1€¦ · Web viewPROGRAMACIÓN DIDÁCTICA. Historia do Mundo Contemporáneo. 1º BACHARELATO....

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

Historia do Mundo Contemporáneo

1º BACHARELATO

Departamento de Xeografía e Historia

I.E.S. Lama das Quendas de Chantada

Programación didáctica de Historia do Mundo Contemporáneo de 1º de bacharelato 2

ÍNDICE XERAL

1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN..................................................................................................4

2. OBXECTIVOS DO BACHARELATO...............................................................................................................6

3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE...............8

4. ELEMENTOS CURRICULARES. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES DA MATERIA...10

4.1. CONTIDOS DISTRIBUÍDOS POR TEMAS........................................................................................................... 14

4.2. TEMPORALIZACIÓN...................................................................................................................................... 16

4.3. MÍNIMOS ESIXIBLES PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA................................................................................17

4.4. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................................................18

5. METODOLOXÍA.............................................................................................................................................. 20

6. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS....................................................................................................22

7. CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.............................................23

7.1. PERÍODOS DE AVALIACIÓN........................................................................................................................... 23

7.1.1. Avaliación Ordinaria............................................................................................................................. 23

7.1.2. Avaliación Extraordinaria..................................................................................................................... 23

7.2. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN..................................................................................................................... 23

8. INDICADORES PARA AVALIAR O PROCESO DO ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE.....................26

9. PROGRAMA DE SEGUIMENTO, RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DE MATERIAS PENDENTES. .28

9.1. MATERIA DURANTE O CURSO....................................................................................................................... 28

9.2. MATERIAS PENDENTES DOUTROS CURSOS.....................................................................................................28

10. PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL.............................................29

11. PROGRAMAS ESPECÍFICOS PERSONALIZADOS PARA O ALUMNADO REPETIDOR.....................30

12. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE...............................................................................................31

12.1. ALUMNADO CON ALTAS CAPACIDADES INTELECTUAIS..................................................................................31

12.1.1. Medidas de enriquecemento.............................................................................................................. 32

12.1.2. Traballo por proxectos...................................................................................................................... 33

12.1.3. Medidas de aceleración..................................................................................................................... 33

13. ELEMENTOS TRANSVERSAIS DA PROGRAMACIÓN.............................................................................34

13.1. PROGRAMACIÓN DE EDUCACIÓN EN VALORES..............................................................................................34

I.E.S. Lama das Quendas de Chantada (Lugo)


13.2. TRATAMENTO DO FOMENTO DA LECTURA....................................................................................................35

13.3. TRATAMENTO DO FOMENTO DAS TIC.......................................................................................................... 36

13.4. TRATAMENTO DO FOMENTO DA CONVIVENCIA NO CENTRO...........................................................................37

13.5. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO PROXECTO LINGÜÍSTICO.............................................................................38

14. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES................................................................39

15. PROCEDEMENTOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN.........40



1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

O estudo da materia de Historia do Mundo Contemporáneo é esencial para o coñecemento e a

comprensión do mundo actual. Non menos importante é o seu carácter formativo, xa que desenvolve

capacidades e técnicas intelectuais propias do pensamento abstracto e formal, tales como a

observación, a análise, a interpretación, a capacidade de comprensión e o sentido crítico. Por outra

banda, a historia contribúe decisivamente á formación de cidadáns e cidadás responsables,

conscientes dos seus dereitos e das súas obrigas, así como da herdanza recibida e do seu compromiso

coas xeracións futuras.

Historia do Mundo Contemporáneo pretende ofrecer unha visión de conxunto dos procesos

históricos fundamentais do mundo pero prestando, cando é preciso, unha especial atención a España e

a Galicia.

A cronoloxía debe ser o eixe do coñecemento histórico, porque non hai historia sen

acontecementos, e no histórico está presente a idea de cambio, e precisamente para explicar tal

cambio debemos recorrer á multiplicidade de sectores que compoñen a vida cotiá.

A partir dos contidos, dos criterios de avaliación e dos estándares de aprendizaxe avaliables

preténdese o desenvolvemento persoal, intelectual e social do alumnado. Todas as actividades

propostas queren favorecer a capacidade do alumnado para aprender por si mesmo, para traballar en

equipo e individualmente e para actuar con espírito crítico. O seu estudo deberá contribuír a fomentar

unha especial sensibilidade cara á sociedade do presente e a súa problemática, que anime a adoptar

unha actitude responsable e solidaria coa defensa da liberdade, a igualdade entre homes e mulleres, os

dereitos humanos, a non discriminación e os valores democráticos.

Os contidos de Historia do Mundo Contemporáneo arrancan dun estudo do Antigo Réxime e a

súa crise e, a partir da Revolución Industrial e as súas consecuencias, chegan ao século XX, facendo

especial fincapé na Europa de entreguerras e na segunda Guerra Mundial, establecendo unha

caracterización específica do mundo desde os anos cincuenta do século XX ata o mundo actual,

definido polas áreas xeopolíticas e culturais, dentro da globalización, cos conflitos que o caracterizan,

sen pasar por alto o final do bloque comunista e as novas relacións internacionais xurdidas despois

dos atentados de Nova York ou o xurdimento do radicalismo islámico. Ao tratar de analizar tales

feitos, a historia enriquécese coas achegas doutras disciplinas e mesmo coas conclusións da

investigación xornalística dos acontecementos. Podemos incluír tamén a análise noutros idiomas, o

uso das tecnoloxías da información e da comunicación, a crítica dos medios de comunicación, a



reflexión sobre a diversidade cultural, a historia oral ou a comparación con novelas históricas deses

feitos históricos.

Débense desenvolver conceptos, pero tamén procedementos do traballo do/da historiador/a,

cun vocabulario científico da disciplina que requirirá rigor e espírito de traballo, exposicións,

correcta ortografía e expresión que lle permitan ao alumnado establecer os seus razoamentos e

argumentacións.

A través do estudo de Historia do Mundo Contemporáneo, os/as estudantes deberán adquirir

determinados valores e hábitos de comportamento, como a actitude crítica cara ás fontes, o

recoñecemento da diversidade ou a valoración do patrimonio cultural e histórico recibido.

A materia é rica en achegas ao coñecemento competencial. As competencias clave sociais e

cívicas, e as de conciencia e expresións culturais reciben un tratamento moi específico relacionado

cos contidos que son propios de Historia do Mundo Contemporáneo. Ademais, as competencias

lingüística, dixital e de aprender a aprender están presentes de maneira constante na súa vertente máis

instrumental e deben impregnar todo o que sexa posible o desenvolvemento curricular da materia. O

traballo competencial matemático e en ciencias e tecnoloxía trátase de xeito puntual. A competencia

clave de sentido de iniciativa e espírito emprendedor debe estar moi presente nas vertentes máis

actitudinais e competenciais da materia.

O tratamento metodolóxico da materia débese axustar ao nivel competencial inicial do

alumnado, respectando ritmos e estilos de aprendizaxe que teñan en conta a atención á diversidade.

Historia do Mundo contemporáneo permite desenvolver metodoloxías activas nas que, como xa se

citou, o traballo individual e cooperativo estean permanentemente presentes, con elaboración de

diferentes tipos de materiais, integrando de xeito especial as tecnoloxías da información e da

comunicación.



2. OBXECTIVOS DO BACHARELATO

Esta materia contribuirá a conseguir os obxectivos do Bacharelato, de maneira que o

alumnado poida desenvolver as capacidades que lle permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia

cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de

Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha

sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e

autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacíficamente os

conflitos persoais, familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar

e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia

contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera

condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o

eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus

antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no

desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as

habilidades básicas propias da modalidade elixida.



l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos

científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio

das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a

ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,

traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de

formación e enriquecemento cultural.

ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e

impulsar condutas e hábitos saudables.

o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á

súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.



3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE

En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de

decembro de 2006, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, este real decreto

baséase na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas nos elementos curriculares para

propiciar unha renovación na práctica docente e no proceso de ensino e aprendizaxe. Propóñense

novos enfoques na aprendizaxe e avaliación, que supoñerán un importante cambio nas tarefas que han

de resolver os alumnos e formulacións metodolóxicas innovadores.

A competencia supón unha combinación de habilidades prácticas, coñecementos, motivación,

valores éticos, actitudes, emocións, e outros compoñentes sociais e de comportamento que se

mobilizan conxuntamente para lograr unha acción eficaz. Contémplanse, pois, como coñecemento na

práctica, un coñecemento adquirido a través da participación activa en prácticas sociais que, como

tales, pódense desenvolver tanto no contexto educativo formal, a través do currículo, como nos

contextos educativos non formais e informais.

Adóptase a denominación das competencias clave definidas pola Unión Europea. Considérase

que “as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a súa realización e

desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión social e o emprego”.

Identifícanse sete competencias clave esenciais para o benestar das sociedades europeas, o

crecemento económico e a innovación, e descríbense os coñecementos, as capacidades e as actitudes

esenciais vinculadas a cada unha de elas››.

As competencias clave do currículo son as seguintes:

Comunicación lingüística (CCL).

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT).

Competencia dixital (CD).

Aprender a aprender (CAA).

Competencias sociais e cívicas (CSC).

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).

Conciencia e expresións culturais (CCEC).


Programación didáctica de Historia do Mundo Contemporáneo de 1º de Bacharelato. 9

4. ELEMENTOS CURRICULARES. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES DA MATERIA

Os estándares de aprendizaxe son especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe, e que concretan o

que o alumno debe saber, comprender e saber facer en cada materia; deben ser observables, medibles e avaliables e permitir graduar o rendemento ou logro

alcanzado. Para esta materia temos a seguinte concreción:

Historia do Mundo Contemporáneo. 1º de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. O Antigo Réxime

a b c d e h

B1.1. Trazos do Antigo Réxime. B1.1. Definir e esquematizar os trazos do Antigo Réxime, describindo os seus aspectos demográficos, económicos, políticos, sociais e culturais, utilizando diferentes tipos de diagramas.

HMCB1.1.1. Extrae os trazos do Antigo Réxime dun texto proposto que os conteña.

CSC CAA CCL

HMCB1.1.2. Obtén e selecciona información escrita e gráfica relevante, utilizando fontes primarias ou secundarias, relativa ao Antigo Réxime.

CSC CAA CCL CD

HMCB1.1.3. Clasifica os trazos do Antigo Réxime en aspectos demográficos, económicos, políticos, sociais e culturais.

CSC CAA CCL CCEC

HMCB1.1.4. Elabora mapas conceptuais que explican os trazos característicos do Antigo Réxime.

CSC CAA CCL

a b

B1.2. Transformacións no Antigo Réxime: economía, poboación e sociedade.

B1.2. Distinguir as transformacións no Antigo Réxime enumerar as que afectan a economía, a poboación e a sociedade.

HMCB1.2.1. Explica as transformacións do Antigo Réxime que afectan a economía, a poboación e a sociedade.

CSC CAA





c d e h

CCL

HMCB1.2.2. Analiza a evolución dos trazos do Antigo Réxime do século XVII e o século XVIII.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B1.3. Revolucións e parlamentarismo en Inglaterra.

B1.3. Explicar o parlamentarismo inglés do século XVII resumindo as características esenciais do sistema e valorando o papel das revolucións para alcanzar as transformacións necesarias para logralo.

HMCB1.3.1. Describe as características do parlamentarismo inglés a partir de fontes históricas.

CSC CCEC CCL

HMCB1.3.2. Distingue as revolucións inglesas do século XVII como formas que promoven o cambio político do Antigo Réxime.

CSC CCEC CCL

a b c d e h

B1.4. O pensamento da Ilustración. B1.4. Relacionar as ideas da Ilustración co Liberalismo de comezo do século XIX, establecendo elementos de coincidencia entre ambas as ideoloxías.

