ENERGIA MOTAK

Energia mota asko dagoz.Energiak barriztagarrietan eta ez barriztagarrietan sailkatzen dira.

ENERGIA EOLIKOA

● Haizearen higidurean energia da,hau da,aire korronteen energia zinetikoa da.Aerosorgailuen bidez biltzen da.Aerosorgailuak itsasoan eta mendietan egon ahal dira.

ENERGIA GEOTERMIKOA

● Lurraren barrualdeko beroaz baliatuz lortzen den energia da.Zentral geotermikogaz biltzen da.

ENERGIA HIDRAULIKOA

● Uraren mogimenduare energia da.Argindarraren erabilera zabaldu aurretik ,energia hidraulikoa sarri erabiltzen zen ureztatzeko eta errotak,burdinolak eta ohial fabrikak ibilarazteko.Presa eta errotatik hartzen da gero zentral hidroelektriko batera eroateko.

ENERGIA MAREOMOTRIZA

● Itsasgorako eta tsasbeherako ur masen mogimenduaren energia da.Zentral mareomotrizetan ,TSG-etan eta DTP-etan biltzen da.

OLATU-ENERGIA

● Olatuen energia da.Olatu bihurgailuetan biltzen da gero olatu-energiaren zentral batera eremateko.

ITSASLASTERREN ENERGIA

● Ozeanotako ur mogimendu jjarraituaren energia da,eta itsaslasterren abiadura eta emaria aprobetzaten da.Aerosorgailu berezi batzuk imintzen dira ur barruan eta itsaslasterren energia zinetikoa biltzen dau.

ENERGIA MAREMOTERMIKOA

● Itsasoko energia termikoa da.Makina termiko bat erabiltzen da energia biltzeko.

EGUZKI ENERGIA

● Eguzkitik Lurrera erradiazio elektromagnetiko itxuran iristen den energia da.Bi eguzki energia mota dagoz:eguzki energia fotovoltaikoa eta eguzki energia termikoa. Eguzki paneletan eta eguzki dorretan biltzen da,eguzki panelak eguzki parkeak eta soroak deitutako konjuntoa egiten dabez.

ENERGIA ZINETIKOA

● Gorputz batek bere mogimenduarendatik energia da. Zehazki, masa jakin bat duen gorputz bat geldi egotetik unean duen abiaduraraino eramateko behar den lana da.

BIOMASA

● Ekologian,eskualde bateko edo ekosistema bateko izaki bizidun guztiek duten masa da. Izaki bizidunak esaten denean, hilda dauden aleen masa ere kontuan hartu behar da: hildako zuhaitz baten enborra ere biomasaren parte da. Biomasaren baitan mikroorganismoak, landareak zein animaliak sartzen dira.Zentral termikoetan batzen da.

ENERGIA URDINA EDO OSMTIKOA

● Gatz kontzentrazio ezberdintasuna itsasoko eta ibai batean lortutako hasita energia da.Zentral berezi batzuetan biltzen da.

ENERGIA TERMOELEKTRIKOA

● Dira hiru fenomeno alkarrekin bardintasunak eukienak: Seebeck efektua, Peltier efektua eta Thomson beroa.Elektrizitatearen energia termikoa da,eta zentral termoelektrikoetan biltzen da.

ITER EDO FUSINOKO ENERGI NUKLEARRA

● 1986an asmatu fusio boterea bideragarritasun zientifikoa eta teknologikoa erakusteko proiektua oso konplexua da.

ERREGAI FOSIL

● Lurraren litosferan aurkitutako hidrokarburoak dira, erregai gisa erabiliak. Egun, erregai fosilak energia sortzeko lehengai nagusia dira, munduko energia premien %90 betetzen dute eta.Erregai hauek bukatzeko arriskuak beste energi mota batzuk bilatzera bultzatu gaitu. Erabiltzen ditugun lehengaien zati handi erregai fosilak dira: ikatza, petrolioa eta gasa. Erretzean karbono dioxidoa eratzen dute.Ikatza,petrolioa eta gas naturala dira.Petrolioa eta gas naturala

BIOEERREGAI

● Bioerregaiak material organiko berriztagarri eta ez fosiletatik eratutako erregai solido, likido edo gasak dira, gehienbat, landare jatorrikoak.Bioerregai erabilienak bi dira: bioetanola (edo bioalkohola),eta biodiesela, baita ere biogasolioa edo diester bezala deitua.

