Xuxurla-1

ANDRA MARI IKASTOLAREN ALDIZKARIA

Xuxurla

1. alea 2010 / uztaila

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA

E R A I K U N T Z A KLEGARBE S.L.

ALTSASUN AZKEN BI ETXEBIZITZAK ETXARRIN ETXEBIZITZA LIBREAKPREZIO MUGATUAN

ETXEBIZITZA, GARAJEA ETA TRASTELEKUA 171.000TIK, (B.E.Z. barne) HASITA(Ekainaren 5eko 6/2009 Foru Legeko 10. Art.)

LEGARBE ERAIKUNTZAK, S.L. - Zugarreta kalea 26 Bajua, 31820 ETXARRI ARANATZ

T.: 629 420515 - 948 461 075

Tel.: 948 46 00 89Fax: 948 46 02 [email protected]

Ctra. de Pamplona, Km. 4031820 ETXARRI ARANATZ

(Navarra)

AURKIBIDEA

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAAGURRA

xuxurla aldizkaria 3

Pello UrzelaiAndra Mari Ikastolako

lehendakaria

Elkarrekin

egiten baditugu beteko ditugu ametsak. Urratsak txikiak izanda ere, gakoa urratsak egitean datza. Andra Mari Ikastola, Andra Mari ikastolako guraso, lan-gile eta ikasleak horretan gabiltza, urrats txikiak egiten gabiltza: Gure hezkuntza proiektua hobetzen, gure egin-kizuna Sakanan txertatzen, gure ingurukoen pozak eta minak geureak bezala sentitzen, elkartasuna praktikan jartzen Lodosako ikastolarekin, edo Seaskarekin, zuhait-zak landatzen, egoitza berri bat amesten ikastolaren etorkizuna bermatzeko... Bide hori elkarrekin ari gara egiten, elkarren artean, elkarri laguntzen. Gurekin batera, hainbat jende bultzat-zen ari da ikastolaren proiektua, eskuzabaltasunez eta ilusioz. Proiektu konpartitua da gurea, eta esku hartzeko hamaika era eskaini nahi dugu. Auzolana eta irudimena oinarri hartuta. Aldizkari jaio berri hau ere, Xuxurla, Andra Mari ikas-tolaren proiektua partekatzeko ahalegin horri lotua da. Plazara atera, eta bertan sakandarrekin elkartzeko modu bat. 2009-2010 ikasturtearen bilduma eta martxan dau-den hainbat proiektu eta asmoen berri eskaini nahi izan dugu: egoitza berriaren proiektuaren egoera, sustapen batzordearen jarduera berriak, Eleanintz proiektuaren garapena, Denok berdinak, denok desberdinak proiektua-ren bilakaera, Haur Hezkuntzan matematika irakasteko egitasmo berritzailea, Oinez Basoaren etorkizuna... eta hainbat kontu gehiago. Etorkizun hurbilean erronka ederrak eta handiak dauzkagu. Denon ahalegina beharko dugu. Egin dezagun bidea elkarrekin.

Ikastola, euskarazko hezkuntza, kalitatezko hezkuntza, etengabe berritzen den hezkuntza proiektua edo herrita-rrengandik hurbil dagoen lan moldea aukeratu dugunok ez dugu biderik errazena aukeratu. Euskal kultura sustatu, Euskal Herria geurea sentitu, elkartasunean, elkarlanean eta berdintasunean sinesten dugunok ez dugu biderik errazena aukeratu. Hori dela eta, noizean behin zalantza etortzen zaigu: Badugu biderik edo ez dugu biderik? Eus-kara indartzen ari da edo ahultzen ari da? Gure ametsak gauzatu daitezke edo amets hutsak dira? Erantzuna Jo-seba Sarrionandiak idatzita utzi zigun Nafarroa Oinezen abestian: Egiten badugu izango dugu bidea, euskaraz egiten badugu izango dugu hizkuntza bizirik, ametsak

4-5 Andra Mari Ikastola eraikin berriaren bidean, geroa ziurtatzeko. 6-7 Ikasturte amaiera, festa giroan.8 Hamaika era ikastolaren proiektua sustatzeko.10 Eleanitz, hiru hizkuntza batera.12-13 Oinetako denda.14 Denok berdinak, denok desberdinak.16-17 Jarduera eta oroitzapen golko bete.18-19 Ekarrizketa: Patxi Lakuntza.20 “Oso esperientzia positiboa izan da Bertso Txapelketa”.21 Internet ona al da?22-23 Sei ikasle ohi, sei lanbide.24 Mendi taldearen oharra.26 ‘Nork hezten du baloreetan?’ (Leonor Perez Casajus).28-30 Komikia.

ERREDAKZIO TALDEAAle honetan parte hartu dute: Muxi Mariñelarena, Josebe Sagastibeltza, Adur Goikoetxea, Amaia Montes, Olibi Galparsoro, Josune Arrazubi, Oihana Zubeldia, Monika Etxebarria, Pello Urzelai, eta DBH 2. eta 4. mailako ikasleak.

DISEINUA eta MAKETAZIOA:Pello Urzelai, SDI inprimategia

INPRIMATZAILEA:SDI inprimategia

ANDRA MARI IKASTOLALarrañeta, 9Etxarri Aranatz

[email protected]

Aspaldikoa da Andra Mari Ikastolaren egoitza berria erai-kitzeko proiektua. Soka luzekoa da. Ikastolaren aldetik ahalegin ugari egin dira azken urteotan proiektua osatu eta gauzatzeko. Ahalegin bat bera ere ez da al-ferrikakoa izan. Urratsez urrats, asko aurreratu arren oraindik ez da iritsi eraikuntza lanak hasteko unea. Finantzazio plana bide one-tik badoa ere, oraindik hainbat korapilo falta dira askatzeko. Hala ere, ikastolak ez dauka et-sitzeko asmorik, ametsa betetzen ahalegintzen jarraituko du, egoi-tza berria behar duelako. Behar beharrezkoa du, espazio urritasunari eta instalazioen hutsuneei irtenbidea bilatu behar dielako, eta ezinbeste-koa du proiektuaren etorkizuna egoitza moderno baten bidez bermatu beharra daukalako. Ikastolaren proiektua indartsua eta erakargarria da, ikasleen matrikulazio datuek erakusten duten moduan, baina instalazio egokiagoak eta espazio zabalagoak behar ditu hezkuntza proiektua baldintza hoberenetan garatu ahal izateko. 2010-2011 ikasturtean 441 ikasle (edo baten bat gehiago) izango ditu Andra Mari Ikasto-lak, marka berri bat jarrita bere ibilbidean. Horrez gain, eskualdeko matrikula berri guztien % 51 bilduko du, Nafarroako Gobernuko eskola publikoek eta ikastetxe pribatuek batuta baino gehiago. Ikastolaren goranzko joera hori indartzeko balio behar du egoitza berriak. Hezkuntza proiektua aurrera eramateko egoitzaren beharra sorreratik bertatik izan da Andra Mari ikas-tolaren buruhauste nagusietako bat. Hasiera hartan, 70eko hamarkadan, eta denbora luzez hainbat egoitze-

tatik banatuta zeuden ikasleak: pisuak, bajera partikularrak, udalaren lokalak, elizakoak... San Donato eskola berria eraiki zenean, ikastolak eskola zaha-rra hartu zuen egoitzatzat (gaur egun liburutegia den aretoarekin batera), Etxarri Aranazko Udalak egindako ze-sioari esker. Oinarrizko Hezkuntza Orokorra osat-zen zuten hamasei gelak sendotuz joan zirenean, legeztatu ahal izate-ko, lekua egokitu beharra zegoen eta maisuen etxea moldatzea erabaki zen. Berritze lan hauek finantzatzeko Andra Mari ikastolak lehenengo Nafarroa Oi-nez antolatu zuen, 1989an. Derrigorreko Hezkuntza luzatu zenean

(LOGSE legearen ondorioz), 16 urteak arteko irakaskunt-za eskaini ahal izateko egoitzak egokitu behar izan ziren. Eskola zaharren eraikinari eranskin bat egin zitzaion. Eraikuntza lanak finantzatzeko bigarren Nafarroa Oinez antolatu zuen 1996an Andra Mari ikastolak, eta gura-soen diru maileguak ere beharrezkoak izan ziren. 2009ko Nafarroa Oinezek laguntza ikaragarria ekarri dio egoitza berriaren proiektuari, Andra Mari ikastolako kide eta milaka herritarren borondatezko lanari eta ekar-penei esker bilduta. Andra Mari ikastolako gurasoak, batez ere, hileroko kuota berezi baten bidez, azken ur-teotan aurrezten ari diren ahalegin ekonomikoari gehitu zaio Nafarroa Oinezen laguntza. Biak batuta, oinarri sen-doa dago egoitza berriaren proiektuaren lehen faseari dagokion inbertsioa finantzatzeko, hau da, mailegu baten laguntzaz beharrezko baliabide ekonomikoak biltzeko. Lehen fasean, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza bere baitan jasoko dituen egoitza bat eraiki asmoa du ikastolak, bi ziklo horietan bi lerro eskaini ahal izateko

Andra Mari Ikastola eraikin berriaren bidean, geroa ziurtatzekoFinantzazio plana bide onetik doa, baina oraindik hainbat urrats

falta dira proiektua martxan jartzeko

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA BETI AURRERA

xuxurla aldizkaria4

IKASTOLA51%

Beste ikastetxeak49%

MATRIKULA BERRIAK (2010-11)

350

375

400

425

450

1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11

441431

420

407

393

416

400402

389385389

405

421

ANDRA MARI IKASTOLAREN MATRIKULEN BILAKAERA

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOABETI AURRERA


moduan. Bigarren fasea gauzatu bitartean, DBHko ikas-leak egun dauden eraikinean geldituko dira. Egoitza berria Etxarri Aranazko Utzubartxiki izene-ko eremuan (hilerriaren ondoan) kokatzea aurreikusita dago, Udalak utzitako lur sailean. Ikastolaren egoitza, 0-3 arteko udal ikastetxe bat, udal kirolgune estali bat eta bestelako kirol instalazio batzuk eraiki ahal izateko, Etxarri Aranazko Udalak Hirigintza plana aldatu du (al-daketa horren zehaztapena goiko planoan ikus daiteke, martxoaren 1ean udalbatzarrak onartutako txostenaren

arabera). Aldaketa hori onartua izateko Nafarroako Go-bernuaren baimena falta da (ekainaren 30ean orain-dik emateko). Andra Mari Ikastolak eta Etxarri Aranazko Udalak lana aurreratu dute eta adostuta dituzte lur eremua garatzeko irizpide nagusiak. Halaber, Udalak konpromisoa hartu bere gain, eremua urbanizatu eta sarbideak egokitze aldera. Legezko baimenak lortzen direnerako, asmoak gauzatzeko ordua iristen denerako, egin beharreko inbertsioak bermatzeko plan zehatzek prest egon beharko dute.