HMCB1.4.1. Enumera e describe as ideas da Ilustración e as do Liberalismo de comezos do século XIX.

CSC CCEC CCL

HMCB1.4.2. Establece as semellanzas e AS diferenzas entre as ideas da Ilustración e o Liberalismo de comezos do século XIX.

CSC CCEC CCL

a b c d e g h

B1.5. Relacións internacionais: equilibrio europeo.

B1.5. Describir as relacións internacionais do Antigo Réxime demostrando a idea de equilibrio europeo.

HMCB1.5.1. Sitúa en mapas de Europa os países ou reinos en función dos conflitos en que interveñen.

CSC CAA CD

a B1.6. Manifestacións artísticas do B1.6. Diferenciar manifestacións artísticas HMCB1.6.1. Distingue e caracteriza obras CSC





b c d e h m n

momento. do Antigo Réxime e seleccionar as obras máis destacadas.

de arte do Rococó. CCEC CCL CAA

Bloque 2. As revolucións industriais e as súas consecuencias sociais

a b c d e h l

B2.1. Revolución industrial: concepto, factores que a fan posible (económicos, sociais e ideolóxicos).

B2.1. Obter información que permita explicar as revolucións industriais do século XIX, seleccionándoa das fontes bibliográficas ou en liña nas que se ache dispoñible.

HMCB2.1.1. Identifica as causas da primeira Revolución Industrial.

CSC CAA CCL

a b c d e h l

B2.2. Revolución ou revolucións industriais: características. Transformacións técnicas e novas fontes de enerxía.

B2.2. Describir as Revolucións Industriais do século XIX e establecer os seus trazos característicos e as súas consecuencias sociais

HMCB2.2.1. Explica razoadamente a evolución cara á segunda Revolución Industrial.

CSC CAA CCL

HMCB2.2.2. Analiza comparativa e esquematicamente as dúas revolucións industriais.

CSC CAA CCL

a b c

B2.3. Protagonismo de Gran Bretaña e extensión do proceso de industrialización a outras zonas de Europa.

B2.3. Enumerar os países que iniciaron a industrialización, localizalos adecuadamente e establecer as rexións

HMCB2.3.1. Localiza nun mapa os países industrializados e as súas rexións industriais.

CSC CAA CD





d e g h m p

Industrialización extraeuropea. Industrialización española e galega.

onde se produce ese avance. HMCB2.3.2. Analiza aspectos que expliquen o desenvolvemento económico do sector industrial dos primeiros países industrializados, a partir de fontes historiográficas.

CSC CAA CCL CMCCT

HMCB2.3.3. Debate en torno ao éxito ou o fracaso da industrialización en España e en Galicia.

CSC CAA

a b c d e g h l

B2.4. Cambios debidos á Revolución Industrial: transportes, agricultura, poboación (migracións e novo concepto de cidade).

B2.4. Identificar os cambios nos transportes, na agricultura e na poboación que influíron ou foron consecuencia da Revolución Industrial do século XIX.

HMCB2.4.1. Sinala os cambios sociais máis relevantes do século XIX asociándoos ao proceso da Revolución Industrial.

CSC CAA CSIEE

HMCB2.4.2. Describe a partir dun plano a cidade industrial británica.

CSC CAA CCL

HMCB2.4.3. Identifica en imaxes os elementos propios da vida nunha cidade industrial do século XIX.

CSC CAA CCL CD

HMCB2.4.4. Comenta mapas que expliquen a evolución da extensión das redes de transporte: ferrocarril, estradas e canles.

CSC CCL CD

a b c d e

B2.5. Economía industrial: pensamento e primeiras crises.

B2.5. Analizar e seleccionar ideas que identifiquen as características da economía industrial e do liberalismo económico.

HMCB2.5.1. Explica as causas e consecuencias das crises económicas e as súas posibles solucións a partir de fontes históricas.

CSC CAA CCL





h m

a b c d e h m

B2.6. Nacemento do proletariado e organización da clase obreira: orixes do sindicalismo e correntes de pensamento; partidos políticos obreiros.

B2.6. Coñecer as correntes de pensamento que pretenden mellorar a situación da clase obreira do século XIX.

HMCB2.6.1. Compara as correntes de pensamento social da época da Revolución Industrial: socialismo utópico, socialismo científico e anarquismo.

CSC CAA CCL

HMCB2.6.2. Distingue e explica as características dos tipos de asociacionismo obreiro.

CSC CCL

Bloque 3. A crise do Antigo Réxime

a b c d e h i

B3.1. Crise do Antigo Réxime: visión global.

B3.1. Analizar a evolución política, económica, social, cultural e de pensamento que caracteriza a primeira metade do século XIX, distinguindo os feitos, os personaxes e os símbolos, e encadrándoos en cada variable analizada.

HMCB3.1.1. Realiza eixes cronolóxicos que inclúan diacronía e sincronía dos acontecementos da primeira metade do século XIX.

CSC CAA CMCCT

a b c d e h

B3.2. Nacemento dos EEUU. B3.2. Describir as causas e o desenvolvemento da independencia de Estados Unidos, e establecer as causas máis inmediatas e as etapas da independencia.

HMCB3.2.1. Identifica xerarquías causais na guerra de independencia dos Estados Unidos a partir de fontes historiográficas.

CSC CCL CAA

a b

B3.3. Revolución Francesa de 1789: aspectos políticos e sociais.

B3.3. Explicar, a partir de información obtida en internet, a Revolución Francesa

HMCB3.3.1. Explica as causas da Revolución Francesa de 1789.

CSC CCL





c d e h

de 1789, incluíndo cada idea obtida nas causas, no desenvolvemento e nas consecuencias.

HMCB3.3.2. Explica esquematicamente o desenvolvemento da Revolución Francesa.

CSC CCL CAA

a b c d e g h

B3.4. Imperio Napoleónico. B3.4. Identificar o Imperio Napoleónico, localizar a súa expansión europea e establecer as súas consecuencias.

HMCB3.4.1. Identifica nun mapa histórico a extensión do Imperio Napoleónico.

CSC CAA CD

a b c d e h

B3.5. O Congreso de Viena e o Absolutismo.

B3.5. Analizar a transcendencia para Europa do Congreso de Viena e a restauración do absolutismo, e identificar as súas consecuencias para os países implicados.

HMCB3.5.1. Analiza as ideas defendidas e as conclusións do Congreso de Viena, e relaciónaas coas súas consecuencias.

CSC CCL CAA

a b c d e h p

B3.6. Revolucións liberais ou burguesas de 1820, 1830 e 1848. O caso español.

B3.6. Identificar as revolucións burguesas de 1820, 1830 e 1848, e relacionar as súas causas e o seu desenvolvemento.

HMCB3.6.1. Compara as causas e o desenvolvemento das revolucións de 1820, 1830 e 1848.

CSC CCL

a b

B3.7. O Nacionalismo: unificacións de Italia e Alemaña.

B3.7. Coñecer o proceso de Unificación de Italia e Alemaña, obtendo o seu

HMCB3.7.1. Describe e explica a unificación de Italia e a de Alemaña a

CSC CCL





c d e g h

desenvolvemento a partir da análise de fontes gráficas.

partir de fontes gráficas. CD

a b c d e h m n

B3.8. Cultura e Arte: Europa entre o neoclasicismo e o romanticismo.

B3.8. Descubrir as manifestacións artísticas de comezos do século XIX, obtendo información de medios bibliográficos ou de internet e presentándoa adecuadamente.

HMCB3.8.1. Establece as características propias da pintura, a escultura e a arquitectura do Neoclasicismo e o Romanticismo a partir de fontes gráficas.

CSC CCEC CCL CAA

a b c d e h

B3.9. Independencia das colonias hispano-americanas.

B3.9. Analizar utilizando fontes gráficas a independencia de Hispanoamérica.

HMCB3.9.1. Realiza un friso cronolóxico explicativo da independencia das colonias hispanoamericanas ao comezo do século XIX.

CSC CMCCT CAA

Bloque 4. A dominación europea do mundo e a I Guerra Mundial

a b c d e

B4.1. Tránsito do século XIX ao XX: visión global.

B4.1. Describir as transformacións e os conflitos xurdidos a finais do século XIX e comezos do século XX, e distinguir o seu desenvolvemento e os factores desencadeadores.

HMCB4.1.1. Realiza un diagrama en que se expliquen as cadeas causais e os procesos dentro do período de finais do século XIX e comezos do XX.

CSC CAA





h

a b c d e h

B4.2. Evolución dos principais Estados en Europa, América e Asia: Inglaterra vitoriana; Francia (III República e II Imperio); Alemaña bismarckiana; o Imperio Austrohúngaro; Rusia; os Estados Unidos (da Guerra Civil ata comezos do século XX) e Xapón (transformacións de finais do século XIX).

B4.2. Analizar a evolución política, social e económica dos principais países europeos, ademais de Xapón e os Estados Unidos a finais do século XIX, e presentar información que explique tales feitos.

HMCB4.2.1. Elabora un eixe cronolóxico con feitos que explican a evolución durante a segunda metade do século XIX de Inglaterra, Francia, Alemaña, o Imperio Austrohúngaro, Rusia, os Estados Unidos e Xapón.

CSC CMCCT CAA

HMCB4.2.2. Explica a partir de imaxes as características que permiten identificar a Inglaterra vitoriana.

CSC CAA CCL CD

HMCB4.2.3. Analiza textos relativos á época de Napoleón III en Francia.

CSC CAA CCL

HMCB4.2.4. Identifica e explica razoadamente os feitos que converten Alemaña nunha potencia europea durante o mandato de Bismarck.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B4.3. Expansión colonial dos países industriais: causas; colonización e reparto de Asia, África e outros enclaves coloniais; consecuencias.

B4.3. Describir a expansión imperialista de europeos, xaponeses e estadounidenses a finais do século XIX, e establecer as súas consecuencias.

HMCB4.3.1. Identifica e explica razoadamente as causas e as consecuencias da expansión colonial da segunda metade do século XIX.

CSC CAA CCL

HMCB4.3.2. Localiza nun mapamundi as colonias das potencias imperialistas.

CSC CD CAA

HMCB4.3.3. Sabe recoñecer cadeas e interconexións causais entre colonialismo, imperialismo e a Gran Guerra de 1914.

CSC CAA





CCL

a b c d e h

B4.4. Relacións internacionais. Paz Armada: a Tripla Alianza e a Tripla Entente.

B4.4. Comparar sinteticamente os sistemas de alianzas do período da Paz Armada.

HMCB4.4.1. Describe as alianzas dos países máis destacados durante a Paz Armada.

CSC CCL

a b c d e g h

B4.5. I Guerra Mundial: causas, desenvolvemento e consecuencias.

B4.5. Distinguir os acontecementos que conducen á declaración das hostilidades da I Guerra Mundial, e desenvolver as súas etapas e as súas consecuencias.

HMCB4.5.1. Identifica a partir de fontes históricas ou historiográficas as causas da I Guerra Mundial.

CSC CAA CCL

HMCB4.5.2. Comenta símbolos conmemorativos vinculados á I Guerra Mundial.

CSC CCL

HMCB4.5.3. Analiza e explica as etapas da Gran Guerra a partir de mapas históricos.

CSC CAA CCL CD

HMCB4.5.4. Extrae conclusións de gráficos e imaxes sobre as consecuencias da I Guerra Mundial.

CSC CAA CCL

Bloque 5. O período de entreguerras, a II Guerra Mundial e as súas consecuencias

a b c d

B5.1. Economía, sociedade e cultura da época: os anos vinte.

