicioacuten de novas propiedades respecto do anterior

NIVEL ATOacuteMICO e MOLECULAR Partiacuteculas subatoacutemicas aacutetomos moleacuteculas macromoleacuteculas

complexos supramoleculares orgaacutenulos celulares

NIVEL CELULAR Ceacutelula (procariota ou eucariota)

NIVEL ORGAacuteNICO Tecidos oacuterganos aparellos e sistemas organismos

NIVEL DE POBOACIOacuteN Poboacioacuten comunidade ecosistema biosfera

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

BIOELEMENTOS

Elementos quiacutemicos que forman parte da materia dos seres vivos

Se clasifican en

1048708 BIOELEMENTOS PRIMARIOS Representan o 99 da masa das ceacutelulas

Son C H O e N e en menor proporcioacuten P(fosfoliacutepidos e dentes) y S (proteiacutenas e encimas)

1048708 BIOELEMENTOS SECUNDARIOS Encuentranse en cantidades inferiores os anteriores a veces por debaixo do

01

Xeralmente en forma ioacutenica Na+ Li+ Ca2+ K+ Mg+ Cl-

1048708 OLIGOELEMENTOS Aparecen en cantidades inferiores oacute 01

Fundamentais para o funcionamiento dos seres vivos Fe F Ihellip

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

1 A vida e os seus niveis de

organizacioacuten NIVEIS DE ORGANIZACIOacuteN

A materia viva estaacute organizada progresivamente desde niveles

sinxelos a niveles maacuteis complexos os denominados niveis de

organizacioacuten Cada nivel non eacute a suma dos niveis anteriores senoacuten

que supoacuten a aparicioacuten de novas propiedades respecto do anterior

NIVEL ATOacuteMICO e MOLECULAR Partiacuteculas subatoacutemicas aacutetomos moleacuteculas macromoleacuteculas

complexos supramoleculares orgaacutenulos celulares

NIVEL CELULAR Ceacutelula (procariota ou eucariota)

NIVEL ORGAacuteNICO Tecidos oacuterganos aparellos e sistemas organismos

NIVEL DE POBOACIOacuteN Poboacioacuten comunidade ecosistema biosfera

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

BIOELEMENTOS

Elementos quiacutemicos que forman parte da materia dos seres vivos

Se clasifican en

1048708 BIOELEMENTOS PRIMARIOS Representan o 99 da masa das ceacutelulas

Son C H O e N e en menor proporcioacuten P(fosfoliacutepidos e dentes) y S (proteiacutenas e encimas)

1048708 BIOELEMENTOS SECUNDARIOS Encuentranse en cantidades inferiores os anteriores a veces por debaixo do

01

Xeralmente en forma ioacutenica Na+ Li+ Ca2+ K+ Mg+ Cl-

1048708 OLIGOELEMENTOS Aparecen en cantidades inferiores oacute 01

Fundamentais para o funcionamiento dos seres vivos Fe F Ihellip

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

BIOELEMENTOS

Elementos quiacutemicos que forman parte da materia dos seres vivos

Se clasifican en

1048708 BIOELEMENTOS PRIMARIOS Representan o 99 da masa das ceacutelulas

Son C H O e N e en menor proporcioacuten P(fosfoliacutepidos e dentes) y S (proteiacutenas e encimas)

1048708 BIOELEMENTOS SECUNDARIOS Encuentranse en cantidades inferiores os anteriores a veces por debaixo do

01

Xeralmente en forma ioacutenica Na+ Li+ Ca2+ K+ Mg+ Cl-

1048708 OLIGOELEMENTOS Aparecen en cantidades inferiores oacute 01

Fundamentais para o funcionamiento dos seres vivos Fe F Ihellip

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

2 Bioelementos e biomoleacuteculas

AS BIOMOLEacuteCULAS OU PRINCIPIOS INMEDIATOS

Os bioelementos combiacutenanse para dar lugar as moleacuteculas dos seres

vivos

Clasifiacutecanse en

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS Presentan estructura quiacutemica sinxela

forman parte dos seres vivos e aparecen no medio inerte AUGA

SALES MINERAIS

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS Moleacuteculas exclusivas da materia viva que estaacuten formadas por cadeas hidrocarbonadas Gran variedade Diferentes funcioacutens GLIacuteCIDOS

LIacutePIDOS

PROTEIacuteNAS

AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga

Compontildeente maacuteis abundante nos seres vivos (aprox un 70)

