Vedäntasära 1

.//vedaNtsar> vedäntasäraù

Ao{f< si½danNdmva'œmnsgaecrm!, AaTmanmiolaxarmaïye=ÉIòisÏye. 1. akhaëòaà saccidänandamaväìmanasagocaram | ätmänamakhilädhäramäçraye'bhéñöasiddhaye || 1 ||

AwRtae=PyÖyanNdantItÖEtÉant>, guênaraXy vedaNtsar< vúye ywamit. 2. arthato'pyadvayänandänatétadvaitabhänataù | gurünärädhya vedäntasäraà vakñye yathämati || 2 ||

vedaNtae nam %pin;Tàma[< tÊpkarIi[ zarIrksUÇadIin c. 3. vedänto näma upaniñatpramäëaà tadupakäréëi çärérakasüträdéni ca || 3 ||

ASy vedaNtàkr[Tvat! tdIyE> @v AnubNxE> tÖÄaisÏe> n te p&wgalaecnIya>. 4. asya vedäntaprakaraëatvät tadéyaiù eva anubandhaiù tadvattäsiddheù na te påthagälocanéyäù || 4 ||

tÇ AnubNxae nam Aixkairiv;ysMbNxàyaejnain. 5.

Vedäntasära 2

tatra anubandho näma adhikäriviñayasambandhaprayojanäni || 5 ||

AixkarI tu ivixvdxItvedveda¼Tvenapattae=ixgtaiolvedawaeR=iSmn! jNmin jNmaNtre va kaMyini;ÏvjRnpur>sr< inTynEimiÄkàayiíÄaepasnanuóanen ingRtiniolkLm;tya intaNtinmRlSvaNt> saxnctuòysMpÚ> àmata . 6. adhikäré tu vidhivadadhétavedavedäìgatvenäpätato'adhigatäkhilavedärtho'smin janmani janmäntare vä kämyaniñiddhavarjanapuraùsaraà nityanaimittikapräyaçcittopäsanänuñöhänena nirgatanikhilakalmañatayä nitäntanirmalasväntaù sädhanacatuñöayasampannaù pramätä || 6 ||

kaMyain-- SvgaRdIòsaxnain JyaeitòaemadIin. 7. Kämyäni-- svargädéñöasädhanäni jyotiñöomädéni || 7 ||

ini;Ïain-- nrka*inòsaxnain äaü[hnnadIin. 8. Niñiddhäni-- narakädyaniñöasädhanäni brähmaëahananädéni || 8 ||

inTyain-- Akr[e àTyvaysaxnain sNXyavNdnadIin. 9. Nityäni-- akaraëe pratyaväyasädhanäni sandhyävandanädéni || 9 ||

nEimiÄkain--puÇjNma*nubNxIin jateò(adIin. 10. Naimittikäni-- putrajanmädyanubandhéni jäteñöyädéni || 10 ||

Vedäntasära 3

àayiíÄain -- papúysaxnain caNÔay[adIin. 11. Präyaçcittäni-- päpakñyasädhanäni cändräyaëädéni || 11 ||

%pasnain -- sgu[äüiv;ymansVyaparêpai[ zai{fLyiv*adIin. 12. Upäsanäni-- saguëabrahmaviñayamänasavyäpärarüpäëi çäëòilyavidyädéni || 12 ||

@te;a< inTyadIna< buiÏzuiÏ> pr< àyaejnmupasnana< tu icÄEka¢(< “tmetmaTman< vedanuvcnen äaü[a ivivid;iNt y}en” (b&.%. 4,4,22) #Tyaidïute> “tpsa kLm;< hiNt” (mnu. 12,104) #TyaidSm&teí . 13. eteñäà nityädénäà buddhiçuddhiù paraà prayojanamupäsanänäà tu cittaikägryaà “tametamätmänaà vedänuvacanena brähmaëä vividiñanti yajïena” (bå. U. 4.4.22) ityädiçruteù “tapasä kalmañaà hanti” (manu. 12.104) ityädismåteçca || 13 ||

inTynEimiÄkyae> %pasnana< TvvaNtr)l< ipt&laeksTylaekàaiÝ> “kmR[a ipt&laek> iv*ya devlaek>” (b&. %. 1,5,16) #Tyaidïute>. 14. nityanaimittikayoù upäsanänäà tvaväntaraphalaà pitålokasatyalokapräptiù karmaëä pitålokaù vidyayä devalokaù (bå. u. 1.5.16) ityädiçruteù || 14 ||

saxnain - inTyainTyvStuivvekehamuÇawR)lÉaegivragzmaid;qœksMpiÄ-mumu]uTvain. 15.

Vedäntasära 4

sädhanäni nityänityavastuvivekehämuträrthaphalabhogavirägaçamädiñaökasampattimumukñutväni || 15 ||

inTyainTyvStuivvekStavdœ äüEv inTy< vStu ttae=NydiolminTyimit ivvecnm!. 16. nityänityavastuvivekastävad brahmaiva nityaà vastu tato'nyadakhilamanityamiti vivecanam || 16 ||

@eihkana< ökœcNdnvintaidiv;yÉaegana< kmRjNytyainTyTvvdamui:mka[amPym&taidiv;yÉaeganaminTytya te_yae intra< ivrit> - #hamuÇawR)lÉaegivrag>. 17. aihikänäà srak candanavanitädiviñayabhogänäà karmajanyatayänityatvavadämuñmikäëämapyamåtädiviñayabhogänäm anityatayä tebhyo nitaräà viratiù -- ihämuträarthaphalabhogavirägaù || 17 ||

zmadyStu - zmdmaeprititit]asmaxanïÏaOya>. 18. çamädayastu çamadamoparatititikñäsamädhänaçraddhäkhyäù || 18 ||

zmStavt! ïv[aidVyitir´iv;ye_yae mnsae in¢h>. 19. çamastävat çravaëädivyatiriktaviñayebhyo manaso nigrahaù || 19 ||

dm> - baýeNÕa[a< t™itir´iv;ye_yae invtRnm!. 20.