B5.1. Recoñecer as características do período de Entreguerras inseríndoas nos correspondentes aspectos políticos, económicos, sociais ou culturais.

HMCB5.1.1. Explica as características do período de Entreguerras a partir de manifestacións artísticas e culturais de comezos do século XX.

CSC CCL





e h

a b c d e h

B5.2. Revolución Rusa; formación e desenvolvemento da URSS.

B5.2. Esquematizar o desenvolvemento da Revolución Rusa de 1917 recoñecendo as súas etapas e os seus protagonistas máis significativos, e establecer as súas consecuencias.

HMCB5.2.1. Identifica e explica algunhas das causas da Revolución Rusa de 1917.

CSC CCL

HMCB5.2.2. Compara a Revolución Rusa de febreiro de 1917 coa de outubro de 1917.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B5.3. Tratados de Paz e reaxuste internacional: Sociedade de Nacións.

B5.3. Identificar os tratados de paz da I Guerra Mundial e establecer como unha consecuencia o xurdimento da Sociedade de Nacións.

HMCB5.3.1. Explica os acordos dos tratados de paz da I Guerra Mundial e analiza as súas consecuencias a curto prazo.

CSC CCL CAA

HMCB5.3.2. Analiza o papel que xoga a Sociedade de Nacións nas relacións internacionais, a partir de fontes históricas.

CSC CCL

a b c d e h

B5.4. Estados Unidos e a crise de 1929: a Gran Depresión e o "New Deal".

B5.4. Explicar a Gran Depresión e describir os factores desencadeadores e as súas influencias na vida cotiá.

HMCB5.4.1. Interpreta imaxes da Gran Depresión.

CSC CCL CAA CD

HMCB5.4.2. Comenta gráficas que explican a crise económica de 1929.

CSC CCL CMCCT

a b c

B5.5. Fascismos europeos e nazismo alemán.

B5.5. Recoñecer a transcendencia dos fascismos europeos como ideoloxías que conduciron ao desencadeamento de conflitos no panorama europeo do

HMCB5.5.1. Compara o fascismo italiano e o nazismo alemán.

CSC CCL

HMCB5.5.2. Distingue símbolos dos CSC





d e h m

momento. fascismos europeos da primeira metade do século XX.

a b c d e h

B5.6. Relacións internacionais do período de entreguerras; viraxes cara á guerra.

B5.6. Comprender as relacións internacionais no período de entreguerras como elementos importantes das causas da II Guerra Mundial.

HMCB5.5.3. Analiza a partir de fontes contrapostas as relacións internacionais anteriores ao estoupido da II Guerra Mundial.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B5.7. II Guerra Mundial: orixes do conflito e características xerais.

B5.7. Identificar e explicar as desencadeadores da II Guerra Mundial, así como os feitos máis característicos.

HMCB5.7.1. Identifica e explica as causas desencadeadores da II Guerra Mundial a partir de fontes históricas.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B5.8. Desenvolvemento da II Guerra Mundial.

B5.8. Establecer as etapas do desenvolvemento da II Guerra Mundial, distinguindo as que afectaron a Europa e as que afectaron aos Estados Unidos e a Xapón.

HMCB5.8.1. Explica as etapas da II Guerra Mundial tanto na fronte europea como na guerra do Pacífico.

CSC CAA CCL

HMCB5.8.2. Analiza o desenvolvemento da II Guerra Mundial a partir de mapas históricos.

CSC CAA CCL

a b c

B5.9. Consecuencias da II Guerra Mundial.

B5.9. Analizar o papel da guerra mundial como elemento de transformación da vida cotiá.

HMCB5.9.1. Describe as consecuencias da II Guerra Mundial.

CSC CAA CCL





d e h

a b c d e h m

B5.10. Antisemitismo: o Holocausto. B5.10. Entender o contexto en que se desenvolveu o Holocausto na guerra europea e as súas consecuencias.

HMCB5.10.1. Analiza imaxes que explican o Holocausto levado a cabo pola Alemaña nazi.

CSC CAA CD

HMCB5.10.2. Recoñece a significación do Holocausto na historia mundial.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B5.11. Preparación da Paz e a ONU. B5.11. Obter e seleccionar información escrita e gráfica relevante, utilizando fontes primarias ou secundarias, relativa á posguerra.

HMCB5.11.1. Sintetiza textos que explican a intervención da ONU nas relacións internacionais e nos asuntos de descolonización.

CSC CCL CAA

Bloque 6. Evolución de dous mundos diferentes e os seus enfrontamentos

a b c d e h

B6.1. Formación do bloque comunista fronte ao bloque capitalista: Guerra Fría.

B6.1. Describir os feitos políticos, económicos, sociais e culturais que explican o xurdimento dos dous bloques antagónicos, clasificándoos e presentándoos adecuadamente.

HMCB6.1.1. Localiza nun mapa os países que formaban os bloques comunista e capitalista.

CSC CD

a b

B6.2. Evolución das relacións entre as dúas superpotencias. Conflitos: da Guerra Fría á coexistencia pacífica e a distensión.

B6.2. Interpretar a Guerra Fría, a coexistencia pacífica e a distensión, e as súas consecuencias, e establecer

HMCB6.2.1. Identifica e explica os conflitos da Guerra Fría a partir dun mapa

CSC CAA





c d e h

acontecementos que exemplifiquen cada unha destas etapas das relacións internacionais.

histórico. CCL CD

a b c d e h

B6.3. Evolución da economía mundial de posguerra.

B6.3. Distinguir feitos que explican o enfrontamento entre os bloques comunista e capitalista, revisando as novas dos medios de comunicación da época.

HMCB6.3.1. Selecciona símbolos e imaxes que se identifiquen co mundo capitalista e o mundo comunista.

CSC

HMCB6.3.2. Extrae conclusións dos textos, imaxes, mapas e gráficas que expliquen a evolución de ambos os bloques enfrontados na Guerra Fría, e sinala a que bloque pertence e algúns motivos que explican esa pertenza.

CSC CAA CCL CD CMCCT

a b c d e h

B6.4. Características sociais e culturais de dous modelos políticos diferentes: comunismo e capitalismo.

B6.4. Comparar e analizar o modelo capitalista co comunista desde os puntos de vista político, social, económico e cultural, e exemplificar coa selección de feitos que durante este período afectan as dúas grandes superpotencias: a URSS e os Estados Unidos.

HMCB6.4.1. Explica algunhas características da economía capitalista a partir de gráficas.

CSC CCL CMCCT

HMCB6.4.2. Explica algunhas características da economía comunista a partir de gráficos.

CSC CCL CMCCT

HMCB6.4.3. Establece razoadamente e comparativamente as diferenzas entre o mundo capitalista e o comunista.

CSC CAA CCL

HMCB6.4.4. Identifica formas políticas do mundo occidental e do mundo comunista.

CSC CCL

Bloque 7. A descolonización e o terceiro mundo





a b c d e h

B7.1. Orixes, causas e factores da descolonización.

B7.1. Explicar os motivos e os feitos que conducen á descolonización, e establecer as causas e os factores que explican o proceso.

HMCB7.1.1. Localiza nun mapa as zonas afectadas pola descolonización e os seus conflitos.

CSC CCL CD

a b c d e h

B7.2. Etapas e modelos de descolonización.

B7.2. Describir as etapas e as consecuencias do proceso descolonizador, e identificar as que afectan a unhas colonias e a outras, establecendo feitos e personaxes significativos de cada proceso.

HMCB7.2.1. Establece de xeito razoado as causas, os feitos e os factores que desencadean e explican o proceso descolonización.

CSC CCL CAA

HMCB7.2.2. Identifica e compara as características da descolonización de Asia e de África.

CSC CCL

a b c d e h

B7.3. Desenvolvemento do proceso descolonizador: papel da ONU.

B7.3. Definir o papel da ONU na descolonización, analizando información que demostre as súas actuacións.

HMCB7.3.1. Explica as actuacións da ONU no proceso descolonizador a partir de fontes históricas.

CSC CCL

a b c d e h m

B7.4. O terceiro mundo e o Movemento de Países Non Aliñados: problemas dos países do terceiro mundo.

B7.4. Analizar o subdesenvolvemento do terceiro mundo e establecer as causas que o explican.

HMCB7.4.1. Analiza as características dos países do terceiro mundo a partir de gráficas.

CSC CCL CMCCT

HMCB7.4.2. Localiza nun mapa os países do terceiro mundo.

CSC CD

HMCB7.4.3. Analiza textos e imaxes do CSC





Movemento de Países Non Aliñados e dos países subdesenvolvidos.

CCL

a b c d e h

B7.5. Relacións entre os países desenvolvidos e non desenvolvidos; nacemento da axuda internacional.

B7.5. Apreciar o nacemento da axuda internacional e o xurdimento das relacións entre os países desenvolvidos e subdesenvolvidos, reproducindo as formas de axuda ao desenvolvemento e describindo as formas de neocolonialismo dentro da política de bloques.

HMCB7.5.1. Explica a evolución das relacións entre os países desenvolvidos e os países en vías de desenvolvemento, comparando a axuda internacional coa intervención neocolonialista.

CSC CCL CAA

Bloque 8. A crise do bloque comunista

a b c d e h i

B8.1. A URSS e as democracias populares.

B8.1. Describir a situación da URSS a finais do século XX, establecendo os seus trazos máis significativos desde unha perspectiva política, social e económica.

HMCB8.1.1. Localiza nun mapa as repúblicas exsoviéticas e os países formados tras a caída do muro de Berlín.

CSC CD

HMCB8.1.2. Elabora un eixe cronolóxico que ordena os acontecementos que explican a desintegración da URSS, a formación da CEI e o xurdimento das repúblicas exsoviéticas.

CSC CMCCT

HMCB8.1.3. Compara os países dos Balcáns desde os anos 80 ata a actualidade, utilizando mapas de situación.

CSC CAA CD CCL

a b c d e

B8.2. Irrupción de M. Gorbachov: Perestroika e Glasnost.

B8.2. Resumir as políticas de M. Gorbachov nomeando as disposicións concernentes á Perestroika e á Glasnost, e resaltar as súas influencias.

HMCB8.2.1. Describe os trazos políticos e socioeconómicos da URSS desde a época de Breznev ata a de Gorbachov.

CSC CCL





h

a b c d e h i

B8.3. Desintegración da URSS: CEI-Federación Rusa e as novas repúblicas exsoviéticas.

B8.3. Analizar a situación creada co xurdimento da CEI e as repúblicas exsoviéticas, recollendo informacións que resuman as novas circunstancias políticas e económicas.

HMCB8.3.1. Elabora un cadro sinóptico sobre a situación política e económica das repúblicas exsoviéticas e a CEI- Federación Rusa.

CSC CAA CMCCT

a b c d e h

B8.4. Caída do muro de Berlín e evolución dos países de Europa central e oriental.

B8.4. Explicar a caída do muro de Berlín e nomear as súas repercusións nos países de Europa central e oriental.

HMCB8.4.1. Analiza imaxes que reflicten a caída do muro de Berlín.

CSC CCL

HMCB8.4.2. Explica as novas relacións das repúblicas exsoviéticas con Europa occidental.

CSC CCL

HMCB8.4.3. Realiza unha procura guiada en internet para explicar de maneira razoada a disolución do bloque comunista.

CSC CAA CCL

a b c d e h

B8.5. Problema dos Balcáns. Guerra de Iugoslavia.

B8.5. Identificar o problema dos Balcáns, enumerar as causas do xurdimento de tal situación e resumir os feitos que configuran o desenvolvemento de conflitos nesta zona.

HMCB8.5.1. Describe comparativamente a evolución política dos países de Europa central e oriental tras a caída do muro de Berlín.