RURAL KUTXA

Ikasturte amaiera, festa giroanEgun osoko egitarua osatu zen Lakuntzan egun eder bat pasatzeko

ikasturte amaiera ospatzeko

• ERAKUSKETA. Ikasleen lanak ikusgai udaletxean.

• PILOTA. LH6ko nesken finala.

• DANTZA. Dantzariak Lakuntzako plazan.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA IKASTOLAREN FESTA LAKUNTZAN

xuxurla aldizkaria6

Festa egun eder bat izan zen. Ekainaren 5ean, Andra Mari Ikastolak urteroko festa ospatu zuen Lakuntzan, ikasturteari agur esateko festa. Eguraldi ona egin zuen, eguzkitsua, nahiz eta arratsaldearen azken aldean euri zaparradaren bat bota bazuen ere. Lakuntzako plazako karpak lagundu zuen, egunean zehar itzala ematen eta arratsaldean euritik aterpe. Egun osoko egitaraua antolatu zuten Lakuntzako gu-rasoek. Goizean, hiru jarduera nagusi izan ziren. Batetik, pilota partidak frontoian. Txapelketaren adin ezberdine-tako finalak jokatu ziren. Bestetik, ikasleen lanekin osa-tutako erakusteka ireki zen Lakuntzako Udaletxeko areto batean. Maila guztietako ikasleek egindako lanak izan ziren ikusgai egun osoan. Ondoko gela batean, gaine-ra, urteko jardueren argazki emanaldia ere eskaini zen. Hirugarren jarduera euskal dantza izan zen, Lakuntzako plazan. Bazkaria ere plazan egin zen, karparen azpian. 230 lagun bildu ziren giro onean. Guraso talde batek eta Urdiaingo lagun batzuek han bertan prestatutako pae-lla izan menuaren plater nagusia. Bazkariaren amaieran omenaldiak iritsi ziren. 25 urte ikastolan

Batetik, Gabirondo-Vazquez familiari omenaldia egin zitzaion 25 urte bete duelako bazkide gisa ikastolan. Eskerrak eman zitzaizkien gurasoei 25 urtez ikastolari lotuta egoteagatik, ikastolaren proiektuan parte hartu izanagatik. Bestetik, 25 urte lanean bete dituzten hiru irakasle omendu zituen ikastolak: Txarete Ganboa, Josebe Sagas-tibeltza eta Luis Karlos Preciado. Txaloak, lore sorta eta oroigarria hartu, ikasleek prestaturiko bertsoak entzun eta ohorezko aurreskua jaso zuten, emozio handiz. “An-dra Mari Ikastolaren parte garrantzitsua zarete, ikastola ez litzateke berdina izango zuek gabe. Ez zarete baka-rrak, baina ezin genuke ikastola imajinatu zuek gabe. Baina ez dira nostalgiarako momentuak, baizik egindako bideagatik harro sentitzekoak, gu harro sentitzen ga-ren bezala zuek gurekin izateagatik. Mila esker Txarete, Josebe eta Luis Karlos. Zorionak eta urte askotarako”, esan zien Andra Mari ikastolako lehendakariak. DBHko bigarren mailako A eta B geletako ikasleen eskutik antzerkia iritsi zen Lakuntzako plazara. Antzezlan bana egin zuten, A gelakoek Edurnezuri ipuinaren bertsio bat, eta B gelakoek aberastasuna, pobrezia eta diru-goseari buruzko gogoeta bat. Puzgarriak, bertsoak eta musika ez ziren falta izan egun ederra alaitzeko. Amaierako euriak freskura ekarri zuen.

• BAZKARIA. Berrehundik gora lagun, adin guztitakoak, elkartu ziren balkatzeko orduan, Lakuntzako plazan.

• ANTZERKIA. DBH-2ko A eta B geletako ikasleak dotore aritu ziren antzerkian.

• OMENALDIA. Andres Gabirondo, Maria Luisa Vazquez, Luis Karlos Preciado, Txarete Ganboa eta Josebe Sagastibeltza, omenaldiaren une batean.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAIKASTOLAREN FESTA LAKUNTZAN


gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA IKASTOLAREN FESTA LAKUNTZAN

xuxurla aldizkaria8

‘Gurekin’ leloa Andra Mari ikastolaren proiektua konpar-titzeko dei bat da. Logotipo be-rri baten eskutik dator: hamar dituen lore koloretsu bat, ikas-tolaren eremuko herri bakoitze-ko lore-hosto bana. Leloa eta logoa udako kamisetak apaint-zeko sortu dira, baina harata-go doaz, mezu bat daramate soinean. Proiektu ireki, bizi eta anitzaren mezua. Kamisetak kaleratzeko eta saltzeko egitamoa Sustapen Batzordearen ideia da, diru iturri osagarriak biltzeko hel-buruari erantzunez. Andra Mari Ikastolako Zuzendaritza Batzor-dearen proposamenaz sortu-takoa da Sustapen Batzordea.

Bi helburu nagusi ditu: ikastolaren proiektua kaleratzea eta ezagutaraztea eta diru iturri osagarriak lortzea (egoi-tza berriaren inbertsioaren garrantzia kontuan hartuta). Jarduera osagarri hauetan parte hartzea erraza, oso ekimen ezberdinak jarri baitira martxan. ‘Gurekin’ kami-setak ekoiztu eta saltzeaz gain, adibidez, taldetxo bat osatu da herri bazkariak emateko. Ikastolaren festan, Lakuntzan, estraineko bazkaria eskaini zuten. Xiba txa-pelketan bigarrena, eta enkargu gehiago dituzte. Beste ekimen bat Iturmendi, Etxarri Aranatz eta Lakuntzako festetan barraka bat jartzea da. Xuxurla aldizkariaren proiektua lan ildo honen barruan dago, ikastolaren proiektua zabaltzeko balio duelako eta publizitatearen bidez laguntza ekonomikoa biltzeko auke-ra eskaintzen duelako. Aipatutakoak ez dira ideia baka-rrak, gehiago daude eta egon daitezke eta jendearen parte hartzearen arabera gauzatuz joango dira.

Hamaika era ikastolaren proiektua sustatzeko

Andra Mari Ikastolaren proiektua bera sustatzeko eta egoitza berrirako diru iturri berriak lortzeko hainbat ekimen abiatu dira

• BAZKARIA. Guraso talde batek hartu zuen Lakuntzako paellada prestatzeko ardura.

nueva sede. El logotipo elegido, una flor de diez pétalos, representa los pueblos que acoge la ikastola y ese espíritu abierto y alegre que quiere transmitir. Además de las ca-misetas, la comisión de promoción de la ikastola ha puesto en marcha una serie de actividades encaminadas a difundir e proyecto de la ikastola y generar nuevos ingresos. Por ejem-plo, ofrecer comidas populares, barracas en las fiestas de los pueblos, porras, esta misma revista, etc.

MIL MODOS DE APOYAR EL PROYECTO DE LA IKASTOLA

El proyecto de la ikastola Andra Mari es abierto, vivo y diver-so. El lema ‘Gurekin’ es un llamamiento para compartir, parti-cipar y colaborar con ese proyecto. ‘Gurekin’ es el eslogan de las camisetas que la ikastola Andra Mari ha editado con el fin de generar ingresos complementarios, teniendo en cuenta la gran apuesta económica que supone la construcción de una

• KAMISETAK. ‘Gurekin’ leloarekin kamisetak kaleratu ditu Andra Mari Ikastolak.

AIZKOTZAR ELKARTEA

Alain Berastegi Mariñelarena

Akerruntza 2031939 Arbizu (Nafarroa)

Tel.: 669585502

FUNDIZI

OAK

S.

COOP.

