· Web viewHaur Hezkuntzan, ebaluazioa hezkuntza-prozesuaren parte da, ohikoa eta iraunkorra....

IKASTURTEKO PROGRAMAZIOA – HAUR HEZKUNTZA 4 URTE

Ikasturteko programazioa

4urte

© giltza 1

giltza

EUSKADI


Aurkibidea

1. Oinarrizko gaitasunak eta hezkuntza-xedeak

2. Helburuak

3. Ebaluazio-irizpideak

4. Edukiak

5. Zehar-lerroak6. Ebaluatzeko tresnak eta prozedurak7. Metodologia8. Espazioa eta denbora nola antolatu9. Ikasmaterialak eta baliabide didaktikoak10. Aniztasunaren trataera11. Nola sustatu:

- Ahozko adierazpena, eta hizkuntza idatzira hurbiltzea- Autonomia-ohiturak hartzea- IKTak erabiltzea

12. Etxekoen eta eskolaren arteko harremana13. Jarduera osagarriak eta eskolaz kanpokoak

14. Programazio didaktikoa emaitzetan islatzen den baloratzea

© giltza 3


1. Oinarrizko gaitasunak

Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna

Zenbait hizkuntza mota erabiltzea, ideiak, sentimenduak, emozioak, gogoetak, iritziak eta bizipenak adierazteko.

Komunikazio-egoerarekin bat datozen ahozko mezuak adierazteko eta ulertzeko gaitasuna eskuratuz joatea. Gizarteak komunikazio-trukerako ezarritako arauak eta hitzarmenak errespetatzea.

Matematikarako gaitasuna

Ingurune hurbileko egoeretan sortzen diren problemak ebazteko estrategiak aplikatzea.

Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna

Ingurune fisikoaz eta pertsonek hura zaintzeko edo hondatzeko orduan duten eraginaz jabetzea.

Gorputz-, pertzepzio- eta motrizitate-gaitasunak garatzeko trebetasunak eskuratzea. Norberaren gorputza eta haren posibilitateak ezagutzea eta kontrolatzea.Erantzukizuna eta besteenganako nahiz norberarenganako begirunea erakustea. Besteekin komunikatzea eta ingurune natural eta sozialarekin harremanetan jartzea.

Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna

Familia- eta eskola-bizitzan parte hartzea, prest agertuz, lankidetza eskainiz eta ekimena hartuz.

Materialak eta baliabideak modu ordenatu eta arduratsuan erabiltzea.

Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna

Ikus-entzunezko hizkuntza, eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak ezagutzeko interesa eta eta jakin-mina erakustea.

Giza eta arte-kulturarako gaitasuna

Plastika-hizkuntzaren elementuak ezagutzea, hainbat elementu, material eta teknikarekin esperimentatuz.

Ikasten ikasteko gaitasuna

Motibazioa, norberaren buruarenganako konfiantza eta ikasteko zaletasuna sustatuko dituen gaitasun-sentimendua lortuz joatea.

Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

Harremanetarako, lankidetzarako eta talde-lanerako trebetasunak eskuratzea.

© giltza 4


2. Helburuak

Norberaren ezagutza eta autonomia pertsonala

- Gorputza eta haren funtzioak gero eta hobeto ezagutzea, eta gorputzaren ekintza- eta adierazpen-aukerak zabaltzeko trebetasunak garatzea. - Nork bere gorputzaren koordinazioa eta kontrol dinamikoa menderatzea. - Nork bere eta ingurukoen sentimenduak, emozioak, beharrizanak edo gustuak identifikatzea, eta haiek izendatzeko, adierazteko eta komunikatzeko gai izatea.- Ikaskideak errespetatzeko, haiei laguntzeko eta haiekin elkarlanean jarduteko ohiturak garatzea. - Jolasa gozatzeko, ikasteko, adierazteko eta ingurukoekin komunikatzeko erabiltzea. - Oinarrizko osasun-, higiene- eta ongizate-beharrizanak betetzeko ohiturak eta jarrerak hartuz joatea.- Autonomia-, ordena- eta erantzukizun-ohiturak garatzea, eguneroko bizimoduko jarduerak egiteko. - Ekimena pixkanaka-pixkanaka garatzea.

Ingurunearen ezagutza

- Ingurune fisikoa ezagutzeko interesa izatea, aztertzea, eta bertako objektu eta elementuak manipulatzea, ezaugarriak eta funtzionamendua ikertuz.- Ingurumena zaintzeko eta errespetatzeko jarrerak garatzea, eta pixkanaka jabetzea guztiok hura babesteko eta hobetzeko dugun erantzukizunaz.- Matematikarako trebetasunak lantzen hastea, bildumak eta elementuak manipulatuz, ezaugarriak identifikatuz, eta erlazioak ezarriz, multzokatzeko, sailkatzeko, sailkatzeko, ordenatzea eta kuantifikatzea.- Zenbakiak ezagutzea eta erabiltzea, eta eragiketa matematikoak (deskonposizioa eta batuketa) egiten hastea. - Hainbat forma lau eta gorputz geometriko ezagutzea eta identifikatzea.- Ingurune naturaleko oinarrizko osagaiak eta haien zenbait harreman, aldaketa eta eraldaketa ezagutzea eta balioestea. - Gure erkidegoko jaietan eta ohituretan parte hartzea, haietaz gozatuz eta kultura-adierazpenak izateagatik balioetsiz. - Ezaugarri jakin batzuk dituzten gizarte-taldeetan parte hartzea, eta haietako kideen zereginak eta funtzioak identifikatzea.- Ingurukoekin harreman orekatua izatea, gizartean jokatzeko arauak pixkanaka barneratuz eta nork bere jokabidea arau horietara egokituz.

Hizkuntzak: komunikazioa eta adierazpena

- Hizkuntza ideiak eta sentimenduak adierazteko, komunikatzeko, irudikatzeko, ikasteko eta gozatzeko tresnatzat erabiltzea. - Ahozko hizkuntza ingurukoekin harremana izateko eta bizikidetza arautzeko tresna izateagatik balioestea. .

© giltza 5


- Emozioak, sentimenduak eta ideiak adierazteko hainbat hizkuntza mota erabiltzea (hitzezkoa, gorputzarena, plastikoa, musika), aukeratzerakoan kontuan izanik asmoa eta egoera. - Beste haur batzuen eta helduen asmoak eta mezuak ulertzea, pixkanaka elkarrizketetako arauak aplikatuz.

- Literatura-testuak ulertzea eta errezitatzea, gozatuz eta interesa erakutsiz.- Egile eta obra garrantzitsuen bidez arte guztietara hurbiltzea eta arte-adierazpeneko jardueretan askotariko teknikak baliatzea. - Arterako sena eta sormena garatzea, gorputz-hizkuntzaren, musika-hizkuntzaren eta plastika-hizkuntzaren adierazpenetara hurbilduz. - Irakurketa eta idazketa gizartean nola erabiltzen diren jakiten hastea, eta komunikatzeko, informatzeko eta gozatzeko tresnatzat balioestea.

- Tresna teknologikoak erabiltzen hastea, informazioa bilatzeko, adierazteko eta ikasteko.

© giltza 6


3. Ebaluazio-irizpideak

Norberaren ezagutza eta autonomia pertsonala - Pixkanaka gorputz-eskemaz jabetuz doala erakustea, eta gero eta hobeto

kontrolatzen duela, bai osorik, bai atalka.

- Gorputz atalak identifikatzea, izendatzea, eta norberaren eta besteen gorputzean non dauden jakitea.

- Zentzumenak bereiztea, eta haien bidez sentipenak identifikatzea.