Medio de disolucioacuten e medio onde se dan os procesos quiacutemicos

Medio vital tanto en organismos unicelulares como acuaacuteticos

Sustancia moi reaccionable nos procesos como a fotosiacutentese respiracioacuten celular ou reaccioacutens de hidroacutelise

Fixo posible a orixe dos seres vivos maacuteis de 3600 milloacutens de anos atraacutes

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Estructura

Unioacuten dun aacutetomo de osiacutexeno con dous aacutetomos

de hidroacutexeno por enlaces covalentes H2O

Moleacutecula dipolar O aacutetomo de osiacutexeno eacute maacuteis

electronegativo cos de hidroacutexeno e atrae parte

dos seus electroacutens rarr formacioacuten de pontes de

hidroacutexeno entre moleacuteculas Conservacioacuten do estado liacutequido a temperaturas nas

que outras sustancias son gaseosas

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Propiedades

Liquida a Tordf ambiente

Baixa densidade en estado soacutelido vida baixo o xeo

Disolvente de sustancias medio de reaccioacuten transporte

Elevada cohesividade volume e formararr esqueleto hidrostaacutetico turxenciahellip

Elevada adhesividade capilaridade

Elevada tensioacuten superficial movemento de insectos

Elevado calor especiacutefico funcioacuten termorreguladora

Elevado calor de vaporizacioacuten termorregulacioacuten suor

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Auga Funcioacutens

bull Disolvente

bull Bioquiacutemica

bull Transporte

bull Estructural

bull Mecaacutenica

bull Termorreguladora

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS INORGAacuteNICAS

1 Sales minerais

Encoacutentranse en cantidades entre o 1 e 5

Preseacutentanse en forma

Soacutelida ou precipitada tentildeen funcioacuten estructural (cunchas caparazoacutens esqueletos) Ex CaCO3 SiO4 Ca3(PO4)2

Disolucioacuten Tentildeen funcioacuten reguladora

Control de pH

Contraccioacuten muscular Ca+2

Transmisioacuten do impulso nervioso Na+ K+

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Estructura

Configuracioacuten tetraeacutedrica 4 valencias libres enlaces coa

maacutexima separacioacuten

Configuracioacuten espacial (tetraedro) responsable da

actividade bioloacutexica

Si mesma configuracioacuten pero

Cadeas inestables

SiO2= soacutelido (cuarzo)

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Carbono Propiedades

Pode formar ata catro enlaces covalentes con

outras sustancias e consigo mesmo

Pode formar dobles e triples enlaces

Forma longas cadeas (lineais ramificadas ou

ciacuteclicas) estables e faacutecilmente rompibles

Orixina distintos grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

Grupos funcionais

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS

1048708 MONOSACAacuteRIDOS

1048708 DISACAacuteRIDOS

1048708 POLISACAacuteRIDOS

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 GLIacuteCIDOS Caracteriacutesticas

Formados por C H e O

Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

Clasifiacutecanse segundo a suacutea complexidade en

Monosacaacuteridos (osas) unha soa moleacutecula

Oligosacaacuteridos 2-10 osas

Disacaacuteridos 2 osas

Polisacaacuteridos + de 10 osas

Glucoconxugados gliacutecido+outra moleacutecula

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

1 MONOSACAacuteRIDOS

Aldehiacutedos (-CHO) ou cetonas (-CO-)

3 a 6 carbonos

Presentan estructura ciacuteclica en disolucioacuten

Os maacuteis importantes

Pentosas (5C) ribosa e desoxiribosa

Hexosas (6C) glicosa fructosa e galactosa

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Ribosa ARN ATP Desoxiribosa ADN

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS

MONOSACAacuteRIDOS

Glicosa

Principal fonte de enerxiacutea das ceacutelulas

Orixe de polisacaacuteridos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Fructosa

Abunda nas froitas

Forma a sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS MONOSACAacuteRIDOS

Galactosa

Forma parte da lactosa azuacutecar do leite

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Foacutermanse pola unioacuten de duacuteas moleacuteculas de

monosacaacuteridos ou osas

Enlace O-glucosiacutedico que supoacuten a liberacioacuten dunha

moleacutecula de auga

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

Unioacuten de glucosa maacuteis fructosa

Eacute o azuacutecre de cana ou remolacha (de mesa)