Eleanitz, hiru hizkuntza batera2002-2003 ikasturtean sartu zen Andra Mari Ikastola Eleanitz proiektuan; datorren ikasturtean DBH-n hasiko da gauzatzen

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA GOGOTIK

xuxurla aldizkaria10

Badirudi Eleanitz Proiektua aipatzen dugunean in-gelesaren irakaskuntza datorkigula burura. Baina ez da hori bakarrik; eleaniztasun proiektu honekin hiru hizkunt-zatan irakasteko planteamendua egin nahi dugu. Euska-rak irakaskuntzako hizkuntza nagusia izaten jarraituko du eta ikasleek, gaztelaniaz ordu gutxiago aritu arren, gaztelania euskara bezain ondo menperatzea lortu be-har dute. Horrez gain, ingelesaren irakaskuntza goiztia-rrarekin hasten gara ikaslea 4 urteko gelan dagoenetik. Eta, zergatik Eleanitz? Batetik, Europan bizitzeko eta bertan integratzeko, euskaraz eta gaztelaniaz gain, eus-kaldunok beste europar hizkuntzak menderatzea beha-rrezkoa delako. Gainera, euskarak bere hizkuntza ere-muan behar duen garapen osoa lortzea eta euskaldunak beste hizkuntzak ezagutu eta erabiltzea nahi dugu. Ho-rrez gain, atzerriko hizkuntzak ikasteko biderik apropo-sena murgiltze goiztiarra da; 4 urtetik aurrera. Erronka honi eutsiz 2002-2003 ikasturtean sartu zen Eleanitz Proiektua Andra Mari Ikastolan. Garai hartako 4 urteko ikasleak Lehen Hezkuntzako 6. mailan daude da-goeneko, beraz, datorren ikasturtean proiektua Bigarren Hezkuntzan aurrera eramango da lehenengo aldiz. Haur Hezkuntzan Ready for a Story materiala erabilt-zen dugu; Lehen Hezkuntzako lehenengo zikloan, aldiz, Hocus and Lotus-en istorioetan oinarritzen da irakas-kuntza. Bigarren Zikloan Story Projects-ekin egiten dugu lan eta 5. eta 6. mailetan The Explorers erabiltzen dugu. Bigarren Hezkuntzan Subject Projects erabiliko dugu eta unitate bakoitzean beste arlo batzuei dagozkien kont-zeptuak landuko ditugu: musika, teknologia, plastika… Honela, ikasleak DBH 3. eta 4. mailetan gizarteko arloa ingelesez ikasteko gai izango dira. Ikasturte honetan lehen aldiz FIE (Fortnight Immersion to Explorers) antolatu da ikastolan. The Explorers mate-rialetan bi asteko murgilketa suposatzen du horrek; LH 5. maila hasiko duten ikasleek iraileko lehenengo ha-mabost egunetan ingeles klaseak izaten dituzte irakasle natiboekin eta ikasturteko lehendabiziko unitatea lantzen dute sorgin eta azti bihurtzeko ikastaroa egiten dutela-rik. Ikasleak hamabostaldi honetan atzerriko hizkuntzare-kin kontaktuan egongo diren ordu kopurua kurtsoko bi hiruhilabetetan ematen diren ordu kopuruarekin aldera daiteke. Gainera, ikerketek diotenez hizkuntzak ikasteko saio intentsiboak beharrezkoak dira. Ikasleek natiboak diren pertsonekin egoteko aukerak behar dituzte, ahos-kera eta aho-ekoizpena hobetzeko, belarria egiteko… Esperientzia oso positiboa izan da ikasle, guraso zein irakasleentzat. Ikasleak ingeles hutsean ederki moldatu dira eta ongi egokitu dira material berrira. Eleaniztasun proiektu honi heldu ondoren fruituak ikusten ari gara, beraz. Nabaria da proiektu honekin ikasten ari diren ikasleek atzerriko hizkuntza honetan komunikatzeko daukaten gaitasuna.

TRES EN UNO

El “Proyecto Eleanitz” plantea una enseñanza en tres lenguas. El euskara seguirá siendo el idioma principal y los alumnos deberán adquirir también un buen nivel de castellano. La enseñanza del inglés se dará me-diante inmersión desde los 4 años. Este proyecto se puso en marcha en la Ikastola Andra Mari en el curso 2002-2003 y a día de hoy los alumnos pioneros se encuentran en 6º de Educa-ción Primaria. Por tanto, el año que viene pasará a Educación Secundaria, donde los alumnos aprenderán Ciencias Sociales en inglés durante sus dos últimos cursos en la Ikastola. Este curso se ha organizado FIE (Fortnight Immer-sion to Explorers) por primera vez. Se trata de un pro-grama de 15 días de inmersión para los alumnos que van a cursar 5º de primaria. Han trabajado la primera unidad didáctica de forma intensiva con profesores nativos y ha sido una experiencia muy positiva tanto para alumnos como para padres y profesores. Poco a poco estamos viendo los frutos de este proyecto; los alumnos son capaces de comunicarse en inglés.

• ELEANITZ. Sorgin mozorroa eta guzti.

IleapaindegiaSolarium

Aerosol brontzeatua / Azukre KañaDepilazioak

Tel.: 948 460 912Fernando Urkia Kalea, z/g

31839 ARBIZU

ileapaindegia

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA GOGOTIK


Oinetako dendaHaur Hezkuntzan landutako matematika irakasteko proiektu bat

aditu baten baten liburuan argitaratuko da aurki

Ikastolako urteroko prestakuntzari erantzuna emanez Haur Hezkuntzako irakasleok duela lau urte Ikastetxe la-guntza zentroak antolaturiko “Matematika praktika onak” ikastaroa hasi genuen. Ikastaroaren emailea Ángel Alsina Pastells Gironako Unibertsitateko katedraduna izan da lau urte hauetan. Bertan lehendik erabiltzen genituen didaktikak freskatu eta beste berri batzuk ikasi ditugu, material berri erabilgarriak sortuz eta zenbait proiektu aurrera eramanez. Horietako bat, azkena hain zuzen ere, “Oinetako denda” izan da. Pozez hartu genuen gure irakaslearen onespena. Hu-rrengo egunetan 0-6 urte arteko matematikako didaktika

• 5. Prezioak jarri zituzten.

• 1. Zer egingo dugu oinetakoekin? • 2. Denda antolatzen.

• 6. Erosketak egin ondoren pisua alderatu zuten.

eta praktikari buruzko bere liburu batean esperientzia hau argitaratzeko baimena eskatu zigun. Horrela, Ángel Alsinak berak 2010. urtearen bukaeran argitaratuko duen “Educación matemática en contexto de 0 a 6” libururan gure Ikastolan egindakoa argitaratuta agertuko da. Oinetako denda haur batek etxean zituen zapata za-harrak ekarri zituenean sortu genuen. Horren inguruan elkarrizketa bat egon zen. Zer di-ren, zertarako balio duten, nolakoak diren, zer egin de-zakegun beraiekin, nola antolatu... Galdera hauek hala irakasleak nola ikasleek formulatu genituen eta jarduera proposamenak haurrenak izan ziren. Arrakastatsuena Oinetako dendak sortzea izan zen.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAGOGOTIK


LA ZAPATERIA, UN PROYECTO PARA ENSEÑAR MATEMATICAS

Dentro de la formación anual del profesorado, las profesoras de Educación Infantil llevamos cua-tro años tomando parte en el seminario “Buenas prácticas matemáticas” organizadas por el CAP (Centro de apoyo al Profesorado) e impartidas por el catedrático de matemática de la Universitat de Girona Ángel Alsina. A lo largo de este tiempo son muchas las bue-nas prácticas que hemos realizado en la etapa. “La zapatería” es el último de los proyectos y ha sido elegido por Ángel Alsina para incluirlo en el libro “Educación matemática en el contexto de 0 a 6 años” que publicará próximamente. En el diseño del proyecto además de los pro-fesores también los niños tomaron parte y, poco a poco, fue tomando forma lo que iba a ser el contexto para trabajar contenidos matemáticos de manera significativa: las tiendas de zapatos.

• 3. “Dirua“ , Argiñeren txarletak, “banketxe“ batean antolatu zuten.

• 4. Banketxean dirua nori eman zioten idatzi zuten.

• 7. Sailkapen bat (botak eta zapatak). • 8. Bukaeran benetako oinetako dendara joan ginen eta han geometría aurkitu genuen.

3, 4 eta 5 urteko haurrak, bai haien gelan bai bestee-tan, sal- erosketa munduan sartu eta oinetako dendak antolatzen hasi ziren. Mota guztietako edukiak landu ziren, gehienbat ma-tematikakoak aztertu genituelarik. Arlo guztiak landu genituen: aritmetika,geometria, logika,neurriak eta magnitudeak. Atributuak identifikatu (kolorea, forma, egitura,tamaina) eta erlazionatu (ordenatu, sailkatu, seriatu, bikoteak eta multzoak egin) operazio matematikoak egin (banatu, batu, kendu) zapatekin musika egin, prezioak idatzi, markak eta tailak irakurri... Horiek izan ziren edukietako batzuk. Jarreretan: parte hartzea, entzutea, arreta manten-tzea, eskerrak ematea... besteak beste landu genituen. Proiektu bukaera argazkien erakusketa izan zen eta, horrekin batera, oinetako denda berrira joatea geome-triako formak bilatzera. Gure hausnarketa izan da askotan gelan egindako zenbait proiektu ez dugula komunikatzen jakin, ez baitu-gu argazki edo multimedian hartzeko ohiturarik eta oso gauza interesgarria deritzogu.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA GOGOTIK


