Post on 22-Mar-2020
TANDPIJN – PULPITIS - ABCES
Endodontische urgentiebehandelingen bij volwassenen en kinderen
BART HUYBRECHTS
2005: Algemeen tandarts, KU Leuven
2007: Start PhD, KU Leuven
2008: Endodontoloog, KU Leuven
2008 - heden: instructor UZ – KU Leuven
2012 - heden: Endovangorp BVBA, collega Geertje Van Gorp
Endodontie, kinder-endodontie en tandtraumatologie
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BRONNEN
1) Textbook of EndodontologyBergenholtz, Horsted-Bindslev, Reit.Blackwell Munksgaard, 2003
2) Endodontics, Principles and PracticeTorabinejad, Walton.Saunders Elsevier, 2009 (4th ed.)
3) Essential EndodontologyPrevention and Treatment of Apical PeriodontitisOrstavik, Pitt Ford.Blackwell Munksgaard, 2008 (2nd ed.)
4) Pathways of the PulpHargreaves, Cohen.Mosby Elsevier, 2011 (10th ed.)
Een aanval op het endodontium
TANDPIJN
ENDODONTIUM
binnen; tand
dentine – predentine – odontoblasten – zenuwvezels – bloedvaten - bindweefsel
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet)
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet)
(PULPANECROSE)
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet)
(PULPANECROSE)
APICALE PARODONTITIS
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
CYSTE
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
FISTEL
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
ABCES
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePULPITIS(reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
UITBREIDING
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
De eerste stap naar een juiste behandelingDIAGNOSE
DIAGNOSE
1) Anamnese• Hoofdklacht• Medische voorgeschiedenis• Tandheelkundige voorgeschiedenis
2) Onderzoeken en tests• Extraoraal onderzoek• Intraoraal onderzoek• Sensitiviteitstest (vitaliteitstest)• Speciale tests• Radiografisch onderzoek en interpretatie• Cracks en wortelbreuken• Gerefereerde pijn
Periapicale status
Pulpa status
Niet-dentogene pijn
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
DIAGNOSE
Periapicale status
Pulpa status
Niet-dentogene pijn
DIAGNOSE OF DIFFERENTIËLE DIAGNOSE
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
In de perfecte wereldBEHANDELING
BEHANDELING
1. Caries
1) Cariesverwijdering + vulling2) Indirecte pulpacapping of
pseudocapping3) Endodontische behandeling4) Directe pulpacapping weinig
succesvol5) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
2. Reversibele pulpitis
1) Cariesverwijdering + vulling2) Indirecte pulpacapping of
pseudocapping3) Endodontische behandeling4) Directe pulpacapping weinig
succesvol5) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
2. Reversibele pulpitis
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
RUBBERDAM PLAATSEN
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
OMTREKSCAVITEIT PULPAKAMER OPENEN CORONAL FLARING
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
RX PRE-OP ELB RLBENDOCAVITEIT
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling: 1 zittijd
bart.huybrechts@med.kuleuven.beRX POST-OPKANAALVULLINGENDOCAVITEIT KANAALPREP
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling: 2 zittijden
bart.huybrechts@med.kuleuven.bePREPARATIE INTERIMDRESSING (1e zittijd) KANAALVULLING (2e zittijd)
BEHANDELING
= 4. Irreversibele pulpitis met AAP
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
5. Pulpanecrose met AAP
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
6. Pulpanecrose met fluctuerende zwelling
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling van definitieve tanden
2) Extractie van melktanden of definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
+ DRAINAGE & ANTIBIOTICAbart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
7. Pulpanecrose met diffuse zwelling
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling van definitieve tanden
2) Extractie van melktanden of definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
+ ANTIBIOTICA + MKA: ABSOLUTE URGENTIE!bart.huybrechts@med.kuleuven.be
BEHANDELING
8. Pulpanecrose met uitbreiding naar de loges
LEVENSBEDREIGEND!MAXILLOFACIAAL CHIRURGLUCHTWEG VRIJHOUDEN
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
ENDODONTISCHE URGENTIES
Endodontisch behandeld
1) Endodontischeherbehandeling
2) Microchirurgische endodontie3) Tandextractie
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
Niet altijd de perfecte wereld
URGENTE SETTING
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD OMGEVING MANKRACHTMIDDELEN
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD OMGEVING MANKRACHTMIDDELEN
Balans goede zorgen – time management: 1) Urgent karakter inschatten2) Zelf doen of urgente doorverwijzing?3) Pijnbestrijding centraal4) Nacht, weekend, feestdag, werkdag5) Lege artis, Primum non nocere!
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHTMIDDELENOMGEVING
1) Tandartsenkabinet2) MKA consultatie3) Spoedgevallendienst perifeer ziekenhuis
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHTMIDDELEN
1) Tandartsenkabinet2) MKA consultatie3) Spoedgevallendienst perifeer ziekenhuis
OMGEVING
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHT
1) Tekort aan tandartsen2) Overdrukke agenda’s3) Kerntaken
OMGEVING MIDDELEN
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
PULPITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
kan volstaan5) Géén antibiotica!
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Géén antibiotica!
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!5) Uit occlusie zetten6) Enkel AB indien zwelling of
koorts
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Antibiotica indien zwelling of
koorts
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!5) Uit occlusie zetten6) Enkel AB indien zwelling of
koorts
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Antibiotica indien zwelling of
koorts
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + FLUCTUERENDE ZWELLING
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Percanalaire drainage trachten te
bekomen, soms incisie toch nodig3) Pijnmedicatie + AB4) Evt. op een ander moment (LA)5) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!6) Uit occlusie zetten
1) Pijnmedicatie + AB2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Incisie + drainage
(decompressie)4) Evt. lokaal anestheticum
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + DIFFUSE ZWELLING
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Drainage vaak niet mogelijk3) Pijnmedicatie + AB4) Evt. op een ander moment (LA)5) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!6) Uit occlusie zetten7) Info en strikt opvolgen, evt. MKA
1) Pijnmedicatie + AB2) Contact opnemen met tandarts,
tandarts van wacht of MKA3) Drainage vaak niet mogelijk4) Strikt opvolgen, MKA in geval
van exacerbatie
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + UITBREIDING NAAR DE LOGES
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Onmiddellijke doorverwijzing MKA (spoedgevallendienst)
2) Opstarten AB3) Luchtweg vrijhouden
1) MKA: absolute urgentie!2) Luchtweg vrijhouden
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
Een noodzakelijk kwaad
MEDICATIE
MEDICATIE
PIJN ANTIBIOTICA
TramadolTramadol
IbuprofenIbuprofen
ParacetamolParacetamol
MetronidazoleMetronidazole
Amoxiclav of ClindamycineAmoxiclav of Clindamycine
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
(MAAGBESCHERMER)
Voor uw aandachtHARTELIJK DANK
bart.huybrechts@med.kuleuven.be
tooth
BART.HUYBRECHTS@MED.KULEUVEN.BE