ENERGIA NUKLEARRA

● erreakzio nuklearretan askatzen den energia da. Erreakzio hauek zenbait elementu kimikoren isotopo batzuen nukleo atomikoetan gerta daitezke.Mota honetako erreakziorik ezagunena, erreaktore nuklearretan arrunta dena, uranio-235 isotopoaren (235U) fisioa da. Hala ere, erreaktoreetan beste isotopo batzuk parte hartzen duten erreakzioak ere gertatzen dira. Naturako erreakzio nuklearrik usuena izarretan gertatzen den deuterio-tritio (2H-3H) bikotearen fusioa da.Hedaduraz, energia nuklear deritzo, baita ere, energia horretaz egiten den aprobetxamenduari, esaterako energia elektrikoa edo energia termikoa lortzeko prozesuari, eta aprobetxamendu horren inguruan existitzen den ezagutza eta teknikei.

ENERGIA MEKANIKOA

● Energia zinetikoaren eta energia potentzialaren gehiketa da.

ENERGIA POTENTZIALA

● Sistema fisiko batek metatuta daukan energiatzat har daiteke. Energia hau askatu egin daiteke edo beste energia mota bat bihur daiteke, esaterako energia zinetikoa. Energia potentziala askatzen denean sistemaren objektuen egoera aldatzeko ahalmena dauka; horregatik deitzen zaio, hain zuzen, energia "potentzial".

ARGI ENERGIA

● Haibat gorputzek argi moduan igorten duten energia da.

BERO ENERGIA EDO ENERGIA TERMIKOA

● Gorputzak igorten daben beroaren nergia da,eta naturala edo artifiziala ahal da izan.

ENERGIA KIMIKOA

● Sustantzia kimikoetatik dator.prozesu bat da, eta prozesu horren bidez substantzia bat edo gehiago (erreaktiboak) beste substantzia bat edo gehiago bihurtzen d(ir)a (produktuak).Prozesu honen errepresentazio simbolikoari ekuazio kimikoa deitzen zaie.Erreakzio inorganiko motak hauek dira: azido-base erreakzioa (neutralizazioa), errekuntza, erredox , ordezkapen edo desplazamendu erreakzioa, sintesi erreakzioa, deskonpozizio erreakzioa eta hauspeatze erreakzioa

ENERGIA ELEKTRIKOA

● Gehien erabiltzen den energia da. bi punturen arteko desberdintasun potentzialetik sortutako energiari deritzo. Hain zuzen ere, horrek lana lortzeko, bien artean korronte elektriko bat jartzea onartzen du; hau da, kontaktu bat eroale elektriko baten erditik jartzen denean. Energia elektrikoa hainbat energia motatan eraldatu ahal da: energia mekanikoa, energia termikoa, eta abar.

PLASMA

● Fisikan, plasma esaten zaio ioi askeez egindako gasari. Gehienetan plasma aipatzen da materiaren egoera bati buruz hitz egiteko. Egoera gaseosoaz desberdintzen da, plasmak efektu kolektiboak bait dauka.Plasma naturako materiaren egoerarik ugariena da. Hainbat eredu: Artifizialki sortuak:plasmazko lanparetan,plasmazko pantaila duten telebista eta monitoreetan, hodi fluoreszenteen barruan,gasen bidez babestutako arku elektriketako soldaketan, fusio nuklearreko erreaktoreetan eta erabilera industrialeko deskarga elektrikoetan.Lurrezko plasma: tximistak, ionosferan,eta aurora bolearretan.Plasma espazialak eta astrofisikoak: izarrak (adibidez Eguzkia) eguzki haizeak, nebulosak anbiplasma,planetarteko medioa, izarrarteko ingurunea eta galaxiarteko espazioa.