Denok berdinak, denok desberdinak

Aurten elikadura eta ezberdintasun fisikoak landu dira

programa honen bidez

Andra Mari Ikastolan sortzen ari ziren behar ezberdi-nei erantzuna emateko, duela zazpi ikasturte hasi genuen Denok Berdinak, Denok Desberdinak izeneko kanpaina, 2003-2004 ikasturtean, hain zuzen ere. Gure heziketaren helburu nagusia ikasleak era integralean garatzea eta gizartean integratzea lortzea denez, saio hauek anizta-sunaren trataeran aurrera pauso bat izateko asmoarekin abiatu ziren. Urte hauetan helburu hori mantendu izan dugu Ikastolako Tutoretza Proiektu hau etapa guztietan aurrera eramanez. Kanpaina honen ibilbidea urteetan zehar egituratuz joan da, alde batetik inprobisazioz, momentuko beha-rrei erantzuteko eta pixkanaka, bere lekua eta forma hartuz joan da. Egun, ikastola osoak parte hartzen du, gai batean oinarritutako programa zehatz bati jarraituz. Halaber, hasierako asmoa ikasleei zuzendutako kanpaina sortzea bazen ere, azken urteetan aberastu egin da De-nok Berdinak, Denok Desberdinak kanpainaren eskaintza, bertan lantzen duguna gurasoei ere zabalduz. Kanpaina honen historiari helduz, urrun gelditzen zai-gun 2003-2004 ikasturtean eman zitzaion hasiera. Urte hartan landutako kanpainaren leloa Munduan Gauden Arrazak eta Etorkinak izan zen. Bertan lortu nahi zena, gure ikasleen artean etorkinenganako sentsibilizazioa garatzea zen. Horretarako, bertan genituen ikasle etor-kinek azaldu ziguten euren egoera eta historia, denok uler genezan beraiek bizi izandakoa, eta ildo horretatik gure artera etorrita izandako arazo eta oztopoak azaldu zizkiguten batik bat. Jarduera hauen guztien helburua, aipatutakoaz gain, gure ikasle etorkinen integrazioa lort-zea izan zen. Hurrengo ikasturtean, 2004-2005 ikasturtean, aurre-koaren arrakasta ikusita, Gure gorputza eta Osasuna izeneko programa aurrera eraman zen. Gorputz guz-tiak ezberdinak direla konturaraztea, errespetua lantzea, ezgaitasunaren errealitateaz jabetzea eta aldi honetan ere, ezgaitasunarenganako sentsibilizazioa garatzea izan zuen helburu. 2005-2006 ikasturtean Irainaren aurkako hausnarketa eta kirolen aurrean animuak era positiboan zuzentzen ikastea izan zen landutako programaren leloa. Oroko-rrean, kirolenganako zeuden mezu negatiboak eta bor-titzak ikusita, jarrera hauei erantzuna ematea izan zen helburu aldi honetan. 2006-2007 ikasturtean etena izan bazen ere, hurren-goan, 2007-2008 ikasturtean alegia, horren emaitza onak eman dizkigun kanpainarekin jarraitu genuen. Aldi hartan, Beste herriekiko elkartasuna (Palestina) landu zen, hain

zuzen ere. Kasu honetan, garai hartako egoera sozio-politikoa oso zabalduta zegoenez, ikasleei herri honen inguruko informazioa (janaria, kultura, jantziak, historia, literatura, momentu hartako egoera…) zabaldu zitzaien ikastolan eta horretarako euskaraz zekien palestinar bat izan genuen gelaz gela bere bizipenak kontatuz. 2008-2009 ikasturtean Koheziketa: Genero Berdinta-suna izeneko leloarekin urte hartako programan emaku-me eta gizonen arteko eskubideen berdintasuna landu zen. Horretarako, lanbideak, rola, etxeko rola, rolekin lotutako sentimenduak, hizkuntza… landu ziren. Atera-tako ondorioekin, aurrekoaren arrakasta ikusita, erakus-keta bat antolatu zen programak irauten duen astearen amaieran mailaka. Aurtengo ikasturtean, Elikadura eta Ezberdintasun fisikoak izan da landutako programa. Urte honetako be-rezitasuna, kanpainari hasiera emateko gurasoentzako hitzaldi bat antolatzea izan da, elikadura eta ohitura osasungarriak lantzeko. Honekin batera, ekainaren 1ean elikagaien etiketen inguruan beste hitzaldi bat izan zen, aurrekoan bezala Ana Carmen dietista-nutrizionistak es-kainia. Ikasleei dagokienez, landutakoa gai bera izan arren, jarduerak maila bakoitzari egokituak izan dira, guztiak elikagaien piramidean eta ezberdintasun fisikoen onarpenean oinarrituz. Urtero bezala, aste batean zehar landu dute gaia eta azken egunerako ikasle guztien ar-tean osatutako esposatze bat antolatu da.

• Elikagaiak aztergai izan dira gelan.

Tel.: 948 576 331 Ermiñeta kalea, 4 zbk. (Atzekaldean)

LAKUNTZA

Jarduera eta oroitzapen golko beteHamaika jarduera eta irteera izan dira 2009-2010 ikasturtean;

haietako batzuen irudiak bildu ditugu adibide gisa

OLENTZEROEz al da magikoa Olentzeroaren bisita?

EUSKARAREN EGUNAEuskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzen.

HERRI KIROLAKNafarroako jokoetan parte hartu eta hainbat sari jaso.

IHAUTERIAKBeti mozorrotzeko prest.

JUUL 2010Idazle gustukoena aukeratzeko bozketa eguna.

IRTERAK. BARDEAKBizikleta zeharkaldia Bardeetan.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA BIZITAKOAK / 2009-2010 IKASTURTEA


IRTEERAK. ZUHATZAHiru egun zoragarri Zuhatza uhartean.

IRTEERAK. ILUNDAINBehiak, txerriak, untxiak.... Ilundaingo baserrian.

IDAZLEAK IKASTOLANJose Antonio Ormazabal ipuinak kontatzen.

LIBURUAREN EGUNAIpuin irakurketa.

IRTEERAK. CANDANCHUEskiatzen ikasten Haritz monitorearekin.

GURASOAK IKASTOLANJose Luis Arrieta txirrindularia 2. mailakoen gelan.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOABIZITAKOAK / 2009-2010 IKASTURTEA


gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA ELKARRIZKETA


Patxi Lakuntza • Oinez Basoaren sustatzailea

“Oinez Basoarekin garapen potentzial handiko proiektua abian jarri dugu”“Klima aldaketaren kontrako borrokan lagundu nahi dugu, erraz

ulertu eta erabil daitekeen bide baten bitartez”Martxoaren hasieran hasi zen Oinez Basoaren lan-daketa. Nola dago basoa orain, ekainaren amaieran?Duela zenbait aste argazki erreportaje bat egin genuen landaketari buruz, eta horrek aukera eman zigun lehen balorazioa egiteko. Klimatologiak lagundu du landareak errotzen eta ez da ia marrik egin behar izan. Beraz, esan dezakegu landaketa teknikoki arrakastatsua izan dela.Nolako zainketak beharko du datozen hilabeteetan?Landaketa zaindu beharko da, lehorte garai luze batek ez suntsitzeko eta ureztaketak egiteko, klimatologiaren arabera. Badirudi landaketaren aurretik egindako gar-biketa lanak, sasi eta sastrakenak, aski izango direla prozesuaren lehen fase honetan.Ia duela urtebete, Andra Mari Ikastola eta Nafarroako Ikastolen Elkartea, Naider eta Ekopassen lankidet-zarekin, aurkeztu egin genuen proiektua. Denborak ematen duen ikuspegiarekin, zein dira proiektuaren balio nagusiak?Bi balio nagusi daude. Alde batetik, klima aldaketaren kontrako borrokan lagundu nahi dugu, erraz ulertu eta erabil daitekeen bide baten bitartez, jendeak uler de-zaten zein garrantzitsua den horretan laguntza ema-tea; bestetik, tresna erraz bat eskaintzen dugu klimaren aldaketaren kontrako zuzeneko ekintza baterako: gure bizimoduak eragiten dituen CO2 emisioak konpentsat-zea. Urtean zuhaitz bat landatuz, etxeko kide bakoitzak eragiten dituen emisioak konpentsatzen dira, eta beste zuhaitz batekin, berriz, merkatuko gama apaleneko ibil-gailu batekin 10.000 kilometro egiteak sortzen dituenak.Horrez gain, kausa global honetan parte hartzeak on-dorio zuzenak ditu guztion artean azken urte hauetan gauzatu dugun hezkuntza ereduaren bideragarritasun ekonomikoan, ohiko finantzabideak desagertu direnez, zailtzen ari baita hari eustea, eta proiektu hau baliabide ekonomiko iraunkorra bihurtu beharko litzateke.Lortu al dugu behar bezala transmititzea zuhaitzek klima aldaketaren kontrako borrokan duten garran-tzia?Klimaren aldaketari buruz geroz eta informazio gehiago iristen da, bide asko daude horretarako, eta buelta-rik gabe barneratu da denon kontzientzian. Zuhaitz bat landatzea arazo honen soluzioarekin lotzea ideia sinple samarra da, berez egiten da lotura hori, eta azken urteetan ekimen asko egin dira, helburu desberdine-kin lotuta. Gure kasuan, Sakanan, zuhaitzez inguratuta eta, oro har, naturarekin harreman zuzenean gaudenez, zentzurik gabeko ideia dela eman dezake, baina ez da iritzi orokorra, gure gizartea ongi informaturik dago eta jendea, gehienbat gazteak, jabetuta daude klimaren al-

daketak etorkizun hurbilean eta biharko belaunaldietan izanen duten eraginaren garrantziaz. Gure kasuan, lagun-du egiten dugu klimaren aldaketaren kontrako borroka gure eguneroko bizitzara hurbiltzen interneteko klik ba-ten bitartez.Lagundu al dugu jendea ingurumen arloko gaiez kon-tzientziatzen? Dudarik gabe iritzi trukea lagundu dugu, eta iritziak kon-trastatzeak ezagutza areagotzen du; ezagutzak, berriz, kontzientzia eta ekintza ekartzen ditu, eta gozatzen du-gun ingurunea baloratzea. Ingurune hori babestu behar dugu gure biziraupena bermatzeko, eta gaur egungo ba-lio kultural eta ekonomiko erakargarria eta nahitaezkoa den aldetik.Zer arazo nabarmenduko zenituzke ingurumenaren arloan?Kexa eta ernegatzeko motiboekin zerrenda luze bat egin genezake, ohikoa den bezala… Lehen tokia energiak betetzen du; online ikusten ari gara ze petrolio kantitate izugarriak ari dira isurtzen Mexikoko golkoko BPren pla-taforma horretatik, eta horrek kalte handiak ekartzen di-zkio ingurumenari, orain arte erabili dugu eredu energe-tikoaren formulazio grafikoa da, baina aldatzen hasi da, une honetan “asmatzen” ari den eredu baterantz goaz, aurrekoa jasanezina delako. Eredu berriaren zenbait xe-hetasun ezagutzen ditugu: eragingarritasuna eta ener-gia berriztagarriak, aldagai teknologiko guztietan, nagusi izanen dira eta ibilgailuen bidez egiten ditugun ibilerak,

