1. kapitulua. GIZARTE-BABESAREN ARLOKO BALIABIDEAK · 2014-01-07 · 1.1. HARRERA-BALIABIDEAK...

1. kapitulua. GIZARTE-BABESAREN ARLOKO BALIABIDEAK

Kapitulu honen helburua da gizarte-babesaren arloan eskainitako baliabideetara indarkeriaren biktima diren emakumeak nola heltzen diren eta zer ezaugarri dituzten jakitea. Horretarako, zenbait galderari erantzuten saiatuko gara: Erakundeei egindako laguntza-eskaria areagotu egin al da? Zer ezaugarri dituzte erabiltzaileek eta nola aldatzen dira ezaugarri horiek? Nola heltzen dira baliabideetara? Aldeak al daude foru-aldundiaren edo erkidegoaren baliabideetan, erabiltzaileen jatorrizko udalerriari dagokionez? Zenbat adingabek jasotzen dute arreta horrelako baliabideen bitartez? 2012ko datuez gain, urteen joanean aldagaiek zer bilakaera izan duten ere adierazten da, behatokiaren sorreratik (2004) bildutako datu-multzoak aukera ematen dueneraino. Datuek hartutako aldiak izan ditzakeen mugak kontuan hartuta (ez dira bederatzi urtetik gorako aldiak hartzen), kasu horiek zerbitzu publikoen erregistroetan izandako intzidentziaren zenbait joera ikusteko aukera ematen dute. Hurrengo orrialdeetan, Bizkaiko lurralde historikoko baliabideetan (harrerakoak, aholkularitza juridikokoak, laguntza psikologikokoak, familietan esku hartzeko programa espezializatuetakoak eta familien elkarguneetakoak) emakumeen aurkako indarkeriarekin lotuta erregistratu diren kasuei buruzko informazioa biltzen da, dela Bizkaiko Foru Aldundiak antolatutako baliabideetan, dela lurraldeko udalerri eta mankomunitateetako baliabideetan. Halaber, laguntza ekonomikoekin eta etxebizitzaren arloko laguntzekin lotutako EAEko baliabideetan hartutako Bizkaiko emakumeei buruzko datuak ere ematen dira, bai eta 900 840 111 telefono-zenbakiaren bidezko arreta-zerbitzuan jasotako eskaerak ere.

1.1. HARRERA-BALIABIDEAK Esparrua eta egoera orokorra Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Osorako Neurriei buruzkoaren, 19. artikuluan, genero-indarkeria jasaten duten emakumeek gizarte-laguntza integrala jasotzeko duten eskubideari buruzkoan, xedatzen da emakume horiek eskubidea dutela "arreta, larrialdi, babes eta harrera, eta sendabide osorako zerbitzuak izateko". Halaber, otsailaren 18ko 4/2005 Legeak, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoak, honako hau ezartzen du 57. artikuluan: “Foru- eta toki-administrazioek, beren eskumenen eremuan, etxeko tratu txarren biktimek dituzten aldi baterako babes- eta bizileku-premiei erantzuteko harrera-baliabide nahikoak izango direla bermatuko dute”. Honako hau ere zehazten du: “20.000 biztanletik gorako udalerri guztiek eta kopuru hori gainditzen duten mankomunitateek (eratuta daudenek edo sortuko direnek) harrera-pisuak izan behar dituzte, etxeko tratu txarren biktimek dituzten aldi baterako babes- eta bizileku-premia larriei erantzuteko”. Eta hau ere bai: “Euskal herri-administrazio eskudunek hau bermatuko dute: lurralde historiko bakoitzean harrera berehala egiteko gizarte-zerbitzu bana egongo dela gutxienez. Zerbitzu horrek urte osoan eguneko 24 orduetan lan egingo du...”. Lege hori garatzen duen irailaren 11ko 148/2007 Dekretuak, etxeko eremuan tratu txarren biktimak diren emakumeen harrerarako baliabideak arautzen dituenak, erregelamendu bidez ezartzen ditu etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei zuzenduta eta EAEko lurralde-eremuan kokatuta dauden harrera-baliabideen kalitaterako eta funtzionamendurako gutxieneko irizpideak eta baldintzak, baliabide horien titulartasuna edozein izanik ere. Honela sailkatzen ditu Dekretu horrek harrera-baliabideak: - Berehalako harrera-zerbitzuak: egonaldi laburretarako zerbitzuak; eguneko hogeita lau orduetan daude eskuragarri, urteko egun guztietan. Etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei berehala egiten diete harrera, haien premiak baloratzeko beharrezkoa den aldian, baliabiderik egokienera bidali aurretik. - Egonaldi ertain edo luzeko harrera-etxebizitzak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen aldi baterako babes-eskaerei eta ostatu-eskaerei erantzutea dute helburu. - Egonaldi ertaineko edo luzeko harrera-zentroak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten eta esku-hartze espezializatu integrala behar duten emakumeen aldi baterako babes-eskaerei eta ostatu-eskaerei erantzutea dute helburu. Bizkaiko lurralde historikoan, Foru Aldundiak eta zenbait udalerrik eta mankomunitatek dute harrera-zerbitzuen titularitatea. Baliabide horietako batzuk duela zenbait hamarkada eratu ziren, eta beste batzuk, aldiz, duela gutxi sortutakoak dira. Foru-erakundeak larrialdiei erantzuteko zerbitzu bat kudeatzen du, Bizkaiko lurralde historiko guztirakoa, eta egonaldi ertain eta luzeko beharrei erantzuteko zentroak ere eskaintzen ditu. Horrez gain, harrera-etxebizitzak eta arreta integrala eskaintzeko zentroak ere badaude, udalerriek eta mankomunitateek kudeatzen dituzte azken horiek. Hurrengo taulak azken urtean baliabide horien erabilerari buruzko datu orokorrak jasotzen ditu.

1.1. taula. BLHn indarkeriaren biktima izandako emakumeen harrera: baliabideak (etxebizitzak, zentroak), hartutako pertsonak, eta hartutako emakumeen ezaugarriak. 2012

BALIABIDEAK HARTUTAKO PERTSONAK EMAKUMEEN EZAUGARRIAK

ERAKUNDEA

BA

LIA

BID

E-K

OP.

LEK

U-K

OP.

HARTUTAKO PERTSONA-

KOP. GUZTIRA

EMAKUME-KOP.

SEME-ALABEN

KOPURUA* N

ESK

AK

M

UTI

LAK

MENDEKO

PERTSONAK

BIKOTEKIDEAREN / BIKOTEKIDE

OHIAREN INDARKERIA –

EMAKUME-KOP.

ETXEKO INDARKERIA (aurreko, ond.) - EMAKUME-

KOP.

EMAKUME ETORKINAK

EZGAITASUNA DUTEN

EMAKUMEAK

BFA LARR. 1 12 173 93 79 ^ 39 ^ 40 ^ 1 87 6 54 3

BFA E/L** 1 26 31 17 14 8 6 0 17 0 12 1

ABANTO Y C. 1 5 4 2 2 0 2 0 2 0 2 0

AMOREBIETA- ETXANO

1 5 0 0 - - - - - - - -

BARAKALDO 1 12 38 19 19 10 9 0 18 1 14 0

BASAURI 2 10 3 2 1 0 1 0 2 0 1 0

BILBAO 9 43 72 32 38 ^ 23 ^ 15 ^ 2 32 0 23 0

DURANGO 1 5 2 1 1 0 1 0 1 0 1 0

ERMUA 1 4/5 3 2 1 0 1 0 2 0 2 0

GALDAKAO 1 5 3 1 2 ^ 0 2 ^ 0 1 0 1 0

SANTURTZI 1 5 8 3 5 ^ 1 4 ^ 0 3 0 2 0

SESTAO 1 5 3 2 1 1 0 0 2 0 0 0

BUSTURIALDEA Mankomunitatea

1 5 0 0 - - - - - - - -

MUNGIALDE Partzuergoa

1 (2 log.)

6 g.g.b.

0 0 - - - - - - - -

* Adingabeak dira ia kasu guztietan. ^ ikurrak, zifraren ondoan, adierazten du adin nagusiko seme-alabaren bat dela. ** Kasu berriak Iturriak: Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Saila (foru-baliabideetako datuak)

BLHko udalak eta mankomunitateak (gainerako datuak)

Guk egina.

1.1.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabideak 1.1.1.1. Larrialdiko harrera Bizkaiko Foru Aldundiaren larrialdi-zerbitzuak ostatu ematen die bikotekidearen edo bikotekide ohiaren aldetik tratu txarrak jaso dituzten emakumeei, bai eta emakume horien seme-alabei eta beren gain dauden beste pertsona helduei ere. Zerbitzuak 12 leku ditu, eta laguntza-langileak eguneko 24 orduetan. 2012. urtean, zerbitzu horrek 173 pertsona hartu zituen guztira: 93 emakume, haien ardurapeko seme-alabak (79, adingabeak zein adin nagusikoak) eta mendeko pertsona heldu bat. Baliabide horretan egindako egonaldia 11 egunekoa izan da, batez beste. 2011. urtearen aldean, hartutako emakumeen kopuruak %34,8 egin du gora (24 emakume gehiago hartu dira). Izan ere, 2012. urteko kopurua handiagoa da aurreko hirurteko osokoa baino, eta gertu dago eskari handieneko urteetako kopurutik (ikus hurrengo grafikoa). Baliabidea erabiltzeko behar hori adierazten da, halaber, izandako birsartzeen kopuruan1: zazpi izan dira 2012an; beraz, 100 sarrera izan dira, guztira. Sarreren kopurua handiagoa izan ohi da erabiltzaileena baino, gertatzen baita emakume berak urtean behin baino gehiagotan baliabidean sartzeko beharra izatea. 2012. urteko birsartzeen kopurua aldiko handienetakoa da. Soilik 2007. urtean (erabiltzaile eta birsartze gehieneko urtea, hain zuzen) izan ziren 2012an baino birsartze gehiago. Eta urte bakoitzeko erabiltzaileen eta sarreren kopurua lotuta, 2012. urteko indizea kontuan hartutako bederatzi urteen aldiko altuena da (ikus hurrengo taula).

1.1. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan hartutako emakume-kopurua eta sarrera-kopurua. 2004-2012

0

20

40

60

80

100

120

Emakume-kopurua 98 87 103 108 102 86 55 69 93

Sarrera-kopurua 100 93 108 116 107 89 57 71 100

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila

1 Birsartzea da baliabidean urte jakin batean izan den erabiltzailea baliabidean berriz sartzea urte horretan bertan.

1.2. taula. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuko birsartzeak. 2004-2012. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Emakumeen birsartzeak 2 6 5 8 5 3 2 2 7 Emakumeak/sarrerak ratioa 1,02 1,07 1,05 1,07 1,05 1,03 1,04 1,03 1,08 Seme-alaben birsartzeak 5 0 3 7 3 2 0 4 1 Seme-alabak/sarrerak ratioa 1,06 - 1,05 1,09 1,04 1,03 - 1,05 1,01


Erabiltzaileen kopuruan 2012an izandako gorakada beren amekin batera sartzen diren seme-alaben kopuruan ere adierazten da. 79 izan dira (39 neska eta 40 mutil), ia aldian izandako kopuru handienaren pare (80, 2004an). Hilabete batetik 24 urtera bitarteko adina zuten (4 urte, batez beste), eta %97,5 adingabea zen (77 guztira, 38 neska eta 39 mutil). Baliabidean amekin dauden seme-alabei eragiten dieten sarrerei dagokionez, 2012an birsartze bat baino ez zen izan, gainerako urteetan ez bezala. Aldiko indizerik txikiena da, 2005ean eta 2010ean birsartzerik ez zela egon alde batera utziz gero.

1.2. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan erregistratutako seme-alaben eta sarreren kopuruak. 2004-2012

0

20

40

60

80

100

Seme-alaben kopurua 80 64 60 74 73 68 45 74 79

Sarrera-kopurua 85 64 63 81 76 70 45 78 80

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Oharra: Beren amekin batera larrialdiko zerbitzuan hartutako seme-alaben kopurua

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila.

2004. eta 2012. urteen artean erregistratutako datuek adierazten dute emakumeen aurkako etxeko indarkeriak eragiten duela 70 adingabek edo gaztek, batez beste, etxetik atera eta beren amekin batera foru-aldundiko larrialdi-zerbitzu batean sartu behar izatea.

Baliabidean hartutako pertsonen guztizko kopuruari dagokionez, bi taldeak kontuan hartuta (emakumeak eta seme-alabak), 158 pertsona hartu dira urtean, batez beste. Bederatzi urteetan 1.400 pertsona baino gehiago (emakumeak eta haien seme-alabak) izan dira foru-aldundiaren larrialdiko zerbitzuan.

1.3. taula. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan sartu diren emakumeen eta haien seme-alaben kopurua. 2004-2012. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 GUZTIRA

Emakumeak 98 87 103 108 102 86 55 69 93 801 Seme-alabak 80 64 60 74 73 68 45 74 79 617 GUZTIRA 178 151 163 182 175 154 101 143 172 1.418

Oharra: Urteko datuei dagokienez, kontuan hartu behar da ez direla baliabidean emakumeekin batera sartzen diren mendeko beste pertsona batzuen kasuak zenbatzen; beraz, zerbitzuan urtean hartutako pertsonen kopurua handiagoa izango da taulakoan adierazitakoa baino. Bederatzi urteko aldi osoko datuei dagokienez, berriz, kontuan hartu behar da gerta litekeela kasu bera behin baino gehiagotan kontabilizatuta egotea (gerta liteke emakume bera baliabidean urte desberdinetan sartzea).


Bakarrik sartzea edo familiarekin batera 2012an hartutako emakumeen %57 seme-alabekin batera sartu da baliabidean. Seme-alaba gehienak adingabeak ziren, aurreko atalean aipatu bezala. Ehuneko hori 2011koa (%66,7) baino txikiagoa da. 2011n, hain zuzen, 2006tik datuek izandako goranzko joera konstantearen une gorena izan zen, baliabidean seme-alabekin batera sartu nahi duten emakumeen kopuruari dagokionez. Hurrengo grafikoan ikus daitekeenez, aldagai horri erreparatuta, 2012ko kasuen banaketa eta 2010ekoa oso antzekoak dira. 2010ean, hain zuzen, 2006. urteko ehunekoen banaketaren alderantzizkoa ere izatera iritsi zen (2006an, %40 seme-alabekin batera eta %60 seme-alabarik gabe; eta 2010ean, berriz, alderantziz). Emakumeak adingabeko seme-alabekin heltzeak lotura zuzena du emakumeen adina eta bizitza-zikloarekin (2012an, emakumeen %84k 40 urtetik behera zituen).

1.3. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan sartutako emakumeak, baliabidean seme-alabekin batera edo seme-alabarik gabe sartu diren kontuan

hartuta. 2006-2012

40,8 47,2 45,1 48,858,2 66,7

57,0

59,2 52,8 54,9 51,241,8 33,3

43,0

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Emak

umea

k (%

)

Seme-alabekin Seme-alabarik gabe


Familiaren osaerari dagokionez, harrera horien bi herenetik gora (%68) amak eta seme edo alaba batek osatutako taldeak izan ziren; ia %21, amak eta bi seme-alabak osatuak; eta %11,3k, amak edo 3 seme-alabak edo gehiagok osatuak. Azken horiei dagokienez, 2012an, familia ugarien ehunekoa aurreko urtekoa (%13) baino zertxobait txikiagoa izan da, nahiz eta kopuru absolutuak berdinak izan (6 kasu bi urteetan). Aldi osoa kontuan hartuta (hurrengo grafikoan adierazten da), familia ugarien ehunekoa aldagarria da (2008an, %15,2koa izatera iritsi zen) eta urte guztietan izan da horrelakoren bat harrera-zerbitzuan.

1.4. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan seme-alabekin sartu diren emakumeak (%), familia-taldearen tamainaren arabera. 2006-2012

64,3 66,7 58,747,6

65,6 63,0 67,9

31,0 23,526,1 42,9

31,323,9 20,8

4,8 9,8 15,2 9,5 3,113,0 11,3

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Seme-alaba bat 2 seme-alaba 3 seme-alaba edo gehiago


Erasotzailearekiko harremana Larrialdiko zerbitzuan 2012an hartutako emakumeen %93 bere bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria-egoeragatik etorri ziren (87 emakume), eta gainerako %7a (6 emakume), familia barruko arazoren batengatik (aurreko edo ondorengo senideek eragindako indarkeria).

1.5. grafikoa. BFAko larrialdiko zerbitzuan sartu diren emakumeak, erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2012

Bikotekidea / bikotekide ohia

%93

Beste batzuk%7


Adin-taldeak

Aurreko urteetan bezala, 2012an larrialdiko zerbitzuaren erabiltzaileen artean gehien eman diren adin-taldeak 40 urtetik beherako taldeak izan dira. Talde horietan sartzen da hartutako emakumeen %84a. Emakume horien %48, hain zuzen, 30 urtetik beherakoa zen.

Batez besteko adina 32 urtekoa izan da (18tik 68 urtera bitarteko tartea).


Jatorria

2012an hartutako emakumeen %58,1 atzerritarrak ziren (hamar erabiltzailetik sei, hain zuzen). Datu horrek adierazten du emakume atzerritarren ehunekoa izugarri handia dela biztanlerian duten ehunekoaren aldean (Bizkaiko emakumeen %6,2 dira atzerritarrak).

1.6. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan sartutako emakumeen banaketa (%), adinaren arabera. 2006-2012

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

<30 urte 31-40 urte 41-50 urte 51-64 urte >65 urte

1.7. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan sartutako emakumeak (%), herritartasunaren arabera. 2004-2012

37,8 43,7 43,753,7 54,9 59,3 61,8 69,6

58,1

62,2 56,3 56,346,3 45,1 40,7 38,2 30,4

41,9

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Em

akum

eak

(%)

Atzerritarrak Espainiarrak


2012an erabiltzaileen kopuruan izandako gorakada bi taldeetan adierazten da, zenbaki absolututan, eta aurreko urtearekin alderatuta, bertako zein atzerriko emakume gehiagok erabili dute baliabidea. Hori bereziki aipagarria da bertako emakumeen kasuan, 2004. urtetik ez baizen urtetik urterako igoerarik izan talde horretan, 2006an izan ezik. Hurrengo grafikoan, 2004-2012 aldian larrialdi-zerbitzura jo duten emakumeen kopuruak ageri dira, herritartasunaren arabera. Bertako emakumeen kopuruei dagokienez, ezaugarri bereizgarriena da beheranzko joera dagoela 2006tik, eta beherakada hori 2011an amaitzen dela. Horrekin batera, atzerritarren eskariaren gorakada 2007an nabarmentzen da gehien, eta urte horretatik aurrera handiagoa da bertako emakumeen eskaria baino.

1.8. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan sartutako emakumeak, herritartasunaren arabera. 2004-2012

0

10

20

30

40

50

60

70

Urteak

Em

akum

e-ko

puru

a

Espainiarrak 61 49 58 50 46 35 21 21 39

Atzerritarrak 37 38 45 58 56 51 34 48 54

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


Halaber, 2004. urtea oinarritzat hartzen bada (urte horretakoak dira ditugun lehen datuak) eta erabiltzaileen kopurua herritartasunaren arabera bereizten bada, ikusten da eskariaren gorakada —edo eskariari eustea— emakume atzerritarrek eragiten dutela (bertako emakumeen kopuru handiena 2004. urtekoa da, eta kopuru hori ez da gainditu hurrengo urteetan).

Datu horren harira, gogora ekarri behar da 2003az geroztik indarrean den babes-aginduaren2 barruan har daitezkeen izaera zibileko kautelazko neurrien artean dagoela familiako etxebizitzaren erabilera eta gozamena. Dena dela, neurri hori egonda ere, horrelako baliabideen beharra ez da inola ere gutxitzen, eta horren adierazle dira jarraian adierazitako zifrak.

1.9. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan hartutako emakumeen kopuruaren aldakuntza (%), 2004. urtearekiko*, herritartasunaren arabera.

2005-2012

-80,0-60,0-40,0-20,0

0,020,040,060,080,0

Ald

akun

tza

(%)

Espainiarrak -19,7 -4,9 -18,0 -24,6 -42,6 -65,6 -65,6 -36,1

Atzerritarrak 2,7 21,6 56,8 51,4 37,8 -8,1 29,7 45,9

Guztira -11,2 5,1 10,2 4,1 -12,2 -43,9 -29,6 -5,1

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(*) Herritartasun espainiarreko emakume-kopurua = 61; herritartasun atzerritarreko emakume-kopurua = 37; emakume-kopurua guztira = 98. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila.

1.4. taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak, herritartasunaren arabera. 2004-2012.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 GUZTIRA Espainiarrak 61 49 58 50 46 35 21 21 39 380 Atzerritarrak 37 38 45 58 56 51 34 48 54 421 GUZTIRA 98 87 103 108 102 86 55 69 93 801


Larrialdiko harrera-baliabidearen eskaria sendotzeak adierazten du emakumeen kolektibo horrek harrera-baliabideren batera berehala joateko beharra duela, larrialdi-egoera gertatuz gero. Jatorri atzerritarreko emakumeek biktimentzako beste baliabide espezifiko batzuk (laguntza psikologikoa, familian esku hartzeko programa espezializatua, epe ertain edo luzeko harrera...) zenbat erabiltzen dituzten ikusi eta aurreko datu horiekin alderatuz gero, argi eta garbi berresten da hori. Datu horiek bat datoz emakumeen aurkako etxe barruko indarkeriari buruz Bizkaian 2009an egindako azterketaren emaitzekin3. Azterketa horrek agerian utzi du tratu txarreko egoerek goranzko joera dutela lurralde historikoan bizi diren emakume atzerritarren artean. Azkenik, 2012an baliabidean hartutako 54 emakume atzerritarren jatorriari erreparatuta:

2 Uztailaren 31ko 27/2003 Legea, etxeko indarkeriaren biktimak babesteko agindua arautzen duena (BOE, 2003/08/01, 183. zk.).

3 Bizkaiko Foru Aldundia, Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005-2009 konparazioa Bizkaiko Lurralde Historikoan: http://www.bizkaia.net/gizartekintza/Genero_indarkeria/pdf/dokumentuak/2009ko_MakroInkesta.pdf

Kontinenteka, 2012an, talderik handiena Amerikako emakumeak dira: baliabidean hartutako emakume atzerritarren %46,3 da, eta guztizko kopuruaren laurdena baino zertxobait gehiago (%26,9). Erabiltzaile atzerritarren %35,2 Afrikakoa da; %16,7, Europako herrialdeetakoa; eta gainerakoak (%1,9), Asiakoak.

Geografia-esparruka, kopuru handiena Latinoamerikakoa da (%46,3), eta gero,

Magrebeko herrialdeetakoa (%25,9).

Herrialdeka, berriz, baliabidean 18 herrialdetako emakumeak hartu dira 2012an, eta herrialde horietatik laukoa da emakume-kopuruaren erdia baino gehiago (%51,9): Maroko (kopuru handiena; erabiltzaile atzerritarren %20,4 herrialde horretakoa da); Bolivia eta Errumania (%11 bakoitzak); eta Brasil (%9,3).

1.5. taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakume atzerritarrak, jatorrizko lekuaren arabera. 2012.

Kopurua %

Hartutako emakumeen guztizkoaren gaineko %

BLHko emakume

atzerritarren gaineko %

GUZTIRA 54 100,0 58,1 100,0 EUROPA 9 16,7 9,7 23,6 EB 27 9 16,7 9,7 21,3

Frantzia 1 1,9 1,1 1,1 Polonia 1 1,9 1,1 0,4

Portugal 1 1,9 1,1 2,1 Errumania 6 11,1 6,5 14,0

Europako gainerakoak 0 - - 2,3 AFRIKA 19 35,2 20,4 12,7 Magreb 14 25,9 15,1 ---

Aljeria 3 5,6 3,2 1,8 Maroko 11 20,4 11,8 4,8

Afrikako gainerakoak 5 9,3 5,4 --- Ekuatore Ginea 1 1,9 1,1 1,0

Nigeria 2 3,7 2,2 1,4 Senegal 2 3,7 2,2 0,7

AMERIKA 25 46,3 26,9 58,3 Latinoamerika 25 46,3 26,9 ---

Bolivia 6 11,1 6,5 15,6 Brasil 5 9,3 5,4 5,9

Kolonbia 3 5,6 3,2 9,4 Ekuador 1 1,9 1,1 3,1

Honduras 1 1,9 1,1 1,1 Paraguai 4 7,4 4,3 8,8

Dominikar Errepublika 2 3,7 2,2 1,0 Venezuela 3 5,6 3,2 2,1

AEB eta Kanada 0 0,0 0,0 0,5 ASIA 1 1,9 1,1 5,3

Txina 1 1,9 1,1 3,5 OZEANIA 0 0,0 0,0 0,1

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila (larrialdi-zerbitzuari buruzko datuak) eta INE (biztanleriari buruzko datuak)

Oro har, larrialdiko zerbitzuan izandako emakumeen jatorrizko herrialdeen ehunekoak ez datoz bat erroldan atzerritarrei buruz ageri diren datuekin (iturri horretan, gainera, ez dira ageri Bizkaian erroldatu gabe bizi eta baliabideak erabiltzen dituzten emakumeak). Horrek zenbait talderen egoera ahula adieraz dezake, bai eta baliabide hori erabiltzeko batetik bestera izan daitezkeen aldeak ere. Baliabideen eskariari eta erabilerari dagokionez, nazionalitate batetik bestera ikusten diren aldeek erakusten dute heterogeneotasun handia dagoela kolektibo honen oinarrian: kultura-

faktoreak, tratu txarreko egoeraren bizipenak, biktimak artatzen dituzten baliabideak eta eskubideak badirela jakitea eta erakundeetara hurbiltzeko jarrera; indarkeria-egoera nozitzen duten emakumeentzako laguntza konstruktiborik emateko moduko sarerik egotea, etab.Faktore horiek errealitate desberdinak adierazten dituzte, eta erakundeek ulertu behar dituzte, esku hartzeko baliabide eraginkorrak diseinatu eta erabili ahal izateko. Horren haritik, baliabideen erabileran eta esku-hartzean hizkuntza ez jakitea oztopo izan ez dadin, 2008az geroztik telefono bidezko aldi bereko itzulpen-zerbitzua jarri da eskura 50 hizkuntzatan baino gehiagotan, harrerako zentroetan eta/edo Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzuak (Bizkaiko Foru Aldundia) eskaintzen duen zuzeneko esku-hartzean sor daitezkeen premiei erantzuteko. 2012an, larrialdiko harrera-zerbitzuan telefono bidezko zein aurrez aurreko interpretaziorako eskaerak egin dira balorazio-elkarrizketetarako, hizkuntza hauetarako: ingelesa, arabiera, errumaniera, poloniera eta mandarin-txinera. Beste ahultasun batzuk 2012an foru-aldundiaren larrialdi-zerbitzuan hartutako hiru emakumek ezgaitasuna zuten (batek ezgaitasun fisikoa, eta beste biek, ezgaitasun psikikoa). Horrez gain, baliabidean sartutako beste bi emakumek toxikomania-arazoak zituzten.

Egonaldi ertain edo luzeko harrerara igarotzea Berehalako larrialdiko zerbitzuko egonaldia amaitutakoan eta harreran jarraitzea beharrezkoa bada, egonaldi ertain edo luzeko baliabideetan jarraitzen da egonaldia. Baliabide horiek aldi baterako ostatu-eskaerei erantzuteko dira. Bizkaian, egonaldi ertain edo luzeko baliabideak daude, bai foru-aldundiarenak, bai udalerrienak (dela udalenak, dela mankomunitateenak). 2012an, larrialdiko zerbitzuan izandako emakumeen % 45,2k aldi baterako harrera-modalitatean jarraitu behar izan zuen foru-aldundiko edo udalerrietako baliabideetan. 2006az geroztik izandako ehunekorik handiena izan zen, urte hartakoaren (%22) halako bikoa ere izanik. 42 emakume izan ziren gehi 37 seme-alaba, denen artean. Seme-alaba guztiak adingabeak ziren: 16 neska eta 21 mutil. Horrek esan nahi du larrialdi-zerbitzuan beren amekin batera sartu ziren adingabeen %48,1ek erakunde-ostatuko aldia luzatu behar izan zuela. Aurreko urteetako datuekin bat, 2012ko zifrek adierazten dute, oro har, egonaldi ertain edo luzeko baliabideak erabiltzea gero eta beharrezkoagoa dela larrialdiko zerbitzura jotzen duten emakumeentzat.

1.10. grafikoa. BFAko larrialdiko harrera-zerbitzuan hartutako emakumeak (%), egonaldi ertaineko/luzeko baliabideetara pasatu diren edo ez kontuan hartuta. 2006-

2012

22,332,4 29,4 27,9 30,9 39,1 45,2

77,767,6 70,6 72,1 69,1 60,9 54,8

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Em

akum

eak

(%)

Egonaldi E/L-ra pasatu dira Ez dira egonaldi E/L-ra pasa


42 emakumeetatik, gehienak (26 emakume, %61,9) udal-baliabideetara igarotzen dira; batez ere, Bilboko Udalak kudeatutako harrera-etxeetan (%81). Izan ere, hangoak dira aldundiaren larrialdiko zerbitzuan sartzen diren emakume gehienak, lurraldeko biztanleria-banaketarekin bat (2012an, larrialdiko zerbitzuaren erabiltzaileen %48,4 Bilbokoa zen).

1.1.1.2. Foru-aldundiaren egonaldi ertain/luzerako harrera-baliabidea Bizkaiko Foru Aldundiak arreta integraleko egoitza-zerbitzua du etxeko indarkeriaren biktima diren eta emakumeentzat —bakarrik dauden emakumeentzat zein haien mende beste pertsona batzuk (seme-alaba adingabeak edo adin nagusikoak, beste pertsona heldu batzuk…) dituztenentzat–. Egonaldi ertain edo luzeko harrera-zentro horrek 26 toki ditu (10 toki emakumeentzat eta 16 haien ardurapean dauden pertsonentzat, gutxi gorabehera). Foru-aldundiko larrialdiko zerbitzutik (zerbitzuan sartzen diren emakume gehienak hortik iristen dira) edo udaletako gizarte-zerbitzuetatik bideratzen dituzte emakume gehienak baliabide hauetara. Arreta integraleko harrera-zentro espezifiko horretan indarkeriaren biktima diren emakumeak eta haien seme-alabak hartzen badituzte ere, foru-erakundearen beste harrera-baliabideetan sartzen diren emakumeen ehuneko handi batek etxe barruko indarkeria-egoerak ere bizi izan ditu, bai bikotekidearen edo bikotekide ohiaren aldetik, bai jatorrizko familiako beste senideren baten aldetik. Larrialdiko zerbitzuan sartzean egindako balorazioa egin ondoren, emakumearen adina edo haren bizi-zikloaren unea erabakigarria izan daiteke, esate baterako, emakume bat emakume gazteen zentro batean sartzeko; izan ere, halako zentroetan izango duen esku-hartzeak, tratu txarren arazoari erantzuteaz gain, lehentasuna emango die, baita ere, epe luzeagorako prestakuntzako alderdiei, emakumeak duen adinari gehiago egokituko direnak. Urtero, egonaldi ertain edo luzeko baliabideetan aldi baterako ostatua lehen aldiz behar duten emakumeen kasuak izaten dira, urtean bertan sartzen direnak, eta aldi berean, aurreko urteetan sartutakoek ere baliabide edo zerbitzu horietan jarraitzen dute bizitzen, bakarrik edo haien ardurapean dauden pertsonekin batera. 2012an, 53 pertsona, guztira, izan dira baliabide horretan: 27 emakume eta haien 26 seme-alaba (14 neska eta 12 mutil, denak adingabeak). Horietatik, kasu berriak ziren urtean baliabidean egon diren emakumeen %63 eta adingabeen erdia baino gehiago (%54; 8 neska eta 6 mutil).

1.6. taula. Etxeko tratu txarren ondorioz BFAko egonaldi ertain edo luzeko zentroetan hartutako pertsonak. 2012.

Guztira Kasu berriak Aurreko urteetako kasuak

Pertsonak, guztira 53 31 22 Emakume-kop. 27 17 10 Seme-alaben kopurua* 26 14 12 Mendeko pertsona helduen kopurua 0 - -

Kasu berriak: 2012an sartutako kasuak/ Aurreko urteetako kasuak: 2012 baino lehen sartutako kasuak * Kasu guztietan denak adingabeak dira


Hurrengo grafikoan, egoitza-baliabide horretara iritsitako kasu berrien bilakaera erakusten da. 2012an izandako emakume-kopurua aztertutako aldiko handienetakoa da. Soilik 2005ean izan ziren gehiago (19 emakume).

