A Biblioteca 2.0 (III Simposio do Libro e da Lectura)

Santiago 16-17 Novembro 2006

A Biblioteca 2.0A Biblioteca 2.0

• Bibliotecas e novas tecnoloxíasBibliotecas e novas tecnoloxías

• Catuxa Seoane GarcíaCatuxa Seoane García

• DeakialliDocuMental :: www.deakialli.comDeakialliDocuMental :: www.deakialli.com

III Simposio Libro e a LecturaIII Simposio Libro e a Lectura

Catuxa Seoane García :: Deakialli DocuMental

De que falamos cando De que falamos cando falamos de Biblioteca falamos de Biblioteca

2.02.0

• Novas maneiras de acceso, recuperación, Novas maneiras de acceso, recuperación, creación e difusión da informacióncreación e difusión da información

• Adeus os Museos da InformaciónAdeus os Museos da Información

• O usuario como xenerador de contidosO usuario como xenerador de contidos

III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.0III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.0

Catuxa Seoane García

Nas bibliotecas dende sempre…Nas bibliotecas dende sempre…

• Conservamos a información

• Describimos, clasificamos e ordenamos

• Establecemos canles de acceso e difusión do coñecemento

• Atendemos consultas e peticións de información

PERO!!!

• … o proceso de creación, distribución e acceso a información mudou…

III Simposio Libro e a Lectura. A III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.0Biblioteca 2.0

Catuxa Seoane García III Simposio Libro e a Lectura. A III Simposio Libro e a Lectura. A

Biblioteca 2.0Biblioteca 2.0

GOOGLECENTRISMOGOOGLECENTRISMO BLOGSBLOGS WIKISWIKIS

As bibliotecas non poden estar alleas a todo isto

RSSRSS

SOFTWARE SOCIALSOFTWARE SOCIAL MENSAXERIA INSTANTANEAMENSAXERIA INSTANTANEA

DIXITALIZACION MASIVADIXITALIZACION MASIVAOPEN SOURCEOPEN SOURCE REPOSITORIOSREPOSITORIOS

WIFIWIFI

SERVIZOS WEBSERVIZOS WEB


Nin tradicional, nin virtual, nin hibrida: Nin tradicional, nin virtual, nin hibrida: 2.02.0

• As bibliotecas están sufrindo unha crisis de identidade - atrapadas entre os papeis tradicionais e as expectativas actuais dos usuarios.

• O concepto de biblioteca (física ou dixital) non é suficiente: almacenar, organizar e dar acceso a información en formato (impreso ou dixital) ten que complementarse con servicios orientados ó usuario.

• Necesidade dun modelo que profundice e fortalezca a participación dos usuarios e da biblioteca, que teña en conta:

a tecnoloxía dispoñible

a ideoloxía da web 2.0

III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.02.0


Nin tradicional, nin virtual, nin hibrida: Nin tradicional, nin virtual, nin hibrida: 2.02.0

• Xenerar servicios baseados en ambentes colaborativos e participativos

•WEB 2.0 + WEB 2.0 + BIBLIOTECABIBLIOTECA

BIBLIOTECA 2.0III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.02.0


De onde vimos e a onde vamos: A Web De onde vimos e a onde vamos: A Web 2.02.0

• Evolución do vello concepto de cómo usamos a web

• O término Web 2.0 foi acuñado polo prestixioso Tim O’Reilly nunha conferencia mentras falaba do rexurdimento e evolución da rede

• A web 2.0 é a Web que nace tras a post burbuxa do 2000, non se centra so nos que mercan mais senon que o seu foco de interese é o mercado das minorías (long tail ou larga cola): so uns poucos mercan moito, pero moitos mais mercan pouco



De onde vimos e a onde vamos: A Web 2.0De onde vimos e a onde vamos: A Web 2.0


Long Long tailtail


De onde vimos e a onde vamos: a Web De onde vimos e a onde vamos: a Web 2.02.0

• A Web 2.0: a web como plataforma e punto de encontro

• A Web 2.0 fai uso de novas tecnoloxías tendo sempre como base a importancia do usuario pilar e motor do sistema de información

• A Web xa no so se lee ou sirve para informarse, senon que se usa para intercambiar información e os sitios web convertense en fontes de contido para os usuarios

