- 1. ADITZAK VERBA ARRASATE BHI LINGUAE LATINAE DEPARTAMENTUM
Ramon Osinaga
2. VERBA
- Aditzekin hasi baino lehenago, gauza batzuk gogoratu behar
ditugu:
- Aditz-jokuakedoKonjugabideak
3. CATEGORIAE
- Latindaraditzan etagaztelaniakoaditzan erabiltzen
ditugunkategoriak berberakdira.
- Dena den batzukberriak, bi edo hiru , dira.
4. VOCES
- Latinean, gaztelanian bezalabi ahotsdaude:
5. MODI
- Pertsonalak : Pertsonaren arabera aldatzen direnak:Indikatiboa,
Subjuntiboa, Agintera .
- Ezpertsonalak : BesteakInfinitiboa, Partizipioa,
Gerundioa,Genudiboa, eta Supinoa , azken bi hauek berriak dira
guretzat .
6. TEMPORA
- orainaldikoakgaztelaniako tiempos simples direlakoen
baliokideak:oraina, lehenaldi inperfektoa eta geroaldi
inperfektoadira.
- Lehenaldikoak : gaztelaniako tiempos compuestos direlakoen
baliokideak:lehenaldi perfektoa, pluskuanperfektoa eta geroaldi
perfektoa .
7. PERSONALES DESINENTIAE
- Euskarak baditu elementu batzuk zeintzuk sujetoa zein
denadierazten diguten:
- ZU /K/ N ADIERAZTEN DIGUTE
8. PERSONALES DESINENTIAE
9. PERSONALES DESINENTIAE
- Latinak ere, aktibarako... :
10. PERSONALES DESINENTIAE
11. PERSONALES DESINENTIAE - TUR - NT - n - te 3. Plur. - MINI -
TIS - is - zue 2. Plur. - MUR - MUS - mos - gu 1. Plur. - TUR - T
3. Sing. - RIS - S - s - zu,-k, n 2. Sing. -(O)R - O / M -o - t 1.
Sing. PASIBA AKTIBA GAZTEL EUSKARA LATINA LATINA 12. PERSONALES
DESINENTIAE
- Desinentzi pertsonal haueksubjetuari buruzko informazioa emango
digute:lehen, bigarren, hirugarren pertsonakoaetasingularra edo
pluraladen.
- Etaaditza aktiba edo pasibaahotsean dagoen.
13. CONIUGATIONES
- Euskaraz aditz bat konjugatzeko jakin behar dugu aditza zein
motakoa den:nor, nork, nor-nori, nork-nori-zer... ,
- Gatelanian nahiko daukagu infinitiboaren bukaerarekin:
- -AR lehenengo konjugabidea
- -ER bigarren konjugabidea
- - IR hirugarren konjugabidea
14. CONIUGATIONES
- LatinakBOSTditu.Infinitiboaren bukaeraren medioz ezberdintzen
dira.
15. CONIUGATIONES
- Nola ezberdindu aditz-jokuak/konjugabideak? INFINITIBOaren
buakera ez da nahikoa, 3 -ERE daude eta.
- Horregatik beste forma batzuk behar ditugu.
16. CONIUGATIONES
- Eman behar ditugun beste formak:
- 1. Indikatiboaren Orainaldiko 1. P. Sing.
- 2. Indikatiboaren Orainaldiko 2. P. Sing.
- 4. Indikatiboaren Lehen Perfektuko 1. P. Sing.
17. CONIUGATIONES
- Zertarako BOST forma hauek ... ?
- Aditzarenkonjugazioajakin ahal izateko.
- Aditz bakoitzarenerro ezberdinakjakin ahal izateko.
18. ENUNTIATIO
- Aditz bat aipatuko5 formak ematea aditzaren enunziazioada.
- Enunziazioa = aipatuko bost forma hauek ematea .
- Nola esaten daIKUSIgaztelaniazVEReta ingelerazTO LOOK , ba
latinaz....
