003 Mexico entre culturas-revista

www.mexicoentreculturas.com

N.003 – mayo

Ejemplar Gratuito

2012

N.003 – majo

Ekzemplaro Senkosta

“Fomentandoeldiálogoentreculturas”

Foto:archivodeMéxicoentreculturasTeo6huacan

Tijuana

Salón de la fama, Tijuana Baja California México

Contratatuespacio

publicitario

ColaboradoresRaúlRodríguezGonzález(Español‐Ingles)

MarcelaDanemann(Español)MarthaCarmonaRìos(Español‐Esperanto)

Fotogra.asAnaMaríaMarGnez(Uruguay)ArchivoMéxicoentreculturas

AgradecimientosCentroCulturalTijuana

MéxicoentreculturasesunapublicaciónmensualyTrilingüe(español‐esperanto‐ingles)EdiciónNo.3deMayo2012.PropiedaddeGildaMuñozBonilla.NúmerodeCerYficadodeReservaotorgadoporelInsYtutoNacionaldelDerechodeAutorNo.04‐2011‐090212384200‐102.NúmerodeCerYficadodeLicituddeTítulo(entrámite).NúmerodeCerYficadodeLicituddecontenido(entrámite).Domiciliodelapublicación:PlazaVillaMexicanaLocalJ2,Av.RiverolentreCalles1ra.y2da.,EnsenadaB.C.ImpresoporCastañedaExpressS.A.DEC.V.Espinoza1022,ZonaCentro,Ensenada,B.C.MéxicoDistribuciónpropiaenlasciudadesdeTijuana,Ensenada,Rosarito,TecateyMexicali.Ejemplargratuito,ingresosprovenientesdelaventadepublicidad.GildaMuñozBonillaysuscolaboradoresnoasumenresponsabilidadalgunaporelcontenidoeditorial,publicitarioopromocionalqueaparezcaenlarevista,ynorepresentannecesariamenteelpuntodevistadeleditor.

EventosyarGculossíguenosen:

DireccióngeneralyEditorialGildaMuñozBonilla

[email protected]

ConsejeroEditorialJosédeJesúsCuevaPelayo

DiseñogeneralMichelleGodoyMuñoz

Circulación,promocióngeneralytraduccionesGildaMuñozBonilla

Circulaciónypromoción,ciudadEnsenadaGildaBonillaFernandez

[email protected]

Directorio


Krokodilu: Viene de la raíz en EsperantoKrokodilque se refiere al animal cocodrilo y queusandolapalabracomoverboenEsperantoYeneotro significado, se refiere al uso de idiomaEsperantojuntoconotroidioma.

Esperanto:IdiomainternacionalreconocidoporlaUNESCOdesde1954

Rosarito

Espacio2x3.5”disponible

Espacio2x3.5”disponible

Playas de Rosarito, Baja California México

Mexicali

Parque de la ciudad, Mexicali, Baja California México

Indice

Editorial

En nuestro Centro Cultural Tijuana siguen losfestejosporsu30aniversarioconconferenciasy exposiciones de gran interés, la primeraqueaquí les presentamos nos transporta al centrode nuestro México para admirar y reflexionaracerca de la sabiduría de nuestrosantepasados,yaenelcaminohaciaelnoroestedel país, durante la semana Santa, nuestropueblo mágico nos permite el encuentro conlas tradiciones de la comunidad Yaqui. Es asícomollegamosalaBajaCaliforniafronteraconEstados Unidos con su toque México‐Americano, que nos invita a la reflexión yterminamosconunfesYvalyunaexposicióndearte en los que conviven las diversas culturasdelmundoenMéxico.

En esta ocasión le damos la más cordialbienvenida a nuestro país invitado de estaedición: DinamarcaconsuencantadoraciudadCopenhague.

10SabiduríadelPuebloTeoYhuacanoPor:CentroCulturalTijuana,CECUT

14ElAndardelosFariseos

Por:Méxicoentreculturas

16TransfronterizoPor:RaúlRodríguezGonzález

22Yotambiénnecesitounrespiro

Por:MarthaCarmonaRíos

25FesYvalEnsenadadeTodos.SumadeCulturas

Por:MarcelaDanemann

28“BeautyofUse”,ElusodelabellezaPor:CentroCulturalTijuana,CECUT

30CopenhagueEncantadoraFuente:www.96uk‐kopenhago.dk


ArGculoespecial,5deMayoPor:RaúlRodríguezGonzález

Sóloennuestrapáginadeinternetwww.mexicoentreculturas.com

Tecate

Parque Miguel Hidalgo, Tecate, Baja California México

Indekso


Eldono EnniaKulturaCentroTijuanadaŭras la festojnpro ĝia 30 datreveno per prelegoj kajekspoziciojdegrandaintereso,launuakiuĉi6eni prezentas transportas nin al mezzo de niaMeksiko pormiri kaj pripensi pri la saĝeco denia prapatroj, jam en la vojo ĝis lanordokcidento, dum la Sankta semajno, niamagika vilaĝo permesas nin la renkon6ĝo kunla tradicioj de la komunumo Yaqui (Ĝaki). Tielestas kiel ni alvenas al la Baja Kaliforniolandimo kun Usono kun ĝia tuŝo Meksik‐Usonano, kiu invitas nin al pripensado kajfiniĝas per fes6valo kaj ekspozicio pri arto enkiekunvivasladiversajkulturojdelamondoenMeksiko.En ĉi 6u okazo ni donas la plej afablanbonvenonalnia invi6ta landodeĉi6ueldono:DaniokunĝiaĉarmaurboKopenhago.

10SaĝecodelapopoloteoYŭakanaPor:CentroCulturalTijuana,CECUT

14LapromenadodelaFariseoj


16TranslandimanoPor:RaúlRodríguezGonzález

22MiankaŭbezonasspironPor:MarthaCarmonaRíos

25FesYvaloEnsenadadeĈiuj.SumodeKulturoj

Por:MarcelaDanemann

28“BeautyofUse”,LauzodelabelecoPor:CentroCulturalTijuana,CECUT

30ĈarmaKopenhagoFuente:www.96uk‐kopenhago.dk

SpecialaarYkolo,5deMayode:RaúlRodríguezGonzález

Nurenniainterretapaĝarowww.mexicoentreculturas.com

Ensenada

Culturaprehispánica

10www.mexicoentreculturas.com

Tijuana,B.C.‐Destacaespecialista,enelCECUT,lasabiduríadelpueblo teoYhuacano.Másalláde lasinterpretaciones astronómicas que hoy en día sehacen sobre las civilizaciones prehispánicas, ladoctora Socorro Fuentes se adentró a detallar ellegado de estos pueblos en la conferencia“Astronomía, geometría y arquitecturateoYhuacana”, la tardedelmartes27demarzoenelVesGbulodeElCubo.

Anteunos300asistentes, laespecialistacomparYóla importanciaqueen sudesarrolloprofesionalhatenidoelCentroCulturalTijuanaporelgraninterésque existe no sólo en la difusión de la historiaprehispánicaa travésdel JardínCaracol, sinoen laaperturaaespacioscomoelqueenesemomentosedaba.

Socorro Fuentes, conocida cariñosamente comoXoco, reiteró la importancia que Yene conocer elpasadoquenosdioidenYdad,sobretodoentrelosestudiantes de las áreas de arquitectura ymatemáYcas, mismos que conformaban la mayorparte del público presente gracias a la interacciónentreelCecutyuniversidadesdelaciudad.

Las aportaciones que los pueblos prehispánicosdieron al mundo, dijo, son vastas y de granrelevancia,alpuntoquehoyendíainstanciastalescomo la NASA y otros grandes centros deinvesYgación se basan en el sistema vigesimal,creacióndelpueblomaya.

SABIDURÍADELPUEBLOTEOTIHUACANO

Tijuana, B.C.- Elstaras Especialistino, en el CECUT, Saĝeco de la Popolo Teotiŭakana. Post la interpretadoj astronomiaj ke hodiaŭ oni faras pri la prahispanikaj civilizacioj, la doktorino Socorro Fuentes enprofundiĝis detali la heredaĵo de ĉ i tiuj popoloj en la konferenco “Astronomio, geometrio kaj arkitekturo Teotiŭakana”, la véspero de mardo la 27an de marto en la Vestiblo de El Cubo.