1.11. grafikoa. Etxeko tratu txarren kasu berriak egonaldi ertain edo luzeko harrera-zentroetan (BFA). 2005-2012

05

10152025303540

Pert

sona

-kop

urua

Emakumeak 19 15 15 13 10 5 13 17

Seme-alabak 17 13 14 11 10 3 16 14

Guztira 36 28 29 24 20 8 29 31

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


Kasu berri horien jatorriari dagokionez, 2012an gehienak, ia denak, foru-aldundiko larrialdi-zerbitzutik bidalitakoak izan dira. Urtero baliabidera iristen diren emakumeen %70 inguru bide horretatik heltzen da, baina 2012an, batezbesteko hori %94,1koa izan zen (16 emakume eta 13 adingabe). Aurreko urteen aldean, 2012an, izandako kasu berrien bolumena eta heltzeko egoera izan ziren ezaugarri aipagarrienak: kasu gehiago izan ziren eta egoera kritikoagoak eragindakoak. Erasotzailearekiko harremana 2012an egonaldi ertain- luzeko foru-aldundiaren baliabidean sartu diren emakume guztiek bikotekidearen (16) edo bikotekide ohiaren (1) indarkeriaren biktimak izan dira. Ez da familiako beste pertsona batek eragindako indarkeria-kasurik egon.

Kasu berrien ezaugarriak

Adinari dagokionez, nabarmentzekoa da 2012an baliabidera iritsi diren emakumeen gaztetasuna: %71k 30 urtetik behera du, eta ez dago 36 urtetik gorako emakumerik. Hain zuzen, batez besteko adina 26,5 urtekoa da, urteetan izandako baxuenetako bat.

Seme-alaben adin-tartea urtebete baino gutxiagotik hamabi urtera artekoa da (3 urte, batez beste).

Ahultasun erantsiei dagokienez, emakumeetako bat ezindua zen.

Herritartasunari dagokionez, 2012an izan da emakume atzerritarren kasu berrien

kopururik handiena: 12 emakume (%70,6). Gehienak (%75) Magrebekoak eta Latinoamerikakoak ziren.

1.12. grafikoa. BFAko egonaldi ertain edo luzeko harrera-zentroetan sartutako emakumeen kasu berriak (%), herritartasunaren arabera. 2005-2012

47,4 40,0

73,3 69,2

40,0 40,0

76,9 70,6

52,6 60,0

26,7 30,8

60,0 60,0

23,1 29,4

%0

%25

%50

%75

%100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012



Emakume atzerritarren kasuei dagokienez, 2012an, aldi bereko itzulpen-zerbitzua astean zenbait egunez behar izan da baliabidean, telefono bidezko zein aurrez aurreko interpretaziorako, arabieran eta mandarin-txineran.

Egonaldia Erabiltzaileek baliabidean emandako denborari dagokionez, 2012ko datuek adierazten dute babez besteko egonaldia zazpi hilabetetik gorakoa izan dela: ia 2006koaren halako bi, eta aldian izandako balio handienetik gertu (zortzi hilabete 2010ean). Tratu txarreko egoeren ondorioz izandako berariazko esku-hartzea amaitzen denean, emakumeak foru-aldundiaren zentroan geldituko diren erabakitzeko, ostatu-beharrari erantzuten zaiola bermatu behar da; horretarako, familiaren etxebizitza erabiltzeko erabakia xedatzen duen prozedura judizialen ebazpena behar da, edo, bestela, beste ostatu-motaren batean sartzeko aukera emango zaio. Emakume etorkinei dagokienez, gero eta presentzia handiagoa dute harrera-baliabideen erabiltzaileen artean eta arazo erantsiak dituzte etxebizitza eskuratzeko, etorkinak izateagatik, hain zuzen. Zailtasun horiek biktimak bizi duen indarkeria-egoera larriagotu egiten dute, eta denbora luzeagoan gelditu behar izaten dute harrera-baliabidean.

1.13. grafikoa. BFAko egonaldi ertain eta luzeko harrera-zentroen egonaldien batezbestekoa. 2006-2012 aldiko bilakaera.

116136

148

180

240

180

229

0

50

100

150

200

250

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Egun

-kop

urua

(bat

ez b

este

)

Oharra: Kalkulurako, egonaldia urtearen barruan amaitzen duten kasuak hartzen dira kontuan Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila.

1.1.2. Udalerrien eta mankomunitateen harrera-baliabideak Eskura dauden baliabideak Bizkaian, Foru Aldundiak lurralde osorako dituen baliabideez gain, zenbait udalerrik eta mankomunitatek egoitza-baliabideak dituzte etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeei eta haien mendeko pertsonei laguntzeko.

Batez ere, harrera-pisuak dira, horrelako baliabideak arautzeko EAEko legedian4 zehaztutako modalitatetakoak. Barakaldoko Udaleko baliabidea harrera- eta arreta-zentro integrala da, eta berehalako harrera-zerbitzua eta egonaldi ertain eta luzerako zerbitzua ditu. 2012an, udal-titulartasuneko 21 baliabide daude, 12 erakunderenak (ikus hurrengo taula). Baliabide horiek Bizkaiko emakumeen ia %63rengana iristen dira (ikus hurrengo taula).

1.7. Taula. Indarkeria egoeretarako Udal-titulartasuneko harrera-baliabide

espezifikoen kopurua5, eta haietan dauden lekuak. Bizkaia 2012

Erakunde titularra Baliabide-kop.

Leku-kop.

Abanto y Ciérvana- Abanto Zierbenako Udala 1 5

Amorebieta-Etxanoko Udala 1 5

Barakaldoko Udala 1 12

Basauriko Udala 2 10

Bilboko Udala 9 43

Durangoko Udala 1 5

Ermuako Udala 1 4/5

Galdakaoko Udala 1 5

Santurtziko Udala 1 5

Sestaoko Udala 1 5

Busturialdeko Mankomunitatea 1 5

Mungialde Partzuergoa5 1 (2 log.) 6 g.g.b. Oharra: 2012an, Basauriko Udaleko pisuetako bat ezin zen erabili, obrengatik. Obrak geldituta daude, noiz jarraituko duten zehaztu gabe. Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

4 148/2007 Dekretuak, irailaren 11koak, etxeko tratu txarren biktima diren emakumeentzako harrera-baliabideak arautzen dituenak (2007/09/27ko EHAA, 187 zk.), sailkapen hau xedatzen du baliabide horietarako: berehalako harrera-zerbitzuak, egonaldi ertain edo luzeko harrera-etxebizitzak, eta egonaldi ertain edo luzeko harrera-zentroak. 5 Mungialde Partzuergoaren baliabidea izan ezik. Mungialde Partzuergoko gizarte-zerbitzuetako harrera-baliabidea ez dator bat baliabide horiek arautzeko Dekretuan adierazten diren kategoriekin; beraz, 2013tik aurrera (egin beharreko egokitzapenetarako araudian zehaztutako epea amaituta), ez litzateke laburpen honetan harrera-baliabidetzat hartuko. Nolanahi ere, baliabideak martxan jarraitzen du, partzuergo horretako biztanleei zerbitzua emateko.

Lehenengo pisuak Bilbon (1988), Ermuan (1989), Galdakaon (1990) eta Basaurin (1993) jarri zituzten martxan. Etxeko tratu txarrak eta sexu-erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko I. akordioa sinatu ostean (2001), lurraldean helburu horretara bideratutako baliabideen kopuruak gora egin zuen apurka-apurka, eta 2002-2012 hamarkadan beste zortzi erakundek zuten baliabide-mota hori haien zerbitzuen artean. Azkena 2012an jarri zen martxan, Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena udalerrian. 1.1. irudia. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeentzako harrera-baliabideak dituzten udalerriak eta mankomunitateak, lehenengo baliabidea sortu zeneko urtearen arabera6

Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Baliabide berriak martxan jartzearen ondorioz, leku-kopurua ugaritu egin da urteen joanean. Nolanahi ere, alderdi horretan izandako bilakaeran, kontuan hartu behar da EAEn 2007an onartu zen harrera-baliabideei buruzko araudiak4 aldaketa asko eragin zituela baliabideen egituretan eta ezaugarrietan; besteak beste, etxebizitza edo zentro bakoitzeko leku-kopurua mugatu zen araudi horren bidez (baliabide batzuetan, hasieran aurreikusitako leku-kopurua baino gutxiago jarri ziren).

6 Bilbori dagokionez, harrera-etxebizitza 1988, 1995, 2004, 2005 eta 2008 urteetan ireki ziren. Barakaldon, harrera-etxebizitza bat ireki zen 2007. urtean, baina 2009an itxi egin zen, harrera integraleko zentro bat jarri baitzuten abian.

BIZKAIKO LURRALDE HISTORIKOA UDALETAKO ETA MANKOMUNITATEETAKO HARRERA-BALIABIDEAK, LEHEN BALIABIDEA SORTU ZENEKO URTEAREN ARABERA

1989 (Ermua)1990 (Galdakao)

19932002 (Busturialdeko Zerb. Mank.) 2003 (Santurtzi, Sestao, Mungialdeko Partzuergoa)

1988

2007 (Barakaldo) (Durango) 2008

2009 (Amorebieta-Etxano)

(Bilbao)

(Basauri)

2012 (Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena)

1.14. grafikoa. BLHko udal-titulartasuneko (udalak eta mankomunitateak) harrera-baliabideak, indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. 2004/2012 aldiko bilakaera.

0

5

10

15

20

25

2004 2006 2008 2010 2012

Balia

bide

-kop

urua

Bilbao Ermua Galdakao Basauri

Busturialdea Mungialde Sestao Santurtzi

Barakaldo Durango Amorebieta Abanto y C.-Abanto Z.

Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Erabiltzaileak 2012an, guztira, 136 pertsonak erabili zituzten udal-baliabide horiek: 64 emakumek, 70 seme-alabak eta mendeko 2 pertsona helduk. Emakumeen kopuruak % 21 egin du gora 2011ko kopuruaren aldean (53 emakume). Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria da baliabidera jo beharraren eragilea, erregistratutako ia kasu guztietan (%98,4, 63 emakume). Hartutako emakumeen %72 atzerritarra da (2011n, %66).Adinari dagokionez, udal baliabideak erabili dituzten emakumeen artean, aipatu beharra dago ez dagoela 65 urtetik gorako emakumerik. Halaber, ez da ezgaitasunik duen erabiltzailerik izan. Beren amekin udal-baliabideetan egon diren seme-alaben %90 adingabea da. 63 izan dira guztira (34 neska eta 29 mutil). Bizkaian harrera-baliabideak dituzten 12 udal-entitateetatik, soilik hiruk ez dute erabiltzailerik izan 2012an. Beren familiekin batera udal-baliabide horiek erabili dituzten emakumeen %80 Bilboko Udaleko pisuetan (%50) eta Barakaldoko Udaleko harrera-zentro integralean (%30) egon dira7. Emakumeak hartu dituzten baliabide guztietan, adingabeak ere hartu behar izan dira.

7 Bizkaiko emakumeen %39,6 bizi da bi udalerri horietan.

Horrelako baliabideen eskariaren bilakaerari dagokionez, udaletako eta mankomunitateetako erregistroak batera hartuta, hartutako pertsonen kopuruak goranzko joera duela ikusten da orokorrean. Baliabideak izateak berak eta baliabide horiek erabiltzeko baldintzek azaltzen dute, askotan, horietarako eskaria handiagoa ala txikiagoa izatea. Hortaz, ez da harritzekoa goranzko joera hori 2006tik aurrera nabarmena izatea; izan ere, urte horretan, baliabide berriak jarri ziren abian: zerbitzurik ez zeukaten erakundeek baliabideak jarri zituzten, eta beste batzuek, berriz, baliabideak izan arren, beren eskaintza handitu egin zuten. Hori hala dela erakusten du grafiko honek. Bertan, leku-kopurua kalkulatzeko, egungo legedia hartu da erreferentziatzat; hau da, baliabide bakoitzeko gehienez bost leku izan behar direla xedatzen duen araudia (aurreko atalean horri buruz aipatutako oharrak gogora ekarrita).

1.15. grafikoa. Bizkaiko udal-titulartasuneko harrera-baliabideetako erabiltzaileen eta lekuen kopuruen bilakaera. 2004-2012

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Leku kop. Pertsona kop.

1.8. taula. Udaletako eta mankomunitateetako harrera-baliabideetan hartutako pertsona-kopurua (emakumeak eta haien ardurapekoak*). Bizkaia 2004-2012.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 04-12 Guzt. kop.

(Emak.Kop.) Guzt. kop.








(Emak.Kop.) Emak./urte

(batez beste) ABA - - - - - - - - 4 (2) 2,0 AMO - - - - - 0 (0) 3 (1) 3 (1) 0 (0) 0,5 BAR - - - 13 (9) 16 (9) 14 (8)8 29 (18) 27 (14) 38 (19) 12,8 BAS 5 (3) 7 (4) 3 (3) 11 (5) 4 (2) 0 (0) 1 (1) 0 3 (2) 2,2 BIL 54 (29) 56 (26) 34 (19) 56 (28) 75 (35) 61 (32) 64 (28) 67 (31) 72 (32) 28,9 DUR - - - - 1 (1) 8 (3) 2 (1) 5 (2) 2 (1) 1,6 ERM 4 (2) 5 (4) 3 (2) 2 (2) 6 (3) 0 (0) 2 (1) 3 (2) 3 (2) 2,0 GAL 2 (1) 7 (4) 9 (3) 2 (2) 8 (3) 8 (3) 2 (2) 0 (0) 3 (1) 2,1 SAN 0 (0) 0 (0) 1 (1) 1 (1) 1 (1) 4 (2) 3 (1) 4 (1) 8 (3) 1,1 SES 2 (1) 2 (1) 4 (1) 0 (0) 0 (0) 2 (1) 2 (1) 1 (1) 3 (2) 0,9 BUS 4 (2) 7 (3) 3 (1) 0 (0) 2 (1) 0 (0) 0 (0) 3 (1) 0 (0) 0,9 MUN 3 (2) 3 (3) 1 (1) 0 (0) 0 (0) 1 (1) 1 (1) 0 (0) 0 (0) 0,8

*2004tik 2008ra bitartean “haien ardurapeko pertsonak” zutabean adingabeak soilik sartzen dira. 2009-2011n “mendeko beste pertsona batzuk” kategoria ere sartzen da. 2009an, kategoria horretako kasu bat bera ere ez zen erregistratu inon; 2010ean Bilbon 5 kasu erregistratu ziren (adin nagusiko seme-alabak ere sar zitezkeen kategoria horretan). 2012tik aurrera, erakunde guztietako datuetan, seme-alaba adingabe eta adin nagusikoak zein mendeko beste pertsona batzuk sartzen dira.

ABA Abanto Zierbena BIL Bilbo SAN Santurtzi ZOR: Zornotza DUR Durango SES: Sestao BAR: Barakaldo ERM: Ermua BUS: Busturialdeko Mankomunitatea BAS: Basauri GAL: Galdakao MUN: Mungialde Partzuergoa Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Bizkaiko Foru Aldundiak, Bilboko Udalak eta Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideek erabiltzaile-kopuru handiak dituzte etengabe; tokiko egoitza-baliabideek ez bezala. Hortaz, baliabideen okupazioari dagokionez, lurralde osoa kontuan hartuta, nolabaiteko bipolaritatea dagoela esan daiteke.

8 2009. urtean, Barakaldon harrera-etxebizitza bat itxi zen, eta, aldi berean, harrera integralerako zentro bat ireki zen; hala, harrera-etxebizitzan zeuden erabiltzaileak zentro ireki berrira igaro ziren; erabiltzaileen kopuru zehatza ez dakigunez, eta pertsonak zenbatzean kopuruak ez bikoizteko, taula honetan zentroan hartutako emakumeei buruzko datuak jaso ditugu, urte amaieran baliabide hori besterik ez baitzegoen. Beraz, litekeena da Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideetan hartutako emakumeen benetako kopurua hemen agertzen dena baino handiagoa izatea.

1.16. Grafikoa. Emakume-kopurua BLHko udaletako eta mankomunitateetako harrera-baliabideetan. 2004-2012

05

10152025303540

Abanto

Zierbe

na

Ermua

Zornotz

a

Mungia

lde P.

Durang

o

Bustur

ialde

ko M

.

Sestao

Galdak

ao

Basau

ri

Santur

tzi

Baraka

ldo Bilbo

Em

akum

e-ko

puru

a2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina. Oharra: Grafikoan, udalerriak biztanle-kopuruaren arabera sailkatu dira, gutxien dituenetik hasita

Udal-titulartasuna duten baliabide horiek erabiltzeko eskubidea izateko, batzuetan, baliabide hori dagoen udalerrian bizi behar da nahitaez. 148/2007 Dekretuaren, harrerarako baliabideak arautzekoaren, 28.1.c eta 45.1.c artikuluetan xedatutakoa xedatuta ere, harrera-baliabideen udal-araudira joanez gero, ez da beti jasotzen egoitza administratiboa udalerrian ez duten emakumeek ere baliabide hori erabiltzeko aukera izango dutela; hala ere, kasu horietan, kontuan hartzen da emakumeak zonaldean erroldatzeko borondatea duen. Udal-araudia Eusko Jaurlaritzaren Dekretuaren aurretik eman zelako eta aldatu ez delako dago kontraesan hori; baina harrera-eskaera bat egonez gero, erkidegoko araudian ezarritakoa bete behar da. Bestalde, kasuak aztertu ondoren agerian geratu da baliabide horien erakunde titularrek segurtasun-arrazoiak argudiatzen dituztela, batzuetan erabiltzaileak aldundiaren harrera-zerbitzuetara bidaltzeko edo aldatzeko. Aldundiaren harrera-zerbitzu horiek barnetegien moduko zentroak dira (berehalako harrera-zentroa, eta epe ertain edo luzeko harrera-zentro integrala, eguneko 24 orduetan langileak bertan dituena). Egia esan, zenbakien arabera, populazio-dentsitate handia duten zenbait udalerritan harrera-baliabidea oso gutxi erabiltzen da edo ez da erabiltzen. Ez dirudi horren arrazoia baliabidearen eskaririk ez egotea denik, baizik eta teknikoak ez diren beste arrazoi batzuk. Hala, 2012an foru-erakundearen mendekoak diren egonaldi ertain edo luzeko zentroetan egon diren 17 emakumetik sei (%35,3) tratu txarren biktimentzako harrera-baliabideak dituzten udalerritatik zetozen, eta beste lau (%23,5) 20.000 biztanle baino gehiago izan eta harrera-zentroa ez duten udalerritatik zetozen9.

9 4/2005 Legea, otsailaren 18koa, Emakume eta Gizonen berdintasunerakoa (57. art.).

1.2. AHOLKULARITZA JURIDIKOKO BALIABIDEAK

Esparrua eta egoera orokorra

Bizkaiko lurralde historikoan, Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailak ematen duen laguntza juridikoko zerbitzuarekin batera, auzi aurreko aholkularitza juridikoko doako zerbitzuak ere badira etxeko indarkeriaren edo/eta sexu-indarkeriaren biktimentzat, Bizkaiko zenbait udalerritan eta mankomunitatetan.

Laguntza juridikoko zerbitzu hauen bidez, ordenamendu juridikoak indarkeria mota horren biktimak diren emakumeei halako egoeretan ematen dizkien aukeren berri eman nahi zaie emakume horiei: zer eskubide dituzten, nola eta noren aurrean salatu behar diren gertaerak, nola eskuratu baliabide juridikoak eta sozialak...Eta horrezaz gain, eta beharrezkoa izanez gero, prozesu judizialean ere esku hartzen da.

1.2.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea Bizkaiko Foru Aldundiaren Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan, besteak beste, familia-zuzenbideari buruzko informazio juridikoa ematen da, bai eta ustezko tratu txarren eta/edo sexu-erasoen egoerei buruzkoa ere, ezkontza- edo bikote-hausturen ondorioz askotan sortzen diren familia-gatazkak baretzeko nahiz familian sortzen den edozein indarkeria-mota leuntzeko. Biztanle guztientzako zerbitzua da, baina datuek agerian uzten dute kontsultaren bat egiten duten pertsona gehienak emakumeak direla: 2012an artatutako 437 pertsonetatik %97,7 emakumezkoa izan da. Ehuneko handi bat (% 92) zerbitzua lehen aldiz erabiltzen duten emakumeei dagokie (kasu berriak). Kasu horien %30etik gora dira indarkeria-arazoak: %28,8k etxeko tratu txarren alorreko aholkularitza behar izan du10 (113 emakumek), eta %2,5ek sexu-indarkeriaren alorrekoa (10 emakumek). Zifra horiek erakusten dutenez, 2012. urtean hamar erabiltzaile berri izan dira hilean, indarkeria-mota horietakoren baten eraginez. 2012. urteko datuek erakusten dute programa hau erabiltzen duten emakumeen artean tratu txarrek gora egiten jarraitzen dutela. Hau da, tratu txarren kasu berri gehiago erregistratu dira urte horretan erabiltzaileen artean. Grafiko honek erakusten duenez, gorabeherak izan dira zerbitzura iritsi diren kasu berri guztien kopuruan, baina kopuru horretan tratu txarren kasuek erregularki gora egin dute ia etengabe. 2004. urtean, halako kasuak erabiltzaileen %7 ziren, eta 2012. urtean, berriz, %28,8 ―aurreko kopurua halako lau―.

10 Erabiltzaile horietako batzuek tratu txarren egoerei buruzko kontsultak egin dituzte zuzenean, eta beste batzuek bestelako gairen bati buruzkoa, baina amaieran arazoa tratu txarrak direla ikusi da.

1.17. grafikoa. BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan artatutako emakumeak* tratu txarren arazoa izan den kontuan hartuta. 2004-2012

0

100

200

300

400

500

Emak

ume

kop.

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

Kas

u gu

ztie

n ga

inek

o tra

tu tx

arre

n %

Kasu berriak guztira 485 367 334 414 379 345 377 321 393

Tratu txarren kasuberriak

34 58 42 57 61 58 80 76 113

Guztizkoaren gainekotratu txarren kasuen %(eskuineko eskala)

7,0 15,8 12,6 13,8 16,1 16,8 21,2 23,7 28,8

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


* Kasu berriak (urte horretan lehen aldiz joandakoak)

Etxeko tratu txarren arazoa duten kasuen ezaugarri nagusiak Etxean tratu txarrak jasotzeko arazoa izanik 2012an Foru Aldundiaren zerbitzuan artatutako erabiltzaile berrien ezaugarri nagusiak azalduko ditugu. Salaketa eta Babesteko Agindua Kasuen %41,6k salaketa jarri du, eta %24,8k Babesteko Agindua jaso du. Ehuneko horiek 2005etik aurrerako aldian izandako batez besteko ehunekoen antzekoak dira: %47 izan ziren salaketak, eta %26,8k jaso zuten babesteko agindua. Erasotzailearekiko harremana Aurreko urteetako datuekin bat etorriz, etxeko tratu txarren alorreko arazoak izandako 113 emakume horietatik gehienak (%85,8) bikotekideen edo bikotekide ohien indarkeriaren biktima izan dira. Erregistratutako gainerako kasuetan, aurreko ahaideek (%5,3) eta ondorengo ahaideek (%8,9) eragin diete indarkeria.

Erabiltzaileen adina

Adinari dagokionez, eta grafiko honetan ikusten den bezala, 2005etik aurrerako aldiko balio ohikoenen antzeko banaketa dute 2012. urteko datuek. Izan ere, erabiltzaileen ia erdiak 40 urtetik beherakoak dira. Zehazki, 2012an kasu berrien %49 izan da 40 urtetik beherako emakumea (40 urte betetakoak barne). 50 urtetik gorako erabiltzaileak %22,1 izan dira, adin-talde horretan normalean izan ohi diren ehunekoen antzekoa, 2011n erregistratutako %35,5 hura ezohikoa izan baitzen.

Bestalde, bikotekidea edo bikotekide ohia ez den beste figura baten indarkeria pairatzen duten

erabiltzaileen %44 adin-talde horretakoa da (50 urtetik gorakoa).

%0 %20 %40 %60 %80 %100

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

1.18. grafikoa. BFAko aholkularitza juridikoko zerbitzuan bikotekidearekiko edo bikotekide ohiarekiko harremana dela-eta

artatutako tratu txarren kasu berriak (%), adinaren arabera. 2005-2012

<30 31-40 41-50 51-65 >65

Oharra: 2011. urtetik aurrerako datuak emakumeei bakarrik dagozkie. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila

Jatorria:

Herritartasunari dagokionez, emakume gehienek (%81,4) espainiar herritartasuna dute; atzerritarrak, berriz, %18,6 dira.

Azken horien 21 kasu artatu dira, eta jatorriz 12 herrialdetakoak izan dira: erdiak baino gehiago (%52,4) Afrikako herrialdeetakoak (%43 Magreb-ekoak); %38,1 Latinoamerikakoak; eta gainerakoak, Europako eta Asiako herrialdeetakoak (%4,8 kasu bakoitzean).

Emakume atzerritarren kasu horietan guztietan, erasotzailea biktimaren bikotekidea edo bikotekide ohia izan da. Era berean, indarkeria aurreko eta ondorengo ahaideek eragina izan denean, bertako emakumeak izan dira biktimak.

Bizi-udalerria 2012an zehar artatutako kasu berrietan, Bizkaiko 32 udalerritako emakumeak izan dira biktimak. Orain arte ez zen hainbesteko aniztasuna erregistratu jatorrizko herriari dagokionez. Udalerri horien bi herenek badituzte aholkularitza juridikoa emateko beren baliabideak, eta 2012an Foru Aldundiko baliabidera joandako kasu berri gehienak biltzen dituzte (%82,3). Tratu txarrak jasotzeagatik Foru Aldundiko baliabidean artatutako emakumeen ehuneko handi bat aholkularitza juridikoa duten udalerri edo mankomunitateren batean bizi da, eta datu hori urtero ageri da (bestalde, zerbitzu hori oso hedatuta dago Bizkaiko lurraldeko toki-erakundeetan). Biktimari bere bizi-ingurunetik kanpoko zerbitzu batera jotzeak anonimotasuna ematen diola izan daiteke arrazoia; jokabide hori babes-neurritzat har daiteke, erabiltzailearen inguruneak biktimatzat identifika ez dezan. Beste arrazoi bat honako hau izan daiteke: profesionalek emandako informazioa egiaztatzeko biktimek hainbat kontsulta egitea, eskura dituzten aholkularitza juridikoko baliabide guztietara joz. Nolanahi ere, datu horiek erakusten digute oso beharrezkoa dela baliabide bat baino gehiago eta erraz eskuratzeko modukoak eskaintzen jarraitzea, biktimei artatze-sistemara etortzea errazteko.

1.9. taula. BFAren Aholkularitza Juridikoko Zerbitzua. Etxeko tratu txarrak jasotzen dituzten emakumeen kasu berrien artean, halakoak artatzeko beren baliabideak dituzten udalerrietatik* datozenak (%). 2012.

% GUZTIRA 100,0 Abanto y C.-Abanto Zierbena 3,5Barakaldo 8,0Basauri 1,8Berango 0,9Bilbao 39,8Etxebarri 0,9Galdakao 0,9Gamiz-Fika 0,9Getxo 6,2Gorliz 0,9Ibarrangelu 0,9Leioa 0,9Mungia 1,8Muskiz 1,8Portugalete 2,7Santurtzi 3,5Sestao 1,8Sopelana 0,9Sopuerta 0,9Urduña/Orduña 0,9Zalla 2,7Baliabideak dituzten udalerriak, guztira

82,3

Gainerako udalerriak, guztira 17,7* Aholkularitza juridikoko zerbitzu baten titularitatea duen udalerria, edo zerbitzuaren titularitatea duen mankomunitate bateko udalerria, edo antzeko zerbitzu bat duen beste erakunde batez baliatzen dena beste arrazoiren batengatik. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila

1.2.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak

Eskura dauden baliabideak

20012an, Bizkaiko lurraldeko 20 udalerrik eta 6 mankomunitatek eman dute auzi aurreko aholkularitza juridikoa, beste zerbitzu batzuen artean; eta bizkaitarrei eskaini dieten estaldura %92koa izan da11. Udaletan edo mankomunitateetan, ongizate- eta berdintasun-sailek kudeatzen dituzte zerbitzu horiek.

Baliabideen kopuru hori eta 2011koa bat datoz; beraz, horrek agerian uzten du zerbitzu mota hori ematen duten erakundeek eskaintzari eutsi diotela.

Nolanahi ere, argitu nahi dugu baliabidea eskuragarri izateak ez duela nahitaez esan nahi gai honen inguruko premiei erabat erantzuten zaienik; izan ere, aurrerago ikusiko dugunez, erakunde batzuek zerbitzua zabalik izaten duten ordu-kopurua baliteke nahikoa ez izatea.

Udalerriek eta mankomunitateek ematen dituzten zerbitzuak homogeneoak dira laguntzaren edukian12, eta funtsezko helburuen artean, familia-zuzenbideari buruzko eta ustezko tratu txarren eta/edo sexu-erasoen egoerei buruzko aholkularitza juridikoa ematea nabarmentzen da.

Hala ere, zerbitzu horiek zabalik egoten diren ordu-kopurua kontuan hartuta, guztiak ez daude maila berean eskuragarri. Batez beste hilean 27 orduz egoten dira eskuragarri: gutxienekoa hilean ordu batez, eta gehienezkoa 204 orduz. Erakunde gehienak (guztira 21, %76,9) astean bost ordu baino gutxiagoz daude zabalik zerbitzua emateko.

Erakundeen artean eskuragarri egoteko ordu-kopuruan dauden alde horiek ez dira biztanleria-kopuruaren irizpideen araberakoak bakarrik. Grafiko honetan ikus daitekeenez, artatzen emandako ordu-kopuruak eta toki bakoitzeko emakumeen kopurua lotzen baditugu, ateratzen den indize teorikoak erakusten du Basauri nabarmentzen dela argi eta garbi, hark baitu baliabiderik ahaltsuena artatze-beharrei erantzuteko. Bigarren mailan, Urduña/Orduña, Zalla, Lea-Artibaiko Mankomunitatea eta Muskiz daude. Guztiek ere antzeko indizeak dituzte, gainerako erakundeen gainetik.

11 Kalkulu horretan, Enkarterriko Mankomunitateko biztanleria osoa hartu da kontuan; berez Zallako Udaleko baliabideak ematen dio estaldura. 12 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren urteko dokumentura jo dezakezu: “Etxean indarkeriaren eta sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeei laguntzeko foru baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. BLH”. Helbide elektroniko honetan eskuragarri: http://web.bizkaia.net/gizartekintza/genero_indarkeria/eu_dokumentuak.html

1.19. grafikoa. Aholkularitza juridikoko tokiko baliabideen biztanleria-estalduraren indizea. BLH. 2012

Amorebieta-Etxano

Arrigorriaga

Basauri

Bermeo

Bilbao

Ermua

Etxebarri

GetxoLeioa

Muskiz

PortugaleteBusturialdea M.

Lea-Artibai M.

Abanto y Cierv.-Abanto Zierbena

Barakaldo

Galdakao

OrtuellaSanturtzi

SestaoUgao-Miraballes

Urduña/OrduñaZalla

Durangoko Merinald. Amank.

Lea-Ibarra M.

Mungialde Patz.

Uribe Kosta M.

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0In

dize

a

Oharra: Biztanleria-estalduraren indizea= hileko ordu-kopurua/biztanleriako emakume-kopurua*1.000. Iturria: Geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

1.10. taula. Udalen eta mankomunitateen titularitateko aholkularitza juridikoko baliabideak hilean zabalik dauden ordu-kopurua. Bizkaia 2006-2012. Udalerriak 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 16 20 16 16 8 8 8 Amorebieta-Etxano EA EA 8 8 8 8 8 Arrigorriaga 16 14 16 16 16 16 16 Balmaseda* 16 16 16 12 12 / /

Barakaldo 32 32 32 32 32 32 32 Basauri 80-112 136 144 144 144 144 144 Bermeo 16 16 12 12 12 12 16 Bilbao EA 284 284 204 204 204 204 Ermua 5 3 3 3 3 3 3 Etxebarri 8 8 8 8 8 8 8 Galdakao 28 14 14 11 11 11 11 Getxo 6 6 8 8 8 8 8 Leioa 14 20 20 16 12 12 12 Muskiz 10 8 12 12 12 12 12 Ortuella 16 16 8 8 8 8 8 Portugalete ⁄ ⁄ ⁄ 12 12 12 12 Santurtzi 160 160-32 32 32 32 32 32 Sestao ⁄ ⁄ ⁄ 16 16 16 16 Ugao-Miraballes ⁄ ⁄ 4 4 2 2 2 Urduña/Orduña 8 8 12 8 8 8 8

Valle de Trápaga-Trapagaran** ⁄ ⁄ 9 9 / / /

Zalla*** 16 16 16 16 16 16 16

Mankomunitateak Busturialdeko Mankomunitatea 16 16 16 16 16 16 16 Lea-Artibaiko Mankomunitatea 36 40 40 40 40 40 40 Lea Ibarrako Mankomunitatea 2 3 3 3 3 1 1 Durangoko Merinald. Amankomun. ⁄ 28 28 28 28 28 38 Mungialde Partzuergoa 4 4 4 4 4 4 4 Uribe Kostako Mankomunitatea 12-15 12 12 12 16 16 16

EA: Eskariaren arabera *Ez da zerbitzurik eskaintzen 2010eko urtarrilaz geroztik. **2009ko maiatzean utzi zion zerbitzu emateari. ***Enkarterriko Mankomunitateko gainerako udalerriei eskaintzen zaie zerbitzua. Iturria: Geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Erabiltzaileak oro har Udalerriek eta mankomunitateek emandako datuek erakusten dutenez, Foru Aldundiko zerbitzuan bezala, kontsultaren bat egiten duten pertsona gehienak emakumeak dira (nahiz eta zerbitzuren bat edo beste biztanleria osoarentzako zerbitzuak izan). 26 erakundeetatik 11tan, 2012ko erabiltzaileen %90 baino gehiago dira emakumeak. Udalerri eta mankomunitateetan aholkularitza juridikoko zerbitzuen erabilera dela eta, esan beharra dago oro har baliabide hauetara jotzen duten emakumeen kopurua ez dela bizi diren tokiko emakumeen %2tik gorakoa (hurrengo grafikoa). Aurreko urteetan bezala, 2012an ere Muskiz udalerrian artatu da bertako emakumeen ehuneko handiena; aurten, Bizkaiko batez bestekoa baino puntu bat pasatxo gehiago. Ondoren, Urduña/Orduña eta Basauri daude, eta gainerakoak, askoz atzerago.