19. ENUNTIATIO
- VIDEO, VIDES, VIDERE, VIDI, VISUM
- In. Or. 1 S In. Or. 2 SInfinitiboIn.Lh. 1 SSupino
20. ENUNTIATIO
- Eta horrela aditz guztiekin:
- volo, volas, volare, volavi, volatum
- habeo, habes, habere, habui, habitum
- gero, geris, gerere, gessi, gestum
- venio, venis, venire, veni, ventum
- facio, facis, facere, feci, factum
21. ENUNTIATIO
- do, das, dare, dedi, datum
- veto, vetas, vetare, vetui, vetitum
- seco, secas, secare, secui, sectum
- sto, stas, stare, steti, statum
- moveo, moves, movere, movi, motum
- video, vides, videre, vidi, visum
- habeo, habes, habere, habui, habitum
22. ENUNTIATIO
- iubeo, iubes, iubere, iussi, iussum
- maneo, manes, manere, mansi, mansum
- suadeo, suades, suadere, suasi, suasum
- deleo, deles, delere, delevi, deletum
- moneo, mones, monere, monui, monitum
- taceo, taces, tacere, tacui, tacitum
- teneo, tenes, tenere, tenui, tentum
23. ENUNTIATIO
- lateo, lates, latere, latui
- iaceo, iaces, iacere, iacui
- cado, cadis, cadere, cecidi, casum
- caedo, caedis, caedere, caedi, caesum
- curro, curris, currere, cucurri, cursum
24. ENUNTIATIO
- Horrela askoz errezagoa da aditzjokua finkatzea eta
jakitea.
- Gainerabost forma hauekinaditz bakoitzarenhiru erroak jakin
ditzakegu.
25. RADICES
- Latindar aditz batekhiru erroditu:
- A) lehenengoaedoOrainaldikoa
- B) bigarrena edoLehenaldikoa
- C) hirugarrena edoSupinokoa
26. RADICES
- Lehena edoOrainaldikoaorainaldiko denborakegiteko.
- Bigarrena edoLehenaldikoa lehenaldiko denborakegiteko.
- Hirugarrena edoSupinokoa Supinoko denborak*egiteko.
27. RADICES
- OrainaldikoerroarekinOrainak, Lehenaldi Inperfektoak eta
Geroaldi Inperfektoaegingo ditugu .
- LehenaldikoerroarekinPerfektoak, Pluskuanperfektuak eta
Geroaldi Perfektuaegingo ditugu .
- SupinokoerroarekinInfinitibo Geroaldia, Partizipio Geroaldia
etaPASIBAKO LEHENALDIKO DENBORAKegingo ditugu .
28. RADICES
- Nola jakin erroak? Oso erraz:
- Orainaldikoa = Infinifiboa RE
- Lehenaldikoa = Indik. Lehenaldiko 1. S.- I
29. RADICES
- Beste era batetan esanda enunziaziotik hartuta:
- Orainaldikoa = 3. forma RE
- Lehenaldikoa = 4. forma I
- Supinokoa = 5. forma - UM
30. RADICES Sup UM 5. UMSupinoko aldiak egiteko Supinokoa 3.
I.L.P I 4.I Lehenaldiko aldiak egiteko Lehenaldikoa 2. INF - RE 3.-
RE Orainaldiko aldiak egiteko. Orainaldikoa 1. FORMULA ZERTARAKO
IZENA ERR 31. RADICES
- Ariketa bezala, finkatu hurrengo aditzetatikHIRU ERROAK :
- volo, volas,vola re,volav i,volat um
- habeo, habes,habe re,habu i,habit um
- gero, geris,gere re,gess i,gest um
- venio, venis,veni re,ven i,vent um
- facio, facis,face re,fec i,fact um
32. RADICES
- do, das, dare, dedi, datum
- veto, vetas, vetare, vetui, vetitum
- seco, secas, secare, secui, sectum
- sto, stas, stare, steti, statum
- moveo, moves, movere, movi, motum
- video, vides, videre, vidi, visum
- habeo, habes, habere, habui, habitum
33. RADICES
- iubeo, iubes, iubere, iussi, iussum
- maneo, manes, manere, mansi, mansum
- suadeo, suades, suadere, suasi, suasum
- deleo, dele, delere, delevi, deletum
- moneo, mones, monere, monui, monitum
- taceo, taces, tacere, tacui, tacitum
- teneo, tenes, tenere, tenui, tentum
34. RADICES
- lateo, lates, latere, latui
- iaceo, iaces, iacere, iacui
- cado, cadis, cadere, cecidi, casum
- caedo, caedis, caedere, caedi, caesum
- curro, curris, currere, cucurri, cursum
35. ADITZ FORMA BATEN EGITURA
- Latineko aditz forma bateanhiru osagai topa ditzakegu:
- DEMBORA-MODUZKO EZAUGARRIA
36. ADITZ FORMA BATEN EGITURA
- Hona hemen bakoitzak ematen digun informazioa:
- ERROA: Esanahia eta ahotsa edo aldiaren mota.
- DENBORA-MODUZKO EZAUGARRIA: Formaren denbora eta modua.
- DESINENTZIA: Subjetua zein den.
37. ADITZAK
- Orain arte berikusi ditugun ezagupenakpraktikanipiniko ditugu
eta nola konkretatzen diren ikusikodugu.
- LehenengoSUM, ES, ESSE, FUIaditza ikusiko dugu.
- Gero aditzak nola konjugatzen direnaktiban , ikusiko dugu.
38. SUM, ES, ESSE, FUI ES SE NT SI NT E RU NT E RA NT SU NT 3.p.
ES SE TIS SI TIS E RI TIS E RA TIS ES TIS 2.p. ES SE MUS SI MUS E
RI MUS E RA MUS SU MUS 1.p ES SE T SI T E RI T E RA T ES T 3.s. ES
SE S SI S E RI S E RA S E S 2.s. ES SE M SI M E R O E RA M SU M
1.s. S. Inperf. S. Orai I. G.Per. I. Inperf. I.Oraina 39. SUM, ES,
ESSE, FUI FU ISSE NT FU ERI NT FU ERI NT FU ERA NT FU ERUNT 3.p. FU
ISSE TIS FU ERI TIS FU ERI TIS FU ERA TIS FU ISTIS 2.p. FU ISSE MUS
FU ERI MUS FU ERI MUS FU ERA MUS FU IMUS 1.p FU ISSE T FU ERI T FU
ERI T FU ERA T FU IT 3.s. FU ISSE S FU ERI S FU ERI S FU ERA S FU
ISTI 2.s. FU ISSE M FU ERI M FU ER O FU ERA M FU I 1.s. S. Plusk.
S.Lehen. I.G. Inp. I. Plusk. I.Lehen. 40. SUM, ES, ESSE, FUI SUN TO
AGINTERA GEROALDIA 2. P. ES TOTE AGINTERA GEROALDIA 2. P. ES TO
AGINTERA GEROALDIA 3.S. ES TO AGINTERA GEROALDIA 2. S. ES TE
AGINTERA ORAINA 2. P. ES AGINTERA ORAINA 2. S. 41. SUM, ES, ESSE,
FUI FUT UR UM, AM, UMESSE FU TU R OS, AS, AESSE INFINITIBO
GEROALDIA FU ISSE INFINITIBOLEHENA ES SE INFINITIBOORAINA 42. SUM,
ES, ESSE, FUI FUT UR US,A, UMPARTIZIPIO GEROALDIA EZ DAGO
PARTIZIPIOLEHENA EZ DAGO PARTIZIPIOORAINA 43. INDIKATIBO ORAINA
AUDIU NT REGU NT VIDE NT AMA NT 3. P. AUDI TIS REGI TIS VIDE TIS AM
ATIS 2. P. AUDI MUS REGI MUS VIDE MUS AM AMUS 1. P. AUDI T REGI T
VIDE T AMA T 3. S. AUDI S REGI S VIDE S AMA S 2. S. AUDI O REG O
VIDE O AM O 1. S. 4. 3. 2. 1goa P. Z. 44. INDIKATIBOKO LEHEN
INPERFEKTOA AUDIE BA NT REGE BA NT VIDE BA NT AMA BA NT 3. P. AUDIE
BA TIS REGE BA TIS VIDE BA TIS AMA BA TIS 2. P. AUDIE BA MUS REGE
BA MUS VIDE BA MUS AMA BA MUS 1. P. AUDIE BA T REGE BA T VIDE BA T
AMA BA T 3. S. AUDIE BA S REGE BA S VIDE BA S AMA BA S 2. S. AUDIE
BA M REGE BA M VIDE BA M AMA BA M 1. S. 4. 3. 2. 1goa P. Z. 45.