CSC CCL

HMCB8.5.2. Describe e analiza as causas, o desenvolvemento e as consecuencias da guerra dos Balcáns, nomeadamente en Iugoslavia

CSC CCL

Bloque 9. O mundo capitalista na segunda metade do século XX

a B9.1. Pensamento e cultura da sociedade B9.1. Distinguir os postulados que HMCB9.1.1. Enumera as liñas de CSC





b c d e h m

capitalista na segunda metade do século XX.

defende a cultura capitalista da segunda metade do século XX establecendo as liñas de pensamento e os logros obtidos.

pensamento económico do mundo capitalista na segunda metade do século XX.

CCL

HMCB9.1.2. Explica o modelo capitalista dun país elaborando información a partir dunha procura guiada en internet

CSC CAA CCL

a b c d e h m

B9.2. Estado do benestar. B9.2. Describir o Estado do benestar, aludindo ás características significativas que inflúen na vida cotiá.

HMCB9.2.1. Identifica razoadamente as características e símbolos do Estado do benestar.

CSC CCL

a b c d e h

B9.3. Proceso de construción da Unión Europea: das Comunidades Europeas á Unión.

B9.3. Explicar o proceso de construción da Unión Europea enumerando os fitos máis destacados que configuran a súa evolución.

HMCB9.3.1. Elabora eixes cronolóxicos sobre o proceso de construción da Unión Europea.

CSC CMCCT

a b c d e h

B9.4. Obxectivos e institucións da Unión Europea.

B9.4. Coñecer os obxectivos da Unión Europea en relación coas institucións que compoñen a súa estrutura.

HMCB9.4.1. Relaciona razoadamente as institucións da Unión Europea cos obxectivos que esta persegue.

CSC CCL

a B9.5. Evolución dos Estados Unidos: dos B9.5. Describir a evolución política, HMCB9.5.1. Realiza un eixe cronolóxico CSC





b c d e h

anos 60 aos 90. social e económica dos Estados Unidos desde os anos 60 aos 90 do século XX, sintetizando os aspectos que explican a transformación da sociedade norteamericana e que constitúen elementos orixinarios do Estado do benestar.

dos feitos máis significativos de tipo político, social e económico dos Estados Unidos desde os anos 60 aos 90.

CMCCT

HMCB9.5.2. Selecciona e presenta mediante mapas ou redes conceptuais información referida aos Estados Unidos entre 1960 e 2000.

CSC CD CAA

a b c d e h

B9.6. Xapón e os novos países asiáticos industrializados.

B9.6. Identificar as singularidades do capitalismo de Xapón e os novos países industriais asiáticos, establecendo trazos de carácter político, económico, social e cultural.

HMCB9.6.1. Establece razoadamente as características e os símbolos que explican aspectos singulares do capitalismo de Xapón e a área do Pacífico.

CSC CAA CCL

Bloque 10. O mundo actual desde unha perspectiva histórica

a b c d e g h m

B10.1. Globalización e medios de comunicación: impacto científico e tecnolóxico. Caída do muro de Berlín. Atentados de Nova York. A inmigración como fenómeno globalizado.

B10.1. Analizar as características da globalización e describir a influencia dos medios de comunicación neste fenómeno, así como o impacto dos medios científicos e tecnolóxicos na sociedade actual.

HMCB10.1.1. Identifica as principais características ligadas á fiabilidade e á obxectividade do fluxo de información existente en internet e noutros medios dixitais.

CSC CD CCL CAA

HMCB10.1.2. Elabora un breve informe sobre as relacións entre inmigración e globalización a partir de fontes históricas.

CSC CD CCL CSIEE

HMCB10.1.3. Extrae conclusións de imaxes e material videográfico relacionados co mundo actual.

CSC CD CCL





a b c d e h m

B10.2. A ameaza terrorista nun mundo globalizado.

B10.2. Describir os efectos da ameaza terrorista (yihadismo, etc.) sobre a vida cotiá, e explicar as súas características.

HMCB10.2.1. Realiza unha procura guiada en internet sobre a ameaza terrorista, organizacións que a sustentan, actos máis relevantes (11-S de Nova York, 11-M de Madrid 7-X de Londres, etc.), os seus símbolos e as repercusións na sociedade (cidadanía ameazada, asociacións de vítimas, mediación en conflitos, etc.), e analiza e comunica a información máis relevante.

CSC CD CCL CAA

a b c d e h

B10.3. Europa: reto e unión. B10.3. Resumir os retos da Unión Europea no mundo actual, identificando os seus problemas para amosarse como zona xeopolítica unida fronte a outras áreas.

HMCB10.3.1. Identifica os retos actuais da Unión Europea a partir de novas xornalísticas seleccionadas.

CSC CCL CAA

HMCB10.3.2. Explica comparativamente os desaxustes da Unión Europea na relación con outros países ou áreas xeopolíticas.

CSC CCL CAA

a b c d e h m n

B10.4. Trazos salientables da sociedade norteamericana a comezos do século XXI, tras os atentados do 11 de setembro de 2001.

B10.4. Enumerar os trazos salientables da sociedade norteamericana a comezos do século XXI identificando a transcendencia dos atentados do 11-S e explicando as transformacións e o impacto ocasionado a este país.

HMCB10.4.1. Elabora mapas conceptuais sobre os trazos da sociedade norteamericana, agrupados en política, sociedade, economía e cultura.

CSC CD CCL CAA

a b c

B10.5. Hispanoamérica: situación actual. B10.5. Analizar a evolución política, económica, social e cultural de Hispanoamérica.

HMCB10.5.1. Describe os principais movementos políticos, económicos, sociais e culturais da Hispanoamérica actual.

CSC CCL CAA





d e h n

a b c d e h m

B10.6. O mundo islámico na actualidade. B10.6. Describir a evolución do mundo islámico na actualidade, resumindo os seus trazos económicos, políticos, relixiosos e sociais.

HMCB10.6.1. Enumera e explica os trazos económicos, políticos, relixiosos e sociais do mundo islámico, e localiza nun mapa os países que o forman na actualidade.

CSC CD CCL CAA

a b c d e h

B10.7. África islámica, subsahariana e Sudáfrica.

B10.7. Distinguir a evolución dos países de África relacionando as súas zonas xeoestratéxicas.

HMCB10.7.1. Compara aspectos económicos, políticos, relixiosos e sociais entre os principais países do continente africano.

CSC CCL CAA

a b c d e h

B10.8. A India e China do século XX ao XXI: evolución política, económica, social e de mentalidades.

B10.8. Resumir a evolución de China e a India desde finais do século XX ao século XXI, seleccionando trazos políticos, económicos, sociais e de mentalidades

HMCB10.8.1. Compara aspectos económicos, políticos, relixiosos e sociais de China e a India.

CSC CCL CAA

HMCB10.8.2. Compara aspectos económicos, políticos, relixiosos e sociais entre países emerxentes de Asia e África.

CSC CCL CAA

Bloque 11. A historia contemporánea: o tempo histórico. Métodos e ferramentas propias da disciplina.

h B11.1. Tempo histórico. B11.1. Recoñecer que os acontecementos HMCB11.1.1. Recoñece que os CSC





l m

e procesos ocorren ao longo do tempo e á vez no tempo (diacronía e sincronía).

acontecementos e os procesos ocorren ao longo do tempo e á vez no tempo (diacronía e sincronía).

CMCCT CAA

e g h l m i

B11.2. Fontes históricas. B11.2. Localizar e seleccionar información escrita e gráfica salientable utilizando fontes primarias e secundarias (biblioteca, internet, etc.), e analizar a súa credibilidade.

HMCB11.2.1. Localiza e selecciona información escrita e gráfica salientable utilizando fontes primarias e secundarias, e analiza a súa credibilidade.

CSC CD CAA CCL

e h i n

B11.3. Vocabulario histórico e artístico da Idade Contemporánea.

B11.3. Utilizar o vocabulario histórico e artístico con precisión, inseríndoo no contexto adecuado.

HMCB11.3.1. Utiliza con fluidez e precisión o vocabulario histórico e artístico necesario.

CSC CCL



4.1. CONTIDOS DISTRIBUÍDOS POR TEMAS

Tema 1: O Antigo Réxime

Poboación, economía agrícola e réxime imponente.

A sociedade dous privilexios.

O absolutismo e gobernou súa práctica.

Como Internacionais Relacións non Século XVIII.

Ilustración e crítico ano Antigo Réxime.

Análise dá desenvolvementos poboación en Antigo Réxime.

Definición de trazos da economía do Antigo Réxime: gandaría e agricultura eficiente e

industria pouco desenvolvida.

Identificación das causas da expansión do comercio.

Recoñecemento da sociedade estratificada do Antigo Réxime (nobreza, clero e terceiro

estado).

Enfoque para o estudo das formas de goberno no Antigo Réxime; réximes absolutismo

e parlamentarios

Descrición das relacións internacionais do Antigo Réxime.

Recoñecemento da importancia do papel da diplomacia o século XVIII.

Identificación do conflito do século XVIII e as súas consecuencias.

Identificación da orixe e base do pensamento da Ilustración e os seus grandes

pensadores

Tema 2: Revolucións Liberais e nacionalismo

A Revolución Americana.

A Revolución Francesa (1789-1799).

A Europa de Napoleón (1800-1815).

Restauración e revolución en Europa (1815-1848)

Nacionalismo (1848-1871).

A América española-portuguesa no século XIX.

Pensamento, ciencia e cultura.

Análise da Independencia dos Estados Unidos (orixes, a guerra ea Constitución).

Identificación das orixes da Revolución Francesa.



Análise das etapas da Revolución (Asemblea Nacional, conservador Convención

República) francés.

Enfoque para o estudo de Europa de Napoleón e as súas principais características.

Identificación da Restauración, en oposición á Revolución Francesa e os seus

desdobramentos.

Análise das reaccións ao revolucións Restauración, o liberalismo e o nacionalismo.

Identificación dos distintos nacionalismos: emancipación (independencia dalgúns

países) e outras unificador (Italia e Alemaña)

Identificación da influencia das revolucións no pensamento, ciencia e cultura.

Tema 3: a Revolución Industrial

Orixes e factores da Revolución Industrial.

As industrias pioneiras.

Transportes, comercio e capital.

A difusión da industrialización.

O liberalismo económico e do capitalismo.

A sociedade de clases.

Recoñecemento das orixes da Revolución Industrial e os factores que a favoreceron.

Identificación das primeiras industrias que se adheriron á Revolución Industrial e os

adiantamentos para tales decisións.

Análise de transporte, comercio e de capital como factores que impulsaron o

desenvolvemento da Revolución Industrial.

Localización dos países onde a industrialización atopados divulgación máis ampla.

Identificación do liberalismo económico e ideas capitalistas que xurdiron como a

Revolución Industrial.

Visión para o estudo da nova estrutura social resultado da Revolución Industrial: a

sociedade de clases.

Tema 4: Segunda Revolución Industrial e Imperialismo

A Segunda Revolución Industrial.

Identificar novas enerxías e novas industrias determinantes da Segunda Revolución

Industrial.

Recoñecemento do desenvolvemento e da creación de novos transportes e

comunicacións como motores da propagación da Segunda Revolución Industrial.



Identificación de novas potencias industriais: os Estados Unidos, Alemaña e Xapón

Meiji.

Análise dos factores da globalización da economía capitalista.

O crecemento da poboación e as grandes migracións.

O imperialismo europeo.

O imperialismo europeo.

Recoñecemento da explosión poboacional como a causa das grandes migracións do

século XIX.

A identificación das distintas causas de expansión imperialista.

Análise da división de África polos imperios europeos.

Localización e identificación de expansión imperialista en Asia

Análise das consecuencias do imperialismo.

