VoI. pagg, Tremo Fauna der... · Of'TEflS l'TIERTE VEllClE'CHS....UNEN S....b."g...
Transcript of VoI. pagg, Tremo Fauna der... · Of'TEflS l'TIERTE VEllClE'CHS....UNEN S....b."g...
P""slona Alpina. Museo Tndemino d, SClell,e Naturali
A. RIEDEL
VoI. 2(l pagg, 261·280 Tremo t984
Die Fauna der Sonnenburger Ausgrabungen
ABsn ...çT
no. F.vo> '" "'. So~""OOO<lI E>c...""~'rn~ I~",,,, ofs_u~ In Sooth hmllAll<> M,~) IEo"",,
""" '9", ," mo.". ot ",,' C,,,,,",,,,",, ,"" ot ,"e 8'00" ...oe""'molo ... """'Y on'" domo"", "ottl."" '". moro i"'OOf!
'n'. "e """,e hO, """" toun<l '" tho "'" Beon.-_Allced" R;_' v,. D",. '9 30112< r".".
Wahreoo de.- Ausgrabungen im Gelande \lOnSonnenburg ,m PUSlet1al wurde auch elne Am:ahlvon T'er~nochan I/eborgell, deren Untersochung,d,e hler unternommen wird, uns eille bessere Ein·s,cht ,n die wlrtschafll,chen Bedingungon dieser~orgeschlchtl,chenS'edlung zu gewmnen erlaubt
Die 8edeulung der Sonllenburg als vorl/eschichtlicher S,edelsla1ta ",urda Gfst in jlinllstefZ",it erkannt. Einzelne Lesefunde von Tonscher·ben loeBen led'lItich in Umnsse einen bronzezeitli.chen und einen eisanza,t1ichen Fumlhorizont erokennen .
Ersl els sich 1974 durch einen geplanleoSch""mmbadbau auf der Wesuerr8sse des Burg.hugels die Notwendigkei1 ergab, eme grtiBere FI~
che zu untersuchen, trat d,e W,chlill~en diesesHugels fur die Vorgeschichte des Pustenales milBller Deutlichkeit in Erscheinung.
Dle GruooungSlJesch,chte des Klosters Sonnen.burg 'st uns in einer Urkunde aus dem Iruhen t tJahrhunden ut>erl,efert. Aus d,ese, Quelle erfahren lOtir. daB Vochold. Solm des Puslertaler Gau·gra'en Otwon, um das Jah, 1035 sellle Burg in ,..nB&rled,kllner~los\er umwandeln und nach uoonach mit reichen Besitzungen ausstatten tiefJ. Aisersle Abtiss,n wurde Vocholds N'chte Wichburgim Beisein Bischol Ulrichs Il. von Triem _ der dieSChut,vogtei iibar Sonnenburg Ut>emommen hat·le - an einem Plongstage le,erlich ins AmI eong"fuhn
Von der ursprunglichen Burganlage hat>en sich,mit Ausnahme der wgehtirigen KafIBlle, keinefieiSpuren e'halten, da die Fundamente des Kloste,-,;mit spaleren An· uoo Zubeuten durchwegs denlIewachsenen Felsen erreichten
D<e im Sommer 1974 von Dr. ReHlIo LullZ einge.leiteten Umersuchungen erzielten interessante Ergebnisse zur vorgeschichtlichen Besiedlung desHUiJels. Auch e,nige sp~\mlttelalterliche(Ende 15,- Anlang 16, Jh. n, Chr,) Funde sind in den Reslene'lleS Gebaudes getunden worden, das wahr·sch6inlich eine Scheune oder ein Speicher war.Die vorgeschichtlichen Fuooe giOO m't den millel·alterlichen Funden In der Aufschuttung des Scheu·nenuntergrundes, 1m Fullmalenal der SChichl8nmauem und in der Autschutlung iiber dem Felslul3boden. In tietereo Lagen der Felsmulde im Ostleil der Grabung waren aber unter der mittelalterti·chan Autschuttung ganz sichere vorgaschichlli.che Siedlungshorizonte zu liOOen.
Eine besonders interessante Entdeckunll ward,e .~Iasslsche Laugener Ware. der Endbron,e·zeit (ca. 12.10. Jh, v. Chr,). _Iche aul d,e B,wahunllen mil dem Drautal und dem Villacher Bekken hmweist.
Von gmBer Bedeutung erocheint auch der Nach·weis ein"r ungesttirt"'n Iruhbmnze,eillichen Herd·stelle ,m 6uBersten Nordwestteil unserer GrBbung. hler "onnte am Nordrand des gewechsellenFelsens eine Ansammlung von Slemen lestge·stellt ",erden. unter de< eille vom Feuer geroteteLehmschichl du~hZleht; in eoner mit Hol,kohle anogereichel"lan Kulturschicht uber dem lehmbodenwurden dle Reste groBer TongetaBe aufgedecH.dle zwer von der Erd· und Stemlest zerdruckt,
'6>
nm;PMHEH
v.. '. _ n.tI_~__." _ .........
......._...D... "'_.0 ..... _ -..,,,,, d.. _ A _
.- 0..-' "9l' • ;.g ..... ' S ...... _ -.....-..
.--.M, ,....".g'l;l'~D.... _ .a..'-=..... __o. e..". ""'.....0..._..
.... 00 " .---. _ ..... _ •• "",,"...,.._..... _.a_,_"..._ ~GII ...-,- ................-"" - --_.....
l l._'U' l_ biIf fr _,. Fn.oI'-. Br""",,. ,,1,......,. __
.. ..,""" '.r_I "'-., _· --•• _ ....E_· -llio ~_... _ bo! .................. ~_.· ~
., .~~""RO_"-l2- 0I>er0<_........2J. K...... n
;lO. 60"_a5- ...._ ....ftl'I. SI><ufta"'ft~1 .........."1lI F,",'~",,,"_25 ...__....:li • Z_.__3' Z Zohto'__32. I. Z-o'__~ ~..o</II_:lO I....ac••""
• '.... I., e-...>~1'*-"_.. '*-, , ......'-'I _.. r ,__..7 T,_I 0-.,"..t. """110 ...__
'0. _ ttooI,. Loni3eo'w.be1\~ S<hW."""....,.~ ~..,-"..-,~ So""""""on'1000__0,,-
K ....... • ... ·U ..... .'____ ,~_,__""'-"-0_0.0 l~_... AB "~......~r .1..., .........._. ._.__ <~ _.-z",_ .....'..- lloo.. _ ...P ....___ _ ; _ .. __"""'O"" 001 d.........__ ~__.., ..'l _ •• , ....__>< .~ __ 410 ft'l/ • "'.... ,
..~
Ile _ $<",.-,-=n,.""", """ ... _0<0...._ -.' __ '''CI_, '''' __ ,.._se ··..... IV
__,,,,, 1>_ ......- _'" U _ or _.__",,_ d.. F _"~ _ H _ ......
""" .._ _ "" _"'U""II _ '" -. , • .-.:~"__ l ••,_.~" , ..__,ti.'" 1lI_ S,. ,,,._ ...
_" _" ....."'...... ,,,,,,,,,,"' ..-d -" _I ""'"'SO'"...,...... ~. mOo" "" Z", '"'' .. ""•. F_ "'"_...-...oe""" l.,'"."'"'" • __ S<"'<"""U"'...._o6t-D.. ",_."""",0-",... "'" .la, FB, ..a oo~ • _ .ròc<...Si.".."q,..,.,." lo! ••"e"", ..""'.n ..>:l ....... __ "oro."0.. l"i1v" 00' o.e..m',",,,,,,. l' ij ," ~"" l"".".' I ."'" ~."..,t>o,,, ..t>o , go,,''''', get><" _ di. _'~I.eVOlO"'"'''' onr.,,,,,....... """ be............ ! ..,'" 110'""''''"'' _ '"',_"'0''''''''''1001 _ ,,,,,, (r_ """__,."",,'"" 5c"'-,,~,,_oIUI..... -M1 &II~._ .",,0 ~.. __ ...0."....__"'.... 1'"'_MO" "'IA ". ~,..,.,_ .. _...... "' ..<lO.. 0oI>o. ,,-.n .. _ '_".o_eoo'_''''... >:l 80"'''_ z.,_..... "'", "".. 'o",,,.',,." ."" "".., be'""o"""",, _._ ..0
."'" .n," H,.O!l''' ""'". Do"" Ii<!ftO t>< R lOOl 0.""""_S'od"",,_ "",e,m,."" eo",", dem "......._.m.'..... "'""'0' ""'" ,...,," l'o' R Mo,re", [)i, .."" _ "'o"', C,"""o d,S",'", Noto· ... """ T,,..,
atar do<;h s_n erhalten ...a,en. daB doli G'und
tonn eo.ennba, 'SIDe.- 8e&IedlungSbl!g,nn hegl ,n (Ier l(uplur«Ol
(OepotIund YOI'l 6 Sle,ngerillen 1975 aulgllOllcktlOIel(nocroenrllfite stammen aua ve<schoedenen
SCluchwn de< AblBgerungen un<! ......rdan "-Upl$lId\IocIl ,n dar NlihII dII< Herds!ellen 1m Wohnbll·re>Ch ge1unden.
Doe Z(I(Ji(lQ'lICtle Untersuchung def I(noch.enreSHl ",bi uni e;n.ge Ausl<unfle uber d>e Z~momeo "lIIItlunu der FauNI (Fund' und lnel VICluenzalll undProzlll'ltzahl def ~ferungdIIr Al'lenl, ubll<dIII 'N\leI'l$form und ""n!ere Hohe dI!'( T",re_itUm 6lIst1mmen~ SChIeChta/tan. ubar Vorwllloen Ilo"'" be8l11nmllln Geschlolchtes In subadull,," und adulten AlIef. uber evennJ~ "1Ifi1n."'"lI. U.. w ....lla d,_ Auskunlttl $1<1(/ mand..nalh,..- on Sonola'lbllf9 unge"';6. da doe 6lIrechnungde< sta"'tiSCh un...nbllh,hchen M,Ualw_ gro~
Fun<!mengen bellCl'9l1n, dr<! uM fllh..len. Sie kann.., abili" immer e,mve gute HI.....aose aut d,e l'unscMHllche Ausbeutung der Wild- und Haustle'e,,-
D,a I(noChen wu,den wtil\'end der Be,gung dMvo,g.e,chlchtl,chen Funde mchl in begrenzten An·htiulu"lllln von Kuchen' und Speise,eSlen, sonde,n elwn zerstreut VQrgefunoon. S'II wurdenvon Monachen und Tieren ze,1deinerl, sodall (100j(r.oçhensubstanz selbsl gUI bewahrt. abe' dii'Knochen ZII!'Irummflrt ,n. D,e Knochen wu,dlln af
fe. k\e;oe $p1'Uef e<nbezogen. gesaml>'llli und zurzooiog,acha"l Bllwerrung ubergeben GeS,ebl wurde "n Materiaf nur ,n AusnlIhrnet.lIIt.>.