Antaŭ ĉirkaŭ 300 ĉ eestantoj, la especialistino kundividis la gravecon ke en ĝ ia disvolviĝo estas havinta la Kultura Centro de Tijuana pro la granda intereso ke ekzistas ne nur pri la disvastigo de la historio prahispania tra la Ĝardeno Heliko, sed en la malfermeco al spacoj kiel en ĉ i tiu momento okazis.

Socorro Fuentes, konata karese kiel Xoco (prononcu: Coko), ripetis pri la graveco kiu havas koni la pasintecon kiu donis al ni identecon, ĉefe inter la studentoj de la lernfakoj pri arkitekturo kaj matematiko, samaj kiuj konsistis el plej granda parto el la publiko ĉeestanta dank’ al la interagado inter la Cecut kaj universitatoj de la urbo.

La kontribuoj kiujn la popolo prahispaniaj donis al la mondo, diris, estas vastaj kaj kun granda graveco, je la punktoj ke hodiaŭ instancoj kiel la NASA kaj aliaj grandaj centroj pri esplorado baziĝas en la sistemo dudekuma, kreaĵo de la popolo majaa.

SAĜECO DE LA POPOLO TEOTIŬAKANA

Fotografías: México entre culturas


“Darleunsignoalanada,esdecir,inventarelcero, es quizá lamayor revelación que estospueblos nos dieron; pero todo va más allá,pues falta aún por descubrir y reinterpretartodoloqueensusmuros,códices,escriturasyjeroglíficosplasmaronydesdehace115añosque se estudian aún puede decirse que faltamuchopordescubrir”.

EntrelasgrandezasdelpuebloteoYhuacanolaexperta refirió la precisión de sus cálculosastronómicos y matemáYcos, el dominio delfuncionamiento del subsuelo, así como sugranhabilidadpara trabajareloro,el cuarzo,el arte plumario, la cerámica y otrosmateriales.

“No es casualidad que la belleza de susartesanías conlleve desde un mensajeimplícito en cada grabado o tallado, hastatoda una simbología; lograr un juego depelota como el de esos pueblos impactainclusoenestosdíasdealta tecnología,puesellos jugabanconunapelotacuyoreboteerapreciso, la pelota tomaba la dirección exactaqueeljugadorcalculaba”.

México

Doni signon al nenio, estas diri, inventi la nulon, estas eble la plej granda malkaŝo ke tiuj popoloj donis al ni: sed ĉio iras pli tie de, ĉar mankas eĉ malkovri kaj reinterpreti ĉ ion kion en siaj moroj, kodeksoj, skribaĵoj kaj hieroglifoj kaptis kaj ekde 115 jaroj ke oni studas ankoraŭ povu diri ke mankas multe por malkovri”.

Inter la grandecoj de la popolo Teotiŭakana la fakulino referis la precizecon de iliaj kalkuloj astronomiaj kaj matematikaj, la scipovo de la funkciado de la subtero , tiel kiel ilia granda kapablo labori la oron, kvarcon, la arton flugilaran, la ceramikon kaj aliajn materialojn.

“Ne estas hazardo ke la beleco de iliaj metiartaĵoj kunportu ekde mesaĝon implicitan en ĉ iu gravurita aŭ tajlita ĝ is ĉ iu simbolo; atingi ludon per pilko kiel el tiuj de tiuj vilaĝoj frapas eĉ en tiuj ĉi tagoj de alta teknologio, ĉar ili ludis per pilko kies resalto estis preciza, la pilko direktiĝis ekzakte je la direkto kiun la ludanto kalkulis”.

Fotografía: México entre culturas


Aclaró que las interpretaciones erróneas sobre elfin del mundo en este 2012 obedecen a que lospueblos ancestrales se regían por ciclosastronómicosregidosporlaconocidaCuentaLarga,lacualinició3,114añosantedeCristoyquesóloelpueblomayadioconYnuidad.

“EselseguimientodeesaCuentaLargalaqueestepróximo 13 de agosto dará fin al ciclo del QuintoSol;yesesoprecisamenteloquelosmayasdictanensusescritosyquemalamentesehainterpretadocomo el anuncio del fin del mundo; si es un fin,peroelfindeuncicloancestral”,insisYó.

Otro ejemplo de la grandeza de estos puebloscitadopor laconferencianteeselhechodecontarcongrandesarquitectosyurbanistasquesibiennocontaban con tecnología ni grandes Gtulosuniversitarios, sí tenían el dominio de trazo ycálculo, al grado de que toda la ciudad deTeoYhuacan fue perfectamente planeada antes delacolocacióndesuprimerapiedra.planeada antes de la colocación de su primerapiedra.

Klarigis ke la interpretadoj eraraj pri la fino de la mondo en ĉ i tiu 2012 obeas al ke la popoloj prapatraj regiĝas laŭ cikloj astronomiaj regitaj de la konata Longa Konto, kiu komenciĝis 3 114 jarojn antaŭ Kristo kaj ke nur la popolo mayaa donis kontinuencon.

“Estas la sekvado de tiu Longa Konto kiu ĉ i tiu venonta 13an de aŭgusto donos finon al ciklo de la Kvina Suno; kaj estas tio precipe kiun la mayaaj diktas en siaj skribaĵoj kaj ke malbone estas interpretitaj kiel la anonco de la fino de la mondo; jes estas fino, sed la fino de unu ciklo prapatra”, insistis.

Alia ejemplo de grandeco de ĉi tiuj popoloj menciita de la preleganto estas la fakto kalkuli kun grandaj arkitektoj kaj urbanistoj ke eĉ bone ne havis kun teknologio nek grandaj titoloj universitataj, ili havis la scipovon de la strekado kaj kalkulado, ĝis la grado de ke tuta la urbo Teotihuacan estis perfekte planita antaŭ la lokigo de sia unua roko.

Fotografías: México entre culturas


“Lograroninclusodesviarelcaucederíosenbaseasusnecesidades y conveniencia sin que esto afectara lanaturalezaolapendientedelmismo;estomostrabasugrandominiodelsubsuelo;alosgrandesinvesYgadoreslestomódécadasdescubrir losmoYvosdeldesvíoquela Calzada de los Muertos, avenida principal deTeoYhuacan,teníahaciaelnoroeste,peroellostuvieronla visión muy clara desde el punto de vistaastronómico”.

A manera de conclusión, Xoco Fuentes exhortó a losestudiantes a buscar la forma de crear, a través de laarquitectura moderna, una lectura para lasgeneraciones futuras, tal como los ancestrosprehispánicos lo hicieran mediante sus grandiosasconstrucciones.

La conferencia magistral “Astronomía, geometría yarquitectura teoYhuacana”se llevóacabocomopartedel cicloAstronomía,MatemáYcas (conceptodel cero)yGeometríaPrehispánicas.

Paramayor información sobre nuestras acYvidades, loinvitamosaconsultarwww.cecut.gob.mx

“Sukcesis eĉ devojigi la fuejon de la riveroj surbaze de siaj bezonoj kaj konvenoj sen ke tio damaĝu la naturon aŭ la inklinon de ĝ i mem; ĉ i tio montris sian grandan scipovon de la subtero; de la grandaj esploristoj prenis jardekojn malkovri la kialoj de la devojo kiu la Calzada de los Muertos (Vojo de la Mortintoj), ĉ efa avenuo de Teotihuacan, havis ĝis la nordokcidento, sed ili havis la vizion tre klara ekde la vidpunkto astromomia”.

Kiel konkludo, Xoco Fuentes instigis la studentojn trovi manieron krei, tra la arkitekturo moderna, legaĵon por generacioj futuraj, tiel kiel la prapatroj prahispaniaj faris pere de siaj grandegaj konstruaĵoj.

La majtra prelego “Astronomio, geometrio kaj arkitekturo teotiŭakana” okazis kiel parto de la ciklo “Astronomio, Matematikoj (koncepto de la nulo) kaj Prahispaniaj”.

