8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
1/16
85. alea · 2016ko maiatza · Doako alea · Zortzigarren urtea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: Bi - 0371 - 08
w w w . e k o n o m i a r e n k z . e u
TTIP: negoziazioaksekretupean bizkortuarren, filtratu egin dituzte
Apirilaren 25etik 29ra bitar‐
tean, TTIPren inguruko azken
bilera egin dute New Yorken.
Aldi berean, baina Atlantikoa‐
ren bestaldean, Barack Obama
AEBetako presidenteak argi
utzi du akordio transatlanti‐
koaren inguruko negoziazioak
bizkortu egin behar zirela:
«Denbora ez dago gure alde»,
aitortu du Hannoverren (Ale‐
mania). Lehenbailehen itxi
nahi du, beraz, AEBen eta Eu‐
ropako Batasunaren arteko
akordioa.
ELKARRIZKETA
GRAFIKOAK
Cie, Aristrain, Tubacex, Velasco taldea eta Gestamp enpresek
Gerdau‐Sidenor erosteko asmoa erakutsi dute. Sidenor
2015eko urritik dago salgai, eta, orain, automobilgintzan di‐
harduten aipatutako bost enpresek berau erosteko asmoa
erakutsi dute.
Hainbat euskal enpresakSidenor erosi nahi dute
Lehenengohiruhilekoan, 57enpresa gehiago
sortu dira
Euskal ekonomia zailtas
handiak edukitzen ari d
krisiaren aurretiko egoera
heltzeko. Oraindik urr
badago ere, errekuperazio
ren zantzuek agertzen
rraitzen dute Euskad
Esku artean ditugun azk
datuek, esaterako, itxar
pena ematen dute, beh
tzat: 2016ko lehenengo
ruhilekoan, 576 enpresa g
hiago sortu dira.
Raúl Collantes MorilloElorrieta Erreka Mari
ikastetxeko zuzendaria
“Espezializazioakoso arin jasotzeko
aukera emanbehar dugu”
10-11. orrialdeak
EAEko txikizkakosektorearen salmenta
nominalak %1,9gehitu dira
6. orrialdea
4. orrialdea
8. orrialdea 3. orriald
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
2/16
2016ko maia
LAGUNTZAILEAK:
ELKARLANEAN:
STAFF:
HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31POSTA ELEKTRONIKOA:[email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 BilboEUSKARA ARDURADUNA: Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Fundazioa - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNONPOSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute
Banaketa
Egin zaitez harpide!Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezaz
ondorengo kupoia honako helbidera:612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,edo idatz ezazu [email protected] posta helbidera, zuizen-deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.
ABIZENAK: ____________________________ IZENA:______________HELBIDEA: _________________________________________________TELEFONOA: _______________ E-MAILA: ______________________HERRIA: _______________________________________ P.K: ________
KOMIKIA
DITUAREN
IRITZIA
Bizkaiko ostalaritzaren hitzarmenabertan behera uztea eskatu dute
Lan‐erreforma eta hainbat erakunde hitzarmen merkee
naren bila aritzea erabat murrizten ari da Euskadik
lan‐harremana. Oraingoan, Espainiako patronala FEADR
federazioarekin izan da, eta Bizkaiko ostalaritzaren hi
tzarmena bertan behera uztea eskatu berri du, Madrile
hitzarmen bat sinatu ostean.
Soldata erdia eta urtean 50 ordu gehiago lan
Eskaerak aurrera jarraituz gero, 2.000 langileren bain
gehiagoren soldata %50 murriztu daiteke, eta, gainera
urtean 50 ordu gehiago lan egin beharko lukete, ELAren
esanetan.
Horrenbestez, hauxe da duela gutxi berritu den et
indarrean dagoen hitzarmen baten kontra egiten duten
lehenengo aldia, bertako hitzarmen eta akordioen funtserabat kolokan jarrita.
Javier VizcainoKazetaria
Lanbide, arazo batdaukagu
Enplegu eta Gizarte Politika‐
rako sailburuorde José An‐
drés Blascok milaka herrita‐
rrok pentsatzen duguna adie‐
razi izanak sekulako zalaparta
sortu du... Baina iskanbila
mediatikoaz gain, benetan
garrantzitsua denaz hitz egin
dezagun, alegia, euskal en‐
plegu‐zerbitzuak ez duela
funtzionatzen.
Arazoari aurre egiteko le‐
henengo urratsa arazoa da‐
goela aitortzea da. Hurrengoa,
ausardiaz diagnostiko zehatza
ematea litzateke, kanpoko
presioei jaramonik egin gabe.
Horretan, Jakan euren biga‐
rren etxea daukaten ‘burges
progreek’ (nomina publikoadutenak, noski) baino askoz
gehiago lagundu dezakete
zerbitzuaren erabiltzaileek.
Hala ere, Lanbideren bulegora
bizpahirutan joanez ere, diag‐
nostikoa egin daiteke. Bertan,
argi ikusiko dugu Lanbideren
zerbitzu nagusia (lana era‐
biltzaileei eskaintzea) guztiz
estalita dagoela hainbat la‐
guntzaren kudeaketarekin.
Hain zaila izan daiteke bi zer‐
bitzuak banatzea?
EHEROR
EJk 3.000 gazte kontratatzekolaguntzak jarri ditu abian
Eusko Jaurlaritzak 2016an 3.000 gazte kontratatzeko la‐
guntzak jarri ditu martxan. 900 gazte inguru sartuko
dira enpresetan, txandakako kontratu baten bidez. Ho‐
rretarako, 5,5 milioi euro bideratuko ditu Lakuak. Horrezgain, 1.900 gazte kontratatuko dituzte, ‘Lehen Aukera’
programaren bitartez. Esperientzia falta izateari aurre
egiteko programa da, beraz.
«Beldurra kendu»
Enplegu eta Gizarte Politikarako sailburuak berak gazteak
kontratatzeko «beldurra kentzea» eskatu die enpresei,
bai eta beka ez‐laboralez ez baliatzea eskatu ere. Gauzak
horrela, Angel Toñak gogora ekarri du gazte batentzat
zein garrantzitsua den lan‐kontratu bat edukitzea, non
Gizarte Segurantzan kotizatzen duen. Azken boladan, EJ
lan kontratuak sustatzen ari da, beken ordez.
HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURASAILAK (HIZKUNTZA POLITIKARAKO
SAILBURUORDETZAK) DIRUZ LAGUNDUA Ekintza honek Bizkaiko Foru Aldundiaren Kultura Sailaren laguntza jaso du.
Esperientzia falta izateari aurre egiteko programa da.
2.000 langileren baino gehiagoren soldata %50 murriztu daiteke.
b l a z q u e z c o b o . b
l o g s p o t . c o m
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
3/16
ALBISTEA
Euskal ekonomia zailtasun
handiak edukitzen ari da, kri‐
siaren aurretiko egoerara
heltzeko. Oraindik urrun ba‐
dago ere, errekuperazioaren
zantzuek agertzen jarraitzen
dute Euskadin. Esku artean
ditugun azken datuek, esa‐
terako, itxaropena ematen
dute, behintzat: 2016ko le‐
henengo hiruhilekoan, 576
enpresa gehiago sortu dira.
