Project co-funded by the European Union and National Funds of the participating countries

Εταίροι

Στοιχεία Επικοινωνίας

Νίκος ΣτρεφτάρηςΕπιστημονικός Υπεύθυνοςnstrefta@hcmr.gr

ΕΛ.ΚE.Θ.Ε /ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ/ 46,7χλμ Αθηνών-Σουνίου τκ 19013Ανάβυσσος Αττικής, Ελλάδα

MarinE litter transnational LegislaTion EnhanceMent and ImprovementΕλληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.), Ελλάδα

Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω. - Παν/Μιο Πατρών – Τμήμα Γεωλογίας), ΕλλάδαΚοινωφελές Ίδρυμα ‘Μαρία Τσάκος’ – ∆ιεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης, ΕλλάδαΤμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών – Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ΚύπροςΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας. Κύπρος Ινστιτούτο Ωκεανογραφιας – Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών (IO-BAS), Βουλγαρία∆ίκτυο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Μαύρης Θάλασσας (BSNN), ΒουλγαρίαΠεριβαλλοντικό κέντρο ∆ιοίκησης και Τεχνολογίας (ECAT), Αλβανία

ΜΕΛΤΕΜΙ …άνεμος ενάντια στα Θαλάσσια απορρίμματα

desi

gned

by

www.meltemi-balkanmed.eu

Θαλάσσια απορρίμματα-Κύριες Πηγές προέλευσής τους

Στόχοι του προγράμματος

Λίγα λόγια για το "MELTEMI"

Ως θαλάσσια απορρίμματα ορίζονται τα παραγόμενα ή επεξεργασμένα από τον άνθρωπο στερεά υλικά (ανεξαρτήτως μεγέθους), που καταλήγουν ακούσια ή εκούσια μέσω διαφόρων οδών (ποτάμια/ποταμοχείμαρ-ροι, άνεμοι, βροχές, και αγωγοί ομβρίων) σε θάλασσες και ακτές (UNEP and NOAA, 2012). Τα θαλάσσια απορ-ρίμματα δεν γνωρίζουν σύνορα. «Ταξιδεύοντας» με τη βοήθεια των επιφανειακών και υποθαλάσσιων ρευμά-των εξαπλώνονται σε όλες τις θάλασσες και ακτές αποτελώντας ένα πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις. Καθώς οι πηγές προέλευσης τους είναι πολλές (χερσαίες και θαλάσσιες) και οι επιπτώσεις σώρευσής τους στο θαλάσσιο περιβάλλον επίσης πολυάριθμες και σημαντικές (περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές, αισθητικές, δημόσια υγεία), απαιτείται μια συντονισμένη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος.

Την πρόκληση για μια συντονισμένη προσπάθεια αντιμετώπισης των θαλάσσιων απορριμμάτων πέρα από τα σύνορα μια χώρας, φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το συγχρηματοδοτού-μενο, από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους πρόγραμμα MELTEMI (MarinE litter transnational LegislaTion EnhanceMent and Improvement). Το MELTEMI ως πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας InterregBalkan-Mediterranean προάγει τη συνεργασία μεταξύ 4 χωρών (Αλβανία, Βουλγαρία, Ελλάδα και Κύπρος) με τελικό στόχο ένα κοινό διασυνοριακό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

∆ιασυνοριακή προσέγγισηΜια καινοτόμος προσέγγιση στη μείωση

των θαλάσσιων

απορριμάτων

Ενεργός Συμμετοχή Πολιτών & Ενδιαφερόμενων φορέων

Ενημέρωση και Εκπαίδευση ενδιαφερόμενων φορέων

Συνεργασία ∆ημόσιων Τοπικών Αρχών

Περιοχές μελέτης του προγράμματος

Ο κόλπος του Αυλώνα (Αλβανία) Η παράκτια ζώνη της Βάρνας (Βουλγαρία) Το νησί της Χίου (Ελλάδα) Η χερσόνησος του Ακάμα (Κύπρος)

Το "MELTEMI" πέρα από την εκτίμηση των θαλάσσιων απορριμμάτων σε παραλίες και θάλασσες των συνεργα-ζόμενων χωρών, έχει ως κύριο στόχο την ενίσχυση της διαχειριστικής ικανότητας των Αρχών και της Κοινω-νίας στη μείωση της ρύπανσης που αυτά προκαλούν. Μέσα από μια σειρά δράσεων η κοινωνία κάθε περιοχής μελέτης θα ενημερωθεί και θα εκπαιδευτεί τόσο σε πρακτικές παρακολούθησης και καταγραφής θαλάσσιων απορριμμάτων όσο και στις καλύτερες πρακτικές για τη βέλτιστη διαχείρισή τους.

Παράλληλα, σεμινάρια επιμόρφωσης των τοπικών φορέων θα οδηγήσουν στη δημιουργία, από τους ίδιους, ενός εθνικού σχεδίου δράσης με προτάσεις για λήψη μέτρων μείωσης των θαλάσσιων απορριμμάτων. Στο τελικό στάδιο, αντιπρόσωποι φορέων της κάθε χώρας, θα συμμετάσχουν σε συνάντηση εργασίας για τη δημιουργία ενός κοινού διακρατικού σχεδίου δράσης ενάντια στα θαλάσσια απορρίμματα.