Vedäntasära 5

Damaù--bähyendryäëäà tadvyatiriktaviñayebhyo nivartanam || 20 ||

invitRtanamete;a< t™itir´iv;ye_y %prm[mupritrwva ivihtana< kmR[a< ivixna pirTyag>. 21. nivartitänämeteñäà tadvyatiriktaviñayebhya uparamaëamuparatirathavä vihitänäà karmaëäà vidhinä parityägaù || 21 ||

itit]a - zItae:[aidÖNÖsih:[uta. 22. Titikñä-- çétoñëädidvandvasahiñëutä || 22 ||

ing&hItSy mns> ïv[adaE tdnugu[iv;ye c smaix> - smaxanm!. 23. nigåhétasya manasaù çravaëädau tadanuguëaviñaye ca samädhiù -- samädhänam || 23 ||

guêpidòvedaNtvaKye;u ivñas> - ïÏa . 24. gurüpadiñöavedäntaväkyeñu viçväsaù çraddhä || 24 ||

mumu]uTv< - mae]eCDa. 25. mumukñutvaà mokñecchä || 25 ||

@vMÉUt> àmataixkarI zaNtae dNt (b& % 4,4,23) #Tyaidïute>, %´Â àzaNticÄay ijteNÔyay c àhI[dae;ay ywae kair[e,

Vedäntasära 6

gu[aiNvtayanugtay svRda àdeymett! stt< mumu]ve. #it

(%pdezsahöI 324,16,73). 26. evambhütaù pramätädhikäré çänto danta (bå u 4|4|23) ityädiçruteù | uktaïca

praçäntacittäya jitendrayäya ca prahéëadoñäya yathoktakäriëe | guëänvitäyänugatäya sarvadä pradeyametat satataà mumukñave || iti

(upadeçasähasré 324|16|73) || 26 ||

iv;y> - jIväüEKy< zuÏcEtNy< àmey< tÇ @v vedaNtana< taTpyaRt!. 27.

Viñayaù - jévabrahmaikyaà çuddhacaitanyaà prameyaà tatra eva vedäntänäà tätparyät || 27 ||

s<bNxStu - tdEKyàmeySy tTàitpadkaepin;Tàma[Sy c baeXybaexkÉav>. 28.

sambandhastu - tadaikyaprameyasya tatpratipädakopaniñatpramäëasya ca bodhyabodhakabhävaù || 28 ||

àyaejn< tu - tdEKyàmeygta}aninv&iÄ> SvSvêpanNdaviÝí “trit zaekmaTmivt!” (Da % 7,1,3) #Tyaidïute> “äüivdœ äüEv Évit” (mu{f % 3,2,9) #Tyaidïuteí. 29.

Vedäntasära 7

prayojanaà tu tadaikyaprameyagatäjïänanivåttiù svasvarüpänandävaptiçca “tarati çokamätmavit” (chä u 7|1|3) ityädiçruteù “brahmavid brahmaiva bhavati” (muëòa u 3|2|9) ityädiçruteçca || 29 ||

AymixkarI jnnmr[aids<saranlsNtÝae dIÝizra jlraizimvaepharpai[> ïaeiÇy< äüinó< guémups&Ty tmnusrit “tiÖ}anaw¡ s guémevaiÉgCDet! simTpai[> ïaeiÇy< äüinóm!” (mu{f % 1,2,12) #Tyaidïute>.30.

ayamadhikäré jananamaraëädisaàsäränalasantapto déptaçirä

jalaräçimivopahärapäëiù çrotriyaà brahmaniñöhaà gurumupasåtya tamanusarati “tadvijïänärthaà sa gurumeväbhigacchet samitpäëiù çrotriyaà brahmaniñöham” (muëòa u 1|2|12) ityädiçruteù ||30 ||

s gué> prmk«pyaXyaraepapvadNyayenEnmupidzit “tSmE s ivÖanupsÚay sMykœ

àzaNticÄay zmaiNvtay, yena]r< pué;< ved sTy< àaevac ta< tÅvtae äüiv*am!. ”

(mu{f % 1,2,13) #Tyaidïute>. 31. sa guruù paramakåpayädhyäropäpavädanyäyenainamupadiçati “tasmai sa vidvänupasannäya samyak

praçäntacittäya çamänvitäya | yenäkñaraà puruñaà veda satyaà proväca täà tattvato brahmavidyäm ||”

(muëòa u 1|2|13) ityädiçruteù || 31 ||

Vedäntasära 8

Vedäntasära 9

AspRÉUtaya< r¾aE spaRraepvt! vStuin AvSTvaraep> -- AXyaraep> . 32. asarpabhütäyäà rajjau sarpäropavat vastuni avastväropaù -- adhyäropaù | 32 |

vStu -- si½danNdmÖy< äü A}anaidskljfsmUhae=vStu. 33. vastu -- saccidänandamadvayaà brahma ajïänädisakalajaòasamüho'vastu | 33 |

A}an< tu -- sdsÑ(aminvRcnIy< iÇgu[aTmk< }anivraeix Éavêp< yiTkiÂidit vdNTyhm} #Tya*nuÉvat! “devaTmzi < Svgu[EinRgUFam! ” (ñet % 1.3) #Tyaidïuteí. 34. ajïänaà tu -- sadasadbhyämanirvacanéyaà triguëätmakaà jïänavirodhi bhävarüpaà yatkiïciditi vadantyahamajïa ityädyanubhavät “dehätmaçaktià svaguëairnigüòhäm” (çveta u 1.3) ityädiçruteçca || 34 ||

#dm}an< smiòVyò(iÉàaye[Ekmnekimit c Vyviÿyte. 35. idamajïänaà samañöivyañöyabhipräyeëaikamanekamiti ca vyavahriyate || 35 ||

twaih ywa v&]a[a< smò(iÉàaye[ vnimTyekTvVypdezae ywa va jlana< smò(iÉàaye[ jlazy #it twa nanaTven àitÉasmanana< jIvgta}anana< smò(iÉàaye[ tdekTvVypdez> “Ajameka<” (Sve % 4.5) #Tyaidïute>. 36. tathähi yathä våkñäëäà samañöyabhipräyeëa vanamityekatvavyapadeço yathä vä jalänäà samañöyabhipräyeëa jaläçaya iti tathä nänätvena pratibhäsamänänäà jévagatäjïänänäà samañöyabhipräyeëa tadekatvavyapadeçaù “ajämekäà” (sve u 4.5) ityädiçruteù || 36 ||