Urtarril, otsail eta mar‐
txoan ohikoa da enplegua
suntsitzea; krisiaren aurretik
hori gertatzen zen, eta, kri‐
siaren garai latzenetan, as‐
koz gehiago nabarmendu
zen joera hori. Aurten, aldiz,
lehenengo bi hilabeteetan
hori bera gertatu den arren,
martxoan, 114 enpresa ge‐
hiago sortu dira EAEn. Da‐
tuak datu, garrantzitsuena
da oraindik 58.000 enpresa
inguru daudela EAEn –ko‐
puru horrek errekuperazioa
islatzen du–.
58.457 enpresa
Gauzak horrela, martxoaren
bukaeran, 58.457 enpresa
zeuden indarrean Euskadin,
duela urtebete baino 576 en‐
presa gehiago. Hala ere,
2008ko kopurutik oso urrun
dago aurtengo datua; izan
ere, urte horretan 64.635 en‐
presa zeuden erregistraturik
EAEn. Modu baikorrenean
ikusita, galdutako enpresen
%21 berreskuratzea lortu du
euskal ekonomiak; datu po
garria, beraz.
Enpresen hazkundea
neala da hiru lurraldeet
%1 inguru. Beraien kontu
lan egiten duten langile
dira kolektiborik ahulena
Confebaskek zabaldu d
datu horiek, eta oraindik «ib
bide luzea» egin behar d
aitortu du, hazkundearen er
tmoa «mantsoa» delako. E
berean, administrazioei d
egin die, inplikatu daitezen
Telefónicak kaleratutako da‐
tuen arabera, Euskadiko en‐
presek egindako esfortzu eta
inbertsioek postu nabarme‐
nean jarri dute Autonomia
Erkidegoa, komunikazio‐tek‐
nologien esparruan; funtsean,
gailu mugikorren 4G sareari
eta zuntz optikoari esker.Azken urteotako joera
mantendu dute EAEko etxeek,
eta komunikazio‐teknologia‐
ren erabilerak hazten jarraitu
du. Azken urtean, datu hori
bost puntu igo da, eta EAEko
etxeen %83n Interneterako
konexioa dago.
Banda zabala sartzeari da‐
gokionez, Estatuko batez bes‐
tekoa baino altuagoa da EAE‐
koa; izan ere, bertoko etxeen
%86ra iristeko gaitasuna
duen 100 Mgps baino gehiago
eskaintzen da.
Enpresetan, sarbide osoa
Enpresei erreparatuz gero,
Euskadiko enpresa guztietan
Interneterako sarbidea dago.
10 langile baino gehiagoko
enpresa ia guztietan, banda
zabala erabiltzen da. ADSLren
erabilera murriztu egin den
arren, oraindik jaun eta jabe
izaten jarraitzen du. Bigarre‐
nik, 3G konexioaren erabilera
dugu.
Lehenengo hiruhilekoan, 576enpresa gehiago sortu dira
Euskal enpresak diraInterneterako sarbidean
gehien inbertitzendutenak
Confebaskek zabaldu ditu datu horiek, eta oraindik «ibilbide luzea» egin behar dela aitortu du.
aldutako enpresen
%21 berreskuratzea
lortu du Euskadiko
ekonomiak
10 langile baino
gehiagoko enpresa ia
guztietan, banda zabala
erabiltzen da
ADSLren erabilera murriztu egin den arren, oraindik jaun eta jabe izaten jarraitzen du.
2016ko maiatza
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
4/16
2016ko maia
ALBISTEAK
Hainbat euskalenpresak Sidenorerosi nahi dute
Cie, Aristrain, Tubacex, Ve‐
lasco taldea eta Gestamp en‐
presek Gerdau‐Sidenor eros‐
teko asmoa erakutsi dute. Si‐
denor 2015eko urritik dago
salgai, eta, orain, automobil‐
gintzan diharduten aipatuta‐
ko bost enpresek berau eros‐
teko asmoa erakutsi dute.
Dagoeneko, saiakera bat
egin dutela jakinarazi dute
hainbat hedabidetan, baina
negoziazioek huts egin dute.
Eusko Jaurlaritzak, bere al‐
detik, horren berri eduki due‐
la aitortu du, eta negoziazioek
aurrera jarraitzen dutela adie‐
razi du. Horrenbestez, sal‐
menta horren alde agertu da
Eusko Jaurlaritza. Era berean,
Sidenor enpresaren etorki‐
zunaz kezkatuta agertu da
Lakua.
Aldaketak
Interesa erakutsi duten en‐
presa guztiak Gerdau‐Side‐
norren bezeroak edo hornit‐
zaileak dira, automobilgintza
esparrukoak guztiak.
Europako automobilgintza
momentu oparoan egon arren
eta Sidenorrek lan handia duen
arren, erosteko interesa duten
enpresen arabera, aldaketak
egin beharko lirateke, etekinak
oso murritzak direlako.
Eroski taldeak 2016ko ekitaldia
datu positiboekin bukatzea es‐
pero du, egindako azken era‐
giketei esker. Egokitze prozesu
bat aurrera eraman eta zorrak
berregituratu ostean, Elorrioko
kooperatibak ekitaldia emaitza
positiboekin bukatuko duela
uste du. Horrela izanez gero,krisia hasi zenetik, emaitza po‐
sitiboekin bukatuko duen le‐
henengo urtea izango litzateke
Eroskirentzat.
6.000 milioi euroko
fakturazioa
Eroskiko presidente Agustin
Markaidak bukatutzat eman
ditu taldeak egin beharreko
eraldaketa guztiak. Aipat
koa da, 2008tik hona, zeuk
egituraren herena soilik ma
tendu duela Eroskik, eta fa
turazioa 9.000 milioi euro
6.000 milioi eurora jaitsi
Markaidaren esaneta
«Eroski hau txikiagoa da, b
na merkatu nagusienetan
dartsuagoa da». Markaid
aitortu duenez, supermerk
tuaren formatuak estable
mendu handiek baino hobe
eutsi dio krisiari.
Krisia hasi zenetik,
emaitza positiboekinbukatuko du urtealehenengoz Eroskik
Dagoeneko, erosteko
saiakera egon da,
baina huts egin dute
2.000 enpresak energia ikuskapena egingo dute NafarroanNafarroako enpresa handi
guztiek energia ikuskapena
egin beharko dute 2016an.
Beraz, 2.000 bat enpresak ze‐
regin hau bete beharko dute,
euren kontsumoaren %85en,
gutxienez. Gainerako enpre‐
sek modu boluntarioan ere
egin dezakete energia ikus‐
kapena.
Europako Dekretu baten
harira hartu dute arduradu‐
nek neurria, eta eraginkor‐
tasun energetikoa du helburu.
Energiaren kontsumoa mu‐
rriztuz, kanpoko merkatua‐
rekiko mendetasun txikiagoa
edukiko du Europak, eta, gai‐
nera, berotegi‐efektua eragi‐
ten dituzten isurketak mu‐
rriztuko dira.
Lau urtean behin
Nafarroako gobernuak web‐
gunean argitaratu du gai ho‐
nen inguruko informazio
osoa. Horrenbestez, 250 la
gile baino gehiago edota
milioi euroko negozio‐bo
mena duten enpresek en
gia‐ikuskapena egin behar
dute 2016an.
Aipatutako ikuskapen
gutxienez lau urtean behin b
rriztatu beharko dira, eta e
presa zein plantillako lang
espezializatuek egin ditzake
Informazio gehiago esku
tzeko, jo bere webgunera.
Supermerkatuek establezimendu handiek baino hobeto eutsi diote krisiari.
