DIGITALIZAZIO IKASTETXEETAN:

ABIAPUNTUA ETA HAUSNARKETARAKO IRIZPIDE NAGUSIAK

Lasarteko Berritzegunea

2021-01-21

4

2

1

• Gure ibilbidean hezkuntzara modu edo proiektu desberdinen bidez hurbildu gara:

• Herria Ezagutzen unitate didaktikoak: Herriko ondarearen transmisioa hezkuntzan.

• Haziak egitasmoa: Botere harremanak lantzeko proiektuan IKTak txertatzen.

• APIKA STEAM Laborategia: STEAM eskuduntzak ikasgelan txertatzeko egitasmo pilotuak Arizmendi ikastolarekin

(https://apika-steam.eus/).

• STEAM eskuduntzak ikasgeletara hurbiltzeko irakasleentzat formakuntza UEUrekin.

• Egingarriak: Euskarazko tutorialak on-line (Hezkuntza sailak onartutako unitate didaktikoa).

• Beste kaleak: Genero desberdintasunaren aurrean Euskal Herriko emakumeei buruzko informazioa ezagutzera emateko

proiektua eta gure herriko kaleetan emakumeen izen gehiago egon dadin bultzatzen duen ekimena. webgunea martxan

dago eta proiektu pedagogikoa bidean.

IAMETZA ETA HEZKUNTZAREN ARTEKO LOTURA

4

2

1

• Hezkuntza gizartean sektore estrategikoa izanik, ardura eta erantzukizun handiz lan egin beharreko esparrua dela deritzogu.

• Etorkizuneko belaunaldiak teknologikoko anitzak izateko hezkuntza bultzatzen dugu.

• Software libreak hezkuntzan ere egin dezakeen ekarpenean sinesten dugu.

• Euskara lehenetsiko duten bitartekoen eta zerbitzuen aldeko apustua egiten dugu.

HEZKUNTZA ULERTZEKO MODUA

PLAN DIGITAL BATEN BEHARRA IKASTETXEETAN

• Ikastetxe bakoitzak bere Plan Digitala egitea izan beharko luke IKTak ikastetxeetan ikuspegi integral batetik abiatuta planteatzeko eta integratzeko lehen urratsa.

• Horretarako Europako Batzordeak SELFIE autoebaluaziorako tresna garatu du.

• SELFIEk proposatzen duen analisiak hiru esparru barne hartzen ditu:

• Pedagogikoa

• Teknologikoa

• Antolaketari dagokiona

SELFIE: EZAUGARRI NAGUSIAK

• Selfie ikastetxeak eskuduntza digitalari dagokionez nola dauden neurtzeko tresna da, autoebaluaziorako tresna.

• Europako Batzordeak landu du, beste eredu batzuk aztertu ondoren: OPEKA (Finlandia), Microsoft SRT, School Mentor (Norvegia), Venters (Holanda), SpeakUp NRP (AEB)...

• Ikastetxe bateko subjektu desberdinen iritzia jasotzen du: zuzendaritza, irakasleak eta ikasleak.

• Ikastetxe bakoitzak autoebaluazio honen ondoren SELFIE txostena jasoko du eta hortik abiatuta ikastetxeak AMIA analisia burutu ahal izango du. Horrek ikastetxeari eskuduntza digitalari dagokionez, zer nola dagoen gogoetatzen lagunduko dio eta egoera hobetzeko helburuak eta ekintzak finkatzen.

• Datuak ikastetxearenak dira, partekatzeko erabakia eurena da.

• Honako arloak ebaluatzen ditu:

• Lidergoa

• Garapen profesionala

• Azpiegiturak eta ekipamendua

• Irakaskuntza eta ikaskuntza praktikak

• Ebaluazio praktikak

• Ikasleen eskuduntza digitala.

ARLO TEKNOLOGIKOAREN ABIAPUNTUA –IRIZPIDE NAGUSIAK

• SELFIE tresnaren bidezko autoebaluazioan azpiegiturari buruz, ekipamenduari buruz, softwareari buruz eta abar pentsatu beharko dugu.

• Baina edozein erakundetan eta ikastetxe batean baita ere funtsezkoa da teknologiaren planteamenduari eta antolaketari buruz pentsatzerako garaian irizpideen inguruko hausnarketa egitea.