1.20. grafikoa. Aholkularitza juridikoko tokiko erakundeetan artatutako emakumeak (%), udalerriko / mankomunitateko emakume guztiarekiko ehunekoa. BLH. 2012

0,000,200,400,600,801,001,201,401,601,80

Getxo

Sestao

Zalla/E

nkart

erri M

.

Mungia

lde Patz

.

Baraka

ldo

Ermua

Portug

alete

Leioa

Durang

o Meri

n. Aman

k.

Uribe K

osta

M.

Amorebie

ta-Etxa

no

Abanto

y Ciér

v.-Aba

nto Zier

b.

Bermeo

Lea I

barra

M.

Ugao-M

iraba

llesBilb

ao

BATAZ BESTEKOA

Galdak

ao

Lea-A

rtibai

M.

Etxeba

rri

Arrigorr

iaga

Santur

tzi

Ortuell

a

Bustur

ialde

M.

Basau

ri

Urduña

/Ordu

ña

Muskiz

Emak

ume

erab

iltza

ileen

%

Oharra: Bilboko Udaleko baliabidearen datuetan, zerbitzua ematen duten hiru iturrietatik (Arreta Psikosozialeko Moduluak) biren datuak bakarrik ageri dira. Iturria: Geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Faktore askok eragin dezakete baliabidearen erabilera-mailan hainbesteko aldea egotea udalerrien artean; besteak beste, hauek: biztanleria-estalduraren indize altua ―zerbitzu emateko zabalik dagoen ordu-kopuruaren eta biztanleria-kopuruaren arteko erlazioa― duten ia erakunde gehienetan, baliabidearen erabilera-ehunekoak Bizkaiko batez bestekoa baino handiagoak dira, aurreko grafikoan ikus daitekeen bezala. Baliabidearen ordutegiaz gain, beste faktore batzuek ere eragin handia dute, hala nola hauek: baliabide hori udalerrian non dagoen kokatuta, udalaren gizarte-zerbitzuak oro har zenbateraino erabiltzen diren (eta horretan, era berean, eragin handikoa da biztanleriak zerbitzuaz duen ezagutza-maila, zuzenekoa edo zeharkakoa, bai eta zerbitzuan eskaintzen dituzten programak ere), komunitateak zerbitzu publikoak aintzat hartzen dituen, Foru Aldundiko zerbitzura joaten diren, erakundez kanpoko beste baliabiderik dagoen inguru horretan... Emakumeen aurkako indarkeriaren kasuak Lehenik eta behin, esan beharra dago Bizkaiko lurraldeko udalerrietako eta mankomunitateetako aholkularitza juridikoko baliabide guztiek artatu dituztela etxeko tratu txarren eta/edo sexu-indarkeriaren kasuak 2012an. Era berean, erakunde guztietan izan dira kasu berriak. 26 erakundeetatik 13tan, indarkeriaren arloko arazoak izan dituzten emakume guztiak lehen aldiz joan dira baliabidera. Erakunde horiek emandako datuak oro har hartuta, indarkeria-kasuen ehunekoa guztizkoaren %23,2 da batez beste (2011n %14,6). Erakunde gehienetan (%65,4), kasu horiek ez dira zerbitzu guztien %20 baino gehiago izan. Aurreko urteetan bezala, Bilboko Udalak emandako laguntza-baliabidea ―kronologikoki errotuen dagoen programa― nabarmendu da gehien; izan ere, bertako erabiltzaileen artean, indarkeria-osagai bat duten kasuak %98,7 izan dira 2012. urtean. Getxoko Udaleko baliabideak izan ditu indarkeria-kasu gutxien (%2,7). Horri dagokionez, ezin da ahaztu hiri handietako anonimotasunak erraztu egiten duela zerbitzuetara jotzea; beraz, ona litzateke jakitea zenbat diren arrazoi horiek direla-eta beren udalerrietako laguntza-zerbitzuetara jo ez eta laguntza beste udalerri batzuetan eskatzen dutenak. Egia da, dena den, zenbait faktorek zaildu egin dezaketela biktimaren etxetik urrun dauden zerbitzuetara jotzea; adibidez, honako hauek: ordutegi murritza, mugikortasun-arazoak eta garraiobide publiko urriekiko mendekotasuna. Beste faktore garrantzitsu batzuk izan daitezke biztanleek baliabidea ez ezagutzea, gizarte-zerbitzuak erabiltzeko prest ez izatea, baliabidea eskuragarri ez egotea, etab. Bestalde, ukaezina den arren instituzioek ahalegin handia egiten dutela indarkeriaren biktima diren emakumeei laguntza hobea emateko, ezin dira ahaztu emakumeen aurkako indarkeriaren sentsibilizazioaren eta informazioaren alorretan erakundeen artean dauden desberdintasunak; izan ere, informazioa ez bada behar bestekoa, oztopo bihur daiteke kasuak hautemateko eta bereizteko. Hortaz, kopuru horietan okerrak egon daitezkeela ere pentsa dezakegu, behar baino kasu gutxiago hautemateagatik.

1.21. grafikoa. Aholkularitza juridikoko tokiko baliabideetan artatutako emakumeak (%), arazoaren arabera. BLH. 2012

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Getxo

Portug

alete

Urduña

/Ordu

ña

Ugao-M

iraba

lles

Bustur

ialde

M.

Ortuell

a

Lea-A

rtibai

M.

Arrigorr

iaga

Santur

tzi

Bermeo

Mungia

lde P

atz.

Galdak

ao

Durang

o Meri

n. Aman

k.

Basau

ri

Muskiz

Zalla/E

nkart

erri M

.

Etxeba

rri

Amorebie

ta-Etxa

no

Ermua

Leioa

Abanto

y Ciér

v.-Aba

nto Zier

b.

Lea I

barra

M.

Baraka

ldo

Sestao

Uribe K

osta

M.

Bilbao

Indarkeriako kasuak Indarkeriarik gabeko kasuak

Oharra: Bilboko Udaleko baliabidearen informazioa ez da osoa, eta hiru informazio-iturrietatik biren datuak bakarrik hartzen ditu kontuan. Iturria: Geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Auzi aurreko aholkularitza juridikoa ematen duten udal-zerbitzuen datu guztiak batera hartuta, ikusten da 2012an 1.500 kasu baino gehiago izan direla, etxeko tratu txarrekin edo sexu-indarkeriarekin lotuak. Kasu horietatik gehienak (%77,5) Bilboko Udaleko baliabidekoak dira. Arreta Psikosozialeko Moduluek ematen dute horko zerbitzua.

Kasu berrien ezaugarri nagusiak Etxeko tratu txarrak

Tratu txarrak jasotzeagatik artatutako kasuen %93,4an, bikotekidea edo bikotekide ohia da erasotzailea. Erabiltzaileen artean, emakume atzerritarrak %30 izan dira (2011n %27,1). Erakundeen ia bi herenek (%65,4) emakume atzerritarrak artatu dituzte. Adinari dagokionez, 2012an ere udal-baliabide hauetara jo duten emakumeen artean gutxi dira 18 urtetik beherakoak: 12 kasu izan dira, emakume guztien %2 (2011n %1,5), eta kasu horiek Bilbon eta Busturialdeko eta Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoan erregistratu dira. Adin-taldeen beste muturrean, 65 urtetik gorakoak %7,1 izan dira; hau da, 42 kasu, zortzi erakundetako baliabidetan: Basauri, Bilbao, Galdakao, Portugalete, Santurtzi, Urduña/Orduña, Mungialde Partzuergoa eta Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa. 26 erakundeetatik, lau udalerritan (Arrigorriaga, Bilbao, Santurtzi eta Sestao) hauteman dira ezgaitasunen bat duten erabiltzaileak: guztira 18 kasu, udal-baliabideek erregistratutako guztizkoaren %3.

Sexu-indarkeria

2012an, tokiko baliabideek sexu-indarkeriaren hogeita hamar bat kasu artatu dituzte (%90 kasu berri). Udal-baliabide hauetan sexu-indarkeriagatik artatutako kasuen %100 zazpi erakundetan erregistratu da, eta horien erdia baino gehiago (%57), Bilboko baliabidean. Artatutako 27 kasu berriei dagokienez, %29,6 emakume atzerritarrak dira, eta bi erakundetako baliabidetan artatu dira. Adinaren arabera, hiru erakundek jakinarazi dute 18 urtetik beherako emakumeak artatu dituztela: Bizkaiko lurralde osoan arazo hau dela-eta artatutako kasu berri guztien %18,5. Deigarria da baliabide hauen erabiltzaileen artean adingabeen datu hori egotea, bat baitator gutxi gorabehera adingabeen biztanleriaren ehunekoarekin (2012an, Bizkaiko emakumeen %14,4 izan dira). Artatutako erabiltzaile berrien artean, 65 urtetik gorako emakume bat ere ageri da. Azkenik, bi erakundetan ezgaitasunen bat duten bi emakume erregistratu dira, sexu-indarkeriaren arazoagatik artatutako erabiltzaile berrien artean.

1.3. ARRETA PSIKOLOGIKORAKO BALIABIDEAK

Esparrua eta egoera orokorra 1/2004 Lege Organikoak, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoak13, II. tituluan jasotzen ditu genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen eskubideak. Lege horren 19. artikuluak gizarte-laguntza osorako eskubidea ezartzen du (besteak beste, arreta psikologikoa), eta adierazten du halako zerbitzuak antolatzen dituztenean kontuan hartu beharko dituztela etengabeko arreta, presako jardute, prestazioen espezializazio eta diziplina-anizkotasun profesionalaren printzipioak. Bere aldetik, EAEn, honako hau dio Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legearen14

56. artikuluak: “Euskal herri-administrazioek, beren eskumen-eremuan, laguntza juridiko eta psikologiko urgentea, doakoa, espezializatua eta deszentralizatua bermatu behar diete etxeko tratu txarren eta sexu-erasoen biktima direnei”. Bizkaian, Foru Aldundiak 1992az geroztik ematen du arreta psikologikoko zerbitzu espezializatua familietan esku hartzeko, tratu txarren eta sexu-erasoen egoeretan. Bestalde, arreta psikologikoko programak kudeatzen dituzte lurraldeko zenbait udalerrik eta mankomunitatek. Gehienak orokorrak dira, eta ez daude arazo zehatz horretara bideratuta. Bestalde, programa horietako batzuek biztanleria osoa dute jomuga, eta beste batzuek, berriz, emakumeak soilik.

1.3.1. BIZKAIKO FORU ALDUNDIAREN BALIABIDEA Edukia eta egitura Bizkaiko Foru Aldundiak familian esku hartzeko arreta psikologikoko zerbitzua ematen du tratu txarrak eta sexu-erasoak direnean. Zenbait programaren bidez ematen da zerbitzu hori, xede dituen kolektibo eta arazoen arabera.

• Familiako indarkeria-kasuetarako eta sexu-erasoen biktima helduentzako programa klinikoa: etxeko indarkeriaren eta/edo sexu-erasoen biktimek dituzten ondorio psikologikoak gainditzeko helburua duena, batetik; eta, bestetik, berariazko esku-hartzea egitea tratu txarrak ematen dituzten pertsonekin, lehentasunezko helburua izanik, besteak beste, portaera horiek desagerraraztea.

• Familian bertan edo familiatik kanpo tratu txarren eta/edo sexu-erasoen biktima diren adingabeentzako programa klinikoa: helburu duena adingabeen katarsi emozionala eta berrebaluazio kognitiboa lortzea eta arazoari aurre egiteko estrategiak edukitzea, izan ditzaketen ondorio psikologikoak gainditzeko.

13 Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoa, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoa (2004ko abenduaren 28ko EAO). 14 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2004ko martxoaren 2ko EHAA).

2006ra bitarte, zerbitzuak Bilbon zuen arreta-puntu bakarra, eta erabiltzaileek bertara joan behar izaten zuten lurraldeko herri guztietatik. Urte hartan, Markina-Xemeinen ere arreta-puntu bat jarri zuten, Lea-Artibai eskualdean bizi diren biztanleek Bilbora joateko izan zitzaketen zailtasunak arintzeko. 2009an, eskualde-mailako zerbitzua Enkarterrira zabaldu zen —Enkarterriko Mankomunitatea eta Balmaseda barne—, eta aurrerantzean ere, laguntza hori emateko esku-hartze deszentralizatua sustatzen jarraitzea da asmoa. Programaren egitura aldatzeaz gain, zerbitzua emateko ordutegia zabalduko da; hala, behar bezala erantzun ahal izango zaio urtez urte hazten doan eskaerari, hurrengo ataletan adieraziko den bezala. 2012an, astean 429 orduz eman da zerbitzua: 408 ordu Bilbon; 14 ordu Lea-Artibain; eta 7 ordu Enkarterrin eta Balmasedan.

2012ko erabiltzaileak: ezaugarri nagusiak 2012. urtean, aurreko urtean bezala, milatik gora pertsonak jaso dute zerbitzu berezi horren arreta; zehazki: 1.100 pertsonak (%87 emakumeak). Beheko taulan, kolektibo bakoitzaren datuak ikus daitezke, sexuaren arabera; noski, nukleo nagusia familian indarkeriaren biktima diren emakumeek osatzen dute: artatutako pertsona guztien %75. 1.11. taula. Arreta psikologikoko zerbitzuan arreta jaso duten pertsonen kopurua. 2012.

GUZTIRA EMAKUMEAK GIZONAK Helduak 1.038 909 129 + Familian tratu txarrak jasotzen dituzten pertsonak 857 828 29 + Sexu-erasoen biktimak 40 39 1 + Zeharkako biktimak 42 35 7

+ Erasotzaileak 99 7 92

Adingabeak 62 45 17 + Familian edo familiatik kanpo tratu txarrak jasotzen dituzten eta/edo sexu-erasoen biktima diren pertsonak

60 45 15

+ Erasotzaileak 2 0 2

GUZTIRA 1.100 954 146 Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila

2012an arreta emandako pertsona guztien erdia baino gehiago (%51,6) kasu berriak izan dira (barne hartzen ditu espedienteak irekitzea edota espedienteak berriro irekitzea15); kasu horiek ekitaldiko kasu guztien %50 eta %65 artean izaten dira urtero, gutxi gorabehera.

Bilakaera kontuan hartuz, 2012an, programaren erabiltzaileen kopurua 2005az geroztik handiena izan da. 2011ko kopuruekin alderatuz, %3,6 hazi da, eta 2005ekin alderatuz, %67,2. Aztertutako zortzi urteetan, programaren bidez arreta eman zaien pertsonen kopuruak gora egin du, oro har; 2009an soilik izan zen aurreko ekitaldian baino kopuru txikiagoa (ikus hurrengo grafikoa).

15 Foru Aldundiaren arreta psikologikoko programan, kasu berria adierazpenak erreferentzia-urtean espediente bat irekitzea edo berriro irekitzea adierazten du.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Guztira 658 765 800 891 833 932 1.062 1.100Kasu berriak 425 447 445 461 502 521 559 568% kasu berriak / guztiak

(eskuineko eskala) 64,6 58,4 55,6 51,7 60,3 55,9 52,6 51,6

0,0

50,0

100,0

0

200

400

600

800

1000

1200

% k

asu

berr

iak

/ kas

u gu

ztia

k

Kas

u-ko

puru

a

1.22. grafikoa. Arreta psikologikoko zerbitzuan artatutako pertsonak (BFA).

2005-2012

Oharra: 2007az geroztik, zeharkako biktimen datuak hartzen dira kontuak zenbaketa orokorrean; aurreko urteetan ez ziren kontuan hartzen. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila.

Programaren bidez arreta eman zaien kolektiboak aztertuz, ikusten da aurreko urtearekin alderatuz 2012ko zenbateko orokorrean izan den hazkundea familian tratu txarrak jasotzen dituzten biktimetan izandako hazkundeak (%13,4) eragin duela, gainerako taldeetan arreta eman zaien pertsonen kopuruak txikiagoak izan baitira 2011koak baino. Egoera hori ez dator bat programaren ohiko dinamikarekin; izan ere, kolektibo guztietan izan ohi dira hazkundeak, intentsitate-maila desberdinekoak izan arren. Hurrengo orrialdeetan, programak arreta ematen dien kolektibo bakoitzaren datu nagusiak adieraziko dira, 2012an izandako erabiltzaileen kopurua eta 2005az geroztik izan duten bilakaera kontuan hartuta, bai eta haien ezaugarri nagusiak ere.

0100200300400500600700800900

Tratu txarren biktimak

Sexu-erasoen biktimak

Zeharkako biktimak

Erasotzaileak Tratu txarren eta/edo sexu-

erasoen biktimak

HELDUAK ADINGABEAK

Perts

ona-

kopu

rua

1.23. grafikoa. Bizkaiko Foru Aldundiaren arreta psikologikoko zerbitzuan arreta jaso duten pertsonak. 2005-2012

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.3.1.1. Familiako indarkeria-kasuetarako eta sexu-erasoen biktima helduentzako programa klinikoa Esku-hartze psikologikoko programa honen baitan, arreta ematen zaie familiako indarkeriaren eta sexu-erasoen biktima diren pertsonei, bai biktima zuzenei, bai eta zeharkako biktimei ere –biktimarekin zuzeneko harremana duten eta haren sufrimendu-egoerak eragin emozional handia sorrarazten dien pertsonak–. Horrez gain, tratu txarrak ematen dituzten erasotzaileei ere ematen zaie arreta programaren baitan. A. ESKU-HARTZEA BIKTIMEKIN A.1. FAMILIAKO INDARKERIA 2012 urtean zehar, 857 pertsonak jaso zuten tratamendua familia-arloko indarkeriak eragindako ondorio psikologikoak gainditzeko. Kasu kronikoak eta larriak ziren gehienak. Emakumeak dira gehien-gehienak (%97): 828 emakume, 2011n baino ia ehun gehiago; hain zuzen ere, urte harekin alderatuz, %13 hazi da kopurua (aldi horretako urte arteko aldakuntza handiena). Bestalde, 2005. urtearekin alderatuta, 2012an %50 gehiago izan dira arreta eman zaien emakumeak; hazkunde hori, zehazki, bi urte horien arteko aldian izan den hazkunde iraunkorraren emaitza da: %7ko batez besteko urte arteko hazkundea izan da.

100

200

300

400

500

600

700

800

900

Emak

ume-

kopu

rua

1.24. grafikoa. Etxeko indarkeriaren biktima izan diren eta BFAarreta psikologikoko zerbitzuan artatu diren emakumeak.

2005-2012


1.12. taula. Etxean indarkeriaren biktima diren eta BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan artatu diren emakumeen aldakuntza (%). 2005-2012.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Emakume-kopurua 534 596 607 646 624 670 731 828 2005ekiko aldakuntz. % - %12 %14 %21 %17 %25 %37 %55 Urte arteko aldakuntz. % - %12 %2 %6 -%3 %7 %9 %13


Esku hartzeko programak hiruzpalau hilabete irauten du, eta jarraipena egiteko epea, berriz, urtebetekoa da. Beraz, ekitaldi berean, alta eman zaien eta aurreko urteetan tratamendua hasi duten pertsonek bat egiten dute. Horren ondorioz, kasu guztien kopuruan bi magnitude horiek hartzen dira kontuan; hau da, urte batean erregistratutako altak (kasu berriak) aintzat hartuko dira aurreko kasuen kopuruan hasiera-urtearen hurrengo bi urteetan, baldin eta biktimak ez badu programa uzten. 2005-2012 aldiko datuen arabera, bi kasu-mota horiek banaketa hau izan dute, batez beste: %55 kasu berriak, eta %45, aurreko kasuak. Zehazki, 2012an, etxeko indarkeria jasateagatik arreta eman zaien emakumeen 432 kasu berri edo berriro irekitako kasu izan dira (kasu guztien %52,2), eta 396, aurreko kasuak izan dira; bi kopuru horiek kasu bakoitzeko inoizko kopururik handienak dira. Kasu horiek azken zortzi urteetan zer-nolako bilakaera izan duten banan-banan aztertuz, kasu berriek hiru etapa izan dituzte: 2008. urtera arte, behera egin zuten; 2009-2010 aldian, kopuruei eutsi zieten; eta 2010az geroztik, ugarituz joan dira. Aurreko kasuei dagokienez, lehenengo urteetan, 2009 arte, kopurua handituz joan zen, baina urte hartan, aurreko kasuak gutxitu egin ziren aurreko urteekin alderatuta. 2009az geroztik, aurreko kasuak ugarituz joan dira berriro, eta 2012an, ia 400 paziente izan dira talde horren baitan; datu horrek, beraz, bikoiztu egin du 2005ean izandako aurreko kasuen kopurua. Horrez gain, datu hori baliagarria izan da programak zerbitzua ematen dien erabiltzaileen kopuruan zer hazkunde izan den ideia bat egiteko.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Aurreko kasuak 197 267 282 332 259 304 331 396Kasu berriak 337 329 325 314 365 366 400 432Kasuak guztira 534 596 607 646 624 670 731 828

Aurreko kasuak

Kasu berriak

Kasuak guztira

0100200300400500600700800900

Em

akum

e-ko

puru

a

1.25. grafikoa. Etxeko indarkeriaren biktima izan eta BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan artatutako emakumeak, kasu-motaren arabera.

2005-2012.


Erasotzailearekiko harremana Familiako indarkeria-kasuetarako programan izan diren alta gehienak (%85,6) bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarrei dagozkie: 370 emakume dira guztira. Azken urteetan gertatu bezala, kopuru horrek adierazten du, 2012an, egunero emakume bat terapia egiten hasi dela bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarrak direla eta. Arreta eman zaien gainerako pazienteen kasuak (62 kasu) aitzinekoek eta ondorengoek eragindakoak izan dira, biak ere oso antzeko proportzioan.

2006 2007 2008 2009 2010 20Etxeko indarkeria 329 325 314 365 366 40

050

100150200250300350400450500

Kasu

-kop

urua

1.26. grafikoa. Etxeko indarkeriagatiko eta bikotearen edo bikoohiaren indarkeriagatiko kasu berrien arteko erlazioa.

2006-2012ko bilakaera.


Jarraian, 2012an bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarrak direla-eta izan diren kasu berrien edo berriro irekitako kasuen ezaugarri nagusiak azalduko ditugu. Adina Erabiltzaileen %16,5 30 urtetik beherakoa da (2011n, %20). Jatorria Arreta psikologikoko programaren erabiltzaile gehienak bertako emakumeak dira. 2012an, atzerriko emakumeak %22,4 izan dira, eta beraz, koherentziari eutsi zaio kolektibo horrek programan izan ohi duen pisuari dagokionez; izan ere, 2007-2012 aldian, %22,6 izan da batez besteko ehunekoa, 2007ko %20 eta 2009ko %28,4 artean. Atzerriko erabiltzaileak 24 herrialdetakoak dira, gehienak latinoamerikakoak (%76).

Bizi-udalerria Kasuen lurralde-banaketak erakusten du Bizkaiko 49 udalerritatik datozela (Bizkaiko emakumeen biztanleria osoaren %91,2 udalerri horietan bizi da). Udalerri horietatik bostek biltzen dute izandako eskariaren %61,3, eta horien artean, Bilbo nabarmendu behar da (%44,4); gainerakoa udalerri hauek osatu dute: Portugalete (%6,7), Getxo (%6,2) eta Erandio (%4). A.2. SEXU-ERASOAK Arreta psikologikoko zerbitzuak duela gutxi edo aspaldi gertatutako sexu-erasoen biktima diren helduei tratamendua eskaintzen die; biktima horiek pairatzen dituzten ondorio psikologikoak gainditzea du xede —trauma-ondoko estresa eta horrekin lotutako sintoma psikopatologikoak—. 2012an, 39 emakumek jaso dute sexu-erasoengatiko arreta. Kopuru hori programa honetan oro har izan ohi diren kopuruen antzekoa da: kopuru txikienak 2005ean eta 2006an izan ziren, 35 kasu, eta kopuru handiena 2011n, 47 paziente. Dena den, kasu berriei dagokienez, aurreko urteetan baino kopuru txikiagoak izan dira. 2012an, 17 emakume hasi dira terapia egiten (artatutako kasu guztien %43,6), eta gainerakoak tratamenduan zeuden lehenagotik ere. Horrenbestez, jaitsiera nabarmena izan da 2011rekin alderatuta (%48,9); hain zuzen ere, 2011n izan zen aldi horretako kopururik handiena. Bestalde, 2012an izan diren kasu berrien kopurua azken bederatzi urteetako txikienetako bat izan da (2004an soilik izan zen txikiagoa); izan ere, aldi horretan, sexu-erasoa izan duten 22 kasu berri izan dira urtean, batez beste.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 20

Guztira 13 27 19 20 25 24 24 3

0

5

10

15

20

25

30

35

Perts

ona-

kopu

rua

1.27. grafikoa. BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan artatutakosexu-erasoen biktima helduak (kasu berriak), sexuaren arabera.

2004-2012


A.3. ZEHARKAKO BIKTIMAK Foru Aldundiaren arreta psikologikoko zerbitzuan, etxeko indarkeriaren edo sexu-erasoaren biktimaren inguruko pertsonari ere ematen zaio laguntza, biktimak bizi duen egoerak psikologikoki eragiten badio pertsona horri. Funtsean, biktimaren senideak izan ohi dira (gurasoak, anaia-arrebak...), bai eta biktimarekin harreman estua duten lagunak ere. Bost urtez jarraian hazkundea izan ondoren, 2012an jaitsi egin da arreta eman zaien zeharkako biktimen kopurua: guztira, 42 pertsonari eman zaie arreta (2011n, 72 pertsonari). Aurreko urteetan bezala, 2012an ere emakumeak izan dira gehienak: %83,3. Programan artatzen diren gainerako taldeetan bezala, eta aurreko urteen antzera, kasu berriak guztirako kasuen ehuneko handia izan dira (%54,8, 2012an). 2012an, programan terapia hasi duten zeharkako biktimei dagokienez, hamarretik zortzik etxeko indarkeriarekin lotutako egoera bizi dute, eta gainerako biek, sexu-erasoarekin lotutako egoera bat. 1.13. taula. Zeharkako biktimak, BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan, sexuaren arabera. 2007-2012

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Guzt. E G Guzt. E G Guzt. E G Guzt. E G Guzt. E G Guzt. E G

Guztira 24 23 1 35 29 6 42 37 5 54 49 5 72 59 13 42 35 7 Kasu berriak

11 11 0 22 17 5 31 28 3 31 27 4 40 30 10 23 18 5


B. ESKU-HARTZEA ERASOTZAILEEKIN

Bizkaiko Foru Aldundiaren arreta psikologikoko zerbitzuak etxeko tratu txarren biktima diren emakumeei arreta psikologikoa emateko programaren osagarri da erasotzaileei ematen zaien esku-hartzea, eta aitzindaria da estatuan. Emakumeen ongizate psikologikoa ziurtatu nahi du, bai erasotzailearekin bizitzen jarraitzen dutelako, bai bikotea banantzen bada erasotzaileak etorkizunean tratu bera eman diezaiokeelako beste emakume bati, eta baita tratu txarrak seme-alabengana irits daitezen eragotzi nahi delako ere. Programak bost hilabeteko iraupena du, gutxi gorabehera, eta urtebetez jarraipen zorrotza egiten da. 2012an zehar, 92 gizonek (guztien %93k) jaso dute arreta erasotzaileentzako programan. 92 kasu horietatik 44 kasu berriak dira, eta heren bat baino apur bat gehiago (%36,4) atzerritik etorritakoei dagokie. 2012an terapia hasi duten ia gizon guztiak egungo bikotekidearekin edo bikotekide ohiarekin indarkeriaz jardutegatik daude programan (41 kasu); beraz, hilean hiru kasu berri izaten dira, gutxi gorabehera. 2004az geroztik, batez beste, 39 gizonek hasten dute programako terapia urtero, tratu txarrak eta/edo abusuzko sexu-jarrerak eragiteagatik.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 20

Emakumeak 1 0 3 7 3 3 5

0

10

20

30

40

50

60

Per

tson

a-ko

puru

a

1.28. grafikoa. BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan artatutaerasotzaileak (kasu berriak), sexuaren arabera. 2004-2012


1.3.1.2 Familian bertan edo kanpoan tratu txarren eta/edo sexu-erasoen biktima diren adingabeentzako programa klinikoa Programa honek helburu du adingabeen katarsi emozionala eta berrebaluazio kognitiboa lortzea eta arazoari aurre egiteko estrategiak edukitzea, izan ditzaketen ondorio psikologikoak gainditzeko. 2012. urtean, 60 adingabe artatu dira; 45 neska (%75) eta 15 mutil (%25). Tratatutako kasuen erdia baino gehiago altak izan dira: gehienak (%85) familian jasotako tratu txarren biktima dira, eta gainerakoak (%15), sexu-abusuen biktimak (%100 neskak).

21

7

5

05

1015202530

N k k M til kAdin

gabe

en k

opur

ua

1.29. BFAren arreta psikologikoko zerbitzuan artatutaadingabeak

(kasu berriak), sexuaren eta biktimizazio-moduaren araber


2004 eta 2012 artean, familian edo familiatik kanpo tratu txarrak eta/edo sexu-erasoak jasaten dituzten adingabeen 285 espediente berri ireki dira; neskak dira gehienak (%69,5). Neskak eta nerabeak dira nagusi familia-eremuko tratu txarrengatiko arreta jaso dutenen artean (%63,1), bai eta sexu-eraso/abusuagatiko arreta jaso dutenen artean ere (%85,4).

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 20Guztira 21 24 37 35 40 31 33 3Neskak 10 16 24 23 31 22 24 2Mutilak 11 8 13 12 9 9 9 9

05

1015202530354045

Adin

gabe

en k

op.

1.30. grafikoa. Familia barneko edo familiatik kanpoko tratu txarren eta/esexu-abusuen biktima diren adingabeak (kasu berriak), sexuaren araber

BFAren arreta psikologikoko zerbitzua. 2004-2012


Neska adingabeenganako indarkeria emakumeen kontrako indarkeriaren beste adierazpen bat da; hortaz, aztertu egin behar da, eta informazioa helarazi16. Gizartean emakumeen kontrako indarkeria zer mailatan ematen den aintzat hartuta, bistakoa da neskek (bai haurrek bai nerabeek) beren adineko mutilek baino arrisku handiagoa dutela indarkeria pairatzeko familian, komunitatean…

“… Estatuek bermatu dezatela indarkeriaren aurkako politikak eta programak genero-ikuspegia kontuan hartuta egiten eta ezartzen direla, kontuan hartuta neskek eta mutilek indarkeriarekiko dituzten arrisku-faktoreak desberdinak direla; Estatuek sustatu eta babestu egin beharko lituzkete emakumeen eta nesken giza eskubideak, eta genero-bazterkeriaren mota orori aurre egin, indarkeriaren prebentzioa egiteko estrategia zabal baten atal moduan”. (10. puntua. Mutilen eta nesken aurkako indarkeriaren genero-alderdiari heltzea. 6. gomendioa)

Aditu independentearen txostena haurren kontrako indarkeria aztertzeko. Nazio Batuak, 200617

16 Amnesty International, Una vida sin violencia para mujeres y niñas, 2009. Honako helbide elektroniko honetan eskura daiteke: http://www.es.amnesty.org/index.php 17 Informe del experto independiente para el estudio de la violencia contra los niños, Nazio Batuen Erakundea, 2006. Helbide elektroniko honetan eskura daiteke: http://www.un.org

1.3.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak Kapitulu honen hasieran adierazten den bezala, tratu txarren biktima edota sexu-erasoen biktima izan diren emakumeei arreta psikologikoa emateko Foru Aldundiaren programa espezializatuaz gain, Bizkaiko zenbait udalerrik eta mankomunitatek beren baliabideak dituzte arreta psikologikoa emateko. Programa heterogeneoak dira, espezializatu gabeak gehienak, eta zenbaitetan, biztanle guztiak dituzte helburu eta ez, bereziki, biktimak18. Programa horiei dagokienez, zaila da erakundeak alderatzea eta baliabide batzuen eta besteen arteko loturak ezartzea, bai eta epe-luzerako denbora-serieak aztertzea ere. Beste alderdi batzuen artean, datuak jatorri desberdinetatik datozenez, zaila da horiek bateratzea. Batzuetan, erakundeek irizpide desberdinei jarraiki biltzen dute informazioa, zerbitzu gehienak ez daude gai honetan espezializatuta, beste arazo psikologiko batzuk ere biltzen dituzte, eta datuak zenbatzeko ezarritako kategoriak ez dira beti homogeneoak izaten. Hori guztia dela eta, kontuz balioetsi behar dira datuak eta atera behar dira ondorioak. 2001ean, Etxeko tratu txarrak eta sexu-erasoak jasotzen dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko I. akordioa izenpetu zenez geroztik ezarri ziren baliabide horietako gehienak. Akordio hori izenpetu aurretik, tokiko lau erakundetan soilik zeuden arreta psikologikoko zerbitzuak: Bilbon19, 1982az geroztik; Leioan, 1985az geroztik; eta Galdakaon eta Mungialdeko Partzuergoan, 2000az geroztik. 2012an, ez da baliabiderik gehitu edo kendu aurreko urteko baliabide-maparekin alderatuz. Guztira, 17 erakundek20 (14 udalerrik eta hiru mankomunitatek) zituzten arreta psikologikoko baliabide propioak. Udalerri eta mankomunitate horietan, 300.000 emakume baino gehiago bizi dira guztira; hau da, lurraldeko emakume guztien erdia baino apur bat gehiago.