Dagoeneko, saiakera bat egin dutela jakinarazi dute hainbat hedabidetan, baina negoziazioek huts egin dute.
Komunikazioa Espainiako Industria, Energia eta Turismo Ministeriori bidaliko diote.
Zeukan egituraren
herena mantendu
du Eroskik
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
5/16
EKINTZAILETASUNA
Duela hiru urte hasi zuen ibil‐
bidea Arimak. Donostiako en‐
presa hau softwarearen di‐
seinuan sartu zen bete‐betean.
Bere ezagutzan, esperientzian
eta gaitasunean oinarrituta,
promesa bat bete nahi izan
du hasieratik, alegia, software
diseinua ikerketan oinarritzea,zorroztasunez neurtzea eta
era sinplean gauzatzea, sin‐
pleak baitira funtzionatzen
duten gauzak ere: «Soluzio
paregabeak, desberdinak eta
ausartak. Eta bezeroa, hori
guztia sortzeko oinarria».
Bete‐betean asmatzeko,
bezeroen jarduera ezagutzea
da lehenengo pausoa Arima‐
ko sortzaileentzat; horregatik,
bezeroaz asko arduratzen
dira.
Segurtasuna
Elkarri gero eta lotuago bizigara, eta informatika gure bi‐
zitzaren alor guztietan era‐
biltzen dugu. Joera hau, gai‐
nera, handituz doa. Ziberse‐
gurtasuna gero eta garrantzi
handiagoa edukitzen ari den
garai hauetan, Arimak es‐
kaintza interesgarria du. Ho‐
rretaz jabetu dira, behintzat,
asko, tartean, AEBetako era‐
kunde militar bat edota Ka‐
nadako osasun‐etxe bat.
Horiek ez dira, baina, atze‐
rriko bezero bakarrak; izan
ere, AEBetako 10 banku han‐
dienetatik lauk enpresa do‐
nostiarraren teknologia dute.
Ez da, beraz, gauza makala
Arimak eskaintzen duen se‐
gurtasuna berak diseinatu‐
tako softwarean.
Hastapenak
Bost sortzaileek enpresa ba‐
ten proiektuan ezagutu zuten
elkar. Enpresa sortu, eta egin
zuten lehenengo gauza se‐
gurtasun‐softwarea diseinatu
eta sarearen bidez doan es‐
kaintzea izan zen. Harrera
bikaina eduki zuen, eta na‐
zioartean ezagutzera eman
zen Arima. Aurrerantze
webguneen aplikazioen
gurtasunean espezializatu
enpresa gipuzkoarra.
Dena dela, Arimaren bez
roak ez dira enpresa hand
soilik; izan ere, ETEak ere b
ditu bezero, eta alor guztie
rako aplikagarria izan daite
Arima, software a diseinatzekoikuspegi berria
2016ko maiatza
Zibersegurtasuna gero eta garrantzi handiagoa edukitzen ari da.
Bost sortzaileek enpresa baten proiektuan ezagutu zuten elkar.
«Er ntzun zorrotz k
et us rt k,
berritz ile k
et er ginkorr k»
AEBetako 10 banku
handienetatik lauk
enpresa donostiarrare
teknologia dute
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
6/16
Martxoan, EAEko industria-prezioek %0,2 egin dute gora, aurreko hilaren aldean
Eustaten datuen arabera, EAEko industria‐prezioak %0,2 gehitu ziren 2016ko mar‐txoan, aurreko hilaren aldean. Datu horiek aintzat hartuta, martxoko urte arteko tasa
(azken hamabi hilabeteetan industria‐prezioek izandako aldakuntza laburbiltzen
duena) %4,1 jaitsi da. Sektorekako azterketa xeheagoak agerian jartzen du, 2016ko
martxoan, Kokeriak eta petrolioa intzea (%6,2), Ehungintza, jantzigintza, larrugintza
eta zapatagintza (%2,5) eta Industria kimikoa (%1,0) adarrek gehitu zituztela gehien
prezioak, aurreko hilaren aldean. Jaitsierarik handienak: Energia elektrikoa, gasa, lu‐
rruna eta aire egokitua (%‐1,5), Produktu informatiko, elektroniko eta optikoen fabri‐
kazioa (%‐0,8), eta Erauzketa industriak (%‐0,4).
Iturria: EUSTAT
HILEKO GRAFIKOAK
EAEko hotel-establezimenduetako bidaiari-sarrerak %18,6 gehitu ziren martxoanHotel‐establezimenduetako bidaiari‐sarrerak %7,9 gehitu ziren 2016ko Aste Santuan;
gelen araberako betetze‐maila %80,4koa izan zen. 2016ko martxoan, 208.235 bidaiari‐sarrera erregistratu ziren EAEko hotel‐establezimenduetan, aurreko urteko hil berean
baino 32.689 gehiago, %18,6ko gehikuntza, beraz, Eustaten datuen arabera. Bidaiari‐
sarrerak %19,8 gehitu ziren Bizkaian, %18,5 Gipuzkoan, eta %15,1 Araban. Komeni
da gogoraraztea 2015eko Aste Santua apirilean izan zela, eta aurtengoa, martxoan.
Gaualdiak, 2016ko martxoan, 392.952 izan ziren, aurreko urtekoan baino 74.880 ge‐
hiago (%23,5). Gaualdiek ere urte arteko positiboa izan dute hiru lurraldeetan: Biz‐
kaian, %25,0; Gipuzkoan, %22,5; eta Araban, %21,7.
Iturria: EUSTAT
EAEko eraikuntza kostuak %0,1 jaitsi ziren martxoan, aurreko hilaren aldean
EAEko txikizkako sektorearen salmenta nominalak %1,9 gehitu diraEustaten datuen arabera, 2016ko lehen hiruhilekoan, EAEko txikizkako merkataritza‐
ren sektorean salmenta nominalak %1,9 gehitu ziren, aurreko urteko hiruhileko be‐
raren aldean. Gasolindegiak sartu gabe, %3,3 gehitu zen urte artekoan. Aurreko
hiruhilekoaren aldean, salmenta‐indizea %0,2 nominala gehitu zen, urtaro‐eraginak
kenduta. Elikagaien txikizkako merkataritzan, espezializatua %0,3 gehitu zen; elika‐
gaiak nagusi diren ez‐espezializatuan, berriz, %7,0. Gainerako produktuen merkata‐
ritzan, zeinu ezberdinak izan ziren. Etxeko ekipamendu espezializatuan %5,5eko
gehikuntza izan zen; Pertsonen ekipamendu espezializatuan, %4,3; Gainerako pro‐
duktuak nagusi diren ez‐espezializatuan, %‐5,2; Kontsumoko beste ondasun espezia‐
lizatuetan, %‐0,4.Iturria: EUSTAT
2016ko martxoan, EAEko Eraikuntzaren Kostuen Indizea %0,1 jaitsi zen, aurreko hi‐
laren aldean, eta urte arteko tasa %0,4, Eustaten datuen arabera. Martxoan, Etxegintza
eta Obra Zibila azpisektoreek zeinu ezberdindun bilakaera izan zuten lehengaien kos‐
tuan. Etxegintzan %0,2ko jaitsiera izan zen, aurreko hilaren aldean, eta Obra Zibilean,
%0,2ko gehikuntza. Azpisektoreon urte artekoan zeinu bera izan zuten, baina indar
ezberdina. Etxegintzaren lehengaien kostuak %0,3 jaitsi ziren; Obra zibilarenak, %3,8.