Ooe Oall8tung der Funde von def Kupler- ubll<d,a Bronzeze,l bls zum An/ano dur Ersenzlln, 'SI
futw1oc1l un'..-nommen wordlll'l, Doe groBte Ahuhl dIIr Funde kommt von den $ct1octllen der Iill..an und rninlaren Bronzeze<1.
Doe ..enogen m nelalterkhen Funde staf'tmennocht, _ doB !yposch YOf~luchtlic"'" s,pe,_sta. von~_, sondem sind meistens Hof....Zllplen und ~h von kklo..-. W>edeo1<iuemund Hlrecher-t und Bln<oe andBffl I(noc/1aft s.eftlmmefI tn 81rugen Fallen von AuSllrabungsount::·ten, d,e aueh YOrge$Cluchll,ches MBlar,,1 enlh,ellen
VOfOllICl'ochllJChe H"$Chgewe.t>e haben H.~
k,,,uren; eines davon 'SI ZU e....em GOIfa! b'larbe,.tet ",ordii ~Dr. R_ Lunz). Mmelalterhche HlfSiChoewaihlrl1lmeme s,oo poIle<1 un<! oorchgattaekl wor,~
262
~~ORlY'OOEN YND ~ND[RE HINWEI8f,o ~''''o,:t_"
< <''''~' Z'.lI<''l , ....,ahIG Go""'", on Go'ammon
"" 'n''''''I.... ,""ee,"" "'n....."'0"" "'",e""'''''''''''""",I>I,''el1"••"",,,..o""l ",,,""''',ndI,.o,,,","hlQ om, SeMIa"O .",,""",' ,." ....""......
ti, mln, ma. "
J J'j,Oo'~,~~,~~~
N" 0(l2
• .,.<Ie<e
""'O""",''''''''I.",h, YI1""h... l>I,il<I und Bo<~m"''''19On
"Ad ...,,' ",,,,,m Sterno"'n ~rse""""",>hl do, W.n... ""o.,,,m.l>lo><l,,,"m. or·"""""''''.... ...",.,,,..,o ;li3';,O...eh_d. ""'"'t>uo, do, l .......'''''''''''e N"",me' ,." ~"oche" 00' ~uo·
""bunoI>I.Bo In MI",,,.,...,,,
Z""e'''''''....~U'lO'"
--;,--;-+1~---,-,--~-~--• 2 _ _ _
H~YSRIND
••
,""
"•"'III
1111 _-;-__'-__'-'-]_ 1 _ _
,
",
•"
"
,,
,1111 :11:"21
--
•
Ufo M
I~
C-
,
•
,,•
•
Hl MSI
•
,,"",
.,,,"
,"
•",
",•
,
,,•
,
•
,,
-
,
-
-+-'-1-
'iti,
3<;1311,
,
:li 11)
,
'"
'"
'j31
."
'"..,,
t-
•,
-'-+--''-+-~--c-'-~f'1I'1
"
,,
,
,
,
,,,, ~C-r-:----:-~-~C--+~''-., , ,
,
,
•
,
"•
••
,
"
••,
,,
j I:
,
•
,
,,
",,••,,,.
,
,
•
,
"
•
,
,
,
,~
••
""
r-,"~--t--'~--''-., ''" 2 1
le, 3"
,
263
Of'TEflS l'TIERTE VEllClE'CHS....UNEN
S....b."g ""'O""''''''' Suo ,Be,", N.."M"'Il"'-{_..ne'~!u.. I~I
Mond_ 10...."_""") - Spli,"ooIllhbm _(\Nolf! ,m)ti' ...' 15<''''''.'') - NOOI""".1l'" ('mhO! 1Sll<1_C<:>Iom~ ~I N.g,,, I~"""') E."" _ NeoIMi>"",. -.
~copt....,." 1"'''.1 '916: """ 19m1S.<cho", SoIf.oino (Moo"'.'I· F'''hl;>.-o'''.',,'· 1"_ 111m>""~ 19T1.1
r,.~ m.mo) ",,",nnl! _Il.,m," '""")'-Od'" (T'"""') f"h- """ ""' .."'.,""""." IA,".I 'ffi'lio"od
'iln.1
'''''' ..... dell. Prev_oco IMonlOva) MI""_ ood Soitbo'otlM>~l _1_ 1m "M l~nol
",,,,,,,,..,g (Ba""'1 _l. TO"" _I_..noo. u.. 1971~
S"..... IEmi",,"I·" lo ,. Ch, _ IRIOd" '9TI_~
MagO."n'-~ (~"m ) _ '- m_v_Ch'-_Uh.n.Ch, _ I__'~'"
19101.
Alt.,""" Looo ...,.' ~... ,,,oc",f,",,.n ,o.... H...... ' utd<. T_lIoo ••, MoIlo"""'.n ID A"""~""" d.. Z." n_..." 1m v",-.n .."","" 1m To'" \10"_"" "",hl w_"
MS. • Eli. M •H"'US-SCHWE'N
•• A. M. SII K'. MSII Sf. • •HUNO
". AlI ...
PfERll..,,•••,••
•,,
- I -
,•
,,
--.. ,
,
--
,
-_ C-
,
I-
••
,
"•
--
111)
,
'"
!-=" -- .- ,--• • u * • .R - • • • •, , , • , , , , ", - - ,, - , - - - -- [c' - - - - - --, - - - - -
l-, --
• - - -,-- - - I
-• - - - -" - - ----" - - -
t" - - ---.. - - - - ,
++ -.. - - - - -- I.. - - , - ,.. - - - - - --" - - -
'-"-- - - - - -.. , - - - - --
f-• - - - -
"-
- - - - -" - - -
" - - - ----
• - ,--
• - - -
• - - - - - - -
" - - - - -• - - - -
• - - - - -• - , - - -
C" - - -• c- - - - -
~- -
• - --• , , , , , , ,"
, ,
265
1U$"'NM(NlfTtuNG
, ,·~, ..,~
• •• m, -• N'• •lO. R(O
" .........1 "'.11 MIMO '.'1
~~ h.,. ............, ilo... ,,__unO Hou_
A>N0lAHI.. HAUUtNO ~UIN( .....~01....Ullill
• , ~., • , -," ~ .' .. ",. "', .., o' • ~ '"• ,. ~1.1 S. n ~, ., -
• .," ... •• e "'. "', • ., o, .. ••• .', .. ,,
" ..•• .. .... • -" - .' ~ m '" ",.. .. .. "" •
_.~~
_.• • -, • • • •, • " .. , ..
," ~ .. ,
",
~, " .. .. ,~ -
• " ," 11.7 ,~ - -
• , ,o ," -, , - -, , - - - - - -
• , -
• • - - - -'. - - -" .. .. '0.1 • .. , .,
266
-~ ~~~_. .....
I• • • • • • • •.. I,
-t-, • ..• , u
• u "•, ,••
r
-'.". " " "" " o, • 1<,3
~HAUITlEllf ""LOTIP:E --t-
, , -• • • • •• .' .. •, ,. '00 ,.
r-, "' ., • .. m
I • ~., , u ".
• .. ~,
" o
• " - Q •, • ., , •• ••• • • ..
I •'" • ... •" ~ .,. " " ~
" " 57.1 " ". •,
I .."I,Is.t'ND Il'1 nONE ~U... HAUSSCHWOH l'I ~ElT"'M"'"
• WlEllE_ UU ••'"• -• ,
, • , •
I , • • ~
• • • ,.• "
,"• • ,
, • , •• •• ,
i•
"" ," "
, ~
"267
MI"OESTlNOI~IDUE"IZ.o.Hl
H.o.USRI"O KU;INE HAVSWIEOERKAIJER
c- o. , ~., o. ,~.,
, , ., '" ,"' .", • no •• - • 47,1 5).1,
" ••• ~. • ., "'• • ••• "' • "' "', , ., "' , ., '"• , - -, , - - - - --
f--'- - -
• - - - -
~", - - , - -
" " ~, •• II "' '.'"
, 11.1 • "' -
H.o.USSCI<WElN HuND PFERD
o , ! ~., , ,'. o, , Il,1 ,., , 11 ,1 -, • '" '" • '" ,~, , 10,0 11,1 ,
~ -•• • ., ., ,
~ - -,o ,
~,.,
C- •• - - - -, - - - - - -• - - C- - -
-
• - - - - -" - - - - - -" " ,~ '" • ~, "-" - - -
.....V"....R ROTHIRSCH K.o.NINCHE"I ~OGEl-•• , o , •• , o• ,
, ,. 11,1 - -, - - - - - - -, - - ,~ - -
• - ,~ - - - -
• , 11,1"
11.1 - - --
• - - - - -, - - - - - - -• - - - - - - -+• -
r- -
" - - - - - - - -" ,
" • .- - - - -
" - -"
11.1 , 11,1 , 11 ,I
• Nu' d..ch Gowolh beI~l,
268
•
i=HIIl.TlE. WLDnUI "_- l
• , • " •• - " , •," ~ "---," ~, .. •
• " ~ .. • ~, , n, , m
-t•
• ,~
,• ~
•» , ," " », • U I •t--" • - Il.' •
QEWIeHT
H,t,UiRIND nEINIi .....UIWIIDU.,;;.UU
• " ~., • "...,
,"e~ "'
.,,~ '" '.., _. .. ., - " '"-, - .' ., •• " 'U, - ~ .. •• ," ~
• -, •• n, ., .- '"• ~ ••,~. ••
•• ~ ••" ~ .." ''''1~ .. ~, ,,~ '" ,~
"~ U - ...