18 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren dokumentura jo dezakezu: Etxean indarkeriaren biktima diren emakumeei laguntzeko foru baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. BLH – 2011. Honako helbide honetan lor dezakezu: http://web.bizkaia.net/gizartekintza/Genero_Indarkeria/pdf/adierazleak/eu_Baliabideak_2011.pdf 19 Gaur egun, Bizkaiko Foru Aldundiaren arreta psikologikoko programara igortzen dira Bilbon tratu txarren biktima diren eta arreta psikologikoa behar duten emakumeak; hala eta guztiz ere, Emakumeen Udal Zerbitzuak hitzarmen bat dauka Modulu Psikosozialekin, biktimei arreta emateko itxaronzerrendarik badago. Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak egoki irizten badu, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. 20 Azaldu berri den arrazoia dela eta, Bilbo udalerria ez da zenbaketa horretan sartzen. Berriz udalerria sartzen da; aurreko argitalpenetan, ordea, ez zen zerrendan agertzen, BGIBk ez baitzuen baliabide horren berririk.

1.14. taula. Arreta psikologikoko baliabideen titular diren udalerriak eta mankomunitateak. BLH. 2006-2012.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Udalerriak* Abanto y Ciérv./Abanto-Zierb. - - - - - - - Ajangiz - - - - - - - Alonsotegi - - - - - - - Amorebieta-Etxano Arakaldo - - - - - - - Arrankudiaga - - - - - - - Arrigorriaga - - - - - - - Balmaseda - - - - - - - Barakaldo Basauri Bermeo - - - - Berriz - - - - - - - Bilbao (**) (**) (**) (**) (**) (**) (**) Erandio - - - - - - - Ereño - - - - - - - Ermua Etxebarri - - - - - - - Galdakao Gatika - - - - - - - Gernika-Lumo*** Getxo Leioa Mallabia - - - - - - - Maruri - - - - - - - Muskiz Ortuella - - - - - - - Orozko - - - - - - - Portugalete Santurtzi Sestao - - - Urduña/ Orduña - - - - - Ugao-Miraballes - - - - - - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - - - - Zalla**** Zaratamo - - - - - - - Zeberio - - - - - - - Zierbena - - - - - - - Mankomunitateak Arratiako Udalen Mankomunitatea

- - - - - - -

Busturialdeko Mankomunitatea - - - - - - - Durangoko Mer. Amankomunazgoa

Enkarterriko Mankomunitatea - - - - - - - Lea-Artibai Amankomunazgoa - - - - - - - Lea Ibarra Mankomunitatea - - - - - - - Mungialde Partzuergoa Uribe Kosta Mankomunitatea - - - - Txorierriko Mankomunitatea - - - - - - - *Zerrendan sartzen dira gizarte-zerbitzuak emateko mankomunitatetan biltzen ez diren udalerriak, bai eta mankomunitate batekoak izan arren arreta psikologikoko baliabide baten titular direnak ere (Zalla eta Gernika-Lumo, kasu). (**)Bilboko Udalak tratu txarren eta/edo sexu-abusuen biktimen arreta psikologikoko kasuak BFAren arreta psikologiko zerbitzura bideratzen ditu, eta azkar artatu ezin direnean soilik bidaltzen ditu modulu psikosozialetara (hitzarmena du haiekin). Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat modulu horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak egoki irizten badu, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. *** Busturialdeko Mankomunitateko gainerako udalei ere ematen die zerbitzua. **** Enkarterrietako Mankomunitateko gainerako udalei ere ematen die zerbitzua. Iturria: geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Erabiltzaileak Jarraian, kontu handiz —tokiko baliabide horietatik eskuratutako datuak balioesterakoan izan den bezala— eta labur-labur deskribatuko ditugu erakunde titularrek emandako datuak. Oro har, baliabide hauetako erabiltzaileen guztirako bolumena txikia da; 2012ko erregistrorik handiena 130 erabiltzaile ingurukoa izan da, eta txikiena, 10 erabiltzailetik beherakoa. Hurrengo grafikoan, erakundeak mailakatu dira, haien baliabideen erabiltzaileek etxeko tratu txarrak edo sexu-indarkeriaren kasuak izan dituzten arabera. Zazpi erakundek (%41) %50etik gorako datuak eman dituzte. Aurreko kapituluan aholkularitza juridikoko tokiko baliabideei buruz jarduterakoan adierazi bezala, erakundeen arteko aldeak aztertzerakoan, baliabide publikoen erabilera-maila desberdinak dakartzan alderdiak kontuan izateaz gain, ezin dira baztertu, besteak beste, kasu gutxi hautemateagatiko desbideratzeak. Izan ere, erakundeen artean desberdintasunak daude emakumeen aurkako indarkeriaren sentsibilizazioaren eta informazioaren alorrean, eta behar besteko mailarik ez denean, oztopo bihurtzen dira kasuak hautemateko eta aztertzeko.

1.31. grafikoa. Tokiko erakundeen arreta psikologikoko baliabideetan artatutako emakumeak (%), arazo-motaren arabera. 2012

%0,0

%25,0

%50,0

%75,0

%100,0

Gernika

-Lumo

Getxo

Amorebie

ta-Etxa

no

Portug

alete

Mungia

lde P.

Muskiz

Zalla

Leioa

Basau

ri

Galdak

ao

Ermua

Berriz

Baraka

ldo

Sestao

Durang

oko M

. M.

Uribe K

ostak

o M.

Santur

tzi

Indarkeriadun kasuak Indarkeriarik gabeko kasuak

Oharra: Foru Aldundiaren programa espezializatuak hurbiltasun-estaldura ematen dio Enkarterri eskualdeari Zalla udalerrian bertan; beraz, zerbitzu horretara igortzen dira Zallako Udaleko psikologia-baliabidean hautematen diren kasuak. Iturria: geuk egina, Bizkaiko lurralde historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Tokiko erakundeek jakinarazitako datuen arabera, indarkeria-arazo batengatik udal-baliabide horietako batera jo duten emakumeen gehiengoak (%94,9) tratu txarrak jaso ditu etxean, eta %5,1ek, sexu-erasoak edo -abusuak. Lehen horiei dagokienez, %60,4k lehen aldiz eskatu du laguntza psikologikoa 2012. urtean (kasu berriak). Gehienetan, bikotekideak edo bikotekide ohiak eragin du indarkeria (%91,2), eta gainerakoetan, berriz, familiako beste norbaitek. Atzerritarrak %25,7 dira (%32,8 2011n). Kontuan hartzeko moduko datua da, beste behin ere, adingabe gutxik eskatu dituztela arazo horietarako zerbitzuak; 2012an, bi erakundetan soilik eskatu dute laguntza, lagun bakarrak erakunde bakoitzean. 65 urtetik gorako emakumeak, berriz, kasuen %6,2 izan dira, eta zazpi erakundetan eskatu dute laguntza. Bestalde, jakinarazitako kasu guztietatik, %2,2 dagokie desgaitasunen bat duten emakumeei, 2011n bezala (hiru erakundetan jaso dira, hain zuzen). Sexu-indarkeriari dagokionez, guztira 17 kasu baino ez dira erregistratu, eta horietatik 11 kasu berriak izan dira. Kasu berri horien laurden bat baino gehiago (%26,7) atzerriko emakumeei dagozkie. Adinaren arabera, erabiltzaile berrien %18 adingabeak dira; beraz, udalen aholkularitza juridikoko baliabideekin gertatzen den bezala, sexu-indarkeria dela-eta laguntza eskatzen duten emakumeen artean adingabeek duten pisua bat dator kolektibo horrek biztanleria osoan oro har duen pisuarekin (Bizkaiko emakumeen %14,4 2012an). Halere, kontuan izan behar da erabiltzaileen kopurua oso urria dela, eta kasuak erakunde bati baino ez dagozkiola. Desgaitasuna duen emakume baten kasu bat ere erregistratu da. Oro har, indarkeria-arazoak dituzten emakumeen kopuruak gora egin du 2004. urtetik, baliabide horietan hartu diren emakumeen kopuruari erreparatzen badiogu. Baina kontuan izan behar da baliabide horiek gero eta zabalagoak direla, tresna gehiago jarri baitira, eta horrenbestez, kasu gehiago hautematen dira. Berriro azpimarratu behar da datu horiek kontu handiz hartu behar direla lehen ere adierazitako arrazoiengatik, baina baita arrazoi honengatik ere: aurreko urteko guztizkoak ezin dira 2011. urteko guztizkoarekin alderatu, erakunde batek ez baitu urte osoko daturik eman.

1.15. taula. Udalerrietako eta mankomunitateetako arreta psikologikoko baliabideetan arreta jaso duten eta etxeko indarkeria eta/edo sexu-erasoak edo abusuak pairatzen dituzten emakumeen kopurua. BHL. 2004-2012.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 AMOREBIETA-ETX. (-) 20 52 13 5 11 11 9 12 BARAKALDO (-) 21 30 28 73 69 79 23* 73 BASAURI 20 26 22 26 13 19 19 16 21 BERRIZ (-) (-) (-) (-) (-) (-) (‘) (‘) 3 ERMUA 12 7 12 14 13 14 7 11 20 GALDAKAO 33 21 34 34 28 32 45 14 63 GERNIKA-LUMO** 22 7 7 11 14 14 17 9 GETXO 31 1 21 23 26 15 (“) 12 9 LEIOA 7 4 6 5 13 16 23 14 12 MUSKIZ 4 0 1 1 0 4 11 11 9 PORTUGALETE (-) 2 12 14 7 14 7 11 18 SANTURTZI (-) 0 36 52 37 48 59 69 60 SESTAO (-) (-) (-) (-) (-) 8 3 10 26 URDUÑA/ORDUÑA (-) (-) (“) 3 0 (“) (-) (-) (-) ZALLA*** 11 5 1 15 9 (***) (***) 8(***) 9 DURANGOKO MER. AMANKOMUN.

(-) (-) 6 17 31 40 53 45 28

MUNGIALDE PARTZUERGOA

13 10 6 9 4 3 27 26 12

URIBE KOSTA MANKOMUNITATEA

(-) (-) (-) (-) (-) (-) 21 10 10

(-) Erakundeak ez dauka baliabiderik. (“) Erakundeak ez du datu hori biltzen. (‘) BGIBek ez du datu hori. *Barakaldoko Udalak emandako datuak 2011ko azaroaren 15etik abenduaren 31ra bitartekoak dira, erakunde horrek ez baitu informazio gehiago. **Busturialdeko Mankomunitateko gainerako udalei ere ematen die zerbitzua. ***Indarkeria-arazoak dituzten erabiltzaileak Bizkaiko Foru Aldundiak emakumeei arreta psikologikoa emateko programa berezira bideratzen dira. Programa hori abian da Zallan, 2009. urteko maiatzetik. Iturria: geuk egina, Bizkaiko lurralde historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

1.4. FAMILIETAN ESKU HARTZEKO PROGRAMA ESPEZIALIZATUA Esparrua eta egoera orokorra 2006ko maiatzaz geroztik, familian esku hartzeko programa bat dauka Bizkaiko Foru Aldundiak, emakumeen kontrako etxeko indarkerian espezializatutakoa. Hori arautzen duen dekretuak21 jasotzen duen eran, zerbitzu hori abiarazi zen "... genero indarkeriaren biktima izanda tratu txarrak eman dizkien pertsona bizi den ezkontza-egoitzara itzultzea edo bertan geratzea erabakitzen duten emakumeentzako zein familia hauetan bizi diren adingabekoentzako balorazioa egiteko, arreta eskaintzeko, jarraipena egiteko eta laguntza psikologiko eta sozialerako programarik ez zegoela ikusita”. Programak aukera ematen du gerta daitezkeen krisi-egoerei aurre egiteko, eta trebakuntza eta baliabideak eskaintzen dizkie indarkeria horren biktima direnei, egoerari konponbide egokia eman ahal izateko. Hauek izan daitezke programaren onuradun: 1. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak (adingabekoen kargura egon zein ez egon), harrera-zentro batean egon ondoren, erasotzailea bizi den etxera itzultzen direnak. 2. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak eta haien kargura dauden adingabeak, erasotzailearekin bizi direnak eta salaketarik jarri ez dutenak. 3. Hainbat salaketa jarri eta kendu ondoren, bikotekidearen eta bien etxebizitzara itzultzen direnak (adingabekoen kargura egon zein ez egon). 4. Tratu txarren biktima izan diren emakumeak (adingabekoen kargura egon zein ez egon); erasotzailearekin bizi ez arren, berriro ere elkarrekin bizitzen hasteko eta, beraz, tratu txarrak berriro jasateko arrisku handia izan dezaketen emakumeak. 5. Lehen aipatutako egoeretan tratu txarrak jasotzen dituzten emakumeen kargura dauden adingabeak. Bi motatako esku-hartzeak egiten dira programan:

Banakakoa, emakume bakoitzarentzako eta adingabe bakoitzarentzako ibilbide pertsonal eta malgu bat diseinatu. Ibilbide horretan, esku hartzeko proiektua osatzen duten arloan lantzen dira; eta

Taldekoa, bai emakumeekin bai adingabekoekin, norberaren garapenerako, ideologizaziorako eta autolaguntzarako.

21 232/2007 Foru Dekretua, 2007ko abenduaren 10ekoa, etxean gertatzen den emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku-hartzeko programa, Gizarte Ekintza sailarena, arautu duena (BAO 249. zenb. 2007/12/24koa).

Hamabi bat hilabeteko zenbait fase ditu programak. Nolanahi ere, kasu bakoitzaren ezaugarrien eta bilakaeraren arabera, fase horiek luzatu egin daitezke. 2012ko erabiltzaileak: alderdi orokorrak 2012ko kopuruak kontuan izanda, programa honek artatzen duen eskaera urte horretan hedatu da gehien. 76 emakume eta haien ardurapeko 72 adingabe (35 mutiko eta 37 neskato), guztira 148 lagun, artatu dira. Programaren ibilbideko erregistrorik handiena da kopuru hori, eta 2011. urtearekin alderatuta, %30 egin du gora. Programa honen urterik urterako aldaketa handiena da. Programa neurrizko erritmoan hazi da 2006. urtean abian jarri zenetik. Emakumeen eta beren seme-alaben taldeak bereizita aztertuz gero, bi taldeetan aldakuntza-ehunekoa asko hazi da 2011. urtearekin alderatuta: %25 emakumeen kasuan, eta %36 adingabeen kasuan. Deigarria da 2012. urtean adingabeen kasu ugari erregistratu izana, ia emakumezko erabiltzaileen antzeko maila.

1.32. grafikoa. Emakumeen aurkako etxeko indarkerian espezializatutako Familian Esku Hartzeko Programan artatutako pertsonak (BFA). 2006-

2012

0

50

100

150

200

Arta

tuta

ko p

erts

ona

kop.

Emakume kop. 36 56 56 57 61 61 76

Adingabe kop. 21 39 40 39 51 53 72

Guztira 57 95 96 96 112 114 148

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera-hilabeteekiko. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila

1.16. taula. BFAko Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako Familietan Esku Hartzeko Programako emakumezko erabiltzaileen aldakuntza (%)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Emakume kop. 36 56 56 57 61 61 76 % aldakuntza 2005rekiko - 55,6 55,6 58,3 69,4 69,4 111,1 urte arteko % aldakuntza - 55,6 0 1,8 7,0 0 24,6

* Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera-hilabeteekiko.


Kasuen kopuruak gora egin du; hain zuzen, programaren zazpi urteetako alta-kopururik handiena izan da, eta horixe da testuinguru horretako (kasu-kopuruak gora egitea, alegia) egiturazko ezaugarri nagusia. 2012. urtean, 40 emakumek bat egin zuten programarekin, urtean esku hartu ziren kasu guztien %52,6 hain zuzen. Kasu berriek aurreko kasuen kopurua gainditzen duten lehen aldia da. Familia-eraketa Familia-eraketari dagokionez, 2012. urtean, artatutako emakumeen gehiengoak (%72) seme-alabak zituen bere kargura, kasu gehienetan adingabeak. Hori dela eta, adingabeen kopurua handia izan da programan. Hain zuzen ere, 41 emakume seme-alaba adingabeak dituzte; Kasu gehienetan zeharka egin da esku-hartzea, amaren bitartez, eta 15 kasutan zuzenean esku hartu da adingabekoarekin. Lau erabiltzailek adingabeak dituzte bere kargura, bai eta adin nagusiko seme-alabak ere. Horrez gainera, 11 emakumek 18 urtetik gorako seme-alabak dituzte. Era berean, 2012ko erabiltzaileetako batek mendekotasun-egoeran dagoen pertsona heldu bat du bere zaintzapean. Erabiltzaileen profila Adina 2012. urtean, emakumeen %50ak 40 urte baino gutxiago zituen (2011. Urtean %44,3ak). Datu horrek adierazten du pixkanaka-pixkanaka gero eta erabiltzaile gazteagoek erabiltzen dutela programa. Programaren hasierako urteetako adin-profilean 50 urte eta gehiagoko emakumeak erabiltzaileen %45 ziren batez bestean, %50 ere 2009. Horrek argi uzten du programaren helmena, adin-talde horrek, oro har, ordezkaritza txikiagoa izaten baitu beste mota bateko baliabideen erabiltzaileen artean.

2012. urtean, 50 urte baino gehiagoko emakumeak erabiltzaileen %26,3 ziren (2011n %32,8). Ehunekorik txikiena da programa abian jarri zenetik. Kasu berriei erreparatzen bazaie, ehunekoa are txikiagoa da (%22,5). Horrek adierazten du segur aski datorren urtean erabiltzaileen adinak behera egiteko joerak bere horretan jarraituko duela.

1.33. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako Familian Esku Hartzeko Programan artatutako emakumeak (%), adinaren

arabera (BFA). 2007-2012

%0 %25 %50 %75 %100

2007

2008

2009

2010

2011

2012

18-29 30-39 40-49 50-64 65 edo gehiago


Jatorria 2012. urtean, programan parte hartzen duten emakume atzerritarren ehunekoa %26,3koa izan zen. Latinoamerikako (%60), Afrikako (%25) eta Europako (%15) herrialdeetatik etorritakoak dira. Programaren bizitzako zazpi urteetan, programako atzerritarren ehunekoa %16 (2008. urtean) eta ia %38 (2011. urtean) artean egon da.

1.34. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku-hartzeko programan (BFA) artatatutako emakumeak, herritartasunaren

arabera. 2006-2012

% 27,8 % 23,2 % 16,1 % 19,3 % 31,1 % 37,7 % 26,3

% 72,2 % 76,8 % 83,9 % 80,7 % 68,9 % 62,3 % 73,7

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Kas

uen

%



Jatorrizko udalerriak 2012. urtean artatutako erabiltzaileak Bizkaiko 26 udalerritakoak dira, eta horrek esan nahi du programa gehiago dibertsifikatu dela abiatu zenetik. Kasu berriak 17 udalerritakoak dira, eta %40 baino gehiago Bilbo (%27,5) eta Barakaldo (%15,0) artean banatzen da. Pixkanaka, programan parte hartzen duten erabiltzaileen jatorrizko udalerrien multzoa handituz doa. Herri gero eta gehiagotako emakumeek esku hartzen dutela eta kasu berriak ugaritu egin direla kontuan hartuta, pentsatzekoa da urratsak eman direla emakumeak programara bidera ditzaketen erakundeek egitasmoaren berri gehiago jakin dezaten. Jasandako tratu txar mota Indarkeria-ekintzen izaera edo adierazpena nolakoa den, hainbat tratu txar mota bereizten dira. Mota bateko indarkeria egoteak ez du esan nahi besterik ez dagoenik; aitzitik, gainjarrita agertu ohi dira sarri. “Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak” dokumentuan zehaztutako definizioak zehazten dira ondorengo taula honetan. Etxeko tratu txarrak eta sexu-erasoak jasaten dituzten emakumeei arreta hobea emateko erakunde arteko Akordioaren Jarraipen Batzordeak adostu zuen aipatutako agiria. Hona hemen definizioak:

Indarkeria fisikoa: akzidentala ez den jarrera edo ekintza, emakumeari min fisikoa sortzen diona edo sor diezaiokeena (bultza egitea, jotzea, erretzea, gauzak botatzea, armak erabiltzea, mutilazioak egitea, etab.). Sexu-indarkeria: akzidentala ez den sexu-jarrera edo -egintza, emakumearen borondatearen kontra egindakoa. Indarkeria ekonomikoa: Emakumeak diruari buruzko informazioa edo dirua erabiltzea eragozten duen eta akzidentala ez den jarrera edo ekintza oro, egindako gastuen gaineko kontrola zehazten duena, bai eta gastuen erabilera okerraren (xahutzea) gainekoa ere, harremanaren edota bizikidetza-unitatearen beharren kaltetan. Indarkeria psikologikoa: emakumearen banakako nortasuna gutxiesteko xedea duen eta akzidentala ez den jarrera edo ekintza oro, hitzezkoa edo hitzezkoa ez dena (irainak, mehatxuak, haren ekintzei, sinesmenei eta iritziei balioa kentzea, etab.), kalte psikologikoa, balio-galera edo sufrimendua eragiten duena. Indarkeria soziala: Emakumearen banakako nortasunari jendaurrean balioa kentzea edo hura isolatzea edota hari harreman sozialak (familiakoak, lagun-artekoak, auzokoak, elkarteetakoak edo lanekoak) garatzeko autonomia kentzea xede duen eta akzidentala ez den jarrera edo ekintza oro, hitzezkoa edo hitzezkoa ez dena. “Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoa”. Erakundeen Arteko Akordioaren

Jarraipenerako Batzordea

Bost indarkeria-mota horiek aintzat harturik, programaren erabiltzaileek jakinarazitako indarkeria-adierazpenak nahiko antzekoak dira urtez urte. 2012. urtean, aurreko urteetako era berean, indarkeria psikologikoko ekintzak erregistratzen dira maizen. Programako erabiltzaile guztiek bizi izan dituzte, baina %19,7ak pairatu du indarkeria mota hori soilik (2011n %24,6a). Mota horretako indarkeria ezin da gainerakoengandik bereizi, beste mota batzuetako indarkeriazko ekintzek beti ekartzen dutelako kalte psikologikoa. Gainerako kasuetan (61 emakume, % 80,3), zenbait motatako indarkeriak gainjartzen ziren: Kasu guztietan salatzen da indarkeria fisikoa indarkeria psikologikoarekin batera. Tratu txar ekonomikoen (%64,5) eta sozialen (%65,8) kasuak urriagoak dira. Azkenik, erabiltzaileen % 43,4ak (33 emakumek) aurrekoez gain noizbait sexu-indarkeria ere jasan izana adierazi dute. 2011. urtearekin eta aurreko urteekin alderatuta, 2012ko kopuruek adierazten dute askoz ere kasu larriagoak izan direla, indarkeria moten konbinazioari dagokionez (hurrengo grafikoa). Programako kasu berrien profila aztertuz gero, erreparatzen da konplexutasun handiena horiexek dutela: %100 indarkeria psikologikoa, %90 indarkeria fisikoa, %80 indarkeria soziala, %72,5 etxeko indarkeria eta %50 sexu-indarkeria.

1.35. grafikoa. Etxean tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programaren

erabiltzaileek jasandako tratu txar mota (BFA). 2011-2012

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0

Sexuala

Ekonomikoa

Soziala

Fisikoa

Psikologikoa

2011 2012


Adingabeen profila (kasu berriak) Guztira 72 adingabek jasotzen dute arreta 2012. urtean programa honen bidez: 37 neskatok (% 51,4) eta 35 mutikok (% 48,6). Adinen araberako banaketa antzekoa da bi kasuetan, %60 inguruk ez du zortzi urte baino gehiago.

1.36. grafikoa. Familian esku hartzeko programan, etxean tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen aurkako indarkerian espezializatuan, arreta jasotzen duten adingabeak adinaren arabera (BFA). 2012


Neskatoen adina 2012

0-4%32

5-8%27

9-12%19

13-16%14

17-18%8

Mutikoen adina 2012

17-18%14

13-16%14

9-12%15 5-8

%34

0-4%23

1.5. FAMILIEN ELKARGUNE ZERBITZUA (FEZ)

Esparrua eta egoera orokorra Euskal Autonomia Erkidegoan, uztailaren 1eko 124/2008 Dekretuak, deribazio judizialaren bidezko Familien Elkarguneak arautzen dituenak22, xedatzen ditu deribazio judizialaren bidezko Familien Elkarguneek gizarte-zerbitzuen arloan bete behar dituzten baldintzak, eginkizunei, baliabide materialei eta langileei dagokienez. Halaber, hala definitzen du dekretuak baliabide mota hori: “Familien Elkargunea espazio neutral eta egokia izango da, non diziplina anitzeko ekipo tekniko baten laguntzarekin eta segurtasun eta ongizate bermearekin, krisi egoeran den edo, egoera horretan ez bada ere, gizarte-hezkuntzazko jarraipen- eta laguntza-zerbitzua behar duen familia bateko kideen arteko topaketa gertatuko den, eta nolanahi ere, bere erabilera ebazpen judizial bidez xedatua izango da”.

Abenduaren 5eko Gizarte Zerbitzuei buruzko 12/2008 Legearen arabera (40.3 artikulua), Eusko Jaurlaritzari dagokio Familien Elkargune Zerbitzua (aurrerantzean FEZ) ematea, deribazio judizialeko kasuetan laguntzeko modalitatean. Hasiera batean, Gizarte Gaietako Saila arduratu zen zerbitzuaren kudeaketaz, eta 2011ko azaroaz geroztik Justizia Sailarena da ardura23.

Bizkaian, Bizkaiko Foru Aldundiak Familien Elkargune Zerbitzua (FEZ) du 2002. urteaz geroztik Bilbon. Banaketa-prozesuan zehar eta horren ondoren, adingabeko seme-alaben eta aitaren eta amaren artean harreman gatazkatsua edo harremanari eusteko zailtasuna duten familientzat da zerbitzu hori. Eta 2007. urteaz geroztik, Arreta Espezializatuko Familien Elkargune Zerbitzua (AEFEZ) ere badu Aldundiak, kasu hauetarako: adingabea Administrazioaren zaintzapean dagoenean, adingabekoaren edo nerabearen eta haren guraso, senitarteko edo hurbileko pertsonen arteko bisitak egin ahal izateko.

Eusko Jaurlaritzak ez zuenez baliabide material eta tekniko nahikorik eta egokirik Bilboko deribazio judizialaren bidezko FEZa emateko, Bizkaiko Foru Aldundiari proposatu zion Lankidetza Hitzarmen bat sinatzea bi erakunde horien artean. 2010eko urriaren 27an sinatutako Hitzarmen horren bitartez, Jaurlaritzak Aldundiari agindu zion deribazio judizialaren bidezko Familien Elkargune Zerbitzua ematea, baita zeregin hori arautzea ere. Gainera, Hitzarmenak urte horretako urtarrilaren 1era atzeratu zuen bere indarraldia.

AEFEZa zabaldu zenetik, deribazio judizialaren bidezko kasuetara bideratu da FEZa. Hala, zerbitzu horretan artatzen diren kasuen artean daude tratu txarren biktima izan diren emakumeen kasuak, adingabeko seme-alabak beren kargura izan eta babes-agindu bat duten emakumeenak, hain zuzen. Babes-agindu horrek erasotzailea urruntzeko neurria ezartzen du, eta, orobat, adingabeak bisitatzeko erregimena arautzen du.

22 124/2008 Dekretua, uztailaren 1ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan deribazio judizialaren bidezko Familien Elkarguneak arautzen dituena (EHAA, 2008/08/07koa). 23 239/2011 Dekretua, azaroaren 22koa, Euskal Autonomia Erkidegoan deribazio judizialaren bidezko Familien Elkarguneak arautzen dituen dekretua aldatzen duena (EHAA, 2011/12/01ekoa).

Foru Aldundiak kudeatutako zerbitzu horrez gain, 2012an izan dira antzeko beste baliabide batzuk Bizkaian: 2002az geroztik Portugaleteko Udalak ere Familien Elkargune Zerbitzua eskaintzen du; eta 2009ko abenduan eta 2010eko otsailean beste FEZ bana jarri zituzten martxan Barakaldoko Udalak eta Enkarterriko Mankomunitateak, hurrenez hurren.

1.5.1. Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatutako baliabide autonomikoa 2012an, Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatutako Familien Elkargune Zerbitzuak 302 familiatako 383 adingabe artatu zituen. 127 familiatan amak babes-agindua zuen, eta egoera horrek 181 adingaberi eragiten zien (adingabeen % 47,3ri, hain zuzen).

Zerbitzuan sartzen den kasu-kopuruaren bilakaeraren ezaugarri bat da kopurua etengabe ari dela hazten, Etxeko indarkeriaren biktimak babesteko Agindua arautzen duen Legea onartu zenetik, eta haren ondoren Aginduak ugaritu izanaren ondorioz. Legea onartu eta hurrengo urteetatik hona, FEZera bideratutako kasuen artean gorantz egin du beti amarentzako babes-agindua izan dutenen kopuruak. 2010ean izan zen halako kasu gehien. Hurrengo urtean, 2011n, gutxiago izan ziren halako kasuen deribazio judizialak (-%16), eta zerbitzuko kasu guztiekiko ehunekoa ere txikiagoa izan zen. 2012ko datuetan, urte horretako kopuruen antzekoak ageri dira (urtean FEZera bideratutako kasuen kopuruan zeresan handia du denbora-epe horretan emandako babes-aginduen kopuruak); hau da, antzekoak dira bai bideratutako kasuen kopuruak (bat gehiago erregistratu da), bai kasu guztiekiko ehunekoak. Oro har, 2012ko datuetan ikusten da, baita aurreko urteetako datuetan ere, babes-agindua duten gero eta emakume gehiagok erabiltzen dutela zerbitzu hau, epai bidez agindutako bisita-erregimena betetzeko. Argigarria da datua: 2012ko zifra (127 kasu) 2004koa (16 kasu) baino zortzi aldiz handiagoa da izan ziren.

1.37. grafikoa . Amaren aldeko babes-agindua duten kasuen kopurua Familien Elkargune Zerbitzuan (BFA). 2004-2012

0

50

100

150

200

250

Kas

u ko

p.

Adingabeak 23 21 83 145 187 199 214 180 181

Emakumeak 16 18 63 113 143 146 151 126 127

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012


FEZera bideratutako kasuak handitu egin direnez, pisu erlatiboa ere handituz joan da. 2010ean, %50 zen ia. 2012an, amarentzako babes-agindua duten familietatik etorritako adingabeak %47,3 izan dira, baina urteko kasu berriei bakarrik begiratzen badiegu, ehunekoa askoz handiagoa da: %51 (118 kasutatik 60).

1.38. grafikoa. Adingabeen banaketa (%) FEZen (BFA), amaren aldeko babes-agindua duten familietakoak diren ala ez aintzat hartuta.

2004-2012

%47,3%46,6%49,2%47,4%39,2%34,4%24,4%7,6%12,0

%52,7%53,4%50,8%52,6%60,8%65,6%75,6%92,4%88,0

%0%10%20%30%40%50%60%70%80%90

%100

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Kas

u %

BA duten familietako adingabeak Gainerako adingabeak


Zalantzarik gabe, datu horrek adierazten du urtez urte gero eta konplexuagoa eta zailagoa dela genero-indarkeriako kasuetan esku hartzea; horren ondorioz, Familien Elkarguneei esleitutako jarduera-protokoloak eta baliabideak berriro aztertu behar direla pentsa daiteke. Era berean, urte hauetan zehar artatutako kasuen eta familien kopuruetan izandako igoeraren bilakaera aztertuz gero, baliabide hauen erabilera-indize argia izango dugu, eta, beraz, oraingo eskaintza handitzekotan, interesgarria litzateke hurbiltasun geografikoaren irizpidea aintzat hartzea, zerbitzua behar duten biztanleek eskuragarriago izan dezaten.