Sektoreak kontsumitutako lehengaien artean, urte artean (2016ko martxoa, 2015ekoa‐
ren aldean) honakoek izan dituzte prezio hazkunderik handienak: Material elektrikoa
(%2,7), Zurgintza (%1,9), kautxua eta plastikoa (%1,1).
Iturria: EUSTAT
2016ko maia
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
7/16
SPRIk ireki berri du Industria
Digitala eta Basque Industry
4.0 programen deialdia. Pro‐
grama horien bidez, tekno‐
logiak txertatuko dira manu‐
faktura‐enpresetan. Industria
Digitalak teknologia digitalen
aplikazioa sustatzen du, ETE
eta mikroETE‐en produkzioa
automatizatzeko. Basque In‐
dustry 4.0 programak
300.000 eurorainoko diru‐
laguntzak ematen ditu trans‐ferentzia teknologikoko
proiektuetarako.
Ekonomi Garapen eta Le‐
hiakortasun Sailak, SPRIren
bidez, bost milioi eurorekin
hornitu ditu Industria Digitala
eta Basque Industry 4.0 pro‐
gramak. Horren bidez, euskal
manufaktura‐enpresei lehia‐
korrago izaten lagunduko
zaie, beren produktuak, pro‐
dukzio prozesuak eta kon‐
trola automatizatuz eta digi‐
talizatuz.
Fabrikazio adimendunaren
sustapena
Fabrikazio adimendunaren
alde egina duen apustuaren
barruan, Euskadik, besteak
beste, Industria Digitala eta
Basque Industry 4.0 lagun‐tzak abiatu ditu, euskal en‐
presek diru‐laguntzak izan
ditzaten 4.0 industriaranzko
bidean eta behar bezainbat
laguntza izan dezaten ongi
ezagutzeko teknologia pro‐
duktiboak, dela eskura dituz‐
tenak, dela euskal enpresek
beren negoziorako gara di‐
tzaketenak. Prozesu horietan,
laguntzaile dira hornitzaile
espezializatuak, hots, tekno‐
logia zentroak.
Apirilaren 8an, SPRIk
deialdia ireki du euskal ma‐nufaktura‐enpresei zuzendu‐
tako bi programa horietarako
(Industria Digitala eta Basque
Industry 4.0). Programa ho‐
rien ezaugarriak dira:
Basque Industry 4.0
2,5 milioi euroko aurrekontua
esleitu zaio programari,
2015ean baino %20 gehiago.
Programa honek babesa
ematen die “teknologia-hor-
nitzaileen” teknologia manu‐
fakturako enpresa industria‐
letara transferitzea helburu
duten industri ikerketako eta
garapen esperimentaleko
proiektuei. Laguntzen asmoa
da garapen esperimental ho‐
riek azkarrago eramatea mer‐
katura, eta, hala, enpresak
posizio eta lehiakortasun ho‐
bea lortzea.
I G bALBISTEA
Aterkia: haur-parkeakbirdiseinatzeko prozesu
parte-hartzailea
Bost milioi euro, enpresak
industria 4.0 bihurtu daitezen
Basque Industry 4.0
programak 300.000
eurorainoko diru-
laguntzak ematen ditu
Portugaleten ekimen berri‐tzaile bat jarri dute abian; Ater‐
kia du izena, eta, funtsean, pro‐
zesu parte‐hartzailea da, non
partaideek elkarrekin eraba‐
kiko baitute zein jolas‐gune
estaliko diren eta nola. Apiri‐
lean zehar tailerrak egin dituzte
espazioen erabiltzaile‐talde
nagusiekin: haurrak, herrita‐
rrak, zaintzaileak eta merka‐
tariak. Saio horietako parte‐
hartzaileek adostasunera iritsi
beharko dute, zein parke estali
behar diren erabakitzeko.
Bigarren urratsaren hel‐
burua, aldiz, hiritar taldeek
jolas‐guneetan instalatuko
diren egituren diseinuan par‐
te har dezatela da.
Aurrekariak
Ekimen honek badu aurrekari
bat, Jolasplaza proiektua, ale‐
gia. Portugaleteko haur talbatek hartu zuen parte p
zesu hartan, eta herriko par
bat diseinatu zuten.
Bi astez, 23 neska‐mu
elkarrekin aritu ziren lane
Mateo Hernández plaza
jolas‐gunea nolakoa izan
zen erabakitzeko. Ekimen
helburu bikoitza zuen; b
tetik, haurren nahiak eta p
miak parkean txertatzea, e
rak baitira erabiltzaile n
gusiak; eta, bestetik, par
hartze hiritarraren kultu
txikienei hurbiltzea.
2016ko maiatza
Portugaleteko jolas-guneen ratioa oso altua da.
Prozesu parte-hartzaile
da, non partaideek
elkarrekin erabakiko
duten zein jolas-gune
estaliko diren
2,5 milioi euroko aurrekontua esleitu zaio Basque Industry 4.0 programari.
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
8/16
Ez da TTIP hizpide izan du‐
gun lehenengo aldia, eta, se‐
gur aski, ezta azkena ere. Ze‐
resan handia eragiten ari denhitzarmena dugu TTIP (Tran-
satlantic Trade and Inves-
tment Partnership); funtsean,
Atlantikoko bi ertzen arteko
mugak desagerraraztea da
xedea. Enpresa multinazio‐
nalen esku‐hartzearen sus‐
moak areagotuz doaz, hitzar‐
menaren negoziazioek sek‐
retupean jarraitzen duten bi‐
tartean.
Bi blokeek munduko
BPGren %60 batzen dute,
baina, etenaldiaren ostean,
zaurituta irten dira, batez
ere, Europar Batasuna. Honi
esker, ekonomia berpiztea
nahi dute agintariek, tar‐
tean, Europari horrenbeste
buruko min eragiten dion
enplegua sortuko dutela‐
koan. Sustatzaileek ETE‐ei
mesede egingo dien akor‐
diotzat jotzen dute TTIP,
beste aldera traba gutxia‐
gorekin esportatuko ahalizango dutelakoan.
Baina, egia esan, bi po‐
tentzien arteko muga ekono‐
mikoak dagoeneko oso ba‐
xuak dira gaur egun, ez soilik
biak aspalditik Nazioarteko
Merkataritza Erakundearen
partaide direlako, baizik eta
orain dela ez asko Zeru Ire‐
kien EB‐AEB Akordioa sinatu
zutelako. Muga‐zergak txikiak
izanik –%3 ingurukoak–, TTI‐
Pek arrakasta izateko, muga‐
zergetatik at dauden beste‐
lako mugak deuseztatu nahi
dituzte.
Multinazionalen esku-hartzea
Multinazionalen esku‐hartzea
eta herrien burujabetasuna‐
ren galera da, hain zuzen,
mesidantza gehien sortzen
duena. TTIPek ekarriko lituz‐
keen etekinen %80 potentzia
bien arteko erregelamendu
bateraezinetatik lirateke, hau
da, autoentzako piezen araue‐
tatik elikagaien segurtasune‐
rako arauetara, dena batera‐
tzea, beharrezkoak ez diren
burokraziaren oztopoak ken‐
tzeko, Atlantikoaren bi aldee‐
tako enpresak merkatuetan
sar daitezen. Hori guztia ga‐
ratzeko, TTIPek lankidetza
batzorde arautzaile bat pro‐
posatzen du. Horren bitartez,
inbertitzaileen eta erakunde
publikoen arteko ezadosta‐
sunei buruz erabakitzeko, au‐
zitegi pribatuen bidez egingo
litzateke, ingelesezko ISDS
(Inversor State Dispute Sett-
lement ) izenaz ezaguna. Kri‐
tikoentzat, lobbyei boterea
ematea litzateke hori.