• Arquitectura da participación e democracia, redes sociais, sabiduria das multitudes (aproveitamento da intelixencia colectiva), folksonomias… todo iso e a Web 2.0 e de todo iso nutrese a biblioteca 2.0




• A democratización da publicación na rede “todos temos algo que dicir e todos podemos facelo” (Orihuela, 2006) foi o punto de partida para o nacemento da Web 2.0

• (…) A primeira gran transición producese cando a Web convirtese nun sistema de lectura e escritura, un gran cambio que está todavía en progreso. A gran revolución neste ámbito tivo lugar cos weblogs, os diarios personais e os wikis. Agora non soamente a xente podía crear os seus propios sitios web, senon que podía actualizalos fácil e rápidamente.

• Dan Gillmor, experto en periodismo participativo




• Como consecuencia desta democratización, o volumen de datos xenerados é tal que precisa de sistemas de filtros, clasificación e organización.


BLOGS

RSS

PERSONALIZACION

ALERTAS

FOLKSONOMIAS . . .




WEB 2.0WEB 2.0

RSS

Agregación

Arquitectura da participación

Búsqueda contínua



• Despois do desastre das punto.com dúas empresas souberon ver a importancia de de considerar òs usuarios consumidores activos, e dotarlles de capacidade de intervención :Amazon e Ebay.

• O Modelo Amazon

• Amazon é moito mais que unha tenda de libros online, Amazon soubo facer en pouco tempo o que as bibliotecas non fomos capaces de facer en anos.

➔ Comunidade de usuarios, xigantesco repositorio de información dixital, fonte de información de primeiro orden...

➔ Amazon implica os usuarios na valoración dos libros, na sua clasificación, na sua difusión (a través das listas personais de libros, etc)

• …

• ¿Por qué non exportar o modelo Amazon como filosofía de acceso ó coñecemento aberto para transformar as bibliotecas en centros locais de información?


http://www.amazon.com/

http://www.ebay.com/


Adeus a biblioteca como Museo da Adeus a biblioteca como Museo da InformaciónInformación

• Derivado de como xurde a Web 2.0, a Biblioteca 2.0 basease na participación e interacción entre usuarios e bibliotecarios.

• Colaboración dos usuarios na creación dos servicios físicos e virtuais.

Cambios, Cambios, cambios, Incorporación (técnica e social) das tecnoloxías propias da

Web 2.0 en combinación cos servicios tradicionais

Volta da xente a Biblioteca: espazo relevamente o que acudir diariamente




• O termino foi acuñado Michael Casey no seu blog LibraryCrunch en Setembro, 2005

• A “biblioteca 2.0 é un modelo de funcionamento que permite que as bibliotecas respondan rápidamente ás necesidades do mercado. Isto non significa que abandoamos os nosos usuarios actuais ou a nosa misión. É unha filosofía do cambio rápido, das estructuras de organización flexibles, das ferramentas novas da Web 2.0, e da participación do usuario que pondrá a biblioteca nunha posición moito máis forte, que resolve con eficacia as necesidades dunha población de usuarios máis grande.”

• Michael Casey


Biblioteca 2.0 é unha evolución do tradicional concepto de biblioteca, onde o usuario toma o control de cando e como quere acceder os servizos da biblioteca.



• Unha das definicións máis citadas é

• A Biblioteca 2.0 consiste simplemente en facer do espacio da tua biblioteca (físico ou virtual) máis interactivo, máis colaborativo e guiado polas necesidades da comunidade. [...] O obxetivo básico é devolver a xente ás bibliotecas dandolles a éstos o que queren e o que necesitan para a sua vida diaria.

• Sarah Houghton




• Principios:

✔ A biblioteca está en todas partes

✔ A biblioteca non ten barreiras

✔ A biblioteca invita a participación

✔ A biblioteca centra su organización e servizos no usuario





CATÁLOGO 2.0

Tags

Métodos de búsqueda

Recomendacións

Perfis de usuario

FONTES 2.0

UsabilidadeRedes sociais

Internet

Personalización

Blogs

Wikis


Nin tradicional, nin virtual, nin Nin tradicional, nin virtual, nin hibrida: 2.0hibrida: 2.0


BIBLIOTECA BIBLIOTECA 2.02.0

BIBLIOTECA BIBLIOTECA 1.01.0

BIBLIOTECA USUARIOUSUARIO BIBLIOTECA

Modelo push

Información busca ó usuario

Modelo pull

Usuario busca a información


Camiñando cara a Biblioteca 2.0Camiñando cara a Biblioteca 2.0

• A idea básica e a participación, apliquemos iso nos nosos proxectos, servizos e actividades: deseño dos edificios e das webs, planificacion de programas, creación de productos documentais, OPACs...