•KAU,tc_IJII - ~.m
• " ~., • " • "., " " .. .. -, .... ., " '.. .. "' ", ,.. -, ., .. " +--• ~, '" '" ,.. ~, .. .. '"• ~, ...• ',"
•
~."" "
,."' ~ "'
"
269
BRAUNBAR ROTHI"!ICH' UNINCHEN, • , • , •• - - O'" 91.51 M
> - --
- 1&),Cl,-- - -, - - -" '~,' - - -
• - - 8',~ ".'1 " -
• " .. ''",'' "IMI 'M - -
• - - ':!O,Cl, 120,01 ., - -, - - 11'9.~I79,51 "• - - - - - -. -
" - - - - - -
'" -
" " ,. 13/8.0(12&0,01 "" - - oao,O<539m " ". "
VODE" MUSTIE"E WILDTI(RE, • O • , •• '3'".5 ~ 91,6 6,~, =. .~. -
,-
-
• - - 4"'.5 •• =• ." -• - 307<,0 .' •• "-, - -.' 8',S '.0 ."• - -.. •• .•, ",7, ... ". '"' ..
f-' - - ". 100.0 - --
• - - -. 100,0 - -
" - .., 100,0 - -~
" - - .~. .., .- .." " .. ." 07.7
_.~
INSGU..... T HMISIl!tlO {7) UIOINE HJ\USSCHWE'N {7) UNSUTINIMBAR, , HJ\lISWIIOOf:R· , ,t- <AUE. {7) O
• 1<10,0 .0 - ~O, ... '!O.O ." ..,• .~,
_. = - ~
• ~. =, ". •• ~, ... .~. .. ..• "'.0 ., ••• - .., )4)) •• '" '.0 "M-
• .., "' "• -. 113,5 ." - .'., ." - - - ,.0
" .-. IS?M '00,0 •• "'?M
" '_0 " - - -
270
•
W.."....., ... M"'_o.rt=nzl"' y"a "'" AlU._...._ T.... do< ''''''.. ·.od__ NN""""'" _--.~_rt., m.~....eOlI"''''''''' -.et-. ...-.l. "'... juvooOdl.." "'"1.13 .... """'~l>n.och """ W'o """"'. _ DIO ""h, 1>1"'~w.~ n..... auen "'••"".,".........;,,~ 0'" _,_n."' '" do< ~OfV"><:/'>ieI'I" ubllcl> "'. """'" ~f<J=l iIftCH-<'*' _" _ ou:Il il.... ,.. M u......_-
I. _ •. -h..4Lee
~.
~a •~
'"'",",9a,
_.~
.~
,SOHNE"~ ~,~-, ~,~~ "'• ~~ ~• ,,~ .,
• ISOlONl ','• MANC,"NG .,• MAGDALENsBE~Q .,
~~,.,~.,••••"',...._
11 ""'91 "",._ ......~... ...- J _ ll>.,,_...... ~., .....- wl lO.!!' A' Go_ 12 ••1.· ,s...- "'.~ '. JI. SU
,,,•••,,
_--.. ..,, __._ ,ongeo'f _
__oc"__= " , ..._ Der Pr......_ l,",- _ OI ,o<'lI'''~
.....,.. ~u.. ..., fVr .-...,,,.,'11 """f~.. """'.....Ei<l tjor"fOO""' _ ~"" ."., ....."""......" r .......~1.'"'ll" ~•• llk1llo nac~ _"oc~ .. ~"'cnen, '" ne',,_ 01 p,'
.._ Q,....,""'" ......., _'" _n _'IIIOOl><>\1e"."~'1'0001 DJ _ ...._""" l"n (F'l 1.._ ...._ ...........,E.,__ • .,__&1_ _ ... _
,_..... \,ol1)"11'"~ ...._ T___ l__ ....,....,._I,~__.....__._• ...-x.....-.aft __ •••.,.a->kt... _, _..-
"' 0/1 ... So. _~__(C.".. ,n .... Poe ....... $cI'M$«).".. .octJl .,.."...,.,
l'''''"''''' '"~"'hl""" _<le' ••"" 'n ...P_''''''Oh',," ,om 910'''''~' "m [n<lO "", 8_.-11 ._, 2•.......... \le"""" z."p,.., ..., E'"M''' .....dee <100 R w,"... 9n>ilt•• un<! ........ <1000 .......,KI"oO ZOO nt".micO;, ro"'_._1
..,... <IO' 500._..... '11 .........__ 9.-0&. .........._<lIelr__..",~__ o *"" "'__,_.otoe ,..."'-... __'-__ 11"__...~_e-"""_._ ..........__ '_,n ..... P' t ..
Ooef......",__l>WlI_._x-. ......""' .......••",.."" _ Unto_ ;" .... M ,,"'_n..tt>Ohe n W_"" Q<09lo. ""_"__..",C""""••" w,''''' 'be' '" ""..,.m F... 00<" "'." '" ""le'_" _.n. "'....".... f..-m '0" 1...__ w"".............. .".... _"_ '" S<l"_. w.__ '" <IO'"-"'4~ R:w...... ,.,. _ ..... C<Ii<>"'''''... O'" ......--_..._~---*.,. .....1_-" "'<hl be.-
~-~
/1,..........,,- -,'-13" .... ,M3 'm t>u<C""""'h ,M2 "'l Duoc""ue:" ,'
U3 .. """""'......, ' . ,"100 ... Dula...... ,
... , ... ~uc>l ,'~ "." ,." ,., . •~) orn ~<_h ,.~.~ ,........ ,., ,., ,MJ ... 0.0<........." "M: ..., 00«_" ,...., ""DII~ ,.
j.,., •M3 '"' D<.o-<;""""'",.-W .. l:U:~
, ,' , ,. ,.~, • •". ,.. • • , •.. .. • • • •-•• I " • , •.. j
,... •• ,
+-'- •-- • • .. • •
.....••
..'"A
,
OnCHLECKT
0..~..__ .." ..........."'" ""~""',,., W" _" v,''''''"', .,.. ....,_"". $<""""'" ,.-fClge"De ,"<l<vl<l,........ -'m ,""od ~h""'"'_mm.,"..,.. __W.. D<"<" ...... <10<1 M'"noNoo ...-...,.TI.... ~."l,-" _ M"...." S..'''"'-. ......d.. lIe-"'On .-""--'~ -"'1I'tl.(''''·'~,FB' 'c' I, AB2~' '-o, ->,""l'Il<!)~:SIIl& , "
o.. -.cl'" b __ ,,_!jijI"O.. n-_.._~"I .... h_ '..
.... d ..__• __ f_ ..od..,., ......."'_T.....,
Il.. GO"""-"lItl<>t,mm""Q dor n." .... ', '09"" m'" ~"""hi lo 000" d.. m"'"~ __ ....k."'" WLIC""""''''
'"
D>. "',",_n.",ng ~"_,..., .,'" e.....""._. J:nò i_ilk,1> m" "3 "" Ilu<ol>h~ u" 116 ... ,nft"'l ><"0'." Io""" ••VO'Wltjl'" \'00 lug."II_" T'....." "'........ Ti.,,,,, IO ",~.""ioM.'''"O ~'......n uh''Ch'" 8OIl"''''"~n "",oen 'o'""" .',...ooMon .u_'''',.
...-....-...., .,
U) ,"~hR .,.,
Ul .. o..r_hI.ll ""~~
"" ""~" .,UI "" Dur<:NlnDl-.. ~
"'"l ... DurchlJ'\dl
"-" .,1.13 O<.or<'_1.12 \lur<:'br.a:h
nEo "J ,m o."ool>fucll
(Mll)
,, ",,,,.,•",.,,,",,""
1.01""_,_, .... l.Z_•••t"".-Gl ..., lU' .,O ,~ ~,
'" '"• ..' '"• ... ...• n.,'" l'• .. ~
""'. .- ,- ........,-o.._ Sc ............_,_o-.... "*... (,$O......~.
_ 600...1 Da -. -.. _""*'. '" M;noo· """()oMo __ g _ • IOLII •• ~"~1.ldooS<: ....... _ __....'. _ o.. H••' ......"""'" O.. _ ..__••_ d.. •---_U-..""" _ ~'. r~"""....,.,;, """ _ ......... l .." ''''"', g'" ont_l<elte T ~n'Illo< .I••nNorol,III~" """ de" m,t-'-opI,oe"",, T, o)e;ch, li"""""N... fYnd' """ d'O um."'''''''U''lI'''''' _. S;"'''U"ll''n'in<!.ller nc,...~. "'" ~.... u""', .,,'" llt..... uo~ ...lItfo ~_t'"" g''''M"",
o.. seti _ $o""""Il ~__ .00.M._~ .od dureh Il,.. Ec., btlfgl De.V_""' Woob::_ i" ",chl_,_
C.. T 0<1 _<lo< ."".. ctlO ... _ ,,,,,n 11'" bes~mm.
""". ufO Ilo ," AI ,""" .. ""'" H"_ 1> olt "'"..." .....o~ "'o""""aoh T,..o, dO,.n M.' 'u' d•• Schlo,l>·""'U ~'"'''01'9 r".
ZweI SP'''''Il'''''''O ...."11." "••' T.... m,t YMoni.tI",""n• .., "',2 <m un<! 12.5 cm W.~""',.",. M r.. c '~I
DII IolU• ., .,o,gen ~"'II'<>""o"Od'_ "'_...i__ .... V...........l._
HAI,IISCHWEIH
"'-.tHldi.-..ahl.....,.. ..... _...,MUTlUT' UNG
t9 _ F Se."'. 12 <1._ n"'.... 110'" tvPoo<.' '"_.. ~u_ ."""_ '""'" ...... """-'"_. SoctIt<_ lo_ _ flOCh' -".......... Ilo_I>_ ....-.. y," ".,..,.....00......... vo.-""" _ ....<I..__T _~ Goovt<ocI,
se... _ Z_ .."" tlgo__ "<'" '"__ ....'"'~_SOO.~ ....... _ -..11••·dO__K.. ,.... _60<-" tyIliodo __
... ti.. .., _'--...... ...... _ Sl>tdwl_~• nI ......._l
GliM:Hl,JiCHT
Doo 0.0<"""" ' _ ~ ..""...--. l-iOn".zaoten__I.n....II' "OO_. __.......__K_..-.g ...__ 'iv h.__ """"__..... -.01••~
"'" kI>k,... AI"""" W~ /lobo. ~ 'bo !e~ l'" _......,-.... .""" lao,,_ T..... vet><'_~,_ <I.. K_..""'\I 100m ...."''' d.. _u.~,"' ..