• Patxi Lakuntza, Ikastolako gurasoa (erdian).

joan-etorriak, batez ere elektrikoak izanen dira. Ohiko mugimendu ekologistaren joera kontserbazionistek ez dute jada erantzu-nik ematen arazoaren tamainari, eta ez dirudi naturak atzera eginen duenik lehen izandako egoera baterantz, batzuetan idi-likotzat hartzen den horretarantz, naturak beti lortu baitu moldatzea bizirik irauteko eta seguruenik… beti bezala, inguruaren aldaketa eta biziraupenerako moldaketa prozesu horretan murgildurik gaude, so-luzioak ez dira iraganetik etorriko, hori ez da inoiz gertatu, ezagutzaren aurrerape-netik baizik, nire iritziz.Uste duzu Oinez Basoa proiektua behar bezala ezagutzen dela gure inguruan?Proiektu berri guztietan bezala, zabalkun-dea da arrakastaren giltza. Kasu honetan abiapuntuan balio handi bat dugu, euska-raren aldeko mugimenduak osatzen duen sare soziala alegia, zabalkunderako erabili behar dugun elementu nagusia izan behar dena. Egia da hala gertatzeko oinarrizko diskurtso koherentea sortu behar dugula, ulerterraza eta atsegina, dramatismorik gabea, historiaren eragileek, hau da, gazteek, bere egin dezaten, eta horretarako bide bakarra da gazteak proiektuarekin bat egitea sorreratik bertatik.Web euskarriaz jantziz hasi ginen, eta ohiko hedabi-deak ere erabiliz, orain arte arrakasta ez da erabatekoa izan, proiektuaren berri ematea ongi joan da ikastolen munduan, lehen zirkulua dei dezakegun horretan, baina ez da berdin gertatu euskaltzaleak diren beste elkarte eta talde batzuetan: euskal etxeak, Nafarroaren etxeak, mendi taldeak eta kirol elkarteak oro har, dantza eta kultur taldeak… gastronomia eta arteen, letren, argazki-laritzaren inguruko taldeak… hizkuntza gutxituen aldeko mugimenduak, munduan zuhaitzak landatzeko dauden beste ekimen batzuk… horretara ez gara oraindik iritsi, eta berdin gertatu da enpresen munduan, bertan eragin positiboak oso gutxi izan baitira, eta horiengana eskaint-za berezi batekin jo beharko da, adibidez… erantzukizun sozial korporatiboaren bidetik. Aurten, komunikaziorako bide berriak baliatuko ditugu, hala nola interneteko sare

sozialak, Facebook… errealitate handituko aplikazio bir-tualak ere baloratzen ari gara…Nola ikusten duzu Oinez Basoa proiektuaren etorki-zuna?Lehendabiziko Oinez basoa honen balantzea positiboa da, zalantzarik gabe, garapen potentzial handiko proie-ktu bat jarri dugu abian, ia ezerezetik hasita, hasierako baliabide ekonomikorik gabe, 6,5 hektarea dauzkagu lan-datuta 9 espezie desberdineko 5.500 zuhaitzekin, milaka pertsonaren interesa piztu duen proiektua. Hemendik eta berehala, helburua da lehendabiziko baso hau osatzea, falta diren zuhaitzen babesa lortuta, eta aldi berean, beste baso bat sortzekotan gaude beste ikastola ba-ten ondoan, eta makrobaso bat, hainbat kontzepturen inguruan: bertako basoaren babesa, kultur eta aisialdi balioak, proiektuari jarraipena emateko ingurune egoki batean, gizartea barneratzen ari delako ingurumenaren arloko kontzientzia, etorkizunerako ondarea eta balio ekonomikoa delakoan.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAELKARRIZKETA


• Andra Mari eta Paz de Ziganda ikastoletako ikasleek parte hartu zuten Oinez Basoaren landaketaren hasieran, martxoaren 4an.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA JAKIN-MINA


“Oso esperientzia positiboa izan da I. Bertso Txapelketa”

DBH 2. mailako ikasleak, I bertso txapelketako antolatzaileak izan dira, Anaitz beraien irakaslearen gidaritzapean.

Xuxurla: Nola uztartzen dituzu, kanpotik ikusita behintzat, hain ezberdinak diren gaiak?Anaitz Igoa: Niri ongi sentiarazten didaten gaiak dira, hirurekin gozatzen dut. Gustura sentitzen naiz denekin.Noiztik gustatzen zaizu bertsolaritza?Oso gaztetatik, hemen ikastolan ematen genuenean ere gustura ibiltzen nintzen. “ Hitzetik Hortzera” saioaren ikuslea ere izan naiz eta Euskal Herriko txapelketako azken hiru finalak ikusi ditut. Aurtengo Nafarroako txapelketaren jarraitzaile fidela ere izan zara. Enekok bertan parte hartzeak bultzatu zaitu?Bai, iaz ere jarraitu nuen Enekoren txapelketa, gero urte guztian zehar, koadrilan presente egon da gaia eta azke-nean, txapelketa iritsi zenean denok giroturik geunden.Txapelketetako jarraitzaile izateak zer ikustekorik izan ote du Andra Marin antolatu duzuenarekin?Bai, Euskal Herriko txapelketari buruzko egunkaritako informazioa gelara eramaten nuen, han azaltzen ziren ariketak egiten genituen gelan, esperimentatzen…Zergatik uste duzu bertsolaritza gelan lantzea ga-rrantzitsua dela; zer eskaintzen die ikasleei bertso-laritza saioak?Bai, garrantzitsua iruditzen zait, hezkuntza aldetik abe-rastasuna eskaintzen du; hizkuntza aldetik, berriz, ba-liabide linguistikoak modu ludikoan lantzea, hitzen soinutan erreparatzea…Elkarbizitzarako besteen lekuan jartzea, ofizioka ari direnean, erantzuteko bizitasuna eta bukatzeko euskara eta euskal kultura garatzea.

Jarraian, DBH 2. mailako ordezkari batzuk elkarrizketa-tuko dugu beraien esperientzia kontatzeko.Xuxurla: Nola burutu zitzaizuen halako txapelketa antolatzea?Ikasleak: Bertsolaritza saioan, Anaitzek irakatsi zigun bertso saiotan dauden ariketa ezberdinak eta ondoren, berak proposatu zigun, ikasitakoa praktikan jartzea inte-resgarria zelako.Nola, zein urrats eman zenituzten?

Taldeka banatu ginen eta talde bakoitzak ariketa bat jorratu genuen; denen artean saio osoko ariketa guztiak ziurtatuz, nork zer egingo zuen argi utzita. Bertso saiotan bertsolari asko egoten dira, zuek bi besterik ez zenituzten deitu. Zergatik?Bi bakarrik deitu genituen saioa gehiegi ez luzatzeko.Nork aukeratu zituen bi bertsolariak?Anaitzek aukeratu zituen.Anaitz Igoa: Bai, Enekorekin aspaldi hitz egina nuen ideia hau aurrera eramateko. Bera parte hartzeko prest zegoen baita bigarrena aukeratzeko ere.Zer da zuen txapelketa honetatik gehien gustatu zaizuena?Ikasleak: Bi bertsolariak nola aritzen ziren beraien artean zirikatzen baina haserretu gabe!Publikoari buruz zerbait aipatzeko?DBHko ikasleak ongi aritu ziren, txalotzen, isiltasuna be-har zenean gordetzen… Hala ere, zenbait bertsok amaie-ran errepikapena egiten denean ez zuten asko lagun-du. Hurrengo txapelketa antolatzen badugu edo badute azken puntua errepikatzeko ideia emango diegu.Txapelketa guztietan epaile eta puntuaketa izaten da txapelduna aukeratzeko. Nola moldatu zineten lan hau egiteko?Ez dugunez puntuatzen ikasi ez genuen epailerik izan ez eta punturik eman; horregatik biak txapeldun izendatu genituen.Zein sari eman zenieten?Txapela eta lore xorta. Geuk plastikan egindakoak biak ere, ez ahaztu Anaitz badela gure plastikako irakaslea.Bukatzeko zerbait aipatzeko?Oso esperientzia positiboa izan dela.Anaitz: Bertsolaritza Sakanan pizten ari dela, txape-lketetara gero eta jarraitzaile gehiago joaten dela (E. H. txapelketarako autobus bete jende). Hala ere, bertso eskola faltan botatzen dut. Hainbeste urtetan, hemen ikastolan, Josema Leitzak antolatu izan duena; izan ere, tradizioz bertso lurraldea ez denez bertso eskolek asko lagunduko lukete bertsolariak sortzen.