Por pli da informo, ni invitas vin konsulti www.cecut.gob.mx

Foto: México entre culturas


El andar de los Fariseos

Hombres de la comunidad Yaqui, sin decir unasolapalabra,caminandurantelaSemanaSanta.

Consurostrocubiertoconunamáscaradecuerorepresentan a los fariseos que estuvierondurante la crucifixión, mientras se escucha elcrujirdesustamboresquerepresentaelruidodelosclavosdelacruz.

Los Fariseos como se les llama,pertenecena lacomunidad Yaqui, comunidad del estado deSonora, en México que se considera a sícatolizada, evangelizados por los Jesuitas.Durante 40 días no hablan durante los actoscuaresmales, no beben alcohol, no ingierencarneentreotrossacrificiosduranteestosdías.

Despuésdesuandar,quemanlasmáscarasyconello,talvez,todoelmalrecogidoasuandar.

Viroj de la komunumo Yaqui, senvorte, promenas dum la Sankta Semajno.

Ilia vizaĝo kovrita per leda masko reprezentas la Fariseoj kiuj estis dum la krucumado, dum aŭskultiĝas la krakon de la tamburoj ke reprezentas la bruon de la najloj de la kruco.

La Fariseoj kiel estas nomataj, apartenas al komunumo Yaqui (ĝaki), komunumo de la ŝtato de Sonora, en Meksiko kiu konsideras sin katolikata, evangeliataj de la Jezuitoj. Dum 40 tagoj ili ne parolas dum la kvardektag-ceremonioj, ne trinkas alkoholon, ne ingestas viandon inter aliaj oferoj dum ĉi tiuj tagoj.

Post sia promenado, ili bruligas la maskojn kaj per tio, eble, ĉ iun malbonon kolektitan dum sia promenado.

La promenado de la Fariseoj


de:Méxicoentreculturas

Fotografía: México entre culturas


Foto:A

rchivodeMéxicoentrecultu

ras


AmododepresentaciónNo confiando tanto enmimemoria o resignarme alas vicisitudes del Yempo (eufemismo para vejez),creo que llevo respirando el aire de Tijuana por unlapso de mas de medio siglo. Obviamente mas delsiglopasadoquedelpresente.

De alguna manera soy reflejo de varios hiloshistóricosquehatejidoycaracterizadoaldesarrollode la frontera norte. Por azares del desYno mispadres emigraron a Baja California. Pero antes misabuelos paternos abandonaron el país por lainestabilidadpolíYcaenMéxicocausadoporunodelos derivados más cruentos prohijados por laRevoluciónMexicana:LaRebeliónCristeraoCrisYana(1926‐1929). También por otro suceso histórico, laSegunda Guerra Mundial, que gestó el tratado deBracerosen(1942‐1964).Mipadrefuebracerocomotrabajador ferrocarrilero (1943‐1945) en las áreasmetropolitanas de Detroit, Michigan. Las dosestanciasdeélenelnorte,parYcularmenteladeLosÁngeles en los 30’s influyeron que su futuro ya noestuviera ligado al centro de México; sino en elnorte, cerca de EstadosUnidos. Conoció a Tijuanadurante su segundo retorno aMéxico y sin todavíahaber“bebidoaguade lapresa”1decidióradicarenella.ConsecuentementenohaydudaquemiexistenciaenBajaCaliforniadesde1951noescasual;yobedeceauna decisión de mis padres y el concomitante eevidente factor atracYvo de la proximidad con elvecino del Norte. De tal manera que mi futuro sedecidióparaforjarmecomotransfronterizo.Educadoen escuelas de ambos lados de la frontera desdeprimaria hasta estudios profesionales. IgualmentelaborandocomodocenteenTijuanayenSanDiegocomoextranjero.

Una de las caracterísYcas de los fronterizos ytransfronterizos es la gradual adquisición de unaconducta y acYtud para comparar y contrastarconstantementesuentorno.Paramexicanoshayunaaccesibilidad conYnua, permanente y fluida a dosculturas,una lamadreo raízde idenYdad,y laotratal vez la “madrasta” para unos; pero para lamayoríaeslafuentedeunaimagenopercepcióndeun vecino mulYfacéYco, contradictorio y muydiverso; la de un modelo a imitar o evitar; ricomaterialmente, pero para algunos pobre o carentede “valores”; culto o inculto para otros, perodefiniYvamentemasavanzadotecnológicamente.

Lo que no es debaYble es su enorme sombra,influenciaypermanentepresenciaquesesiente,oyey se ve. Similarmente la cultura mexicana en suversión nacional o emblemáYca, y las múlYplesregionalesnosololabajacalifornianacruzanlavisibleypalpable fronterapolíYcay la invisible, la cultural,para dejar su huella en la música, artes plásYcas,arquitectura,lingüísYca,letras,historia,gastronomía,etc. Existen tanto transfronterizos mexicanos yestadunidensesenlaregión.Aunquelamayoríasonlos primeros debido a la asimetría económica,políYca y cultural de los segundos, losestadounidenses.

Por:RaúlRodríguezGonzálezEnlasversionesEspañoleIngles

Transfronterizo

California,USA

BajaCalifornia,MX

Fotos:ArchivoM

éxicoen

trecultu

ras

1EnTijuanaseYeneelmitodequesitomasaguadeLaPresa,jamásteirásdeTijuana…Puedeconsultarenhzp://elzorro.org/?p=2967%20agua%20de%20la%20presa


Bywayofintroduc/on

Not trusting my memory, nor relenting to the vicissitudes of father time (a euphemism for old age), I surmise breathing Tijuana’s air for a period more than half a century, obviously more of the previous than the present one.

In many ways, I’m a product of different historical forces that have shaped and characterized the U.S/Mexico border zone. It is destiny that pushed my parents to migrate to Baja California in 1951. Before this, my paternal grandparents voluntarily abandon a politically unstable Mexico, and immigrated to the United States escaping one of Mexico’s most bloody consequences of the Mexican Revolution: la Cristiada, the church-state conflict (1926-1932). Another historical event, World War II, determined my parents settling in Baja California. The war created the Bracero Agreement (1943-1964), and my father became a bracero working in the railroads of Detroit, Michigan (1943-1945). His two sojourns in the United States , but especially the first during the 1930’s in Los Angeles, influenced his future links would be established on the border zone, close to the States; and not continue residing in central Mexico. He got acquainted with Tijuana on his second return to Mexico and decided to settle permanently there, despite not drinking water from “Tijuana’s dam.” 1 (A myth in Tijuana that drinking from the Rodriguez Dam you never leave or keep returning to Tijuana). Consequently, there is no doubt my existence or residence in Baja California since 1951 is not fortuitous. It is a result of my parent’s decision to migrate north and the obvious lure of living next to the United States. Thus, my future was decided to develop as a transfronterizo by being educated on both sides of the border from elementary school to college and working as an educator in Tijuana and also in San Diego, but as a foreigner.

One of the characteristics of fronterizos and transfronterizos is their gradual acquisition of a behavior and attitude constantly positioned to compare and contrast their environs or surroundings. For Mexicans, this is a continuous, permanent and fluid accessibility to two cultures; one, a native or mother culture, the root of one’s identity; and the other the “stepmother” for some. But for the majority, the source of an image and perception of a multifaceted, contradictory and very diverse neighbor; of a model either to imitate or avoid; materially wealthy, but for some poor or lacking of cultural “values”; cultured for some and uncouth for others, but certainly for technologically more advanced.

What are not debatable are its enormous shadow, influence and permanent presence felt, heard and seen. Likewise, the Mexican culture in its national, centralized and emblematic version crosses the visible and palpable political border; and also the invisible one, culture, leaving its imprint in music, fine arts, architecture, linguistics, literature, history, cuisine, etc. There are Mexican and American transfronterizos in the border region. The majority are the first ones due to the second’s economic, political and cultural asymmetry.

