NOME

Clases de palabras

FLEXIVAS.VARIABLES NON FLEXIVAS. INVARIABLES

Nome Substantivo Preposicións

Adxectivo Adverbios

Pronome Conxuncións

Verbo  

Nome

Substantivo

Categorías dos nomes

XÉNERO CASO-NÚMERO

Masculino

Feminino

Neutro

Singular Plural

Nominativo

Vocativo

Acusativo

Xenitivo

Dativo

Ablativo

Forma e categorías

regisreg isRAÍZ MORFEMA

DESINENCIAXénero Caso

Número

XÉNERO CASO-NÚMERO

Masculino

Feminino

Neutro

Singular Plural

Nominativo

Vocativo

Acusativo

Xenitivo

Dativo

Ablativo

regis

reg is

RAÍZ MORFEMA

DESINENCIA

Xénero Caso

Número

Masculino Xenitivo

Singular

Caso

• Morfema dun substantivo que indica a súa función na oración.

Un león mata un touro

Un touro mata un león

• O morfema de caso e número van asociados.

leo taurum caedit

leonem taurus caedit

Caso

• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado

dan grazas ao rei.• Ao inicio do día

coincidimos co rei

• Suxeito• Obxecto directo• Complemento de nome• Complemento

indirecto• Complemento

circunstancial

Casos

• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado

dan grazas ao rei.• Ao inicio do día

coincidimos co rei

• Rex Romae uenit• Regem Corinthi uidimus• Regis domum uidimus• Regi Patres Senatus

gratias agunt.• Rege initio dei

conuenimus

Casos

FUNCIÓN CASO

Suxeito/Atributo Nominativo

Obxecto Directo Acusativo

Complemento de Nome Xenitivo

Obxecto indirecto Dativo

Complemento circunstancial

Ablativo

Outro exemplo

• Escoita, rei, as nosas súplicas

• Función:Apelación

• Audi, rex, preces nostras

• Caso: Vocativo

Casos

FUNCIÓN CASO

Suxeito/Atributo Nominativo

Apelación Vocativo

Obxecto Directo Acusativo

Complemento de Nome Xenitivo

Obxecto indirecto Dativo

Complemento circunstancial

Ablativo

Complemento de preposición

• Cando hai unha preposición, o caso non indica función, e o termo ou complemento da preposición

• Ad regem uenimus • Sine rege Roma

regitur

• Chegamos onda o rei• Roma gobérnase sen

rei

Declinación

• É a relación ordenada dos casos dunha palabra.

NOMINATIVO Rex

VOCATIVO Rex

ACUSATIVO regem

XENITIVO regis

DATIVO regi

ABLATIVO rege

Declinación

• Lembramos que o morfema de caso e o de número van asociados; a declinación completa da palabra sería...

SINGULAR PLURAL

NOMINATIVO rex reges

VOCATIVO rex reges

ACUSATIVO regem reges

XENITIVO regis regum

DATIVO regi regibus

ABLATIVO rege regibus

Declinacións

• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado

dan grazas ao rei.• Ao inicio do día

coincidimos co rei

• Rex Romae uenit• Regem Corinthi uidimus• Regis domum uidimus• Regi Patres Senatus

gratias agunt.• Rege initio diei

conuenimus

Declinacións

FUNCIÓN CASO MORFEMA DECLINACIÓN

Complemento de nome

Xenitivo

Romae -ae 1

Corinthi -i 2

Regis -is 3

Senatus -us 4

diei -ei 5

Enunciados

• Son as presentacións de palabras nos dicionarios.

NOMINATIVO XENITIVO DECLINACIÓN

Roma Romae 1

Corinthus Corinthi 2

rex regis 3

Senatus Senatus 4

dies diei 5

Exemplo

Hoc die Senatus Corinthi praedam Romae regi donat

• dies,-ei: (f) día (ablativo)• Senatus,-us(m): Senado

(nominativo)• Corinthus,-i(m): Corinto

(Xenitivo)• praeda,-ae (f):botín

(Acusativo)• Roma,-ae (f): Roma (xenitivo)• rex, -gis (m): rei (dativo)

• donat: regalar (presente)

declinacion

caso función

dies,-ei ablativo

Senatus,-us nominativo

Corinthus,-i xenitivo

praeda,-ae acusativo

rex, -gis dativo

Roma,-ae xenitivo

Traducimos

Hoc die Senatus Corinthi praedam Romae regi donat

neste

dia

regala

o Senado

de Corinto

o botín

ao rei

de Roma

NOME

Adxectivo

Adxectivo.Características

Significado Cualidades ou referencias

Branco, este

Forma Expresa xénero, número e caso

superbos. (acusativo plural masculino)

Función Determinante de substantivo

Superbos reges

Reis orgullosos

Concordancia Co substantivo en xénero número e caso

Superbos reges

(acusativo plural masculino)

Substantivación Cando non concordan cun substantivo, fan eles a súa función (suxeito, od…)

Strenui milites vincunt.

Os soldados valentes vencen.

Strenui uincunt

Os valentes vencen

Adxectivo.Diferenzas co substantivo

ADXECTIVO SUBSTANTIVO EXEMPLO

Significado Cualidades ou referencias

Entidades autónomas

Branca mesa

Forma Cambia de xénero

O xénero está predeterminado

Vir altus

Mulier alta

Animal altum

Función Determinante de substantivo,

Núcleo do sintagma nominal

Video reges superbos

AdxectivoProceso de tradución

1. Establecer concordancia de xénero, número e caso con substantivo

2. Traducir colocando o adxectivo á beira do substantivo en concordancia de xénero e número

Exemplo

Hoc die Senatus eximiam superbo praedam regi donat

• Hic haec hoc: este (ablativo singular feminino)

• dies,-ei: (f) día (ablativo)• Senatus,-us(m): Senado

(nominativo)• eximius,-a,-um: fabuloso

(acusativo singular feminino)• superbus,-a,-um: orgulloso

(dativo singular masculino)• praeda,-ae (f):botín

(Acusativo)• rex, -gis (m): rei (dativo)

• donat: regalar (presente)

establecemos a concordancia

substantivo xénero

Caso número

función

dies,-ei

Senatus,-us

praeda,-ae

rex, -gis

adxectivo xénero

Caso número

Concorda co substantivo

hoc

eximiam

superbo

vemos o resultadosubstantivo xéner

oCaso número

función

die femin Ablativo sing Com circ

Senatus mas Nominativo sg

suxeito

praedam fem Acusativo sg Comp dire

regi mas Dativo sg Comp indi

adxectivo xénero

Caso número

Concorda co substantivo

hoc femin Ablativo sing die

eximiam fem Acus sg praedam

superbo mas Dat sg regi

traducimosHoc die Senatus eximiam superbo praedam

regi donaten

dia

o Senado

regala

un botín

ao rei

este

fabuloso

orgulloso