""'" do "'1Io1e ,.0<1 ......".,' __111,_""'1.;0......"'111: 1: 20 _KFB 'd AlI'~), M81&".fU'ld,,"',Il'& 1:F8lo ,<:!-F',<!·20· lQ A82&l~'-" MIlM2ò··l~· 'l.·(lo'\IO"""·I1';·60·1d·,,·,·1
Wtltx: ..... D"".n _. vOolr"",h' "'110'1'" «l~ d<>f Go ....t·nhl. e.o.~m""',,,Id",._ .. cl>, lO 1U"'Il') "',"""h<o_"",.... ,.. "~t ., ...1"" """,.;, _'" """ao W.."""",, tu. d'OMIIl:._"l~"" """ Fortoll."""'G _ t -""" $O... """.... .....,...,...." U.nn,,,'" 'ntlC9"....., "''''' _ !~, <loe WoII""'" 1'__""9 ....",.., ""tzlo<f\.
•""••
",2 ... Ou<c"l>n.o<" I • ~MJ+ I·~
M3 ... Ou<c""""" 1• ~lWRH .._ n ..... /'llOMM I_I·It .. n...,. 2 __ ..... T.... ~ ",ne"''AII __ 124'-: .. _.., (ti. 5001_"..., .... _._n....-no_ •.... Wi-.I ,~,"'... _6T__ ....._ 6... ~.__ ...=*"~......-....... ....,Y3... .._ ... -\ o.. ~JL .tI "'. seto_...._----_.....__ .1Ir1< )M3 "'o.~.__ ~. I.'
~"'
•
I $<0'1.,,-,, .-1 Bore'"·,-~ M_""IiIIlo "0001 ...~
Oltto.... b ..
_ ....a GlP IKle).. -)1.0 121,$= ~,= =lU 12'.'1= ~~
$fIO_I' , (lI,l
","n,_ Fu",," ...... , ""'..... <le1l 1.0141'_0 _9t"l"""".... g'l>ll, _ SChuItOrt>lIIIOt, Beol.. ..n<l Z.......... OO",*" 0,. H'o"""""'M ."" SCt-o>onbU'g "'..en <lolltt z~lc~.....011, """1' B. '" do, 1,(0/>0,<",....11"..... Sledl""ll """ 8.,·_ <lo.- F." "'''' E" Elocl..., lA', Hl. 640~.ht _ ..... ".'"
M,· L --, _""", ~. ~, "- 21.1 "', Col_""'.. '" ••• B..c.. 2' " ••• ,~. 2'.~ '"• ,_o 2',0, ....4C"'"~ "' ••• ....11""'''''.... '0 "' ••272
l. ...••O· -· , ~· -6 MoAe. 2 "M&Se;
.,••.,.l'-, l.lol, • 2 U.Ilt. I Uol.
...... • IO 01> W"".... " ....,"' ... VOtI. _n .,n l_'-'~..... IfB ft n51 ,., "..,e s_ ..................0 ._ ......l'_ ..... ._" da "'_ ~_-. """ '" goo_ bo<'- ...... /Y_
_ .... '* _"'''''''''''''l DO ~... I", Folle _.-.-- ....._ ._ '8" C _ '., ' --.",." .... :l."". T_
••
"~~ft 1_ 1'14<""_'_ M' , _ "10"'__ ..
...... "" .. ~__"""on $0"",,,_ O"'u_o {FI.11 MoB-_ "'- """ Pk4 ...IloO_ 'Il ..... 00'"'_u _IOCII .uo; ..... ..., _ ,"""" P, ........"... __ "'...." ..."""" _ ZO..... '.. _ lt'_5.,,,,,,', __"'__$O"iO""' T~_"""'"lI'..de' T_'(lo 105.J"'" , _'* E,__-_.~ ..I_.....~... ..__"......""l
"'1""'11ft '* -... 111'_ "' - --.._ ....__f _----- "' ...._---,,_........_ ""- G<oa. .....W...._ 00. So""'= _ "_1o_.u dM.... '~'t.;"'- ....,,_Z __A -""__
--"['o ._......-'inox'-' lO. .....,.- """ .....bN... .., ,"_ .".~bc:!>ofts<";ç,,9_ "'"""ft.Do. U_ele. l_O' bOUAIlt :D.2 ... '" .,.,.*. (A, N'. Ilil. E," Q< ...,! ...m• ..,., _m ~,...._"" """ l"..te<' ~."",.".., ••cn'''~;"'*' "'''''um'i'' c. OOmm 10"11 Eo _oli oicIl Io.ro><ho,.'O" um .... '''''''''.0 T,.,.. 00_1 m.. mll 0010_ ... ,"'O'" Nol>of"'''''_ .0'''' .. 0....0 10""11'1 " ....n ..no
....."'''\'O<'no9O fu'" (100I'>O don> ""'T"''''''" ",,_••o<lMd_
,OhI.od ...........-'"'09 l<oiii_l M'l' o",C_l' M'l' Y3 ... Duro""'",," I~'""""'.-, l. ù-__o
MI ""Z ....oc-. le--. __....... ".A M'Z I _0_0_""'· .... '. _ _ - ............- 5<:_.._ --.oen ._. E~
""'_ ... .. _ ....oc..... 0-0 _
_ ...-. 0: "'''''''__'''_,''''_.-.. ..-_ ,~~.U .. 1', .._~. '"""' 1lO'<"". _ •.__ lC .... ac ~~__ ou.._~_
-~, _ •...,.,...,.no..,. _ ... -.v~!iI''''''3U:_~SU""'12,J.
TIER~NOCMENIRANDOIISf[
_,... T..""""....bo...."......._ ,~ __"""""'"ono. $<110::"'" _".t.... [,." SCtooc" .". don> l''..... ,,0;1
"',~_n _'''''''''''''.''..-I,I;B ..BI_...... ""'.UO .-"'''''''tI'nM""". 0,,,,,0 '0.12 ft.nt.,." M "".", ""_~Ivn"~,..~'".. mlg....on, ' "od de.." !Vto""!I'c.... ,,~., '" , !Ml o'" gro! w",
ZtN ...... ee-t>1 __ ..od.
-.. ._.." - I- - - -• ~
~ ~.. n n. a ~
•• , = • -.- ... " ~
u • ~
• ~
o.. "-.......~;e" ""T ._. "__'Wl~"'" d.n.<""0010""""""' E , "'. ""'~'LIO ...... l.oen.~ 341"'.. " ", , "'" F"""". :>II ..."",•• 'od ''"' " '.""""'"0.-.1 ".1 ~."""g_on <le' ti"..." ..... ",..... d-. ""nJ..-,., 8<on.o"I" In. D.. 8.",m~ I" ~.' F"od'.... "lChrolgondo......."n~ ~'" l8 1&, '8 '. "58 ,' ..8 ~ I -_M~ .lI 11M< 2 "'" M..I t 'l_''''''''*' t 2
~ 31, M8 21'-'<' lA, t~
l"''' _''''T'' lSe""". 01.8 .. (M' 3 ~i _ ti...............noMSI '11 .... ,_ M8 'IF..-._. _ .",", O< ~
o.. __mmt>o..... Fur>cIo .,ool a """II ........._ R_ MO_ ... _ • .-.. •__SVo.r _ o.. _....__ .- ....... -_ ••e_"'-
Doo • _ ...... _ """ OJ_ l.·•. Mc ....1llI.1C1T I Mc lIll 'U' 27'1""" ~. 30' _t ...",I .... IMI """",,,_ 0"",_ """"-'*' __-Doo Wallo _ • F<Io _ ......._.
"'-"-_,__ """ ~.oo.so,,",,-Ud~""':
"'-"'~:J1J.E-. _ '''g_ I 'O.. _ MdI '* ..._ "" t .,',.. _ ...... __ _ rugd>o........_ Au<n~ ....ft.......IUeocl. >O. _. M..... ......-.
y..-.._ '''''''''_ 'U"..._·- ..................... d. Il Q''~ 51:_.o;.~ ...... a,Tld _""' l", ,"A ScO'o<ht ....h"'...I(10"..,.
F'oo,"o,,""". , • .,.h.I"",...-.d .,<tM•• f<>i\l_"9'"' '" _0.0_W~ "aM' dOo".., "m .,,'" _";omel ... [1.I,e" lo d_ F'o.,."'''''' '" g_'''''''o, alle "",,",,""'<"n"'tM' __ 'u..m"""'~"""""." lo do'_u~_T_II.... CIO' V"*'""'l _ Sau·..'....."""_und•..,..t, ...... ou<" IO _h <100' Se""'"' ......_"'_0..-.0"'"_, 5<"_""".........0<11_ ZO_2 w,<bOI. R._3 ,,_ (li,-.! ,",. ScI'oJr_.n~• _ .. G -.l .., 9oc'on)5 _-,,__n IlA'" n.....,. "'_......._ .......t_,I l .....1 • *"",_l,jIvwl
" ~ - --" • " • " •
• • .. • ", ", • U • • , ,
, • " " • • •• .. " • .. " " ~
• ," • • " " ..• ," - •• " ~
, D - ,. - • ~
273
H....;"~,
~;,,"', (L J3.t N.- '00l~"""'~" """.' ""t _m lO"",m D,,,hDrueh ,",",do> ,orgol,""""
"""-""'e (""oe K''''... I ",Id DO$OotW<. "",.,'mmb.", RiO.o.n ..od .. ltoo. PI. K__ "'" ""topodi. 0100 bHorod<lron,,,t'I ,«t',""" und <e'gen, d.e d,o T",,, .m Plo...e gnchlach·M. ""tQObo-OUOh1 und;h<o ... ,. ,,"""'"oli ""'O,,,",,,,, '"o'<le"e. glot <ai"" ~'en Hl"""".., ""R TelIO »00 <le" Tie,,,o""",,_n 9"",ooht "",len,
~60'"E,n Sc"'e"""'" IN, '.l'''t ••oo. H....oI'tu/'iMo lO.. H F..,_
uo"...,,.t WIOn]
Ro.h;'ooh
0,. m't.... It.."c""" Fun<!o um.....o n", 12, m.oc~m.' PO'iM. und .,.,. aDg.hac"'., Go,,"'h"""'''''''''' V... 9diesonI., oIn v"'g«s<"o'~",he. M., nlc", II"'" .....goo;oh'oaun
.............h"".E...g. Fo",," ..;gen ;........0"," noeh ("".~'-' "", .,noo'
Sc"_'f,-agm....' .•"., OUC" boo .,"~m lImor'.,t.n, d.e .....ehum _""..ne K,,,,",,,,,," """,,,",
''''. >.1.60 ...... ,S<h_ . O.... B",h:<."",..ho L. IO.&. Unt.,·h~ler Uote.. 8acWlh",_ l tS,' _fW>O d.. ~"'''' hint.,M, ",~. HOI'IOl .... Kiel.,. von p, '0;1; SCh""......" G<P "l.~ne •.6,
o;" ....B•••' S&tr>eo"'-"ge' .......... od "'.'ne' ......... _"'Id"'""""'''"''' (Md'., 1910. ""-h """ _oooci. '9701.'""". fe'd"'""" _ .uc!I ..n•• Sc""""",,,,, (""""'"'ll.'19711, M"e, tml. D,. ""'... """ 01>00". tioclz.hnr.lnoIiingo",~o',<h unt., 1~ mm bo, dom ''''oc,,"o u"" ~mile, "'"""m_,
o... H_'.n,"o,.o, ....p"oOlioh .... S_n (8I>'on,1m,]. "",,," 'o t>euto"",.nd duooh ,.100,/\0>0 "'".n 'm '2;J'.n.C~r ""'OOfuM,.' ,,,''"' ,,,,., "'.Ine'e Form<lO. 'o <Io"""i"'" _" O,oe... gol""",*, ,,00. """ ...., .n'..... '""'" Oe·,aho<." dom• .""." 0;. ROm., "",'en .oco bn_o mll_ H..... IO """ .l~"",.n.', ,"""", .b<oo' n" .1. Wlldk>o'm,
SCHLUSSBETRACHTUNGEN'
Pie.. E\e1'""htuflOe" """.ffeo ....... dle l'Orf1io1mloc:t...l FUI'\de. O.. m,t,.,IO'_'oo"",, Fundo","";m .'11"........boe ...." 1>0"'h"e""n _ u"" \10""'0 ",,1.ufOO '"''''''' "01:06 'u """~,on 8'''''''''''''1).0
o;e Lage ~On Sonn.nbu,g
50nnenburg l'eçl verhiilt,,;smii6ig tief im Kessaldes Pustenales; das umliegen<Je Gelande ;sl niehts!eil und ,st alg We;deplatz und fur dia Landwirtsehaft geaignet. Eine,,,,,,,ts ha! Sonnenbu,g (H6haB62 m.l keine besonders h2rten Umweltbedinllun.gen zu bewaltigen (wie z.B. Ladro), anderersellshandelles sich auch nlcht um eme Almwirtseha/I,sondern wah,gcheinlich um eine gMljiihrig.e Siedolung im unteren Talkessel.
