LAN munduaren barruan 70-80 hamarkadetatik hona hirualdaketa nagusi nabarmendu-ko genituzke: Lan-bandin-tzak, formakuntza eta langilemugimenduaren funtziona-mendua.

70 hamarkada: Lana bai,baina ze baldintzetan?70. hamarkadan HernaniGipuzkoako industria astune-ko gune nagusienetariko batzen. Honen adibide dituguUrumea ibaiaren alde bietankokatzen ziren lantegiak; halanola, Zikuñaga, Pedro Orbe-gozo, Policloro S.A., papeleraezberdinak, Electroquimicasde Hernani... Bigarren sekto-re honetan lantegi handiaknahiz tailer txikiak aurki di-tzakegu. Lantegi guzti hauekaurrera egin zezaten ezinbes-tekoa zen lan-esku kopuruhandi bat egotea. Herrikogazteak lan mundura goizgerturatzen zituen egoerahonek. Gazteak oinarrizkoheziketa bat jasotzen zutenlan egingo zuten sektorearibegira. Eskolak Hernaninzuzenean enpresa munduare-kin lotuta zeuden, eta lante-giak ziren eskola hauen bul-tzatzaile eta sostengu ekono-miko. EPO zen adibidez,Hernaniko gazteei FP hezike-ta eskaintzen zien ikastetxea.

Garai hartan ohikoa zenseme-alabak aitak lan egitenzuen lantokian lanean hastea.Hamalau urte ingururekinhasten ziren lanean. Mutilaknormalean EPO-ra joatenziren. Neskentzako apenaszegoen eskaintzarik. Izan ere,emakumeak lantegietan kua-lifikaziorik gabeko lanetara

mugatzen baitzituzten.Hernaniko eskola profesiona-lean, garaiko enpresekinadostasunean, gazteei ofi-zioak erakusten zitzaizkien,horrela lan mundurako sarre-ra bideratuz.

Gazteak lan munduan

garaiz sartzen zirenez, langilemugimendua ere garaiz eza-gutzen zuten. Garai honetanlangile mugimenduak pisuhandia zuen Hernanin. Biga-rren sektorean lan egiten zuenlangile taldea, talde handiazen, eta antzeko ezaugarriakelkarbanatzen zituzten. Guztihonek talde izaera komunbat eratzea errazten zuen etahelburu komunen alde borro-ka egitea. Lantegi berean,lankide berdinekin denboraluzez egoteak, lankideekiko

eta lantokiarekiko (espaziogisara) lotura bat sortzenzuen, honek edozein arazorenaurrean jarrera bateratuagobat ahalbidetzen zuelarik.Hala ere, ez dugu ahaztubehar, lantegiaren etamomentuaren arabera, langilemugimenduak ezberdin fun-tzionatu zuela.

Langile mugimenduenindarra gora-beheratsua izanda denboran zehar. Herna-niren kasuan, langile mugi-

mendua bide-ratzen zuene r r e f e r e n t egarrantzitsubat zegoen:O r b e g o z o .Garai batekoenpresak han-diagoak zire-nez, erraza-goa izaten zenl a n g i l e a ke l k a r t z e a .Egun bestal-de, lan mun-dua askoz sa-kabanatuagoadago, langile-ak enpresat x i k i e t a nbanatzen bai-tira.

AldaketakAzken hogeitamar urteetanasko aldatu da lan munduarenegoera. Baita Hernanin ere.Aldaketa nabarmenena biga-rren sektorearen ahultzeanaurki daiteke. Pisu eta tradi-zio handiko hainbat lantegiitxi dira Hernanin: Orbegozo,hainbat papelera...

Bigarren sektorea ahul-tzearekin batera etorri dahirugarren sektorearen, hauda, zerbitzu sektorearengarrantzia areagotzea. Kapi-talismo bortitzak eta ekono-mia globalizatzeak, enpresendeslokalizazioa eragin dubesteak beste, eta honek lanmerkatuak egonkortasunagaltzea ekarri du. Merkatuendesegonkortasun honenondorio lazgarrienetarikobat dugu gure gizartean jasa-ten dugun egiturazko langa-bezia.

Hernaniko gazteak eta lana, lehen eta orain

Dobera Euskara ElkarteakHernaniko gazteen bizie-rak: 70garren hamarka-dan eta gaur egun ikerketalanari eman dio 2004-2005eko beka. Ikerketa 4ataletan dago banatua.Lehen atalean, Lan mundua

aztertuko da, alegia,Hernaniko gazteak eta lanalehen eta orain. Helburuada konklusio batzuk etaikuspegi orokor bat ate-ratzea gazteak eta lan mun-duaren inguruan.