- Nork bere buruaren irudi errealista eta positiboa garatzea. - Desberdintasunak errespetatzea, eta pixkanaka ingurukoei laguntzeko eta haiekin elkarlanean aritzeko jarrerak hartzea. - Gorputzaren bidez emozioak eta sentimenduak adieraztea.- Ohiko ingurunetan jokoetan parte hartzea, arauak onartuz, eta mugimendu-trebetasunak eta manipulatzeko gaitasuna garatzea.

- Nork bere premiak (zaintza, higienea, elikadura, atsedena eta osasuna) asetzeko jarduerak autonomiaz eta ekimenez egitea.

- Eskolaz kanpoko jardueretan lan-, ordena- eta erantzukizun-ohiturak pixkanaka hartzea.

Ingurunearen ezagutza - Ingurune hurbileko objektuak eta elementuak bereiztea eta haiengan eragitea.

- Ingurumena zaintzeko eta errespetatzeko jarrera erakustea, eta hura babesteko jardueretan parte hartzea.

- Elementuak eta bildumak multzokatzea, sailkatzea eta ordenatzea, berdintasunei eta desberdintasunei erreparatuta.

- Zenbait magnitude bereiztea eta konparatzea, eta bildumak kuantifikatzea, zenbakiak erabiliz.

- 1etik 6ra arteko zenbakien grafiak bereiztea. - Zenbakiak deskonposatzen eta batuketa errazak grafikoki kalkulatzen hastea.

- Zenbait forma lau eta gorputz geometriko ezagutzea eta identifikatzea: zirkuluak, karratuak, triangeluak, laukizuzenak, esferak zilindroak eta kuboak.

- Oinarrizko espazio- eta denbora-nozioak erabiltzea.

- Ingurune naturala ikertzeko interesa erakustea. - Ingurune naturalaren osagai batzuk identifikatzea, izendatzea eta erlazionatzea.

- Urtaroen berri izatea, eta zer aldaketa dakartzaten eta pertsonen eguneroko bizimoduan zer eragin dituzten jakitea.

- Inguruko animalia batzuk identifikatzea eta sailkatzea, kontuan izanik zenbait ezaugarri.

- Zenbait animaliaren bizi-zikloaren berri izatea.

© giltza 7


- Hainbat landare mota bereiztea, eta pertsonek zertarako erabiltzen dituzten jakitea.- Gure erkidegoko jaietan eta ohituretan parte hartzea, haietaz gozatuz eta kultura-adierazpenak izateagatik balioetsiz.

- Inguruko gizarte-talderik adierazgarrienak, haien ezaugarrietako batzuk eta erkidegoari eskaintzen dizkioten zerbitzu nagusiak zein diren jakitea.

- Ezaugarri jakin batzuk dituzten gizarte-taldeetan parte hartzea, eta haietako kideen zereginak eta funtzioak identifikatzea.

Hizkuntza: komunikazioa eta adierazpena- Ahozko hizkuntza erabiltzea ideiak eta sentimenduak adierazteko eta komunikatzeko,

eta bizikidetza arautzeko ezinbesteko elementu bat izateagatik balioestea. - Komunikazio-egoeretan arretaz eta errespetuz entzutea. - Inguru hurbileko testu idatziak ezagutzeko interesa erakustea; haiek erabiltzen eta haien helburuak ulertzen hastea, eta kode idatziaren zenbait ezaugarriren berri izatea.- Ikasgelan irakurtzea eta idaztea suertatzen denean interesa erakustea eta parte hartzea.

- Ahozko mezuak ulertzea: ipuinak, literatura-lanak, deskribapenak, azalpenak, elkarrizketak, kontakizunak, esaera zaharrak, abestiak, igarkizunak, bertsoak… - Intonazioa eta ahoskera zainduz esatea buruz ikasitako kontakizunak, ipuinak, gertaerak, esaera zaharrak, abestiak, igarkizunak, aho-korapiloak eta hitz-parrastak.

- Testu errazak antzeztea.

- Ikus-entzunezko, arte- eta teknologia-hizkuntzetako bitarteko, material eta teknikak erabiliz adieraztea eta komunikatzea.

- Kolore primarioak eta haien nahasteak identifikatzea.

- Zenbait artista adierazgarriren berri izatea. - Gorputzaren, objektuen eta musika-tresnen bidez soinua sortzeko aukerez ohartzea.- Abestiak buruz ikastea eta abestea.- Estetikarako sena garatzea eta zenbait motatako artelanak errespetatzea.

4. Edukiak 4 urte

Norberaren ezagutza eta autonomia pertsonala

1. blokea. Gorputza eta norberaren irudia • Zentzumenak: ikusmena, entzumena, usaimena, dastamena eta ukimena. K• Zentzumen-organoak: begia, belarria, sudurra, mihia eta larruazala. K

2. blokea. Jolasa eta mugimendua

© giltza 8


• Ikusizko arreta eta pertzepzio espaziala garatzea. P• Joko-arauak betetzea, gozatzea eta jokoa praktikatzea. P• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza: joko-arauak. B

3. blokea. Jarduera eta egunerokotasuna • Kontsumo-hezkuntza: ikasgelako materialak zaintzea. B• Koordinazioa eta kontrola esku-trebetasunetan eta tresnak erabiltzeko moduan. P• Mahai-tresnak eta ahozapia erabiltzea. P• Ohiturak (erantzukizuna): elektrizitaterik alferrik ez galtzea eguneroko jardueretan. B

4. blokea. Norberaren zaintza eta osasuna • Ohiturak (autonomia): arropa nork bere kabuz janztea eta eranztea; aurpegia, eskuak eta hortzak garbitzea. B• Ohiturak (ordena eta erantzukizuna): ikasgelako materialak ordenatzea eta paperontzia erabiltzea; papera, beira eta plastikoa birziklatzea. B• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza: hitz egiteko txanda errespetatzea. B• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza: pertsonen arteko desberdintasunak errespetatzea. B• Emozio-hezkuntza: tristura, haserrea, zoriona; beldurra, maite dena gogoan izatea, pena. B • Osasun-hezkuntza: gorputza zaintzea, ekintzak eta elementuak; aire zabaleko jarduera fisikoak; askotariko elikagaiak jatearen garrantzia; higienea elikagaiak erabiltzean. B• Ohiturak (erantzukizuna): izaki bizidunak zaintzea eta errespetatzea. B• Bide-hezkuntza: garraiobideetako jokabide egokia. B

Ingurunearen ezagutza

1. blokea. Ingurune fisikoa: elementuak, harremanak eta neurria • Eskolako aretoak, objektuak eta jarduerak identifikatzea. P• Etxebizitzako aretoak eta objektuak identifikatzea. P• Zerbitzuekin eta haietako langileekin zerikusia duen lexikoa: garraiobide publikoa, segurtasuna, garbitasuna, osasuna, hezkuntza… K• Sexu-berdintasunerako hezkuntza: lanbideak. B• Herriarekin eta hiriarekin zerikusia duen lexikoa: baserria, traktorea, eraikinak, garraiobide publikoak… K• Kolore laranja, berdea, morea, urdina, gorria, horia, marroia, zuria eta beltza: identifikatzea eta bereiztea. P• 1, 2, 3, 4, 5 eta 6 zenbakiak: kantitatea. P• 1, 2, 3, 4, 5 eta 6 zenbakiak grafiarekin eta adierazten duten kantitatearekin erlazionatzea. P• Lerro irekiak eta itxiak. K• Zirkuluak, karratuak, triangeluak, laukizuzenak, esferak eta zilindroak. K• Landutako formak inguruko objektuetan identifikatzea. P• Espazio-nozioez eta kantitate-nozioez jabetzea eta berez erabiltzea. P• Bi eta hiru elementuko eta ezaugarri bateko (kolorea, tamaina edo forma) segidak.