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Sacarosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Maltosa

Unioacuten de duacuteas moleacuteculas de glucosa

Eacute o azuacutecre de malta utilizado na fabricacioacuten da cervexa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS DISACAacuteRIDOS

Lactosa

Unioacuten de galactosa e glicosa

Eacute o azuacutecre do leite

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

Poliacutemeros de monosacaacuteridos

Unioacuten por enlace O-glucosiacutedico

Insolubles

Clasificacioacuten segundo a funcioacuten

ndashDe reserva

ndashEstructurais

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

bull ramificados

bull foacutermanse pola unioacuten de miles de glicosas

bull proporcionan enerxiacutea por hidroacutelise

bull Tipos

ndash Animais glicoacutexeno en fiacutegado e muacutesculos

ndash Vexetais amidoacuten en raiacuteces e talos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

De reserva

Amilopectina Amilosa

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

bull Forman estructuras Resistentes aacute hidroacutelise

bull Tipos

ndash Vexetais celulosa

raquo Lineal non ramificada

raquo Parede vexetalrarrmoleacutecula maacuteis abundante na

natureza

raquo Dificil dixestioacuten

ndash Animais quitina (N-acetilglucosamina) artroacutepodos e

pcelular de fungos

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas BIOMOLEacuteCULAS ORGAacuteNICAS POLISACAacuteRIDOS

ndash Estructurais

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS

bull Quiacutemicamente heteroxeacuteneos

bull Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H e O nalguacuten

caso P e N

bull Insolubles en auga pero solubles en disolventes orgaacutenicos

apolares (cloroformo benceno eacuteter)

bull Funcioacuten enerxeacutetica ou estructural

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Clasificacioacuten

a Saponificables (contentildeen aacutecgraxos)

bull Acilgliceacuteridos

bull Fosfoliacutepidos

bull Glicoliacutepidos

bull Ceras

b Insaponificables

bull Terpenos

bull Esteroides

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

Cadea longa de C (14 - 22C sempre nordm par) cun grupo aacutec no extremo

Tipos

bull Saturados

bull Non presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis altos cos insaturados do mesmo nordm de C

bull Abundantes en graxas animais

bull Ex Palmiacutetico (16C)

bull Insaturados

bull Presentan dobles enlaces

bull Puntos de fusioacuten maacuteis baixos

bull Abundantes en graxas vexetais

bull Esenciais linoleico linoleacutenico e araquidoacutenico

bull Ex Oleico (1819) Linoleico (182912) Araquidoacutenico

(204581114)

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS Aacutecidos graxos

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Acilgliceacuteridos

Unioacuten de 12 ou 3 aacutec graxos cun alcohol (glicerina)

Trigliceacuteridos maacuteis importantes contildeecidos coma graxas

Sebos manteigas e aceites

Funcioacutens reserva enerxeacutetica proteccioacuten e illamento teacutermico

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Fosfoliacutepidos

Unioacuten de 2 aacutec graxos+glicerina+P (aacutecido fosfoacuterico)

Funcioacuten estructural forman as membranas celulares

Anfipaacuteticos zona apolar(aacutec graxo)rarr forman bicapas y

micelas

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS SAPONIFICABLES Ceras

bull Unioacuten de aacutec graxo+ alcohol de cadea longa

bull Funcioacuten formacioacuten de cubertas protectoras e

impermeabilizacioacuten de pelo plumas pel froitos follas

exoesqueleto de insectos Cera das abellas lanolina

cerumehellip

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas LIPIDOS INSAPONIFICABLES

Terpenos

Poliacutemeros do isopreno (2-metil-13 butadieno)

Aceites esenciais mentol alcanfor vitaminas (A K e

E) carotenos cauchohellip

Esteroides

Derivados del esterano

Hormonas sexuais e suprarrenais vitamina D

colesterol (funcioacuten estructural) aacutec biliareshellip

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas

PROTEIacuteNAS

Biomoleacuteculas orgaacutenicas formadas por C H O N e S

Poliacutemeros de aminoaacutecidos (20 aa)