INDIKATIBOKO GEROALDI INPERFEKTOA AUDI E NT REG E NT VIDE BU NT AMA
BU NT 3. P. AUDI E TIS REG E TIS VIDE BI TIS AMABI TIS 2. P. AUDI E
MUS REGE MUS VIDE BI MUS AMA BI MUS 1. P. AUDI E T REG E T VIDE BI
T AMA BI T 3. S. AUDI E S REG E S VIDE BI S AMA BI S 2. S. AUDI A M
REGA M VIDEB O AMA B O 1. S. 4. 3. 2. 1goa P. Z. 46. SUBJUNTIBOKO
ORAINA AUDI A NT REG A NT VIDE A NT AM E NT 3. P. AUDI A TIS REG A
TIS VIDE A TIS AM E TIS 2. P. AUDI A MUS REG A MUS VIDE A MUS AM E
MUS 1. P. AUDI A T REG A T VIDE A T AM E T 3. S. AUDI A S REG A S
VIDE A S AM E S 2. S. AUDI A M REG A M VIDE A M AM E M 1. S. 4. 3.
2. 1goa P. Z. 47. SUBJUNTIBOKO LEHEN. INPERFEKTOA AUDI RE NT REGE
RE NT VIDE RE NT AMA RE NT 3. P. AUDI RE TIS REGE RE TIS VIDE RE
TIS AMA RE TIS 2. P. AUDI RE MUS REGE RE MUS VIDE RE MUS AMA RE MUS
1. P. AUDI RE T REGE RE T VIDE RE T AMA RE T 3. S. AUDI RE S REGE
RE S VIDE RE S AMA RE S 2. S. AUDI RE M REGE RE M VIDE RE M AMA RE
M 1. S. 4. 3. 2. 1goa P. Z. 48. INFINITIBO ORAINA AUDI RI AUDI RE
4. REG I REGE RE 3. VIDE RI VIDE RE 2. AMA RI AMA RE 1. PASIBA
AKTIBA KON. 49. INFINITIBO GEROALDIA *AUDIT UR UM,-AM,-UMESSE
*AUDIT UR OS,-AS,-A ESSE 4. *RECT UR UM,-AM,-UM ESSE *RECT UR
OS,-AS,-A ESSE 3. *VIS UR UM,-AM,-UM ESSE *VIS UR OS, -AS, -A ESSE
2. *AMAT UR UM,-AM,-UM ESSE*AMAT UR OS, -AS,-A ESSE 1. * SUBJETUA =
AKUSATIBO KON. 50. INFINITIBO LEHENALDIA AUDIV ISSE 4. REX ISSE 3.
VID ISSE 2. AMAV ISSE 1. 51. INFINITIBO GEROALDIA SUBJEKTUA =
AKUSATIBO * *AUDIT UR UM, AM, UMESSE *AUDIT UR OS, AS, AESSE 4.
*RECT UR UM, AM, UMESSE *RECT UR OS, AS, AESSE 3. *VIS UR UM, AM,
UMESSE *VIS UR OS, AS, A ESSE 2. *AMAT UR UM, AM, UMESSE *AMAT UR
OS, AS, AESSE 1. 52. PARTIZIPIO ORAINA AUDIE N S , AUDIENT IS*3.