Wir kannen zu wenige Fundsl<jtten de, Tirole,Laoder, um die verschiedenen Heu.tier1eunefl geon2u 2U be.chreiben und um zw;schen den ~er·
sehiedenen Artan vOO Siedlungan unlerscheidooIU ki)nnen. Vorlliufill kano man nur varmutan, da6beSOl1ders dm' En!wicklung der Wirt9cha/t der ver·sch'edenen Stiimme und dann auch dia lokalanbkologischen und klimatischen 69di"'llu"g.en dlewirtschahliehe Bedeu'ung der Tiere bestimmten.
Die vorliegende Arbe;t beschrankt sich aul diaUntarsuchung de' SOnnanburger Fauna, In nilch·ste' Zeit werde leh aine Zusammenfassung derHauplmerkmale von ernigen Tirole' Fau"en. 50,,·."enburg inbegrit/en. vom Neol'thikum bIS Ium M,t·telaltet vo,legen.
2t,5
8:l.0+?
N, '001
..' 505 N,-53t ...
t07.o t~,O
"l' !ilO
:)il,. 37,•tS2.o+? "",0+1<12'1
", ~N, . • tt
'- H«0,opI""u",'OO9"n "", a. .2. Oo-oB., H<>m,.o'eno""'''''' '.n <lo,
"'~), "le,,...r H""".~f.""u'cl>m...., On"',S....• , Ui"~••o 00. V"'......o..
M;""ol,.,
D<. ""noi.' ....."''''''' F"""e, d.,.n ,""".od.o.o GlOt>.>o>ol.·....'*" .•""""oft"" ,","men.•100 '""" deo ".'''oe''''''chll'''''.....
=~~~:~ ~t~~,~'~;~~~U~.KH'.~~~,:;:.::ii""" ~''''oht al. T_oò"" d_t.n, "'''''.11. D.. i,obIO;; ... '''''"c"''',""""""""e''ung ,on "uehoo""t'lI "t .ue~ n",ht-o,_n, Von eio;gen 'o_o, d,~ .." "' ""_."'" """el..·le<1o<:""" u'"W.,...';OO.;S1 .... ,,,,ge""""'htl"'''', AIt.. _h"""' "'-'0\1.""""'...0.
WIo man au' ">eh".""n".. Be",,,,"",,,,,,,, a""'. _non <I,....oogoo f,o,," '.'00 "."",_,_ S<hl"'....~Man" ~ .ur di • .l,,,"on, <Ilo 'o ""n ""'ge""hoo""':cMn SC""c........ It.........._ "'<hl ""nood.n "n<! hln"";·..o <I•• ,e'ativ ~'."e R,n<I .• uf <I .. ,,""Un"""n••"t d••H nuhn "M ."' " •• POli.". ,"" g.""'''' 101. Hond"o",,,,h.""ti gedout<lt.] H,,",,,,,,,,,,,",,,.
Se>.1 o"~ ZI_
~"QoO "o..,.~feo.onSetto ..... ,"" Z'O\l"o ''Il'_ .in. ~h·d~"10.""'-":'h' v",,; Z,_ t d t 9 Sch., 'd _ IJ' . '. ',.... M.e. si"",--
Z....._"oct>nl. unO lu".... d.. T;"'ooeMo
OÒ<I fi"-'noc_ »O, Soo""no"g ''''d 1".""'Ch <eotromm."_~.n. N" "'o'"e "ooc'-, "". '.B O $",U"O"""', .. od.'0''''''_.
Olèoo """"M,O'" le.... """e'''''I) h'"", ...",..,........"h nl<l1t.0_ ",... ~IO" """0,",.'''" Z"'~necOOl' .0, Ol. von ti·o.' Z",."eUIJnl de, Knoc"",, '" _ W""o,,,,, o.ond von ;ne....p ......n 2.""''''''''''""11''''" Ko"""i "",,eh olio """"iohoo T""'. "'. ,e. d,. H,_
V,Ol. "",Ilte, "O" """'.~, dIO """>t.n <So""" .."~ no<..,,,h nlCht odo, ....... mH VOrt><lh.1t be"i~o", AOhac'.",,""oincI '.""0 o"" n"hl .., hout;g .... '.B. 'o _ 'om,,,,h,,,UlChonS_""""".on S,ulo,.-&I,."v<>""_.o Aueh~'"L._OI·t""" ,I,,, IV,,""I wIo lo don ~~""n".n Stulel.., S'Mloogen, ,a!n,," no ""0'0"""
N,. GOII, 53hlS4ll Sen,._o.mogo ""'.."'.., elno. lio<J.".-,..Ne.•" ~""'f"'mige' "',,,o'''I''en .10.. Geo6N,- »I " ....... F'OIlmoo' ....... w,,'''~'..ol.n•.N,- ••, KI",o", ".o.o'..m~ Horn.."'en elO.' Sc'olm"""N,- 632: 533; 5Z: S3Il f,ag"""M von _n_'"" """ ""'000H....'''''.'''...m,N' 0 &piIze ."',,. SeMt"'''''p'''' (ò 11
00, zw.oont>oc'''''m_fon Iot gH>B. S<lIOl'.B 'o a•.","" {W,·dem._ do, loogon ca. 5l,l emi ...' f<om.."'._...umfong."' BoCk. O" tlS.:I (XI on."" 15M '" S""""n""'.
,,,•
274
Zuaammensetzung der Faune
Die lusammensetzung der Fauna ist aus denTabellen e'siclltlieh und wurde lur lede stralferdat,ene Sçhichlgruppe elnzeln angegeben,
Die Fundzahl zeigl, daB Wildtiere sehr selten 1mSonnenburger Speisezetlel varkamen, Es g'bl nurwenige "nochen van Hi,sehen und Baren,
Unler den Hauslieren isl der Hund lasl immer,eoor nur sparlich, vorhanden, das Plerd isl kaumda; die groBe Mehrzahl der Knochen stammt vanRind (56,t%), Sçhaf-liege (30,8%) und Hausschwein (9,8%). Die liege ,st nicht nachgewiesenworden, es handell sich aber wahrscheinlich ume"", Zulallserscheinung, bedingt dureh d,e kleineMenge von ortslJest,mmbaren Knochen (49) derkleinen Heuswiederkiiuer. Die nicht oder nicht gulbeslimmbaren Funde sind meislens Splilter undverbrannte Fragmenle und bilden 37.8% der Fun·de und 9,6% des Gewichtes.
H'uliIlSI& Hausllere
Wenn man nur die drei Mutigsten Tiere allervorgeschlchll,chen Schichten zusammen betraCh.tet, slnd sle naeh der Fundzeht w,e folgl vertrel<ln.Hausnnd 58%, klelne Hauswiederkiiuer 32% urJdHausschwein 'O~•.
Die Mond..stind,viduenzahl zelgt dagegen, daSHausnnder ufld kleine Hauswiederkauo;>r lesIgle,ehwertlg, und Hausschwelne immer elWas sei·tener vertreten sind: 42,,,'/0, 40°",.17,,,%. Die lahlder geborgenen Knochen fijr jedes Individuum 1stdaher grOller beim Rlnd als bel den kleinen Tie·ren. Beim Rlnd sond Rlppen z.B. lelchter bestlmm·bar, kleinere Wurzel. und lehenknochen leichte,erhaltber und groBe Kroochen mehr zerstuckel1.
Wenn man da!! Gewicht in Betracht ,iehl, wiegtnaturlich das Hausrine! vQr, wlih,end sich d'e bei·den anderen Tlere den ReSI leilen: Hausrind 60%,kleine HaU5Wiederkiiuer t2%, Haussehwein 8%.