Constituacuteen o 50 do peso seco dun organismo

Son especiacuteficas de cada especie e incluso de cada

organismo

Bioloacutexicamente moi activas Desempentildean unha grande

diversidade de funcioacutens

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Aminoaacutecidos

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

A funcioacuten das proteiacutenas estaacute relacionada coa suacutea estructura

tridimensional

Primaria secuencia de aa Condiciona os seguintes

niveis

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Terciaria conformacioacuten tridimensional por interaccioacuten entre

aa

Determina a actividade bioloacutexica

Estructura fibrosa ou globular

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Estructura

Cuaternaria asociacioacuten de duacuteas ou maacuteis moleacuteculas iguais ou

distintas

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas PROTEIacuteNAS Funcioacutens

Enzimaacutetica

Homeostaacutetica

De reserva

Transporte

Estructural

Movimiento

Hormonal

Inmunoloacutexica

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Biomoleacuteculas constituiacutedas por C H O N e P

Responsables do almacenamento interpretacioacuten e

transmisioacuten da informacioacuten xeneacutetica

Formadas pola unioacuten de nucleoacutetidos

Dous tipos

bull ADN

bull ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Compontildeentes dos nucleoacutetidos

a Pentosas

Ribosa (ARN) e desoxirribosa (ADN)

b Bases nitroxenadas

Citosina Uracilo (ARN) Timina (ADN)

Adenina e Guanina

c Aacutecido fosfoacuterico (H3PO4)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS

Nucleoacutesido pentosa+base

Nucleoacutetido pentosa+base+P

o ATP

Fonte de enerxia nas reaccioacutens

metaboacutelicas

o NADPHNADH(axente reductor)

Coenzimas que interventildeen nas reaccioacutens de

transferencia de protoacutens e electroacutens

(reaccioacutens de oacutexido-reduccioacuten)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Desoxirribosa+base(ATGC)+P

Estructura

Primaria

bullSecuencia ordenada de nucleoacutetidos

Estructura secundaria (doble heacutelice)

bullJDWatson y FCrick (1953)

bullDuacuteas cadeas de nucleoacutetidos antiparalelas (unha

orientada en direccioacuten 5-3 e a outra 3-5)

bullComplementarias

bullEnroladas ao redor dun eixo imaxinario

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Estructura secundaria (doble heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ADN

Estructura

Niveles estructurais

superiores

ndashAsoacuteciase a proteiacutenas (en

ceacutelulas eucarioacuteticas) e

experimenta sucesivos

grados de enrolamento

sobre si mesmo

Funcioacuten Portador da informacioacuten

hereditaria

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas ACIDOS NUCLEICOS ARN

Ribosa+base(AUGC)+P

Funcioacuten intermediario na transmisioacuten da informacioacuten

contida no ADN e siacutentese de proteiacutenas

Estructura

Primaria

bull Cadea sinxela de nucleoacutetidos

Estructura superiores

Pode aparearse por complementariedade de bases

e plegarse no espacio (non forma dobre heacutelice)

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

Tipos

ARN mensaxeiro (ARNm)

Cadea lineal Copia da informacioacuten do ADN para

sintetizar unha proteiacutena

ARN transferente (ARNt)

Estructura plegada Participa na traduccioacuten (siacutentese

de prot) Especiacutefico para cada aa Ver foto

ARN Ribosoacutemico (ARNr)

Se asocia a proteiacutenas para constituir os ribosomas

ARN Nucleolar (ARNn)

Precursor dos ARN

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

3 Biomoleacuteculas AacuteCIDOS NUCLEICOS ARN

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN TRANSCRIPCIOacuteN E

TRADUCCIOacuteN

DOGMA CENTRAL DA BIOLOXIacuteA MOLECULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN OU REPLICACIOacuteN DO ADN

Obtencioacuten de duacuteas moleacuteculas de ADN

Semiconservativa e bidireccional

A direccioacuten de dulpicacioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A T G C

ADN polimerasa

Encimas

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN Proceso

1) Separacioacuten das cadeas da dobre heacutelice e

formacioacuten da burbulla de replicacioacuten (helicasas topoisomeras e ldquogirasardquo

protSS primasa)

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN Proceso

2) Siacutentese da cadea complementaria en

direccioacuten 5rsquorarr3rsquo por adiccioacuten de nucleoacutetidos

Cadea liacuteder forma contiacutenua

Cadea retrasada ldquofragmentos de Okazakirdquo

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN Proceso

Animacioacuten

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DUPLICACIOacuteN Proceso

bull httpwwwstolafed

upeoplegianninifla

shanimatmolgenetic

sdna-rna2swf

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Siacutentese de ARN a partir da informacioacuten

contida no ADN

A direccioacuten de transcripcioacuten eacute 5rsquorarr3rsquo

Moleacuteculas necesarias

ADN molde (3rsquo rarr5rsquo)