Vedäntasära 10

#y< smiòéTk«òaepaixtya ivzuÏsÅvàxana. 37. iyaà samañöirutkåñöopädhitayä viçuddhasattvapradhänä || 37 ||

@tÊpiht< cEtNy< svR}TvsveRñrTvsvRinyNt&Tvaidgu[kmVy´mNtyaRmI jgTkar[mIñr #it c VypidZyte skla}anavÉaskTvat!, “y> svR}> svRivt!” (mu{f % 1,1,9) #it ïute>. 38. etadupahitaà caitanyaà sarvajïatvasarveçvaratvasarvaniyantåtvädi-guëakamavyaktamantaryämé jagatkäraëaméçvara iti ca vyapadiçyate sakaläjïänävabhäsakatvät | “yaù sarvajïaù sarvavit” (muëòa u 1.1.9) iti çruteù || 38 ||

$ñrSyey< smiòriolkar[Tvat! kar[zrIrmanNdàcurTvat! kaezvdœ AaCDadkTva½ AanNdmykaez> svaeRprmTvat! su;uiÝrt @v SwUlsUúmàpÂlySwanimit c %Cyte. 39. éçvarasyeyaà samañöirakhilakäraëatvät käraëaçaréramänandapracuratvät koçavad äcchädakatväcca änandamayakoçaù sarvoparamatvät suñuptirata eva sthülasükñmaprapaïcalayasthänamiti ca ucyate || 39 ||

ywa vnSy Vyò(iÉàaye[ v&]a #TynekTvVypdezae ywa va jlazySy Vyò(iÉàaye[ jlanIit twa}anSy Vyò(iÉàaye[ tdnekTvVypdez> “#NÔae mayaiÉ> puéêp $yte” (\Gved 6,47,18) #Tyaidïute>. 40. yathä vanasya vyañöyabhipräyeëa våkñä ityanekatvavyapadeço yathä vä jaläçayasya vyañöyabhipräyeëa jalänéti tathäjïänasya vyañöyabhipräyeëa

Vedäntasära 11

tadanekatvavyapadeçaù “indro mäyäbhiù pururüpa éyate” (ågveda 6|47|18) ityädiçruteù || 40 ||

AÇ VyStsmStVyaipTven VyiòsmiòtaVypdez>. 41. atra vyastasamastavyäpitvena vyañöisamañöitävyapadeçaù || 41 ||

#y< VyiòinRk«òaepaixtya milnsÅvàxana. 42. iyaà vyañöirnikåñöopädhitayä malinasattvapradhänä || 42 ||

@tÊpiht< cEtNymLp}TvanIñrTvaidgu[k< àa} #TyuCyt @ka}anavÉas®vat!. 43. etadupahitaà caitanyamalpajïatvänéçvaratvädiguëakaà präjïa ityucyata ekäjïänävabhäsaktvät || 43 ||

ASy àa}TvmSpòaepaixtyanitàkazkTvat!. 44. asya präjïatvamaspañöopädhitayänatiprakäçakatvät || 44 ||

ASyapIymh»araidkar[TvaTkar[zrIrmanNdàcurTvat! kaezvdœ AaCDadkTvat! canNdmykaez> svaeRprmTvaTsu;uiÝrt @v SwUlsUúmzrIràpÂlySwanimit c %Cyte. 45. asyäpéyamahaìkärädikäraëatvätkäraëaçaréramänandapracuratvät koçavad äcchädakatvät cänandamayakoçaù sarvoparamatvätsuñuptirata eva sthülasükñmaçaréraprapaïcalayasthänamiti ca ucyate || 45 ||

Vedäntasära 12

tdanImetaivñràa}aE cEtNyàdIÝaiÉritsUúmaiÉr}anv&iÄiÉranNdmnuÉvt> “AanNdÉukœ cetaemuo> àa}>” (ma{fª % 5) #it ïute> suomhmSvaPsm! n ikiÂdveid;imTyuiTwtSy pramzaeRppÄeí. 46. tadänémetäviçvarapräjïau caitanyapradéptäbhiratisükñmäbhirajïänavåttibhiù änandamanubhavataù “änandabhuk cetomukhaù präjïaù” (mäëòü u 5) iti çruteù sukhamahamasväpsam na kiïcidavediñamityutthitasya parämarçopapatteçca || 46 ||

Anyae> smiòVyò(aevRnv&]yaeirv jlazyjlyaeirv vaÉed>. 47. anayoù samañöivyañöyorvanavåkñayoriva jaläçayajalayoriva väbhedaù || 47 ||

@tÊpihtyaerIñràa}yaerip vnv&]aviCDÚakazyaeirv jlazyjlgtàitibMbakazyaeirv vaÉed> “@; sveRñr (@; svR} @;ae=NtyaRMye; yaein> svRSy àÉvaPyyaE ih ÉUtanam! )” (ma{fª % 6) #Tyaid ïute>. 48. etadupahitayoréçvarapräjïayorapi vanavåkñävacchinnäkäçayoriva jaläçayajalagatapratibimbäkäçayoriva väbhedaù “eña sarveçvara (eña sarvajïa eño'ntaryämyeña yoniù sarvasya prabhaväpyayau hi bhütänäm)” (mäëòü u 6) ityädi çruteù || 48 ||

vnv&]tdviCDÚakazyaejRlazyjltÌtàitibMbakazyaevaRxarÉUtanupihtakazvdnyaer}antÊpihtcEtNyyaeraxarÉUt< ydnupiht< cEtNy< tÄurIyimTyuCyte “(zaNt<) izvmÖEt< ctuw¡ mNyte (s AaTma s iv}ey>)” (ma{fª % 7) #Tyaidïute>. 49.