© giltza 9


K• Elementuen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak identifikatzea. P• Irudi bateko akatsak identifikatzea. P• Bi kategoriako sarrera biko taulak interpretatzen hastea. P• Objektuetan aurkako ezaugarriak identifikatzea. P• 3, 4, 5 eta 6 zenbakiak: deskonposizioa. P• Irudi bidezko batuketak ulertzea eta egitea. P• Irudi bidezko batuketen bidez ebatzi beharreko problemak ebazten hastea. P• Zenbakizko segida logikoak. K

2. blokea. Natura ezagutzen hastea • Udazkeneko eguraldiaren eta elikagaien ezaugarriak bereiztea. P• Uharteen ezaugarriak identifikatzea. P• Lehorreko animaliekin eta haien ezaugarri morfologikoekin zerikusia duen lexikoa: arranoa, oreina, otsoa, hegoak, hankak, isatsa. K• Uretako animaliekin eta haien ezaugarri morfologikoekin zerikusia duen lexikoa: olagarroa, marrazoa, balea, hegatsak, isatsa, hankak, maskorra. K• Ingurumen-hezkuntza: birziklatzea; animaliak zaintzea eta errespetatzea. B• Neguko eguraldiaren ezaugarriak identifikatzea (elurra eta hotza) eta sasoiko elikagaiak ezagutzea (mandarina, kuia, intxaurra eta hurra). P

• Udaberriko zenbait basalandarerekin zerikusia duen lexikoa: mitxoleta, basa-marrubia, izpilikua… K• Udaberriko eguraldiaren ezaugarriak (eguzkia, hodeiak, zaparradak…) eta urtaroko elikagaiak (marrubiak, gereziak, mizpirak) identifikatzea. P• Usain-belarrak eta belar jangarriak. K• Eguneko hiru otorduak eta elikagaien jatorria identifikatzea. P• Landare-jatorriko eta animalia-jatorriko elikagaiak. K• Udako eguraldiaren ezaugarriak (eguzkia, beroa, euri gutxi…) eta urtaroko elikagaiak (abrikotak, aranak, mertxikak, angurria, meloia) identifikatzea. P• Ilargiaren aldiak bereiztea. P

3. blokea. Kultura eta bizitza gizartean

• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza: senideen arteko harremanak sustatzea. B• Giza eskubide- eta bake-hezkuntza: aniztasuna errespetatzea. B• Gabonetako ohiturak: zuhaitza. K• Inauterietako ohiturak eta tradizioak identifikatzea: mozorroak eta maskarak. P

Hizkuntzak: komunikazioa eta adierazpena

1. blokea. Hitzezko hizkuntza • Ipuinaren argumentua ulertzea. Pertsonaiak eta haien ekintzak bereiztea. P• Abestiak, aho-korapiloak, poemak, hitz-parrastak, esaera zaharrak eta igarkizunak: ulertzea, buruz ikastea eta esatea. P• Ikasitako lexikoa ulertzea eta erabiltzea. P• Ahozko adierazpena garatzea. P

© giltza 10


• Pertsonak eta paisaiak deskribatzea adjektiboen bitartez. P • Lau egoerako denbora-segida bat ulertzea eta adieraztea. P• Denbora-segida batean edo hurrenkeran datozen jarduerak ulertzea eta ordenatzea. P• Testu motak: Gabonetako zorion-txartela; albistea; errezeta. K• Komunikabideak: telebista, ordenagailua, gutuna, telefonoa, irratia eta prentsa. K• Begi-eskuen koordinazioa marra bertikal eta horizontal gurutzatuak; inklinatu lotuak; bertikal eta horizontal lotuak; kurbatu lotuak; goranzko begizta-formakoak; kurbatu izurtuak; poligonal zuzenak eta inklinatuak; kurbatu kiribilak; poligonal bertikal eta horizontalak marraztean. P

2. blokea. Ikus-entzunezko hizkuntza eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak • Tresna teknologikoak (ordenagailua) komunikazio elementu bezala erabiltzen hastea. P

3. blokea. Arte-hizkuntza • Kolore horiaren, gorriaren, urdinaren, zuriaren eta beltzaren nahastea esperimentatzea. P• Zenbait teknika plastiko aplikatzea: argizari gogorrak, tenperak, pintzela eta koloretako arkatzak; ur-azukretan bustitako klarionak; argizari bigunekin eta plastilinarekin enpastatzea; paper tolestua eta paper ebakia; collagea eta errotuladoreak. P• Egile ospetsuen artelanekiko sentiberatasuna: Wassily Kandinsky, Jaime Mercadé, Eduardo Txillida, Joaquín Sorolla, Joan Miró eta Gustav Klimt. B• Pintura, eskultura eta arkitektura estimatzea artelanak izateagatik. P• Pinturan, eskulturan eta arkitekturan ikusizko elementuak aztertzea. P• Arkitektura-lanekiko sentiberatasuna: Burgosko Andre Maria Katedrala; Granadako Alhambra. B• Eskulturarekiko sentiberatasuna: Oroimenaren kuboak. B• Soinuak hautematea eta bereiztea; ingurukoak; atseginak eta desatseginak; gorputzarekin sortutakoak (ahoa, eskuak, oinak, hankak). P• Perkusio-instrumentuak ezagutzea: panderoa, marakak, kaxa txinatarra, pandereta, karilloia, triangelua, kriskitinak, kaskabiloak, danborra, kanpaia. P• Hari-instrumentuak ezagutzea: gitarra, harpa, biolina, kontrabaxua. P• Haize-instrumentuak ezagutzea: oboea, saxofoia eta tronpeta. P• Musika-sorkuntzara hurbiltzea entzunaldien bitartez: Sable-dantza, Jostailuen sinfonia eta Txinatar dantza; 17. estudioa, 35.op., re M, Aria oihartzunean eta «Amaiera», Animalien inauteria; Udaberria, Oboerako kontzertua, Tronpetarako aria, 1. fantasia A maiorrean. P• Soinu luzeak eta laburrak, gogorrak eta ahulak, baxuak eta altuak dagozkien ikurrekin erlazionatzea. P• Intentsitatez aldatzen diren soinuak identifikatzea. P• Soinuak bereiztea altueragatik (goranzkoak eta beheranzkoak) eta abiaduragatik (geldiak eta bizkorrak). P• Pultsazioa. K• Sormena eta irudimena garatzea musikaren bitartez. P

© giltza 11


• Musika-jardueretan interesa erakustea eta gozatzea, eta entzunaldietan erlaxatzea. B

4. blokea. Gorputz-hizkuntza • Joko-egoerak antzeztea. P

© giltza 12


5. Zehar-lerroak

Zehar-lerroak curriculumeko arlo guztietan hartzen dira kontuan, eta haurra gizartean gara dadin garrantzitsuak diren balioak jorratzen dituzte: balio demokratikoak, gizalegezkoak eta etikoak.

Giza eskubide- eta bake-hezkuntza

Giza eskubide- eta bake-hezkuntzak gogoetaren bidez honako hauek lortzen laguntzen du:

- Inguru hurbileko bizikidetza-arauak ezagutzeko eta onartzeko.Ezarritako printzipioekin eta arauekin koherenteak diren jokabide-ohiturak hartzeko.Bizikidetza, ongizate kolektiboa, elkartasuna eta abar erraztera zuzendutako arau sozialak nork bere gain hartzeko.