Orain, baina, Herbehereta‐
ko Greenpeacek aspaldiko sa‐
laketa frogatu du: industriaren
lobbyak akordioaren edukiania hasieratik eragiteko aukera
handia izaten ari direla, go‐
bernuz kanpoko erakundeei
eta bestelako gizarte eragileei,
ez zaienean eskaini aukera
hori. Behin baino gehiagotan
agertzen da proposamen baten
aurrean enpresa handiei iritzia
emateko eskatuko zaiola.
Baina, berez, iltrazioek ez
dute ezer berririk esan, orain
frogatutzat eman arren, lobb‐
yen esku‐hartzea gauza jakina
baitzen gehienentzat. Har
garriena da New Yorken eg
dako azken bileraren oste
txosten bat kaleratu zut
hitzarmenaren nondik no
koak azalduz. Bada, Gree
peacek kaleratutako txosten
eurek zabaldutakoa bai
bost orrialde gehiago ditu
Greenpeacek 248 orri
txostena zabaldu du, gai
“beharrezkoa den garden
suna” eman eta “eztabai
informatua” ahalbidetzek
Era berean, falta denari b
ruzko kezka azaldu du ekunde ekologistak.
Bestalde, Frantziako p
sidente François Holland
gaurko egoeran TTIP itun
Frantziak ezetz esango dio
aurreratu du. Alemanian,
diz, gero eta jarraitzaile g
xiago ditu hitzarmenak: Y
Gov inkesta‐etxearen ar
bera, 2014an herritarren
%90 zeuden itunaren ald
eta orain %56ra jaitsi
kopurua.
ERREPORTAJEA
TTIP: negoziazioak sekretupean
bizkortu arren, filtratu egin dituzteApirilaren 25etik 29ra bitartean, TTIPren inguruko azken bilera egin dute New Yorken. Aldi berean, baina Atlantikoaren bestaldean, Barack Obam
AEBetako presidenteak argi utzi du akordio transatlantikoaren inguruko negoziazioak bizkortu egin behar zirela: «Denbora ez dago gure alde» ,aitortu du Hannoverren (Alemania). Lehenbailehen itxi nahi du, beraz, AEBen eta Europako Batasunaren arteko Merkataritza eta Inbertsio
Lankidetza Transatlantikoaren (ingelesez, TTIP) hitzarmena; izan ere, zortzi hilabete barru, datorren azaroan, bere agintaldia amaituko da, eta,hitzarmena sinatzen ez badute, AEBetako aurtengo hauteskundeek eta datorren urtean Alemanian eta Frantzian egingo direnek gutxienez pare b
urtez atzeratuko lukete TTIPren akordioaren sinadura. Bitartean, Herbeheretako Greenpeacek hitzarmenaren hiru laurdenak filtratu ditu.
Frantziako presidente François Hollandek gaurko egoeran TTIP itunari Frantziak ezetz esango diola aurreratu du.
2016ko maia
TTIParen kontrako hamaika protesta izan dira Atlantikoaren bi ertzetan. Azkena,Hannoverren.
Etekinen %80
potentzia bien arteko
erregelamendu
bateraezinetatik
lirateke
Lobbyen esku-hartzea
frogatu du
reenpeacek
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
9/16
2016ko maiatza
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
10/16
ELKARRIZKETA
“Merkatuaren bilakaeraren arabera, ahaliketa lasterren erantzun behar dugu”
Raúl Collantes MorilloElorrieta Erreka Mari ikastetxeko zuzendaria
2016ko maia
Zer hezkuntza eskaintzen
du Elorrieta Erreka Mari
ikastetxeak?
Hemen 20 ziklo baino gehiago
ditugu, baita behar bereziak
dituztenen talde bat ere. Bi
atal desberdin dira: bata
Deustun, Done Petri plazan
dagoen Hizkuntza Eskolan.
Bertan, administrazio, mer‐
kataritza eta turismo alorrak
eskaintzen ditugu, hiru fami‐
lia eta sei ziklo, guztira.
Elorrieta Erreka Mari ikas‐
tetxean, atal industriala dugu,
bost familia eta 14 ziklo, guz‐
tira: kimika, fabrikazio me‐
kanikoa, mantenimendua, in‐
formatika eta obra zibilen
proiektuak.
Era berean, aipatzekoa da
informatikan eta fabrikazio
mekanikoan erdi mailako eta
goi mailako zikloak eskain‐
tzen ditugula.
Lanbidek prestatutako
ikastaroak ere eskaintzen di‐
tugu, eta langileei zuzenduta
daude.
Azken boladan, hainbat agintari eta instituziok LHII
sustatu beharra dagoelako
ideiarekin bat egin dute,
etorkizunean euskal enpre-
sek zailtasunak eduki di-
tzaketelakoan, lanbide jakin
baterako langile kualiika-
tuak kontratatzeko. Etorki-
zunean lana bermatua edu-
kitzeko bidea al da LHII?
Bai, horretan dabiltza. Argi
dagoena da titulaziorik gabe
oso zaila dela lana topatzea.
Horrez gain, gaur egun in‐
dustria oso arin aldatzen ari
da; horregatik, langileak gai
izan behar dira birziklatzeko
eta trebetasun berriak bere‐
ganatzeko. Beraz, balio‐aniz‐
tasuna da LHIIren zutabea
gaur egun. Espezializazioak
oso arin jasotzeko aukera
eman behar dugu; merkatua‐
ren bilakaeraren arabera, aha‐
lik eta lasterren erantzun be‐
har diogu.
Zenbakiei erreparatuz... Zer-
nolako lan-etorkizuna dute
Elorrieta Erreka Mariko
ikasleek? Zenbatek aurki-
tzen dute lana ikasketak
amaitu eta berehala?
Aurten, ehuneko handiak lor‐
tu du lana, krisi aurretiko
egoeraren antzekoa. Betiere,
espezialitatearen araberakoada hori, jakina: industria ada‐
rrekoek berehala aurkitzen
dute lana, esaterako; zerbi‐
tzuetan, ordea, gehiago kos‐
tatzen zaie, baina, dena dela,
%70ek praktikak egin dituz‐
ten tokian geratzea lortzen
dute.
Euskadiko egungo lan-mer-
katua aztertu beharko du-
zue, langileak horretara
egokitzeko, ezta? Ildo ho-
rretan, zeintzuk dira e
presek etorkizunean g
hien beharko dituzten la
bide espezializatuak?
Egia esan, guk ez ditugu da
horiek esku artean. Guri goi
esaten digute adar industr
lak etorkizun handiagoa du
la. Hala ere, zerbitzuei dag
kienez, gizartearen hobeku
tzara zuzendutako zikloak
tugu, helduentzako arre
esaterako, eta horiek ere b
dute etorkizuna.
Euskadiko industria
dago momentu oparoa
baina, are gutxiago, altz
ruarena. Zelan ikust
duzu Euskadiko altzairu
ren merkatua? Etorkizun
al du edo beste alor bate
aritu beharko da? Zein iz
daiteke mehatxuei aur
egiteko bidea?
