EUSKALTZAINDIAREN AGIRIAK 259

A raban , han p iztu den giroagatik , euskaltza in bat izendatzeko prem ia agertu da, eta urrengo baterako kontuan eduki beh arra ag irían ja rtz e a erab ak i da.

Gipuzkoako A m in istia E lka rtea re n eskariari buruz, b ertan behera uztea erab ak i da, gai hau gure arau teg iaren helburuetakoa ez denezkero.

B adio la ja u n a E uskaltza ind iko lankideen arteko h artzea erab ak i da.

d) B IL IN G U IS M O A E T A B IK U L T U R A L IS M O A

X ab ie r M end ig u ren en txostena T arragonako Sym posium nari buruz. “B ilinguism oa eta B iku ltu ra lis m o a '' izenburupean T arrag o n an ospatu b errria den Sym posium nari buruzko txosten lab u r b a t em an du. Gisa honetako k u ltu r ek in tze tan E u skaltza ind iaren esku h artzeak duen g arran tz ia azp im a rka tu du lehendabizi; eta ondorean, b ertan em andako h itza ld i b ako itzaren laburpen b at eskaini du. T riad u k , ka ta lan irakas le - goaren prestakuntzaz eta Torresek ka ta lan h izku n tzaren n orm alizazioaz esandakoei oso in te resg arri e ritz i zien gure arazoarekiko duten zerikusia- gatik eta m a ila honetako lanetan a ri d iren ka ta lan ek in h arrem an etan ja r tz e a oso o n u ra g a rritza t jo du.

e) EUSKAL A D IT Z E N H IZ T E G I BA TER AKO O H A R Z E N B A IT

J. H a ritsc h e lh ar ja u n a k ira k u rr i du P. L a fitte ja u n a re n txosten in te resg arri hau. H izku n tza gehienak, hontaz zen b ait exenplu em an n ah iaz oraintsu Paris-eko Larrousse-k a rg ita ra b e rri duen I. eta J. P. Caput-en Dictionnaire des verbes frança is lib u ru ak hontaz daroan ideia eta m eto- dologiaren b erri em aten du, ta rte k a ad ierazpenak eza rriz , euskal ad itzen hiztegia ñola b ehar duen azalduz. Gogoz entzun da lan ja k in g a rr i hau.

f) O LA G IN TZA K O IT Z A K

J. G arm en d ia L arrañ ag aren txostena. E sku lang intzekin batean bil- duaz jo a n den tx a rte lte g itik h au ta tu dituen h itzak. Guztiz hogetabost h itz, berreun baten a rte tik .au ke ra tu a k . H itz b ako itza bere xehetasunekin em aten du, non eta nori jasoa den, eta h itz beraren esan n ah ia erab iltzen den kontestu b arn ean agertuaz. G ainera , batzuetan , L a rram en d i, M ogel edo beste n orba itek jaso zuenaren konparaketaz. In te res g arria euskal h iztegi tekn ikoaren h orn ig arri.

E uskaltzainburua IdazkariaLUIS VILLASANTE Juan San M artin

1976 - VII - 30

Donostian, G ipuzkoako D iputazio ja u re g ia n , 1976ko u z ta ila re n 30ean, arra tsaldeko lau re ta n , b ildu d irá: L. V illasan te buru, J. H a ritsc h e lh ar buruordezko, A. A rru e , J. L. D a va n t, X . D ih arce , A. Irigo yen , P. L a f it te, E. L a rre eta L. M itx e le n a euskaltzain ja u n a k ; P. A ltuna, I . B e rria tu a , X .

260 XXII- EUSKERA - 1977

Gereño, J. In tx au s ti, X . K in tan a, E. K nórr, J. L. L izundia , J. Oregi, I . S ara sola, J. Zaiteg i, A. Z a ta ra in eta J. J. Z earre ta laguntzaile ja u n a k J. San M a rtín id a zka ri déla.

Ir ig a ra y , Larzaba l, Lojendio, Satrustegi eta Z ava la jau n e k ezin etorri ad ia raz i dute.