Das Hausrinel geh<irt zu einer mlttelgroBen Ras58, der Flassa von Barche die Solferino l.B. ~hn·
lieh, die 116 cm hoch ist. Es isl gr6Ber als In manchen splilbronzeze'llichen faunen der Poebene(Isalone) und kleoner als In elnigen sp~1neolilhi·
ochen und kuplerzeltlichen IColomt>arel Faunen.Die funde des Schafes slnd gering, s'e deuten
abef aul eine miuelgr08e form hin, die m6glicher·weise eine Willerristhohe ~on unqetiihr 64 cm haben koonte. Es ist danach ein Tier, das gr6Ber alsdm bronzeze'tlichen d~r PoobSnfl sein k6nnte(Barche und Ledro 59 cm), ahnl,ch don spalerenriimischzeitlichen (Malldalensberg ce. 63 cm) "nde,gentllch ~,ellelcht nahe den grofl.eren und teil.
weise gleichllarlgen Formen van Mlttel""fol>'-':U"Ilarn, Bronzezeil 70 cm (Bokooyl, 1974) - Mun·sterberg IBaden) Spiilhallstat1·fruhlatène Zeit IAr·binger-Vogt, '978) 62 cm - Marochong (Bayorn) ca.64 cm.
Das Haussehweln ,st ebenfal's z,emllch groB(zwei Tlere slnd 72 cm hoch. andere aber griiBor).
Das Gewicht der Knochen stehl in e,nem gewlssen, ziemlich besland,gen Vemaltnis lU dem Ge·wichl des ganzen Tleres, besonoors In alten Lend·rossen, daren Wuchstorm ziemllch elnhei\lich ,st.Die KfIOehen der Ausgrabungen wurden daher ge·W<;>gen. um eine Einsichl in dle Vorrang,gkeil derversch,edenen Tiere lur die Flelschlieferung zu ge",innen. fn unserem Falle s,eht man, daS die Haus·rinoor mit 00% der Leistung des Bedartes daswiehtigste T,er fur die Fleischlielerung war, dannkommen dle kleinen Hauswiederkauer une! ~Ieich
danach die 5chweine,Die Ind,v,duenzahl zeig\ die Bedeulung der T'.e
re Jijr andere wirtschaltllche Nutzungsformen. Sos'nel die klelnen Hausw,ederkiiuer relallv zahlre,ch vertreten und ki:lnnen eine reiehliche WolI·und zusatzlich auch M,'ch- und Lederiielerung ga·ramieren, Vom Rlnd, das ungefahr sovlole Indivi·duen w, .. die kloinen Heuswlederkiiuer aulweisl,ist Milch, Leder une! v,elleichl Arbeitskraft (Land·arbeil, Transponl zu efWarten. Sçhwelne sindpra'-lIsch nur IOr das Fleisch nutzlich.
Die Altersvenellung zeigt keine besonderenMertmale.
Die Tiere aind Mch unserer houtigen Auflas·su"", '-Iein. Aber an alten tradilionellen Landf8s,sen gemessen, ist das 5<mnenbur\ler Vieh (Rind,Sehaf, Sçhwein:l'ziemlich groB und deutet aut elnegUle Tierzuchtunq hin, d,e vielle,cht etwas besserwar, als es zu derselben Zeit in elnigen sudliçhergelegenen Sledlun(l&n der nehen Llinder der Fall
war.
Andere Tiere
Der westeuropiilsche Hund ist alt klein im Neol,.thikum, mitlelgroB ~ca, 45 cm Widerristhhohel Inder Bronzezelt und noch groBer und in vsrschiede·nen GroBenformen wiihrend der Eisenzelt. De,Sonnenburger Hund war van umersehledllcherGroBe. aoor doch m,ttel\lr08.
Vom P/erd ist nur ein Zahn eincs kleinen pony·an'9sn Tieres varhanden, Nur eon Knochen vomE!raunbiiren ,SI beslimmt INorden und wenige an·dere Resle zeigen das Vorhendoosein des Flothlfsches auf,
Alle d'ese T.ere kiinnen in der Vorgeschiehleals Fleischliore benutrt worden sein, sie hatlen
275
aber in Sonnenburg lasl kelne wlr\sche/lIieoo 8edeu!ung. Der Hund wa, naturlieh auSe, alsSehlaehttier (Arbinge,·Vogl. 19751 """h fiir semeublichen Zweùe da und oolm Plerd kann manoSleolr:>gisch niohl en!scheiden, ob es domestl·zien war ode, nlChl, obwohl wi' es hle' ;n dleserArbeil angenommen haben.
Zusammen!l<!tzung der Faune und GrtlBe der TI.ili im Laufa der Siedlungsablolge.
H_"'" H....H,""'_ In.....""w,.. _, , ,
", • V> ,
"" , • • '"• • , , '"•• ., • " •" • • " "'"".. """"'00>0- • " " '"-
Da. Wllduer ,SI vorhanden. aber doch immer5ellen.
Beuelfend dle wichtigsten Haustiere zelgl dieTabelle, deB im ell(lemeinen 'ei"" groB"" Ande,un(len in der ZusammenselZung der Fauna inden verschiedenen Sehichlgruppen zum Aus·druct tommen. So 1st das ~md Immer das Tier,da. em Mufigalen venrelen is!, und da. Schweinsaltenar. Ein lelCtlla. Zurlic'treten der Rinder Inalte,en (FBI und jiJngslen (8B) Zer1allarn zugUflsten des SChweinas und der 'Ieinen Hauswieder'ii""'" kann man ZWar bemer1<en. abs' d,e relal,y<Ieinen Fur>dmengen erlauben eS nlch!, eine solche Enl",ie.,ung zu beslatigen. Der Zufallstai<loriSI zu groll.
Belreffend die Enlwio.,ung der GrbBe der Tiefe,\IenU\l1 dle Furldzahl der anderen Sonnenbu,ger"orhislOrisehen Sehiehten niehl, um eine GroBen.enlWietfung mll Sicherhen feslZualellen. da diemeislen Funde der Fruh· und Mlttelbronzezeit anogehOren. Fu' die Heusrorlder iSI sie wah'end derBronzezelt in der Poetlene dort lealstellbar. woman vOn g,oBeren Formen in der Fruhbronzezeil:ru xleineren in der Splittlron,ezell libergehl. InSonn8nbu,g haI ebe,. so",ell man derzell l"IelO.und obwohl dle Rlr>dlundzahl elwaa reiehliehe,iSI. diese GrOl3enenlwieklung noch niehl Slatlgalunden un<! die umersuehlen Rinder eind mitlelgroB. Groeere Heusrinder S,rId in der Kuplerzeilmeh! "orhandan wie es de, Fall Seln kOnn!e (,.8.In Colombare bei Vero",,) und xlemere wahrendde, Spillbron,ezen Iwie m IsolOIl<! 3m Mincio)
276
niehl bewiesen. Auch bei den anderen Tierenmerf<l man keme Anzeichen einer Gro~nem·
wlcklung.
Dia Sonnenllurgar Fauna im Rah"",n an""rer glai·chaftnger Faunen
Die Stellung der Sonnenburger Feuna im Rahmen anderer Siedlungen des Landes und anderernahe, Geblele wird in einer de, naehslen A,beilennaher tlesch"eben ",erden.
I-I,er wird aul einige Me,kmale eulmerf<sam gemachl. Die Hausnere sirld besonders ausschlaggebendo wie llew6hnlich in de, Bronza,eit. Bei denHausliemn ist das I-Iausfind vorherrschend, wiees gewohnlich auch im SUdlieh Qefeaene<1 Ver>EllIen dar Fall iSl; Sonnenbu'll llahOrt nichl ZU derG,uppo "On Sicdlungen Wle FieYè urld Le<lro imTremmo, 'NO sehr Ylele kleine Hauswlederkauer"orkommen. Das Sehwein is! yiel sellener vertralen als in der Poebene, wie es oft im Tremino undin Sudlrroi de, Fall 'sI.
Der minelgroBe Schlag Isl bai den Fl,rldern tonoangeband, wie "ergleichbar In der Frlihbronzezeltder Poebene (Barche) und auch bel den HundeniSI es dasselbe. wie gewl\hniich in der B,on,a,eilim Tremino und in der Poebene. Die klainen Haus·wiederkiiue, sind dallegen mOghcharweise elwas\l,Mer als In der Bronzezeit. die der Poebene unddes Trenlina (Ledrol und erinnern yiellaichl "'inweni1;l en diesbeziigliche mineleuropiiisehe Gege.benheilen.
Dle Faune yon Sonnenbur\l fUogI sich gUI in denn,chI imme, elnheitlichen Rahmen der "orhlslori·sehen Faunen Slidlirols und der slidlicheren Ge. •biele eln. Sle triigl dazu bel die Enlwleklung der·selben. die "on yer$Ch,edenane lokalen E,n/lus·sen und auch von denen dar angrenzenden Llin·der abzuhangen seheln!, besser kennenzulernen,
RIASSUNTO
l, l'"n~ d"'J" scovi di S""n.nb"'1lA So.........,,,~.~ o<ddo"to di EI.".co io Val p"".", 1..000"MQ"" .... 197' oca"' d' ,iOO"'_ ","",,,,,,,. "<e'" d,I D. ~.
ma L..,,_ 00. 0",0 lo ""00 ~ 1',"w<P"'''none ~ .. m.",n"e""""""to.
'"""'" me,.. in ."(Ie",. un. """e cti ""'I",Ol"," ene '0000oail'ot<l <M Flam••M'.'''~m' j",,, """ (10)' e",..ro 1'''P'''tid.~m,,>all,.1'\ll)~d alc...., 'C'''' CO" p" m.owot. "'~o-
I reptlrti faUnisticI determinabili son()'
"'''''''''"'." Iro_tI ••lOm'"'''''' <'lI· L.. mOO\lO'" P'''' do< 'l!>".01"''''''''' 'U .t~ "'" B"""o ,",,"" ~ rMOio, mentre I, "ti> do'Romo • d.1 8(00.10 ,,,,,,,,,'o """,o p>u ,co"..monto """,..
...""'..I ,.~,,; "","""".11 001 q,,11 fIOO ".''''''10 ",il oIIro, comP'~_"O 'om> d, c."'o. """,. .. poco'" ...... " ...a" ••", o.b"~. ''''''\lIoo. gallo dom.,""o.S<>nnen~"", """..... in "" 011",. u<I po' rode Mn ",.. ""
.'~io,m, "" i_,.moOlO ",""0"<:0 po'm .....". 'ovooo,<>I.," "" ,_,.monto """"O "0'''0.
.1. dol R.m. .'à d.1 B,oo", .'il dol 8,on.o • •• d.1 B,,,,,,o ... dol B,o,uo To',10 M".nllco """<0 •
_.....di. ,..çe.t. • ....1 .....
d'. • .., lb..,.o<om"...1 .Ilrl.....,., .....'''0''. ....,.
min.d_
• , •• , •• , • , • , • ,,
.~ " ., re '" '" m '" "' ~ ~ 0 m', e,p'H.e",. " •• .. ••• n ., " ~ " .' m .,• m.i.1< • ,.