Urteak eman dituzte jen
gutxi kontratatzen, baina, a
ken boladan, kontratazio
igo egin dira bertan. Kontu
izan pixkanaka‐pixkana
langileak nagusitzen ari
rela, eta, horrenbestez, eCollantesen arabera, titulaziorik gabe oso zaila da lana topatzea gaur egun.
“Espezializazioak
oso arin jasotzeko
aukera eman
behar dugu”
2015eko abenduan, Eusko Jaurlaritzak LHII inguruko lege berria onartu zuen, zeinetan metodologia berriak eta ekintzailetza uztartzen dituHezkuntza sailburu Cristina Uriarteren iritziz, «enpresei eta lanari egokitzeko» eraldaketa prozesua da legea. Gauzak horrela, Elorrieta ErrekMari ikastetxeko zuzendaria den Raúl Collantes Morillorekin hitz egitea erabaki dugu, gaian sakondu nahian. Ikastetxeko zuzendariak esan
duenez, gaur egun industria oso arin aldatzen ari da; horregatik, langileak gai izan behar dira birziklatzeko eta trebetasun berriak bereganatzeko, eta, beraz, balio-aniztasuna da LHIIren zutabe nagusia. Elorrieta Erreka Mari ikastetxeak, esaterako, 20 ziklo baino gehiago
eskaintzen ditu, behar bereziak dituztenei zuzendutako zikloaz gain.
“Industria adarrekoek
berehala aurkitzen
dute lana”
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
11/16
ELKARRIZKETA
2016ko maiatza
presek langile berriak behar
dituztela, prestatuak, noski.
Esan dutenaren arabera,
gutxi barru langile berri ugari
beharko ditu Euskadiko in‐
dustriak, sortuko den eskain‐tza guztiz betetzea zaila izan‐
go da‐eta.
Euskal altzairuari dago‐
kionez, momentu honetan
alor hori aldatzen ari da da‐
goeneko. Orain arte, txirbila
harroketaren bitartez egiten
zen nagusiki, baina gero eta
indar handiagoa du ekar‐
penen bitartez egindakoak.
Beraz, makinen diseinuak
gero eta espezializatuagoak
dira, forma konplexuagoe‐
kin, eta ekoizpen kantitatehandiagoak eskaintzen di‐
tuzte, kalitate hobearekin,
gainera.
Gainera, material ugari ari
dira ikertzen. Laburbilduz,
zeharo aldatzen ari den in‐
dustria dugu: txirbila harro‐
ketatik ekarpen prozesura
igarotzen ari gara, non ma‐
kina konplexuagoak ekoiztu
daitezkeen, kalitatezkoak.
Beraz, etorkizuna badago
euskal altzairuan. Duela urte
batzuk, ordenagailuak lan‐
tokietan ezarri zirenean, izua
antzekoa izan zen: askok
uste zuten ordenagailua jar‐
tzerakoan langilerik ez zela
beharko, 20 langile zeuden
tokian ordenagailu bakar ba‐
tekin nahikoa izango zela,
etab. Eta egia da horrelakoak
gertatu izan direla; ordena‐
gailuak asko errazten du
lana, baina ordenagailuaren
atzean norbait egon behar
da, halabeharrez, hots, es‐
pezializatutako langilea. Era
berean, enpresen beharri‐
zana aldatu egin zen, eta
beste langile profil bat bi‐
latzen hasi ziren; horregatik,
langileak egoera berriari
egokitzea funtsezkoa da gaur
egun.
Automobilgintza, ordea, haz-
ten ari den sektorea dugu
Euskal Herrian. Zer eskain-
tza duzue horri begira?
Berez, alor horretan, ez dugu
eskaintzarik. Alabaina es‐
kaintzen dugun fabrikazio
mekanikoak harreman estua
du automobilgintzarekin. Hau
da, automobilgintza‐enpresek
mekanikoak behar dituzte,
eta guk hezten ditugu horiek,
baina, horrez gain, ez dugu
automobilgintzako espezia‐
litaterik. Guk eskaintzen du‐
guna da ekoizpenaren pro‐
gramazioa, diseinua eta me‐
kanizatua.
Harremanetan al zaudete
euskal enpresa eta uniber-
tsitateekin? Horrela izanik,
zein motatako harremana
duzue?
Enpresekin, jakina, kontuan
izan ikasleek urtero egin be‐
har dituztela praktikak, eta,
beraz, harremana estua da.
‘Dual’ programaren bidez,gainera, bigarren maila egiten
ari diren bitartean, enpresa
batean egiten dute lan, kon‐
tratuarekin. Alegia, enprese‐
kin harremana eduki behar
dugu, halabeharrez.
Unibertsitateekin ere ha‐
rremana dugu: lankidetzan
dihardugu hainbat proiek‐
tutan.
Zer da enpresek gehien es-
katzen dizuetena?
Batez ere, pertsona jator
izatea. Hau da, jarrera b
korra izanik eta lan egite
gogoa edukita, bidea er
eginda duzu; gainerakoa p
kanaka etorriko da.
Titulua eskuratu du
ikasle bat sobera prestat
dago lan merkatuan aritze
askotan berak uste baino a
koz gehiago. Beste kontu b
da enpresen munduan m
gitzen ez jakitea, baina l
egiteko gai da, sobera. H
rregatik, pertsona jatorreskatzen dizkigute.
Gaur egun, mundu glob
lizatu batean bizi gara, b
na… lehiakorrak al gara
Ni baiezkoan nago. Berto
LHII sistema beste herrie
koekin konparatuz gero, o
lehiakorrak gara. Baina, e
presak soilik aztertzea esk
tzen badidazu, horretan
naiz ausartzen ezer esate
Guztira, 21 ziklo eskaintzen ditu Elorrieta Erreka Mari ikastetxeak. Lanbidek prestatutako ikastaroak ere ematen dituzte bertan.
Titulua eskuratu duen ikasle bat sobera prestatua dago lan merkatuan aritzeko.
“Langileak egoera
berriari egokitzea
funtsezkoa da
gaur egun”
“Bertoko LHII sistema
beste herrietakoekin
konparatuz gero, oso
lehiakorrak gara”
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
12/16
AHOLKUAK
2016ko maia2
Correosek bere webgunean aipatzen
duen moduan, premiazko igorpenen%80 24 ordutan entregatzen dituzte
Espainiar Estatuan eta Andorran, eta
48 ordutan, kasuen %100ean. Co‐
rreoseko edozein egoitzatatik bidali
daiteke, eta etxeko ordenagailutik
bertatik egiteko aukera ematen dizu
posta zerbitzuak.
Baina, azalpen guztien azpian, beste
azalpen bat dugu, zeinetan Correosek
aurrekoa betetzeko hainbat baldintza
jartzen dituen, besteak beste, igorpena
eta entrega populazio handiko guneetan
izan behar dela. Gainerako herrietan,
entrega 72 ordutan egingo duela ziur‐
tatzen du Correosek.
Entrega, 10 egun beranduago
Bada, Correosek hitza bete ez duen
kasu bat jaso zuen Gabonetan Euskal
Herriko Kontsumitzaileen Antolaketak,
zeinetan erabiltzaile batek gutun bat
bidali zuen Bilbotik Sabadellera (Ka‐
talunia), premiazko igorpenaren bidez.