- Bizikidetza: besteekiko errespetua, jostailuak eta gauzak partekatzea, talde-jolasetan parte hartzea… Helduenganako eta lagunenganako maitasun-adierazpenak ere esparru horretan sartzen dira.Aniztasuna errespetatzea: pertsona bakoitza desberdina dela ohartzea. Sexu-bereizkeria, kultura-bereizkeria, arraza-bereizkeria eta abar saihestea.Gatazkak bide baketsuen bidez konpontzea: elkarrizketa erabiltzea gatazkak konpontzeko. Lankidetza- ohiturak eskuratzea talde baten barruan seguru sentitzeko, eta besteen artean onartuta sentitzeko.

Sexu-berdintasunerako hezkuntza Lanaren helburua eta edukia bi sexuen erabateko errespetua garatzea da, inolako bereizketarik egin gabe.

- Ikasgelan jolas-eremuak edo txokoak sortzea eta, hartara, bizipena erraztea bi rolen sinbolizazioaren bidez.Eguneroko bizitzako jarduerak sexu batek zein besteak bete ahal izatea gauza normaltzat hartzea.

Osasun-hezkuntza

Osasun-hezkuntzak honako esparru hauek hartzen ditu, besteak beste:

- Elikadura: dieta orekatua egitea.Jarduera fisikoa: gorputza ezagutzea, koordinazioa, kontrol orokorra eta zatikakoa. Zehaztasuna garatzea eta mugimendua kontrolatzea, eta talde-jardueretan parte hartzea.Istripuei aurrea hartzea: eguneroko bizimoduko arriskuez kontzientzia hartzea, beldurrik edo segurtasun faltarik sortu gabe.Norberaren zainketa: higiene- eta osasun-ohiturak garatzea..Oreka psikikoa eta emozionala: harreman afektiboak, talde barruko rolak, interesak, motibazioak…

© giltza 13


Bide-hezkuntza

Helburua herritar kontzientzia garatzea izanik, espazio publikoan ibiltzeko oinarrizko arauak ezagutarazten dira; esate baterako:

- Kalea nondik zeharkatu behar den jakitea.Norberaren etxea eta kalea kokatzea.Semaforoaren koloreak interpretatzea.Udaltzainak identifikatzea.

Ingurumen-hezkuntza

Helburua haur bakoitza bere ingurunearekin harremanetan jartzea eta harreman hori errespetuzkoa izatea da. Horretarako lortu nahi da haurra kritikoa izatea, gizarte-arazoekiko elkartasuna erakustea eta gizartean duen zereginaz jabetzea.

- Ingurumen-kontzientzia garatzea. Ingurumen-arazoekin sentibera bihurtzea.Ingurumenarekin zerikusia duten zenbait bizipen izatea.Ingurumena babestearen aldeko jardueretan parte hartzea.

Kontsumo-hezkuntza

Kontsumo-hezkuntzaren bidez haurra ohartuko da zein diren funtsezko beharrizanak eta zein ez.

- Jostailuak eta bestelako materialak behar bezala zaintzea.Festetan, urtebetetzeetan eta abarretan gauza gutxiago eskatzea.Otorduetan gehiegikeriarik ez egitea eta mizkina ez izatea.

© giltza 14


6. Ebaluatzeko tresnak eta prozedurak

Haur Hezkuntzan, ebaluazioa hezkuntza-prozesuaren parte da, ohikoa eta iraunkorra. Halakoa izanik, datu garrantzitsuak eskuratzeko bide ematen du, eta ondorioz, erabakiak hartzen laguntzen du, ikasteko eta irakasteko prozesuak hobetzeko.

Ebaluazioaren xedea barneratutako ezaguerak identifikatzea da; halaber, arlo bakoitzeko ebaluazio-irizpideen arabera jakitea haur bakoitzak zenbateraino lortu dituen helburuak, eta zer erritmo eta zer-nolako bilakaera izan dituen.

Ebaluazioak hezigarria, etengabea eta globala izan behar du. Globala izanik, nortasunaren alderdi guztien garapena aztertzea ahalbidetzen du, baita etapako helburu orokorretan nahiz arloz arlokoetan jasotako gaitasunak baloratzea ere. Etengabea da, ezin baita hezkuntza-prozesutik banandu. Hezigarria da, hezkuntza-prozesua arautzen eta orientatzen laguntzen baitu, prozedurak eta emaitzak hobetuz, eskura jartzen duen informazio guztiari esker.

Haur Hezkuntzako ebaluazioa eta ikasteko eta irakasteko prozesua estuki loturik daude. Etapa honetan bereziki erreparatuko zaie ikasle bakoitzaren ezaugarriei, ebaluazioak benetan balio dezan, haurraren garapenean eta ikasprozesuan zer gertatzen den detektatzeko, aztertzeko eta baloratzeko. Hala, aukera sortzen da hezkuntza-jarduna ikasle bakoitzaren beharrizanetara moldatzeko.

Ebaluazioa hiru modutara egitea proposatzen da:

- Hasierako ebaluazioa: ikaslea ikasturte-hasieran nola dagoen erakusten digu. Hasierako ebaluaziorako proposatzen ditugun tresnak banakako behaketa eta gurasoekiko elkarrizketa dira.

Etengabeko ebaluazioa: ikasleak ikaskuntza-prozesuan egiten dituen aurrerapenak eta aurkitzen dituen zailtasunak erakusten dizkigu.

Amaierako ebaluazioa: haurrak eskuratu dituen gaitasunen berri ematen digu.

Proiektuan hainbat tresna eskaintzen dira behaketa eta ebaluazioa errazte aldera:

Hasierako ebaluazioa:― Haurraren garapenarekin zerikusia duten alderdiak aztertzeko eta baloratzeko fitxak.

― Jarrerak, autonomia eta trebetasunak aztertzeko galdera sorta. .

Etengabeko ebaluazioa:― Ohiturak aztertzeko irizpideak.

― Curriculum-edukiak baloratzeko irizpideak.

Amaierako ebaluazioa:― Ohiturak aztertzeko irizpideak.© giltza 15


― Curriculum-edukiak baloratzeko irizpideak.

© giltza 16


7. Metodologia

Metodologian islatzen da hezkuntza-jardunaren berri ematen duen eta jardun hori zehazten duen erabaki multzoa. Etapa honetako proposamen pedagogikoak diseinatzerakoan kontuan izango dira, besteak beste, haurren aniztasuna eta ikasteko erritmoak, eta talde-lana sustatuko da.

Metodologiaren oinarriak

Haur Hezkuntzako hezkuntza-jarduna zehazterakoan, hainbat ildo metodologikotatik abiatzeko aukera izanagatik ere, komeni da ekintza didaktikoaren funtsezko ideia batzuk aintzat hartzea. Honako hauek dira Haur Hezkuntzako jardunaren erreferentziak:

- Ikusmolde globala. Halako ikuspegiak haurrei lagundu egiten die ikasprozesuko esperientziei modu globalean ekiten, afektibitatearekin, adimenarekin eta adierazpenarekin zerikusia duten mekanismoak erlazionatzen baitituzte.

Ikaskuntza esanguratsua. modua esanguratsua eta zentzuduna izan dadin, askotariko erlazioak ezarri behar dira haurrek badakitenaren eta ikasi behar dutenaren artean. Horri esker ezaguerak uztartuko dira, eta posible izango da egoera batean ikasitakoa beste egoera eta inguru batzuetan aplikatzea.

Aniztasunaren trataera. erantzutea haur bakoitza bakarra dela onartzea da; bakoitzak bere historia duela; bere afektu, motibazio, beharrizan eta interesak dituela; bere estilo kognitiboa duela, etab. Horregatik, hezkuntza-jardunak irekia eta malgu izan behar du, eta askotariko aukerak eskaini behar ditu, haur guztientzat egokia izateko eta desberdintasunak errespetatzeko.