• Garrantzitsua da teknologiaren inguruko edozein erabaki hartu aurretik oinarrizko faktoreak kontuan hartzea:

• Datuen erabilera

• Autonomia

• Softwarearen jabetza

• Hizkuntzaren tratamendua: Euskara

DATUEN ERABILERA

DATUAK GARA

Digitalizatutako munduan datuak kontsumitzeaz gain,jaikitzen garen unetik oheratzen garen arte eta lo gauden

bitartean ere, datuak sortzen gabiltza, modu kontzienteanedo inkontzientean.

NOLA SORTZEN DITUGU

DATUAK?

• Interneteko konexioak: Egiten ditugun bilaketak, kontsultatzen ditugun webguneak, elikatzen ditugun saresozialak edo jarraitzen ditugunak…

• Kontsumitzen dugun edukia: Ikus-entzunezko plataformekgure film edo serie gustukoenak ezagutzen dituzte, adibidez.

• Geolokalizazioa: Mugikorra gainean daramagu etengabeeta gure ibilbide geografikoa erregistratzen doa.

• Hodeiko biltegiak: Hodeian gordetzen dugundokumentazioa, argazkiak eta bestelako materiala.

• Gure gorputzeko datuak: Ordulari adimendunek eta mugikorrek gure bizi konstanteak neurtzen dituzte, esnagaudenean, kirola egiten dugunean, lo gaudenean…

DATU SORTZAILE

IZATETIK PRODUKTU

IZATERA

• Enpresa pribatuek gutako bakoitzak hobeto ezagutzeko informazioa daukate, neurrira egindako eskaintzak helarazteko.

• Esparru sozio-politikotik ere baliatzen dira datuak: Trump-en garaipenean zer eragin izan zuen Facebook-ek? 50 milioi erabiltzaileen datuak erabili zituen Cambridge Analyticaenpresak, erabiltzaileen bozka jokaera aztertzeko eta ondoren eragiteko. Enpresa berak Brexit-aren aldeko VoteLeave kanpainan ere parte hartu zuen.

• Esparru ekonomikotik ere: Cracked Labs ikerketa institutu independentetik egindako azterketa baren arabera, Lenddo, Kreditech edo ZestFinance bezalako erakunde finantzieroekmugikorretako, sare sozialetako edo Interneteko bilaketetako informazioa baliatzen dute pertsona bati kreditua eman edo ez erabakitzeko.

DATUEN JABETZA ETA

PRIBATUTASUNAGuk sortzen ditugun datuen jabeak garela ahazten zaigu,

datuak geureak direla eta datu horiekin zer egin erabakitzeko eskubidea izan beharko genukeela.

DATUAK, HEZKUNTZA ETA

GAITASUN DIGITALAK

• Gure haurren datuak noren eskuetan geratzen dira?

• Zer ari dira ikasten? Google, Drive eta Classroomerabiltzen?

• Hori al da gaitasun digitalak eskuratzea? Ez al da hori gaitasun digitalak eskuratzeko ikuspegi murriztaile bat?

TEKNOLOGIARENIKUSPEGIKRITIKOA

HEZKUNTZAN

• Enpresa pribatuen esku geratzen ari dira (Google eta Microsoft) bai ikastetxeetako azpiegitura teknologikoa, bai hezkuntzara bideratutako zerbitzu teknologikoak. Eta horri deitzen zaio berrikuntzaz mozorrotutako pribatizazioa.

• Enpresa pribatuen helburua ez da irakaskuntza hobetzea, dirua irabaztea baizik.

• Enpresa handiek beraien produktuentzako bezeroak sortzen ari dira, etorkizuneko kontsumitzaileak. Konturatu gabe Google-ekiko eta multinazional pribatuekiko menpekotasuna ari gara bultzatzen txikitatik.

• Google-ek chromebook-ak ditu eta hezkuntzarabideratutako pakete oso bat, “Google G Suite for Education”.Erabilterraza da, erosoa, klaseak emateko aplikazio erakargarriak ditu, doakoak, artxiboak gordetzeko hodei handi bat eskaintzen du, mantendu behar ez dena, ez du lanik ematen… Eta beraz, logikoa da irakasle askok horren aldeko hautua egitea. Logikoa da, ez dagoelako kritikotasunik arlo honetan.