By:RaúlRodríguezGonzález

Transfronterizo

California,USA

BajaCalifornia,MX

Fotos:ArchivoM

éxicoen

trecultu

ras

1 “Tijuana’s dam.” Readat:hzp://elzorro.org/?p=2967%20agua%20de%20la%20presa


Creoqueesconvenienteofrecerlesunasdefinicioneso conceptualizaciones, y enfaYzo son misdefiniciones o conceptualizaciones como anYguoresidenteen la región.Tenemosalgunos términosopalabras que se usan a veces como sinónimoscuando en realidad no son. Por ejemplotransfronterizo y fronterizo, el primero esta en elsegundo; o sea transfronterizo es unYpoo especiede fronterizo.El transfronterizo no solo radicaen lafrontera comootros fronterizos, también interactúaculturalmente y sabe disYnguirse e idenYficarseprincipalmenteconsuculturaraízomadre.NoestaconfusorespectocualessuidenYdaddebase,naYvao ancestral. Es un agente acYvo que esta entreculturaseinmersoenambas,unalapropiaylaotraadquirida transculturalmente o asimilada. En estesenYdo fronterizo y norteño son sinónimos, peropochono.

Pochoesotro terminoquenecesitamidefiniciónoconceptualizaciónde acuerdo a mi puntode vista,pero trataremos esto en el futuro. Por lo pronto essuficiente dejar asentado que no es sinónimo detransfronterizo ni fronterizo. Otros términos quedeseo comentarmasadelante son: La6no,Hispano,Hispanic, Chicano, Mexican American, TexMex,Mexamerica,sureño,pachuco,cholo,naco,fresa,etc.

Bueno es todo por este mes, pero antes determinarlesofrezcouna listadeposibles temasquedeseo comparYr con ustedes en la presentecolumna. Espero la mayoría sea de su agrado yesYmule interés para conocernos mas mediantenexos que nos unen y caracterísYcas que nosdiferencian como fronterizos en ambos lados; peroque en ulYma estancia nos idenYfican como seresafortunados por estar expuestos a una experienciamulYcultural, entre culturas, que nos ayudaubicarnosconconocimiento,sabiduríaysensibilidadennuestroentorno.

FUTUROSTEMASYPAUTASPARAREFLEXIONYCONVERSACION:

• RaízysignificadohistóricodelapalabraCalifornia.• PrincipalesgruposindígenasenlasCalifornias.• LaspinturasrupestresdeBajaCalifornia.• Lasexploracioneseuropeasylosprimeroscontactos.• Elsistemamisional:laconquistaespiritualyelimpactoenlapoblaciónnaYva.• OrigendeladivisióndelaAltayBajaCalifornia:elpleitodeDominicosyFranciscanos.

Observación:"Tradujore,traditore"

La columna es bilingüe. Estaré traduciendo condiscreciónpersonaldelespañolalinglésyviceversa.Ambas versiones reflejan mis senYmientos,pensamientos y puntos de visitas, aunque no lasmismaspalabrasliteralmente.

Cuandoseaposiblerecomendarélibros,arPculosysiRosdeInternetpormediodehypertextyounabibliogra.aalfinal.

RaúlRodríguezGonzá[email protected]


I find it incumbent offering some definiYons orconceptualizaYons.Iunderlinethattheyaremineasa longYme resident of the region. We have someterms or words that are occasionally usederroneouslyassynonyms,wheninfacttheyarenot,for instance,Transfronterizo andFronterizo. Thefirstone is contained in the second; in other words,Transfronterizo isa typeor formofFronterizo. TheTransfronterizonotonlyresidesintheborderzoneasotherfronterizos.Italsointeractsculturallywiththeneighboring one across. But knows how todisYnguishandidenYfyitsnaYveorrootculture.Sheand he are not confused as to their prime idenYty.They are acYve agents navigaYng between twoculturesandimmersedinboth;oneistheirown,andthe other either acquired transculturally, orassimilated.Inthissense,FronterizoandNorteñoaresynonyms.

Pochoisanothertermwhichneedstobedefinedorconceptualized according to my point of view, butthiswilllaterbediscussed.Fornow,itissufficienttoestablishthatit isnotasynonymforTransfronterizoorFronterizo.OthertermswhichIwishtodiscussinthe future as to their origin, historical significanceand usage are: La/no,Hispano, Hispanic, Chicano,Mexican American, TexMex, Mexamerica, sureno,pachuco,cholo,naco,fresa,etc.

Wellthisallfornow,andbeforefinishingI’mofferinga listofpossiblesubjectsor themes Iwanttosharewith you in this column. I hope themajority are ofyour liking andacceptance, fostering interest to getto know us throughmutual links that unite us andcharacterisYcsthatdisYnguishesusasFronterizosoneithersideoftheborder. Assuch,wearefortunateto being exposed to a mulYcultural experience,between cultures, that helps us locate withknowledge,wisdomand sensibility our place in ourenvironment.

FUTURE SUBJECTS FOR RELEXTION ANDCONVERSATION:

Origin and historical significance of the nameCalifornia.MainIndiangroupsintheCalifornias.BajaCalifornia’srockpainYngs.EuropeanexploraYonsandfirstcontacts.ThemissionsysteminbothCalifornias.Dividing California into Alta and Baja: Calafia andfeudbetweenFranciscansandDominicans.

Note:"Tradujore,traditore"

The column is bilingual. I will be translaYng withpersonaldiscreYonfromSpanishtoEnglishandviceversa. The two versions reflect my same feelings,thoughtsandpointsofview,ifnottheexactwordsinaliteraltranslaYon.

Whenpossible,IwillsuggestarYcles,booksandwebsitesforfurtherreadingseitherbyhypertextandoralistofsourcesattheend.


California,USA


En formo de enkonduko

Ne fidante mian memoron nek rezignante al la sorto-ŝanĝoj de la tempo (eŭfemismo por la maljuneco), mi kredas ke mi estas spirante la aeron de Tijuana dum intertempo el pli ol duonjarcento. Evidente pli el la jarcento pasinta ol la aktuala.

Tiel mi estas spegulo de kelkaj fadenoj historiaj kiu estas teksita kaj estas karakterizinta al disvolviĝo de la norda landimo. Per hazardo de la destino miaj gepatroj enmigris al Baja California. Sed antaŭe miaj geavoj patraj forlasis la landon pro la nestabileco politika en Meksiko: La Ribelo Kristana (1926-1929). Ankaŭ pro alia okazaĵo historia, la Dua Mondmilito, kreis la Braceros1-akordon en (1942-1964). Mia patro estis bracero kiel trajn-laboristo (1943-1945) en la metropolaj zonoj de Detroit, Michigan,en Usono. La du ĉ eestoj de li en la nordo, precipe la de Los Angeles en la 30aj jaroj influis ke lia futuro ne estu pli ligita al mezo de Meksiko; sed en la nordo, proksime de Usono. Li konis Tijuana dum sia reveno al Meksiko kaj sen ankoraŭ esti “trinkinte akvon de la akvobaraĵo”2 decidis radiki en ĝi.

Konsekvence ne estas dubo ke mia ekzisto en Baja California ekde 1951 ne estas hazardo; kaj obeas al decido de miaj gepatroj kaj la akompananta kaj evidenta faktoro alloga de la proksimeco kun la najbaro de la Nordo. Tiel ke mian futuron decidis por forĝi min kiel translandimanon. Edukita en lernejoj de ambaj flankoj de la landlimo ekde la baza lernejo ĝis profesiaj studoj. Same laborante kiel instruisto en Tijuana kaj en San Diego kiel eksterlandano.

Unu el la karakterizaĵoj de la landimanoj kaj translandimanoj estas la laŭgrada akiraĵo de la konduto kaj sinteno por kompari kaj kontrasti konstante sian medion. Por meksikanoj estas senĉesa alirebleco, permanenta kaj flua al du kulturoj, unu la patrino aŭ radiko de identeco, kaj la alia eble la “duonpatrino” por kelkaj; sed por la plimulto estas la fonto de bildo aŭ percepto de najbaro multfaceta, kontraŭdira kaj tre diversa; la de modelo por imiti aŭ eviti; riĉa materiale, sed por kelkaj malriĉa aŭ malhavante de “valoroj”; klera aŭ malklera por aliaj, sed definitive pli progresinta teknologie.