Nucleoacutetidos A U G C

ARN polimerasa

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSCRIPCIOacuteN DO ADN

Etapas

Iniciacioacuten Unioacuten da ARN-pol

oacute ADN nunha rexioacuten chamada

promotor Separacioacuten do ADN

Elongacioacuten Siacutentesis da

moleacutecula de ARN

Terminacioacuten Liberacioacuten da

ARN-pol ao chegar a unha

rexioacuten de terminacioacuten

Maduracioacuten modificacioacuten do

ARNm (eliminacioacuten de introacutens)

Animacioacuten

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRADUCCIOacuteN DO ARN

Proceso de biosiacutentesis de

proteiacutenas

Moleacuteculas necesarias

ARNm

ARNt + 20 aa

Ribosomas

Factores de iniciacioacuten(FI)

Factores de liberacioacuten

(FL)

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRADUCCIOacuteN DO ADN EtapasIniciacioacuten

Sentildeal de inicio triplete AUG do ARNm

Unioacuten da subunidade menor do ribosoma oacute ARNm

Unioacuten do ARNt-met

Unioacuten da subunidade maior do ribosoma

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Elongacioacuten

Unioacuten do aminoacil-ARNt complementario o seguinte triplete

ou codoacuten no sitio A (aceptor)

Formacioacuten do enlace peptiacutedico entre polipeacuteptido e novo aa

Desprazamento do ribosoma (polipeacuteptido no sitio P)

Chegada dun novo aminoacil-ARNt o sitio A

Formacioacuten do enlace deprazamento do ribosomahellip

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Terminacioacuten Animacioacuten

Chegada dun triplete de terminacioacuten UAA UGA UAG

Unioacuten do FL

Liberacioacuten da proteiacutena

Separacioacuten do ribosoma

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Coacutedigo xeneacutetico

Relacioacuten entre

bases ARNm e

secuencia de aa da

prot

Universal

Dexenerado

Sen solapamentos

Codoacuten inicio AUG

Codones

terminacioacuten UAA

UGA UAG

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Actividades

Un fragmento da cadea de ADN que codifica a oxitocina ten a

seguinte secuencia de bases

3TTAGCAGTATATTTGATTACACGGTAGCCCCAT5

Determina o ARNm e a secuencia de aminoaacutecidos

O seguinte segmento de RNAm (ARNm) codifica un segmento

dun polipeacuteptido

5 AAU CUA UUC UCU AUU AAA ACC 3

a) Determina a secuencia das duacuteas cadeas do DNA do que

proveacuten este RNA Ponlles o nome as cadeas

b) A correspondente secuencia de aminoaacutecidos que se orixina

na traduccioacuten

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

A CEacuteLULA

bull Unidade miacutenima que realiza as funcioacutens dos

seres vivos

bull Estructura

ndash Membrana

ndash Citoplasma

bull Orgaacutenulos celulares

ndash Material xeneacutetico

bull Sen membrana organizacioacuten ceacutelular procariota

bull Rodeado de membrana organizacioacuten ceacutel eucariota

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

CEacuteLULA PROCARIOTA

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

CEacuteLULA EUCARIOTA ANIMAL

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

CEacuteLULA EUCARIOTA VEXETAL

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula procariota e eucariota

PROCARIOTA EUCARIOTA

Seres vivos

Tamantildeo

Forma

Membrana

Parede celular

Orgaacutenulos

membranosos

Orgaacutenulos non

membranosos

Material xeneacutetico

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

A CEacuteLULA bull Diferencias entre

ndash Ceacutelula vexetal e animal VEXETAL ANIMAL

Parede celular

Plastos

Centriolos

Polisacaacuterido

de reserva

Aparello de

Golgi

Vacuola

Lisosomas

Citoesqueleto

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Outras formas de vida

VIRUS

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Outras formas de vida

VIRUS

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

VIRUS

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

Outras formas de vida

VIROIDES ARN

PRIOacuteNS Proteiacutenas

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

Modelo de membrana mosaico fluiacutedo

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

TRANSPORTE A TRAVEacuteS DE MEMBRANA

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MITOSIS

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR MEIOSE

DIVISIOacuteN CELULAR

DIVISIOacuteN CELULAR