Mikel Garcia, “Teknologia burujabetza hezkuntzan: gaur egungo panorama,

alternatibak eta aurrera begirako erronkak”

Euskarabildua 2020

TEKNOLOGIAREN IKUSPEGI KRITIKOA

HEZKUNTZAN

• Curriculumaren beste arloetan (generoa, elikadura, ingurumena…) hezkuntza oso kritikoa den bezala, badirudi teknologia neutrala dela eta berdin duela software librea erabili, Google edo Windows. Eta logika horren arabera hezten ari gara ikasleak, azpiegitura horien atzean interesik ez balego bezala. Hezkuntzak beti izan behar du kritikoa.

• Ez dugu ahaztu behar Google kapaza dela monitorizatzekoadibidez, haurrak fisikoki non dauden (geolokalizazioarenbidez), zein web bisitatzen dituzten, zer bilatzen duten Interneten, Youtuben zer ikusten duten, euren kontaktuak zein diren, ze ahots grabazio bidaltzen dituzten eta abar.

• Multinazionalak negozio itzela ari dira egiten, ikasleen datu agregatuak beste enpresa batzuei salduz. Datu oso interesgarriak marketinerako, publizitaterako, jokabideak lantzen dituzten enpresa eta erakundeentzako.

Mikel Garcia, “Teknologia burujabetza hezkuntzan: gaur egungo panorama,

alternatibak eta aurrera begirako erronkak”

Euskarabildua 2020

TEKNOLOGIAREN IKUSPEGI KRITIKOA

HEZKUNTZAN

• #Euskarabildua2020

• #Hezkuntzamahaia

• Teknologia burujabetza hezkuntzan: gaur egungo panorama, alternatibak eta aurrera begirako erronkak

• https://www.euskarabildua.eus/euskara/multimedia/10/bideoak

ALTERNATIBA:Autonomia eta

softwarearen jabetza

AUTONOMIA GARATZEA

• Alternatiba autonomia garatzea da:

• Autonomia = burujabetza

• Datuen burujabetza

• Teknologiaren burujabetza

DATUEN BURUJABETZA

“Kontua ez da datuen erabileraren aurka jartzea. Datuekin informazioa lor daiteke eta jakintza sortu, erabaki

berritzaileak hartu eta herritarrak ahaldundu, datuen jabetza herritarren esku mantenduta jendartearentzat balioa

sortzeko”

(Iratxe Esnaola, Telesforo Monzon eLab-eko koordinatzailea)

TEKNOLOGIA BURUJABETZA

• Hodeian lan egitea oso zabalduadagoen kontzeptua da. Gailuek ez dutedisko gogorraren beharrik: Office 365, Google Drive, iCloud… Baina hodeia ez da existitzen, beste norbaiten ordenagailuada.

• Norberak ahalik eta gehienkontrolatutako sistema eta azpiegiturenbilaketa = software librea

• Adibideak: BBB + Moodle + Nextcloud

• Kontra: mantenuaz arduratu beharra

• Alde: Norberaren behar eta nahietaraegokitua, pribatutasuna zainduz…

HIZKUNTZAREN TRATAMENDUA:

EUSKARA

EUSKARA ETA TEKNOLOGIA

BURUJABETZA

• Euskarak eremu digitalean presentzia izateko etaeuskarazko teknologiak izatea ahalbidetzeko burujabetzateknologikoa oso garrantzitsua da, bestela konpainiahandiek hizkuntza politika teknologikoa ere baldintzatukodute:

• Google-ek mapetan agertzen ziren toponimoen hizkuntza politika aldatu zuen eta lehen euskaraz agertzen ziren hainbat toponimo gazteleraz agertzen hasi ziren.

• Tripadvisor-ek ez ditu euskarazko iruzkinak onartzen.

• Twitter-ek ez du ofizialki euskarazko publizitaterikonartzen (PuntuEus Fundazioak hitzarmen bat lortubazuen ere).

• Aldiz, software libreak hizkuntza lokalizazioak egitea ahalbidetzen du, komunitatearen laguntzarekin.

ESKERRIK ASKOZirkuitu Ibilbidea, 2 · 20160 Lasarte-Oria (Gipuzkoa)

tel.: (+34) 943 371 716

info@iametza.eus · www.iametza.eus · @iametza