Kio ne estas diskutinda estas ĝ ia enorma ombro, influo, kaj permanenta ĉeesto sentata, aŭskultata, kaj vidata. Simile la kulturo meksikana en ĝ ia versio nacia aŭ emblema, kaj la multnombraj regionaj ne nur de la bahakaliforniana transiras la videblan kaj palpeblan landimon politikan kaj la nevideblan, la kulturan, por lasi sian spuron en la muziko, plastaj artoj, arkitekturo, lingvistiko, beletro, historio, gastrono-mío, ktp. Ekzistas tiel translandimanoj meksikanaj kaj usonanoj en la regiono. Kvankam la plimulto estas la unuaj pro la malsimetrio ekonomika, politika kaj kultura de la duaj, la usonanoj.

De:RaúlRodríguezGonzálezEnlaversiojHispanakajAnglaTradukoalEsperanto:GildaMuñozB.

Translandimano

California,USA

BajaCalifornia,MX

Fotos:ArchivoM

éxicoen

trecultu

ras

1Braceros=signifas“brakoforta”,nomodelalaboristojkiujtempeenmigrasalUsonoella6nameriko.

2“trinkinteakvodelaakvobaraĵo”=MitoenTijuanaketrinkantedelaAkvobaraĵoRodriguezvineniamlasosTijuana.

hzp://elzorro.org/?p=2967%20agua%20de%20la%20presa


Mi kredas ke estas konvene oferti kelkajn difinojn aŭ konceptigojn, kaj mi emfazas estas miaj difinoj aŭ konceptigoj kiel antikva loĝanto en la regiono. Ni havas difinojn aŭ terminoj uzataj iam kiel sinonimoj kiam en la realeco ne estas. Kiel ekzemplo Transfronterizo(translandimano) kaj fronterizo (landimano), la unua estas en la dua; transfronterizo estas tipo aŭ speco de fronterizo. El Transfronterizo ne nur loĝas en la landimo kiel aliaj fronterizos, ankaŭ interagas kulture kaj scias distingiĝi kaj identiĝi ĉ efe kun sia radika kulturo aŭ patrina. Ne konfuzas respekto al kiu estas ĝ ia identeco baza, denaska aŭ prapatra. Estas agento aktiva kiu estas iter kulturoj mergiĝita en ambaŭ, unu la propra kaj alia la akirita transkulture aŭ asimilita. En ĉ i tiu senco fronterizo kaj norteño(norda) estas sinonimoj, sed pocho ne.

Pocho estas alia vorto kiu bezonas mian difinon aŭ konceptigon konforme al mia vidpunkto, sed ni traktos tio ĉ i future. Dum la momento sufiĉas lasi establigitan ke ne estas sinonimo de transfronterizo nek de fronterizo. Aliaj terminoj kiujn mi deziras komenti poste estas: Latino, Hispano, Hispanic, Chicano, Mexican American, Texmex, Mexamerica, sureño(literale kaj Esperante: subano), pachuco, cholo, naco, fresa (literale kaj Esperante: frago), ktp.

Nu, estas ĉ io por ĉ i tiu monato, sed antaŭ fini mi ofertas liston de eblaj temoj kiujn mi deziras kundividi kun vi en la prezenta rubriko. Mi esperas ke la plimulto estu de via plaĉo kaj stimulu intereson por koni nin pli pere de ligoj kiuj unuigas nin kaj karakterizoj kiuj diferencigas nin kiel landimanojn en ambaŭ flankoj; sed ke en lasta instanco identigas nin kiel homojn bonŝancajn pro esto elmontritaj al sperto multkultura, inter kulturoj, kiuj helpas nin lokiĝi kun kono, saĝeco kaj sentiveco en nia medio.

FUTURAJTEMOJKAJGVIDLINIOJPORPRIPENSADOKAJKONVERSACIO:

• Origino kaj historia signifo de la nomo California (Kalifornio). • Ĉefaj indiĝenaj grupoj en la Kalifornioj. • Rokpentraĵoj de Baja California. • Eŭropaj esploroj kaj unuaj kontaktoj. • La sistemo de misioj en ambaŭ Kalifornioj. • Dividante Kalifornio en Alta kaj Suba: Calafia kaj kverelo inter Franciskanoj kaj Dominikanoj.

Noto: "Traduttore, traditore"

La rubriko estas dulingva. Mi estos tradukanta per persona diskreteco de la hispana al la angla kaj inverse. Ambaŭ versioj spegulan miaj sentoj, pensoj kaj vidpuntoj, kvankam ne la samaj vortoj literale.

Kiam eblos mi rekomendos libroj, artikoloj kaj ligoj en interreto pere de hiperteksta aŭ bibliografio je la fino.


California,USA

Escritoresmexicanos


"Yotambiénnecesitounrespiro“Por: Martha Carmona Rìos En Español y Esperanto

EstuvepensandomuchoyyanosequemaspensarSontantascosaspordecir,porhacer...quemeolvidédemi...mequedédormidaenunfalsosueñodedulcesesperanzas,dedulcesanhelosporbellosporvenires.Ylosañosmefueronenseñandoquelavidaestalcualessinmascosa,quelaacYtuddelaspersonas.UnaacYtudposiYvatepuedetraermasbienestarApesardelossinsaboresdelavida,siesundíaadverso,intentarsonreírayuda.Sóloqueavecesnoestanfácilsonreírconelestómagovacíoosonreíralqueteponeelpieencimaysellevaelproductodetutrabajoalquetearrebataelderechosobrealgoenloqueyateesmerasteymereces...ofingirquetodoestábien,cuandonoescierto.

LaacYtud...Aprendeentucasa...papás;enseñenensucasa...paraqueeldíademañananoaprendansushijosdemaneramasdolorosa,acumplirlasleyesdelhombre.

QuesiselessobreprotegenovanasercompeYYvos...quesiselessolapa...enlacallelesvanaponerorden,depeormaneraqueensucasa!Yconcrueldad...ysinamor!ysinpiedad...

Mi estis pensanta multege kaj mi jam ne scias kion pli pensi Estas multe da aĵoj por diri, por fari...ke mi forgesis min mem... min restis dormata en falsa sonĝo el dolĉaj esperoj, el dolĉaj aspiroj por belaj futuroj. Kaj la jaroj instruis min ke la vivo estas tia kia estas sen plu aĵo, ke la teniĝo de la personoj. Pozitiva teniĝo povas helpi vin por alporti pli bonstaton Tamen la malagrablaĵoj el la vivo, se estas adversa tago, provi rideti helpas. Nur ke kelkaj tagoj ne estas tiel facile rideti kun la stomako malplena aŭ rideti al kiu vin surmetas la piedon kaj alportas si la produkton el via laboro kiu forprenas al vi la rajto pri io ke jam vi klopodis eĉ vi indas... aŭ ŝajnigi ke ĉio estas en ordo, kiam ne estas certo.

La teniĝo... Lernu hejme... paĉjo; instruu hejme... por ke la tago de morgaŭ ne lernu viajn filojn je pli dolora maniero, por plenigi la leĝojn de la homo.

Ke se oni ekscese protektas ilin ne estos konkuraj... ke se oni pandaras ilin... ĉestrato oni almetos ilin en ordo, per pli malbona maniero ol ĉe hejmo sia ! Kaj per krueleco... kaj sen amo ! kaj sen kompato...

“Miankaŭbezonasspiron“Por: Martha Carmona Rìos Hispane kaj Esperante


¿Porquémecontastedelospríncipesazules,papá?Enlarealidadnoexistenlospríncipesazules,sólodepredadores...yelcasYlloseconvirYóencalabozo...yyoenesclava...MisueñoseconvirYóenmiedo,ymimiedoenterror...papás...nocuentendepríncipesazulesasushijasnilesdiganqueelamoresparasiempre...

Mejorfábulasconmoralejas,esmasbello,sinsalirsemuchodelarealidadenseñarqueatalaccióntalreacción...Noengañenasushijos,nilesofrezcanloquenohay,Mejor...dulcementeenséñenlosadisYnguirelbiendelmalyconfábulasbellasenseñenlosvaloresyconelejemploasermejores...