Jolasa. da etapa honetako baliabide didaktikoetan garrantzitsuenetako ba. Haurrek jolasa (mugimendu-jolasa, imitazio-jolasa, jolas sinbolikoa…) baliatzen dute ingurunea ezagutzeko, pentsatzeko eta beren nahiz ingurukoen emozioetara iristeko.

- Ikasleen jokabide aktiboa. Haurrentzat jarduna ezinbestekoa da garatzeko eta ikasteko. Eginez ikasi behar dute, prozesuetan azterketa, manipulazioa, esperimentazioa eta gogoeta baliatuz.

Ingurua edo giroa. Hezkuntza-jarduna planifikatzerakoan, argi izan behar da inguru eta giro guztiek ez dituztela ezaugarri berberak, ezta hezigarri izateko aukera berberak ere. Elementu fisikoak (materialak, espazioa, denbora), kultura arlokoak (ohiturak, arauak, balioak) eta afektuzkoak (haurren arteko harremanak, familiak, beste heldu batzuk…) erabakigarriak izan daitezke, haurren gaitasunak sustatzeko edo eragozteko. - Espazioak. Eskolako eremu guztiak dira hezkuntza-jardunerako toki egokiak,

denetan gertatzen baita ekintza-elkarrekintza-komunikazioa. Antolatzeko orduan leku horietan izan ohi direnen interesak eta beharrizanak asetzera jo behar da. Aproposak izan behar dute honako hauetarako: mugimenduak, afektua, jolasak, esplorazioa, komunikazioa, harremanak, atsedena, ikaskuntza, etab.

- Materialak. Aukeratutako materialek erraztu eta sustatu egin behar dituzte, © giltza 17


besteak beste, aurkikuntzak egitea, behatzea, sinbolizatzea eta adieraztea. Hezkuntzarako material egokiak izango dira edozein motatako elementu eta objektuak, baldin eta neska-mutikoek eta materialek elkarri eragiten badiote, eta elkarrekintza hartatik zerbait ikasten bada.

Denbora. Denbora eskolako bizimodua antolatzeko tresnatzat hartuko da; baina horrez gain, kontuan izango da neska-mutikoen nortasuna eraikitzen laguntzeko elementu garrantzitsua dela. Denbora antolatzeko modua beti izango da malgua eta naturala, aukera izateko, jarduerak ez ezik harremanak, parte-hartzea, gogoeta eta eztabaida ere sortzeko.

TIK-TAK proiektuaren orientabide metodologikoak

TIK-TAK proiektuko materialek neska-mutikoei garapen-bidean laguntzen diete, lortutakoa edo ikasitakoa finkatuz eta zabalduz; komunikatzeko, adierazteko eta ingurune soziala eta naturala ezagutzeko bideak erakusten dizkiete; beren buruaren irudi orekatua sortzen laguntzen diete, baita bizikidetzarako behar diren ohitura eta jokabideak barneratzen ere.

Proposamen pedagogikoak eta jarduerak haurren garapen- eta ikaskuntza-prozesuak errespetatuz eginak dira.

Unitate didaktikoak

Unitate didaktikoetan curriculumak Haur Hezkuntzako bigarren zikloko mailetako bakoitzerako ezarritako edukiak garatzen dira. Unitate didaktiko bakoitzeko edukiak hurrenkera jakin baten arabera antolatu dira, arlo bakoitzeko logika eta inplikatutako prozesu psikologikoak errespetatuz. Ikaskuntza-segida bakoitza ikasgelan egindako lanaren zati bat biltzen duen fitxa baten inguruan antolatuta dago.

Ikaskuntza-segida bakoitza honako hauek osatzen dute: - Aldez aurreko jarduerak: haurraren inguruko elementuak manipulatzea, elkarri eragitea,

eta esperimentatzea. - Fitxako jarduera : bi aukera daude, ikasleen heldutasunaren eta bilakaeraren arabera

erabakitzekoak.Ondorengo jarduerak : sendotzeko, zabaltzeko eta finkatzekoak.

Ipuinak

Testuen ahozko ulermena honako ikuspegi hauetan oinarrituta landuko da:

- Ulertzea, gozatzeko: ipuina ondo ulertzeak ipuinaz gozatzeko bidea ematen dio ikasleari, eta beraz, irakurzaletasuna pizten dio.

- Ulertzeak jakin-mina eta interesa ekartzen ditu, eta ateak zabaltzen dizkio fantasiari.

Ipuina sentimenduak identifikatzeko eta adierazteko tresna bihurtzen da. Irakurketa partekatuak loturak sortzeko bidea ematen du: «bestearekiko topaketa

© giltza 18


magikoa».

Ulermena lantzeko prozesuan zenbait trebetasun jartzen dira praktikan:

- Irudia irakurtzeaTestua irakurtzeaMultimedia-DVDarekiko interakzioa

Ulermen-prozesuaren aldiak honako hauek dira:

- Irakurri baino lehen: irakurgaia testuinguruan kokatzea (aurre-irakurketako estrategiak baliatzea).

- Irakurri bitartean: kontakizuna taldean kudeatzea.Irakurri ondoren: testuaren esanahia taldean eraikitzea.

Emozioak ipuinean

Alderdi emozionalek eragin erabakigarria dute Haur Hezkuntzako neska-mutikoen heltze-prozesuan. TIK-TAK proiektuan, emozio-hezkuntzak hiru oinarri nagusi ditu:

a) Oinarrizko estrategia (alfabetatze emozionala) Lotura afektiboak ezartzea. Familiarekin, erreferente diren helduekin, lagunekin eta abarrekin, bizipenak eta sentimenduak partekatuz. Taldeko kide izatearen sentimendua. Bizikidetzarako trebetasunak.

Aldizkaria

Aldizkariaren helburua honako hau da: haur askok modu informalean eskuratu duten ezagutza behar bezala aprobetxatzea. Aldizkariak aukera emango digu ikasgelan solasean aritzeko, ikasleen interesak ernatzeko, haien irudimena eta sormena pitz dezaketen irudi ikusgarriak aztertzeko, elkarrekintza guztiz hezigarriak sortzeko…

Ohituren horma-irudiak

Hartutako portaera mota bat da ohitura, haurrak une egokian aplikatzen duena, modu seguruan eta egokiro, helduen kontrolik gabe. Hiru urteko umeen kasuan estuki loturik dago eguneroko eginkizunetan norberaren autonomia garatzeari.

Ohiturak hartzeko prozesua:- Prestakuntza. Ikaslearen heldutasun-maila kontuan hartuta, helburu argi batzuk ezarri (zer

nahi dugun ohitura bihurtu), jokaerak identifikatu, eta hurrenez hurreneko ekintza txikiagotan bereizi, eta haiek gauzatzeko jarduerak prestatu behar dira. - Ikaskuntza. Aurreikusitako jarduerak praktikan jartzen dira egoera adierazgarrietan. Hasieran, okerrak onartu, baina gero eta zehaztasun handiagoa bilatzen joan beharra dago, etengabeko errepikapenen bidez (errutina bihurtuz). - Jokaeraren automatizazioa. Egoera berrietan jarduera berriak egin ahala, sustatu nahi den

© giltza 19


jokaera berezko jokaera bihurtuko zaio haurrari. - Sendotzea. Jokaera modu sistematikoan erabiltzea hala behar den egoeretan.

Plastika-lantegia

TIK-TAK proiektuko unitate bakoitzean, plastika-jarduera bat proposatzen da. Plastika-lantegia proposamen esperimentala da, askotariko teknika plastikoen bidez haurrari sormena erakusteko aukera ematen diona.

© giltza 20


8. Espazioa eta denbora nola antolatu

Espazioa

Lehenago esan bezala, eskolako eremu guztiak dira hezkuntza-jardunerako toki egokiak, eta antolatzeko orduan, leku horietan izan ohi direnen (ikasleen, familien eta profesionalen) interesak eta beharrizanak asetzera jo behar da.