Entrega, baina, 10 egun beranduago
egin zuen Correosek. Erabiltzaileak
azalpenak eskatu, eta ondorengoa
erantzun zion enpresak: atzerapena
Gabonetan izandako posta‐traiko han‐
diaren ondorioa izan zitekeela eta
gutun mota horren bermea (premiazkogutun ziurtatua)“galera edo okerbideari
soilik dagokiela” , baina ez entrega‐
epearen aldaketari.
EKA/ACUVeko abokatuek kalte‐or‐
dain bat eskatzea aholkatu zioten era‐
biltzaileari, gutunagatik ordaindutako
6,10 euroak itzultzea erreklamatzeaz
gain, noski. Erabiltzaileak gutunaren
dirua itzultzea baino ez zuen eskatu
nahi izan. Harrigarria bada ere, Co‐
rreosek eskaera hori jaso, eta ukatu
egin zion, lehen adierazitako arra‐
zoiengatik. EKA/ACUVek erreklama‐
zioa helarazi zion Kontsumobide
eta erakunde hori Correosekin bittekaritza egiten saiatu zen. Irtenbid
topatzeko huts egin eta gero, Konts
moko Arbitrajera jotzea gomenda
zion erabiltzaileari, sistema horret
atxikita baitago Correos. Erabiltzaile
arbitrajea eskatu zuen, eta orduan b
Correosek amore eman zuen, eta 6,
euroak itzuli zizkion; izan ere, zala
tzarik gabe galduko zuen arbitra
hori, eta, horrekin batera, itxura eska
emateko arriskua zuen. Beraz, kon
handiz bidali behar dira premiaz
gutunak Correos bidez.
Correoseko posta-zerbitzuan, igorpen ziurtatua (gutunazein paketea) ohiko igorpena baino garestiagoa da,ziurtapena helmugara ondo helduko delako bermeahanditzen duelako. Premiazko igorpena, aldiz, ohikoa
baino garestiagoa da, azkarragoa delako. Hala ere,Euskal Herriko Kontsumitzaileen Antolaketak (EKA) jaso
dituen kasuei erreparatuz gero, harrigarriki, bigarrenaerlatibizatzen du posta-zerbitzuak.
Correoseko premiazko gutun ziurtatu baten bermea
Correosek hainbat baldintza jartzen dituen, besteak beste, igorpena eta entrega populazio handiguneetan izan behar de
Kontu handiz bidali behar dira premiazko gutunak Correos bidez.
Premiazko igorpena, ohikoa baino garestiagoa da, azkarragoa delako.Premiazko igorpenen %80 24 ordutan entregatzen dituzte Espainiar Estatuan eta Andorran.
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
13/16
IKUSPEGIA
Europako Batzordeko inantza
erremintetan aditua den Antonio
Querok diruaren ekoizpena ban‐
kuen eskuetan uztea «arduraga-
bekeriatzat» jo berri du. Horren
ordez, Herritarren Banku Gordailua
sortzea proposatu du, inantza ere‐
du alternatibo baten abiapuntu
gisa, zeinetan ‘kasino inantzarioei’
tasa bat ezarriko litzaiekeen.
Finantza eredu iraunkor baten
alde agertu da Quero: «Egungo
ekonomia arautu gabea eta eroa
da; ezin du horrela jarraitu». Fi‐
nantza adituaren esanetan, Herri‐
tarren Banku Gordailuak demo‐
krazia bermatzeko erreminta izango
lirateke, bankuei diruaren gaineko
kontrol‐gaitasuna kenduz gero, eta
horiek herritarren babesean jarrita.
«Horrela, diruaren kudeaketaren
profesionalizazioa gauzatu, eta in-
teres ekonomiko eta sozial orokorra
bermatuko litzateke».
‘Kasino inantzarioen’ tasa
Bestalde, ‘kasino inantzarioei’ tasaezartzea proposatu du. Queroren
ustez, aipatutako tasa askoz era‐
ginkorragoa izango litzateke, egun
indarrean dagoen Tobin transak‐
zio‐tasa baino: «Neurri horri esker,
diruaren espekulazioa saihestuko
litzateke, eta, gainera, ekonomia
inantzarioak ez luke gaur egungo
tamaina edukiko». Izan ere, Euro‐
pako Batzordeko inantza aditua‐
ren esanetan, gaur egun alde han‐
dia dago ekonomia inantzarioaren
eta ekonomia errealaren artean.
Ez da eredu ekonomiko alter‐
natiboa proposatzen duen lehe‐
nengo inantza aditua, baina ha‐
rrigarria da, bai, Europako Ba‐
tzordeko kide batek horrelakoak
publikoki esatea.
UPV/EHUko Ekonomia eta En‐
presa Fakultateak ikerketa egin
berri du Gipuzkoako enpresa ga‐
rrantzitsuen artean, Gipuzkoako
Foru Aldundiak eskatuta. Ikerke‐
taren muina zera da: plantillak
enpresaren politika estrategikoa‐
ren berri izatea, berrikuntza in‐
dizeetan aldeko eragina duen az‐
tertzeko. Ondorioa baiezkoa da,
hau da, enpresetako langileek po‐
litika estrategikoaren berri ba‐
dute, berrikuntzan hobetuko du
enpresak.
Ikerketak dioenez, berrikuntza
rako erritmoak bizkortzeko oraindi
ibilbide luzea dago egiteko; izan er
zuzendaritzak plantillan kontzien
tziazioa sortzen ikasi behar du, ze
hazki, berrikuntzaren gakoa plantil
bera delako kontzientziazioa sortze«Langile batek egin dezakeen ekarpen
oso ezberdina da zuzendaritzarentza
eta plantillarentzat; bien pertzepzioa
ren artean alde handia dago»,adiera
du Aitziber Lertxundik, Donostiak
Fakultateko Pertsonen Zuzendaritz
eta Berrikuntzako kideak. «Enprese
langileengan kontzientziazioa sort
behar dute, berrikuntzaren gakoa d
rela jakin dezaten».
Enpresaren helburua
Ikerketa egiteko, Gipuzkoako enpres
berritzaileetan ari direla azaldu d
Lertxundik; zuzendaritzarekin zei
langileekin elkartu dira, eta haieki
elkarrizketak izan dituzte. Hare
esanetan, langileak ez du erabat bar
neratzen enpresaren helburua.
“Diruarenekoizpena bankuen
eskuetan uzteaarduragabekeria da”
Antonio QueroFinantza aditua
“Langileakberrikuntzaren gakoa
direla jakinarazi
behar dute enpresek,kontzientziazioarenbidez ”
Aitziber LertxundiUPV/EHUko irakaslea
2016ko maiatza
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
14/16
TEKNOLOGIA
ARDOA
JATETXEA
Blackberry ez da sistemaoperatiborik seguruena
Mitoa erori berri da: Black‐
berry ez da sistema operati‐
borik seguruena. Sakelakoen
segurtasunaz ari garenean, za‐
lantzak izan dira beti ea nork
daukan sistema operatiborik
onena: Android, iOS... eta Black‐
berry zen garaile. Bada, jen‐
dearen ustearen aurka, Black‐
berryk ez du sistema operati‐
borik seguruena. Vice aldiz‐
kariaren esanetan, Kanadako
polizia federalak Blackberry
etxeko edozein gailu deszifra‐
tzeko giltza unibertsala zeukan
duela bost urte.