Yatepasasteesealto!Ahíhayunseñalamientoqueclaramentedice:ALTO!ydistevueltaenUenáreanopermiYda!estásbriago!ygolpeasteaesedrogoporcaminarporlacalle!

Mecallo...tengomiedodecirquenoestoydeacuerdocontuconducta,yaseloquemevasaresponder...ynoquieroescucharlo!

Tienestantocorajeconlavida,ytedesquitasconelqueseteatraviesaenfrente...

Mejormecallo...noseaquemegolpeesenlamejilla,yahíacabetodo!Porquesigrito,nadavoyapoderhacer...eresmasgrandequeyo...ymasfuerte!Ylarazónmedicequeno...mecallo...noquieromasgolpes...

Kial vi rakontis min pri la lazuraj princoj, paĉjo ? En la realeco ne eksistas la lazuraj princoj, nur la predantoj... kaj la kastelo transformis sin en karcero... kaj mi en esklavino... Mia sonĝo transformis sin pro timo, kaj mia timo en teruro... gepatroj...ne rakontu pri lazuraj princoj al viaj filinoj nek diru al ili ke la amo estas por ĉiam...

Plibone fabloj per moralaĵoj, estas pli bele, sen elveni sin el la realeco instrui ke por tia ago tia reago... Ne trompu al viaj filoj, nek ofertu al ili kion ne eksistas, Plibone... dolĉe instruu ilin kiel diferencigi la bonon el la malbono kaj per fabloj belaj instruu la valorojn kaj per la ekzemplo je esti plibonuloj ...

Jam vi pasigis vin tiun halton...! Tie trovas sin iu signalizado kiu klare diras: HALTO ! kaj vi tornis je "U" ne permesita ! vi estas ebria...! kaj batis al tiu drogulo por paŝi per strato !

Mi silentas min... mi havas timon diri ke mi ne estas akorda pri via konduto, kaj mi jam scias kion vi respondos... kaj mi ne volas aŭskulti ĝin !

Vi havas tiom da kolero al la vivo, kaj vin kompensas per kiu oni baris fronte al vi...

Plibone mi silentigas min... ne estu ke vi vango-frapu min, kaj tie finu ĉion ! Ĉar se mi krias, nenion mi povos fari...vi estas pli granda ol mi... kaj pli forta ! Kaj la rezono diras al mi ke ne... mi silentas min... mi ne volas pli batojn...


Hanpasadotantosañosylosrecuerdosvuelvenamimente,seagluYnanempujandounosaotros,tratandodedecirmealgo...creoqueesYempo...algotarde,peroesYempo...ytalvezpuedoretomarelrumbo...peromialmasequedóatrapadaenesoslugaresquemefaltóalgoporconcluir,voyabuscarmedenuevo,Ramona...

Yameheperdidotantasveces...ytalvezmeencuentre...voyaserfelizhastaelfindemisdías...

HetenidograndessaYsfaccionesygrandessinsabores,perohallegadomiYempodelibertadydescubrimientosnuevos...

Nosabíaquemegustabaelverdeamarillento,yelazulceleste...elverdeobscuronotanto,perohacefalta...paradisYnguirlasotrasgamas,quemifirmaeradepintora...

yelblanco...merecuerdalapurezarobada...ylaamistadtraicionada...yelvioleta,yelazulmalva,sonhermososcomoelrosasuave...peromegustantodosloscolores..noelrojo,nielladrillo...meenfurecen…bueno...megustanalgunosrojos,pocos...peroesperolallegadadelvioleta...urgentemente...¿Cómotevaaserviréstapecadora;Señor?¿Contantosdefectosycomplejos...contantostemoresyegoísmos...y...contantosdeseosporvivir?

Mepreocupanlosniños...si...loshuérfanosylosquevieronasuspadresenuncharcodesangre....losqueYenenhambre,dolorysed,deagua,panyvenganza...yvergüenza,eimpotencia...Voyatomarunrecesoyretomo...yotambiénnecesitounrespiro...yluego...Diosdirá...

Ekestis tiom da jaroj kaj la memoroj revenas al mia menso, oni aglutinas puŝante unu al aliaj, klopodanta por diri ion... mi pensas estas la tempo... iom malfrue, sed estas tempo... kaj eble mi povas repreni la direkton... sed mia animo restis kaptita en tiuj lokoj kiu mankis al mi ion por fini, mi serĉos min denove, Ramona...

Jam mi perdis min multe da fojoj... kaj eble mem trovos min... mi estos feliĉa ĝis la fino de miaj tagoj...

Mi havis grandajn kontentiĝojn kaj grandajn ĉagrenojn, sed alvenis mia tempo el libero kaj novaj eltrovoj...

Mi ne sciis ke ŝatis mi la flavan verdon , kaj la ĉielan bluon... la obskuran verdon ne tiom da, sed oni bezonas... por distingi la aliajn gamojn, kaj mia subskribo estis el pentristino...

kaj la blanko... memorigas al mi la purecon ŝtelitan... kaj la amikeco perfidatan... kaj la viol-koloron, kaj la malvan bluan koloron, estas belegaj kiel la delikata rozo ... sed al mi plaĉas ĉiuj la koloroj... ne la ruĝo, nek la briko-ruĝa...furiozigas min... bone... mi ŝatas kelkajn ruĝojn, malpli... sed mi atendas la alveno de la viola... urĝe...

Kiel servos vin tiu ĉi pekantino, Sinjoro ? Kun tiom da difektoj kaj kompleksoj... kun tiom da timoj kaj egoismoj...kaj... kun tiom da deziroj pro vivi ?

Al mi prizorgas la geinfanoj...jes... la orfoj kaj tiuj kiuj vidis al siaj gepatroj morti en iu sanga flako .... kiu havas malŝaton, doloron kaj soifon, pri akvo, pano kaj venĝo... kaj honto, kaj senpoveco... Mi prenos liber-tempon kaj revenos... mi ankaŭ bezonas spiron... kaj poste... Dio diros...


Encuentrosinterculturales

Cada año se realizan en México alrededor de 400fesYvalesquedealgunamaneradanconstanciadelarelevante riqueza y diversidad cultural de esteterritorio.

El domingo 27 de mayo del corriente año, serealizará en Ensenada uno de ellos: el FesYval“Ensenada de Todos. Suma de Culturas”, que sepresentacomouneventomulYculturalynetamentecomunitario, reflejo de la transformación que estaciudad ha tenido desde su fundación comoasentamientourbano.

Enunasolajornada,elFesYval“EnsenadadeTodos.SumadeCulturas”permite,añotrasaño,mostrarauna Ensenada capaz de albergar a ciudadanos detodo el mundo y de otras regiones de México, enplenaarmoníayentendiendolosaspectosdisYnYvosdecadareferentecultural.

Por:MarcelaDanemann(*)[email protected]:cortesía

(*) Gestora y promotora cultural independiente.Colaboradorafreelanceparamediosgráficosnacionales.

Festival Ensenada de Todos, Suma de Culturas

Un recorrido por México y el mundo, en un solo domingo

Ĉiu jaro okazas en Meksiko ĉirkaŭ 400 festivaloj kiuj iel konstatas la elstaran riĉecon kaj diversecon de ĉi tiu teritorio.

La dimanĉo 27an de majo de ĉ i tiu jaro, okazos en Ensenada unu el ili: la Festivalo “Ensenada de ĉiuj. Sumo de Kulturoj”, ke prezentiĝas kiel multkultura kaj nete komunuma, spegulo de la transformado ke ĉi tiu urbo havas ekde sia fondado kiel urba starigado.

En nura tagvojo, la Festivalo “Ensenada de ĉiuj.Sumo de Kulturoj” permesas, jaro post jaro, montri Ensenada kapabla gastigi civitanojn de ĉ iu el la mondo kaj de aliaj regionoj de Meksiko plene harmonie kaj komprenante la samajn aspektojn de ĉiu referanto kultura.