Ikasgelaren antolaera

Eskolako espazioak antolatzeko moduak iraunkorrak, askotarikoak eta malguak izatea komeni da. Hona hemen aintzat izan beharreko zenbait puntu:

• Ikasleak erraztasunez mugitzeko aukera izan behar du, eta eskumenean izan behar ditu material guztiak.

• Espazio komunek harreman sozialak erraztu behar dituzte, eta talde-kontzientzia hartzen lagundu. • Banaketak funtzionala izan behar du, eta estetikoa aldi berean. • Espazioaren antolaerak haurrei behatzea erraztu behar du, irakasleak haien jarrerak baloratu ahal izan ditzan, arauak nola betetzen dituzten ikusi, eta abar.• Espazioen banaketak lana talde handian, talde txikian edo banaka egitea ahalbidetu behar du. Bestalde, talde bakoitzaren beharrei egokitutako jarduerak egin ahal izateko txokoek egon behar dute.

— 4 urte ko haurren ikasgelaren antolaera:

• Komeni da tokia uztea ikasleek jolasteko eta mugimendua eskatzen duten jarduerak egiteko. • Txokoak ondo bereizi behar dira, askotarikoak izan behar dute, eta jarduerak egiteko beharrezko material guztia egon behar da.

• Mahaiak jardueren arabera mugitzeko aukera egon behar du. • Apalategiek, armairuek eta esekitokiek haurren eskumenean egon behar dute.

• Ikasgela ahalik argitsuena izatea komeni da. • Ikasgelako liburutegia, askotariko ipuinekin. Komeni da noizean behin ipuinak aldatzea, espazioa dinamikoagoa izan dadin. Kuxinak jar daitezke zoruan, irakurraldia atseginagoa izan dadin. • Komeni da gune bat egokitzea ahozko jardueretako (ipuinak kontatzeko, mintzatzeko…); eta beste gune bat, jolaserako edo atsedenerako. • Sailkagailu bat, ikasleek beren lanak gorde ditzaten.

• Arbel bat, haurren eskumenean, marrak edo bestelako jarduerak egiteko.

Txokoak

Txokoak espazio mugatu eta egituratuak dira, asmo jakin baterako sortuak. Ikaslearen garapen eta autonomia pertsonala sustatzen dute; ikasteko gogoa pizten dute; eta esperimentatzeko eta lan-erritmoa bakoitzaren premietara egokitzeko aukera eskaintzen dute.

© giltza 21


Txokoak antolatzeko orduan, kontuan hartu behar da zenbateko espazioa dagoen, eta zenbat ikasle sar daitezkeen. Irakasleak txoko bakoitzari dagokion jarduera mota azaldu behar du, eta ikasleak txoko bakoitzeko materialak behar bezala erabiltzen jakin behar du.

Hona hemen 4 urteko haurrentzat proposatzen diren txokoak:

• Esperimentuen txokoa: lupak, ontziak, koilarak, loreontziak, ureztontzi bat, kotoia, haziak…

• Joko logikoen txokoa: buru-hausgarriak, ahokatze-jokoak, dominoak, segida-jokoak…• Irakurketaren eta idazketaren txokoa: hitzak eratzeko letrak…• Eraikuntzen txokoa: zenbait tamaina eta neurritako piezak, zurezkoak, plastikozkoak eta apar-gomazkoak; kartoizko kutxak eta hodiak, jogurt-potoak, puzzleak…

• Musikaren txokoa: musika-tresna sinpleak (panderoa, kaskabiloak, txindatak, kaxa txinatarra…), eta soinuen ezaugarriei dagozkien etiketak. • Etxearen txokoa: sukaldea, panpinak, telefonoa, armairuak, baldeak, lanbasak…

• Mozorroen txokoa: ispilua, oihalak, arropak, maskarak…• Motrizitate xehearen txokoa: harea, zerrautsa, irina, plastilina, klarionak, argizariak, paperak…• Urtaroen txokoa: urtaro bakoitzaren elementu bereizgarriak, eguraldiaren erregistroa…

Denbora

Haur-eskolako denbora hezkuntza-jarduneko elementu garrantzitsua da, haurren nortasuna eraikitzen laguntzen baitu. Eguneroko denborak ezartzerakoan, marko iraunkor batetik abiatzea komeni da, haurrek aukera izan dezaten erritmoak barneratzeko (oreka eta segurtasuna sentituz), beren beharrizanetarako (elikadura, higienea, atsedenaldia eta jarduera) astia izateko eta beren jarduerak nahierara antolatzeko (jolasak hasi, garatu eta amaitu).

Gomendagarri deritzogu ordutegi bat izateari, jardueren erregulartasunaren kontzientzia hartzeko. Denboraren planifikazioak ere malgua izan behar du, ezustekoetara edota haur bakoitzaren banakako lan-erritmora egokitzeko.

4 urteko haurren ikasgelarako proposatzen dugun lan-eskeman honako hau sartzen da: bi ipuin (unitatekoa ipuina eta betiko ipuina), unitateko fitxak (lau asterako), aldizkaria, Gidaliburuetako jarduera osagarriak eta bestelako batzuk, hala nola psikomotrizitatea, musika eta plastika.

Astelehena Asteartea Asteazkena Osteguna Ostirala© giltza 22


1.aGoizez Hasierako

ipuina: ulertzea

Hasierako ipuina:

emozioa/hiztegia

1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa

Arratsaldez 1 fitxa 1 fitxa Psikomotrizitatea Musika Txokoak

2.a Goizez 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa

Arratsaldez Jolasak Jarduera osagarriak

Psikomotrizitatea Musika Txokoak

3.a Goizez Aldizkaria 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa

Arratsaldez 1 fitxa 1 fitxa Psikomotrizitatea Plastika Txokoak

4.a Goizez 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa 1 fitxa

Arratsaldez Jarduera osagarriak

Betiko ipuina Psikomotrizitatea Musika Autoebaluazioa

© giltza 23


9. Ikasmaterialak eta baliabide didaktikoak

Ikasprozesua esanguratsua izan dadin, berebiziko garrantzia du baliabide didaktikoak eta materialak ondo aukeratzeak. Ikasmaterialak eta osagarriak aukeratzerakoan kontuan izan beharko dira hainbat irizpide:

- Haurren ekimenen eta jardueren berme izan behar dute eta ikertzeko, bilatzeko, esploratzeko eta abarretarako balio behar dute.

- Balioaniztunak izan behar dute, hainbat ekintza, erabilera eta esperientzia ahalbidetzekoak.

- Askotarikoak izatea komeni da, alderdi guztiak garatzeko modukoak: mugimendua, zentzumenak, ezagutza, hizkuntza, afektibitatea eta herritartasuna.

4 urteko ikasgelako hezkuntza-jarduna bideratzeko, honako material hauek eskaintzen dira TIK-TAK proiektuan:

Ikaslearen materiala:

- Bederatzi ipuin-aldizkari alderantzikagarri.

- Bederatzi unitate didaktiko.- Plastika-lantegia: teknika plastikoak esperimentatzeko, eskulanak egiteko eta artelanak interpretatzeko.- Eranskailuak eta trokelatuak, unitateetako fitxak osatzeko.- Etxerako txostena.- Ohituren horma-irudia eta eranskailuak.

Irakaslearen materiala eta ikasgelarako materiala:

- Hiru Gidaliburu, hiruhileko bakoitzeko bat, unitate didaktikoen garapena gidatzeko proposamen eta baliabide didaktikoekin.

- Ahozko baliabideak eta antzezpenak jasotzen dituen koadernoa.- Psikomotrizitatea lantzeko koadernoa.- Zenbakiak lantzeko koadernoa.