Vedäntasära 13

vanavåkñatadavacchinnäkäçayorjaläçayajalatadgatapratibimbäkäçayorvädhärabhütänupahitäkäçavadanayorajïänatadupahitacaitanyayorädhärabhütaà yadanupahitaà caitanyaà tatturéyamityucyate ‘(çäntaà) çivamadvaitaà caturthaà manyate (sa ätmä sa vijïeyaù)” (mäëòü u 7) ityädiçruteù || 49 ||

#dmev turIy< zuÏcEtNym}anaidtÊpihtcEtNya_yam! tÝay>ip{fvdiviv < sNmhavaKySy vaCy< iviv < s‘úyimit caeCyte. 50. idameva turéyaà çuddhacaitanyamajïänäditadupahitacaitanyäbhyäm taptäyaùpiëòavadaviviktaà sanmahäväkyasya väcyaà viviktaà sallakñyamiti cocyate || 50 ||

ASya}anSyavr[iv]epnamkmiSt zi´Öym!. 51. asyäjïänasyävaraëavikñepanämakamasti çaktidvayam || 51 ||

Aavr[zi´StavdLpae=ip me"ae=nekyaejnaytmaidTym{flm! Avlaekiyt&nynpwipxayktya ywaCDadytIv twa}an< piriCDÚm! APyaTmanmpiriCDÚms<sair[mvlaekiyt&buiÏipxayktyaCDadytIv ta†z< samWyRm!, tÊ < -- “"nCDÚ†iò"RnCDÚmk¡ ywa mNyte in:àÉ< caitmUF>, twa bÏvÑait yae mUF†òe> s inTyaepliBxSvêpae=hmaTma.” #it (hStamlkm! 10) .52. ävaraëaçaktistävadalpo'pi megho'nekayojanäyatamädityamaëòalam avalokayitånayanapathapidhäyakatayä yathäcchädayatéva tathäjïänaà paricchinnam apyätmänam aparicchinnam asaàsäriëam avalokayitåbuddhipidhäyakatayäcchädayatéva tädåçaà sämarthyam | taduktaà-- “ghanacchannadåñöirghanacchannamarkaà yathä manyate niñprabhaà cätimüòhaù | tathä baddhavadbhäti yo müòhadåñöeù sa nityopalabdhisvarüpo'hamätmä ||” iti (hastämalakam 10) ||52||

Vedäntasära 14

Anya Aav&tSyaTmn> kt&RTvÉae «TvsuioTvÊ>ioTvaids<sarsMÉavnaip Évit ywa Sva}anenav&taya< rJJva< spRTvsMÉavna.53. anayä ävåtasyätmanaù kartåtvabhoktåtvasukhitvaduùkhitvädisaàsärasambhävanäpi bhavati yathä sväjïänenävåtäyäà rajjväà sarpatvasambhävanä ||53||

iv]epzi´Stu ywa rJJv}an Svav&tr¾aE Svz®ya spaRidkmuÑavyTyevm}anmip Svav&taTmin Svz®yakazaidàpÂmuÑavyit ta†z< samWyRm!, tÊ < -- “iv]epzi´ilR¼aid äüa{faNt< jgt! s&jet!“ #it (vaKysuxa 13) .54. vikñepaçaktistu yathä rajjvajïäna svävåtarajjau svaçaktyä sarpädikamudbhävayatyevamajïänamapi svävåtätmani svaçaktyäkäçädiprapaïcamudbhävayati tädåçaà sämarthyam | taduktaà—“vikñepaçaktirliìgädi brahmäëòäntaà jagat såjet” iti väkyasudhä 13 ||54||

zi´Öyvd}anaepiht< cEtNy< Svàxantya inimÄ< Svaepaixàxantyaepadan Évit.55. çaktidvayavadajïänopahitaà caitanyaà svapradhänatayä nimittaà svopädhipradhänatayopädänaïca bhavati ||55||

ywa lUta tNtukay¡ àit Svàxantya inimÄ< SvzrIràxantyaepadÚÂ Évit.56. yathä lütä tantukäryaà prati svapradhänatayä nimittaà svaçarérapradhänatayopädannaïca bhavati ||56||

Vedäntasära 15

tm>àxaniv]epzi´md}anaepihtcEtNyadakaz AakazaÖayuvaRyaeri¶> A¶erpae=Ñ(> p&iwvI caeTp*te @tSmadaTmn Aakaz> sMÉUt> tE % 2,1,1 #Tyaidïute>. 57. tamaùpradhänavikñepaçaktimadajïänopahitacaitanyädäkäça äkäçädväyurväyooragniù agnerapo'dbhyaù påthivé cotpadyate etasmädätmana äkäçaù sambhütaù tai u 2|1|1 ityädiçruteù || 57 ||

te;u jaf(aixKydzRnaÄm>àaxaNy< tTkar[Sy, tdanI— sÅvrjStma<is kar[gu[à³me[ te:vakazaid;UTp*Nte. 58. teñu jäòyädhikyadarçanättamaùprädhänyaà tatkäraëasya | tadänéà sattvarajastamäàsi käraëaguëaprakrameëa teñväkäçädiñütpadyante || 58 ||

@taNyev sUúmÉUtain tNmaÇa{ypÂIk«tain caeCyNte. 59. etänyeva sükñmabhütäni tanmäträëyapaïcékåtäni cocyante || 59 ||

@te_y> sUúmzrIrai[ SwUlÉUtain caeTp*Nte. 60. etebhyaù sükñmaçaréräëi sthülabhütäni cotpadyante || 60 ||

sUúmzrIrai[ sÝdzavyvain il¼zrIrai[. 61. sükñmaçaréräëi saptadaçävayaväni liìgaçaréräëi || 61||

Vedäntasära 16

AvyvaStu }aneiNÔypÂk< buiÏmnsI kmeRiNÔypÂk< vayupÂk< ceit. 62. avayavästu jïänendriyapaïcakaà buddhimanasé karmendriyapaïcakaà väyupaïcakaà ceti || 62 ||

}aneiNÔyai[ ïaeÇTv‹]uijRþaºa[aOyain. 63. jïänendriyäëi çrotratvakcakñurjihväghräëäkhyäni || 63 ||

@taNyakazadIna< saiTvka<ze_yae VySte_y> p&wkœ p&wkœ ³me[aeTp*Nte. 64. etänyäkäçädénäà sätvikäàçebhyo vyastebhyaù påthak påthak krameëotpadyante || 64 ||

buiÏnaRm iníyaiTmkaNt>kr{v&iÄ>. 65. buddhirnäma niçcayätmikäntaùkaraëvåttiù || 65 ||

mnae nam s»LpivkLpaiTmkaNt>kr{v&iÄ>. 66. mano näma saìkalpavikalpätmikäntaùkaraëvåttiù || 66 ||