Dek. 4. REGE N S , REGE NT IS*3. Dek. 3. VIDE N S , VIDE NT IS*3.
Dek. 2. AMA N S , AMA NT IS3. Dek. 1. PARTIZIPIO ORAINA KON. 53.
PARTIZIPIO GEROALDIA AUDIT UR US, A, UM 4. RECT UR US, A, UM 3. VIS
UR US, A, UM 2. AMAT UR US, A, UM 1. PARTIZIPIO GEROALDIA KON. 54.
GERUNDIOA AUDIE ND O AUDIE ND O AUDIE ND I AUDIE ND UM 4. REGE ND O
REGE ND O REGE ND I REGE ND UM 3. VIDE ND O VIDE ND O VIDE ND I
VIDE ND UM 2. AMA ND O AMA ND O AMA ND I AMA ND UM 1. ABL. DAT.
GEN. AKUS. K. 55. AGINTERA ORAINA AUDI TE AUDI 4. REGI TE REGE 3.
VIDE TE VIDE 2. AMA TE AMA 1. 2. Plural 2. Singular K. 56. AGINTERA
GEROALDIA AUDI UNTO REGU NTO MONE NTO AMA NTO 3. P. P. AUDI TOTE
REGI TOTE MONE TOTE AMA TOTE 2. P. P. AUDI TE REGI TO MONE TO AMA
TO 3. P. S. AUDI TE REGI TO MONE TO AMA TO 2. P. S. 4. 3. 2. 1. 57.
SUPINO AUDIT UM 4. RECT UM 3. VIS UM 2. AMAT UM 1. 58. PASIBA
- Orain,pasibari dagokio.....
- Hasteko errezena : Orainaldiko denborak pasiban konjugatzeko
aditz forma bakotzari bakarrikdesinentzi pertsonala aldatubehar
diogu, hau da aktibakoa kendu eta pasibakoa ipini.
59. PASIBA ORAINALDIKOAK
- Orainaldiko denborak :Desinentzia aldatu
- Aktibakoak kendu eta ipinipasibakoak :
NTUR MINI MUR TUR RIS (O)R NT TIS MUS T S 0 60. PASIBAKO
ORAINALDIKOAK
- Oso erraza denez, aribide batzuk ipiniko ditugu:
61. PASIBAKO INFINITIBO ORAINA
AUDI RI AUDI RE 4. RE GI REGE RE 3. VIDE RI VIDE RE 2. AMA RI
AMA RE 1. PASIBA AKTIBA 62. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
-
- Denbora hauek azaltzeko gaztelaniari eskatu behar diogu
laguntza.
-
- Pasiba egiteko gaztelanian SER + PARTICIPIO PASADO erabiltzen
ditugu.
63. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Denbora hauek egiteko egitura bera erabiliko dugu, baina ordena
aldaturik:
64. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Partizipio lehenaldia, gaztelanian:
65. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Latineraz oso erreza da, formula bat erabiliko dugu:
- AMATUM >AMAT >AMAT US , AMAT A , AMAT UM
- VISUM >VIS >VIS US , VIS A , VIS UM
- RECTUM >RECT >RECT US , RECT A , RECT UM
- AUDITUM> AUDIT >AUDIT US , AUDIT A , AUDIT UM
66. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Zergatik-US, -A, -UM ?subjektua Maskuli-noa, Femeninoa edota
Neutroa izan daiteke-elako, gaztelanian bezala:
- Amar > ama d o , ama d a , ama d os , ama d as
- Ver > v ist o , v ist a , v ist os , v ist as
- Dormir > dormi d o , dormi d a , dormi d os , dormi d
as
67. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Latinak gauza bera egingo du:singularrean
- MASK. S.,FEM. S.,NEU. S..
- Ama t us ,ama t a ,ama t um
- Re ct us ,re ct a ,re ct um
- Audi t us ,audi t a ,audi t um
68. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Latinak gauza bera egingo du:pluralean
- MASK. P.,FEM. P.,NEU. P..