- Zehar-lerroak eta balioak lantzeko koadernoa.

- Bi audio-CD, unitateetako ipuinak, unitateetako abestiak, entzunaldiak, soinuak eta abestien playbackak dituena.

- Multimedia-DVDa, arbel digitalean proiektatzekoa; honako hauek dakartza: unitateetako ipuinen marrazki bizidunak, fitxa interaktiboak, unitateetako fitxak eta IKT jolasak.

- Kudeaketa-CDa, irakaslearentzako eta ikasgelarako baliabide digitalak dituena.- Unitateen horma-irudiak, bi unitateko: bata, interesguneei buruzkoa; eta bestea, aldizkariaren gaiari lotua.- Ohituren horma-irudiak.

© giltza 24


- Urtebetetzeetarako horma-irudia.- Unitateetako ipuinen laminak.- Betiko ipuinak eta betiko ipuinen laminak.- Betiko ipuinetako pertsonaia eta eszena trokelatuak.- Arte-laminak.- Fototxartelak.- Plastikozko poltsa itxigailuduna.- Maskotaren pelutxea eta hura garraiatzeko poltsa.

© giltza 25


10. Aniztasunaren trataera

Aniztasunaren trataera hezkuntza arloko edozein esku-hartzeren oinarrian izan behar da beti, hezkuntza-jarduna ikasle bakoitzaren ezaugarri, beharrizan, interes eta ikasestiloetara moldatzeko, adin hauetan berebiziko garrantzia baitute bakoitzaren erritmoak eta heltze-prozesuak.

Haur bakoitzaren beharrizanei erantzuteko eta haur guztiek etapako helburuak diskriminaziorik gabe erdiesteko, ezinbestekoa da ikastetxe guztietan aniztasuna kudeatzeko neurriak hartzea, besteak beste:

Sendotzeko eta sakontzeko jarduerak

TIK-TAK proiektuan hainbat jarduera diseinatu eta planifikatu dira, aniztasunari aurre egiteko: sendotzeko jarduerak (oinarrizkoak) eta sakontzeko jarduerak (zabaltzekoak).

Sendotzeko jarduerak aproposak dira gutxieneko edukiak barneratzeko ere arazoak dituzten ikasleentzat. Sakontzeko jarduerak, berriz, egokiak dira oinarrizko edukiak aise gainditzen dituzten ikasleentzat.

Maila askotarako jarduerak

Maila askotarako balio duten jarduerak diseinatzea da aniztasuna kudeatzeko beste modu bat, halako jardueren bitartez ikasle bakoitzak, eduki jakin bat jorratzean, bere curriculum-gaitasunen mailako jarduera aukeratuko baitu.

Halako jardueretan ikasle guztiek parte hartzen eta laguntzen dute, nork bere trebetasunetatik.

Banakako planak Banakako planak ikaskideekin partekatu ezin daitezkeen moldaketak behar dituzten ikasleentzat egiten dira. Ikasle horien beharrizanak asetzea da halako planen helburua.

Moldaketak eta egokitzapenak askotarikoak izan daitezke, eta edozer molda daiteke: denborak, jarduerak, metodologia, ebaluatzeko teknikak eta tresnak, nahiz helburuak, edukiak eta ebaluazio-irizpideak.

Banakako planak Curriculuma Egokitzeko Banakako Agirian (CEBA) zehazten dira. CEBAn honako hauek jasotzen dira:

© giltza 26


- Ikaslearen datuak. - Agiriaren datuak: hasiera-data, iraupena, parte-hartzaileak eta horien eginkizunak… - Ikaslearen bizitzari eta hezkuntza-prozesuari buruzko informazioa.- Curriculum-gaitasuna.- Ikasestiloa eta motibazioa.- Eskola-, gizarte-, eta familia-ingurua. - Egokitutako curriculum-proposamena. - Jarraipena eta ebaluazioa. Curriculumari buruzko erabakietan eta laguntzeko moduetan egindako aldaketak, etxekoekiko lankidetza, aurreratzeko aukerak…

© giltza 27


11. Nola sustatu

Hona hemen zenbait neurri ahozko adierazpena, hizkuntza idatzira hurbiltzea, autonomia-ohiturak hartzea eta IKTak erabiltzea sustatzeko.

Ahozko adierazpena eta hizkuntza idatzira hurbiltzea

Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesua, norberaren jakintza eraikitzeko bide bat da. Hizkuntza da tresnarik behinena ikasteko, portaerak bideratzeko eta bizipenak, sentimenduak, ideiak, emozioak, etab. adierazteko. Ikasten, pentsatzen edo sentitzen ari garena hitzez adierazten jakitea ezinbestekoa da nortasuna taxutzeko, ikasteko, egiten ikasteko eta izaten ikasteko.

Haur Hezkuntzako bigarren zikloan, haurrek irakurketa eta idazketa ezagutzea lortu nahi da, zertarako balio duten ohartzea eta ikertzea, interesa eta motibazioa bermatzeko.

Hona hemen zenbait neurri, ahozko adierazpena eta hizkuntza idatzira hurbiltzea sustatzeko:

- Hizkuntza komunikazio-tresnarik behinena dela jakitea eta balioestea.

Komunikazio-egoerak sortzea, haurrek hitz eginez eta entzunez parte har dezaten.

Hizkuntza idatzia erabiltzen eta ikasten hastea, komunikatzeko, informatzeko eta gozatzeko bidea dela jabetuz.

Elkarrekin irakurtzeko egoerak sortzea, haurrek askotariko testuak entzun eta uler ditzaten: ipuinak, poesiak, igarkizunak eta abar.

Literatura-lanak antzeztea eta errezitatzea, gozatzeko eta emozioak eta sentipenak partekatzeko gogoa pizteko.

Ikaskuntza-egoerak sortzea, haurrak askotariko testuekin harremanetan jar daitezen.

Pixkanaka, hizkuntza idatziaren euskarri guztiak erabiltzea: liburuak, kartelak, aldizkariak eta abar.

Ikasgelako liburutegia sortzea, literaturara eta beste testu batzuetara hurbiltzeko.

Ikasgelan izatea jendartean erabili ohi diren testuak: esku-orriak, jarraibideak, liburuxkak, etab.).

- Egoera errealak baliatzea, idaztera adoretzeko: nork bere izena jartzea, mezu bat uztea, zerrenda bat idaztea…

- IKTak baliatzea, haurrak hizkuntza idatzira hurbiltzeko.

Autonomia-ohiturak hartzea© giltza 28


Hartutako portaera mota bat da ohitura, haurrak une egokian aplikatzen duena, modu seguruan eta egokiro, helduen kontrolik gabe. Hartutako ohiturei esker haurra autonomoagoa izango da eta errazagoak izango dira bizikideekiko harremanak. Gainera, ohiturak behar-beharrezkoak dira, gauza berriak ikasteko.

Garrantzitsua da ohituren lanketa etxean eta eskolan batera egitea. Horregatik proposatzen da TIK-TAK proiektuan ohiturak hartzeko lan bat etxekoek eta eskolakoek elkarrekin egitea

Hona hemen zenbait neurri ohiturak hartzea sustatzeko:

- Haurren beharrizanak baloratzea.

- Ikasgelako eremuak egokitzea, haurren autonomia errazte aldera.

Denbora antolatzean ohiturak aztertzea.

Eguneroko lanak antolatzerakoan, bakoitzaren erritmoa aintzat hartzea.

Hezitzailearen lan aztertzea, haurren oinarrizko beharrizanei erantzutean eta autonomia bultzatzean.

Ikasmaterial bereziak erabiltzea eskolan (horma-irudiak, fitxak) nahiz etxean (horma-irudia).