FesYvaloEnsenadadeĈiuj,sumodeKulturoj

IradotraMeksikokajlamondoennurunudimanĉo

De: Marcela Danemann (*) [email protected] Fotoj: gentilajo

(*)Perantokajantaŭenigantokulturasendependa.Kunlaborantosendependaporgrafikajamaskomunikilojnaciaj.


Desde hace 11 ediciones consecuYvas, se reúnen lasfamilias de origen fundadoras de Ensenada, lascomunidades de inmigrantes extranjeros que radicanen la ciudad (ArgenYna, Alemania, Bolivia, Brasil,Colombia,Cuba,Chile,China, España, Francia, EstadosUnidos, El Salvador, Gran Bretaña, Honduras, Italia,Japón,Panamá,Perú,Rusia,UruguayyVenezuela), lascomunidadesyetniasrepresentantesdeBajaCaliforniay otros estados mexicanos (comunidad Chiapaneca,Oaxaqueña, Duranguense, Queretana, Jalisciense,Sinaloense, Sonorense, Zapoteca, deBajaCalifornia yBajaCaliforniaSur,comunidadIstmeña,comunidaddelDF, comunidad Triqui), junto a organizaciones de lasociedadcivileinsYtucionesculturales.

El recorridopermitea las familiasyvisitantesdisfrutarde exhibicionesde fotogra�ashistóricas y vesYmentastradicionales de cada cultura y comunidad; comprarartesanías y manualidades, degustar muestrasgastronómicas Gpicas de cada geogra�a así comoobtener informaciónturísYca,parYciparenacYvidadesexpresivas y creaYvas para niños, y disfrutar de unnutrido programa arGsYco‐cultural durante toda latarde.

Una de las expresiones culturales que más interésdespierta entre el público durante el FesYval es lagastronomía de origen, que presentan todas estascomunidades. Así, los ingredientes de cada lugardemuestran a los visitantes la adaptación que debenhacerparaofrecerrecetasestandotan lejosde“casa”,el proceso para su elaboración, la tradición que vienedelamanodecadaunodeesosplaYllos,loshábitosdeconsumoytoda la informaciónquepuedaresultarúYlparaampliarelintercambioentreculturas.Recorriendo cada puesto, el visitante comprueba quelos parYcipantes hacen énfasis en la decoración; loscolores de sus banderas nacionales; sus atuendos otrajes Gpicos; sus idiomas o dialectos; todo mezcladoconesemundode sabores que cuentan la historia delosinmigrantesynosremontanasusYerrasdeorigen.

Ekde antaŭ 11a eldonoj sinsekvaj, renkontiĝas la familioj de origino fondintaj de Ensenada, la komunumoj de enmigrintoj fremdaj kiuj enradikas en la urbo (Argentino, Germanio, Bolivio, Brazilo, Kolombio, Kubo, Ĉ ilio, Ĉ inio, Hispanio, Francio, Usono, El Salvadoro, Britio, Honduro, Italio, Japanio, Panamo, Peruo, Rusio, Urugvajo kaj Venezuelo), la komunumoj kaj etnoj reprezentantaj de Baja California kaj aliaj ŝtatoj meksikanaj (komunumoj Chiapaneca, Oaxaqueña, Duranguense, Queretana, Jaliscience, Sinaloense, Sonorense, Zapoteca, de Baja California y Baja California Sur, komunumo Istmeña, komunumo de la DF, Komunumo Triqui), kune kun organizoj de la civita socio kaj kulturaj institucioj.

La promenado permesas al la familioj kaj vizitantoj ĝui el fotaj ekspozicioj historikaj kaj tradiciaj vestaĵoj de ĉiu kulturo kaj komunumo; aĉeY meYartaĵojn kaj manfaraĵojn, gustumi specimenojn gastronomiajn tipajn de ĉiu geografio tiel kiel havigi al si turisman informon, partopreni en esprimagadoj kaj kreemagadoj por la infanoj, kaj ĝui el nutra programo art-kultura dum la tuta tago.

Unu el la kulturaj esprimoj ke plej vekas intereson inter la publiko dum la festivalo estas la gastronomio origina, kiun prezentas ĉ iuj tiuj ĉ i komunumoj. Tiel ke la ingrediencoj de ĉ iu loko demonstras al la vizitantoj la adapton ke devas fari por oferti la receptojn esti tiom for de “hejmo”, la proceso por ilia ellaborado, la tradicio kiu venas de la mano de ĉ iu el tiuj pladoj, la kutima konsumado kaj ĉiu la informo kiu povu rezulti utila por amplifi la interŝanĝon inter kulturoj.

Trairante ĉ iun budon, la vizitanto certigas ke la partoprenantoj faras emfazo en la ornamado; la koloroj de siaj flagoj naciaj; siaj vestaĵoj aŭ tipaj kostumoj; siaj lingvoj aŭ dialektoj; ĉio miksita kun tiu mondo de gustoj kiu rakontas la historion de la enmigrintoj kaj datigas nin al siaj landoj originaj.


UnGpicomojitocubanosedalamanoconlarepostería francesa, los tamales humean junto a la parrilladaargenYnao lassalchichasalemanas,elpiscodapasoal más auténYco sushi japonés; todo enriquece a estafiestaporladiversidadcultural.

Al mismo Yempo que se recrean y difunden las tradicionesmexicanas, el públicopuedeaccederenun mismo día a un acercamiento con las culturas extranjeras, mezcla de pueblos, idiomas, usos ycostumbres.

Este es un fesYval que nos permite comprender, interpretar, respetar las diferentes culturas, valorandocadaidenYdadconsuspuntosdecontactoodiferenciasrespectoalanuestra.UnamiradaaMéxicoyelmundo de manera inclusiva, aprendiendo de nuestras diferencias y recordando el concepto de que cadaculturasenutredesuspropiasraíces,perosedesarrollaycreceencontactoconlasdemás.

FESTIVAL“ENSENADADETODOS.SUMADECULTURAS”.Domingo27demayo2011,desdelas12alas7PMenla Ventana al Mar, Ensenada, Baja California. Admisióngratuita.

Tipa mojito kuba iras de la mano kun franca doĉaĵo, la tamales1 fumas kune al argentina rostokradado aŭ al kolbasoj germanaj, la pisco2 donas paŝon al la plej aŭtentika japana sushi; ĉ io riĉigas tiun ĉ i feston pro la kultura diverseco.

Samtempe ke rekreiĝas kaj disvastiĝas la meksikanaj tradicioj, la publiko povas aliri en la sama tago al proksimigo kun la fremdaj kulturoj, mikzaĵo de popoloj, lingvoj kaj kutimoj.

En ĉi tiu festivalo kiu permesas al ni kompreni, interpreti, respekti la diversajn kulturojn, valorante ĉ iun identecon kun siaj kontaktaj punktoj kaj diferencoj pri la nia. Rigardon al Meksiko kaj la mondo de ekskluzive, lerninte de niaj diferencoj kaj memorante la koncepton pri ke ĉiuj kulturo nutras sin de siaj propraj radikoj, sed disvolviĝas kaj kreskas kontakte kun la aliaj.

FESTIVALO “ENSENADA DE Ĉ IUJ. SUMO DE KULTUROJ” Dimanĉo 27an de majo 2011, ekde la 12ª ĝis la 7ª ptm en la Ventana al Mar (Fenestro al Maro), Ensenada, Baja California. Senpaga eniro.

Tamales1=comidadeMeksikoPisco2=bebidadePeruoyChile Tamales1=maĝaĵodeMeksiko

Pisco2=trinkaĵodePeruokajĈilio


Tijuana,B.C.‐BEAUTYOFUSE,exposicióndelacolecciónpermanente delmuseoMingei, en el CECUT. Las piezasproceden de culturas de disYntas partes del mundo ysalenporprimeravezdelMuseoMingeiparaocuparlassalas1y2de lagaleríadearteElCubo.Másdemediomillar de objetos originarios de diversas partes delmundo, confeccionados para cumplir una uYlidadprácYca, pero que poseen valores estéYcos, reúne laexposiciónMingei‐BeautyofUse.