" •• " '.' " '", ", " ••
• c.. ,"
,"
,"'
,"' • .,
, c.""'" • "'• 0'''' "',no - - - - - - - ,
", .', c."o , '.' - • •• ,
", ., " "
S, t..,,, dO ...,. f."". eoo ....'...oIut. 1"."''''''. di on,mol,o_',e,. l"",m.l. pio.< impo""o,,. il 1>uO, ~o'to "'" c>pf<><>....nl ,dol 00,1i """" I. POO"'" .,o",amo",o ""'"1"O'<.t.l. d.~,,,",,,,,,,,""".. m.,",;, N.. lim,,, '" c.,,"'''' ""... d.ll. 101.""It......... 0"00"10 di '"<ti p'....nt> nollO P'''''''''' '''''''''''l)oi, noo" 0"0"" on'e.OI.JZioOO im""".n... """. oom_,,,on.doil, f.......
Il b"o • d' """IO <I"IO;>dla, prop.Pllmont••n"<>g' • "00'"d<OlIO "''''''''' d~I'",odOl EIfoo,o .ooco p, B"'Ont ~o SOlf...",o oe~ '" un·.ltouo mOOi••1....'..., 'PP,o."m'"v.",ont. cll 116cm. Non .. o...",.no grupp' di f",mo g,.n~i, como in etrtl,o.od"montl """"t"" "" .... Ip'" e•.• COlem"'" p,...o Ve<00010 ._O.lment. pice";. ""me nell'otl 001 8,,,,,,o ",,,.ntodoil. pi.ne... p.d.no 1_ .... loo",no .ul l.1100,01,
,. 00<"'0 ;, mod•.".,.". !l''_ 1.1"'" """'IO fo~ &4 0"'.)o. m_"". <!<Ilio e""'emooroo",, <lo' T,"o,,"o IL"",o) o ~"IOp,.no" pad.o. IB."flol. O,,"cl' un ,",,' "'O..., .11. 'O""" m"9~iO/1 m,n':.J'OP""_.'0 Ò ._••n.. ~,.""" L'un,oo <Iont. di c'"""o ~ <Ii," poc;<:oIo ""m.l. Il c.no .W''''..n~ '",m_ d' ~"""""""".-. """'... PO' 1'''0 dol "'onzO, o quello <Ii Bo,e,," e d.,""'O o"Q h.nno ,",'.ItQl<. mocll. di cl",a 47 cm,
SU..... AAy
me '.11M or ,~, s("·",.,)/,,,,~ hc..,ri....In S"""~"b,,,~ (PII"II(,., V.I P"""'IOi 'n E.,,",n S<>uth h·
,001A1lO M.ge) M •• !>eon d'OOO\I."" .od oxc"""" ~".'''",o
,i, do""'i" "O'" ",,' çn"ooIlthic "p ro "'" ll<Id 01 tl>o &00'0A....."" """" '""'''O, 01 .he ~,_ Ag." Tho """"01. "O.......... on/)' oome,"<, cotti.... m"'. i"'OO'lOn., lol"'....d b,copnnoo ood "''l> l'. In o"'•• quOO"'" C."Ie.. dog. 000 pl~'... miildl~ ii_, •• Il. '" E..ly 8,""'. A90 '" tho 000 0a"'d' .,., 'B.reo<). C."';n.. Or. of.o """"'o ."od."" ,,,.,...lo,. 1.'Il'" ....0 tno ,m,,, """. in ~,~ IG"~'I ood Ledroil,"",'"o), TOQ Soon''''''M'' f'un~ oont"b,lO' lO t'" ~od~.of '"O ...<ioo. onlm~ l.."" Md 01 tne" d."""'P"""" 'n "'"""'0""'0" o' the So"," Ty,," ."" T"nMO ..... "am .-I,t"'"ro I"", .....
No•• ,..,..," poot, ~I. '''''''o quon"te <Ii ,.". "'....ntl non.,0'''''0 "n'e.oIu"one ~e".I1"""~'''~;;,nomali noll\>o-<o d,"m"" """,o,.n'.'o. Soon.,,,",~.
Il ......,10 '......,..0 e ""'"ooto .11. O<IOC"ZlOOO ~~I. "uri' diqueoto In.odi.ment<>. mon"o pro"im..........". <"<...."urla b...e ";nte.' c""",."ti"' o.. ' .....".u <Ii ,"""'....0 '""no".,.... P"'"'''''''' _"~1I1lO 01100,",11"10, Soo"eopu'Iloompr•••
Co<1, c",,,,t.. i <lell<l lo...,a di Sooo&r>OO<o ,o.. ,,""" ""'~ li"d'",o noi Q""",~ _o o~,. i"'od.omonto ,"u o me"" """.. 'OlI'''o.~ o 1,m1""fi. E... h. Il c.,.""~ oom""" di ""••""'uto0'0,.'&0," <II.nlm~oomestioi. 0'0110 f,,,,,,,,,nt. noi T"""iJlqA"o M'le do'" 'c."ou. d' ",""". h .. opo,rt'O". 01 "pO"'''''''' cO"'oOo • ...,... 0_"'''0. d~1 G."'•• d~lI. 1"0'<1...,;. diVO","O ono P_" ilO. P'~'-'"'''''' d. tiIJo> .• 000 •."","Ii in~.""'. p,,, "" C"" ""....n.. di c.p,c...",n, ILed,~, F,...).loP""",n''''n. "'"". ~O bIJOi •• ",""tO"9000 .W.." ..... _ ~".
,ante nmg l'ati OQI B,on,o g QUQlIg mooIl d.o! ""pro-orini !.fIOO.........Q • con,""",,. ,,~ m;tt.,.u,o... c'" pO<I.no, Si ""toounq"e d' un' t,"n, o.. U'ot'on oo"'p'-''' oo~ ,,""_ ~I....,. "It<ri .."'.o'~ i"'1".""••1 ln "o c.mpo <li ,el,rionI" di,",tuo"" '0\l",".1,.
"eSUM~
Lo fau'" dM /00"'" ". SO""~"O""'... Soon."""g 1Pu..."" vOi Po"",I'1 d'''' lo H.u' "" ~e
ISUd"''';) orIon..l ••tI, -"w'" ~t ~o.l,. "n~ '''''''_0010>ס1>q.. >Il.n' du Cheleol"'o'" ~ I. IlO .e 1'1'19. d" Bn>n:o; O""tq"..,,,n '0'''0' m"",'''"X "",.""i .t~ "',. on ...Id....,•. L•••"",a", OOnt O'_uo uniouo""",' oo",••ti_o, 100 _o" .tootI~, 01'" impononto. 'o''', p" le. mootonO ~t I•• o,,,,,•••ten.oito....- uno OOt,,& o,ont,,. de ccc''''',. _"f., ,nl.,..toee"""" ooor do dlm~.""'0_' aool_ 'c_ d.l'A"" d, Il'''0''' ..""on do "'.... <lo Non!.
L•• mouton...... cM"•• so" un""" plu' ....~10f'll'l. """I., 0"'''''''0,,"''''," du T,,,,,..,,,, '" do 11101,. <lo Noro lo I ,do S""""obu", <l<>nrJe uno o,.""Ò•• oontr"'Utl"" ò I. < ., • ...,. do "'''''I_.nt do, f"oo. 0110''''''' "",""' d ..<.". ~,on .Ip,oo ~ntr' I~ N""li""_" l'AgQ "" FII(,
277
lI'U",'u~"'UllICHNI'
..... 3C>'I.-(~"#I '937, Doe _,,_""" ~..c_o.. (""....... T"OI M" po..... 1:0<0>._""" 3l'13l ""20
""tllSC"'LUl"#l ,D '0''''90'0<_'''''''. 10'._ _., "'" ..._ (0000 __.~.
"17 ,Ci! w...."'t4CH. f~ W. 1M Uo ..-4 .....""...._ .... _.
<lO _ 0.-_ ...._ • ....- Q1"'5._.... 'lGLIlVOllT H ,_ ..... ._....
'" _ ... . 0." ......... 101_. MllI
,....."OI.()..' li .1l'T...nr... , 101 .. SAl.Ai... .~ Lo 1_..r'_.... ,.wa_I .... • .__.~ O<"'_r"' ......... ""....... l<V 21'" _
BLD"('" .. , ......._~••,._.~~ ,_••_... o.e..lobv. "'_ ,...
1Il)i(0t0rr1 s... _ ,, __....~_--'" ç.......... l.-.. l...- ...._ K_, R'" , HIIT,
IIQtSS"lCt: I. ,rOUOEIi lI' "S 1'fL1 ".IL'~ -...II.JII" Sud.... o.. T _ 110_. '21om..
eaESSNf.Co. 011 E!IO<'" VOI< DE.. MfYEIlH"'PI'E .....uU .. MtHSo.(1l_0HUNE.lt7'·0t.T.... _<lO .... -.CIp_ ..,.. M;o""''''Y '0'_ s-o_ 1""_<lO" , 332.
t"""( L. 19M lO" ... V._ IS.o_~ 00<.._t ""~...... <1''''__'',) , a.-ttUil. L, H'"'' L. "'."' ...,.. ", t<><>qUe' d_
"''''''''00<>'''''0''''.11<>'1. El ><- A!f>""", "9 157~
DIlIE$C>1 ... ~ON DE'l 1m· "'''''''''''''''''' "od )ogO eu! '""""""0.'''<'''' ""g Seteoot.-o-g W' SagooJ" '" G'"",,"_"!le""'''''''''''' _ FUll oc'''' "' ..-n. ~", 16 1-4'
""'UC" .... VON DEH, 117' D.. v _."" 11'''''00_..... vo,. "od l!o~~"c"",""<"""SIe<lI""ll"" l.Iniv "'"""no"."",
DR':;SO'''' VOH DE'l 8OESSNEC( J'O lQro· V",o••clloCMoc"K"'«_ "". tw<:l """"",,_, S''OI....,..oog,o",. SIogt..' .....,""' .... ""',1$ (21 'V'1~1
O~'ESCM "', ~ON Ot:r-I. E!OfSSNEC( J. \973 ("t"""" """",.......... ,,,, w..te""",n,"".,.,.""""".... ~o" long 1lo<>.," """ ~l)Ilg_""""""'" ' .."'_" Skogoel, -MolI I.'"",'*'. ~Jq
HA!I(RIo'EHL (",,9>5. O ........__ ".. -'..-4....,.,.,... P_ '0'_. 1-:'6.