Apirilaren 20an, Etxarriko kultur etxean DBHko ikas-le eta irakasleek txapelketa hau dastatzeko aukera izan zuten. Saio txukuna, alaia eta batez ere ongi antolatua ikusi zuten. Eszenatokian bi bertsolari nafar, Oier Lakuntza eta Eneko Lazkoz, ikasleak gai jartzaile moduan, eta Anaitz Igoa koordinatzaile gisa aritu ziren. Xuxurlak antolatzaileak elkarrizke-

tatu ditu esperientzia berri hau kontatzeko. Hasteko I Bertso Txapelketako arduradun nagusia aurkeztu eta elkarrizketatuko dugu. Anaitz Igoa, soin hezike-tako, bertsolaritza eta plastikako irakaslea da. Ber-tako ikasle ohia denez, bere garaian bertsolaritzako gaia landutakoa da eta esperientzia hartaz oroimen onak ditu.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAJAKIN-MINA


Azken aldi honetan interneti buruz asko hitz egin da, denek berdina galdetzen zuten: Internet, kaltea edo au-rrerapena? Gure ustez onuragarria da gizartearentzako baina gauza negatiboak badituela ere badakigu.Lehenik eta behin esango genuke internetek duen infor-mazio kantitatea handia dela, hizkuntza eskaintza anitza dagoela eta hori ere onuragarria da gaiarekiko. Infor-mazio guneetatik kanpo hezkuntzan ere oso ona da materia eta kurtso guztietako ariketak egin ahal izateko. Ikasketez gain baditu beste hainbat alde onuragarri ere, adibidez, bidaia bat egin nahi baduzu kanpora atera gabe saretik har dezakezu. Eskaeretaz ari garenean esan nahi dugu etxetik erosi dezakezula janaria, arropa, alt-zairuak, bidaiak, liburuak… Hori ona da, batez ere, gaixo dauden pertsonentzat, etxetik atera ezin direnentzat. Uni-bertsitatean dauden ikasleentzat ere baliagarria izan dai-teke, izan ere, etxetik hasita ikas dezakete, edota notak ikusi, informazioa bilatu… Aukera asko daude. Hizkunt-zak ikasteko ere erabil daiteke, entzumenak praktikatuz, bakoitzak aukeratutako hizkuntza ariketak eginez, hitzen esanahia bilatzen… Beste aukera erabilgarri ugari daude

hauez gain. Esaterako, musika entzun, ikasi, informazioa bilatu, lagunekin edo familiarekin hitz egin, bideoak edo pelikulak ikusi, musika jaitsi, eta zer esanik ez kopiatu eta txuletak egin. Mundu zabala da internet. Bestalde, internet erabiltzea ere ideia ona da entrete-nitzeko, musika entzuteko, jokoetara jolasteko, jendea-rekin hitz egiteko… Hala ere, onartzen dugu alde kal-tegarriak badituela. Esaterako pertsona guztiak ez dute intentzio onarekin erabiltzen, adibidez: mutiko batek bere Facebookean bere etxeko argazkiak eta datu pertsona-lak zintzilikatu zituen eta bahitzaile batzuk diru asko zuela ikustean bere etxea non zegoen ikusi, bere familia behatu eta bahitu egin zuten. Gazte mexikarra desagertu egin zela ikustean fami-lia eta haien inguruko kideak erotuta hasi ziren bere bila. Bahitzaileek diru kopuru handia eskatu zuen, baina hauek ez zuten hitza bete eta azkenean mutil mexikarrak ezin izan zuen gertatutakoa kontatu, hil egin baitzuten.Horrelako arazoak oso ugariak dira sarean, esaterako, pederasten kasuan hainbat gaztetxo bortxatu eta hil di-tuzte. Pederasta horiek haur askoren argazkiak bere sa-rera igotzen dituzte eta beraien kontu dirua lortzen dute.Tuentira igotzen dituzun argazkiak ere edonoren eskutan egon daitezke. Zuk tuenti bat sortzen duzunean sartzen duzun materiala betiko interneten geratzen da, tuentia borratu edo ez. Tuentiaren kontua eramaten duten pert-sonek materiala nahi duten moduan erabil dezakete, publizitatearentzat esaterako. Tuentia sortzean hasieran gauza batzuk onartzen dituzu: argazkiak betiko gordeta edukitzea, zure kontua inoiz ez ezabatzea... Kaltegarria ere bada, engainuren mundua zabala baita eta are zabalagoa interneten. Zuk edozeinekin hitz egin ezkero ez dakizu ziur berarekin hitz egiten duzun edo ez. Edozein egon daiteke elkarrizketa horren atzean edo behintzat elkarrizketa hori jarraitzen. Pribatutasuna inter-neten nulua da. Edonork ikus dezake zu nolakoa zaren, nor zaren eta non bizi zaren. Eta horrekin edozer gauza egin dezakete, baita kaltea ere nahiz eta sarea onura-garria izan askotan. Baina azkenaldi honetan erabiltzaile askok kalte handiagoak sortzen dituzte onurak baino, hori dela eta, ez da inortaz fidatu behar, bakoitzak bere burua babesten ez badu ez baitu inork babestuko.

* Idazlan hau DBH 4. mailako ikasleek egina da

Internet ona al da?

Etxarriko

Udala

Sei ikasle ohi, sei aukeraAsko dira urtez urte Andra Mari Ikastolatik igarotako ikasleak, eta oso ezberdinak ere gaur askok dauzkaten lanbideak. Sei ikasle ohi-

rekin bildu gara haien zereginen nondik norakoak ezagutzeko.

Ainara Goikoetxeak Embutidos Arbizu S.L.-n egiten du lan eta ezagunak zaiz-kigu bere hesteki eta pate goxo-goxoak. 28 urteko arbizuar honek, ikastolatik ateratakoan BUP ikasi zuen Iruñean, eta Gasteizera joan zen ondoren In-genieritza Kimikoa ikastera. Gaur egun, etxeko lantegian egiten du lan, eta bere lanarengatik galdetzerakoan, “nire lanean oso gustura nago, nik auke-ratutako zerbait izan da eta gainera etxekoekin lan egiten dut” erantzun du. Bere etorkizuna ere Arbizun ikusten du Ainarak, izan ere, oso gustura aur-kitzen baita jaio eta hazitako lekuan, eta “egia esan, abantaila handia da Arbizu bezalako herri txiki batean bi-zitzea”, gaineratu du pozik Ainarak. Ikastolan igarotako urteengatik gal-detuta, “oso urte onak izan ziren ikas-tolan pasatakoak, lehenengo urteak Arbizun pasa genituen Marta eta Glo-riarekin eta ondoren Etxarrira joan gi-nen. Ikastolan, etxean bezala egoten ginen. Betidanik pentsatu dut ikastola txiki batek abantaila asko dituela” ai-patu du Ainarak. Beno ba Ainara, guztiak ondo segi dezala eta jarrai ezazue geure urdai-lak zeuen pate eta hestekiz betetzen. Ondo izan!

Ezagun-ezaguna da Aitor Zubieta ikasle ohiaren aurpegia. Asteburu asko-tan telebistan ikusi ohi dugu eta duela gutxi jantzi berri du bere lehen txapel garrantzitsua. Punta-puntako pilotaria da 26 urteko etxarriar gaztea. Bere lanak zer aportatzen dion galdetuta, “nire ogibidea bizitza honetan gehien gustuko ditudan gauzen artean dago, txikitatik gehien maite izan dudan ki-rolean aritzen naiz eta nik uste dut pertsona bezala ere markatzen nauela” erantzun du Aitorrek. “Nire bizitzako zati oso oso garrantzitsua da” gehitu du. Binakako txapeldun geratu zenean zer sentitu zuen galdetuta, irabazi zuen momentuan zer sentitu zuen adieraz-teko hitzak falta zaizkiola dio Zubietak. “Ez nuke asmatuko ondo deskribatzen, baina ikaragarria da. Bete bete gerat-zen zara” esaten digu. Bere etorkizuna ere pilota munduari lotua ikusten du oraindik denbora luzerako, “eta beste garaipen askorekin, je, je…”, dio Aito-rrek barreari ezin eutsirik. Ikastolan igarotako urteak ere atse-ginez gogoratzen ditu atzelari etxa-rriarrak. “Oroitzapen on asko ditut Andra-Mari ikastolan, eta nire betiko lagunetako asko ere hantxe egin ni-tuen”. Ikastola garaian ere, gogoan du Aitorrek askotan klasera berandu joa-ten zela atsedenaldi ostean, pilotaka jokatzen ordua pasatzen zitzaiolako. Denak ondo jarrai dezala eta txapela gehiago jantzi ditzazula aurrerantzean ere!! Ondo izan, Txapeldun!