Dehecho,lapalabra“mingei”significa“artedelagente”yaludeaobjetosquepertenecenalartepopular.SoetsuYangai, creador del término “mingei”, decía que lacalidad de vida de una comunidad de un país puedejuzgarseatravésdesuartepopular.

El Museo Internacional Mingei de San Diego es unrecinto especializado en arte popular; su misión esrecopilar, preservar y exhibir “el arte de la gente” detodas las culturas del mundo, incluyendo objetosanYguosdeartesanosanónimos,piezaspertenecientesalas culturas tradicionales y creaciones de arYstas delpresente.

Tijuana, B.C.- BEAUTY OF USE, ekspozicio de la permanenta kolekto de la muzeo Mingei, en la CECUT. La pecoj devenas de kulturoj de diversaj mondopartoj kaj eliras unuafoje de la muzeo Mingei por okupi la salojn 1 kaj 2 de la galerio pri arto La Kubo. Pli ol duon miloj de objektoj devenaj de diversaj mondopartoj, faritaj por plenumi praktikan utilon, sed kiuj posedas valoroj estetikaj, kunvenas la ekspozicio Mingei-Beauty of Use. Fakte, la vorto “mingei” signifas “arto de la gento” kaj aludas al objektoj kiuj apartenas al populara arto. Soetsu Yangai, kreanto de la termino “mingei”, diris ke la kvalito de vivo de komunumo de lando povas esti juĝita tra ĝia populara arto.

La Muzeo Internacia Mingei de San Diego estas ejo specialigita en populara arto; ĝ ia misio estas kolekti, konservi kaj eksponi “la arto de la gento” de ĉ iuj la kulturoj de la mondo, inkludante objektojn antikvajn de anonimaj metiistoj, pecoj apartenantaj al la kulturoj tradiciaj kaj artaj kreaĵoj de la nuntempo.

Manta(verarriba)Arizona,EU,1890–1910Lana

Cajadedote(verarriba)India,sigloXIXLanapintada

Foto:cortesíadeCecut


“Beauty Of Use” El Uso de la Belleza

“Beauty Of Use” Uzo de la Beleco

Skatolodedoto(vidisure)Hindio,jarcentoXIXLanopentrita

Kovrilo(vidisure)Arizono,Usono,1890–1910Lano


TodaslaspiezasincluidasenMingei‐BeautyofUse.Elusode la bellaza son objetos que representan algunauYlidad:unutensilio,unaherramienta,unatuendoyunadorno,obienunmueble,uncontenedor,un jugueteounobjetoritualoceremonial.

La colección de objetos incluidos en esta exposiciónabarcaunamplioabanicodeprocedenciasysepresentaorganizada por regiones: Estados Unidos, México,AméricaCentralySudamérica,ennuestroconYnente;enelotroladodelmundo,Europa,ÁfricayAsia,ydentrodeesta úlYma,MedioOriente, Tibet, China y Japón, en elextremo,ymásallá,IndonesiayOceanía.

La exposición que presentará el Cecut brindará alespectador laoportunidaddeadmirarunacoleccióndeobjetosque,surgidosdelavidacoYdianaenculturasdetodo el mundo, se encuentran entre las más altasexpresionesdelacreaYvidadhumana.

Mingei‐Beauty of Use. El uso de la belleza. Objetosu6litariosdelmundopermaneceráen lagaleríaElCubodel Cecut hasta julio próximo. Si está interesado en elresto de nuestras acYvidades, lo invitamos a consultarnuestroportalwww.cecut.gob.mx

Ĉiuj la pecoj inkludintaj en Mingei-Beauty of Use. La uzo de la beleco estas objektoj kiu reprezentas iun utilecon: uzaĵon, ilon, vestaron, ornamon, aŭ bone meblon, ujon, ludilon aŭ objekton ritan aŭ ceremonian.

La kolektoj inkludintaj en ĉi tiu ekspozicio kovras vastan gamon de originoj kaj prezentiĝas aranĝita laŭ regionoj: Usono, Meksiko, Mezameriko kaj Sudameriko, en nia kontinento; en la alia flanko de la mondo, Eŭropo, Afriko kaj Azio, kaj ene de ĉi tiu lasta, Mezoriento, Tibeto, Ĉinio kaj Japanio, en la ekstremo, kaj pli tie, Indonesio kaj Oceanio.

La ekspozicio kiun prezentos la Cecut havigos al spektanto la bonŝancon miri kolekton de objektoj ke, ŝprucantaj de la ĉiutaga vivo de kulturoj de la tuta mondo, troviĝas inter la plej altaj esprimoj de la homa kreemo.

Mingei-Beauty of Use. La uzo de la beleco. Objektoj utilemaj de la mondo estos en la galerio El Kubo de la Cecut ĝ is julio venonta. Se vi interesiĝas pri la resto de niaj agadoj, ni invitas vin konsulti nian paĝaron www.cecut.gob.mx

Vasija(verarriba)Mexico,Jalisco,Tonalá,segundamitaddelsigloXXArcillayvidriopintados

Navíodeté(verarriba)Tibet,sigloXVIICobre



Vazo(vidisure)Meksiko,Jalisco,Tonalá,DuaduonodelajarcentoXXArgilokajvitropentritaj

Vazodeteo(vidisure)Tibeto,jarcentoXVIIKupro

Copenhague Encantadora

La etoso en Kopenhago estas internacia, sed kun unika tuŝo de dana neformaleco. La ĉ efurbo estas dinamika kaj zuma, tamen la grandeco de la urbocentro permesas al vi malhaste esplori ĝin pro la mallongaj distancoj inter la vidindaĵoj, kiujn oni facile atingas piede.

Kopenhago estas unu el la plej aĝaj kaj ĉarmaj urboj de Eŭropo, tamen grandskale favorata de la internaciaj kulturaj avangardoj, kiuj daŭre emfazas la elstarecon de Kopenhago kaj ĝia atmosfero.

Kopenhago jam de pli ol 1000 jaroj estas kadro ĉirkaŭ vivo kaj komerco ĉ e la Sunda marbordo. La urbo ĉiam estis kaj daŭre estas malferma al influoj de ekstere: de eksterlandaj komercistoj, metiistoj kaj artistoj.

ĈarmaKopenhago

País invitado, Dinamarca

Fonto:www.96uk‐kopenhago.dkFotoj:AnaMar6nez(Urugvajo)Tradukoallahispana:GildaMuñozB.

Fuente:www.96uk‐kopenhago.dkFotos:AnaMar6nez(Uruguay)TraducciónalEspañol:Méxicoentreculturas

El ambiente de Copenhague es internacional, peroconuntoqueúnicodeinformalidaddanesa.Laciudadprincipal es dinámica y sonante, sin embargo lagrandezadelcentrodelaciudadtepermiteexplorarlasincesardebidoalasdistanciascortasentre siYosdeinterésaloscualesunollegaapie.

Copenhague es una de las ciudades más viejas yencantadoras de Europa, sin embargo es favorecidaen gran escala por las culturas internacionales devanguardia, las cuales conYnuamente enfaYzan ladisYncióndeCopenhagueysuatmósfera.

Copenhague ya desde hace más de 1000 años esmarcoalrededordevidaycomercio juntoal laorilladel mar del sur. La ciudad siempre fue y conYnuaabierta a la influencia del exterior: de comerciantesextranjeros,empleadosyarYstas.

Foto:A

naM

ar6n

ez


Foto:AnaMar6nez


País Invitado

Saludos,soyAnaMarGnezdeUruguay,lescompartomiálbumdefotosdemiviajeaDinamarca.

Fotos:AnaMar6nez

Saluton, mi estas Ana Martínez de Urugvajo, mi kundividas mian albumon de fotoj de mia vojaĝo al Danio.


N.003 – mayo

Ejemplar Gratuito

2012

N.003 – majo

Ekzemplaro Senkosta

“Fomentandoeldiálogoentreculturas”

Foto:archivodeMéxicoentreculturasGuaymas,Sonora,México

003 Mexico entre culturas-revista

Documents

Transcript of 003 Mexico entre culturas-revista