AEBetako presidenteak berak
adierazi zuen ez ziotela iPhone
telefonorik erabiltzen uzten,
Blackberry zelako hermeti‐
koena. Albiste honen ostean,
bi ikuspegi daude: Blackberryk
poliziarekin elkarlanean lan
egiten du, edo beste enpresa
batek deszifratu egin du.
Ardo frantziar honek ospe
handia du mundu osoan,
eta bere zaporeak hainbat
aditu liluratu du. Tradizioz
inguratuta, Crozes‐Hermi‐
tage izeneko ardoak Rhone
ibaiaren ezkerraldean ko‐
katutako upeltegietan ditu
bere oinarriak.
Edozein Hermitage ardo pri‐
meran doa haragiarekin eta
oilaskoarekin, baina kontuan
izan behar dugu edozein
gazta arinek ere ederto la‐
guntzen duela, batez e
ahuntzarenak.
Les Meysonniers
Urtea: 2008
Prezioa: 25 €
Petite Ruche
Urtea: 2009
Prezioa: 11 €
Laurus
Urtea: 2005
Prezioa: 15 €
Sopelan kokatutako jatetxea
da; bertan, euskal gastrono‐
mia eta gastronomia arabia‐
rra modu harrigarri eta ori‐
ginalean uztartzen dira. To‐
kiko apainketak bi lekuen
eta kulturen eszenak biltzen
ditu, izan ere, euskal itsa‐
saldearen eta marokoar mer‐
katu tipikoaren bi mural ditu.
Lamian, zapore berri eta eze‐
zagunak dastatzeko aukera
daukazu; alde batetik, euskal
gastronomiaren indarra etafreskotasuna, eta, bestetik,
sukaldaritza marokoarraren
usain eta dastamen imaji‐
naezinak.
Asteburuetan, pintxo, kazo‐
latxo eta anoen jaialdia os‐
patzen da, baina edozein egu‐
netan gosaria prezio berezia‐
rekin proba dezakezu. Auke‐
rarik baduzu, hurbildu zaitez.
Crozes-Hermitage
Lamia
jatetxea
2016ko maia4
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
15/16
2016ko maiatza
AISIALDIA LAN
ESKAINTZAK
LORAZAIN MONITOREA
Lanak: Lorazaintzako lanak. A
tolaketa eta koordinazio lanak
Ezinbestekoa: Lorazaintzako
makuntza izatea. Antolaketa
koordinazio gaitasuna. Loraza
zako lanpostuetan gutxienez
hilabeteko eskarmentua izat
Lan esperientzia gizarte ongi
tetik datozen taldeen koordi
zioa, hain zuzen ere, gizarteratz
eta lanera egokitzapena sustatz
duten taldeekin. Euskara: Ahoz
arazorik Gabe moldatzeko e
gutza. B karneta izatea. 6 h
beteko aldi baterako kontrat
Ordutegia: Astelehenetik ostiral
07:00-14:30. Soldata: Hitzarm
naren arabera.
FRESATZAILEA
Lanak: CNCko kontrolpeko makfresadorekin lan egiteko. Ezinb
teko da lanpostu berean 5 urteta
lan eskarmentua edukitzea. B
loragarria pertsona eskualdek
izatea. Eskaintzen da aldi batera
lan kontratu zehaztugabea.
naldia astelehenetik ostirale
6:00-14:00 eta 14:00-22:00. S
data hitzarmenaren araberak
2 TURISMO AGENTE
2016ko Errenteriako udal enple
plana. Lanak: Jarduera turistiko
kudeatzea. Turismo bulegoak at
ditzea, bisitariei arreta eta muse
kudeaketa, bisita gidatuak egit
Ezinbestekoa: Langabezian etea inskrizpzioa egiteko mom
tuan. Lanbiden alta moduan.
formazio turistikoa, Kudeaketa
mertziala edo antzeko Goiko m
lako modulua edo Turismo Dip
matura izatea. Errenterian er
datuta. Ingelesa edo Frantse
ahozko maila ertaina. Ega e
baliokidea izatea. Gida-baime
eta ibilgailua izatea.
LEIALTZE ARDURADUNA
Kirol sailak bere abonatu edo
zeroekin duen harremana s
dotzea eta emozionalki duen
tura estutzea eta euren asebetzgehitzea. Ezinbesteko baldintz
Langabea izatea. Deialdia e
eta sei hilabete lehenagoz A
saten erroldaturik egotea. M
keting edo Publizitatean grad
tua. Baloratu beharreko bald
zak: Euskara: 4.HE egiaztatz
(agiriz): 10 puntu. Eskarmen
antzeko lanetan: 5 puntu. Ikas
roak, bezeroen fideltasunari
ruz: 5 puntu. Kontratuaren ir
pena: 6 hilabete. Hileko sold
gordina: 2.230 eurotan.
Euskera - Castellano - English
Gehiegikeri - Abuso - Excess
Albo-kalte - Daño colateral - Collateral damage
Jardunbide - Práctica - Behaviour
Susperraldi - Recuperación - Recuperation
Hazkunde - Crecimiento - Development
Errentagarri - Rentable - Profitable
Erretiro - Jubilación - Retirement
Lanbide - Oficio - Profession
Langabe - Parado - Unemployed
Hiruhileko - Trimestre - Quarter
Erakunde - Entidad - Organization
Hitzartu - Concertar - To come to an arrangement
Ezjakintasun - Ignorancia - Ignorance
Lehengai - Materia prima - Raw material
Soldata - Sueldo - Salary
EKONOMIA HIZTEGIA
SUDOKU
Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu?
Har ezazu parte ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean.
Bultz dez gun eusk r !!
Bisita ezazu geure webgunea!!
isita ezazu geure webgunea!!
www.ekonomiarenkz.eu
Hondartzaz gozatu
ERANTZUNAK
Zenbat denbora eman duzu sudokua
ebazteko?Hona hemen erantzunak.
Lan eskaintza gehiago Lanbide.netEuskal enplegu zerbitzuko webgunea
Pertsona gehienek udan gustukoen iza‐
ten duten ekintza hondartzara joatea
izan ohi da, eta Euskal Herrian ditugun
paisaiak, hareatzak eta olatuak oso
aproposak dira udan bisitatzeko eta
gure ingurunea hobeto ezagutzeko.
Euskal Herriko hondartzak pape‐rontzi eta edukiontziekin egokituta dau‐
de, baina jendeak kontzientziazio lana
ere egiten du, gero eta gehiago, gure
ingurua garbi mantentzeko; gainera,
askok jada ez dute erretzen, edo, be‐
hintzat, ez dituzte zigarrokinak hareaz
estaltzen, salbuespenak salbuespen.
Udan hondartzara joateko ezaugarri
garrantzitsuenetarikoa eguzkia da, bainakontuz ibili behar dugu luzaroan eguz‐
kitan ez egoteko, edo azala behar bezala
babestu behar dugu, besteak beste.
Euskadin daukagun itsasoa ederra
da, eta olatuz beteta dago, baina edonon
gertatzen den bezala, ezin gara idatu,
edonori gerta baitakioke indarrak txarto
neurtzea, adibidez; hortaz, korronteekin
kontuz ibili behar dugu.
8/16/2019 Ekonomiaren KZ 85. zenbakia
16/16
HARREMANETARAKO TELEFONOA:94 421 30 31E-MAILA: [email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,48080 BilboEUSKARA ARDURADUNA:Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Fundazioa - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.
Ekintza honek Bizkaiko Foru Aldundiaren Kultura Sailaren
laguntza jaso du. 2016ko maiatza
Top Related