Identificación do imperialismo non europeo: o Xapón e os Estados Unidos.

Tema 5: Os cambios sociais. Orixes e desenvolvemento do movemento obreiro.

Unha sociedade urbana e industrial.

dominio burgués.

A clase traballadora e os problemas sociais da industrialización.

As bases ideolóxicas do movemento obreiro.

Orixes e desenvolvemento do movemento obreiro.

A Primeira e da Segunda Internacional.

Análise da nova orde social na cidade como un centro.

Identificación dos estilos de vida da nova elite social e as clases medias.

recoñecemento das condicións de vida da clase traballadora.

Identificación das ideoloxías do movemento obreiro repousa: socialismo utópico, o

socialismo marxista e do anarquismo.

A análise da aparición e desenvolvemento do sindicalismo.

A análise da orixe, formación e os obxectivos finais da Internacional Socialista.

Tema 6: as grandes potencias

Inglaterra vitoriana.

Francia o Segundo Imperio para a Terceira República.



O Segundo Reich alemán.

Os imperios multinacionais.

Estados Unidos, unha potencia emerxente.

Relacións Internacionais (1870-1914).

Comprender as causas da Inglaterra vitoriana tornouse a regra máis importante.

Análise do proceso que levou á de Francia Segundo Imperio para a Terceira

República.

Recoñecemento da creación da segunda alemán Reich e as causas da súa expansión.

Identificación das características dos distintos imperios multinacionais

(Austrohúngaro, Ruso e Turco)

Recoñecemento dos Estados Unidos como potencia emerxente.

Identificación dos problemas que América afrontou para facer potencia

Análise das relacións internacionais que ocorreron en Europa de 1870 a Primeira

Guerra Mundial.

Tema 7: A Primeira Guerra Mundial

As causas da guerra.

A Gran Guerra (1914-1918).

As consecuencias da guerra.

Comprender as diferentes causas que levaron ao clima de tensión entre os poderes

antes da eclosión da guerra.

Identificación desencadeou a Primeira Guerra Mundial.

Clasificación en dous bloques de forzas opostas.

Recoñecemento das características de características WWI.

Identificación de fases a través da guerra.

Descrición das consecuencias da guerra (demográfica, económica e social).

Os tratados de paz eo novo mapa de Europa.

A Liga das Nacións e os problemas da posguerra.

Identificación das condicións de paz e de novas fronteiras en Europa, tras a

Conferencia de Paz de París.

Análise das consecuencias dunha paz imposta e repercusións políticas.

Recoñecemento da Liga das Nacións como un instrumento para manter a paz

duradeira.

Identificación dos problemas en Europa da posguerra e as colonias.



Tema 8: a Revolución Rusa e a URSS

A Rusia tsarista a principios do século XX.

A Revolución de febreiro de 1917.

A Revolución de Outubro e do nacemento da URSS.

A loita polo poder eo triunfo de Stalin.

A Unión Soviética baixo a ditadura de Stalin.

Análise das causas que levaron á Revolución de febreiro de 1917 (parálise política,

dificultades de modernización, insuficiencia das reformas ...)

O recoñecemento das características da Revolución de febreiro de 1917 e da caída do

goberno provisional tsarista

Análise das causas da Revolución de Outubro.

Enfoque para o estudo das consecuencias da Revolución de Outubro de 1917.

Comparación da Revolución de febreiro de outubro 1917.

Identificación da loita polo poder na URSS terminou co triunfo de Stalin.

O recoñecemento das peculiaridades da política e económica da Unión Soviética baixo

a ditadura de Stalin.

Tema 9: a Economía de Entreguerras. A Gran Depresión

Os desequilibrios na economía mundial.

A fráxil recuperación dos vinte anos.

A crise de 1929 ea Gran Depresión.

As políticas económicas que se enfrontan a Gran Depresión.

Unha sociedade en transformación.

Identificación das consecuencias económicas da guerra.

O recoñecemento do inicio dunha recuperación fráxil os anos vinte.

Identificación das causas da caída do mercado de accións.

Explicación da "xoves negro" e do colapso do mercado de accións.

Recoñecemento da Gran Depresión e da propagación da crise para o mundo.

Análise das consecuencias sociais e políticas da crise.

Identificación das distintas iniciativas económicas para afrontar a Gran Depresió

O recoñecemento das variacións culturais ao longo do período entre guerras.

Tema 10: O ascenso dos totalitarismos fascista e nazi.



As democracias e ditaduras en Europa entre as guerras.

Ideoloxía e bases sociais do fascismo.

Italia fascista.

Alemaña nazi.

Recoñecemento da situación política en Europa entre guerras.

Identificación da ideoloxía do fascismo e bases.

Análise da evolución do fascismo en Italia: desde a fase parlamentaria para o

establecemento da ditadura fascista

Identificación da República de Weimar como a forma de goberno antes do nazismo.

Aproximación da crise da república e do ascenso do nazismo

Análise da ditadura nazi ea súa función social (racismo e antisemitismo) e da política

económica (autarquía e rearmamento).

Tema 11: A Segunda Guerra Mundial

orixes e causas da guerra.

O desenvolvemento da guerra.

O Nazi "nova orde" en Europa.

As consecuencias da guerra.

Análise das relacións internacionais, antes da eclosión da II Guerra Mundial

Identificación da nazi e fascista expansionismo ea debilidade das democracias como a

orixe e causa da guerra.

Recoñecemento do Pacto Molotov-Ribbentrop como unha indicación da proximidade

do conflito.

Recoñecemento de innovacións técnicas e tácticas militares durante a Segunda Guerra

Mundial.

Identificación das fases da guerra coas súas características e peculiaridades.

Análise da situación dos países conquistados pola Alemaña nazi.

Descrición das consecuencias da guerra (demográfica, moral, económica e política).

Análise das conferencias de paz e cambios territoriais

O recoñecemento da creación das Nacións Unidas como un instrumento para o

mantemento da paz.

Tema 12: A Guerra Fría

Orixes da Guerra Fría (1945-1947).



A tensión máxima (1948-1953).

A coexistencia pacífica (1954-1975).

rebrota eo fin da Guerra Fría (1976-1991).

Identificar as características que explican as orixes da Guerra Fría.

A descrición dos feitos que explican a aparición dos dous bloques e os seus sucesivos

ampliacións.

Relación entre o cambio de liderado eo inicio da détente

O recoñecemento do movemento dos países non aliñados.

Identificar os conflitos internos dos bloques e entre os bloques.

Análise recrudecemento das tensións tras a reacción "ofensiva" Soviética e os Estados

Unidos

Identificación do fin da Guerra Fría e da posterior reorganización da política

internacional.

Tema 13: Evolución dos bloques nun mundo bipolar

A evolución dos bloques capitalistas e comunistas

Explicación das fases da evolución do bloque capitalista: a expansión e crise

económica.

A URSS.

As democracias en Europa do Leste.

China, outro xigante comunista.

A propagación do comunismo en Asia e África.

O colapso do bloque comunista.

Descrición da evolución da URSS ata a morte de Brezhnev.

Análise do establecemento do modelo comunista ea súa economía nas democracias de

Europa Oriental.

Explicación da crise das economías comunistas de Europa do Leste

Identificación de China e outro poder comunista major.

Descrición da expansión do comunismo en Asia e África

nálise do proceso de colapso do bloque comunista desde principios de Gorbachov ata 1989.

Tema 14: Descolonización e terceiro mundo

Concepto e as causas da descolonización.

Etapas do proceso de descolonización.



A descolonización de Asia.

Oriente Medio e Norte de África.

A independencia de África subsahariana.

A herdanza colonial.

Análise das orixes do proceso de descolonización (impacto da Segunda Guerra

Mundial, a rendibilidade dos imperios, Conferencia de Bandung, etc.).

Identificación das distintas etapas que se seguiron descolonización

Análise da descolonización de Asia colonias.

Descrición do proceso de descolonización nas rexións de Oriente Medio e Norte de

África.

Análise da creación do Estado de Israel e os conflitos inherentes a el.

Recoñecemento dos trazos de independencia de África subsahariana por países

europeos (Gran Bretaña, Francia, Bélxica e Portugal)

Análise e avaliación das consecuencias do proceso de descolonización (pobreza,

conflitos. Inestabilidade, desigualdade).

Tema 15: América no século XX

US potencia hemisférica (1898-1929).

Latinoamérica no momento do radicalismo (1900-1929).

Recoñecemento do soño imperial estadounidense.

Explicación da posición de Estados Unidos antes da Primeira Guerra Mundial.

Identificación de políticas norteamericanas nos anos vinte do século XX.

Análise da situación en América Latina, nas primeiras décadas do século XX.

Recoñecemento do intervencionismo estadounidense en América Latina

Descrición das políticas oligárquicas e radicais en América Latina.

Estados Unidos: 1929 Guerra Fría (1929-1960).

Identificación do New Deal de Roosevelt como un instrumento para xestionar a Gran

Depresión

Análise da implicación de Estados Unidos na Segunda Guerra Mundial e as súas

consecuencias.

Tema 16: Xeopolítica do mundo actual

Un novo contexto internacional.

As guerras no novo milenio.



Terrorismo e outros conflitos novos.

A Primavera Árabe.

Análise do novo equilibrio mundial.

Identificación da hexemonía dos Estados Unidos e do papel da UE nas relacións

internacionais.

O recoñecemento das potencias emerxentes.

Análise das guerras do Golfo

A análise das causas e consecuencias dos conflitos en Europa do Leste.

A análise das causas e consecuencias dos conflitos africanos.

Descrición do concepto de terrorismo.

Identificación de terrorismo e outros problemas internacionais que causan

inestabilidade.

Recoñecemento da primavera Árabe como un ciclo revolucionario que levou á

derrubada de dictadores e inestabilidade.

Tema 17: Globalización, crise e cambios socioculturais

A globalización e os seus efectos.

A crise económica global.

Os cambios políticos, sociais e culturais e científicos.

Recoñecemento das características da economía global.

Identificación das orixes e factores da globalización

Explicación da posición dos Estados de movementos de globalización e anti-

globalización.

Análise da crise económica global: o embarazo, pop e fases da crise.

Identificación das políticas económicas para loitar contra a crise.

Descrición das consecuencias da crise

Análise e avaliación das mudanzas políticas, sociais, culturais e científicas da

sociedade de hoxe.

4.2. TEMPORALIZACIÓN



Considerando que a materia ten 4 sesións semanais, o total de sesións no curso estará en torno

ás 135 sesións, das que se perderán en torno ao 10% por diversos motivos (excursións, folgas,

actividades complementarias, …), quedándonos distribuídas por avaliación:

Avaliación Número de sesións

Primeira avaliación 49Segunda avaliación 52

Terceira avaliación (final) 34

A partir de todo isto, establécese a seguinte temporalización da materia na que pretendemos

tratar con máis amplitude os temas referidos ao século XX e, especialmente, o período posterior a

1917 ao considerar que os acontecementos posteriores axudan a entender o mundo actual.

1º AVALIACIÓN








2º AVALIACIÓN

Tema 8: a Revolución Rusa e a URSS.





3º AVALIACIÓN






Tema 16: Xeopolítica do mundo actual. cambios socioculturais

4.3. MÍNIMOS ESIXIBLES PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA

Os mínimos esixibles para unha avaliación positiva na materia en relación aos estándares de

aprendizaxe, son os seguintes:


B1.1. Definir e esquematizar os trazos do Antigo Réxime, describindo os seus aspectos

demográficos, económicos, políticos, sociais e culturais, utilizando diferentes tipos de diagramas.


B1.4. Relacionar as ideas da Ilustración co Liberalismo de comezo do século XIX,

establecendo elementos de coincidencia entre ambas as ideoloxías.