Etxekoekiko koordinazioa baloratzea.

Autonomia-ohiturak hartzeko prozesuaren jarraipena eta kontrola egiteko tresnak erabiltzea.

IKTak erabiltzea

Ikus-entzunezko hizkuntza eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak gero eta ohikoagoak dira Haur hezkuntzako neska-mutikoen bizimoduan. Hori horrela, garrantzitsua da baliabide didaktikoen multzoan edukitzea. IKTak erabiltzeko eta aplikatzeko modua haurren adinera egokitu behar da, eta lanketa egin behar da, ikus-entzunezko mezuak uler ditzaten.

Haur Hezkuntzan IKTak erabiltzeak erraztu egiten du:

o Sormena sustatzea.o Esperimentazioa eta manipulazioa.

Ikasleen ikaskuntza-erritmoak errespetatzea.Talde-lana eta sozializazioa.Jakin-mina eta ikertzeko gogoa.

Honako neurri hauek proposatzen dira, informazioaren eta komunikazioaren teknologiak sustatzeko:

- Ordenagailu, periferiko eta programetara ohitzea.

Informazioetara iristeko, irakurtzeko eta aztertzeko aukeren berri izatea.

Marrazketa-programa errazak erabiltzea.© giltza 29


Xede bakoitzerako egokiena den programa edo tresna aukeratzeko irizpideak izatea.

IKTak erabiltzea, informazioa trukatzeko eta beste pertsona eta talde batzuekin harremanetan aritzeko.

IKTak baliatzea curriculum-edukiak ikasteko (ikus-entzunezko fitxategiak, elkarketa-jokoak…).

Informazioa biltzea, sailkatzea eta ordenatzea.

Haurren beharrizanak baloratzea.

IKTak behar diren jardueretarako leku egokiak prestatzea ikasgelan nahiz ikastetxean.

Tresna teknologikoak erabiltzen hastea: ordenagailua, kamera…

Ikus-entzunezkoetara hurbiltzea, estetikari eta edukiari buruzko ikuspegi kritikoa landuz.

- IKTak hezkuntza-jarduneko prozesu guztietara ekartzea.

© giltza 30


12. Etxekoen eta eskolaren arteko harremana

Oso garrantzitsua da eskolaren eta familiaren arteko lankidetzak ikasturte osoan zehar irautea. Horretarako, eskolak eta familiak informazioa partekatu behar dute, eta haurraren garapenean modu koherentean lagundu.

Lankidetza horri eusteko, eskolaren eta familiaren arteko jarduera hauek proposatzen dira:

Hasierako elkarrizketa. Ikasturtea hasi baino lehen egin behar da. Familiak eta eskolak harremanetan egon behar dute beti: alde batetik, informazioa trukatzeko; bestetik, lankidetza-harremanak sortzeko eta harreman horiei ikasturte osoan zehar eusteko.

Gurasoen bilera. Ikasturtea hasi eta egun batzuetara egin da. Ikastetxearen antolakuntzari eta funtzionamenduari buruzko informazioa eskaintzen zaie etxekoei. Gainera gurasoek jakin nahi duten guztia galdetu eta iritzia eman dezakete.

Unean uneko elkarrizketak. Irakasleak haur bakoitzaren aurrerapenen eta zailtasunen berri eman dezake beharrezko deritzon guztietan, etengabeko ebaluazioan oinarrituz horretarako. Elkarrizketa topagune bat da, haurrari buruzko informazioa trukatzeko, familia-esparruaren eta eskola-esparruaren artean dauden desberdintasunak neurtzeko.

Unean uneko oharrak. Gurasoek ezagutu beharreko kontu pedagogiko, didaktiko, administratibo edo ludikoak jakinarazteko, informazio-oharrak idaztea komeni da.

Guraso-eskola. Guraso-eskolak ikastetxeko familien eta hezkuntza-munduko profesionalen (irakasle, psikologo, pedagogo, psikopedagogoen…) arteko elkargunea dira. Ordu bateko edo biko saioak antolatu ohi dira astero. Eskola horietan gurasoek seme-alaben hazkuntzari eta hezkuntzari buruzko zalantzak eta kezkak partekatzen dituzte, eta profesionalen laguntza eta aholkua jasotzen.

Ohituren horma-irudia. Ohiturak hartzeko lana elkarrekin egiten dute etxekoek eta ikastetxekoek. Haurrak etxera eramango du ohituren horma-irudia, eskolan landutakoa etxean sendotzeko.

Etxerako gutuna. Unitate bakoitzaren hasieran irakasleak gutun bat emango die etxekoei, unitatean jorratuko diren edukiak, abestiak eta ahozko baliabideak zein izango diren jakinarazteko, eta nahi dituen oharrak egiteko.

© giltza 31


Etxerako txostena. Hiruhileko bakoitzaren amaieran, eskuratutako edukien ebaluazioa jasotzen duen diptikoa emango die irakasleak etxekoei.

© giltza 32


13. Jarduera osagarriak eta eskolaz kanpokoak

Jarduera osagarriak eskola-orduetan antolatzen dira, baina ez dira eskola-ordu arruntak, beste une, esparru edo baliabide batzuk erabiltzen baitira.

Eskolaz kanpoko jarduerak, berriz, eskola-orduetatik kanpo antolatzen dira eta haien xedea ikastetxea irekitzea, eta haurrei aisialdia erabiltzen eta kultura zabaltzen laguntzea da.

Ikasleen hezkuntza osoa lortzea dute helburua bai jarduera osagarriek, bai eskolaz kanpoko jarduerek. Horregatik, halako jarduerak programatzean eta gauzatzean, kontuan izan behar dira hezkuntza-xedeak, eta hezkuntza-komunitatearen parte-hartzea bultzatu eta erraztu behar da.

Jarduera osagarriak eta eskolaz kanpokoak planifikatzeko irizpideak:

- Jarduera horien programazioa eta garapena honako balio hauek sustatzera bideratu behar dira: sozializazioa, parte-hartzea, kooperazioa, integrazioa, errespetua eta erantzukizuna.

- Programatutako jarduerek hezkuntza-komunitatearen sozializazioa, integrazioa eta parte-hartzea bultzatuko dute.

Jakintza arlo guztiak hartzen dituzten jarduerak proposatuko dira, diziplinartekotasuna sustatzeko eta zehar-lerroak sartzeko.

Hona hemen zenbait jarduera osagarri eta eskolaz kanpoko:

- Ingurunea ezagutzeko jarduerak; hala nola, museoak, monumentuak, naturaguneak eta abar bisitatzea.

Kirol-jarduerak; gorputz-eskema, mugimendu-koordinazioa eta abar garatzen laguntzeko. Aisialdiko jarduerak; sozializazioa, berdinen arteko harremanak eta abar sustatzeko.

© giltza 33


14. Programazio didaktikoa emaitzetan islatzen den baloratzea

Programazioa-irakasjarduna erlazioa Emaitzak Hobetzeko proposamena

Eskola-orduen prestakuntza

Programazioa/eskola-orduakkoherentzia Denboraren antolaketaJardueren garapena/ikastaldeaegokitzapena

Metodologiaren egokitasuna

Interesguneak

Trataera orohartzailea

Motibazioa

EbaluazioaInformazioa

Tresnen baliozkotasuna

Etengabeko ebaluazioa

Informazioa

Aniztasunaren trataerarako neurriak

© giltza 34

· Web viewHaur Hezkuntzan, ebaluazioa hezkuntza-prozesuaren parte da, ohikoa eta iraunkorra....

Documents

Transcript of · Web viewHaur Hezkuntzan, ebaluazioa hezkuntza-prozesuaren parte da, ohikoa eta iraunkorra....