Ohi den o to itzarek in hasi da b a tzarra .Ekaineko ag iria o nartu da.

a) H A R -E M A N A K

Carlos Sistiaga Gipuzkoako A u rrezk i K u txa Probintzialeko zuzendari ja u n a re n gutuna ira k u rr i da, "D icc ion ario N o rm ativo Enciclopédico del E uskera" delako lan b a t burutzea finanzia tzen duela. Lan hau lehenagoG. A resti zenaren esku u tz i zu tela, b a ina hau h il zenez gero, Ibón Sarasola euskaltzain lag un tza ilea izendatzen dutela. Lana zertan datzan eta buru- tzeko eram ango d iren bideei buruzko agerpen publiko bat egin nah i dutela datorren ira ilea n eta E u ska ltza ind ia bera b ertan presente izatea nah i dutela. Oso pozik eta ontzat h artu a izan da. E ta , ah a l bald in bada, ira ileko azken ostiralez (24an ) izatea eskatuko zaio A u rrezk i K u txari.

B izka iko D ip u tazio aren gutuna, lehen em ana denen d iru laguntzaz gainera 1 5 0 .0 0 0 ,— pezeta gehitzea erab ak i dute la ad itzera em anez. B eraz 1976an , B izkaiko D ip u taz io ak 2 5 0 .0 0 0 ,— pezeta em an dizkigu.

N a fa rro a ko Foru D ip utazio aren gutuna, aurtengo presupuestotik2 0 0 .0 0 0 ,— pezetako laguntza em aten d igu la ad itzera em anez.

Hoiez gainera h iru udale txeren gutunak ira k u rr i d ira , bere d iru la - guntzak ad itzera em anez: E lgo ibarrek, 2 5 .0 0 0 ,— pezeta; Legutianok,5 .0 0 0 , eta O rd iz iak beste 5 .0 00 .

Gasteizko "Excursionista M a n u e l Ira d ie r " e lkarteak , u rtero M a iru le - gorretako lezan egiten duen eu skal-ja ian E u skaltza ind ia saritzea erabaki du, euskal ku ltu ra re n alde egiten a r i den lan ag atik . E u skal-ja i hau d a to rren igandean izango da, A buztuaren lehen egunean. Id a z k a ria izen datzen da saria jaso tze ra joateko.

B izkaiko D ip u taz io ak gaur G ern ikan izango duen b ilk u ra ra gom ita- tzen gaitu , errege Fernando ka to likoak B izka iko Foruak zin egitearen bostehun u rteb u ru a déla eta. T elegram a b id a li zaie, gure b a tza r eguna delako joanezin a agertuaz eta gure a tx ik im en d ua aza lduaz. "B. G aritaon an d ia" 1976 an tzerk i sarike tarako ep ai-m ah aia izandatzen da, honako ja u n honek osatuko dute: I . Beobide, I . Sarasola, P iarres Larzabal.

Abuztuko b a tzarra , D a v a n t ja u n a re n sa rrera h itza ld iz , M aú len izanen da, abuztuaren 22an (Igandez). Goizeko lO etan M eza , l l ,1 5 e ta n b ile ra H e rriko -E txean , eta ondorean b azkaria Hóstellerie du Cháteau delako ja te tx ea n .

EUSK ERA, XX , (1975 ) zenbakia aurkeztuko da. Iz a n duen atzerapena- ren arrazo iak ad ia raz i ondorean, au rreran tzean prueba zuzenketa orduan g eh ig arririk ontzat ez h artzea erabaki da. In o rk bere la n a r i g eh ig arririk erantsi nah i badio, urrengo zenbakian ata len bat gehituaz izango da. B a ita ere lan ak zelan b eh ar dutenaren n orm ak zabaltzea erab ak i da, in p ri

EUSKALTZAINDIAREN AGIRIAK 261

m e ria lan a errazteko : Folioan m akin az id a tz ia k , Ierro b at huts ik utziaz. N o rm a hoiek E uskaltza ind iko guziei zabalduko zaizkie.