• O futuro está na biblioteca que:

Permite e fomenta a participación do usuario

Traballa para o usuario fomentando a comunicación e interacción entre usuarios e bibliotecarios e entre os propios usuarios

Cree nas ferramentas colaborativas na recuperación e arquitectura de información, permitindo descentralizar a clasificación dos contidos



Aplicando a Web 2.0 na bibliotecaAplicando a Web 2.0 na biblioteca


RSSRSS

FOLKSONOMIAFOLKSONOMIA

INFORMACIÓN A CARTA: INFORMACIÓN A CARTA: PERSONALIZACIÓNPERSONALIZACIÓN


RSS E SINDICACIÓN DE CONTIDOSRSS E SINDICACIÓN DE CONTIDOS

• “RSS permite extraer o zumo dunha páxina web (o contido) e tirar as cáscaras (o deseño). “ [Jose Luis de Vicente en Inteligencia colectiva enla web 2.0]

• O usuario non vai en busca da información, é a información

quen vai en busca do usuario.


Fonte: The Cocktail


RSSRSS

• RSS (Really Simple Syndication) formato da familia dos XML grazas o cal podemos compartir información con terceiros e usala en diferentes aplicacións.

• Ventaxas:

• - Informa das actualizacións dos sitios

• - A información está dispoñible en case calqueira interfaz

• - Axuda a descubrir novas fontes de interese: notificacións de novos resultados nas búsquedas, artígos publicados, fotos, etc


http://es.wikipedia.org/wiki/XML


RSSRSS

• O famoso botón laranxa


Catuxa Seoane García III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca

2.02.0


ETIQUETADO SOCIAL: FOLKSONOMIAETIQUETADO SOCIAL: FOLKSONOMIA

• Social Bookmarking: Clasificación colaborativa da información

• “folksonomy” = folks + taxonomy

• “clasificación do pobo”, descripción por medio de etiquetas (tags) de todo tipo de obxetos de información: texto, audio, video, imaxe...

• A aplicación de tags (palabras clave) a información dotalle dunha gran carga semántica, enriquecendo o seu contido e favorecendo a sua recuperación por medio de distintos e moi variados puntos de acceso

• - un sistema de autoclasificación de contidos

• - son os propios usuarios quenes clasifican as pezas de información



2.02.0

Vanderwal.net.

¿Tags ou categorías? Beneficios do tagging

• As tags, que o usuario asina libremente ós documentos (sexan éstos do tipo que sexan) non posuen a rixidez das categorías

• Aforro de tempo, esforzos profesionais e costos.

•O usuario non ten que deducir en que estante se almacenou un documento, non hai xerarquía, e as 5, 6 o 7 tags cas que o usuario describe un documento, facilitan que sexa recuperado por algunha delas por outro usuario.

• Contribue a desenvolver a web semántica, facilitando múltiples sinónimos derivados das tags que construen un vocabulario emerxente do usuario común


Tags, tagging…Tags, tagging…

• ¿Supon ísto o fin da clasificación por expertos?

• Nin internet acabou cas bibliotecas, nin os motores de búsqueda có traballo de recuperación de información por parte dos documentalistas, nin as folksonomías son a morte do arquitecto de información nin a panacea para os sistemas de clasificacion.

• Os usuarios de Flickr (imáxes), e del.icio.us (enlaces) xeneran unha clasificación temática da Web día a día: un paso máis a vella idea da Web Semántica.


http://www.flickr.com/

http://del.icio.us/


Alguns exemplos de etiquetado socialAlguns exemplos de etiquetado social

• Captura do DeliciousDelicious cas etiquetas mais populares



• Captura do Flickr cas etiquetas mais populares




Alguns exemplos do uso de rss: periodicos á Alguns exemplos do uso de rss: periodicos á cartacarta


Exemplo:Exemplo: Last infoo, Last infoo, publicacións temáticas e publicacións temáticas e especializadasespecializadas


Camiñando cara a Biblioteca 2.0Camiñando cara a Biblioteca 2.0

• ¿Qué facer con todas estas novas tecnoloxías nunha biblioteca?