>U.R' rR'C( Il .. 19I!O Oie ~'._, _ "0"_ cile"S«I.."_a..- ov'~ [oc_-Lulzeng_ f..--.'"~"._,_.""'_leT_,.S."l_" '...·dJ........... ~e' ~..... Loec/"_,!Il " ......HMT"~H '!IlII5 l)oo f _
~ ....-. _"~""' """ uec__..~_~.lOT....I_ .....· _ ""'_...... Ue<_,.-,*lIICot(lU '. (\",'1 E ,_ P<o 1__ ..." ......__,_ 000 _ .....__, 12"1'-'
-...._~ "'. _~ .... T1e<O-''''_...... .-. ..v e -; <-_,_, ,'''- ",_..,..."~-. .. ,.,.."H(II'" ,.. C ,.._~ .... II._e'_,__ ....... __ t , _. "m _ G.-"
" 'l/mJAIUo''''''''A n.r_ .....~01"" ... __.. ~". "-''' 611
~lJt1.. E 1Sl1 I>e __Wa._ '" llto'.... ,(__ .'" '"- . l._o _ "'''' ~"'.~..'"~,~_,~ ':)0110
LL"o,f A .980~. SUtln",......<". H... F_ T..... l.I."IoIAlOlCSI , . _OOCM E__ .... ~o'l*~'*__.oufg, __,_Kooc_..,.. l.,.
r..""",,, Z_ 17 ....:11."'llH~ as '&12 c.1OI_ '" "" M....m... al W_m Eor
_ ili"",, tol_ (0<>1). ,.,019.
"'[OlL l'. ,'9~ lO l...... <Iol .;l'"vgoo "'.' ....<0 d. Lodro. S,T•. !le "••.. 53I!il> :'1Zli.
RIEDH .... '91& L. I...... del .. lIo!/9'O O""''''''''' '" ........".11. ~"'o_" 8.. 1. Mo". C.. St. "al V"""". 2 1'll-l1~
RIEllLL l'. , 1~7$l . L' f.o"' ".. """'''''' p'."K'"'''' <Il e.",1>0 <liSo""""O .," Muo. CI, S,. '1.', ,....... 2914> 21~'.,
278
~IEC(L ..... ''Pll: _Lo f <lO' ,,".ggo::> ......,,'''''' <Hlle C<JO>m.-.. ", N..;I,"' lIoIl. M C •. S' N.t v..,,"., 3 __
AI[[)[L .... '971' ."'" f Fov, se_la o•
_'...1)"...... """' c.. SI 1401 "_,:IO ~1l2.A'(OEI. '" ,971\l.' 'oso; "",_ """,. G-. _ O- 'So:oe
.....1.•" ....... Co. SI NOI. "'_.:10 '%oD1\l(0f\." '971·. H_"'.0..... _ •...-_••_
.. SI>- ....... ~. S!o. !;& '.1"U'EL"'.IM u, ICVO'•••, ..,., ,,._••
...._00 _ C.. SI N•• T_. l' •• 1,J
"(DEL "'-"'" . Doo F__ ,, "'_ S........ '" &fui.. be> 8' .-. Do< 5<_ 53 (II _
..[O(l "'. ''J''!I>. Doo f-.o _ ..O 0'<t>1< .._ ~_ "'".,. Meur.... r ......_ .-- ~ IDa
IlUGU' J ,... 0...' """""'"""""',....,_ Crftnool_ ,~t e;,--. -'1 "__~_ _ Su_ <le Z-," "'" 2111
Sll Vlll 'lo _"'II CI Do ."" ... "-_.~5<...ee"''''' '" ... _V __
SU,"P"'-' "FI. T9EI8 Doo ,, O<otl".~CIV·.. I _. '96>-'!IIl3. .,. h ..... Gn a-*, _~· ..1EICl1EJIT L '9Ii'I Die ,. 5<_'''_a·__ .....·e<""~, ~~ _.__ ~...
0-r(!CH(llr , t9lIiI O , ...u.... ..,. U....""~ , .. Ile-,_ __ W. _ ..-4 ~",-rocn_
5<"-'_ ~""""'cI"o•. _". «113' ZIJ.:91WOL.fF P.• ',",. Dof Jogd- .... _,~".. _ '_ .,..,.., "...,,_<le. """",,,_., "'" 00 M.. V '221"
"J01, L'n.
MASSTABEllEN
Il'''U81lIND
""'.....""f' ('" >ali
I Llngo." d.. g'o8u '"",",0' "",,,e2. a_, 0..-<_ ....... B.... 4\je•~............ ~... P<6""'''_ n ..j ('" rtl!II-.zl""AlIIl: "'B ".0' (H'~.M • lJ2.3i""'.'l\!III.~FII~·,H<__ ·J7.o'''',~ ~"'"(N'O"" :fi,l) ' ... ,.a<m AB JU <'1'-',]01 JU l'l,Q!' :.J1'ltlf"'~ M' J:J,6e (Nr."lI; ""-" (1'''.1811: ",'4J1 M."J0.5IN''- lo.J ,... 'mok sa~ e 17 C'" ,."..
-~. .. .. U .. U-- ...~ ..' .• (»O, JJ"1 -, ~. ~ •• ~ no, '" ~ ~. •• 51.0
• ~ ~ ~ •• O,O ~ = ., -,. ,
- - •• ..,.,'" ,..., ("",.BI 1....3':1'1
, ~ ~ '", u ... -• •• ••_.
• .,. ~
, • ,. ,Ober..mlIe,m IlO _ ~ J'S.O, IN'.8i'l'l(lle Bf'C _ fII <O,V· 9 e IN, a:w~" 'U 9' l''' i'Imo. 0"0' ul"",. (lB - k lft,0 di'" 'Illl, "'. JJ.o 9 (No Wl,00 o.... ",...Ie, Gti _ M. ]1~ " .",.•11 "'SI.,j'; [N'Ml!,~4lI.Bd I~I'N, '3),
>o
•o
I
z
••<fj•.1
.~ .,- .z
~~ ~i ~ '}ot ......,
! I:;!'l~" "
"'~ ~I~~ :•
>.><,
I•
.~.. 1',1,... ..... ...• 'tii ~
._ "'I ...... '"""f Qo:lilg -"
~1 ~ ~i ;
=! i!~~~I;
:~ a~a;; ;~ R, ~ o·z:il "'-"<-
o~ a.il' ,
•o,01,
I
~.•
..!:! ~"'-"lCl."" ~ 1iIil!1iI~ •
"
••.,,
••..::!i.
.~, ·z
" ;i.il.~ ma ~
~~ si~~I'z
Q"l"'lCl."IIRlII ...
r. e"! _ .."" G' - K2!5.31N',26'1. Kn "'.II (N,_: .. .. .. ..• V (N'31. M' Zl51N' .o&'l' 23,lt IN'. ~: 21.1 (N< t1tt. .. .. ..1>Ii...I__ ' IIp _n 509 !N,,g,1 (N< ocm u*'- (Nr5<ll/) 'N<"'31 IN, PlIOI (N,~I (N, ""'"
Mon.'--"'" 801 -. lI'IlI 05 (NOI , ., ~ ~ ~ ., .,~..... ·al .nGL_ .... 06.1u"" P>l~ 9 (N,BIlI 7..-.1Sl,2 , n, n, - n' n.d (N, _ Il _U..-.I!tU ll*. 111 • = .' = •• a'StI_ilIO"' !Id _ $1.11 q IN< _' !lilI' ... 3IOt b SU" ~ • ., n.' ., = a' .,
---(Nr. t:Jf1 $),l '-'. ,. 51.11 d '... :>MI: I 53SI ... ,. .. .. • " . •• ·---
• • U. A ".,- ~-, '""., "'- .... M' M' ~ ~ ~ •, = - .., ~ - ... ..~ ".. ~- ~- ,,,, "'l .m, ~ ~ - .. .. ., .. ~ .. a"• n •• ., ~. a' - ,• • •• ,., ,.,. .. ~
, v, .. .., a' .. a, ~·- ,- ,- • a' n' ~ •• ...• ., ., , ,-
", ~ ,.~ ~ _..""--.............. ~_...-..-...... .--
A .. .. .. .. -.. • • .. .. ~ M'lN'215l l'''.'~ I... .:m) ",.... ~m (Nr.PS1I .- .•-~- " .. .,~ "-, - .,- ~ .. .. ~.II.3?
" ~ n. - .' .. .,, .. ., .. •.' ., ,• a, m' .,. .. n, , :1 ., ., ., .,• :»o., • .. .. ,,, ,
'" • 0 .. '" ..• k .. •• n,- .,- '" '",. ,. • "
,.q ., 'J ., ., •
.. .. .. .. .. ..,.. l''' '!6I INr.5&'l 'Nrl<:lll (Nrm') ' ...... loIOl M' M' M' ..., .'" ., .., .,. .., ~INr .11m IN'J23I (N, .3IIIIl'I IN! 1'32l, .. .. .. .. .. , .' ..-, .. .. .. ., ..,
• n' - _. ., .. , ... .. -• ..; - ,- ,. ,. • '" ..• , ' . , ••
•..,.,..or,.
,,", ..._,·Q1._n1~~ ,....7121-_,13,2, IN,~e.--o _ GI - K _l!" (I«,257I; ....~ .. 'lO_ 5lIZ ,j"" .., "83....."'JIl_ !Id _'''.11 TI l"i< JIJIOIl.
nEUIIE tlAt.Il>WlEOE_AUU
.... l K "'.II'''' Cl&J' .'11.0""". 1M! MI 17,101. ,..- ...IU Ilo'. _ SI 11,5 ... ""'" 1Q.2 ,'<,___ l ..._Ioc...... """,.Kn.l,'" Ifill\ f' __O...~_ .......__,__ -.00'0' IlllI.n.J.:II't..___ _~._ K!S'~lti' _Ul21~
l'" DJ! n Z2Jl l K$; USI lI).? (Jo' 1'$11. m- (1'>, 512'1.N l K21.11... ....,. flZl;JO'o' .:IOlA:Z17l'o'."'" AIl=(Nr. Joor. Z'JI .., '"4llI; ,o -"#liti' '7/1. ZI,lI ... _ 'lZ.Il(h, an:l2.' "'1I'1l.l:UlN' __ ~(Nr ""';lO."(Jo,. DIo.- . 8F or A. 36.1_!H' YIOI