B3.5. Analizar a transcendencia para Europa do Congreso de Viena e a restauración do

absolutismo, e identificar as súas consecuencias para os países implicados.


B2.2. Describir as Revolucións Industriais do século XIX e establecer os seus trazos

característicos e as súas consecuencias sociais


B4.1. Describir as transformacións e os conflitos xurdidos a finais do século XIX e comezos

do século XX, e distinguir o seu desenvolvemento e os factores desencadeadores


B2.6. Coñecer as correntes de pensamento que pretenden mellorar a situación da clase obreira

do século XIX.


.

B4.2. Analizar a evolución política, social e económica dos principais países europeos,

ademais de Xapón e os Estados Unidos a finais do século XIX, e presentar información que explique

tales feitos.




B4.5. Distinguir os acontecementos que conducen á declaración das hostilidades da I Guerra

Mundial, e desenvolver as súas etapas e as súas consecuencias.

Tema 8: a Revolución Rusa e a URSS.

B5.2. Esquematizar o desenvolvemento da Revolución Rusa de 1917 recoñecendo as súas

etapas e os seus protagonistas máis significativos, e establecer as súas consecuencias.


B5.1. Recoñecer as características do período de Entreguerras inseríndoas nos

correspondentes aspectos políticos, económicos, sociais ou culturais.


B5.5. Recoñecer a transcendencia dos fascismos europeos como ideoloxías que conduciron ao

desencadeamento de conflitos no panorama europeo do momento.


B5.7. Identificar e explicar as desencadeadores da II Guerra Mundial, así como os feitos máis

característicos.

B5.10. Entender o contexto en que se desenvolveu o Holocausto na guerra europea e as súas

consecuencias.


B6.2. Interpretar a Guerra Fría, a coexistencia pacífica e a distensión, e as súas consecuencias,

e establecer acontecementos que exemplifiquen cada unha destas etapas das relacións internacionais.


B6.3. Distinguir feitos que explican o enfrontamento entre os bloques comunista e capitalista,

revisando as novas dos medios de comunicación da época.


B7.2. Describir as etapas e as consecuencias do proceso descolonizador, e identificar as que

afectan a unhas colonias e a outras, establecendo feitos e personaxes significativos de cada proceso.


B10.5. Analizar a evolución política, económica, social e cultural de Hispanoamérica.

B9.5. Describir a evolución política, social e económica dos Estados Unidos desde os anos 60

aos 90 do século XX, sintetizando os aspectos que explican a transformación da sociedade

norteamericana e que constitúen elementos orixinarios do Estado do benestar.

Tema 16: Xeopolítica do mundo actual



B9.1. Distinguir os postulados que defende a cultura capitalista da segunda metade do século

XX establecendo as liñas de pensamento e os logros obtidos.

B9.4. Coñecer os obxectivos da Unión Europea en relación coas institucións que compoñen a

súa estrutura.

Tema 17: Globalización, crise e cambios socioculturais

B10.1. Analizar as características da globalización e describir a influencia dos medios de

comunicación neste fenómeno, así como o impacto dos medios científicos e tecnolóxicos na

sociedade actual.

4.4. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación levarase a cabo tendo en conta os diferentes elementos que constitúen o

currículo, centrándonos sobre todo nos estándares de aprendizaxe, que permiten definir os resultados

de aprendizaxe, e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada

materia.

Para avaliar a materia poderanse utilizar os seguintes instrumentos:

Probas escritas (exame clásico ou traballos de clase), podendo ser este de preguntas

curtas, de respostas directas, de tipo test, de preguntas teóricas a desenvolver, etc... que serán fixados

dependendo do desenvolvemento da materia. Deste xeito responderemos á cuestión canto sabe o

alumnado.

Probas orais individualmente ou en grupo no caso da exposición de traballos en grupo.

Traballos feitos individualmente ou en grupo, mandando traballo diario que será

corrixido na aula. Tamén traballos máis densos para entregar nun prazo establecido. Atenderán á

lectura, uso das novas tecnoloxías e elaboración dun dossier histórico.

Anotacións procedementais derivadas da observación directa, como saídas didácticas na

clase, capacidade organizativa, presentación dos traballos...

Valoración da curiosidade e interese pola materia, mellora na lectura, ortografía, e da

integración no grupo de traballo, creatividade, investigación persoal.

Outras anotacións derivadas da observación directa coma o comportamento, respecto aos

compañeiros e compañeiras e todas aquelas actitudes e capacidades, competencias, valores e normas

que o profesor considere preciso ter en conta á hora da nota final.



5. METODOLOXÍA

A Constitución Española recolle no seu Artigo 20. 1. C a liberdade de cátedra que se

manifesta coa metodoloxía empregada na práctica docente.

Non se pode dicir que un método de ensinanza sexa necesariamente mellor ca outro en

termos absolutos, senón que, a idoneidade dos métodos dependerá dos resultados obtidos, xa que

hai que partir, en primeiro lugar de que cada persoa é diferente a outra e, polo tanto, haberá

métodos máis axeitados para ensinar a un tipo de alumnado que para outro.

A aprendizaxe mecánica é aquela que se acada pola memorización repetitiva. Esta

aprendizaxe pasará á memoria a longo prazo sen ser comprendida e, máis tarde, só poderá ser

lembrada de xeito intencional.

A aprendizaxe significativa é unha aprendizaxe comprendida, con capacidade de ser

lembrada, relacionada e ampliada. É unha aprendizaxe incidental que poderá ser lembrada en

calquera intre, por mor da súa comprensión previa.

A lexislación vixente decántase, pola aprendizaxe significativa que, para ser establecida,

ten que cumprir unha serie de requisitos como:

Actividades de presentación-motivación: Para introducir ao alumnado no tema que

se aborda e espertar a súa interese sobre os contidos da unidade , poderá establecerse un pequeno

debate a partir dalgún artigo de prensa, noticia de actualidade, etc .., relacionado co tema a tratar,

realizar un remuíño de ideas con preguntas abertas ou analizar e comentar un vídeo relacionado co

tema.

Actividades de avaliación de coñecementos previos: Para obter información acerca de

que saben e que procedementos, destrezas e habilidades teñen desenvolvidas os/as alumnos/as sobre

un tema concreto, pode realizarse unha tormenta de ideas sobre os principais conceptos da unidade,

ou un “test de coñecementos previos” co que o/a profesor/a pode facerse unha idea de cada alumno/a

e da clase en xeral. Non se trata de poñer nota ao alumnado, senón de proporcionar ao/á profesor/a a

información que necesita para favorecer aprendizaxes significativas e funcionais.

Actividades de desenvolvemento dos distintos contidos: Coa finalidade de que o

alumnado adquira novos coñecementos, empregaranse varios métodos: fomentar a interacción na

aula, proporcionar situacións de aprendizaxe que esixan unha actividade mental do alumno ou da

alumna que lles leve a reflexionar e xustifica-las súas actuacións.



Para iso debemos promover e elaborar na aula unhas estratexias metodolóxicas eficaces,

sustentándonos especialmente nestes principios:

- Motivación, importante ó pretender a aprendizaxe significativa.

- Diversidade, empregando técnicas de traballo diversas.

- Metodoloxía Activa, coa participación do alumnado en debates, controversias, etc, sen

esquecer a exposición teórica.

- Indución, como consecuencia do anterior, que o alumnado estableza relacións. A

formación en valores esixe a discusión de dilemas morais, debates sobre temas actuais

controvertidos, sen que teña que disociarse da aprendizaxe doutros contidos, senón que se afianza co

coñecemento dos conceptos e feitos.

- Expositivo, pois os novos conceptos deben ser explicados.

- Interdisciplinaria, relacionando os conceptos da materia con outros conceptos ou

disciplinas diferentes, para apoiar a aprendizaxe, e lograr un coñecemento universalizado.

- Coloquial, mantendo un coloquio ó remate de cada unidade para aclarar dúbidas e resumir

os novos coñecementos.

- Equívoco, ensinando ao alumnado a que equivocarse non é malo, senón que serve para

aprender de xeito significativo aquilo que se descoñece. Ademais así poderemos evitar frustracións

que leven ós alumnos e ás alumnas a “memorizar repetidamente” cousas que non entende.

Actividades de consolidación: Para que os/as alumnos/as contrasten as novas ideas

coas previas e apliquen as novas aprendizaxes, realizarán actividades nas que se traballarán tanto os

contidos conceptuais, como os procedimentais e actitudinais.

Actividades de síntese - resumo: Para que o alumnado estableza a relación entre os

distintos contidos aprendidos, así como contrastalos cos que xa tiñan, poden elaborar mapas

conceptuais sobre os contidos da unidade ou elaborar un resume .

Actividades de reforzo: Para aqueles/as alumnos/as que non alcancen os obxectivos ou

que teñen un ritmo de aprendizaxe máis lento deseñaranse actividades destinadas a desenrolar os

contidos de reforzo.

Actividades de ampliación: Para o alumnado que teña un ritmo máis rápido de

aprendizaxe realizaranse actividades como a busca de información en outras fontes das

proporcionadas de xeito ordinario na aula sobre algún dos contidos do tema.

Actividades de avaliación: Son as actividades dirixidas á avaliación formativa e

sumativa que non se cubriron polas actividades de aprendizaxe dos tipos anteriores.



Nos distintos temas non será necesario empregar todas estas actividades, senón que haberá que

axustalas ás características dos contidos e obxectivos a tratar, e ás características do alumnado



6. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

O libro de texto utilizado é Historia do Mundo Contemporáneo 1º Bacharelato (Edicións

Baía, Consorcio Editorial Galego, 2008), de José Alfeirán Rodríguez e Ana Romero Masiá.

Todo o profesorado de “Ciencias Sociais, Xeografía e Historia” coincide en recoñecer,

como imprescindibles para unha adecuada didáctica das súas materias, os seguintes recursos

didácticos que serán empregados ao aplicar a presente Programación Didáctica:

- Comentario de Texto Guiado, recurso imprescindible, pois o alumnado non pode

aprender sen exercitarse na comprensión, lendo e interpretando os textos sobre.

- O comentario de Gráficos, Mapas Históricos, Índices Estatísticos, Fotografías, Carteis,

Páxinas dun Xornal, Ilustracións Humorísticas, etc.

- A Disertación, Ensaio ou Composición, tratando de desenrolar un proceso de reflexión

activo e crítico.

- Mapa Conceptual, exercicio de reflexión no que se debe traballar con ferramentas

conceptuais e terminolóxicas e concretar as relacións entre conceptos.

- Material Audiovisual, oferta cada vez máis complexa grazas ás novas tecnoloxías,

empregando fotografías, vídeos, gravacións orais, testemuños visuais, etc.

- Material Informático, aproveitando as novas tecnoloxías informáticas, especialmente

Internet.

O ensino desta materia poderase realizar na aula normal do grupo, ou nas aulas de

informática ou multimedia segundo os contidos ou prácticas que se queiran traballar.

Ademais estará a disposición dos/as alumnos/as toda a bibliografía, documentación e outros

recursos existentes no centro (aula de tecnoloxía, departamento, biblioteca, etc...).

O alumnado precisará o seguinte material individual e deberao traer nos días

correspondentes segundo o requira o profesor segundo o desenvolvemento das clases:

Libro de Texto.

Autoadhesivos de quita e pon para facer anotacións sobre o tema.

Caderno ou folios para apuntamentos e realización de exercicios escritos.

Material de debuxo, para a elaboración de mapas.

Memoria USB.

Ordenador nas aulas.

Material de debuxo, se procede



7. CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN

7.1. PERÍODOS DE AVALIACIÓN

7.1.1. Avaliación Ordinaria

Ao longo do curso realizaranse tres sesións de avaliación, unha por cada trimestre. A última

desta avaliación coincidirá coa avaliación final ordinaria do mes de xuño.