Amarentzako babes-agindua duten kasuen ezaugarriak 2012an FEZera bideratutako adingabeen ezaugarriei erreparatuta, ikusten da, aurreko urteetan bezala, sexu-desoreka dagoela mutilen alde, biztanleria-banaketarekin alderatuz gero. 2012an neskak %42,5 izan dira, eta mutilak %57,5, baina biztanlerian honela daude banatuta: neskak %48,6 dira, eta mutilak, berriz, %51,4.

1.39. grafikoa. FEZra bideratutako kasuen banaketa (%) sexuaren arabera. 2012

Neskak%43

Mutilak%57


2012an FEZera bideratutako adingabeen 181 kasuetatik 156tan egin da jardueraren bat24 (70 neskekin eta 86 mutilekin). Artatutako kasu horietako askotan, haurrak sei urtetik beherakoak izan dira: nesken %57,1 eta mutilen %62,8. Oro har, 2012an adinen araberako banaketan nesken eta mutilen ehunekoak berdintsuak izan dira, 14 urtetik 18 urtera bitarteko taldean izan ezik, hor mutilak gehiago izan baitira (%7,0) neskak baino (%4,3).

1.17.taula. FEZaren (BFA) laguntza jasotzen duten adingabeen artean, amarentzako BA duten familietatik datozenak, sexuaren eta adinaren arabera. 2012

GUZTIRA Neskak % Mutilak % 0-3 urte 57 24 34,3 33 38,4 4-6 urte 37 16 22,9 21 24,4 7-13 urte 46 22 31,4 24 27,9 14-17 urte 9 3 4,3 6 7,0 Zehaztu gabe 7 5 7,1 2 2,3

Guztira 156 70 100,0 86 100,0 Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Gizarte Ekintza Saila.

24 Urte horretan kasu horietan jardueraren bat egin zen. Jardueratzat hartzen da FEZaren berezko zerbitzuren baten plangintza egitea eta/edo FEZaren berezko zerbitzuren bat abian jartzea (entregatzea eta jasotzea, zaindutako bisitak eta zaindu gabeko bisitak). Espediente bat 6 hilabetean egoten da irekita inolako jarduerarik egin gabe, eta denbora hori igarota, administrazio-itxiera egiten zaio. Halaber, espediente bat irekita egon daiteke jarduerarik egin gabe, zerbitzua erabiltzen hasteko zain, epai bidez agindu bada zerbitzu hori erabiltzea, gurasoek beharrezkotzat jotzen dutenean.

1.5.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak Foru Aldundiak kudeatutako FEZak Bizkaiko lurralde osoan ematen du zerbitzua, baina horrez gainera, beste hiru erakundek ere badituzte elkargune-zerbitzuak: Portugalete eta Barakaldoko udalerriek, eta Enkarterriko Udalerrien Mankomunitateak. Portugaleteko Udalaren baliabidea 2002an jarri zuten martxan, Foru Aldundiko zerbitzuarekin batera. Gaur egun, udalerriko biztanleria ez ezik, Barakaldoko Epaitegi Barrutiko25 gainerako udalerrietan bizi diren pertsonak ere artatzen ditu (Barakaldokoak izan ezik, hor beste FEZ bat baitute). Abenduaren 5eko Gizarte Zerbitzuen 12/2008 Legeak xedatutako eskumen-esleipena dela medio, Lankidetza Hitzarmena sinatu dute Eusko Jaurlaritzak eta Portugaleteko Udalak, zerbitzua egokiro emateko. Testua Tokiko Gobernu Batzarrean onartu zen 2010eko otsailaren 26an, eta indarraldia ekitaldi horretako urtarrilaren 1era atzeratu zen.

Era berean, 2009ko abenduan hasi zen lanean Barakaldoko Udaleko Familien Elkargunea. Hasiera batean, zerbitzua udalerriko adingabeentzat eta haien familientzat zen, baina Barakaldoko Epaitegi Barrutiko26 kasu batzuk ere onartzeko aukera ematen zuen (Portugaletekoak izan ezik, esan bezala, beren FEZa baitute).

Hilabete batzuk geroago, 2010eko otsailean, Enkarterriko Udalerrien Mankomunitatean ere gisa horretako baliabide bat ezarri zuten, Balmasedako Epaitegi Barrutia27 osatzen duten udalerrietako biztanleak artatzeko.

Erabiltzaileak

Aldundiak kudeatutako FEZean gertatzen den bezala, amarentzako babes-agindu bat tartean duten familietatik etorritako adingabeak zerbitzuan artatutako kasuen erdiak izan ohi dira, gutxi gorabehera. Dena den, 2012an Barakaldoko FEZean ehuneko txikiagoa erregistratu da (%25,4): zortzi neska (%47) eta bederatzi mutil (%53); guztira, 17 adingabe 2012an, eta 2011n, berriz, 24. Hala ere, kopuru absolututan, babes-agindua duten emakumeen kopurua aurreko urteetakoen antzekoa da (15 kasu 2012an; 17 kasu 2011n, eta 12 kasu 2010ean). Enkarterriko Udalerrien Mankomunitatearen zerbitzuan arreta eman zaien 14 adingabeetatik zortziren kasuan (%57,1) amak babes-agindua dauka. Egoera horrek hiru neskari eta bost mutili eragiten die. 2011n ere egoera horrek zortzi adingaberi eragiten zien.

25 Barakaldoko Epaitegi Barrutiko udalerriak: Abanto eta Abanto-Zierbena, Alonsotegi, Barakaldo, Muskiz, Ortuella, Portugalete, Santurtzi, Sestao, Trapagaran, Zierbena. 26 Ibíd. 27 Balmasedako udalerria eta Enkarterriko Mankomunitateko udalerriak hartzen ditu: Artzentales, Galdames, Gordexola, Gueñes, Karrantza Harana/Valle de Carranza, Lanestosa, Sopuerta, Trucios-Turtzios eta Zalla.

Portugaleteko baliabideak egin du, Aldundiko zerbitzuarekin batera, orain arteko ibilbiderik luzeena. Bada, Portugaleteko FEZean jasotako datuen arabera, 2012ko kasuen %48,5ean amaren aldeko babes-agindua zegoen, eta horixe da kasuen kopuru handiena: 47 adingabe (18 neska eta 29 mutil).

1.18 taula. Portugaleteko Udalak kudeatutako Familien Elkargunea. Amaren aldeko Babes Agindua (BA) duten familiak, 2006-2012 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Guztira 06-12 Adingabe-kop. 26 12 21 31 35 39 47 211 Emakume-kop. 21 13 16 24 27 30 37 168

FEZeko kasu guztien %

%46 %44 %40 %47 %54 %45 %47,4 %46 (batez bestekoa)

Iturria: Portugaleteko Udalaren datuak oinarritzat hartuta egina.

1.40. grafikoak. FEZetan (udalerri/mankomunitate) arreta jasotzen duten adingabeen banaketa (%), amaren aldeko babes-agindua duten

familietatik datozen ala ez aintzat hartuta. 2012

50

50

6

47

17

8

%0 %25 %50 %75 %100

Portugalete

Barakaldo

Enkarterrietako Mank.

Gainerako adingabeak BA duten familietako adingabeak

Iturria: Udalerrietako eta mankomunitateetako datuak oinarritzat hartuta egina.

1.6. TELEFONO BIDEZKO ARRETA-ZERBITZUA Esparrua eta egoera orokorra Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoak, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoak, hauxe dio informazio-eskubideari buruzko 18. artikuluan: “Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeek eskubidea dute beren egoerari egokitutako informazio eta aholkularitza osoa jasotzeko”. Aipatutako informazio horren barruan daude “Lege honetan jasotako neurriak, emakume horien babes eta segurtasunari buruzkoak, bai eta Legean aurreikusitako eskubide eta laguntzei eta arreta, larrialdi-, sostengu- eta oso-osoko sendatze-zerbitzuak ematen diren tokiei buruzko informazioa ere”. Euskal Autonomia Erkidegoan, 2012. urtean, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzari dagokio, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailaren baitan, Genero Indarkeriaren Biktima diren Emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzua –SATEVI- (900 840 111)28 kudeatzea. Zerbitzu hori 2006an abiarazi zen. Telefono-zerbitzu hori erkidego-mailakoa da, doakoa, eta zerbitzu etengabekoa eskaintzen du: urtean 365 egunean, eta egunean 24 orduz. Indarkeria-ekintzak jasaten dituzten eta horien ondorioz ahultasun-egoeran dauden emakumeei etengabeko laguntza psikologikoa, informazioa eta orientazioa eskaintzen die zerbitzu horrek. 51 hizkuntzatan erantzuten ditu deiak, bai eta entzumen-urritasuna duten pertsonei ere. Eginkizun hauek ditu, besteak beste:

- Zerbitzua erabiltzen dutenei aktiboki entzutea, emakume horiei emozioei eusten laguntzeko eta arreta- nahiz laguntza-prozesuak egoki kudeatzeko.

- Esku-hartze prozesuetan emakume horiei informazioa eta aholkua banaka ematea. - Edozein eratako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeak arreta eta

laguntzarako zerbitzu egokiarekin harremanetan jartzea, bakoitzak zer behar eta premia dituen kontuan hartuta.

- Komunitateko bitarteko eta baliabide publiko nahiz pribatuetan aritzen diren profesionalekin elkarlanean aritzea.

- Esku-hartzearekin lotutako informazioa kudeatzea, edozein eratako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen egoeraren berri hobeto jakin dadin.

2011. urtetik, zerbitzu honek erasotzailearen zigor-egoeraren berri ematen dio biktimari, Ertzaintzari eta/edo udaltzaingoari (kartzelatik ateratzea, zigor-baimenak, espetxez aldatzea, etab.).

28 Lehen “Etxeko tratu txarren edota sexu-erasoen biktima diren emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzua”, 2006an abian jarritakoa, eta Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak kudeatutakoa.

SATEVIn jasotako deiak Eskuragarri dugun informazioaren arabera, SATEVIk guztira 2.659 dei jaso zituen Bizkaitik 2012. urtean; hau da, 220 dei baino gehiago hilean. 2006an zerbitzua abian jarri zenetik izandako dei-erregistro handiena da. Dei kopuru hori 2011n izandakoa baino pixka bat handiagoa da (%2 egin du gora). Euskal Autonomia Erkidegoan izandako kontsulta guztien %59 da, eta EAEn, berriz, dei kopuruak %10 egin du behera aurreko urtearekin alderatuta (2012an 4.500 dei jaso dira, eta 2011n 4.979 jaso ziren). Grafiko honetan, Bizkaian zerbitzu horren erabilerak zer ibilbide izan duen ikus daiteke. Goranzko joera izan du, segur aski biztanleriak pixkanaka-pixkanaka zerbitzuaren berri izan duelako29, eta joera horretan hainbat hazkuntza-fase bereizten dira: zerbitzuaren lehen hiru urtetan pixkana hazi zen deien kopurua; 2009an eta 2010ean nahiko egonkorra izan zen; eta 2011n igoera nabarmena izan zuen, eta 2012an maila horri eutsi zion. Azken urte horretan, jasotako dei kopurua hasierako erregistroaren halako hiru izan da.

1.41. grafikoa. Genero Indarkeriaren Biktima diren Emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzura Bizkaitik egindako dei egokien*

kopurua. 2006tik-2012ra bitarteko bilakaera.

500

800

1100

1400

1700

2000

2300

2600

2900

Deien kop. 844 1.222 1.834 1.782 1.822 2.608 2.659

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(*) Dei egokiak: emakumeen aurkako indarkeriarekin lotutakoak soilik. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta. 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila zenarenak (gaur egun, Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila); 2009-2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea.

29 2008ko otsailean lankidetza-hitzarmena sinatu zen Estatuko Administrazio Orokorraren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean. Horren arabera, EAEtik 016ra (genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei informazioa eta aholkularitza emateko telefono bidezko zerbitzua emateko zenbakia, estatu-mailako dena) genero-indarkeriarekin lotuta egiten diren deiak erkidegoko zerbitzura automatikoki eratortzea bermatzen da. Beste alderdi batzuen artean, hitzarmenak erkidegoko zerbitzua EAEn burutuko diren kanpainetan hedatzea ere jasotzen du, 016 telefono bidezko zerbitzuarekin batera 900 840 111 telefono-zerbitzua agerraraziz. Horri erkidegoko Administraziotik gauzatutako baliabidea zabaltzeko jarduerak gehitzen zaizkio.

Zer pertsona motak deitzen duen 2012n jasotako deiak 986 pertsonei dagozkio (2.659), kontuan izan behar baita batzuetan pertsona berak behin baino gehiagotan deitzen duela Zerbitzura. 2012. urtean erregistratutako erabiltzaileen guztizko kopuruan %15,1eko beherakada izan da 2011. urtearekin alderatuta (1.170 pertsona), eta oro har, azken urteetako erregistroaren azpitik dago. 2006. urtean zerbitzua abian jarri zenetik gertatzen den bezala, 2012an ere, zerbitzuarekin harremanetan jarri diren hamar lagunetik bederatzi emakumezkoak dira. 2012. urtean guztira 65 gizonek deitu zuten zerbitzura (2011. urtean 67 izan ziren). Zerbitzuaren irismena eta garrantzia aintzat hartuta, kopuru horrek agerian uzten du beharrezkoa dela kolektibo hori sentsibilizatzeko neurriekin jarraitzea eta, agian, baliabidea hedatzeko kanpainak modu berezian bideratzea. Zerbitzu hau erabiltzen duten pertsonen ezaugarriak aintzat hartuta, hiru profil mota bereizten dira: indarkeria-egoera bizi duten emakumeak; indarkeria pairatzen duten emakumeen gertuko pertsonak edo senideak; eta biktimarekin harremana izan dezaketen edo ez duten profesionalak. 2012. urtean, kontsultaren bat egin duten pertsonak honela banatuta daude: 719 (%72,9) indarkeriaren biktima diren emakumeak dira; 200 (%20,3) emakume biktimen gertuko pertsonak edo senideak; eta 67 (%6,8), profesionalak. 2012an zerbitzura deitu duten pertsona kopuruaren beherakada, aurreko urtearekin alderatuta, hiru taldeetan antzeman da, pixka bat nabarmenago gertuko pertsonen edo senideen artean (%25 gutxiago, bai gizonen bai emakumeen kasuan). Hala ere, profilen arabera, iazkoaren antzeko banaketa erlatiboa mantentzen da, eta oraindik azpimarra daiteke biktimen gertuko pertsonen edo senideen taldeak gero eta gehiago erabiltzen duela baliabide hori, lehen funtzionamendu urtearekin, 2006. urtearekin, alderatuta: 2006. urtean, deiren bat egin zutenen %13 izan ziren; eta 2012an, berriz, %20,3. Kopuru horiek ikusita, ondoriozta daiteke genero-indarkeria pairatzen duten emakumeen gertuko pertsonek gero eta inplikazio handiagoa dutela. Oro har, 2012ko kopurua (200) 2006. urtean erregistratutakoaren halako bi da (103).

1.42 grafikoa. Telefono bidezko Arreta Zerbitzuaren erabiltzaileen banaketa (%). Alderaketa: 2006 eta 2011.

N=778

2006

%78

%13

%9

Biktimak Gertukoak/senideak Profesionalak

(N= 986)

2012

%73

%20

%7

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta. 2006ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila zenarenak (gaur egun, Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila); 2012ko datuak, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea.

Zerbitzuaz baliatu diren hiru taldeak sexuaren arabera aztertuta, banaketa 2011. urtekoaren antzekoa da: biktima guztiak, bistan da, emakumezkoak dira; gizonezkoak profesionalen taldean daude, hamar lagunetik bi gizonezkoak baitira talde horretan (hamarretik bat ziren 2006an), eta biktimaren gertukoen edo senideen taldean ere badaude, kopuru bertsuan, hamar lagunetik bi, alegia (2006an ere hamarretik bat ziren). Zerbitzura deitu duten gizonezko gehienak (%77) azken talde horretan daude, Oso ehuneko handi bat biktimaren gertuko jendea da: %63 senideak dira; eta %12, bikotekidea edo bikotekide ohia. Hala ere, gertukoen edo senideen taldeko emakumeen kasuan, lagunen eta ezagunen taldeak garrantzi esanguratsua du; 2012. urtean %40a osatzen zuten (2011. urtean %32,7). Horrez gainera, lan-ingurunetik datozen eskaerak ere erregistratu dira (%7). Azken talde horretan ez da gizonik izan.

STEVIrekin harremanetan jartzen diren gertuko pertsonen edo senideen taldean antzematen diren sexuaren araberako aldeak ikus daitezke grafiko honetan:

1.43. grafikoa. SATEVIra deitzen duten gertuko pertsonak edo senideak (%), biktimarekin duten harremanaren arabera, sexuka. THB. 2012

50,0

63,3

40,5

14,3

6,8

12,2

2,7 10,2

%0

%25

%50

%75

%100

Emakumeak Gizonak

Bikotekidea/Bikotekide ohia Senideak Lagunak Lan ingurunea Beste pertsona batzuk

Iturria: Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak emandako datuak oinarri hartuta.

Emakumezko biktimak Genero Indarkeriaren Biktima diren Emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzuko datuen arabera, 2012. urtean guztira indarkeriaren biktima diren 926 emakume30 erregistratu ziren, eta erasotzailearen eta jasandako indarkeria motaren arabera, honela banatzen dira. 837 emakumezko (%90,4) bikotekidearen edo bikotekide ohiaren biktima ziren; 59 (%6,4) familia barruan ari ziren jasaten indarkeria; eta 30 emakumezkok (%3,2) sexu-erasoa jasan zuten. Zerbitzuak erregistratutako kasuan artean, beste urteetan bezala, erasotzaile baten baino gehiagoren indarkeria jasaten duten biktimak ere izan dira (%2,5). 2011. urtearekin alderatuta, Genero Indarkeriaren Biktima diren Emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzuak identifikatutako biktimen kopurua handitu egin da, zehazki, 102 emakume gehiago erregistratu dira. Aztertutako hiru taldeetan hauteman da igoera hori, baina askoz ere nabarmenagoa da familia barruko indarkeria eta sexu-indarkerian. Taula. 1.19. SATEVIk identifikatutako emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. BLH. 2011-2012

Oharra: Familia barruko indarkerian, erasotzailea gizonezkoa denean soilik aztertzen dira kasuak. Iturria: Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak emandako datuak oinarri hartuta.

30 Zerbitzura nork deitzen duen alde batera utzita.

2011 2012 Ald.(%)Bikotekidea / bikotekide ohia 770 837 8,7 Familia barrukoa 35 59 68,6 Sexu-askatasunaren aurkako delituak.

19 30 57,9

Guztira 824 926 12,4

Indarkeria-eragilea bikotekidea edo bikotekide ohia zen kasuei erreparatuz (kasu ugarienak dira), %63an uneko bikotekidea zen erasotzailea, eta %36,7an, berriz, bikotekide ohia. Ohi denez, aldi berean zenbait motatako tratu txarrak jasan dituzte emakumezko horiek ere: gehien-gehienek (%97) tratu txar psikologikoak zituzten; erdiak (%50) tratu txar fisikoak ere bai; biktimen %15ek tratu txar ekonomikoa ere jasan zuten; eta %3k tratu txar sexuala ere bai. Emakume biktimen jatorri geografikoari dagokionez, kopuruak 2011ko urteko kopuruen antzekoak dira. Genero Indarkeriaren Biktima diren Emakumeentzako Telefono bidezko Arreta Zerbitzuko erregistroen arabera31, 2012an biktimen %62,6 EAEkoa eta beste autonomia-erkidego batzuetakoa izan zen; eta gainerako %19,3a, atzerritarra. Biktima atzerritarren artean, gehiengoa (%68,2) Amerika erdialdeko edo Hego Amerikako herrialdeetakoa da.

31 Zerbitzuak ez du erabiltzaileen jatorriaren araberako sailkapena. Horrenbestez, ehuneko horiek ez dagozkio kasuen %100ari.

1.7. ETXEBIZITZA-LAGUNTZAK Esparrua eta egoera orokorra Genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzko 1/2004 Lege Organikoak32 hauxe dio 28. artikuluan (Nagusientzako etxebizitza eta egoitza publikoetan sartzea): “Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeak lehentasunezko talde moduan hartuko dira, nagusientzako babes-etxebizitzetan eta egoitza publikoetan sartzeari dagokionez, aplikagarri den legeriak ezarritakoaren arabera". EAEn, honela dio 4/2005 Legearen33, Gizonen eta emakumeen berdintasunerakoaren, 59. artikuluak: “Funts publikoekin finantzatutako etxeen esleipenean, euskal herri-administrazio eskudunek lehentasuna emango diete etxeko tratu txarrak jasotzearen ondorioz beren etxebizitzak utzi behar izan dituztenei. Horretarako, pertsona horien egoera soziekonomikoa eta erregelamenduz ezartzen diren gainerako baldintzak hartuko dira kontuan”. Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako sailburuaren 2006ko urriaren 4ko Aginduan34, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboei buruzkoan, gauzatu zen Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei etxebizitza babestua eskaintzeko Jarduketa Plana (2004an onartu zen plana). Aginduan, neurri hauek ezarri ziren: - Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei Etxebizitza Hutsaren Programako

etxebizitza bat zuzenean esleitzea errentamendu-erregimenean. - Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeak sartzea babes ofizialeko etxebizitzen

alokairu-erregimeneko esleipen-prozeduratan aurreikusitako kupoan, adingabeko seme-alaben ardura duten guraso bakarreko unitateen artean.

32 Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoa, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoa (2004/12/28ko BOE). 33 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2005/03/02ko EHAA). 34 2006ko urriaren 4ko Agindua, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa (2006/10/11ko EHAA).

Neurriak aplikatzea Etxebizitzak zuzenean esleitzea alokairuko erregimenean 2012an, genero-indarkeriaren biktima diren emakumezkoei alokairuko etxebizitzak zuzenean esleitzeko 16 salbuespen-agindu eskatu dira Bizkaian (EAE osoko eskaeren %72,7). Eskaera horietatik, 2012an bertan eskatu dira 11, eta beste 5ak 2011koak dira. Urtean, Bizkaiko Foru Aldundiak aurkeztutako eskaeretatik, bederatzi etxebizitza esleitu dira (%55,6), eta tokiko udal-erakundeek (Bilboko Udalak eta Busturialdeko Partzuergoak, hain zuzen) aurkeztutakoetatik, berriz, bi (%44,4). Ez da eskaerarik ukatu, eta 2012. urtea amaitzean, zazpi zeuden ebazteke.

1.46 grafikoa. Etxebizitzak eta alokairuko etxebizitzak zuzenean esleitzeko salbuespen-aginduen eskaerak. Bizkaia. 2007-2012

5

13 13

1

10

16

5

9

13

53

9

0

5

10

15

20

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Eskaera-kopurua Esleipen-kopurua

Fuente: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta. 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila zenarenak (gaur egun, Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila); 2009-2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea.

Onuradunen ezaugarriak Adinari dagokionez, erdia baino gehiago (%55,6) 41etik 50 urtera bitartekoa zen. Ia erabiltzaile guztiek 50 urtetik behera dituzte (bat bakarrik da zaharragoa). Jatorriari dagokionez, %55,6 atzerritarra da eta lau herrialdetik dator: Errumania, Maroko, Bolivia eta Brasil. Bizikidetza-unitateari dagokionez, pertsona bakarreko familia bat baino ez dago; gainerako erabiltzaileak bizpahiru pertsonako familiak (%%33,3) eta lau pertsonako familiak (%22,2) dira.

Kupo berezian sartzea

Aginduak etxebizitza izateko xedatzen duen bigarren laguntza-neurria, indarkeriaren biktima diren emakumeen egoera hobetzeko, talde hori alokairu-erregimeneko sustapenetan sartzea da, adingabeko seme-alaben ardura duten guraso bakarreko unitateentzako eta/edo genero-indarkeriaren biktimentzako kupoan35. Gogoan izan behar da kupo berezi batean sartzeak ez duela bermatzen etxebizitza bat lortzea, baina aukerak hobetzen ditu etxebizitza lortzeko zozketan parte hartzen duten gainerako pertsonekin alderatuta. 2012. urtearen amaieran, genero-indarkeriaren biktima izatea frogatuta zeukaten emakumeen 176 espediente aktibo zeuden Etxebiden (Etxebizitzaren Euskal Zerbitzua); hau da EAEko %56. Horietatik, 72 (%41) 2012an izandako altak dira, eta gainerakoak, berriz, aurretik irekitako espedienteak. Egindako zozketetan, bi emakumeri esleitu zaie etxebizitza alokairu-erregimenean (EAEko %100). Bestalde, 2012an, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen 98 espediente kupo berezi horretatik zozketetarako kupo orokorrera igaro dira, araudian kupo horretarako zehaztutako bi urteko epea amaitu ondoren. Bilakaerari dagokionez, genero-indarkeriaren biktima diren kupoko emakumeei buruzko datuek adierazten dute kopuruak etengabe gora egiteko joera dagoela, 2012an izan baita aldi osoko kopururik handiena. 2011. urtearekin alderatuta, kupoko espedienteen kopuruak %25,7 egin du gora. 2009. urtea oinarritzat hartuta, igoera %91,3 izan da (EAEn, berriz, 2009ko espedienteen kopuruaren halako bi baino gehiago).

1.47 grafikoa. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumezkoei dagokienez Etxebiden dauden espediente aktiboen kopurua, lurraldeka.

2009-2012

0

50

100

150

200

250

300

350

Bizkaia 92 123 140 176

EAE 153 224 246 315

2009 2010 2011 2012

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta. 2009-2011, Genero Indarkeriaren Biktimei

Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea. 35 Zailtasun handienak dituzten gizarte-taldeei edo oso baldintza berezietan daudenei laguntzeko asmoz, Eusko Jaurlaritzak sustapen bakoitzean etxebizitza-kopuru bat gordetzen du; kopuruak kasuan kasu zehazten dira. Genero-indarkeriaren biktima direnak adingabeko seme-alabak beren kargu dituzten guraso bakarreko familien kupoan sartzen dira alokairu-erregimeneko sustapenetan.

Eskatzaileen ezaugarriak Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei buruz 2012an kupo berezian aktibo dauden espedienteetatik, 73 atzerritarrenak dira (%41,5). Europa, Afrika, Amerika eta Asiako 19 herrialdetik etorriak dira. Gehienak Latinoamerikakoak (%58,9), Magrebekoak (%23,3) eta Europar Batasunekoak (%13,7) dira.

1.8. LAGUNTZA EKONOMIKOAK Esparrua eta egoera orokorra 1/2004 Lege Organikoak, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoak36, biktimentzako zenbait gizarte-laguntza ditu finkatuta 27. artikuluan, biktimen eskubide ekonomikoei buruzko kapituluan. Gizarte-laguntza horien helburua da emakumeei biziraupenerako gutxieneko baliabide batzuk ematea, erasotzailearengandik independizatzeko aukera izan dezaten. Genero-indarkeriaren biktimek babes-aginduaren bidez egiaztatu beharko dute beren egoera. Salbuespenez, harik eta babes-agindua eman arte, salatzailea genero-indarkeriaren biktima izanaren zantzuen adierazpena jasotzen duen fiskaltzaren txostena aurkeztu daiteke37. Ordainketa bakarreko diru-laguntza batean datza babes ekonomikoa; behar adinako baliabiderik ez dutela eta enplegu bat lortzeko zailtasun bereziak dituztela egiaztatzen duten emakumeentzat38. Laguntza horiek Estatuko Aurrekontu Orokorren kontura finantzatuko dira, eta gizarte-zerbitzuetan eskumenak dituzten administrazioek, autonomia-erkidegoek, emango dituzte.

EAEn, 2012an, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Saileko Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzari (GIBLZ) dagokio diru-laguntza horiek eman eta ordaintzearekin lotutako tramitazioa eta ebazpenak39.

Aurreko urteetan bezala, 2012an ere handitu egin behar izan da horrelako laguntzetarako hasieran egokitutako diru-kopurua, jasotako eskaeren kopurua eta onuradun izan zitezkeen emakumeen premiak direla tarteko, eta azkenean, 892.000 € eman dira horrelako laguntzetan40.

36 Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoa, Genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoa (2004/12/29ko BOE). 37 1452/2005 Errege Dekretua, abenduaren 2koa, 1/2004 Lege Organikoaren, abenduaren 28koaren, genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko neurriei buruzkoaren, 27. artikuluan zehaztutako laguntza ekonomikoak arautzekoa (2005/12/17ko BOE). 38 Lehenengo baldintzari dagokionez, biktimak indarrean dagoen lanbide arteko gutxieneko soldataren %75 baino gutxiagoko errenta izan behar du, aparteko bi pagen zati proportzionalak kenduta. Bigarren baldintzari dagokionez (enplegua lortzeko zailtasun bereziak, egoera pertsonal eta sozialengatik), enplegu-zerbitzu eskumendunaren bidez egiaztatuko da. 39 471/2009 Dekretua, abuztuaren 28koa, Herrizaingo Saileko egitura organiko eta funtzionalari buruzkoa (09/09/07ko EHAA, 171 zk.).Txosten hau argitaratzeko datan, dekretu hori indargabetu egin du 194/2013 Dekretuak, apirilaren 9koak, Segurtasun Sailaren egitura organiko eta funtzionalari buruzkoak (2013/04/18ko EHAA, 74 zk.), eta Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren titularrari esleitutako eskumen eta eginkizunak, berriz, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundearen zuzendariari eman zitzaizkion, 2013ko urtarrilaren 31ko Ebazpenaren bidez (2013/02/18ko EHAA, 34 zk.). 40 EBAZPENA, 2012ko urtarrilaren 22koa, Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko zuzendariarena, Herrizaingoko sailburuaren 2011ko maiatzaren 30eko Aginduan aurreikusitako diru-laguntzei Euskal Autonomia Erkidegoko 2012rako Aurrekontu Orokorretan emandako dotazioa iragartzen duena. Izan ere, Agindu horrek Genero-indarkeriaren aurkako Babes Integraleko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen du (2012/01/23ko EHAA, 15 zk.).EBAZPENA, 2012ko uztailaren 13koa, Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko zuzendariarena, zeinaren bidez argitaratzen baita handitu egin dela Herrizaingoko sailburuaren 2011ko maiatzaren 30eko Aginduan aurreikusitako laguntzetara bideratutako kreditua, 2012. Ekitaldirako (2012/08/02ko EHAA, 150 zk.). Agindu horren bidez, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Osorako Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.

Eskaerak eta erabakiak Datuen arabera, 2012an diru-laguntzak jasotzeko Bizkaiko 139 eskaera kontuan hartu dira; hots, EAEn guztira egindako eskaeren %46. Eskaera-kopuru hori kontuan hartutako aldian izandako handiena da. Hain zuzen, 2011. urteko eskaerekin alderatuta, %67,5 egin du gora eskaera-kopuruak. EAEn, oro har, laguntza ekonomiko horiek jasotzeko eskaera-kopuruak gora egin du, baina Bizkaian igoera hori handiagoa izan da: 2009. urtearen aldean, Bizkaiko kopurua ia sei bider handitu da, eta EAEko gainerako lurraldeetan, berriz, lau bider. Eskaeren ebazpenari dagokionez, kontuan hartutako Bizkaiko 139 eskaeretatik 72 onartu egin ziren (%51,8), eta 33 ukatu (%23,7). Ekitaldia amaitzean, 34 eskaera daude ebatzi gabe (%24,5). 1.20. taula. 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluak genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako aurreikusitako diru-laguntzetarako eskaerak, hartutako erabakiaren arabera sailkatuta. Bizkaia. 2009-2012

Guztira Kop.

Onartuak Kop. (%)

Ukatuak Kop. (%)

Ebazteke Kop. (%)

2009 24 8 (33,3) 16 (66,7) 0 2010 39 27 (69,2) 10 (25,6) 2 (5,2) 2011 83 39 (47,0) 15 (18,1) 29 (34,9) 2012 139 72 (51,8) 33 (23,7) 34 (24,5)

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina. 2009-2011, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea.

33,3

69,247,0

66,7

25,6

18,1

5,2

34,9

%25

%50

%75

%100

Lagu

ntza

k (%

)

1.44. grafikoa. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzekonomikorako (1/2004 Lege Organikoaren 27. art.) eskaeren

(%), ebazpenaren arabera. BLH. 2009-2012 aldiko aldera


artikuluan xedatutako diru-laguntzak genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei eman eta ordaintzeko prozedura ezarri zen. EBAZPENA, 2012ko irailaren 17koa, Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko zuzendariarena, zeinaren bidez argitaratzen baita handitu egin dela Herrizaingoko sailburuaren 2011ko maiatzaren 30eko Aginduan aurreikusitako laguntzetara bideratutako kreditua, 2012. Ekitaldirako (2012/10/02ko EHAA, 192 zk.). Agindu horren bidez, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Osorako Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan xedatutako diru-laguntzak genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei eman eta ordaintzeko prozedura ezarri zen.