Jak in , Gero, eta A. Ir ig a ra y jau n a re n g an d ik h a rtu d iren lib u ru en b erri em an du b ib lio tekario ak .

b) G O IZEKO B IL K U R A R E N B E R R I

Goiseko b ilk u ra re n lehen p artean , eu skaltza in b e rria izendatzeko honako euskaltza in hau ek e lkartu d ira : V illasan te , H a ritsch e lh ar, A rrue, D a va n t, D iharce, Ir ig a ra y , Irig o yen , L a fitte , L arre , Lojendio, M itx e le n a eta San M a rtin . E ta beste hauek bozetarako poderioak em an dituzte:

Satrustegik (bera A rgentinan denez gero) V illasan teri; L arza b a lek (e to rri ezinez) H a ritsc h e lh arri; eta Z ava lak (lan p e tu rik dab ile lako , eto rri ezinez) San M a rtin i.

Joan zen h ilean presentatu zen aurkezpen b a k a rra Jean H ir ia r t U rru ty ja u n a izan zen. Bozetara jo k a tu da eta 15 botoak bere a lde izan ditu. Beraz, H ir ia r t -U rru ty ja u n a euskaltza in izen datua gelditzen da.

Jean H ia r t-U rru ty ja u n a H azparn e A b ittuene-n sortua da, 1927ko otsailaren l i a n . H azp arn en , B aionan eta U zta ritzen egin z ituen lehen ikas taro ak b a tx ile ra to a artio , geroztik Baionako sem inario h an d ian bost u rte eta E rro m an h iru . Teología eta Soziologiako lizen zia tu rak han irab a z i ditu. Apez egin zen 1 9 5 la n . E u skararen alde egin dituen lan etan , Eskual- tzale B iltzarreko sarike tak irab a z i izan d itu ; G azte h ilab e tekarian , zuzen- d ari zenbait u rtez; H erria -ren zu zen dari o rdea h iru u rtez; Gure H erria eta E txea a ld izk arie tan id a tz i du. S ailak: H azparn eko m isionisten buruzag i izana, Sem inario h an diko irakas le ohia, e ta ora in Ip a r Euskal H e rr i b a rneko pasto ra laren zuzendaria .

Id a z k a ria k ad itze ra em an du A u rrezk i K u txa P ro b in tzia lekoak egin d ituzten eska in tzak , E u sk a ltza in d ian bere arg ita lpenetan laguntzeko. H o rrez gainera , u rteroko "C iudad de Irú n " lite ra tu ra sariketetako epai- m a h a irak o E u skaltza in b a t o fiz ia lk i izendatzea n ah i dute, lehendik m aha iko d iren eu skaltza in e ta tik edo b e rr ire n b a t izendatuaz. Lehendik daudenetatik hauek izendatzen d ira : Ip u in sarike tarako , A. A rru e eta Poesía sarike tarako , J. San M a rtín .

B igarren p artean , b i b ilku ra egin d ira , ad itz s intetikoa aztertzekoa eta k a zeta ritzare n a . M itx e le n a ja u n a k em an du ad itz B atzordearen a, Eus- ka ltza in eta batzordekoak egin duten b ile ra honetan, I . B e rria tu a ja u n a k sistem atikoki g erta tu duen ad itz zerre n d ari zenbait oharpen egin zaizk io - la , o ra in d ik erab ak i zehatzik h a rtu gabe. J. L. L izundia ja u n a k em an du ka ze ta ritza b atzo rd earen b ilku ra re n b e rr i. B ertan azte rtu ziren zenbait pundu, bai gaurko euskal ka ze ta ritzare n egoeraz, e ta b a ita epe la b u rre ra eta luzera gure ka ze ta ritza re n egoera n orm alizatzeko ba ld in tzetaz.