- Ama t i ,ama t ae ,ama t a
- Re ct i ,re ct ae ,re ct a
- Audi t i ,audi t ae ,audi t a
69. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Subjetoaren arabera(Maskulino Singular; Maskulino Plural;
Fememenino Singular, Neutro Singular edo Neutro Plurala) bukaerak
desberdinduko ditugu:
70. PASIBAKO LEHENALDIKOAK
- Eta azkenean SUM aditza gehituko dizkiegu:
- amat us , amat a , amat um +sum, es, est
- amat i , amat ae , amat a +sumus, estis, sunt
- vis us , vis a , vis um +sum, es, est
- vis i , vis ae , vis a +sumus, estis, sunt
- rect us , rect a , rect um +sum, es, est
- rect i , rect ae , rect a +sumus, estis, sunt
- audit us , audit a , audit um +sum, es, est
- audit i , audit ae , audit a +sumus, estis, sunt
71. PASIBAKO LEHENALDIKOAK ERINT ERANT SUNT Amat i,ae,arect
i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 3.p. ERITIS ERATIS ESTIS Amat
i,ae,arect i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 2.p. ERIMUS ERAMUS SUMUS
Amat i,ae,arect i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 1.p ERIT ERAT EST Amat
us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 3.s. ERIS ERAS ES Amat
us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 2.s. ERO ERAM SUM Amat
us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 1.s. GER. PERF.
PLUSKUAN. PERFEK. MS , FS, NS ( US, A, UM ) MP, FP,NP (I, AE, A )
KATIBOA INDIPart. Lehen. 72. PASIBAKO LEHENALDIKOAK ES SE NT S I NT
Amat i,ae,arect i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 3.p. ES SE TIS S I TIS
Amat i,ae,arect i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 2.p. ES SE MUS S I MUS
Amat i,ae,arect i,ae,aVis i,ae,aaudit i,ae,a 1.p ES SE T S I T Amat
us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 3.s. ES SE S S I S
Amat us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 2.s. ES SE M S I
M Amat us,a,umrect us,a,umVis us,a,um audit us,a,um 1.s. PLUSKUAN.
PERFEK. MS , FS, NS ( US, A, UM) MP, FP,NP ( I, AE, A) TIBOA SUBJUN
Part. Lehen. 73. INFINITIBO PASIBA -UM, IRI GEROALDIA (5.-um +.....
-UM, -AM, -UMESSE -OS, -AS, -AESSE LEHENALDIA (4.-i +..... -ARI,
-ERI, -I, -IRI ORAINA (3.-re +..... 1., 2., 3. eta4. INFINITIBO 74.
INFINITIBO PASIBA AUDITUMIRI audit um , audit am , audit am esse
audit os , audit as , audit a esse AUDIR I 4. RECTUMIRI rect um ,
rect am , rect um esse rect os , rect as , rect aesse REG I 3.
VISUMIRI vis um , vis am , vis um esse vis os , vis as , vis a esse
VIDER I 2. AMATUMIRI amat um , amat am , amat um esse amat os ,
amat as , amat aesse AMAR I 1. GEROALDIA LEHENALDIA ORAINA 75.
PARTIZIPIO PASIBA - ND US,-A,-UM - US, -A, -UM EZ DAGO 4. - ND
US,-A,-UM - US, -A, -UM EZ DAGO 3. - ND US,-A,-UM - US, -A, -UM EZ
DAGO 2. - ND US,-A,-UM -US, -A, -UM EZ DAGO 1. GEROALDIA edo
GERUNDIVOA (3.-re + ... LEHENALDIA (4.-um +... ORAINA 76.
PARTIZIPIO PASIBA AUDIE ND US,-A,-UM AUDIT US, -A, -UM 4. REGE ND
US,-A,-UM RECT US, -A, -UM 3. VIDE ND US,-A,-UM VIS US, -A, -UM 2.