7.1.2. Avaliación Extraordinaria

Coa lexislación vixente está previsto un exame extraordinario de setembro para o alumnado

que non acade cualificación positiva na convocatoria de xuño.

Na data de setembro que acorde o centro educativo realizarase un exame escrito, sendo

necesario obter unha nota mínima de 5 para superalo.

O alumnado que nesta convocatoria siga sen acadar cualificación positiva e promocione de

curso, levará a materia pendente.

7.2. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

O sistema de cualificación para os instrumentos de avaliación sería o seguinte:

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN PONDERACIÓN

Probas escritas: Todas as preguntas ou problemas irán numerados, e indicarase, se procede, a valoración de cada un, o desconto por faltas de ortografía, o tempo para a realización da proba...

40%Exames Parciais

Teóricos

Traballos de Investigación feitos individualmente: Terase en conta a calidade dos textos e das ilustracións, a variedade das fontes, o rigor científico, a entrega no prazo indicado, a capacidade de análise e síntese, a capacidade crítica...

Comentarios de textos, mapas, etc entregados.

40%Traballos



Traballo na aula: Terase en conta a realización dos “deberes”, a presentación do caderno de clase, as preguntas que se formulan, o respecto ás normas da clases, a curiosidade e interese pola materia, a creatividade e investigación persoal.

20%Traballo realizado

na clase.

A nota da avaliación obterase mediante a seguinte fórmula:

X= 0’4 x P + 0’4 x Ti + 0’2 x Ta

100

P: Nota media das probas escritas, orais e lectura obrigatoria. Ti: Nota media dos traballos individuais de investigación.. Ta: Traballos realizados na clase.

Considérase que o alumnado supera unha avaliación cando a nota final, unha vez aplicada a

ponderación a cada instrumento de avaliación, alcanza un 5.

A cualificación final de cada avaliación responderá a todas as valoracións que se teñan feitas ao longo da mesma, atendendo ás porcentaxes anteriores.

O comportamento e a actitude do alumnado cara a materia será tido en conta cando se

acaden notas entre o 4’5 e o 5, sendo determinantes á hora de outorgar un aprobado ou un suspenso.



8. INDICADORES PARA AVALIAR O PROCESO DO ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE

A reflexión sobre a propia práctica docente é a mellor vía posible de formación permanente,

especialmente, cando se fai con rigor e coa axuda de instrumentos válidos.

Neste sentido, no departamento de Tecnoloxía utilizaranse os seguintes indicadores para

avaliar o proceso do ensino e da práctica do profesorado da materia.

A.-Preparación do ensino da materia

A.1.- Domina os contidos da materia e o marco curricular.

A.2.- Coñece as características, coñecementos e experiencias do alumnado.

A.3.- Domina a didáctica da materia.

A.4.- Organiza os contidos e os estándares de aprendizaxe de maneira coherente co marco

curricular e as particularidades do alumnado.

A.5.- As estratexias de avaliación son coherentes cos estándares de aprendizaxe, e permiten

demostrar a todo o alumnado o aprendido.

B.- Creación dun ambiente propicio para a aprendizaxe

B.1.- Establece un clima de relacións de aceptación, equidade, confianza, solidariedade e

respecto.

B.2.- Manifesta altas expectativas sobre as posibilidades de aprendizaxe e desenvolvemento

de todos os seus alumnos.

B.3.- Establece e mantén formas consistentes de convivencia na aula.

B.4.- Establece un ambiente organizado de traballo e dispón os espazos e recursos en función

das aprendizaxes.

C.- Ensino para a aprendizaxe de todo o alumnado

C.1.- Comunica de forma clara e precisa os obxectivos e contidos da materia

C.2.- As estratexias de ensino son coherentes, motivadoras e significativas para o alumnado



C.3.- O contido da clase é tratado con rigorosidade conceptual e é comprensible para o

alumnado.

C.4.- Utiliza metodoloxías baseadas nas TIC.

C.5.- Optimiza o tempo dispoñible para o ensino.

C.6.- Promove o desenvolvemento do pensamento.

C.7.- Avalía e recolle o proceso de comprensión e ampliación dos contidos por parte do

alumnado.

D.- Responsabilidades profesionais como profesor

D.1.- O profesor reflexiona sistematicamente sobre a súa práctica.

D.2.- Constrúe relacións profesionais e de equipo cos seus compañeiros.

D.3.- Asume responsabilidades na orientación do seu alumnado.

D.4.- Propicia relacións de colaboración e respecto cos pais.

D.5.- Manexa información actualizada sobre a súa profesión, o sistema educativo e

normativa vixente.

D.6.- Participa e comprométese con Proxecto Educativo do centro.

D.7.- Organiza e participa nas actividades colectivas do centro.

Os instrumentos para avaliar os anteriores indicadores poderían ser algúns dos seguintes,

segundo o caso:

Autorreflexión do profesorado sobre a súa práctica docente.

Análise do cumprimento dos diversos aspectos da programación (obxectivos, contidos,

metodoloxía,...).

Análise dos resultados académicos.

Reunións entre o profesorado.

Enquisas persoais ou anónimas ao alumnado sobre diferentes aspectos.



9. PROGRAMA DE SEGUIMENTO, RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN DE MATERIAS PENDENTES

9.1. MATERIA DURANTE O CURSO

A avaliación do proceso de aprendizaxe do alumnado será continua, polo que implicará un

seguimento do proceso e dos resultados das aprendizaxes ao longo de todo o curso. En cada

avaliación intentarase que existan probas escritas que recollan contidos da avaliación anterior, de

maneira que se poida valorar a progresión do alumnado na materia.

Tamén se poderán realizar ao longo do curso probas escritas específicas para superar unha

determinada avaliación.

9.2. MATERIAS PENDENTES DOUTROS CURSOS

Ao longo do curso aos/ás alumnos/as entregaráselles unha serie de exercicios de repaso dos

temas da materia pendente, que os entregarán ao/á xefe/a do departamento segundo unhas datas

establecidas para a súa corrección. No caso de que o profesor/a o estime necesario, poderá realizarse

unha proba, ben escrita ou oral, e será un método de avaliación que se terá en conta para superar a

materia.

Tamén poderá propoñerse a realización dalgún traballo escrito sobre temas que se indicarán

puntualmente. Este traballo será entregado nas datas que se indiquen e tamén se terá en conta para

superar a materia.

Non se recollerán exercicios nin traballos fóra da data establecida salvo causas debidamente

xustificadas.

Ademais, o alumnado disporá dun exame final ordinario na data establecida no calendario de

exames de materias pendentes. No caso de que non acadase cualificación positiva tería unha

convocatoria extraordinaria en setembro para poder acadar os mínimos esixibles e superar a materia.



10. PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL

Nos primeiros días do curso escolar en setembro poderase realizar unha proba específica

sinxela para avaliar o grao de dominio dos contidos mínimos que se consideran imprescindibles para

construír sobre eles as novas aprendizaxes propias da materia. Esta proba non terá repercusión na

cualificación da materia.

Antes da sesión de avaliación inicial, mediante observación directa nas clases, tamén se

recollerá información das peculiaridades da forma de aprender de cada alumno/a (habilidades,

estratexias e destrezas desenvolvidas, é dicir, manexo de procedementos) así como información sobre

o grao de integración social do alumno/a (consigo mesmo, cos compañeiros e compañeiras e co

profesorado).



11. PROGRAMAS ESPECÍFICOS PERSONALIZADOS PARA O ALUMNADO REPETIDOR

Para o alumnado repetidor que obtivera una avaliación negativa nesta materia establecerase un

plan personalizado para poder superar as dificultades non superadas no curso anterior. Este plan, en

función das características do alumnado, poderá consistir nas seguintes actividades:

Realización de actividades de reforzo da materia, que se presentarán mensualmente, entre

os meses de outubro e maio de cada curso escolar.

Atención personalizada ao alumnado na hora do recreo establecida polo departamento,

unha vez por semana. A asistencia será voluntaria.

A persoa titora deste alumnado deberá informar ás familias do programa que se estableza en

cada caso.



12. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Cada alumno e cada alumna é distinto dos demais. Os seus coñecementos, ideas e crenzas

previas son distintos; tamén o son as súas capacidades, os seus ritmos de desenvolvemento e de

traballo e o seu estilo de aprendizaxe.

Atender á diversidade do alumnado é a única alternativa á aprendizaxe non comprensiva de

moitos alumnos e alumnas. Se queremos que todos aprendan non podemos pensar que todos saben o

mesmo, adquiren as mesmas capacidades, teñen os mesmos intereses ou a mesma maneira de

aprender.

Atendendo a estas características, procuraremos que a materia de Tecnoloxía permita

desenvolver o máximo as capacidades do alumnado que así o demande, e na mesma liña faremos un

seguimento o máis personalizado posible co fin de que cada alumno/a desenvolva ó máximo as súas

potencialidades. Para iso, cando na aula se detecten casos de alumnos/as que requiran unha atención

especial referente ao seu proceso de aprendizaxe ou comportamental, incorporaranse actividades

específicas que permitan a adquisición de aprendizaxes a distinto nivel, informando tamén desta

situación ao titor ou á titora correspondente.

12.1. ALUMNADO CON ALTAS CAPACIDADES INTELECTUAIS

Axustar a resposta educativa para este alumnado supón ter claro cales son as necesidades

educativas que presenta. Pódese afirmar que, en xeral:

Precisa dunha ensinanza adaptada, cun enfoque multidisciplinar nun contexto

educativo enriquecido e dinámico, estimulante para o seu desenvolvemento.

Require do acceso a recursos e materiais adicionais, que deben ser planificados

especificamente.

Cómprelle flexibilidade no seu horario e nas súas actividades, polo que é conveniente

que, cando sexa posible, deixemos que continúe co traballo ata que estea seguro e satisfeito coa tarefa

realizada.

Precisa participar moi activamente no proceso de ensinanza e aprendizaxe e ter a

oportunidade de poder poñer en práctica as súas habilidades.

Élle imprescindible un contorno no que se valoren as ideas creativas e orixinais, máis



cá repetición dos contidos.

Cómprelle un clima social no que se sinta aceptado, e precisa de orientación no

manexo das relacións interpersoais e sociais.

En consecuencia, a sobredotación precisa, por un lado, unha resposta diferenciada e

diversificada, con estratexias de ensinanza e aprendizaxe de acordo cos recursos intelectuais que

manexan as persoas que a manifestan. Pero por outro lado, tamén precisa que esa resposta

diferenciada sexa consecuencia dun continuo de medidas graduais que teñen o seu inicio nas medidas

de atención á diversidade recollidas nos documentos institucionais do centro. As estratexias

empregadas con maior frecuencia son as seguintes:

12.1.1. Medidas de enriquecemento

Estas medidas baséase na individualización da ensinanza e consisten en deseñar programas

axustados ás características de cada alumno ou alumna, ao tempo que estes se manteñen co seu grupo

clase. Teñen a vantaxe evidente de non producir consecuencias negativas na súa socialización. En

ocasións, o enriquecemento tense entendido como a elaboración de programas paralelos aos

ordinarios, que se aplicaban de xeito simultáneo a eles e que non tiñan conexión coas actividades que

realizaba o resto da clase.

A día de hoxe recoméndase optar por axustes no programa ordinario, é dicir, por adaptacións

do currículo que se acomoden ás súas necesidades concretas de aprendizaxe e desenvolvemento e que

serán tanto máis significativas canto maiores sexan esas necesidades educativas.