Anyaerev icÄah»aryaerNtÉaRv>. 67. anayoreva cittähaìkärayorantarbhävaù || 67 ||

AnusNxanaiTmkaNt>kr[v&iÄ> icÄm!. 68. anusandhänätmikäntaùkaraëavåttiù cittam || 68 ||

AiÉmanaiTmkaNt>kr[v&iÄ> Ah»ar>. 69. abhimänätmikäntaùkaraëavåttiù ahaìkäraù || 69 ||

@te punrakazaidgtsaiÄvka<ze_yae imilte_y %Tp*Nte. 70. ete punaräkäçädigatasättivakäàçebhyo militebhya utpadyante || 70 ||

Vedäntasära 17

@te;a< àkazaTmkTvaTsaiÅvka<zkayRTvm!. 71. eteñäà prakäçätmakatvätsättvikäàçakäryatvam || 71 ||

#y< buiÏ}aRneiNÔyE> sihta iv}anmykaezae Évit. 72. iyaà buddhirjïänendriyaiù sahitä vijïänamayakoço bhavati || 72 ||

Ay< kt&RTvÉae «TvsuioTvÊ>ioTva*iÉmanTvenehlaekprlaekgamI Vyvhairkae jIv #TyuCyte. 73. ayaà kartåtvabhoktåtvasukhitvaduùkhitvädyabhimänatvenehaloka- paralokagämé vyavahäriko jéva ityucyate || 73 ||

mnStu }aneiNÔyE> siht< sNmnaemykaezae Évit. 74. manastu jïänendriyaiù sahitaà sanmanomayakoço bhavati || 74 ||

kmeRiNÔyai[ vaKpai[padpayUpSwaOyain. 75. karmendriyäëi väkpäëipädapäyüpasthäkhyäni || 75 ||

@tain punrakazadIna< rjae<ze_yae VySte_y> p&wkœ p&wkœ ³me[aeTp*Nte. 76. etäni punaräkäaçädénäà rajoàçebhyo vyastebhyaù påthak påthak krameëotpadyante || 76 ||

vayv> àa[apanVyanaedansmana> . 77. väyavaù präëäpänavyänodänasamänäù || 77 ||

Vedäntasära 18

àa[ae nam àaGgmnvaÚasa¢SwanvtIR. 78. präëo näma präggamanavännäsägrasthänavarté || 78 ||

Apanae namavGgmnvaNpaYvaidSwanvtIR. 79. apäno nämävaggamanavänpäyvädisthänvarté || 79 ||

Vyanae nam iv:vGgmnvaniolzrIrvtIR. 80. vyäno näma viñvaggamanavänakhilaçaréravarté || 80 ||

%danae nam k{QSwanIy ^XvRgmnvanuT³m[vayu>. 81. udäno näma kaëöhasthänéya ürdhvagamanavänutkramaëaväyuù || 81 ||

smanae nam zrIrmXygtaiztpItaÚaidsmIkr[kr>. 82. samäno näma çaréramadhyagatäçitapétännädisamékaraëakaraù || 82 ||

smIkr[Ntu pirpakkr[< rséixrzu³purI;aidkr[imit yavt!. 83. samékaraëantu paripäkakaraëaà rasarudhiraçukrapuréñädikaraëamiti yävat || 83 ||

keicÄu nagkªmRk«kldevdÄxnÃyaOya> pÂaNye vayv> sNtIit vdiNt. 84. kecittu nägakürmakåkaladevadattadhanaïjayäkhyäù païcänye väyavaù santéti vadanti || 84 ||

Vedäntasära 19

tÇ nag %iÌr[kr>, kªmR %NmIlnkr>, k«kl> ]uTkr>, devdÄae j&MÉ[kr>, "nÃy> pae;[kr>. 85. tatra näga udgiraëakaraù | kürma unmélanakaraù | kåkalaù kñutkaraù | devadatto jåmbhaëakaraù | ghanaïjayaù poñaëakaraù || 85 ||

@te;a< àa[aid:vNtÉaRvaTàa[ady> pÂEveit keict!. 86. eteñäà präëädiñvantarbhävätpräëädayaù païcaiveti kecit || 86 ||

@tTàa[aidpÂkmakazaidgtrjae<ze_yae imilte_y %Tp*te. 87. etatpräëädipaïcakamäkäçädigatarajoàçebhyo militebhya utpadyate || 87 ||

#d< àa[aidpÂk< kmeRiNÔyE> siht< sTàa[mykaezae Évit, ASy i³yaTmkTven rjae<zkayRTvm!. 88. idaà präëädipaïcakaà karmendriyaiù sahitaà satpräëamayakoço bhavati | asya kriyätmakatvena rajoàçakäryatvam || 88 ||

@te;u kaeze;u mXye iv}anmyae }anzi´man! kt&Rêp>, mnaemy #CDazi´man! kr[êp>, àa[my> i³yazi´man! kayRêp>, yaeGyTvadevmete;a< ivÉag #it v[RyiNt, @tTkaezÇy< imilt< sTsUúmzrIrimTyuCyte. 89. eteñu koçeñu madhye vijïänamayo jïänaçaktimän kartårüpaù | manomaya icchäçaktimän karaëarüpaù | präëamayaù kriyäçaktimän käryarüpaù | yogyatvädevameteñäà vibhäga iti varëayanti | etatkoçatrayaà militaà satsükñmaçaréramityucyate || 89 ||

Vedäntasära 20

AÇaPyiolsUúmzrIrmekbuiÏiv;ytya vnvJJlazyvÖa simiòrnekbuiÏiv;ytya v&]v¾lvÖa Vyiòrip Évit. 90. aträpyakhilasükñmaçaréramekabuddhiviñayatayä vanavajjläçayavadvä samiñöiranekabuddhiviñayatayä våkñavajjalavadvä vyañöirapi bhavati || 90 ||

@tt! smò(upiht< cEtNy< sUÇaTma ihr{ygÉR> àa[íeTyuCyte svRÇanuSyUtTvaJ}aneCDai³yazi´mÊpihtTva½. 91. etat samañöyupahitaà caitanyaà süträtmä hiraëyagarbhaù präëaçcetyucyate sarvatränusyütatväjjïänecchäkriyäçaktimadupahitatväcca || 91 ||