Irudian muntaia lanetan ikus dezake-gun uhartearrak 32 urte ditu eta arte munduan buru-belarri murgilduta bizi da. Munduan biraka ibilitako neska honek Batxilergo Artistikoa ikasi zuen Iruñean. Ondoren, “Artes aplicadas a la escultura” ikasketekin jarraitu zuen Za-ragozan. Beranduago, Leonardo beka bat jaso eta Firenzen (Italia) zaharbe-rritze lanetan aritu zen. Itzuli zenean Arte Ederrak ikastera joan zen Bilbo-ra, aldi berean tailer txiki bat monta-tu zuelarik. Gaur egun tailerrean lan egiten du eta Hezkuntzan marrazketa eta plastikako irakasle gisa aritzen da. “Nire kasa, eskultura eta marrazketan aritzen naiz eta Donostia eta Getxoko lagunekin erakusketak antolatzen ditu-gu. Bitartean, elkartearekin lan egiten dut ondarea eta artearen inguruko tai-ler eta hitzaldiak emanez”. Tailerrean, berriz, enkargupeko lanak egiten ditu. “Arteak desio, kezka eta bestelako pentsakerak irudikatzen laguntzen dit, erreala den hori harrapatu nahian”. Andra Mari Ikastolak momentu ede-rrak utzi zituen Mirenen bizitzan, eta begirada xamurrez esaten digu irakasle eta ikaskide askorekin gogoratzen dela, baina aipamen berezia egiten du Koldo Arnazen plastikako klaseen inguruan. “Gogoan ditut ekologia, irakurketa eta hezkuntza sexualari eman zitzaion ga-rrantzia nik ikasi nuenean. Gerora asko baloratu dudan zerbait da”. Beno, Mi-ren, zorte on zuri ere zure bizitzako asmo guztietan!

Ainara Goikoetxea(Arbizu, 28 urte)

Aitor Zubieta(Etxarri Aranatz, 26 urte)

Miren Ustarroz(Uharte Arakil, 32 urte)

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA HARRAPAZAK / N


Xanti Lopetegi lakuntzarra da eta 31 urte dauzka. Ikastola utzi zuenean, Aguraingo Aniturri institutura joan zen. Ondoren, Iruñera joan zen Programa-zio Informatikoa ikastera. Azkenean, Komertzioko kurtso bat egin zuen eta orduz gero “han hemenka” ibili da la-nean. Gaur egun, Nafarroako gutxitu fisikoen elkartean dabil administrari la-netan. Honetaz gain ordea, Xanti mu-til kirolaria da eta askotan ikusi izan dugu geure herrietan zehar Hand Bike (eskuzko txirrindularitza) praktikatzen. Oso gustuko du lakuntzarrak kirol hau eta badira 6 urte txirrindulan ibiltzen hasi zela. Oso era berezian gogoratzen du Patxi Urrestarazu. “Garai hartan Pa-txi Urrestarazu zen DANKEko (Deporte Adaptado Navarro Kirol Elkartea) ar-duraduna eta berak animatu ninduen kirol hau praktikatzen hastera. Oso eskertua nago”. Dena den, azken bo-lada honetan, lana dela eta, ez du Hand Bike-an aritzeko denbora gehie-girik izan. “Irrikitan nago kirola egite-ko. Ea orain eguraldi onarekin berriro ere kirol hau praktikatzeko nahi adina denbora ateratzen dudan” aitortu du Xantik. Nabaria da gogoz lepo dagoela berriro ere bere txirrindulan esertzeko. Andra Mari Ikastolan igarotako ur-teei buruz galdetzen diogunean, barrez hasten da Xanti. “Azkeneko urteetan, nahiko errebeldea izan nintzela uste dut” erantzuten digu Xantik. “Irakas-leak gehiegitxotan haserre arazten ni-tuen; Hala ere, gaur egun nere irakasle izandakoekin erlazioa ona dudala esan dezaket” aipatu du lakuntzarrak bere ohiko begirada bihurriarekin. Xanti, orain bezain jator jarraitu eta zorte on zure bizitzan!

Miren Galarzak 25 urte ditu eta be-tidanik Iturmendin bizi izan da. Bio-logia eta Biokimika ikasi zuen Andra Mari utzi zuenean, eta ondoren master bat. Iruñeko hiru erietxe ezberdinetako laborategitan egon da lanean, baina gehien gozatu duen tokia Nafarroako Unibertsitate Klinikoa izan da, bertan proiektu garrantzitsu batean lan egin zuelako. Zoritxarrez, gaur egungo kri-sia dela eta, langabezian dago; baina nahikoa lan badu Andra Mari Ikasto-lako zenbait haurri bere laguntza es-kaintzen. Gaur egun, gainera, Eztanda Irratian esatari lanetan ibiltzen da, be-raz, askori bere ahotsa oso ezaguna egiten zaigu. “Eztanda Irratia jaio ze-netik saltseatzen ibili naiz mikrofonoe-kin, beraz, badira hamar urte honetan nabilela. Hasieran bizpahiru programa-tan entzuten zitzaidan; orain, kuñetan, abestiak eskaintzen...”, azaldu du Mire-nek. “Ahots berriak behar dira!” gehit-zen du. Ibilbide luzeko ahotsa da beraz Mirenena Eztanda Irratiaren barnean, eta asko da ibilbide horrek Iturmendia-rrari aportatu diona: “tekonologia hau ezagutzea, beste irrati libreekin harre-manetan jartzea, askatasunez adieraz-teko aukera...” baloratzen ditu gehien. Dena den, Eztanda Irratian oso gustu-ra dabilen arren eta hurrengo urteetan esatari lanetan jarraitu nahi badu ere, iturmendiarrak ezin ukatu du egunen batean gustora aldatuko lukeela mikro-fonoa saiodi batengatik, laborategi ba-tean lanean aritzeko. Mirenentzat urte bikainak izan zi-ren Andra-Marin igarotakoak. Irribarre zabal batez esaten digu “Andra Mari ikastola nire lehen hezkuntza zentroa izan da eta hori ez dut inoiz ahaztuko, gainera hezkuntza ona jaso dudala uste dut eta horrela nabarmendu di-date batxilergoa egitean”. Beno, Miren, esatari bezala edo laborategi batean, baina orain bezain ondo jarrai dezazu-la! Ondo izan!

Zoriontsu ageri da Eneko Lazkoz 26 urteko gazte Etxarriarra aurten Nafa-rroako 8 bertsolaririk onenen artean sartzea lortu duelako. Ikastolatik irten zenean, Boli-k batxilergoa ikasi zuen Altsasun. Ondoren eraikuntzan hasi zen lanean eta gaur egun Lakuntzako Sakana S.Coop lantegian dabil lanean. Bertsolaritzarako grina txiki-txikitatik du ordea Enekok. “10-12 urte inguru neu-zkanean hasi nintzen bertsotan. Erraza egiten zitzaidan bertsotan aritzea eta oso gustora sentitzen nintzen gaine-ra” aitortu du etxarriarrak. “Sentipenak eta pentsamenduak adierazteko beste modu bat da. Barrena askatzeko balio izaten du askotan. Fikziozko gai baten barruan kantatzeak, errealitatean esan nahi eta esatera ausartzen ez zaren gauzak kantatzeko aukera ematen du sarritan” gaineratu du Enekok, irribart-su. Azken bolada honetan gainera, one-nen pare dabil Eneko. “Nafarroako fi-nalean sartzea ohore bat eta poz han-dia izan da neretzat. Urteetako lanaren ondorio bat izan da. Sari bat. Gaine-ra bertso saio gehiagotan kantatzeko aukera ireki dit”. Aurrera jarraitzeko ilusioa dauka Enekok eta oraindik bert-solari bezala gehiago hazi daitekeela uste du. Andra Mari Ikastolan igarotako urteei buruz zera dio: “Bizitza erdia bertan pasa dut, beraz, naizenaren zatitxo bat behintzat ikastolari esker izanen da”. Ikastolan eginiko lagun askorekin er-lazioa mantentzea ere gauza ederra dela gaineratzen du Enekok”. Eneko, zorte on eta aurrera!! Egunen batean Euskal Herriko Txapelketa na-gusiko txapelarekin ikusiko zaitugu eta!

Xanti Lopetegi(Lakuntza, 31 urte)

Miren Galarza(Iturmendi, 25 urte)

Eneko Lazkoz(Etxarri Aranatz, 31 urte)

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOAHARRAPAZAK / N


Mendi taldearen oharraFinantzazio plana bide onetik doa, baina oraindik hainbat urrats

falta dira proiektua martxan jartzeko

Mendi taldearen oharra. Horixe izan da urte hauetan gure ibilaldien berri eman eta parte hartzera animatzeko etxeetara bidali dugun papertxoaren goiburua. Urtean 12 bat proposamen, mendizaletasunaz, naturaz eta kultu-raz gozatzeko helburuarekin. Gaur egun, horietako bati besterik ez diogu eusten, Candanchun eskiatzera joate-koari, alegia, arrazoi askorengatik, baina batez ere gu harrapatu gintuen ideia hark ez duelako segidarik izan. Taldean ibili garenok zahartu gara, gure umeak handitu dira, batzuek hanka bat ikastolatik kanpo dugu jada... baina ez dugu aldizkariak ematen digun aukera galdu nahi, azkenekoz bada ere, mendizaletasunak (etxekoak, bertakoak) dituen gauza on guztiak gogoratzeko eta ani-matzeko gurasoak horrelako ekimenak sortzera. Primeran pasatu dugu urte hauetan, sekulako abenturak bizi izan ditugu, esperientzia aberasgarriak: kobazuloetara sartu, trikuharrietan altxorrak bilatu, elurrak Pirinioetako herri

galdu batean harrapatu, gaua basoan eman suaren in-guruan, Olentzeroren bila ibili, eskalatu, tirolinan ibili, Baldorba (eta beste toki pila bat) ezagutu, bainatu... Bi adibide: urte batez, maiatzean, autobusa hartu eta Gipuzkoako kostaldera joatea pentsatu genuen: Pasaia-raino joan, hantxe txalupa hartu (Pakito, ez txokolateroa ez, izurdea, ikusi genuen) eta Ulia mendian zehar ibilaldi zoragarria egin genuen, Donostiara jaisteko gero, Zurrio-la hondartzara. Amaitzeko, bainu eder bat hondartzan. Beste urte batez Santa Marinara igo ginen. Ermitaren ondoko aterpetxean lo egin eta biharamunean Hiruaitze-ra joan ginen. Pentsa, sekulako abentura etxe ondoan! Gure inguruan sekulako sorpresak daude deskubritzeko, toki bereziak, benetako altxorrak, eta behar den baka-rra? Gogoa. A, eta mendiko botak... eta zira, neguan. Eta ez ahaztu ogitarteko goxo bat... eta ura... baina batez ere, gogoa!