Aurreko urteetan bezala, ukatutako kasu gehienetan (%57,6), arrazoia izan da horretarako ezinbesteko baldintzak ez betetzea (enplegagarritasun-txostena ez izatea, etab.), edo eskatutako laguntza beste laguntza ekonomiko batzuekin bateraezina izatea (%39,4).

Laguntzen zenbatekoak eta onuradunen ezaugarriak Oro har, laguntzen zenbatekoa langabeziagatik sei hilean jasotzen den kopuruaren parekoa da, eta hamabi, hemezortzi edo hogeita lau hilabetean jasotzen denaren parekora arte ere handitu daiteke, bi aldagairen arabera: biktimaren familia-erantzukizunak (bere kargu zenbat adingabe edo senide dituen), eta biktimak zein bere kargu dituen pertsonaren batek desgaitasuna izatea (%33koa edo hortik gorakoa).

Beheko taulan diru-laguntzen sailkapena laburbiltzen da, aipatutako bi aldagaiek eragin ditzaketen ahultasun-mailaren arabera.

1.2 irudia. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako diru-laguntzen zenbatekoen sailkapena (1/2004 Lege Organikoa, 27. artikulua).

2012an, Bizkaian emandako diru-laguntzen zenbatekoa 411.516 eurokoa izan da (EAE osoan gastatutakoaren %46,1%). 2010ean 204.408* euro eman ziren diru-laguntzetan Bizkaian. 2011n bezala, 2012an ere, aurreko irudian adierazitako lau taldeetako onuradunak izan dira:

• %23,6k oinarrizko zenbatekoa jaso zuen; hau da, langabeziagatik 6 hilean jasotzen den kopuruaren parekoa (2.556 €). Aitortutako desgaitasunik eta ardurapeko seniderik ez duten emakumeek osatzen dute talde hori. Azken urteotako ehuneko txikiena da (2010ean, %33, eta 2011n, berriz, %26), eta horrek adierazten du 2012ko onuradunen artean egoera larriagoko kasu gehiago daudela aurreko urteetan baino.

• %33,3k 12 hilean jasotzen denaren parekoa jaso zuen (5.112 €). Ardurapeko pertsonaren bat edo desgaitasunen bat duten emakumeak dira.

• %38,9k 18 hilean jasotzen denaren parekoa jaso zuen (7.668 €). Ardurapean bi senide/adingabe edo gehiago dituzten emakumeek, ardurapean pertsona ezinduren bat dutenek, edo ardurapean pertsonaren bat izanik desgaitasuna duten emakumeek osatzen dute talde hori.

• Gainerako %4,2ak 24 hilean jasotzen den kopuruaren parekoa jaso zuen (10.224 €); hau da, dekretuak jasotzen dituen zaurgarritasun- edo ahultasun-egoera handieneko bost egoeretako batean daude, bai biktimen beraien desgaitasun-maila altua delako, bai beren kargu dituzten pertsonen kopurua eta desgaitasun-maila handia delako.

18 hilabete(7.668€);

28 onuradun(%38,9)

12 hilabete ( 5.112€)

24 onuradun(%33,3)

6 hilabete (2.556€)

17 onuradun (%23,6)

24 hilabete(10.224€)

3 onuradun(%4,1)

1.45. grafikoa. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako emandako laguntza ekonomikoak (1/2004 Lege Organikoaren 27. art.) zenbatekoen arabera

(langabeziagatiko laguntzaren hilabete-kopuruaren parekoak). BLH. 2012

Iturria: Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundearen (Eusko Jaurlaritza) datuetan oinarrituta egina.

*Zenbateko hori ageri da GIBLZko dokumentu honetan: Genero-indarkeriaren emakume biktimak EAEn. 2011ko emaitzak, http://www.interior.ejgv.euskadi.net. Dena dela, talde bakoitzeko onuradunen kopurua bider dagozkien zenbatekoa eginez gero, 207.036,00 € ateratzen da.

Beraz, 2011n bezala, genero-indarkeriaren biktima izanik 2012an diru-laguntza jaso duten hamar emakumetik zazpi egoera hauetako batean daude:

• senideak/adingabeak dituzte beren kargu. • %33ko edo hortik gorako desgaitasuna duen pertsona bat dute beren kargu. • desgaitasunen bat dute, dela familia-erantzukizunik gabe, dela familia-erantzukizunekin

(pertsona bat beren kargu). • desgaitasunen bat dute, eta bi pertsona edo gehiago dituzte beren kargu

(desgaitasunen bat izan edo ez). Dena dela, 2012an laguntza jasotako emakumeen egoera larriagoa izan da. Hain zuzen, %43,1ek kopuru handieneko laguntzak jaso ditu (langabeziagatiko laguntzaren 18ko eta 24 hilabeteko kopuruaren parekoak). 2011n, %28k jaso zuen horrelako laguntzarik.

Jatorriaren arabera, onuradunen %51,4 atzerritarra da (2011n, berriz, %48,7).12 herrialdetakoak dira, gehienak latinoamerikarrak (%62,2), magrebtarrak (%10,8) eta Afrikako gainerako herrialdeetakoak (%10,8) izanik. Bizkaiko 29 udalerritatik jaso dira eskaerak, eta ikusita biztanle-kopuruaren aldetik oso heterogeneoak direla, pentsatzekoa da aurkeztutako eskaeren banaketa horretan biztanleriarekin lotutako ezaugarriak ez direla arrazoi bakarrak, eta adierazi ere adieraz dezakeela horrelako laguntzak badirenik ere ez jakitea. Onartutako eskaerak 16 udalerritako emakumeen artean banatzen dira (hiru gehiago 2011. urtean baino).Emandako laguntzen erdia baino gehiago (%55,5) Bilboko emakumeek egindako eskaerei dagozkio (udalerri horretakoa da eskaeren %46).

1.21 taula. Onartutako eskaerak, eskatzailearen egoitza-udalerria kontuan hartuta. BLH. 2012

Kop. % Onartutakoen %, eskaeren gain*

Amorebieta-Etxano 3 4,2 60,0 Arrigorriaga 4 5,6 80,0 Barakaldo 5 6,9 45,5 Basauri 2 2,8 66,7 Bilbao 40 55,6 62,5 Durango 1 1,4 20,0 Erandio 6 8,3 66,7 Galdakao 1 1,4 100,0 Gatika 1 1,4 100,0 Gorliz 2 2,8 66,7 Güeñes 1 1,4 100,0 Muskiz 2 2,8 100,0 Orozko 1 1,4 100,0 Portugalete 1 1,4 20,0 Ugao-Miraballes 1 1,4 100,0 Valle de Trápaga-Trapagaran 1 1,4 25,0 Bizkaian, guztira 72 100,0 51,8

* Udalerri horretako emakumeek aurkeztutako eskaeren kopuruaren gain. Iturria: Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundearen datuetan oinarrituta egina.

4. KAPITULUA. SINTESIA “Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005-2009 konparazioa Bizkaiko Lurralde Historikoan” azterlanean jasotzen denez, Bizkaian bizi diren emakume guztietatik %3,3k dio (19.500 emakume baino gehiago dira) etxean azken bi urtean indarkeria-egoerak bizi dituela edo bizi izan dituela. Bizkaiko lurraldeko emakumeei egindako inkesta horretan, indarkeriazko egoera zehatzen bizipenari buruz galdetu zaienean, tratu txarrak jasan dituztela adierazi duten emakumeez gain, %22,1ek dio (zenbaki absolutuetan, 131.000 emakume baino gehiago) gaur egun, sarritan edo batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen aurkako etxe barruko hamalau indarkeria-egoeretariko bat gutxienez jasaten ari dela (Tratu Txar Teknikoko taldea). Multzo horretatik kentzen badira “ez du balioesten egiten duen lana” itemari baiezko erantzuna soilik ematen diotenak, ehunekoa Bizkaiko emakumeen %11,2 da (kopuru absolutua: 66.400 emakume baino gehiago); ikerketaren definizioaren arabera, tratu txar teknikoko taldea da, adiera hertsian. Modu bertsuan, Bizkaian bizi diren emakume guztien %19k dio (kopuru absolutuetan 113.000 emakume baino gehiago dira) ezagutzen dituela inguru hurbilean emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria-egoerak. Zerbitzu publikoetatik datozen datuei esker, jakin daiteke emakume horietatik zenbatek behar izaten dute laguntza instituzionala. Indarkeria-egoerak bizi dituzten emakumeen artean, zati txiki batek salatzen du egoera zerbitzu publikoetan, gauza jakina da hori; eta gehienetan, zaurgarritasun-egoerekin lotutako kasuak izan ohi dira. Hurrengo atalean, laguntza-eskaera horri dagokionez Bizkaiko erakundeek erregistratutako datu nagusiak laburtzen dira.

4.1. GIZARTE-ARLOA Harrera-baliabideak

2012an, Bizkaiko Foru Aldundiko Larrialdiko Harrera Zerbitzuak osotara 173 pertsonari eman zien zerbitzua: 93 emakume (2011n baino %34,8 gehiago), eta haien 79 seme-alabak, eta heldu bat. Emakume horien ia erdiek (%48k) 30 urte baino gutxiago zituzten, eta %84k 40 urte baino gutxiago zituen. %58,1 atzerritarra zen. Hiru emakumek ezgaitasunen bat zuten. 1.400 pertsonak baino gehiagok, emakumeen eta haien ardurapeko senideen artean (adin txikikoak gehienbat), baliabide hau erabili behar izan dute 2004. eta 2012. urteen artean.

Larrialdiko Zerbitzura jo zuten emakumeen %45,2k aldi baterako harrerako modalitatean jarraitu behar izan zuten, foru-baliabideen eta udalerrien baliabideen baitan. 2006az geroztik izan den ehunekorik altuena da, eta urte hartakoaren ia bikoitza da, %22koa izan baitzen. Foru Aldundiko egonaldi ertain edo luzeko harrera-baliabideek guztira 53 pertsona lagundu zituzten, tratu txarrei lotutako arazoengatik (27 emakume, eta haien ardurapeko 26 adingabe). Nabarmentzekoa da 2012an baliabidera iritsitako emakumeen gaztetasuna: %71k 30 urte baino gutxiago zituen, eta ez zegoen 36 urtetik gorako emakumerik. Kasu berri horien artetik, %70,6 atzerritarra zen. Beste urte batzuetan baino neurri handiagoan, ia kasu berri guztiak Foru Aldundiaren Larrialdiko Zerbitzutik datoz; hau da, egoera zailagoetatik. Era berean, udalerrien harrera-baliabideek osotara 136 pertsona hartu zituzten (%21 igo da 2011ko datuekiko): 64 emakume eta haien 70 seme-alabak eta mendeko 2 pertsona heldu. Emakume horietatik %72 atzerritarrak dira (2011n %66).

Udalerrien baliabideetan beren amekin egon diren seme-alaben %90 adingabeak dira (63): 34

neskako eta 29 mutiko.

Okupazioa izan duten udal-baliabide guztietan (hiruk ez beste guztiek izan dute okupazioa 2012an) egon dira adingabeak.

Aholkularitza juridikoa

Foru Aldundiaren aholkularitza juridikoak 393 kasu berriri eman zien arreta. Haietako %28,8k etxeko tratu txarrengatik behar izan zuen aholkularitza (113 kasu), eta %2,5ek sexu-erasoengatik (10 kasu); hau da, hilero ia hamar erabiltzaile berri izan ziren bi indarkeria-mota horiek eraginda (zazpi 2011n). Kasu gehienetan (%85,8), tratu txarra bikotekidearen edo bikotekide ohiaren eskutik zetorren. Ia erdiak (%49) 40 urtetik beherakoak ziren. Jatorriari dagokionez, %18,6 atzerritarrak ziren. Emakume horietatik gehientsuenak (%82,3) aholkularitza juridikoa emateko beren baliabide propioak dituzten udalerrietan edo mankomunitateetan bizi ziren. Bizkaiko 26 erakundek ematen dute zerbitzu hori —guztira, biztanleen %92 hartzen dute—. Baliabide horiek askotariko ordutegiak dituzte, eta erakunde gehienek (%76,9) astean bost ordu baino gutxiagoz ematen dute zerbitzua. 2012an, udalerrietako edo mankomunitateko baliabide guztiek arreta eman dute etxeko tratu txarrak eta/edo sexu-indarkeria jasaten duten emakumeen kasuei. Etxeko tratu txarren kasuan, gehienetan (%93,4) bikotekidea edo bikotekide ohia da erasotzailea. Erabiltzaileen artean, emakume atzerritarrak %30 izan dira (2011n %27,1), eta erakundeen ia bi herenek (%65,4) emakume atzerritarrak artatu dituzte. Adinari dagokionez, %2 18 urtetik beherakoa da, eta %7,1 65 urtetik gorakoa. %3k ezgaitasunen bat zuen.

Udalerrien edo mankomunitateen baliabideek artatutako sexu-indarkeriaren kasuak hogeita hamar bat dira 2012an, %90 kasu berriak dira. Horietatik, %29,6 atzerriko emakumeak dira. Adinari dagokionez, 18 urtetik beherakoak %18,5 dira.

Laguntza psikologikoa

2012n egunero emakumeren batek (370 emakume) ekin zion tratamendu psikologikoari etxeko indarkeria zela-eta Foru Aldundiaren arreta psikologikoa emateko programan etxeko indarkeriagatik, eta kasu gehienetan erasotzailea bikotekidea edo bikotekide ohia zen (%85,6). %16,5 30 urtetik beherakoa zen, eta %22,4k atzerritar herritartasuna zuen. Sexu-erasoak zirela eta, 39 emakumek egin zuten terapia (%43,6 kasu berri). Halaber, Foru Aldundiaren zerbitzuak etxeko tratu txarren eta/edo sexu-erasoen zeharkako 42 biktimari ere eman zien arreta (%83,3 emakumeak). Adin txikikoentzako programan 45 neskatori eta 15 mutikori (60 adin txikikori) eman zitzaien arreta. Kasuen erdiak baino gehixeago urte horretako altak dira: 28 kasu (%75 neskatoak) etxeko tratu txarrei dagozkie, eta 5 kasu (%100 neskatoak) sexu-erasoei.

Erasotzaileei dagokienez, 92 gizonek jaso zuten arreta programaren bidez, ia denek bikotekidearen edota bikotekide ohiaren aurkako indarkeriagatik). Udalerrien eta mankomunitateen baliabideei dagokienez, 2012an 17 erakundek (guztira Bizkaiko emakumeen erdiak baino gehiago hartzen dituzte) zituzten arreta psikologikoa emateko baliabideak, baina gutxitan zen laguntza espezializatua.

2012an, erakunde guztiek izan dituzte etxeko tratu txarren eta/edo sexu-indarkeriaren kasuak. Tratu txarrei dagokienez, %60,4k lehen aldiz eskatu zuen laguntza psikologikoa 2012. urtean (kasu berriak). Gehienetan, bikotekideak edo bikotekide ohiak eragiten zuen indarkeria (%91,2), eta gutxiagotan, berriz, familiako beste norbaitek. Atzerritarrak %25,7 izan ziren (2011n %32,8). 65 urtetik gorako emakumeak kasuen %6,2 dira. Udal-baliabide hauen erabiltzaile berrien %2,2k ezgaitasunen bat du.

Sexu-indarkeriari dagokionez, osotara 17 kasu erregistratu ziren, 11 kasu berri; horietatik, laurden bat baino gehixeago (%26,7) emakume atzerritarrak izan ziren. Adinari dagokionez, erabiltzaile berrien %18 adingabeak dira. Ezgaitasuna duen emakume baten kasu bat ere erregistratu zen.

Familietan esku hartzeko programa espezializatua

2012ko zifren arabera, programa honen bidez artatu direnen kopurua inoizko handiena da. 71 emakumek eta haien kargurako 72 adingabek parte hartu zuten programan; guztira 148 pertsona. Programa martxan jarri zenetik erregistratutako zifrarik handiena da, eta 2011rekin alderatuz, %30 igo da. Programa honetan izandako urtez urteko igoerarik handiena da, 2006an abiarazi zenetik pixkanaka igo izan baita. 2012an, programan parte hartu zuten emakume atzerritarrak %26,3 izan ziren. 2012an artatutako emakumeen erdiek 40 urte baino gutxiago dituzte (2011n %44,3), eta ikus daiteke, beraz, azken urte hauetan programaren erabiltzaileen adina jaitsiz doala. Nabarmendu behar da programa honen hasierako urteetan, emakumeen adina 50 urtekoa edo hortik gorakoa izan ohi zela, eta batez beste erabiltzaileen %45ek adin-profil hori zuela; are gehiago, 2009an %50ek. Artatutako emakume gehienek (%72k) seme-alabak ditu bere kargura, askotan adingabeak, eta horregatik da haien kopurua hain handia 2012an. 37 neskato dira (%51,4) eta 35 mutiko (%48,6); adinari dagokionez antzeko banaketa dute, eta %60 inguruk zortzi urte edo gutxiago ditu. Adingabeekin, kasu guztietan zeharka egin da esku-hartzea, amaren bitartez, eta 16 kasutan zuzenean esku hartu da 2012an (10 neskato eta 6 mutiko). 2011. urtearekin alderatuz, 2012an kasu larriagoak egon dira indarkeria-motak konbinatzeari dagokionez. Programako kasu berrien profila aztertuz, ikus daiteke hauek direla konplexutasun handiena dutenak: erabiltzaileen %100ek jasan du indarkeria psikologikoa;

%90ek indarkeria fisikoa ere bai; kasuen %80tan indarkeria soziala gehitzen da; %72,5etan, indarkeria ekonomikoa; eta %50etan, sexu-indarkeria.

Familien elkargunea 2012an, Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatutako Familien Elkargunean arreta eman zitzaien babes-agindua zeukaten emakumeen 181 seme-alaba adingaberi (FEZeko adingabe guztien %47,3). 2011ko mailari eutsi zaio; orduan jaitsi zen, hain zuzen, lehenengoz 2005az geroztik (-%16,5). Kontuan izan behar da FEZera bideratutako kasuen kopurua emandako aginduen kopuruaren baitan dagoela. Foru Aldundiak kudeatutako FEZera bideratutako kasuen %42,5 neskatoak dira, eta %57,5 mutikoak. Zerbitzuan artatutako kasuen gehiengoa sei urtetik beherako neska-mutilak dira: nesken %57,2 eta mutilen %62,8. Oro har, 2012an adinen araberako banaketan nesken eta mutilen ehunekoak berdintsuak izan dira, 14 urtetik 17 urtera bitarteko taldean izan ezik; hor mutilak gehiago izan baitira (%7,0) neskak baino (%4,3). Amak babes-agindu bat duen familietako adingabeen kasuen ehunekoa antzekoa da Portugaleteko Udalaren FEZean (%48,5) eta zertxobait handiagoa Enkarterriko Udalerrien Mankomunitatearen baliabidean (%57,2). Barakaldoko Udalaren FEZak ehuneko txikiagoa izan du (%25,4), baina termino absolutuan babes-agindu bat duten emakumeen kopurua aurreko urteetakoen oso antzekoa da (15 2012an, 17 2011n eta 12 2010ean).

Telefono bidezko arreta

Telefono bidezko Arreta Zerbitzuak (900 840 111) 2.659 dei jaso zituen Bizkaitik (%2 igo da 2011rekin alderatuz); hilean 220 dei baino gehiago, beraz. Zerbitzua 2006an martxan jarri zenetik erregistratu den dei-kopuru handiena da. Deiak 986 pertsonak egin zituzten (%15,1 gutxiago 2011rekin alderatuz), gehienak emakumeak (hamarretik bederatzi): %72,9 genero-indarkeriaren biktima ziren; %20,3 inguruko pertsonak edo familiakoak ziren (azpimarratzekoa da multzo hori gero eta handiagoa dela, Zerbitzua abiarazi zenetik); eta %6,8 profesionalak ziren.

SATEVIren datuen arabera, indarkeriaren biktima izandako 926 emakume erregistratu ziren guztira 2012an (independenteki nork egin dezan zerbitzurako deia): 837 emakumezko (%90,4) bikotekidearen edo bikotekide ohiaren biktima izan ziren; 59k (%6,4) familia barruan jasan zuten indarkeria; eta 30 emakumezkok (%3,2) sexu-erasoa jasan zuten. 2011rekin alderatuz, SATEVIn 102 emakume gehiago identifikatu dira. Igoera aztertutako hiru taldeetan izan da; igoerarik handiena, hala ere, familia barruko indarkeriak (%68,6 gehiago) eta sexu-indarkeriak (%57,9 gehiago) izan dute.

Etxebizitza

Etxebizitzari dagokionez, Bizkaiak zuzeneko bederatzi etxebizitza-esleipen jaso zituen alokairu-erregimenean, urte horretan egindako 16 eskaerari zegozkionak. Onuradunen erdiek baino gehiagok (%55,6) 41 eta 50 urte bitartean dituzte; ia denek dituzte 50 urte baino gutxiago. Jatorriari dagokionez, %55,6 atzerritarrak dira. Berariazko kupoan sartzeari dagokionez (Etxebide), egindako lehiaketetan etxebizitza esleitu zaie bi emakumeri alokairu-erregimenean (EAEko %100). 2012 amaieran, genero-indarkeriaren biktima izaera egiaztatu zuten emakumeen 176 espediente aktibo zeuden Etxebiden. Horietatik, 72 urte horretako altak dira (%41) eta gainerakoak aurrez irekitako espedienteak dira. Espediente aktiboak dituzten emakumeen artetik, 73 atzerritarrak dira (%41,5). 2011. urtearekin alderatuz, kupoan %25,7 igo da espediente-kopurua. 2009. urtea oinarri hartuz, %91,3 igo da.

Laguntza ekonomikoak

2012an diru-laguntzak jasotzeko Bizkaiko 139 eskaera kontuan hartu dira; hots, EAEn guztira egindako eskaeren %46. Aztertutako aldietan izandako eskaera-kopururik handiena da, eta 2011rekin alderatuz, igoera %67,5ekoa da.

Eskaeren ebazpenei dagokienez, 72 eman dira (%51,8) eta 33 ezeztatu (%23,7). Ekitaldia amaitzean, 34 eskaera ebatzi gabe zeuden (%24,5).

Jatorriari dagokionez, onuradunen %51,4 atzerritarrak dira (2011n %48,7 eta 2010ean %26). Eman beharreko zenbatekoa zehazteko, kargura zenbat pertsona dituen eta eskatzailearen ezgaitasun-maila eta bere kargura dituen pertsonena zenbatekoa den kontuan hartzen dituen lau mailako baremo bat dago ezarrita. Emandako zenbatekoen arabera, 2012an egoera larrigarri gehiago erregistratu ziren aurreko urteetan baino, %43,1ek zenbateko handieneko laguntzak jaso baitzituen, eta 2011n, berriz, %28k (ehuneko hauek goialdeko bi mailen batuketari dagozkio).

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuak

7. 1. Kasuen bilakaera 2005-20127. 2. Hartutako emakume etorkinak jatorrizko herrialdearen arabera. 2012

10.1. BFAko baliabideetan egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak. 2005-2012

10.2. Egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak, eta haien ardurapeko pertsonak, baliabidearen titulartasunaren arabera (forala/udalerrikoa). 2012.

10.3. Udal baliabideetan egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak, harrera-udalerrien arabera. 2012.

6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Emakumeen eta seme-alaben batez besteko adina. 2006-2012.

5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Amarekin sartzen diren seme-alabak sexua eta adinaren arabera. 2012.

4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, adinaren arabera. 2012.

3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2005-2012.

1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2012.LARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA

LABURPEN KOADROA

Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak), eta harrerako, lege aholkularitzako, laguntza psikologikoko, familian esku hartzeko laguntza espezializatuko eta familia topaguneko baliabideak. Bizkaia. 2012.

9. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi egunak zerbitzuan. 2005-2012.

8. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, bizi diren udalerriaren arabera. 2012.

7. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, herritartasunaren arabera.

10. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak.

19. 1. Kasuen bilakaera 2005-2012 19. 2. Hartutako emakume etorkinak jatorrizko herrialdearen arabera. 2012

13. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondoriozko kasu berriak. 2005-2012.

12. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondorioz sartutako emakumeak eta seme-alabak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2012.

11. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2012.

EGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK

20. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak, jatorrizko udalerriaren arabera. 2012.

19. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak, herritartasunaren arabera.

18. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Emakumeen eta seme-alaben batezbesteko adina (kasu berriak). 2005-2012.

17. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak, adinaren arabera. 2012.

16. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

15. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren jasandako emakumeen kasu berriak baliabidean egondako egun kopuruaren arabera. 2005-2012.

14. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondoriozko kasu berriak sarrera bidearen arabera. 2005-2012.

24. taula. Udalerriko eta mankomunitateetako harrera baliabideak. Baliabidean haien amekin sartzen diren seme-alabak sexu eta adinaren arabera. Bizkaia. 2012.

23. taula. Udalerriko eta mankomunitateetako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2012.

22. taula. Udalerriko eta mankomunitateetako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2012.

21. taula. Udalerriko eta mankomunitateetako harrera baliabideak: baliabide eta leku kopurua. Bizkaia. 2012.

LABURPEN KOADROA

FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA

ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.

FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ

FAMILIA TOPAGUNEA

F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA

Abanto y Ciérvana-Abanto Zierb. - - - -

Ajangiz - - - - -

Alonsotegi - - - - -

Amorebieta-Etxano - -

Arakaldo - - - - -

Arrankudiaga - - - - -

Arrigorriaga - - - -

Balmaseda - - - - -

Barakaldo -

Basauri - -

Bermeo - - - -

Berriz - - - -

Bilbao [1] - -

Durango - -

Erandio - - - - -

Ereño - - - - -

Ermua - -

Etxebarri - - - -

Galdakao - -

Gatika - - - - -

Gernika-Lumo - - - -

Getxo - - -

Leioa - - -

Mallabia - - - - -

Maruri-Jatabe - - - - -

Muskiz - - -

Ortuella - - - -

Orozko - - - - -

Portugalete - -

Santurtzi - -

Sestao - -

Ugao-Miraballes - - - -

Urduña/Orduña - - - -

Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - -

Zalla - - -

Zaratamo - - - - -

Zeberio - - - - -

Zierbena - - - - -


UD

ALE

RR

IAK

1 Emakumeak eratorriak izaten dira Bizkaiako Foru Aldundiko Arreta psikologikoko egitarauara; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, biktimei arreta emateko itxaron - zerrenda egon arren.

LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak), eta harrerako, lege aholkularitzako, laguntza psikologikoko, familian esku hartzeko laguntza espezializatuko eta familia topaguneko baliabideak. Bizkaia. 2012.

MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUAREN LABURPENA

ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK


FAMILIA TOPAGUNEA

ARRATIA - - - - -

BUSTURIALDEA [2] - -

DURANGOALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA-ARTIBAI - - - -

LEA-IBARRA - - - -

MUNGIALDE - - -

URIBE-KOSTA - - -

TXORIERRI - - - - -

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

(*)

2 Busturialdeko mankomunitatetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.3 Enkarterrietako mankomunitatetik datozen emakumeen harrera egiten duen Zallako udal - zerbitzu bati buruzkoa da. * Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA

2012Zentroak 1

Lekuak 12

Langileak (pertsonak) 9 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

PERTSONAK ETA SARRERAK 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Pertsonak 151 163 182 175 154 101 143 173

Emakumeen kopurua 87 103 108 102 86 55 69 93

Seme-alaben kopurua 64 60 74 73 68 45 74 79

Menpeko pertsona helduen kopurua * * * * * 1 0 1

SarrerakEmakumeen sarreren kopurua 93 108 116 107 89 57 71 100

Seme-alaben sarreren kopurua 64 63 81 76 70 45 78 80

Emakumeen ardurapeko pertsona helduen sarreren kopur * * * * * 1 0 1 (*) Datua 2010ean biltzen hasten da. Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA EmakumeakBikotekidea / ezkontidea 72

Bikotekide / ezkontide ohia 15

Aurreko senitartekoak 4

Ondorengo senitartekoak 0

Bestelako ahaideak 2

Ez da ezagutzen 0

Guztira 93 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

ADINA Emakumeak<20 urte 4

21-30 urte 41

31-40 urte 33

41-50 urte 13

51-64 urte 1

> 65 urte 1


2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2005-2012.

3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, adinaren arabera. 2012.

1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2012.


ADINA Guztira Neskak Mutilak Adin handiko kopurua (18 urte edo gehiago) 2 1 1

Adin txikiko kopurua (18 urte baino gutxiago) 77 38 39

Guztira 79 39 40 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

BATEZ BESTEKO ADINA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Emakumeen batez besteko adina (urteak) 34 35 34 32 34 33 32

Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 6 6 5 5 4 5 4 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

7. 1. Kasuen bilakaera 2005-2012

HERRITARTASUNA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Espainiar herritartasuna 49 58 50 46 35 21 21 39

Atzerriko herritartasuna 38 45 58 56 51 34 48 54

Guztira 87 103 108 102 86 55 69 93 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Amarekin sartzen diren seme-alabak sexua eta adinaren arabera. 2012.

6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Emakumeen eta seme-alaben batez besteko adina. 2006-2012.

7. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, herritartasunaren arabera.


7. 2. Hartutako emakume etorkinak jatorrizko herrialdearen arabera. 2012

JATORRIZKO LEKUA Emak. %Hartutako

emak. guztizk. %

EUROPA 9 16,67 9,68 E.B 27 9 16,67 9,68 FRANTZIA 1 1,85 1,08

POLONIA 1 1,85 1,08

PORTUGAL 1 1,85 1,08

ERRUMANIA 6 11,11 6,45

EUROPA GAINERAKOA 0 0,00 0,00 AFRIKA 19 35,19 20,43 MAGREB 14 25,93 15,05 ALJERIA 3 5,56 3,23

MAROKO 11 20,37 11,83

AFRIKA GAINERAKOA 5 9,26 5,38 EKUATORE-GINEA 1 1,85 1,08

NIGERIA 2 3,70 2,15

SENEGAL 2 3,70 2,15

AMERIKA 25 46,30 26,88 LATINOAMERIKA 25 46,30 26,88 BOLIVIA 6 11,11 6,45

BRASIL 5 9,26 5,38

KOLONBIA 3 5,56 3,23

EKUADOR 1 1,85 1,08

HONDURAS 1 1,85 1,08

PARAGUAY 4 7,41 4,30

DOMINIKAR ERREPUBLIKA 2 3,70 2,15

VENEZUELA 3 5,56 3,23

ASIA 1 1,85 1,08 TXINA 1 1,85 1,08

GUZTIRA 54 100,00 58,06 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


JATORRIZKO UDALERRIAK Emak. Emakume %

Guztira 93 100,00 Amorebieta-Etxano 1 1,08

Arrigorriaga 1 1,08

Artea 2 2,15

Barakaldo 3 3,23

Basauri 3 3,23

Bilbao 45 48,39

Derio 1 1,08

Durango 3 3,23

Elorrio 2 2,15

Erandio 1 1,08

Etxebarri 1 1,08

Gamiz-Fika 1 1,08

Gernika 1 1,08

Getxo 1 1,08

Güeñes 2 2,15

Igorre 1 1,08

Leioa 2 2,15

Mungia 1 1,08

Muskiz 1 1,08

Santurtzi 5 5,38

Sestao 2 2,15

Sopelana 2 2,15

Valle de Trápaga-Trapagaran 3 3,23

Zaldibar 1 1,08

Zalla 1 1,08

Zamudio 2 2,15

Bizkaia, guztira 89 95,70 Estatuaren gainerakoa, guztira 4 4,30

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Egondako egunak (batezbesteko iraupena) 7 8 8 7 6 8 9 11 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

8. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Laguntza jasotako emakumeak, bizi diren udalerriaren arabera. 2012.

9. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi egunak zerbitzuan. 2005-2012.


10. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak.

EGONALDIA ETA DERIBAZIOA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 BFAko egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten 15 11 12 10 6 2 11 16

BFAko egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten 13 12 10 8 5 1 12 11


Baliabide forala

Udalerriko Baliab. GUZTIRA

Emakume kopurua 16 26 42Seme-alaba kopurua 11 26 37

Alabak 5 11 16

Semeak 6 15 21

Emakumeen ardurapeko pertsona helduen ko 0 0 0

GUZTIRA 27 52 79Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

HARRERA - UDALERRIAK Emak.

Larrialdiko emak.en guztizk.

gaineko %

Guztira 26 27,96 Basauri 1 1,08 Barakaldo 2 2,15

Bilbao 21 22,58

Santurtzi 2 2,15 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

10.3. Udal baliabideetan egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak, harrera-udalerrien arabera.

10.1. BFAko baliabideetan egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak. 2005-2012.

10.2. Egonaldi ertain edo luzeko harrerara joaten diren emakumeak, eta haien ardurapeko pertsonak, baliabidearen titulartasunaren arabera (forala/udalerrikoa). 2012.