ASye;a smiò> SwUlàpÂape]ya sUúmTvaTsUúmzrIr< iv}anmyaidkaezÇy< ja¢ÖasnamyTvaTSvßae=t @v SwUlàpÂlySwanimit caeCyte. 92. asyeñä samañöiù sthülaprapaïcäpekñayä sükñmatvätsükñmaçaréraà vijïänamayädikoçatrayaà jägradväsanämayatvätsvapno'ta eva sthülaprapaïcalayasthänamiti cocyate || 92 ||

@t™ò(upiht< cEtNy< tEjsae Évit tejaemyaNt>kr[aepihtTvat!. 93. etadvyañöyupahitaà caitanyaà taijaso bhavati tejomayäntaùkaraëopahitatvät || 93 ||

ASyapIy< Vyiò> SwUlzrIrape]ya sUúmTvaidit hetaerev sUúmzrIr< iv}anmyaidkaezÇy< ja¢ÖasnamyTvaTSvßae=t @v SwUlzrIrlySwanimit caeCyte. 94. asyäpéyaà vyañöiù sthülaçaréräpekñayä sükñmatväditi hetoreva sükñmaçaréraà vijïänamayädikoçatrayaà jägradväsanämayatvätsvapno'ta eva sthülaçaréralayasthänamiti cocyate || 94 ||

Vedäntasära 21

@taE sUÇaTmtEjsaE tdanI— mnaev&iÄiÉ> sUúmiv;yannuÉvt> àiviv´Éu Ejs> (ma{Ë,%,3) #Tyaidïute>. 95. etau süträtmataijasau tadänéà manovåttibhiù sükñmaviñayänanubhavataù praviviktabhuktaijasaù mäëdü|u|3 ityädiçruteù || 95 ||

AÇaip smiòVyò(aeStÊpihtsUÇaTmtEjsyaevRnv&]vÄdviCDÚakazv½ jlazyjlvÄÌtàitibMbakazv½aÉed>. 96. aträpi samañöivyañöyostadupahitasüträtmataijasayorvanavåkñavattadavac chinnäkäçavacca jaläçayajalavattadgatapratibimbäkäçavaccäbhedaù || 96 ||

@v< sUúmzrIraeTpiÄ>. 97. evaà sükñmaçarérotpattiù || 97 ||

SwUlÉUtain tu pÂIk«tain. 98. sthülabhütänii tu païcékåtäni || 98 ||

pÂIkr[< TvakazaidpÂSvekEk< iÖxa sm< ivÉJy te;u dzsu Éage;u àawimkaNpÂÉagaNàTyek< ctuxaR sm< ivÉJy te;a< ctu[a¡ Éagana< SvSviÖtIyaxRÉagpirTyagen ÉagaNtre;u yaejnm!. 99. païcékaraëaà tväkäçädipaïcasvekaikaà dvidhä samaà vibhajya teñu daçasu bhägeñu präthamikänpaïcabhägänpratyekaà caturdhä samaà vibhajya teñäà caturëäà bhägänäà svasvadvitéyärdhabhägaparityägena bhägäntareñu yojanam || 99 ||

Vedäntasära 22

tÊ´m! -- “iÖxa ivxay cEkEk< ctuxaR àwm< pun>, SvSvetriÖtIya<zEyaeRjnaTp pÂte. #it.” . 100. taduktam -- “dvidhä vidhäya caikaikaà caturdhä prathamaà punaù | svasvetaradvitéyäàçairyojanätpaïca païcate ||” iti|| 100||

ASyaàama{y< naz»nIy< iÇv&Tkr[ïute> pÂIkr[SyaPyupl][Tvat!. 101. asyäprämäëyaà näçaìkanéyaà trivåtkaraëaçruteù païcékaraëasyäpyupalakñaëatvät || 101 ||

pÂana< pÂaTmkTve smane=ip te;u c vEze:yaÄu tÖadStÖad> (äU sU 2,4,22) #it NyayenakazaidVypdez> sMÉvit. 102. païcänäà païcätmakatve samäne'pi teñu ca vaiçeñyättu tadvädastadvädaù (brü sü 2|4|22) iti nyäyenäkäçädivyapadeçaù sambhavati || 102 ||

tdanImakaze zBdae=iÉVyJyte vayaE zBdSpzaRv¶aE zBdSpzRêpa{yPsu zBdSpzRêprsa> p&iwVya< zBdSpzRêprsgNxaí. 103. tadänémäkäçe çabdo'bhivyajyate väyau çabdasparçävagnau çabdasparçarüpäëyapsu çabdasparçarüparasäù påthivyäà çabdasparçarüparasagandhäçca || 103 ||

Vedäntasära 23

@te_y> pÂIk«te_yae ÉUte_yae ÉUÉuRv>SvmRhjRnStp>-- sTyimTyetÚamkanamupyuRpiriv*mananamtlivtlsutlrsatltlatl-mhatlpatalnamkanamxae=xaeiv*nanana< laekana< äüa{fSy tdNtgRtctuivRxSwUlzrIra[a< tÊictanamÚpanadIna< caeTpiÄÉRvit. 104. etebhyaù païcékåtebhyo bhütebhyo bhürbhuvaùsvarmaharjanastapaù satyamityetannämakänämuparyuparividyamänänämatalavitalasutalarasätalatalätalamahätalapätälanämakänämadho'dhovidyanänänäà lokänäà brahmäëòasya tadantargatacaturvidhasthülaçaréräëäà taducitänämannapänädénäà cotpattirbhavati || 104||

ctuivRxzrIrai[ tu jrayuja{fjSvedjaeiѾaOyain. 105. caturvidhaçaréräëi tu jaräyujäëòajasvedajodbhijjäkhyäni || 105 ||

jrayujain jrayu_yae jatain mnu:ypñadIin. 106. jaräyujäni jaräyubhyo jätäni manuñyapaçvädéni || 106 ||

A{fjaNy{fe_yae jatain pi]pÚgadIin. 107. aëòajänyaëòebhyo jätäni pakñipannagädéni || 107 ||

Svedjain Svede_yae jatain yUkmzkadIin. 108. svedajäni svedebhyo jätäni yükamaçakädéni || 108 ||