Como todas as medidas de adaptación curricular, deben ser establecidas de maneira integral,

que van desde as medidas máis xerais nos documentos do centro, pasando polas adaptacións da aula

(na metodoloxía, nos materiais, nos agrupamentos, etc.) ata chegar á adaptación curricular

individualizada, que está suxeita a unha regulación específica establecida na nosa normativa.

Na elaboración das adaptacións curriculares individuais de alumnado con sobredotación, o

máis frecuente é o uso de dous tipos de estratexias:

As adaptacións curriculares de ampliación ou enriquecemento vertical: consisten en



aumentar a cantidade de contidos por aprender nunha ou varias áreas.

A ampliación curricular de enriquecemento horizontal: o aumento cuantitativo de

contidos queda nun segundo lugar, mentres que prevalece a súa profundidade e a realización de

interconexións entre os contidos que se aprenden.

12.1.2. Traballo por proxectos

A proposta dun enfoque metodolóxico por proxectos facilitará a permanencia no programa do

grupo, a interdisciplinariedade tan efectiva neste tipo de alumnado e a posibilidade dun avance

persoal acorde coas propias capacidades.

12.1.3. Medidas de aceleración

Supoñen unha flexibilización do período de escolarización. Esta medida excepcional baséase

fundamentalmente na competencia curricular e poderase adoptar cando se considere que os

obxectivos acadados pola alumna ou alumno superan os establecidos, pero tendo en conta tamén se é

unha medida axeitada con respecto ás restantes facetas do seu desenvolvemento persoal.

É unha medida que aparece recollida na lexislación galega con dúas posibilidades:

Por un lado, anticipar o inicio das etapas educativas.

Por outro, reducir a duración da escolaridade obrigatoria.

Esta resposta educativa só é aconsellable se, tras a aplicación doutras medidas de atención

menos excepcionais, o alumno ou alumna conta coa axeitada madurez emocional e social, xa que do

contrario pode aumentar a disonancia entre estes dous aspectos.



13. ELEMENTOS TRANSVERSAIS DA PROGRAMACIÓN

13.1. PROGRAMACIÓN DE EDUCACIÓN EN VALORES

Tal como se recolle nos obxectivos xerais do proxecto educativo do noso centro, o obxectivo

fundamental é o exercicio da educación entendida como un proceso de maduración humana, que

estimule o interese polo estudio e o espírito de superación, e que fomente a integración social e a

realización individual, tanto intelectualmente como laboral do alumnado.

Así, desde esta materia tamén se quere transmitir unha serie de valores ao noso alumnado para

que os apliquen á súa vida cotiá. Entre outros valores traballaranse os seguintes:

A) Aprender a ser responsable. Explicar as responsabilidades que deben aprender a adquirir

os alumnos e alumnas para poder formarse máis axeitadamente como persoas:

Responsabilidade cun mesmo ou mesma. Responsabilidade coas tarefas a desenvolver. Responsabilidade no consumo. Responsabilidade coa sociedade.

B) Aprender a ser respectuoso/a. Aportar información, reflexión e debate sobre os catro

ámbitos nos que debemos aplicar o respecto se queremos conseguir unha convivencia equilibrada:

Aprender a ser respectuoso cun mesmo ou mesma. Aprender a ser respectuoso cas/cos demais. Aprender a ser respectuoso co entorno. Aprender a ser respectuoso coa diferenza.

C) Aprender a ser empático/a. Explicar a necesidade de ser quen de entender os/as demais,

de poñernos no seu lugar, para así, fortalecer as relacións humanas, fomentar a comunicación entre as

persoas e mellorar a sociedade. Poderían tratarse os seguintes temas:

Sensibilidade cas/cos demais. Solidariedade e cooperación. Amizade. Civismo.



D) Aprender a autorregularse. Explicar a importancia do autocoñecemento. Se o alumnado

se coñece a si mesmo será capaz de controlar os seus impulsos negativos e poderá afrontar as

contrariedades cunha actitude máis positiva. Os puntos a traballar serían:

Autocoñecemento. Autocontrol das emocións. Aceptación das normas. Alegría e optimismo.

13.2. TRATAMENTO DO FOMENTO DA LECTURA

Desde esta materia, e tendo en conta o plan lector do centro, intentaranse levar a cabo

propostas de traballo onde xurdan procesos implicados na competencia lectora como os seguintes:

Comprender globalmente (capacidade para identificar a idea principal do texto).

Obter información (capacidade para extraer información do texto).

Elaborar unha interpretación (capacidade para extraer o significado e realizar inferencias

a partires do lido).

Reflexionar sobre o contido do texto (capacidade para relacionar o contido do texto cos

coñecementos previos).

Reflexionar sobre a estrutura dun texto (capacidade de relacionar a forma do texto coa

súa utilidade e función).

Para iso, algunhas das actividades propostas poden ser:

Dedicación á lectura naqueles temas teóricos da materia, de maneira que esa lectura vaia

acompañada coa explicación correspondente do profesorado. Posteriormente, o alumnado podería

elaborar esquemas que lle axudasen a estruturar os temas, servindo estes como ferramenta de

aprendizaxe.

Lectura de textos recollidos en libros, revistas ou prensa relacionados coa Tecnoloxía.

Realización de traballos de investigación acerca dos distintos contidos da materia.

Elaboración dun vocabulario específico de Tecnoloxía. Nun caderno iranse anotando os

diferentes termos específicos e novos que vaian xurdindo ao longo do curso escolar.



13.3. TRATAMENTO DO FOMENTO DAS TIC

Utilizaranse modelos didácticos sinxelos, ao alcance de todo/a profesor/a que saiba utilizar un

editor de textos, enviar mensaxes e navegar por Internet, cuxa aplicación na aula realmente facilite o

seu traballo. Algúns dos modelos que pode utilizar o profesorado están recollidos no plan de

integración das tecnoloxías da información e da comunicación do centro e móstranse a

continuación:

► O/A profesor/a explica con axuda da pizarra dixital e o alumnado participa con

preguntas, co que se realiza unha avaliación formativa dalgúns/dalgunhas alumnos/as. A pizarra

dixital permite que as explicacións poidan ter un bo apoio audiovisual e mostrar todo tipo de

materiais didácticos e webs relacionadas cos temas que se tratan.

► O alumnado ilustra as explicacións do/a profesor/a. Despois da explicación do/a

profesor/a, algúns/algunhas alumnos/as poden presentar e comentar coa pizarra dixital animacións,

imaxes, vídeos, etc..., relacionados co tema, que buscaron previamente en Internet.

► O alumnado presenta os seus traballos coa pizarra dixital. Estes traballos foron

realizados de maneira individual ou en grupo por encargo do/a profesor/a. O que se presenta serve de

repaso para o resto dos/as alumnos/as e facilita a participación dos/as que queiran corrixir ou engadir

algo. Foméntase a expresión oral e a argumentación. O/A profesor/a comenta, corrixe e valora.

► Corrección "entre todos" de exercicios en clase. O/A profesor/a ou os propios estudantes

por indicación do/a profesor/a, poden ir presentando e comentando os exercicios que realizaron en

formato dixital ou en papel (neste último caso necesítase un lector de documentos para proxectar os

exercicios). Todos poden expoñer dúbidas e ideas.

► A actualidade entra nas aulas. Proxectando as imaxes das noticias dos periódicos dixitais

pódense comentar temas de actualidade relacionados coa materia, debater sobre conflitos, xulgar e

explicitar valores, etc...

► Videoconferencias en clase. A pizarra dixital facilita que toda a clase poida ver e

participar nas comunicacións por correo electrónico, chat ou videoconferencia con estudantes doutros

centros, profesores/as, familiares, expertos ou outras persoas relevantes de todo o mundo.



► Exercicios "a medida". Cando se dispón de ordenadores de apoio na aula, o profesor/a

pode encargar a algúns/algunhas alumnos/as que vaian realizando determinados exercicios; algúns

poden ser autocorrectivos e outros requirirán que o/a alumno/a entregue un traballo.

Por outro lado, a propia natureza da materia e o seu currículo implica un tratamento das

Tecnoloxías da Información e Comunicación moito máis profundo e específico que calquera outra

das materias que curse o alumnado.

13.4. TRATAMENTO DO FOMENTO DA CONVIVENCIA NO CENTRO

A través da materia e tendo en conta o plan de convivencia do centro intentarase:

► Contribuír ao labor de concienciación sobre a importancia dunha axeitada convivencia

escolar que permita unha mellor relación ensinanza-aprendizaxe.

► Detectar o antes posible conflitos que poidan xurdir nas aulas para resolvelos de maneira

pacífica.

► Establecer normas de funcionamento e organización das clases da materia, do taller de

Tecnoloxía, da aula multimedia, da aula de informática ou de calquera espazo que se utilice para

impartir a materia.

► Motivar ao alumnado para que comece a interiorización da cultura do diálogo e a

mediación.

► Fomentar o respecto entre todos os membros da comunidade e a integración de todos os

alumnos/as no centro.

► Fomentar a realización de actividades que potencien o respecto á diversidade.



13.5. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO PROXECTO LINGÜÍSTICO

As actuacións que se levarán a cabo desde a materia para desenvolver o proxecto lingüístico

serán as seguintes:

A materia de Ciencias Sociais, Xeografía e Historia, impartirase, segundo a lei vixente, en

galego. É así, entre outras cousas, como fomenta a normalización da lingua galega no ámbito

educativo.

Ademais, esta materia contribuirá ao Proxecto Lingüístico do Centro do seguinte xeito:

Respectarase a lingua establecida polo proxecto lingüístico para a docencia da materia.

Utilizaranse as medidas de apoio e reforzo establecidas para o correcto uso lingüístico

educativo, para alcanzar o obxectivo de fomento do plurilingüismo.

Adoptaranse medidas para que o alumnado con insuficiente dominio das linguas poida

seguir con aproveitamento as ensinanzas que se lle imparten.

Colaborarase nas actividades organizadas para a dinamización da lingua galega.

Traducindo ao galego todo aquel material que se vaia empregar na aula.

Comprensión de termos xeográficos e históricos establecidos noutras linguas,

explicando a súa correspondencia no galego, coma Jet Steam, Smog...

Fomentar o respecto cara outras culturas e linguas desenvolvendo a curiosidade polo

coñecemento doutras linguas.

Apreciar a diversidade lingüística e cultural das persoas e dos estados.

Rexeitar a discriminación lingüística e fomentar a igualdade das mesmas.

Tendo en conta isto, o alumnado poderá eliminar falsos prexuízos de superioridades

lingüísticas establecidas e comprobar como as linguas son nexos culturais entre as persoas.



14. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

Realizarase aquelas acordadas polos membros do Departamento de Xeografía e Historia para

o presente curso académico.



15. PROCEDEMENTOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN

Ao finalizar o curso en xuño, o departamento elaborará unha memoria final onde se recollerán

os seguintes puntos en relación a esta materia:

A) Porcentaxe do cumprimento da programación.

B) Xustificacións da parte da programación non impartida.

C) Modificacións introducidas durante o curso en relación coa programación didáctica.

D) Motivos das modificación feitas.

E) Propostas de melloras para a programación didáctica do próximo curso.

F) Análise dos resultados das avaliacións do alumnado en relación cos cursos anteriores.

Insuficiente Suficiente Ben Notable Sobresaliente

Curso ----------

Curso ----------

Curso ----------

Posteriormente, finalizadas as probas extraordinarias de setembro, modificarase a anterior

táboa segundo os resultados obtidos.


1€¦ · Web viewPROGRAMACIÓN DIDÁCTICA. Historia do Mundo Contemporáneo. 1º BACHARELATO....

Documents

Transcript of 1€¦ · Web viewPROGRAMACIÓN DIDÁCTICA. Historia do Mundo Contemporáneo. 1º BACHARELATO....