∆ημιουργία κοινού διασυνοριακού σχεδίου δράσης για τις τέσσερις χώρες TAPP (Transnational Action Plan Proposal)

∆ημιουργία εθνικών σχεδίων δράσης NAPP (National Action Plan Proposal)

Αξιολόγηση των καλύτερων πρακτικών και εργαλείων σε παγκόσμιο επίπεδο

Ενημέρωση & Εκπαίδευση ενδιαφερόμενων φορέων

Μελέτη του προβλήματος των θαλάσσιων απορριμμάτων σε 2 ακτές κάθε χώρας και δημιουργία δικτύου συνεργασίας μεταξύ Αλβανίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας και Κύπρου

∆ράσεις

MELTEMI@School Blue Cafes

Εκπαίδευση αρμόδιων φορέων σε εθνικό επίπεδο

∆ιακρατική Συνεργασία Εκθεσιακά Κέντρα Eνημέρωσης Πολιτών & Επισκεπτών

∆ύο σχολεία ανά χώρα θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να συμμετάσχουν ενεργά στην αξιολόγηση των θαλάσσιων απορριμμάτων σε δύο ακτές της κάθε χώρας.

Μία συνάντηση εργασίας και 3 εκπαιδευτικά σεμινάρια (για κάθε χώρα) θα φέρουν σε επαφή και συνεργασία τους αρμόδιους τοπικούς φορείς με τους επιστή-μονες του προγράμματος, με στόχο τη λήψη αποφάσεων για την ορθή διαχείριση και μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων σε εθνικό επίπεδο.

Μέσω του προγράμματος, οι φορείς των τεσσάρων χωρών θα συναντηθούν σε μια κοινή συνάντηση εργασίας με σκοπό την ανταλλαγή προτάσεων και θέσεων σχετικά με προτεινόμενες δράσεις μείωσης του προβλήματος των θαλάσσιων απορριμάτων. Τελικός στόχος της συνάντησης είναι η δημιουργία ενός κοινού σχεδίου δράσης που θα υιοθετηθεί και απο τις 4 χώρες και θα οδηγήσει σε μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος των θαλάσσιων απορρι-μάτων.

Σε κάθε χώρα θα λειτουργήσουν εκθεσιακά κέντρα ενημέρωσης όπου οι πολίτες αλλά και οι επισκέπτες της περιοχής θα μπορούν να ενημερώνονται για το πρόγραμμα, τους τρόπους συμμετοχής τους σε αυτό και να προμηθεύονται διαθέσιμο πληροφοριακό υλικό.

Κατα τη διάρκεια του προγράμμα-τος θα οργανωθούν συναντήσεις με τους πολίτες της τοπικής κοινωνίας με σκοπό να ενημερω-θούν για το πρόβλημα των θαλάσ-σιων απορριμάτων και να εκφρά-σουν τις απόψεις τους σχετικά με τη λήψη μέτρων διαχείρισης και μείωσης αυτών.

Project co-funded by the European Union and National Funds of the participating countries

Η επίτευξη των στόχων προϋποθέτει και προάγει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών σε μια σειρά δράσεων που σκοπό έχουν να ενημερώσουν, να καταρ-τίσουν και να φέρουν σε επαφή όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Ενημέρωση και συμμετοχή σχολείων

Ενημέρωση και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας

Κύριες πηγές και οδοί μεταφοράς απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον. Χερσαίες πηγές: ΧΠ1: Οικιστική ανάπτυξη και Χώροι Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ), ΧΠ2: Ποτάμιο φορτίο ΧΠ3: Βιομηχανίες ΧΠ4: Παραθεριστές. Θαλάσσιες πηγές: ΘΠ1: Ναυτι-λία (Εμπορικά και επιβατηγά πλοία), ΘΠ2: Αλιευτικά σκάφη ΘΠ3: Σκάφη αναψυχής ΘΠ4: Υδατοκαλλιέργειες. ΘΠ5: Λιμάνια. ΘΠ6: Εξόρυση Υδρογανθράκων.Τα μαύρα βέλη απεικονίζουν τις ροές απορριμμάτων από την ενδοχώρα (ποτάμια, καταιγίδες και περιστασιακές υπερχειλί-σεις), τα κυρτά βέλη την μεταφορά απορριμμάτων από ανέμους/ θαλάσσια ρεύματα, τα διακεκομμένα βέλη την καταβύθιση των απορριμμάτων και το γκρι βέλος τη μεταφορά τους εξαιτίας ροών διαφορετικής υδάτινης πυκνότητας.

ΘΠ2ΘΠ6

ΘΠ1 ΘΠ3ΧΠ3

ΧΠ2ΧΠ4

ΧΠ1

ΘΠ4

ΘΠ5

Adapted from Papatheodorou G. (2012) "Life in the Mediterranean Sea: A Look at Habitat Changes" (Ed) Noga Stambler. Nova Science Publishers, Inc.ISBN:978-1-61209-644-5