AMA ND US,-A,-UM AMAT US, -A, -UM 1. GEROALDIA LEHENALDIA K. 77.
GERUNDIOABETI AKTIBA AUDIE ND O AUDIE ND O AUDIE ND I AUDIE ND UM
4. REGE ND O REGE ND O REGE ND I REGE ND UM 3. VIDE ND O VIDE ND O
VIDE ND I VIDE ND UM 2. AMA ND O AMA ND O AMA ND I AMA ND UM 1.
ABL. DAT. GEN. AKUS. K. 78. SUPINOA AUDIT U AUDIT UM 4. RECT U RECT
UM 3. VIS U VIS UM 2. AMAT U AMAT UM 1. PASIBA AKTIBA KON. 79.
ADITZ-GAKOAK
- Aditzforma guztiek informazio ezberdin batzuk(sujetoa, denbora,
modua, ahotsa...) ematen dizkigute, informazio hau adierazte-ko,
forma bakoitzakbere osagarriakditu.
- Ezaugarri garrantzitsuenak hauexek dira:
80. ADITZ-GAKOAK
- Desinentzi pertsonalak eta Moduzko-denborazko ezaugarriak:
- o (m), s, t, mus, tis, ntAKT. SUJETOA
- (o)r, ris, tur, mur, mini, nturPAS. SUJETO PAZ.
- Indik. Oraina:desinentziak zuzenean erroari itsatsiak
- Indik. Imperfektoa: - BA -
- Indik. Ger. Inp.: (1. / 2.)- BO -, - BI -, - BU - (3. / 4.) A
-, - E
- Subj. Oraina: 1. E -; 2. A -; 3. /4 .A
81. ADITZ-GAKOAK
- Ind. Perfektua:desinentzi bereziak: i,isti, it, imus,istis,
erunt / ere eta zuzenean itsatsiak
- Ind. Pluskuanperfektua: - ERA -
- Ind. Ger. Perfektua: - ER(I) -
- Subj. Pluskuanperfektua: - ISSE -
- Inf. Oraina Pasiba: - (R)I
82. ADITZ-GAKOAK
- Infinitibo perfektua aktiba: - ISSE
- Infinitibo perfektua pasiba: - UM, AM, UM ESSE
- Infinitibo geroaldia aktiba:- UR -UM, AM, UM ESSE
- Infinitibo geroaldia pasiba:- UMIRI
- Partizipio oraina: - NS , - NT -+ 3. Dek. bukaerak
- Partizipio perfektua :US, A, UM BUKAERAK
83. ADITZ-GAKOAK
- Partizipio geroaldia aktiba:- UR - US, A, UM
- Partizipio geroaldia pasiba:- ND - US, A, UM
- Gerundioa:- ND - UM, I, O, O
- Gerundiboa:- ND - UM, I, O, O
- Agintera oraina :Erroasin ms / - TE
84. ITZULPENAK
- Itzulpenak egiteko IKUSI aditza hartuko dugu eredu, gero
euskarako konbinaketa guztiak ( nor, nork, nori, zer, pluralgilea
...) ondo itzultzeko kontuan izan behar ditugu.
- Subjuntiboamenpeko esaldietan erabiltzen denez, sarritan edota
askotan aditza nominalizatuarekin itzul dezakegu:-TEKO,
85. ITZULPENAK
- Ind. Oraina:ikusten dut, ikusten ari naiz, dakusat
- Ind. Inperf.:ikusten nuen, ikusten ari nintzen, nenkusan
- Ind. Ger. Inp.:ikusiko dut, ikusi arituko dut
- Ind. Perfek.:ikusi dut, ikusi nuen, ikusi izan nuen
- Ind. Plusk.:ikusia nuen, ikusi izan nuen
86. ITZULPENAK
- Ind. Gero. Perf.:ikusia izango dut
- Subjuntibo oraina:ikus dezadan
- Subjuntibo inperfektua:ikus nezan
- Infinitibo oraina: ikustea, - (e)la
- Infinitibo perfektua:ikusi izatea, - (e)la
87. ITZULPENAK
- Infinitibo geroaldia:ikusiko duda-la
- Partizipio oraina:ikusten duena, ikusle, ikusiz
- Partizipio perfektua:ikusi duena, ikusirik, ikusitako
- Partizipio geroaldia:ikusiko duena
- Gerundioa:ikustera, ikusteko, ikustearen, ikusteari
- Gerundiboa:ikusgarria izateko
88. ITZULPENAK
- Itzulpen hauetan aldaketak egon daitezke, gida orokor bat
bezala agertzen dira.