%iѾain ÉUimmuiÑ* jatain ltav&]adIin. 109. udbhijjäni bhümimudbhidya jätäni latävåkñädéni || 109 ||

Vedäntasära 24

AÇaip ctuivRxsklSwUlzrIrmekanekbuiÏiv;ytya vnv¾lazyvÖa smiòv&R]v¾lvÖa Vyiòrip Évit. 110. aträpi caturvidhasakalasthülaçaréramekänekabuddhiviñayatayä vanavajjaläçayavadvä samañöirvåkñavajjalavadvä vyañöirapi bhavati || 110||

@tTsmò(upiht< cEtNy< vEñanrae ivraifTyuCyte svRnraiÉmainTvaiÖivx< rajmanTva½. 111. etatsamañöyupahitaà caitanyaà vaiçvänaro viräòityucyate sarvanaräbhimänitvädvividhaà räjamänatväcca || 111 ||

ASyE;a smiò> SwUlzrIrmÚivkarTvadÚmykaez> SwUlÉaegaytnTva½ SwUlzrIr< ja¢idit c VypidZyte. 112. asyaiñä samañöiù sthülaçaréramannavikäratvädannamayakoçaù sthülabhogäyatanatväcca sthülaçaréraà jägraditi ca vyapadiçyate || 112 ||

@t™ò(upiht< cEtNy< ivñ #TyuCyte sUúmzrIraiÉmanmpirTyJy SwUlzrIraidàivòTvat!. 113. etadvyañöyupahitaà caitanyaà viçva ityucyate sükñmaçaréräbhimänamaparityajya sthülaçarérädipraviñöatvät || 113 ||

ASyaPye;a Vyiò> SwUlzrIrmÚivkarTvadev hetaerÚmykaezae ja¢idit caeCyte. 114. asyäpyeñä vyañöiù sthülaçaréramannavikäratvädeva hetorannamayakoço jägraditi cocyate || 114 ||

Vedäntasära 25

tdanImetaE ivñvEñanraE idGvatakRvé[aiñiÉ> ³maiÚyiÙten ïaeÇadIiNÔypÂken ³maCDBdSpzRêprsgNxan¶INÔaepeNÔymàjapitiÉ> ³maiÚyiÙten vagadIiNÔypÂken ³maÖcnadangmnivsgaRnNda<íNÔctumuRoz»raCyutE> ³maiÚyiÙten mnaebuÏ(h»aricÄaOyenaNtiriNÔyctu:ke[ ³maTs»Lpiníyah»ayRcEta<í svaRnetan! SwUliv;yannuÉvt> jagirtSwanae bih>à}> ma{fª % 3 #Tyaidïute>. 115. tadänémetau viçvavaiçvänarau digvätärkavaruëäçvibhiù kramänniyantritena çroträdéndriyapaïcakena kramäcchabdasparçarüparasagandhänagnéndropendrayamaprajäpatibhiù kramänniyantritena vägädéndriayapaïcakena kramädvacanädänagamanavisargänandäàçcandracaturmukhaçaìkaräcyutaiù kramänniyantritena manobuddhyahaìkäaracittäkhyenäntarindriyacatuñkeëa kramätsaìkalpaniçcayähaìkäryacaétäàçca sarvänetän sthülaviñayänanubhavataù jägaritasthäno bahiùprajïaù mäëòü u 3 ityädiçruteù || 115 ||

AÇaPynyae> SwUlVyiòsmò(aeStÊpihtivñvEñanryaeí vnv&]vÄdviCDÚakazv½ jlazyjlvÄÌtàitibMbakazv½ pUvRvdÉed>.116. aträpyanayoù sthülavyañöisamañöyostadupahitaviçvavaiçvänarayoçca vanavåkñavattadavacchinnäkäçavacca jaläçayajalavattadgatapratibimbäkäçavacca pürvavadabhedaù ||116 ||

Vedäntasära 26

@v< pÂIk«tpÂÉUte_y> SwUlàpÂaeTpiÄ> ,117. evaà païcékåtapaïcabhütebhyaù sthülaprapaïcotpattiù |117 ||

@te;a< SwUlsUúmkar[àpÂanamip smiòrekae mhaNàpÂae Évit ywavaNtrvnana< smiòrek< mhÖn< Évit ywa vavaNtrjlazyana< smiòrekae mhan! jlazy>. 118. eteñäà sthülasükñmakäraëaprapaïcänämapi samañöireko mahänprapaïco bhavati yathäväntaravanänäà samañöirekaà mahadvanaà bhavati yathä väväntarajaläçayänäà samañöireko mahän jaläçayaù || 118 ||

@tÊpiht< vEñanradIñrpyRNt< cEtNymPyvaNtrvnaviCDÚakazvdœ AvaNtrjlazygtàitibMbakazv½Ekmev. 119. etadupahitaà vaiçvänarädéçvaraparyantaà caitanyamapyaväntaravanävacchinnäkäçavad aväntarajaläçayagatapratibimbäkäçavaccaikameva || 119 ||

Aa_ya< mhaàpÂtÊpihtcEtNya_ya< tÝay>ip{fvdiviv < sdnupiht< cEtNy< “sv¡ oiLvd< äü” (Da % 3,14,1) #it (mha) vaKySy vaCy< Évit iviv < s‘úymip Évit. 120. äbhyäà mahäprapaïcatadupahitacaitanyäbhyäà taptäyaùpiëòavadaviviktaà sadanupahitaà caitanyaà “sarvaà khalvidaà brahma” ( chä u 3|14|1) iti (mahä) väkyasya väcyaà bhavati viviktaà sallakñyamapi bhavati || 120 ||

@v< vSTNyvSTvaraepae=Xyaraep> samaNyen àdizRt>. 121. evaà vastnyavastväropo'dhyäropaù sämänyena pradarçitaù || 121 ||

Vedäntasära 27

CHAPTER III

THE JÉVA AND SUPERIMPOSITION

THE CÄRVÄKAS

Prayer

Ao{f< si½danNdmva'œmnsgaecrm!, AaTmanmiolaxarmaïye=ÉIòisÏye. 1. akhaëòaà saccidänandamaväìmanasagocaram | ätmänamakhilädhäramäçraye'bhéñöasiddhaye || 1 ||

