5. unitatea: hirien garapena erdi aroan

DBH 2.MAILAPeñaflorida institutua

Aroia Kortabitarte

zER DAKIGU?“BURG” ATZIZKIA HIRI ASKORI GEHITU OHI ZAIO. Adibiderik? Zer esan nahi du? Zein giza-talderekin erlazionatzen duzue?

Gasteizeko gaur egungo mapa honetan, non uste duzu

kokatzen zela Erdi Aroko

hiria? Zergatik?

hirien garapenerako kausak. 1) Nekazaritza hedapenaXII.MENDETIK NEKAZARITZA HAZI (1100.URTETIK). Zergatik?

a) Lur berriak lortu: basoak bota, zingirak lehortu. Espazio gehiago uztarako.

b) Teknologia eta teknikak garatu: golde belarriduna, ureztatze sistema berritu, lugorria herenera pasa, labore berriak, errotak hedatu ziren jendea libratuz.

Errotak: haize eta ur errotak

Nekazaritza hedatu

Elikagai gehiago

Biztanleria hazi

Ariketa: demografia ikertzen. Liburuko 74.or

HIRIEN GARAPENERAKO KAUSAK. 2) MERKATARITZAREN HEDAPENA1) Biztanleria hazi zenez, hauek produktuak behar zituzten

eta artisau gehiago zeuden. 2) Merkataritza hazi zen eta bi itsas bide nagusi:

a) Mediterraneoa. Penintsula Iberiarra-Italia-Musulmanen lurraldeak-Bizantzio lotu.

b) Atlantikoa. Portugal-Germania-Errusia.

3) Azoketan saltzen zituzten produktuak.

4) Merkataritza hazi zenez, bankuak sortzen hasi ziren.

AriketakLiburuko 75.orrialdeko maparen interpretazioa.

- Zer da Hansa eta non zuen boterea?- Zeintzuk ziren merkataritza gune nagusienak?- Zein hiritan egiten ziren azokarik garrantzitsuenak?

osatu koadernoan ondorengo eskema

HIRIEN GARAPENERAKO KAUSAK

……………………...

……………………...

NOLA KATEATUKO GENITUZKE KAUSAK? KAUSA ONDORIOAK AZTERTUZ HISTORIAN.

FITXA. KOADERNOAN PEGATU.

hirien goraldiahttps://www.youtube.com/watch?v=0l3TnxKs_C8&t=18s

Bideoa ikusi ondoren, erantzun:

- Zein zati ditu hiri batek?- Nolakoa da Erdi Aroko hiriaren egituraketa?- Alderatu erromatar eta Erdi Aroko hiria (ezagutzak

aplikatuz).

hIRIEN HAZKUNDEA. aRKATZAK ERDIRA1. Zein mendetik aurrera hazi ziren hiriak?

2. Zer gertatu zen hiri zaharrekin?

3. Hiri berriak zeren arabera sortu ziren?

4. Zergatik hazi ziren?

hirien hazkundea (76)- XI.mendetik hiriak hazi. Hiri zaharrak merkataritza gune

bihurtu eta hiri berriak sortu ziren toki estrategikoetan (portua, bidegurutze…).

- Hiriak txikiak ziren. Adb: Brujas, Gante, Milan...

- Zergatik hazi ziren?

1- Nekazaritza hazi--> biztanleria hazi-->herrixketatik hirietara joan lan egitera.

2- Hirietan urte betez bizitzean jopu izateari uzten zenion.

3- Babes bila. Merkatari asko hirietan babestuago zeuden.

IK-KI ARIKETA

hiriko gizartea (76)Hiriko biztanlea= burges. Burgua=hiria.

- Baina hiriko biztanle artean desberdintasun asko:1. Elitea: merkatari eta eskulangile garrantzitsuak. Ospea eta

dirua zuten.2. Biztanle gehienak dendari apalak edo aberatsen etxetan lan

egiten. 3. Beheko mailan, pobre eta baztertuak. Eskean edo lapurretan.

- Gehienak kristau izan arren, bazeuden musulman eta judutarrak: aljaman edo judutegietan bizi ziren.

Idatzi informazio hau Visual Thinking erabiliaz.

forua

Hiriak zentro politiko, ekonomiko eta kulturalak bihurtuko ziren.

Arazoa: hiria feudo baten barnean zegoenez jaun feudalaren menpe zegoen. Beraz, ez ziren erabat aske.

Konponbidea:burgesak jaunarengandik askatzeko eta beraien burua gobernatzeko erregeak hiriari FORUA ematen zion. Dokumentu horretan hiriaren eskubide eta pribilejioak jasota geratzen ziren.

HIZTEGIAN APUNTATU