Lehen atala abiatzeko

lan munduan esperientziaduten hiru kideri elka-rrizketak egin dizkieteegileek. Miren Clementelangileak, Jexux UzkudunCCOOko kideak eta JoseanMoreno INEMeko langi-leak beren iritziak eman

dituzte. Orain mahai ingurubat osatuko da, jende gehi-agoren iritzi eta hipotesiakalderatzeko. Mahai inguruhonetatik aterako dira kon-klusioak eta ikuspegi oro-korra.

Ondorengo erreportaian

hiru elkarrizketetako iri-tzien zertzelada bat azal-tzen dute ikerketa aurreradaramaten lau kideek.Iritzi hauek izango dira,abenduaren 22an osatunahi den mahai ingururakoabiapuntua.

“Lehen... denak horprozesioan eta

denak elkartuta...gaur erabat saka-

banatuta”

Orbegozo lantegia, martxan zegoen garaian.

Dobera Saria II. Edizioa - Lehenengo Atala Hernaniko Gazteak eta lana. Lehen eta orain

“...hamalau urterekinhasten ginen

lanean...”

EPO ikastetxea, tailerreko klase batean.

Hiper-heziketaGeroz eta zailagoa suertatzenda lan merkatuan barnera-tzea. Egun, lanerako ezinbes-teko baldintza bilakatu daformakuntza maila altu batizatea. Langileei geroz etakualifikazio eta espezializa-zio handiagoa eskatzen zaie.Eskaera honi erantzun asmozgazteen gehiengoak geroz etaurte gehiago "inbertitzen"ditu bere prestakuntzan."Hiper-heziketa" bezala defi-nitu dute adituek fenomenohori.

Gazteen heziketa gero etaaltuagoa izan arren, lan kon-tratuek alderantzizko joerahartu dute, hau da, geroz etaugariagoak dira kontratu"prekarioak". Enpresariekgeroz eta eskaintza zabalagoadaukate, eta langileei lantegi-ra etengabe egokitzeko prestegotea eskatzen zaie.

Egun: baldintzak bai, bainaeta lana?Lan merkatuaren funtziona-mendu horrek eragina izandu langile mugimenduan.Gaur egunean askoz nekeza-goa suertatzen zaie langileeiberen burua "langile taldeko"

kide bezala hautematea.Lanak aldizkakoak direnez,langile gazteei oso zaila egi-ten zaie gainontzeko langile-ekin harremanak sortzea etalangileen arteko harremanestuak ezinbestekoak diratalde identitatea eskuratu etaaldarrikapen komunek egite-ko. Gaur gainera, geroz etanabarmenagoak dira langile-en arteko ezberdintasunak,eta horrek barne zatiketa batdakar.

Langilegoa egoera berribaten aurrean aurkitzen da,arazo eta erronka berrieiaurre egin behar die, etabada, sindikatuek egoeraberri horietara egokitzekogaitasunik badaukatenzalantzan jartzen duenik ere.

Lan munduak azkenhogeita hamar urteetan jasandituen aldaketak azaldu ditu-gu modu labur batean, bainauka ezina da hauek moduzabalago batean eztabaidadaitezkeela. Horregatik gon-bidatzen zaitugu, hilaren22an, asteazkena, arratsalde-ko 19:00etan egingo denmahai ingurura, belaunaldiezberdinetako kideen espe-rientziak ezagutu eta elkarba-natzeko aukera ezin hobeabaita.

Hernani: Industriagune izatetik, zerbitzuen nagusitzera

Goian 1984 urtean Orbegozoko langileen protesta, behean aurten lan istripuen aurkako protesta.

Mahai inguruaabenduaren 22an

Mahai ingurua datorren asteazkeneanegingo da, abenduaren 22an, arratsal-deko 19:00etan Dobera EuskaraElkarteko lokalean (Larramendi 11,behea). Belaunaldi ezberdinetakokideen esperientziak ezagutu etaelkarbanatzeko aukera ezin hobeaizango da, eta Doberak interesatuguztiak gonbidatzen ditu.

Dobera Saria II. Edizioa - Lehenengo Atala Hernaniko Gazteak eta lana. Lehen eta orain

* Eustat-etik lortutako datuak.

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName (http://www.color.org) /PDFXTrapped /Unknown

/Description >>> setdistillerparams> setpagedevice