• Fomentar un uso intensivo e real da informática mais alá de ofrecer conexión a Internet ou ofertar cursos de Office: Pasar de ser meros museos de información a ser organismos vivos de información, documentación e coñecemento.

• Fomentar o uso de servicios colaborativos: clasificación en opacs recuperación da información en interfaces gráficas ... miremos a Amazon,Flickr e Delicious

• Investigar un novo prototipo de OPAC, partindo das ferramentas da Web 2.0, hoxe os catalogos:

- Teñen menor funcionalidade que sitios como Amazon ou Google

- Non son amigables nin atractivosIII Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca III Simposio Libro e a Lectura. A Biblioteca 2.02.0


Recapitulando…Recapitulando…

“Biblioteca 2.0” é o nome dado ás bibliotecas que aproveitan as ideas e aplicacións da Web 2.0: políticas e servizos para promover a participación activa da comunidade na creación de contidos (reseñas de libros), servizos de recomendacions, asinando descriptores a materiais (fotos, video, texto), e bibliografía compartida (delicious).


Camiñando cara a Biblioteca 2.0: alguns Camiñando cara a Biblioteca 2.0: alguns exemplosexemplos

• Barra de navegación da biblioteca, ó estilo google y msn


2.02.0

HARRIS COUNTY PUBLIC LIBRARY

OAKVILLE PUBLIC LIBRARY

Lansing Public Library


2.02.0


E ainda quedan moitas posibilidades:

● Bloglines para subscribirnos a áreas do nos interese gracias ó RSS

● Pubsub para buscar e vixiar temas do noso interese e convertilos en alertas via RSS

● Delicious para etiquetar e almacenar sitios web

● Flickr para compartir fotos e notas

● Odeo para grabar e compartir audio

● Rollyo e Google Coop para crear buscadores temáticos

● E os nosos blogs distribuense tamen en formato rss para compartir e retroalimentarnos do noso público.



O noso desafío:O noso desafío:

• Renovar os servicios a través de plataformas que estimulen a participación e permitan a xestión de entornos colaborativos.

• Entregar parte do control ó usuario: libertade e capacidade de interactuar fomentar e aproveitar a intelixencia colectiva.

• Pero…

• As ferramentas tecnolóxicas propias da Web 2.0 non son nada sen antes non acadamos un cambio de actitude, o rol dos recursos humans é fundamental. O soño dunha biblioteca 2.0 so é posible con profesionais bibliotecarios alfabetizados e concienzados no uso de ferramentas propias da Web 2.0: bibliotecarios capaces de adecuarse a realidade dos nosos usuarios e de evolucionar cos cambios do entorno.



E rematamos pensando…E rematamos pensando…

• ““A biblioteca universal será a dos libros A biblioteca universal será a dos libros abertos”, aqueles ós que se pode chegar abertos”, aqueles ós que se pode chegar mediante infinitas fórmulas, non cos mediante infinitas fórmulas, non cos clásicos “título, autor, data, número de clásicos “título, autor, data, número de páxinas, editorial, colección e lugar de páxinas, editorial, colección e lugar de edición”, que definiron ó libro pechado, edición”, que definiron ó libro pechado, o da era Gutenberg. Con Internet, o da era Gutenberg. Con Internet, calqueira verba que conteña un libro calqueira verba que conteña un libro pode ser un descriptor, pois permiteche pode ser un descriptor, pois permiteche chegar ata él a través dos buscadores.chegar ata él a través dos buscadores.

• Karim Gherab e González Quirós, “El templo del saber: Hacia la biblioteca digital universal“.



Moitas grazas

A Biblioteca 2.0, somos nos


http://www.deakialli.com/


http://www.deakialli.com/

A Biblioteca 2.0 (III Simposio do Libro e da Lectura)

Documents

Transcript of A Biblioteca 2.0 (III Simposio do Libro e da Lectura)