89. TOP-ADITZ
- Modu, denbora, pertsona ... Bat edo bestea garrantzitsuagoa
dela ezin daiteke esan.
- Baina estadistikokiTOP-ADITZbat egin dezakegu, batez ere
erabiltzen ditugun testuak kontuan izanda.
- Hau dela-etaTOP-ADITZ bat egitera ausartu gara.
90. TOP-ADITZ
- 3. Pertsona Pluralada gehien agertzen dena.
- Lehenaldiko denborakgehiago agertzen dira.
- Aktiba hasieran asko agertzen da, baina autore
ezberdinentestuetan pasiba gehiago.
- Formaezpertsonalak asko agertzen dira .
91. TOP-ADITZ
- Indik. Oraina: ******** 8
- Indik. Inperf.: ********* 9
92. TOP-ADITZ
- Indik. Perfk.:********** 10
- Indik. Plusk.:********* 9
93. TOP-ADITZ
- Partizipio oraina: ***** 5
- Partizipio perfektua:********** 10
- Partizipio geroaldia: ***** 5
94. CURIOSITATES
- Adituek LatinakXXX MILIA aditzdituela esaten dute.
- Aditz guztien barruanbostpasei irregular daude.
- Beste aditz batzuk SUM osakinak dira, hau da,SUM aditzarekin
osatuakdaude.
- Lehenaldiko denborak guztiek era berean egiten dituzte.
95. CURIOSITATES
- Volo, vis, velle, voluinahi izan
- Nolo, nonvis /non vis, nolle, noluinahi ez izan
- Malo, malis, malle, maluinahiago izan
- Eo, is, ire, ivi / ii, itumjoan
- Fero, fers, ferre, tuli, latumeraman
- Feror, ferris, ferri, latus sumeramana izan
- Fio, fis, fieri, factus sumegina izan
96. CURIOSITATES
- Dauzkaten irregularitateak hauxek dira, noski laburtuz:
- Normalean bakarrikIndikatibo Orainandauzkaten
irregulartasunak.
- 3. Aditz-jokutikkonjugatzen dira.
97. SUM OSAKINAK
- Aditz batzuk SUM aditzarekin osaturik daude, horrexegatik SUM
bezala konjugatzen dira.
- Ab-sum, ab-es, ab-esse, a-fui ez egon, hurrun egon, -tik
gon
- Ad-sum, ad-es, ad-esse, ad-fui egon, agirian egon
- De-sum, de-es, d-esse, de-fui falta izan
- In-sum, in-es, in-esse, in-fui -(e)n egon
- Inter-sum, inter-es, inter-esse, inter-fui tartekatu
- ob-sum, ob-es, ob-esse, ob-fui oztopatu
- Pos-sum, pot-es, po-sse, po-tui ahalizan
98. SUM OSAKINAK
- Prae-sum, prae-es, pra-esse, prae-fui aurrean egon,
presiditu
- Pro-sum, prod-es, prod-esse, pro-fui probetxugarri izan
- Sub-sum, sub-es, sub-esse behean egon
- Super-sum,super-es, super-esse, super-fui soberan egon
99. VALE !!!
- Documenta, quae in hac presentationevisa sunt, vobis
delectandaet nimis gravia non sint, vos saluto!!!
- In proxima occasione mutuo videamur sperans...
- Linguae Latinae magister, multas et magnas gratias dans,os
salutat!!!