Oharra: Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain edo luzea harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK

2012Zentroak

Lekuak 26

Langileak (pertsonak) 14


Guztira Kasu berriak

Aurreko urteetan sartutakoen kasuak

Pertsonak guztira 53 31 22Emakume kopurua 27 17 10

Emakumeen ardurapeko seme-alaben kopurua(*) 26 14 12

Neska kopurua 14 8 6

Mutil kopurua 12 6 6

(*) Kasu guztietan adin handikoak


12. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondorioz sartutako emakumeak eta seme-alabak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2012.

11. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2012.


2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Emakume kopurua 19 15 15 13 10 5 17 17

Emakumeen ardurapeko seme-alaben kopurua 17 13 14 11 10 3 19 14


SARRERA BIDEA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011(*) 2012 Larrialdietako bidetik etorritako emakumeak 7 15 11 12 10 6 2 11 16

Larrialdietako bidetik etorritako seme-alabak 7 13 13 10 8 5 1 12 13

Bide arruntatik zuzenean sartutako emakumeak 8 4 4 3 3 4 3 6 1

Bide arruntatik zuzenean sartutako seme-alabak 8 4 - 3 2 5 2 7 1

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.(*) Datuak guztira

13. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondoriozko kasu berriak. 2005-2012.

7 Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.8 Egonaldi ertain eta luzeetarako Emakumeei Laguntza Emateko Zentroetara zuzenean (larrialdietarako bidetik pasatu gabe) sartzen diren emakumeak eta seme-alabak.

14. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondoriozko kasu berriak sarrera bidearen arabera. 2005-2012.


EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011(*) 2012 Egondako egunak (batezbesteko iraupena) 119 116 136 148 180 240 180* 229

* Bere harrera bukatzen duten 7 kasuen gainean neurtutako iraupena; tarteak 23en eta 332 egunen artean dabil.


Erasotzailearekiko harremana EmakumeakBikotekide/ ezkontidea edo bikotekide/ ezkontide ohia 16

Aurreko/ ondorengo senitartekoak 1

Bestelakoak 0


16. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasotako emakumeen kasu berriak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

15. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren jasotako emakumeen kasu berriak baliabidean egondako egun kopuruaren arabera. 2005-2012.


ADINA Emakumeak<20 urte 2

21-30 urte 10

31-40 urte 5

41-50 urte 0

51-64 urte 0

> 65 urte 0


BATEZ BESTEKO ADINA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Emakumeen batez besteko adina (urteak) 28 34 30 26 32 24 29 26,5

Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 5 7 2,9 3 3,7 3 3,5 3,4


17. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasotako emakumeen kasu berriak, adinaren arabera. 2012.

18. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Emakumeen eta seme-alaben batezbesteko adina (kasu berriak). 2005-2012.


HERRITARTASUNA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Espainiar herritartasuna 10 9 4 4 6 3 3 5

Atzerriko herritartasuna 9 6 11 9 4 2 10 12

Guztira 19 15 15 13 10 5 13 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

19. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasotako emakumeen kasu berriak, herritartasunaren arabera.

19. 1. Kasuen bilakaera 2005-2012


JATORRIZKO LEKUA Emakume kopurua

Etorkinen guztizk.ren gaineko %

Hartutako emak.

guztizkoaren %

EUROPA 1 8,33 5,88 EB 27 1 8,33 5,88


AFRIKA 5 41,67 29,41 MAGREB 4 33,33 23,53

MAROKO 4 33,33 23,53

AFRIKA GAINERAKOA 1 8,33 5,88 SENEGAL 1 8,33 5,88

AMERIKA 5 41,67 29,41 LATINOAMERIKA 5 41,67 29,41

KOLONBIA 2 16,67 11,76



BRASIL 1 8,33 5,88

ASIA 1 8,33 5,88 TXINA 1 8,33 5,88


19. 2. Hartutako emakume etorkinak jatorrizko herrialdearen arabera. 2012


UDALERRIAK GUZTIRA Kasu Berriak Aurreko urteetan sartutakoen kasuak

Arrigorriaga 1 1 0 Barakaldo 1 0 1 Basauri 1 1 0 Bilbao 2 1 1 Durango 2 1 1 Erandio 1 1 0 Ermua 2 0 2 Etxebarria 1 0 1 Gernika-Lumo 1 1 0 Getxo 2 0 2 Güeñes 1 1 0 Igorre 2 2 0 Leioa 1 1 0 Muskiz 1 1 0 Santurtzi 3 2 1 Valle de Trápaga-Trapagaran 1 1 0 Zaldibar 1 1 0 Zamudio 1 1 0 Bizkaia guztira 25 16 9

EHAEko gainerakoaren Guztizkoa 1 1 0 Estatuaren gainerakoa, guztira 1 1

Guztira 27 17 10 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

20. taula. BFAko emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarrak jasotako emakumeen kasu berriak, jatorrizko udalerriaren arabera. 2012.

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak

3.1. Bizi diren udalerriaren arabera3.2. Adinaren arabera.

3.3. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera (bikote/bikote oiha erasotzailea denean).

2. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Lagundutako tratu txarren biktimak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2012.

3. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

ESPARRU FORALA - 2

LABURPEN KOADROA


ESPARRU FORALA - 11. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Jasotako kontsulta eta kasuak, sexuaren arabera. 2005-2012.

UDAL ETA MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUA

4. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta sexu indakeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2012.

5. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

6. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak.Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

LABURPEN KOADROA




FAMILIA TOPAGUNEA


Abanto y Ciérvana-Abanto Zierb. - - -

Ajangiz - - - - -



Arakaldo - - - - -



Balmaseda - - - - -

Barakaldo -

Basauri - -

Bermeo - - - -

Berriz - - - -

Bilbao [1] - -

Durango - -

Erandio - - - - -

Ereño - - - - -

Ermua - -

Etxebarri - - - -

Galdakao - -

Gatika - - - - -


Getxo - - -

Leioa - - -

Mallabia - - - - -


Muskiz - - -

Ortuella - - - -

Orozko - - - - -

Portugalete - -

Santurtzi - -

Sestao - -




Zalla - - -

Zaratamo - - - - -

Zeberio - - - - -

Zierbena - - - - -


UD

ALE

RR

IAK






FAMILIA TOPAGUNEA

ARRATIA - - - - -


DURANGOALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA-ARTIBAI - - - -

LEA-IBARRA - - - -

MUNGIALDE - - -

URIBE-KOSTA - - -

TXORIERRI - - - - -

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

(*)

2 Busturialdeko mankomunitatetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.


2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona

Kontsultak 504 - - 466 - - 482 - - 441 - - 395 - - 404 - - 347 338 9 437 427 10

Kasu berriak 383 367 354 334 20 431 414 17 398 379 19 359 345 14 389 377 12 330 321 9 403 393 10

Etxeko indarkeriari loturiko kasu berriak 59 58 1 42 42 0 57 57 0 63 61 2 60 58 2 81 80 1 78 76 2 114 113 1

Salaketen ehunekoa %53,45 31 - %45,24 19 - %42,11 24 - %37,70 23 %56,90 33 0 %45,00 36 0 %53,95 41 0 47,00% 47 0

Babes aginduen ehunekoa %27,59 16 %26,19 11 %22,81 13 %26,23 16 %29,31 17 0 %27,50 22 0 %30,26 23 0 28,00% 28 0

Sexu erasoei loturiko kasuak 12 12 0 14 14 0 15 15 0 19 19 0 12 12 0 24 23 1 10 10 0 11 10 1


Emakumea Gizona

Kop. % Kop. %

Bikotekidea/ bikotekide ohia 97 85,84 1 100,00Ezkontidea 44 38,94 0 0,00

Ezkontide ohia 13 11,50 0 0,00

Bikotekide 27 23,90 1 100,00

Bikotekide ohia 13 11,50 0 0,00

Beste batzuk 16 14,16 0 0,00Aurreko senitartekoak 6 5,31 0 0,00

Ondorengo senitartekoak 10 8,85 0 0,00

Beste batzuk 0 0,00 0 0,00

Guztira 113 100,00 1 100,00Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

1. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Jasotako kontsulta eta kasuak, sexuaren arabera. 2005-2012.

LEGE AHOLKULARITZA

2. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Lagundutako tratu txarren biktimak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2012.

Erasotzailearekiko harremana


Emakume KopuruaFamilia Barruko Indarkeria

Aurreko senitartek.

Ondorengo senitartek.

Guztira 97 6 10 113 100,00 Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 2 1 1 4 3,54 Alonsotegi 1 0 0 1 0,88 Balmaseda 1 0 0 1 0,88 Barakaldo 9 0 0 9 7,96 Basauri 2 0 0 2 1,77 Berango 1 0 0 1 0,88 Berriz 1 0 0 1 0,88 Bilbao 37 3 5 45 39,82 Derio 2 0 0 2 1,77 Durango 1 0 0 1 0,88 Erandio 6 0 0 6 5,31 Etxebarri 1 0 0 1 0,88 Galdakao 1 0 0 1 0,88 Gamiz-Fika 1 0 0 1 0,88 Gatika 1 0 0 1 0,88 Getxo 6 0 1 7 6,19 Gorliz 1 0 0 1 0,88 Ibarrangelu 0 1 0 1 0,88 Igorre 2 0 0 2 1,77 Leioa 1 0 0 1 0,88 Lemoa 1 0 0 1 0,88 Maruri-Jatabe 1 0 1 2 1,77 Mungia 1 0 1 2 1,77 Muskiz 2 0 0 2 1,77 Urduña/Orduña 1 0 0 1 0,88 Portugalete 3 0 0 3 2,65 Santurtzi 3 0 1 4 3,54 Sestao 2 0 0 2 1,77 Sopelana 1 0 0 1 0,88 Sopuerta 1 0 0 1 0,88 Zalla 2 1 0 3 2,65 Zamudio 1 0 0 1 0,88

Bizkaia guztira 96 6 10 112 99,12 Estatuaren gainerakoa guztira 1 0 0 1 0,88 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

GUZTIRA %

3. taula. BFAko lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2012.

UDALERRIAK Bikote/ Bikote ohia

3.1. Bizi diren udalerriaren arabera


ADINA Bikote/ bikote oiha Bestelakoak Guztira

<18 urte 0 2 2 18-30 urte 17 1 18 31-40 urte 35 0 35 41-50 urte 27 6 33 51-65 urte 16 6 22 > 65 urte 2 1 3 Guztira 97 16 113 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.



Hartutako emak.

guztizk.ren %EUROPA 1 4,76 0,88

E.B. 27 1 4,76 0,88 PORTUGAL 1 4,76 0,88 AFRIKA 11 52,38 9,73

MAGREB 9 42,86 7,96 ALJERIA 1 4,76 0,88 MAROKO 8 38,10 7,08 AFRIKA GAINERAKOA 2 9,52 1,77 GAMBIA 1 4,76 0,88 NIGERIA 1 4,76 0,88 AMERIKA 8 38,10 7,08 LATINOAMERIKA 8 38,10 7,08 ARGENTINA 1 4,76 0,88 BRASIL 1 4,76 0,88 KOLONBIA 3 14,29 2,65 EKUADOR 1 4,76 0,88 PARAGUAY 1 4,76 0,88 URUGUAY 1 4,76 0,88 ASIA 1 4,76 0,88 TXINA 1 4,76 0,88


3.2. Adinaren arabera.

3.3. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera (bikote/bikote oiha erasotzailea denean).


Indarkeria arazoengatiklagundutako emak 2

Guztira Etxeko tratu txarrekin

Sexu indarkeriarekin

Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 4.893 8 ordu 25 (*) 9 9 0

Amorebieta-Etxano 9.298 8 ordu 46 10 10 0

Arrigorriaga 6.392 16 ordu 61 8 8 0

Barakaldo 51.630 32 ordu 165 64 62 2

Basauri 21.519 144 ordu 279 45 45 0

Bermeo 8.670 16 ordu 49 7 7 0

Auzolan Mod.: 160 ord. 1001 997 981 16

185.383 Deust/S.Inazio Mod.: 32 ord. 191 180 179 1

Rekaldeberri Mod.: 12 ord. ('') ('') ('') ('')

Ermua 8.102 3 ordu 26 6 5 1

Etxebarri 5.136 8 ordu 50 10 10 0

Galdakao 14.763 11 ordu 108 16 15 1

Getxo 42.350 8 ordu 75 2 2 0

Leioa 15.679 12 ordu 55 15 15 0

Muskiz 3.786 12 ordu 64 11 11 0

Ortuella 4.335 8 ordu 44 5 5 0

Portugalete 24.800 12 ordu 84 4 4 0

Santurtzi 24.267 32 ordu 242 34 31 3

Sestao 14.829 16 ordu 32 17 17 0

Ugao-Miraballes 2.023 2 ordu 13 1 1 0

Urduña/Orduña 2.072 8 ordu 31 2 2 0

Zalla 3 4.298 16 ordu 30 6 6 0

(Enkarterriak) (12.209)

Busturialdea 14.621 16 ordu 151 15 13 2

Durangoko Merinaldea 27.227 38 ordu 101 15 11 4

Lea-Artibai 11.809 40 ordu 119 14 14 0

Lea Ibarra 1.288 1 ordu 8 3 3 0

Mungialdeko Patzuergoa4 11.782 4 ordu 34 5 5 0

Uribe-Kosta 18.210 16 ordu 79 42 42 0 Iturria: BLHko Udalerri eta mankomunitateakGeuk landutako datuak.

4. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak edota sexu indakeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2012.

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

Bilbao

UD

ALE

RR

IAK

Emak.,guztira 1

Zerbitzuaren Orduak hilean

Lagundutako emak., guztira

ERAKUNDEAK

1 Udalerrian edo mankomunitatean ziren emakume guztiak 2011an, erroldako datuen arabera eta adina gorabehera, zerbitzuaren erabiltzaileen datuak urte horretakoak dira eta. Iturria: EIN. 2011/01/01eko Biztanleen errolda, 2011ko abenduaren 16ko 1782/2011 Erret Dekretua.2 Tratu txarrak eta / edo sexu indarkeria jasan dituztenak, horiek kontsultaren arrazoia izan ez badira ere.('') Datu ez eskuragarriak.(*) Aurten irekitako kasuak. Zerbitzuak ez du jasotzen urtean artatutako kasu guztien datua.3 Enkarterriko pertsonei eskaintzen die laguntza.4 Fruiz ez dago Mungialdeko Patzuergoan 2012ko maiatzatik.


GUZTIRABikotekide edo Bikotekide Ohiarengan Erasoak Jasan

dituzten Emakumeen %

Emakume Etorkinen %

18 urte baino gutxiagoko

Emakume %

65 urte baino gehiagoko

Emakume %

Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 6 83,33 16,66 0,00 0,00

Amorebieta-Etxano 10 100,00 20,00 0,00 0,00

Arrigorriaga 8 100,00 37,50 0,00 0,00

Barakaldo 49 100,00 42,86 0,00 0,00

Basauri 24 95,83 20,83 0,00 4,16

Bermeo 4 100,00 0,00 0,00 0,00

Auzolan Mod.: 224 89,73 33,92 2,23 5,80

Deust/S.Inazio Mod.: 85 89,40 36,50 4,70 18,80

Rekaldeberri Mod.: ('') - - - -

Ermua 5 100,00 60,00 0,00 0,00

Etxebarri 7 100,00 42,85 0,00 0,00

Galdakao 11 100,00 0,00 0,00 9,09

Getxo 2 100,00 0,00 0,00 0,00

Leioa 15 100,00 20,00 0,00 0,00

Muskiz 6 100,00 16,66 0,00 0,00

Ortuella 5 100,00 20,00 0,00 0,00

Portugalete 4 100,00 0,00 0,00 50,00

Santurtzi 22 81,81 40,90 0,00 18,18

Sestao 17 100,00 0,00 0,00 0,00

Ugao-Miraballes 1 100,00 0,00 0,00 0,00

Urduña/Orduña 1 100,00 0,00 0,00 100,00

6 100,00 33,33 0,00 0,00

Busturialdea 11 90,90 27,27 18,18 0,00

Durangoko Merinaldea 11 100,00 9,09 9,09 18,18

Lea-Artibai 12 100,00 16,66 0,00 16,66

Lea Ibarra 1 100,00 0,00 0,00 0,00

Mungialdeko Patzuergoa 5 100,00 0,00 0,00 0,00

Uribe-Kosta 42 100,00 26,19 0,00 0,00

('') Datu ez eskuragarriak.

Iturria: BLHko Udalerri eta mankomunitateakGeuk landutako datuak.

5. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

Bilbao

UD

ALE

RR

IAK

ERAKUNDEAK

Zalla(M E t i )


GUZTIRA Emakume Etorkinen %18 urte baino gutxiagoko

Emakume %

65 urte baino gehiagoko

Emakume %Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 0 0,00 0,00 0,00

Amorebieta-Etxano 0 0,00 0,00 0,00

Arrigorriaga 0 0,00 0,00 0,00

Barakaldo 2 0,00 0,00 0,00

Basauri 0 0,00 0,00 0,00

Bermeo 0 0,00 0,00 0,00

Auzolan Mod.: ez eskurag. Ez eskuragarri Ez eskuragarri Ez eskuragarri

Deust/S.Inazio Mod.: 1 100,00 100,0 0,00

Rekaldeberri Mod.: ('') - - -

Ermua 1 0,00 0,00 0,00

Etxebarri 0 0,00 0,00 0,00

Galdakao 1 0,00 0,00 0,00

Getxo 0 0,00 0,00 0,00

Leioa 0 0,00 0,00 0,00

Muskiz 0 0,00 0,00 0,00

Ortuella 0 0,00 0,00 0,00

Portugalete 0 0,00 0,00 0,00

Santurtzi 3 33,33 33,33 0,00

Sestao 0 0,00 0,00 0,00

Ugao-Miraballes 0 0,00 0,00 0,00

Urduña/Orduña 0 0,00 0,00 0,00

0 0,00 0,00 0,00

Busturialdea 2 0,00 50,00 0,00

Durangoko Merinaldea 4 0,00 0,00 0,00

Lea-Artibai 0 0,00 0,00 0,00

Lea Ibarra 0 0,00 0,00 0,00

Mungialdeko Patzuergoa 0 0,00 0,00 0,00

Uribe-Kosta 0 0,00 0,00 0,00 ('') Datu ez eskuragarriak

Iturria: BLHko Udalerri eta mankomunitateakGeuk landutako datuak.

6. taula. Lege aholkularitza. Bizkaiko Lurralde Historikoan lege aholkularitzako zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak.Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

Bilbao

UD

ALE

RR

IAK

ERAKUNDEAK

Zalla(M. Encartaciones)

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak

2.1. taula. Kasuen bilakaera. 2005-2012.2.2. taula. Kasu berriak, erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2012

5.1. Kasuen bilakaera. 2007-2012.5.2. Kasu berriak, biktima zuzena jaso duen indarkeria motaren arabera. 2012

6.1. Kasuen bilakaera. 2005-2012. 6.2. Kasu berriak, biktimarekiko harremanaren arabera. 2012.

7.1. Kasuen bilakaera. 2005-2012. 7.2. Kasu berriak, sexuaren eta jasandako indarkeria motaren arabera. 20127.3. Kasu berriak, sexuaren eta adinaren arabera. 2012,

8.1. Bizi diren udalerriaren arabera8.2. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera.8.3. Bestelako ahultasunen arabera 8.4. Adinaren arabera

4. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Sexu indarkeriaren biktimak helduak, sexuaren arabera. 2005-2012.

5. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak, sexuaren arabera

6. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak, sexuaren arabera. 2005-2012.

7. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu indarkeriaren biktima diren adingabeak

ESPARRU FORALA - 28. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak 2012.

2. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Etxeko indarkeriaren biktimak helduak sexuaren arabera.

3. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2012.

LABURPEN KOADROA


ESPARRU FORALA - 11. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Lagundutako pertsonak sexuaren arabera. 2005-2012.

10. Taula. Arreta psikologikoa. Arreta psikologikoko zerbitzua duten BLHko udal eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

11. Taula. Arreta psikologikoa. Arreta psikologikoko zerbitzua duten BLHko udal eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.


9. taula. Arreta psikologikoa. Bizkaiko Lurralde Historikoan laguntza psikologikoko zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak (*). Etxeko tratu txarrak eta sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2012.

LABURPEN KOADROA




FAMILIA TOPAGUNEA



Ajangiz - - - - -



Arakaldo - - - - -



Balmaseda - - - - -

Barakaldo -

Basauri - -

Bermeo - - - -

Berriz - - - -

Bilbao [1] - -

Durango - -

Erandio - - - - -

Ereño - - - - -

Ermua - -

Etxebarri - - - -

Galdakao - -

Gatika - - - - -


Getxo - - -

Leioa - - -

Mallabia - - - - -


Muskiz - - -

Ortuella - - - -

Orozko - - - - -

Portugalete - -

Santurtzi - -

Sestao - -




Zalla - - -

Zaratamo - - - - -

Zeberio - - - - -

Zierbena - - - - -


UD

ALE

RR

IAK






FAMILIA TOPAGUNEA

ARRATIA - - - - -


DURANGOALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA-ARTIBAI - - - -

LEA-IBARRA - - - -

MUNGIALDE - - -

URIBE-KOSTA - - -

TXORIERRI - - - - -

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

(*)



LAGUNDUTAKO 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 PERTSONAK GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona

Lagundutako pertsonak, guztira 658 591 67 765 669 96 800 712 88 891 781 110 833 738 95 932 810 122 1062 890 172 1100 954 146

Kasu berriak (urte horretan hasitakoak) 425 380 45 447 376 71 445 385 60 461 391 70 502 442 60 521 446 75 559 488 71 568 491 77


ETXEKO INDARKERIAREN 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 BIKTIMAK GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona




2.2. taula. Kasu berriak, erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2012

ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA GUZTIRAEmakume Gizona

Bikote edo bikote ohia 376 370 6

Ezkontide-bikotea/ezkontide ohia-bikote ohia 347 342 5

Senargai-senargai ohia 29 28 1

Gainerako kasuak 70 62 8

Aurreko senitartekoak 33 25 8

Ondorengo senitartekoak 29 29 0

Bestelakoak 8 8 0

TOTAL 446 432 14

1. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Lagundutako pertsonak sexuaren arabera. 2005-2012.

2. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Etxeko indarkeriaren biktimak helduak sexuaren arabera.

2.1. taula. Kasuen bilakaera. 2005-2012 .


BIKOTE EDO BIKOTE OHIARENGANDIK TRATU TXARRAK JASO DITUZTEN BIKTIMAK (KASU

BERRIAK)2007 2008 2009 2010 2011 2012

Pertsonak, guztira 302 276 338 326 365 376

Emakume kopurua 296 273 338 321 365 370

Ardurapeko seme-alabekin emakume kopurua 252 223 266 253 308 301

Biktimen Ezaugarriak

Batez besteko adina 39 41 40 40 40 40

30 urte baino gutxiago emakumeen % %20,00 %17,00 %25,00 %23,00 %18,63 %16,48


ERASO SEXUALEN 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

BIKTIMAK GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona




2007 2008 2009 2010 2011 2012

GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona

Lagundutako pertsonak, guztira 24 23 1 35 29 6 42 37 5 54 49 5 72 59 13 42 35 7

Kasu berriak (urte horretan hasitakoak) 11 11 0 22 17 5 31 28 3 31 27 4 40 30 10 23 18 5


3. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarrak jasandako emakumeen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2012.

4. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Sexu indarkeriaren biktimak helduak, sexuaren arabera. 2005-2012.

5. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak, sexuaren

ZEHARKAKO BIKTIMAK

5.1. Kasuen bilakaera. 2007-2012.


INDARKERIA MOTA 2012

GUZTIRAEmakume Gizona

Etxeko indarkeria 18 14 4

Sexu indarkeria 5 4 1

GUZTIRA 23 18 5

PERTSONA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

ERASOTZAILEAK GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona GUZTIRA Emak. Gizona




BIKTIMAREKIKO HARREMANA GUZTIRAEmakume Gizona

Bikote edo bikote ohia 43 2 41

Ezkontide-bikotea/ezk.ohia-bikote ohia 30 2 28

Senargai-senargai ohia 13 0 13

Gainerako kasuak 3 0 3

Aurrekoak 3 0 3

GUZTIRA 46 2 44

6. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak, sexuaren arabera. 2005-2012.

5.2. Kasu berriak, biktima zuzena jaso duen indarkeria motaren arabera. 2012


6.2. Kasu berriak, biktimarekiko harremanaren arabera. 2012.


TRATU TXARREN EDOTA SEXU 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ERASOEN BIKTIMA ADINGABEAK GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak GUZTIRA Neskak Mutilak

Adingabeak, guztira 36 22 14 60 34 26 60 38 22 83 57 26 58 38 20 64 46 18 63 46 17 60 45 15



INDARKERIA MOTA 2012

GUZTIRA Neskak Mutilak

Etxeko indarkeria 28 21 7

Sexu indarkeria 5 5 0

GUZTIRA 33 26 7

ADINA 2012

GUZTIRA Neskak Mutilak

6 urte arte 4 3 1

7-13 urte 9 6 3

14-17 urte 20 17 3

GUZTIRA 33 26 7

7. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu indarkeriaren biktima diren adingabeak.


7.2. Kasu berriak, sexuaren eta jasandako indarkeria motaren arabera. 2012

7.3. Kasu berriak, sexuaren eta adinaren arabera. 2012,


Emakumeak %GUZTIRA 370 100,00

Abadiño 1 0,27 Abanto y Ciérvana/Abanto-Zierb. 4 1,08 Alonsotegi 5 1,35 Amorebieta-Etxano 1 0,27 Areatza 1 0,27 Arrigorriaga 4 1,08 Artzentales 1 0,27 Barakaldo 11 2,97 Barrika 1 0,27 Basauri 8 2,16 Bermeo 9 2,43 Bilbo 165 44,59 Derio 1 0,27 Durango 2 0,54 Erandio 15 4,05 Ermua 1 0,27 Etxebarri 3 0,81 Galdakao 5 1,35 Gamiz-Fika 1 0,27 Gatika 1 0,27 Gernika-Lumo 1 0,27 Getxo 23 6,22 Gordexola 1 0,27 Gorliz 1 0,27 Güeñes 2 0,54 Igorre 1 0,27 Leioa 5 1,35 Lekeitio 7 1,89 Lezama 2 0,54 Mallabia 2 0,54 Markina-Xemein 3 0,81 Mendexa 1 0,27 Mundaka 1 0,27 Muskiz 2 0,54 Ondarroa 3 0,81 Orozko 1 0,27

8. taula. BFAko laguntza psikologikoko programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak 2012.

UDALERRIA

8.1. Bizi diren udalerriaren arabera


Ortuella 3 0,81 Plentzia 1 0,27 Portugalete 25 6,76 Santurtzi 10 2,70 Sestao 7 1,89 Sopelana 6 1,62 Ugao-Miraballes 1 0,27 Urduliz 2 0,54 Urduña/Orduña 2 0,54 Valle de Trápaga-Trapagaran 6 1,62 Zalla 7 1,89 Zamudio 3 0,81 Zaratamo 1 0,27 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.




Hartutako emak.

guztizk.ren %

EUROPA 11 13,25 2,97 E.B. 27 9 10,84 2,43


POLONIA 1 1,20 0,27


EUROPA GAINERAKOA 1 1,20 0,27 UKRANIA 1 1,20 0,27

AFRIKA 9 10,84 2,43 MAGREB 6 7,23 1,62

ALJERIA 1 1,20 0,27

MAROKO 5 6,02 1,35

AFRIKA GAINERAKOA 3 3,61 0,81 ANGOLA 1 1,20 0,27

KONGO 1 1,20 0,27

GINEA 1 1,20 0,27

AMERIKA 64 77,11 17,30 LATINOAMERIKA 63 75,90 17,03 ARGENTINA 3 3,61 0,81

BRASIL 5 6,02 1,35

BOLIVIA 14 16,87 3,78

KOLONBIA 15 18,07 4,05

EKUADOR 4 4,82 1,08

HONDURAS 1 1,20 0,27

MEXIKO 1 1,20 0,27

NICARAGUA 1 1,20 0,27

PANAMÁ 1 1,20 0,27


PERU 5 6,02 1,35


URUGUAY 1 1,20 0,27


AMERIKA GAINERAKOA 1 1,20 0,27 GEORGIA 1 1,20 0,27


8.2. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera.


EZGAITASUN MOTA Emakumeak

Fisikoa 11 Psikokoa 10

Zentsumen-ezgaitasuna 2

GUZTIRA 23Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

ADINA Emakumeak %18-30 61 16,49

31-65 299 80,81

> 65 10 2,70

GUZTIRA 370 100,00


8.3. Bestelako ahultasunen arabera (ezgaitasuna).

8.4. Adinaren arabera


Indarkeria arazoengatik lagundutako emakumeak 2

Guztira Etxeko tratu txarrekin

Sexu indarkeriarekin

Amorebieta-Etxano 9.298 40 ord 61 12 12 0

Barakaldo 51.630 140 ord 93 73 71 2

Basauri 21.519 40 ord 58 21 20 1

Berriz 2.400 Eskariaren arabera 4 3 3 0

Bilbo 3 185.383 (3) (3) (3) (3) (3)

Ermua 8.102 12 ord 33 20 19 1

Galdakao 14.763 120 ord 130 63 61 2

Gernika-Lumo4 8.699 (Busturialdeko M.) (14.621)

Getxo 42.350 120 ord 62 9 9 0

Leioa 15.679 Eskariaren arabera 38 12 12 0

Muskiz 3.786 75 ord 35 9 9 0

Portugalete 24.800 80 ord 71 18 17 1

Santurtzi 24.267 32 ord 60 60 60 0

Sestao 14.829 16 ord 32 26 26 0

Zalla 5 4.298 (Enkarterriak) (12.209)

Durangoko Merinaldea 27.227 40 ord 34 28 21 7

Mungialdeko Patzuergoa 11.782 32 ord 47 12 12 0

Uribe-Kosta 6 18.210 28 ord 12 10 10 0

Iturria: BLHko Udalerri eta mankomunitateak

Geuk landutako datuak.

34 20 ord

7 9 71 60 ord 2

1 8 9

9. taula. Arreta psikologikoa. Bizkaiko Lurralde Historikoan laguntza psikologikoko zerbitzua duten udalerriak eta mankomunitateak (*). Etxeko tratu txarrak eta sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2012.

MA

NK

.U

DA

LER

RIA

K

Emakumezko poulazioa 1

Zerbitzuaren orduak hilean

Lagundutako emakumeak,

guztiraERAKUNDEAK

(*) BLHko udal – erakundeen arreta psikologikoko baliabide gehienak ez dira biolentzian berariazkoak, baizik eta problematika guztietako harrera egiten dutela, Barakaldoko eta Santurtzikoak izan ezik, zeintzuk familarteko biolentziaren tratamendura bideratuak dauden. 1 Udalaren edo mankomunitatearen emakumeen guztizkoa, INEko datuen arabera, 2012ko adinaren gain zeren eta zerbitzuaren erabiltzaileen datuak esandako urteari dagokiotelako. Iturria: INE. Biztanleen errolda 2012/01/01, Abenduak 21ko 1697/2011 Erret- Dekretua.2 Tratu txarrak edota sexu indarkeria gertatzen diren kasuak, honek aholku- eskearen zergatia ez izan arren.3 Bilboko udala tratu txarreko eta eraso sexualetako kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoko egitarauara eratortzen ditu, eta soilik eratorritako kasuei egitarau honetatik azkartasunarekin arreta eman baldin ez bazaie delakoan, udala eratorriko luke kasu hoiek modulu psiko – sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde), zeinekin akordio bat duen. 2012 urtean, Bilboko udalaren Emakume zerbitzuak egin duen, arreta psikologikoa behar duten eta biolentziako biktimak izan diren emakumeen kasu guztien harrera, Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratorria dira. 4 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal - zerbitzua.5 Enkarterrietako eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal – zerbitzua. Indarkeriaren problematika duten emakumeen kasu guztiak, 2009ko maiatzatik Zallan eskaintzen den Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratortzen dira.


GUZTIRA

Bikotekide edo Bikotekide Ohiarengan Erasoak Jasan dituzten

Emakumeen %

Emakume Etorkinen %

18 urte baino gutxiagoko %

65 urte baino gehiagoko %

Amorebieta-Etxano 9 88,89 11,12 0,00 22,23

Barakaldo 55 96,37 36,37 0,00 3,64

Basauri 10 100,00 20,00 0,00 10,00

Berriz 0 0,00 0,00 0,00 0,00

Bilbo 1 (1) (1) (1) (1) (1)

Ermua 12 100,00 16,67 0,00 0,00

Galdakao 25 100,00 4,00 0,00 8,00

Gernika-Lumo (Busturialdeko M.)

