Laguntza gela

1

Harreman funtzioa

Zentzumenak

Gure harreman-funtzioa

5

ORGANO ERREZEPTOREAK

NERBIO-SISTEMA

EFEKTOREAK

Harreman-funtzioa betetzeko hauek ditugu:

Estimuluak jaso eta seinaleak bidaltzen

dizkiote nerbio-sistemari.

ZENTZUMEN ORGANOAK

o Begiak o Belarriak o Sudurreko Pituitarioa o Dastamen papilak o Larruazala

Seinaleak prosezatu eta aginduak ematen

dizkie efektoreei.

Aginduak hartu eta erantzuna ematen

dute.

NEURONAK Nerbio-sistema

ZENTRALA: o Entzefaloa o Hezur-muina

Nerbio-sistema PERIFERIKOA:

o Nerbioak

MUSKULUAK HEZURRAK

Laguntza gela

2

Zentzumenen organoak

Zentzumenen organoak begiak, belarriak, azala, sudurreko pituitarioa eta dastamen papilak dira.

ZENTZUMENen ORGANOAK

IKUSMENAren organoak BEGIAK

ENTZUMEN eta OREKAren organoak

BELARRIAK

UKIMENAren organoa

LARRUAZALA USAIMENAren

organoa Sudurreko

PITUITARIOA

DASTAMENAren organoak

DASTAMEN-PAPILAK

BEGIAK

Irisa

Begi-ninia

Kristalinoa

Erretina

Ikusmen-nerbioa

1

2

Begiek argia jasotzen dute.

Argia begi-ninitik kristalinora heltzen da.

3

4

Erretinak enfokatu eta irudia sortzen da.

Erretinak seinaleak sortu eta nerbio-sistemara bidaltzen ditu ikusmen-nerbioan zehar.

Laguntza gela

3

BELARRIAK

Entzunbidea

Tinpanoa

Hezurtxo-katea

Koklea

Nerbio bestibularra

Entzumen nerbioa

Kanal erdizirkularrak

1

Belarriek bibrazioak jasotzen dute.

2

Bibrazioak entzunbidetik heltzen dira tinpanora.

3

4 Kokleak seinaleak sortu eta nerbio-sistemara bidaltzen ditu entzumen-nerbioan zehar.

Tinpanoak eta hezurtxo-kateak kokleara bidaltzen dituzte bibrazioak.

1 2 Kanal erdizirkularrek gure posizioa eta mugimenduak

detektatzen dituzte.

Seinaleak bidaltzen dituzte nerbio-sistemara nerbio bestibularraren bidez.

Laguntza gela

4

LARRUAZALA

Ukimen- errezeptoreak

1 2 Seinaleak sortu eta nerbio-sistemara bidaltzen dituzte zenbait nerbioren bidez.

Ukimen-errezeptoreek beroa eta gauzekiko kontaktua

detektatzen dute.

Sudurreko PITUITARIOA

Pituitarioa Usaimen-nerbioa

1 2

Pituitarioak airean dauden substantziak jasotzen ditu.

Seinaleak sortu eta bidaltzen ditu usaimen nerbioaren bidez.

1 2

DASTAMEN PAPILAK

Sudurra

Mihia Dastamen papilak

Seinaleak sortu eta bidaltzen ditu dastamen nerbioaren bidez.

Dastamen papilek ahoan sartzen diren substantziak jasotzen ditu.

Laguntza gela

5

Nerbio sistema

Nolakoa da nerbio-sistema Gure nerbio-sistema neurona-sare bat da.

NERBIO -SISTEMA

Nerbio-sistema ZENTRALA

ENTZEFALOA BIZKARREZUR-

MUINA

Nerbio-sistema PERIFERIKOA

NERBIOAK

Entzefaloa

Bizkarrezur-muina Nerbioak

Nerbio-sistema ZENTRALA

Garezurrak babesten du. 3 atal ditu: garuna, zerebeloa eta enbor entzefalikoa.

Enbor entzefalikoa

Zerebeloa

Garuna

Bizkarrezurrak babesten du. Seinaleak eramaten ditu entzefaloraino zein entzefalotik.

Bizkarrezur-muina

Nerbioak

Zentzumenen organoak eta nerbio-sistema zentrala lotzen dituzte.

Nerbio-sistema PERIFERIKOA

Nerbioak osatzen dute.

Laguntza gela

6

Organo efektoreak

Zer egiten dute efektoreek

Gero, efektoreek erantzuna ematen dute.

Nerbio-sistema zentralak bidalitako aginduak nerbioetatik zehar joaten dira efektoreetaraino.

Efektore batzuk substantziak sortuz ematen dute erantzuna.

Beste batzuk mugimenduak eginez erantzuten dute.

Adibidez, gibela, pankreasa... Hezurrak eta muskuluak

Laguntza gela

7

Muskuluak

Eskeletoari lotuta daude TENDOIen bidez.

Tendoia

Nerbioaren seinalea jasotzen dutenean uzkurtu egiten dira eta hezurrak mugiarazten dituzte.

Ez daude hezurrekin lotuta.

Uzkurtzen direnean organoa mugiarazten dute.

Laguntza gela

8

Eskeletoa Eskeletoa hezurrak eta artikulazioak osatzen dute.

Eskeletoaren FUNTZIOAK

Gorputzari eustea

Organoak babestea

Muskuluei eustea

FINKOAK ERDIMUGIKORRAK MUGIKORRAK

Ez diete hezurrei mugitzen uzten.

Beraiek osatutako hezurrei uzten diete mugitzen.

Mugikortasun handia uzten dute.

Garezurra Ornoak

Belauna