d) A N G IO H IT Z A R E N ZE N TZU A Z

San M a rtin e n txostena, E lgetako zen A ngiozar o in a rri h a r tu r ik eta A zkueren H izteg iak d a ka rren a A N G lO -ren esan n ah ia ren arab eraz, Elge tako toki izenaren lekukotasuna eta h ir ib ild u tik izena sortu zezakean

262 XXII - EUSKERA - 1977

usteaz honen lehen ag in a re n b erri em aten du, h itza hobeto ezagutzearen lagungarri.

e) OKA E T A ELGE F O R M E N JA TO R R IA Z Z E N B A IT GOGOETA

A. Irig o yen ja u n a re n txostena, Oka eta Elge fo rm en ja to rr ia re n nondi- kotasuna eta hoien zenbait a ld akun tza eta geografizko edaduraz. E ta batez ere Euskal H e rrik o M endebalean ugariago agertzen déla aipatuaz.

Ohi den o to itzarekin bukatu da b a tzarra .

Euskaltzainburua IdazkariaLUIS VILLASANTE Juan San M artin

1976 - VIII - 22

D A V A N T JA U N A R E N E U S K A L TZ A IN SARRERA H IT Z A L D IA E T A LAR- ZABAL JA U N A R E N IH A R D E S P E N A

M aú len , 1976ko abuztuaren 22an . H iriko elizan em an zen e lkar m ezaren ondotik, goizeko h am a ika t'e rd ie tan h erriko etxean b ildu d irá , bertako hauzapez den Supervielle ja u n a buru d elarik , L. V illasan te eusk a ltza in b u ru a , J. H aritsch e lh ar buru ordezkoa, A. Ir ig a ra y , A. Irigo yen , P. L afitte , E. L a rre eta P. L arzaba l euskaltzain jau n e k ; M . Jaureg iberry andere ohorezko euskaltzaina; N . A lzóla, J. L. A lva rez E n p aran tza , P. A ndiazabal, I . B erria tua , P. B o rd azaharre "E tx ah u n ", P. D u n y-P étré , J.B. E tcheberry , M . Hegiaphal, R. Id ia r t , M . Itç a in a , R. Kam blong, X . K in ta na, E. K n ó rr, J. L. L izundia , X . M end iguren , S. O naind ia , M . Ugalde, P. U rib arren , J. Zaitegi, J. J. Z earre ta euskaltzain laguntzaile jau n e k San M a rtín id a zk a ri déla. E uskaltzaind ikoez gainera h iriko ag in ta ri eta popu- lua.

D iharce, H ir ia r t-U rru ty , Satrustegi eta Z ava la jau n e k ezin e to rria a d iaraz i dute.

Supervielle hauzapez ja u n a re n agurrezko h itzek in hasi da b iltza r ire k ia . V illasante euskaltzainburu ja u n a k , b iltzark id eak agurtuaz eta egungo b atzarre honen pro gram a ad iaraz i ondorean Zuberoako euskaltza in eta idazle zah arren oro itza e k a rri du: Lhande, Eppherre, eta beste euskal- tzainkideen arteko eta lehengo idazle ospetsu h a ie ta rik , Tartas , O ihenar- te, d ’Abbadie, Chaho eta abar.

Ohi den bezala, bi euskaltzainek lagundurik , Jean Louis D a v a n t euska ltza in b e rr ia sartu da batzarreko saloian, eta ekin dio bere sa rrera hi- tza ld ia ri. Z ub erotar euskal idazleei buruzko gom uta o ro ko rraren ondorean d 'A bbadie eta Chaho zirenen b izitza eta lan eri buruzko az te rk e ta ri lotu zen. E rrom an tiko horiek gure h erriko lite ra tu ra n eta ide ie tan izan zuten arra kas ta azp im arkatzen du, d ’A bbadie o lerk i egunak anto la tuaz eta Chaho p o lit ik a ri bezala.

O ndorean P. L arzab a l euskaltzain ja u n a re n ihardespena, h itza ld i lab urrez J. L. D a v a n t ja u n a re n b izitzaz eta ekintzaz: la b o ra ri ing in iadore,