Getxo 3 100,00 66,66 0,00 0,00

Leioa 12 100,00 25,00 0,00 0,00

Muskiz 3 100,00 33,34 0,00 0,00

Portugalete 8 62,50 25,00 0,00 25,00

Santurtzi 33 81,82 21,22 0,00 6,06

Sestao 17 58,83 11,77 0,00 0,00

Zalla 2

(Enkarterriak)

Durangoko Merinaldea 10 90,00 70,00 10,00 10,00

Mungialdeko Patzuergoa 12 100,00 16,67 8,34 16,67

Uribe-Kosta 9 100,00 33,34 0,00 0,00



4

0,00

0,00

0,00

0,00

25,00 100,00 4

50,00 100,00

10. Taula. Arreta psikologikoa. Arreta psikologikoko zerbitzua duten BLHko udal eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

MA

NK

.U

DA

LER

RIA

K

ERAKUNDEAK

1 Bilboko udala tratu txarreko eta eraso sexualetako kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoko egitarauara eratortzen ditu, eta soilik eratorritako kasuei egitarau honetatik azkartasunarekin arreta eman baldin ez bazaie delakoan, udala eratorriko luke kasu hoiek modulu psiko – sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde), zeinekin akordio bat duen. 2012 urtean, Bilboko udalaren Emakume zerbitzuak egin duen, arreta psikologikoa behar duten eta biolentziako biktimak izan diren emakumeen kasu guztien harrera, Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratorria dira. 2 Enkarterrietako eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal – zerbitzua. Indarkeriaren problematika duten emakumeen kasu guztiak, 2009ko maiatzatik Zallan eskaintzen den Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratortzen dira.


GUZTIRA Emakume Etorkinen % 18 urte baino gutxiagoko %

65 urte baino gehiagoko %

Amorebieta-Etxano 0 0,00 0,00 0,00

Barakaldo 2 0,00 100,00 0,00

Basauri 0 0,00 0,00 0,00

Berriz 0 0,00 0,00 0,00

Bilbo 1 (1) (1) (1) (1)

Ermua 1 0,00 0,00 0,00

Galdakao 2 0,00 0,00 0,00

Gernika-Lumo

(Busturialdeko M.)

Getxo 0 0,00 0,00 0,00

Leioa 0 0,00 0,00 0,00

Muskiz 0 0,00 0,00 0,00

Portugalete 0 0,00 0,00 0,00

Santurtzi 0 0,00 0,00 0,00

Sestao 0 0 0,00 0,00

Zalla 2

(Enkarterriak)

Durangoko Merinaldea 3 66,67 0,00 0,00

Mungialdeko Patzuergoa 0 0 0,00 0,00

Uribe-Kosta 0 0,00 0,00 0,00



0,00 2 50,00 0,00

1 0,00 0,00 0,00

MA

NK

.U

DA

LER

RIA

K

ERAKUNDEAK

11. Taula. Arreta psikologikoa. Arreta psikologikoko zerbitzua duten BLHko udal eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2012.

1 Bilboko udala tratu txarreko eta eraso sexualetako kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoko egitarauara eratortzen ditu, eta soilik eratorritako kasuei egitarau honetatik azkartasunarekin arreta eman baldin ez bazaie delakoan, udala eratorriko luke kasu hoiek modulu psiko – sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde), zeinekin akordio bat duen. 2012 urtean, Bilboko udalaren Emakume zerbitzuak egin duen, arreta psikologikoa behar duten eta biolentziako biktimak izan diren emakumeen kasu guztien harrera, Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratorria dira. 2 Enkarterrietako eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal – zerbitzua. Indarkeriaren problematika duten emakumeen kasu guztiak, 2009ko maiatzatik Zallan eskaintzen den Bizkaiko Foru Aldundiko arreta psikologikoko egitarauara eratortzen dira.

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuakEmakumeek Etxeko Esparruan

6.1. Kasuen bilakaera 2006-20126.2. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera. 2012.

4. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak bere ardurapean dauden menpeko pertsonen arabera. 2012.

5. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak, jatorrizko udalerriaren arabera. 2012.

6. taula. BFAko emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeak herritartasunaren arabera. 2012.

7. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2012.

LABURPEN KOADROA

Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 1

Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 2


1. taula. BFAko emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak. 2012.

2. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua (BFA). Artatutako emakumeen kasu berriak jasotako indarkeria motaren arabera. 2012.

3. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak adinaren arabera. 2012.

LABURPEN KOADROA




FAMILIA TOPAGUNEA

F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierb. - - - -

Ajangiz - - - - -



Arakaldo - - - - -



Balmaseda - - - - -

Barakaldo -

Basauri - -

Bermeo - - - -

Berriz - - - -

Bilbao [1] - -

Durango - -

Erandio - - - - -

Ereño - - - - -

Ermua - -

Etxebarri - - - -

Galdakao - -

Gatika - - - - -


Getxo - - -

Leioa - - -

Mallabia - - - - -


Muskiz - - -

Ortuella - - - -

Orozko - - - - -

Portugalete - -

Santurtzi - -

Sestao - -




Zalla - - -

Zaratamo - - - - -

Zeberio - - - - -

Zierbena - - - - -


UD

ALE

RR

IAK






FAMILIA TOPAGUNEA

ARRATIA - - - - -


DURANGOALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA-ARTIBAI - - - -

LEA-IBARRA - - - -

MUNGIALDE - - -

URIBE-KOSTA - - -

TXORIERRI - - - - -

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

(*)


I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak

ARTATUTAKO PERTSONAK GUZTIRA Kasu berriak

Aurreko kasuak

Emakume kopurua 76 40 36

Adingabe kopurua 72 41 31

Neska kopurua 37 19 18

Mutil kopurua 35 22 13

GUZTIRA 148 81 67 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

INDARKERIA MOTA Emakum.Kasu

berrrien %a

Fisikoa 36 90,00

Psikologikoa 40 100,00

Ekonomikoa 29 72,50

Soziala 32 80,00

Sexuala 20 50,00


ADINA Emakum. %18-29 urte 6 15,00

30-39 urte 15 37,50

40-49 urte 10 25,00

50-64 urte 6 15,00

65 urte edo gehiago 3 7,50

Guztira 40 100,00Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

1. taula. BFAko emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak. 2012.

2. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua (BFA). Artatutako emakumeen kasu berriak jasotako indarkeria motaren arabera. 2012.

3. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak adinaren arabera. 2012.


eak Seme-alabarik ez 9 Seme-alabekin 31

Seme-alaba adingabeak 22

Seme-alaba adinduak 8Seme alaba adingabe eta

adinduak 1

Beste pertsonak ardurapean 1 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

JATORRIZKO UDALERRIAK Emakum. %

Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 2,50

Barakaldo 6 15,00

Bilbao 11 27,50

Dima 1 2,50

Etxebarri 1 2,50

Getxo 1 2,50

Igorre 1 2,50

Leioa 1 2,50

Muskiz 1 2,50

Orozko 1 2,50

Plentzia 1 2,50

Portugalete 3 7,50

Santurtzi 2 5,00

Sestao 2 5,00

Sopelana 3 7,50

Trapagarán 3 7,50

Urduliz 1 2,50

Guztira 40 100 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

5. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak, jatorrizko udalerriaren arabera. 2012.

4. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeen kasu berriak bere ardurapean dauden menpeko pertsonen arabera. 2012.


2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Atzerriko herritartasuna 10 13 9 11 19 23 20

Espainiar herritartasuna 26 43 47 46 42 38 56

Guztira 36 56 56 57 61 61 76 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

JATORRIZKO HERRIALDEA Emakum. %

Baliabid. dauden emak.

guztien gaineko %a

EUROPA 3 15,00 3,95

E.B.. 27 1 5,00 1,32


EUROPAKO GAINERAKOA 2 10,00 2,63

ESLOVENIA 1 5,00 1,32

UKRANIA 1 5,00 1,32

AFRIKA 5 25,00 6,58

MAGREB 2 10,00 2,63

MAROKO 2 10,00 2,63

AFRIKA GAINERAKOA 3 15,00 3,95

GINEA 2 10,00 2,63

MALI ERREPUBLIKA 1 5,00 1,32

AMERIKA 12 60,00 15,79

LATINOAMERIKA 12 60,00 15,79

BOLIBIA 4 20,00 5,26

BRASIL 3 15,00 3,95

KOLONBIA 2 10,00 2,63

PARAGUAY 2 10,00 2,63

PERU 1 5,00 1,32


6. taula. BFAko emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa

6.1. Kasuen bilakaera 2006-2012

6.2. Emakume etorkinen jatorrizko herrialdearen arabera. 2012.


LAGUNDUTAKO 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

PERTSONAK GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab. GUZTIRA Emak. Adingab.

Lagundutako pertsonak, guztira 57 36 21 95 56 39 96 56 40 96 57 39 112 61 51 114 61 53 148 76 72

Kasu berriak (urte horretan hasitakoak) 57 36 21 46 25 21 31 19 12 40 25 15 46 22 24 51 28 23 81 40 41

Oharra: Programa 2006 urteko maiatzan hasten da.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarte Ekintza Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

7. taula. BFAko Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2012.

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.E. Familia Topaguneen gaineko datuak

1.1. Kasuen bilakaera 2005-20121.2. Kasuaren antzinatasunaren arabera. 20121.3. Adingabeen sexu eta adinaren arabera. 2012.

3.1. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012

3.2. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. Bilakera 2006-2012

3. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Portugaleteko Udala. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera.

4. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Barakaldoko Udala. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012.

5. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Enkarterriko udalerrien Mankomunitatea. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012.

LABURPEN KOADROA

ESPARRU FORALA



1. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Bizkaiko Foru Aldundia. Zerbitzura deribatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera.

2. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Bizkaiko Foru Aldundia. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen eta kasuaren antzinatasunaren arabera. 2012.

LABURPEN KOADROA




FAMILIA TOPAGUNEA



Ajangiz - - - - -



Arakaldo - - - - -



Balmaseda - - - - -

Barakaldo -

Basauri - -

Bermeo - - - -

Berriz - - - -

Bilbao [1] - -

Durango - -

Erandio - - - - -

Ereño - - - - -

Ermua - -

Etxebarri - - - -

Galdakao - -

Gatika - - - - -


Getxo - - -

Leioa - - -

Mallabia - - - - -


Muskiz - - -

Ortuella - - - -

Orozko - - - - -

Portugalete - -

Santurtzi - -

Sestao - -




Zalla - - -

Zaratamo - - - - -

Zeberio - - - - -

Zierbena - - - - -


UD

ALE

RR

IAK





FAM. ESK. HAR. LAGUNT.

ESPEZ

FAMILIA TOPAGUNEA

ARRATIA - - - - -


DURANGOALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA-ARTIBAI - - - -

LEA-IBARRA - - - -

MUNGIALDE - - -

URIBE-KOSTA - - -

TXORIERRI - - - - -

MA

NK

OM

UN

ITA

EAK

(*)



BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO FAMILIA TOPAGUNEADeribatutako kasuak guztira 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Familia kopurua 214 272 330 370 330 336 312 302

Adingabe kopurua 277 340 421 477 420 435 386 383

Babes aginduak dauzkaten kasuak 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Familia kopurua 18 63 113 143 146 151 126 127

Adingabe kopurua 21 83 145 187 199 214 180 181

Familia Topagunean dauden adingabeen guztizkoaren gaineko % %7,58 %24,41 %34,44 %39,20 %47,38 %49,20 %46,63 47,26%


Atal honen tauletan bildutako "Babes Agindua" adierazpena etxeko indarkeriaren biktimak babesteko aginduari dagokio, uztailaren 31ko 27/2003 Legea, Etxeko Indarkeriaren Biktimak Babesteko Agindua arautzen duena (EAO, 2003/08/01)

1. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Bizkaiko Foru Aldundia. Zerbitzura deribatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera.

1.1. Kasuen bilakaera 2005-2012

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.E. Familia Topaguneen gaineko datuakAtal honen tauletan bildutako "Babes Agindua" adierazpena etxeko indarkeriaren biktimak babesteko aginduari dagokio, uztailaren 31ko 27/2003 Legea, Etxeko Indarkeriaren Biktimak Babesteko Agindua arautzen duena (EAO, 2003/08/01)

FAMILIA TOPAGUNEAREN ZERBITZUA (BFA)

Deribatutako kasuak guztira GUZTIRA Kasu berriak Aurreko kasuak

Familia kopurua 302 88 214


Babes aginduak dauzkaten familien kasuak GUZTIRA Kasu berriak Aurreko kasuak




1.3. Adingabeen sexu eta adinaren arabera (Babes agindua dauzkaten kasuak). 2012.

FAMILIA TOPAGUNEAREN ZERBITZUA (BFA)GUZTIRA NESKAK MUTILAK

0-3 urte 57 24 33

4-6 urte 37 16 21

7-13 urte 46 22 24

14-17 urte 9 3 6

Ez da ezagutzen* 32 12 20

GUZTIRA 181 77 104 * 25 kasu (7 neska eta 18 mutil) txostena irekita duten kasuak dira, zeinekin ez da ekintzarik egin. 7 kasu (5 neska eta 2 mutil) datua erregistratuta ez duten kasuak dira.


1.2. Kasuaren antzinatasunaren arabera. 2012.


FAMILIA TOPAGUNEAREN ZERBITZUA (BFA)

Kasuak guztira GUZTIRA Kasu berriak Aurreko kasuak

Familia kopurua 272 67 205


Neskatoak 165 46 119

Mutikoak 177 43 134

Babes aginduak dauzkaten familien kasuak GUZTIRA Kasu berriak Aurreko kasuak



Neskatoak 70 22 48

Mutikoak 86 23 63


2. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Bizkaiko Foru Aldundia. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen eta kasuaren antzinatasunaren arabera. 2012.


PORTUGALETEKO UDALEKO FAMILIA TOPAGUNEA 2012

Kasuak guztira

Familia kopurua 78

Adingabe kopurua 97

Neskatoak 56

Mutikoak 41

Babes aginduak dauzkaten kasuak

Emakume kopurua 37

Adingabe kopurua 47

Neskatoak 18

Mutikoak 29

48,45%

Iturria: Gizarte Ongizateko Saila. Portugaleteko Udala.

FAMILIA TOPAGUNEA (PORTUGALETEKO UDALA)

Babes Aginduak dauzkaten Familiak 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Adingabe kopurua 26 12 21 31 35 39 47

Emakume kopurua 21 13 16 24 27 30 37

Guztizkoaren gaineko % %46,00 %44,00 %40,00 %47,00 %54,00 %45,00 47,00%

Iturria: Gizarte Ongizateko Saila. Portugaleteko Udala.

Familia Topagunean dauden adingabeen guztizkoaren gaineko %

3. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Portugaleteko Udala. Artatutako kasuak amarentzako babesagindua egotearen arabera.

3.2. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. Bilakera 2006-2012.

Atal honen tauletan bildutako "Babes Agindua" adierazpena etxeko indarkeriaren biktimak babesteko aginduari dagokio, uztailaren 31ko 27/2003 Legea, Etxeko Indarkeriaren Biktimak Babesteko Agindua arautzen duena (EAO, 2003/08/01)

3.1. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012


BARAKALDOKO UDALEKO FAMILIA TOPAGUNEA 2012

Kasuak guztira

Familia kopurua 46

Adingabe kopurua 67

Neskatoak 38

Mutikoak 29


Emakume kopurua 15

Adingabe kopurua 17

Neskatoak 8

Mutikoak 9

25,37%

Iturria: Gizarte Ekintza eta Berdintasuna, Lankidetza (...) Saila. Barakaldoko Udala.

ENKARTERRIETAKO MANK. FAMILIA TOPAGUNEA 2012

Kasuak guztira

Familia kopurua 11

Adingabe kopurua 14

Neskatoak 8

Mutikoak 6


Emakume kopurua 6

Adingabe kopurua 8

Neskatoak 3

Mutikoak 5

57,14%

Iturria: Gizarte Ongizateko Saila. Enkarterriko udalerrien Mankomunitatea.



4. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Barakaldoko Udala. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012.

5. taula. Familia Topagunearen Zerbitzua, Enkarterriko udalerrien Mankomunitatea. Artatutako kasuak amarentzako babes-agindua egotearen arabera. 2012.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Etxebizitzaren gaineko datuak

3.1. Erakunde eskalearen arabera3.2. Bizikidetza unitate onuradunaren tamainaren arabera.3.3. Emakume etorkin onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera.3.4. Emakume onuradunen adinaren arabera.

5.1. Lurralde eremuaren arabera (2009-2012)5.2. Emakume etorkin eskaleen jatorrizko herrialdearen arabera.

3. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Alokairu erregimeneko etxebizitzen adjudikazio zuzenak. Bizkaia. 2012.

4. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Etxebizitzak alokairuan hartzeko kupo berezian sartzen diren genero indarkeriaren biktima diren emakumeen espedienteak. Adierazle nagusiak lurralde eremuaren arabera. 2012.

5. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat 1. Etxebizitzak alokairuan hartzeko kupo berezian sartzen diren, genero indarkeriaren biktima diren emakumeen espediente aktiboak. Bizkaia. 2012

Etxebizitza

1. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Alokairu erregimeneko etxebizitzen adjudikazio zuzeneko eskaerak izapidearen emaitzaren arabera, lurralde eremuka. 2012.

2. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Aurkeztutako alokairu erregimeneko etxebizitzen eskaerak eta adjudikazio zuzenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2012.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Etxebizitzaren gaineko datuak

Bizkaia EAEBizkaiko %

EAEren gainean

Eskaerak 16 22 72,73Aurkeztutak 2012 11 16 68,75

Aurkeztutak 2012 5 6 83,33

Adjudikazioak 9 12 75,00

Ukapenak 0 3 -

Erabakitzeke 7 7 100,00

Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

ETA ZUZENEKO ADJUDIKAZIOAK 2007 2008 2009 2010 2011 2012

5 13 13 1 10 11

5 9 13 5 3 9

Iturria: Etxebizitzako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2007-2008).Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza. (2009-2011).Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer (2012)

3.1. Erakunde eskalearen arabera

ERAKUNDE ESKALEA NBizkaiko Foru Aldundia 5 Udalak/Mankomunitateak 4

GUZTIRA 9

Iturria: Emakunde-Instituto Vasco de la Mujer

1. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Alokairu erregimeneko etxebizitzen adjudikazio zuzeneko eskaerak izapidearen emaitzaren arabera, lurralde eremuka. 2012.

Hurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte arloko sailburuaren, 2006ko urriak 4ko agindua ren ezartzearen emaitza dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.

Aurkeztutako eskaerak

Adjudikazioak

3. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Alokairu erregimeneko etxebizitzen adjudikazio zuzenak. Bizkaia. 2012.

2. taula. Etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriak genero indarkeriaren biktima diren emakumeentzat. Aurkeztutako alokairu erregimeneko etxebizitzen eskaerak eta adjudikazio zuzenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2012.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Etxebizitzaren gaineko datuakHurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte arloko sailburuaren, 2006ko urriak 4ko agindua ren ezartzearen emaitza dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.

BIZIKIDETZA UNITATEKO PERTSONAK Emakum. %Pertsona bat 1 11,11

Bi pertsona 3 33,33

Hiru pertsona 3 33,33

Lau pertsona 2 22,22

GUZTIRA 9 100,00 Iturria: Emakunde-Instituto Vasco de la Mujer

JATORRIZKO LEKUA Emakumeak etorkinen gaineko %

onuradun guztien

gaineko %EUROPA 2 40,00 22,22

E.B. 27 2 40,00 22,22

ERRUMANIA 2 40,00 22,22

AFRIKA 1 20,00 11,11

MAGREB 1 20,00 11,11

MAROKO 1 20,00 11,11

AMERIKA 2 40,00 22,22

LATINOAMERIKA 2 40,00 22,22

BOLIVIA 1 20,00 11,11

BRASIL 1 20,00 11,11

GUZTIRA 5 100,00 55,56 Iturria: Emakunde-Instituto Vasco de la Mujer

ADINA Emakum. %30 urte baino gutxiagokoak 1 11,11

30-40 urte 2 22,22

41-50 urte 5 55,56

50 urte baino gehiagokoak 1 11,11

GUZTIRA 9 100,00 Iturria: Emakunde-Instituto Vasco de la Mujer

3.2. Bizikidetza unitate onuradunaren tamainaren arabera.

3.3. Emakume etorkin onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera.

3.4. Emakume onuradunen adinaren arabera.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Arreta Telefonikoari buruzko datuak

1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Zerbitzuaren erabiltzaile kopurua profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2012.

2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren hurbileko pertsona edo senide kopurua, biktimarekiko erlazioaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2012.

3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Emakume biktimetako kopurua indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

4. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Bikoteak edo bikote ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

5. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Familia barruko indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

6. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

7. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak erasotzaile- kopuruaren arabera. Bizkaia. 2012.

8. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak erasotzailearekiko erlazioaren arabera. Bizkaia. 2012.

9. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak ardurapeko pertsona kopuruaren arabera. Bizkaia. 2012.

10. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Pertsona erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bilakaera 2006-2012. Bizkaia.

Zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren pertsonak

2006-2012 Konparaketa


11. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Dei bereizleak arrazoi kantitatearen arabera. Bizkaia. 2012.

12. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Arrazoi bat duten dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera. Bizkaia. 2012.

13. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Arrazoi bat baino gehiago duten dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera. Bizkaia. 2012.

14. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Dei bereizleak beste zerbitzuetarako egindako eratorpenen arabera. Bizkaia. 2012.

Jasotako deiak


PERTS. ERABILTZAILEEN PROFILA Emak. GUZTIZK. Gaineko % Gizonak GUZTIZK.

Gaineko % GUZTIRA

Biktimak* 719 100,00 0 719 Hurbileko pertsonak/ Senideak 150 75,00 50 25,00 200 Biktimarekin harremana duten profesionalak 37 78,72 10 21,27 47 Biktimarekin harremanik ez duten profesionalak 15 75,00 5 25,00 20

Guztira 921 93,40 65 6,59 986 Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer* Zuzenean deia egiten duten biktimak

BIKTIMAREKIKO ERLAZIOA Emak. Gizonak GUZTIRA

Bikotea/ ezkontidea 0 3 3 Bikote ohia/ ezkontide ohia 0 3 3 Aurreko senitartekoak 39 15 54 Ondorengo senitartekoak 16 7 23 Beste senide batzuk 19 9 28

10 0 10 Adiskidetasunak edo biktimaren pertsona ezagunak 60 7 67 Pertsona ezezagunak 2 1 3 Bestelako pertsonak 4 5 9

Guztira 150 50 200 % 75,00 25,00 100,00


Biktimaren ingurune laboraleko pertsonak

1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Zerbitzuaren erabiltzaile kopurua profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2012.

2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren hurbileko pertsona edo senide kopurua, biktimarekiko erlazioaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2012.

Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak EAEko Arreta Telefonikoko Zerbitzuaren (900 840 111) erabilerari dagozkie.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak EAEko Arreta Telefonikoko Zerbitzuaren (900 840 111) erabilerari dagozkie.

INDARKERIA MOTA Emakum. %

837 90,39

Familia barruko indarkeria 59 6,37

30 3,24

Guztira 926 100,00 Oharra: zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen diraIturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

INDARKERIA MOTA

Fisikoa

Psikologikoa

Ekonomikoa

Sexuala

Oharra: 1. Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen dira

2. Emakume bat tratu-txar mota bat baino gehiagoren biktima izan daiteke. Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

INDARKERIA MOTA

Fisikoa

Psikologikoa

Ekonomikoa

Sexuala

Oharra: 1. Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen dira2. Emakume bat tratu-txar mota bat baino gehiagoren biktima izan daiteke. Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

Familia barruko indarkeriaren biktimen

guztizkoaren gaineko %

49,94

97,25

15,65

2,99

Emakumeak

418

814

131

8

25

Emakumeak

6,78

29

51

Bikoteak edo bikote ohiak eragindako indarkeria

Askatasun- sexualaren kontrako delituak

49,15

86,44

Bikote/bikote ohiko indarkeriaren biktimen

guztizkoaren gaineko %

13,56

4

3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakume kopurua indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

4. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Bikoteak edo bikote ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.

5. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Familia barruko indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.


INDARKERIA MOTA

Fisikoa

Psikologikoa

Ekonomikoa

Sexuala

Oharra: Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen dira

2. Emakume bat tratu-txar mota bat baino gehiagoren biktima izan daiteke. Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

Emakumeak %

Erasotzaile bat 903 97,52

Erasotzaile bat baino gehiago 23 2,48Guztira 926 100,00

Oharra: Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen dira


Emakumeak Sexu-erasoetako biktimen guztizkoaren gaineko %

6

10

16,67

20,00

3,33

33,33

1

5

7. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak erasotzaile- kopuruaren arabera. Bizkaia. 2012.

6. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2012.


ERASOTZAILEAREKIKO ERLAZIOA Kop.

Bikotea / ezkontidea / izatezko bikotea 494

Bikote ohia / ezkontide ohia / izatezko bikote ohia 287

Aurreko senitartekoa (aita) 10

Ondorengo senitartekoa (semea) 26

Beste senide batzuk 14

Biktimaren inguruneko beste pertsona batzuk 8

Identifikatu gabeko erasotzailea edo ezezaguna 4

Lankidea 1

Laguna 3

Ezaguna 4

Bestelakoak 75

Guztira 926 Oharra: Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen dira


Emakumeak %Ardurapeko pertsonekin 607 65,55Ardurapeko pertsonarik gabe 319 34,45

Guztira 926 100,00Oharra: Zerbitzura nork deitzen duen ere, ezagututako biktima diren emakumeen kasu guztiak zenbatzen diraIturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

8. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak erasotzailearekiko erlazioaren arabera. Bizkaia. 2012.

9. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Biktima diren emakumeak ardurapeko pertsona kopuruaren arabera. Bizkaia. 2012.


2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA Emak. Gizonak GUZTIRA

Biktimak 582 26 608 323 26 349 761 16 777 943 23 966 891 17 908 824 0 824 719 0 719

Hurbileko perts./ Senideak 80 23 103 73 19 92 164 41 205 210 56 266 223 55 278 202 67 269 150 50 200

Profesionalak 57 10 67 41 11 52 60 12 72 42 12 54 50 23 73 59 18 77 52 15 67

Guztira 719 59 778 437 56 493 985 69 1.054 1.195 91 1.286 1.164 95 1.259 1.085 85 1.170 921 65 986

Iturriak: Gizarte Gaietako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza.(2006-2008)

Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza (2009-2011)

2012: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

PERTSONA ERABILTZAILEEN

PROFILA

10. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Pertsona erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bilakaera 2006-2012. Bizkaia.

Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak EAEko Arreta Telefonikoko Zerbitzuaren (900 840 111) erabilerari dagozkie.


DEI BEREIZLEAK KOP. GUZTIZK. Gaineko %

Dei bereizleak guztira 2.659 100,00

Arrazoi bat duten deiak 1.988 74,76

Arrazoi bat baino gehiago duten deiak 671 25,23


ARRAZOI BAT DUTEN DEIAK

KOP. %

Akonpainamendua 1.470 73,95

Koordinazioa 16 0,80

Informazioa 272 13,68

Orientazioa 219 11,02

Larrialdia 11 0,55

Guztira 1.988 100,00 Iturria: Emakunde/Instituto Vasco de la Mujer

ARRAZOI BAT BAINO GEHIAGO DUTEN DEIAK

KOP. %

Akonpainamendua 173 25,78

Koordinazioa 6 0,89

Informazioa 547 81,52

Orientazioa 624 93,00

Larrialdia 8 1,19


11. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Dei bereizleak arrazoi kantitatearen arabera. Bizkaia. 2012.

12. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Arrazoi bat duten dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera. Bizkaia. 2012.

DEIEN ARRAZOIAK

DEIEN ARRAZOIAK

13. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Arrazoi bat baino gehiago duten dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera. Bizkaia. 2012.


ZERBITZUAK KOP. %Zerbitzu juridikoak 114 4,28

Zerbitzu psikologikoak 67 2,51

Osasun-zerbitzuak 13 0,49

Polizi-zerbitzuak 76 2,86

Gizarte-zerbitzuak 83 3,12

Larrialdi-zerbitzuak 18 0,68

Enplegu-zerbitzuak 3 0,11

Elkarte-zerbitzuak eta GKEetakoak 9 0,34

Adin txikikoen zerbitzuak 6 0,23

75 2,82

G.I.B.L.Z 38 1,43

B.L.Z 290 10,91

016 9 0,34

Beste batzuk 10 0,38

Ez dago eratorpenik 1.848 69,50

Guztira 2.659 100,00


Berdintasuna/Emak.ren inguruko zerbitzuak

14. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzua. Dei bereizleak beste zerbitzuetarako egindako eratorpenen arabera. Bizkaia. 2012.

Oharra: Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko arreta-zerbitzuko arreta batek 0tik 1etarako deribazioak izan ditzake.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak

1.1. Prozedura ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera.1.2. Eskaera ukatutak, ukatzeko arrazoiaren arabera1.3. Eskatzailearen bizi-udalerriaren arabera.

2.1. Onuradunaren bizi-udalerriaren arabera2.2. Onuradunaren jatorrizko herrialdearen arabera

Laguntza Ekonomikoak1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Kontuan hartutako eskaerak. Bizkaia. 2012.

2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Onartutako eskaerak. Bizkaia. 2012.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.

LAGUNTZA EKONOMIKOEN ESKAERAKLurralde Eremua GUZTIRA Onartuak Erabakitzeke Ukatutak Onartutako %

Bizkaia 139 72 34 33 51,80

EAE 303 149 77 77 49,17

Bizkaia EAEko guztiaren gain % 45,87 48,32 44,16 42,86


KOP. %Derrigorrezko baldintzaren bat ez betetzea 19 57,58

Beste laguntza batzuekin batezintasuna 13 39,39

Ez gainditzea eskatutako dokumentazioa 1 3,03

Ezarritakoa baino gehiagoko sarrerak 0 0,00

Guztira 33 100,00


1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Kontuan hartutako eskaerak. Bizkaia. 2012.

1.2. Eskaera ukatutak, ukatzeko arrazoiaren arabera

Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren emaitza dira, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integraleko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duena.

1.1. Prozedura ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren emaitza dira, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integraleko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duena.

BIZI-UDALERRIAK Emakumeak % Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 0,70

Alonsotegi 1 0,70

Amorebieta-Etxano 5 3,52

Arrigorriaga 5 3,52

Barakaldo 12 8,45

Barrika 1 0,70

Basauri 3 2,11

Bilbao 65 45,77

Durango 5 3,52

Elorrio 2 1,41

Erandio 9 6,34

Etxebarri 1 0,70

Galdakao 1 0,70

Gatika 1 0,70

Getxo 2 1,41

Gordexola 1 0,70

Gorliz 3 2,11

Güeñes 1 0,70

Lemoa 1 0,70

Muskiz 2 1,41

Orozko 1 0,70

Portugalete 5 3,52

Santurtzi 1 0,70

Sestao 2 1,41

Sopelana 1 0,70

Ugao-Miraballes 1 0,70


Zaldibar 1 0,70

Zalla 3 2,11

Total 142 100,00


1.3. Eskatzailearen bizi-udalerriaren arabera.


BIZI-UDALERRIAK Emak. Kop. Emak. % Amorebieta-Etxano 3 4,17

Arrigorriaga 4 5,56

Barakaldo 5 6,94

Basauri 2 2,78

Bilbao 40 55,56

Durango 1 1,39

Erandio 6 8,33

Galdakao 1 1,39

Gatika 1 1,39

Gorliz 2 2,78

Güeñes 1 1,39

Muskiz 2 2,78

Orozko 1 1,39

Portugalete 1 1,39

Sopelana 0,00

Ugao-Miraballes 1 1,39


Total 72 100,00


2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Onartutako eskaerak. Bizkaia. 2012.

2.1. Onuradunaren bizi-udalerriaren arabera


JATORRIZKO LEKUA Emakume kop. Etorkinen %a

Guztizko emakume

kopuruaren %a

EUROPA 6 16,22 8,33 E.B. 27 6 16,22 8,33



AFRIKA 8 21,62 11,11 MAGREB 4 10,81 5,56

ALJERIA 1 2,70 1,39

LIBIA 1 2,70 1,39

MAROKO 2 5,41 2,78

AFRIKA GAINERAKOA 4 10,81 5,56 GINEA EKUATORIALA 1 2,70 1,39

NIGERIA 3 8,11 4,17

AMERIKA 23 62,16 31,94 LATINOAMERIKA 23 62,16 31,94

BOLIBIA 12 32,43 16,67

BRASIL 3 8,11 4,17

KOLONBIA 4 10,81 5,56

EKUADOR 2 5,41 2,78


GUZTIRA 37 100,00 51,39


2.2. Onuradunaren jatorrizko lekuaren arabera.

1. kapitulua. GIZARTE-BABESAREN ARLOKO BALIABIDEAK · 2014-01-07 · 1.1. HARRERA-BALIABIDEAK...

Documents

Transcript of 1. kapitulua. GIZARTE-BABESAREN ARLOKO BALIABIDEAK · 2014-01-07 · 1.1. HARRERA-BALIABIDEAK...