• Aralarrean, Balerdiko bidean. • Aralarrean, kobazulo batean.

• Ata haranean.• Adi mendi tontorrean.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA OLGETAN


LARRAZA ARDOAK

Tel.: 948 46 00 14Zugarreta, 2

ETXARRI ARANATZ

MODALarrañeta Kalea

ETXARRI ARANATZTel.: 948 460 352

traskil

Gizakiok bizirauteko eginak gaude. Gainerako animalie-kin dugun berezitasuna geure adimen mota ezberdinetan datza. Adimen horiek dira, hain zuzen ere, era baikorrean elkarbizitzen ikasteko baliatzen ditugunak, hots, pentsa-mendu eta ekintza eraginkor eta justuen arteko erlazioa ahalbideratzen dutenak.Gaur egun, bizirauteko bide asko baditugu ere, elkarbizit-zarako ditugunak ez dira horrenbeste. Biziraute eta elkarbizitzaren arteko batasunak norba-nakoaren ongizatea dakar, batzuek “zoriontasun” deitzen dutena.Nork ez du ongizatea hartzen bere bizitzako helburutzat? Baina, zein bide balia ditzakegu helburu hori lortzeko?Bide nagusia pertsona bat sostengatzen duten lau zutabeetan oinarritutako elkarbizitzarako heziketa da: balio etikoak, bizitzari aplikatutako pentsamendua, emozioen erregulazioa eta gi-zarte- gaitasunak. Hau da, heziketa integrala.Pentsamenduari dagokionez, adimena heziketa-rekin garatzen den gaitasun genetiko gisa uler-tu behar dugu, hala hezkuntza- instituzioetan, nola gizartean.Howard Gardner psikologo iparramerikarraren inteligentzia anitzen teoriak (1995) EEBBetako hezkuntza- sistema goitik behera aldatu zuen XX. mende bukaeran. Gehiegi laburtzeko arriskua badago ere, esan dezake-gu Gadnerrek zortzi adimen aipatzen zituela, pertsona bakoitza bereziki garatuak dituen horietako bi edo hirutik abiatzen delarik:- Bi adimen arrazional abstraktu, hizkuntzalaritza eta ma-tematika, ikuspegi tradizionaletik arrakasta akademikoaren arduradun izango liratekeenak eta Ilustrazio garaitik irakaskuntzan ditugunak. Hala ere, hezkuntzak horiek asko garatu arren, ez digute gizarte mailan eta maila pertso-nalean arrakasta ekarriko eguneroko bizitzako gatazka- egoeratara aplikatzen ez baditugu, behintzat.- Lau adimen zehatzagoak (espaziala, zinetikoa, ekolo-gikoa eta musikala), Hezkuntza Administrazioetan hainbat ikasgai berriren bitartez (Musika, Teknologia, Informatika, Gorputz Hezkuntza...) garatzea proposatzen direnak edota lehendik bazeuden beste ikasgai batzuen curriculuma al-datuz txertatu direnak.- Bi adimen pertsonal (intrapertsonala eta interpertsona-la), hein handi batean arrakasta akademiko eta gizarte mailako zein maila pertsonaleko arrakasta suposatzen dutenak. Horiek baitira, norbera eta ingurukoak onartzeneta ulertzen laguntzen digutenak.

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA BARRA BARRA


Nork hezten du baloreetan?

¿QUIEN EDUCA EN VALORES?

Los seres humanos estamos programados para sobrevivir. La con-junción de supervivencia y convivencia permite el bienestar per-sonal, lo que algunos llaman “felicidad” ¿Quién no persigue como objetivo de vida el bienestar? Pero ¿qué medios tenemos a nuestra disposición para conseguir tal objetivo? El principal medio es la edu-cación para la convivencia, entendida como un proceso de desa-rrollo de los cuatro pilares que sustentan a la persona: los valores éticos, el pensamiento aplicado a la vida, la regulación de emociones

y las habilidades sociales. Respecto al pensamiento, debemos remitir a la inteligencia como potencial genético que se desarrolla con la educación, tanto en las instituciones educativas como en la sociedad. En cuanto al factor emocional, la libertad en la toma de decisiones nos la proporciona la regulación, que no es más que la intervención del pensamiento entre estímulo y respuesta, evitando las emociones perjudiciales que se suelen producir en los conflictos, principales enemigos de la reflexión. El aprendizaje de habilidades sociales per-mite conjugar la defensa de los derechos propios con el respeto a los derechos ajenos.

Leonor Perez CasajusHezitzailea

Alderdi emozionalari dagokionez, esan dezakegu haus-narketaren etsairik handienak gatazketan sortzen diren emozio negatiboak direla. Emozio horiek erregulatzen ez baditugu euren morroi bihur gaitezke. Erregulazioak, hots, estimulu eta erantzunaren arteko pentsamenduaren in-terbentzioak, askatasuna ematen digu erabakiak hartze-rakoan.Gizarte- gaitasunen aprendizaiak norberak sentitzen due-na besteen duintasuna errespetatuz adierazten laguntzen digu, hau da, norberaren eta besteen eskubideen elkarke-ta egiten laguntzen digu.Hala eta guztiz ere, adimen arrazionala, adimen emo-

zionala eta gizarte- gaitasunak ezin dira kontzientziaren interbentziorik gabe garatu, alderdi etikoa txertatu gabe, alegia. Azken batean, norbere eta besteen duintasun kont-zeptu gisa labur genezake, eta praktikan, norberarentzat eta besteentzat onuragarriak izango diren erabakiak hartuz gauzatuko ge-nuke.Gaur egun, heziketa zentroek duten hel-burua pertsonaren lau zutabeak Elkarbizitza Planetan garatzea da. Irakasleak formatzen ari dira eta ikasten duten heinean irakasten

dute. Bizi dugun garaiak aurrerapen azkarrak eskatzen ditu.Lana gogorra da, baina beharrezkoa eta motibagarria. Dena den, aurrera eraman ahal izateko heziketaren beste eragile handiarekin partekatu behar dugu: familiarekin. Helduok eragozpen handiak ditugu hezteko (denbora, pre-sa, komunikabide eta teknologia berrien eragina...). Kontra ditugun faktoreei aurre egiteko norabide berean arraun egin beharko genuke, indarrak batu, belaunaldi berriak askeak, arduratsuak eta autonomoak izan daitezen.Bukatzeko, heldua bere bizitza pertsonalean eta hezte-rakoan lagunduko duten ideia batzuk aipatu nahi ditut:Gehiago berotzen du pospolo bat pizteak suari buruz hitz egiten aritzeak baino. Hezi dezagun adibideen bitartez, ez dezagun eskatzen dugunaren aurkakoa egin: “nik oihu egiten dut haserretzen naizenean, baina zuk ez duzu oihu egin behar haserretzen zarenean”.Ez dakit zer egingo dudan, baina lasai egingo dut; inor mindu gabe. Lasaitasuna landuko dugu, gatazka baten erantzuna atzeratuz, etikoki lantzeko denbora izan de-zagun.Eta José Saramagoren aipamen batekin bukatuko dut: Bizitza aldatzeko, bizitzaz aldatu behar da. Ikasten eta irakasten jarraitzearen erabaki pertsonala da geure izate propioa eta besteena hobetzeko daukagun tresna.

IGOAarraindegia

Tel.: 948 46 48 03Uriz, 33

31830 LAKUNTZA (Nafarroa)

BAKARREKO ETXEA

ELKARTEA

BAKAIKU

Ariane Atxa

Barbara Pugla

Ikasleak LH5B

Intza Insausti

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA KOMIKIA


Leire Olazaran

Irati Lizarraga

Maitane Ondarra

Marina Zabala

Oihan Soto

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D I

L A KUN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA KOMIKIA


ALDABIDE KIROL ELKARTEAARBIZU

MAPFRE ETXARRI ARANATZ

Erkuden Urteaga San Roman

Tel.: 948 46 10 55Faxa: 948 46 17 [email protected], 431820 ETXARRI ARANATZ

- Pentsio planak- Bizitza-aseguruak- Osasun aseguruak.....

Zatoz zure etorkizunaaseguratzera!

gurekinET

XA

RRI

AR

ANA

TZ

ARBIZU

B A K A I K U

I T U R M E N D IL A K

UN

TZ A

ARRUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZAR

RAGAB

EN

GOA

gurekin

ET

XA

RRI

AR

AN

ATZ

ARBIZUB

AK A I

K U

I T U R M E N D I

L A KU

N T Z A

AR

RUAZ

U

UH

ARTE

ARAKIL

AR

AKIL

ERGOIENA

LIZARRAG

ABE

NGOA

gurekin

Salgaiherrietako festetan, ikastolan ...

lor ezazu zure kamiseta

Xuxurla-1

Documents

Transcript of Xuxurla-1