AwRtae=PyÖyanNdantItÖEtÉant>, guênaraXy vedaNtsar< vúye ywamit. 2. arthato'pyadvayänandänatétadvaitabhänataù | gurünärädhya vedäntasäraà vakñye yathämati || 2 || ________________________________________________

#danI— àTygaTmnIdimdmymymaraepytIit ivze;t %Cyte. 122. idänéà pratyagätmani idam idam ayam ayam äropayati iti viçeñata ucyate || 122 ||

Aitàak«tStu “AaTma vE jayte puÇ>” #Tyaidïute> SviSmiÚv puÇe=ip àemdzRnaTpuÇe puòe nòe cahmeve puòae nòíeTya*nuÉva½ puÇ AaTmeit vdit . 123. atipräkåtastu ätmä vai jäyate putraù ityädiçruteù svasminniva putre'pi premadarçanätputre puñöe nañöe cähameve puñöo nañöaçcetyädyanubhaväcca putra ätmeti vadati || 123 ||

Vedäntasära 28

cavaRkStu “s va @; pué;ae=Úrsmy>” (tE % 2,1,1) #Tyaidïute> àdIÝg&haTSvpuÇ< pirTyJyaip SvSy ingRmdzRnaTSwUlae=h< k«zae=himTya*nuÉva½ SwUlzrIrmaTmeit vdit. 124. cärväkastu “sa vä eña puruño'nnarasamayaù” (tai u 2|1|1) ityädiçruteù pradéptagåhätsvaputraà parityajyäpi svasya nirgamadarçanätsthülo'haà kåço'hamityädyanubhaväcca sthülaçaréramätmeti vadati || 124 ||

ApríavaRk> “te h àa[a> àjapit< iptrmeTyaecu>” (Da % 5,1,7) #TyaidïuteiriNÔya[amÉave zrIrclnaÉavat! ka[ae=h< bixrae=himTya*nuÉva½eiNÔya{yaTmeit vdit. 125. aparaçcärväkaù “te ha präëäù prajäpatià pitarametyocuù” (chäa u 5|1|7) ityädiçruterindriyäëämabhäve çaréracalanäbhävät käëo'haà badhiro'hamityädyanubhaväccendriyäëyätmeeti vadati || 125 ||

ApríavRk> “ANyae=Ntr ATma àa[my>” (tE % 2,2,1) #Tyaidïute> àa[aÉav #iNÔyaidclnayaegadhmznayavanh< ippasavainTyaid AnuÉva½ àa[ AaTmeit vdit. 126. aparaçcärvakaù “anyo'antara atmä präëamayaù” (tai u 2|2|1) ityädiçruteù präëäbhäva indriyädicalanäyogädahamaçanäyävänahaà pipäsävänityädi anubhaväcca präëa ätmeti vadati || 126 ||

ANyStu cavaRk> “ANyae=Ntr ATma mnaemy>” (tE % 2,3,1) #TyaidïutemRnis suÝe àa[aderÉavadh< s»Lpvanh< ivkLpvainTya*nuÉva½ mn AaTmeit vdit. 127. anyastu cärväkaù “anyo'ntara atmä manomayaù” (tai u 2|3|1) ityädiçrutermanasi supte präëäderabhävädahaà saìkalpavänahaà vikalpavänityädyanubhaväcca mana ätmeti vadati || 127 ||

Vedäntasära 29

THE BUDDHISTS

baEÏStu “ANyae=Ntr AaTma iv}anmy>” (tE % 2,4,1) #Tyaidïute> ktuRrÉave kr[Sy z®yÉavadh< ktaRh< Éae eTya*nuÉva½ buiÏraTmeit vdit . 128.

bauddhastu anyo'ntara ätmä vijïänamayaù tai u 2|4|1 ityädiçruteù karturabhäve karaëasya çaktyabhävädahaà kartähaà bhoktetyädyanubhaväcca buddhirätmeti badati || 128 ||

MÉMÄÀSAKA VIEWS

àaÉakrtaikRkaE tu “ANyae=Ntr AaTmanNdmy>” (tE % 2,5,1) #TyaidïutebuRÏ(adInam}ane lydzRnadhm}ae=hm}anITya*nuÉva½ A}anmaTmeit vdt>. 129.

präbhäkaratärkikau tu anyo'ntara ätmänandamayaù tai u 2|5|1 ityädiçruterbuddhyädénämajïäne layadarçanädahamajïo'ham ajïänétyädyanubhaväcca ajïänamätmeti vadataù || 129 ||

É”Stu “à}an"n @vanNdmy>” (ma{fª % 5)1 #Tyaidïute> su;uÝaE àkazaàkazsÑavaNmamh< n janamITya*nuÉva½a}anaepiht< cEtNymaTmeit vdit. 130.

bhaööastu prajïänaghana evänandamayaù mäëòü u 5 ityädiçruteù suñuptau prakäçäprakäçasadbhävänmämahaà na jänämétyädyanubhaväccäjïänopahitaà caitanyamätmeti vadati || 130 ||

Vedäntasära 30

THE ÇÜNYAVÄDINS

Apre baEÏ> “Asdevedm¢ AasIt! ” (Da % 6,2,1) #Tyaidïute> su;uÝaE svaRÉavadœ Ah< su;uÝaE nasimTyuTwtSy SvaÉavpramzRiv;yanuÉva½ zUNymaTmeit vdit. 131.

apare bauddhaù asadevedamagra äsét chä u 6|2|1 ityädiçruteù suñuptau sarväbhävädahaà suñuptau näsamityutthatasya sväbhävaparämarça-viñayänubhaväcca çünyamätmeti vadati || 131 ||

ESTABLISHEMENT OF THE TRUE NATURE OF THE SELF

@te;a< puÇadInamnaTmTvmuCyte. 132. eteñäà puträdénämanätmatvamucyate || 132 ||

@tEritàak«taidvaidiÉé e;u ïuityu®ynuÉvaÉase;u pUvRpUvaeR ïuityu®ynuÉvaÉasanam! %ÄraeÄrïuityu®ynuÉvaÉasEraTmTvbaxdzRnat! puÇadInamnaTmTv< Spòmev. 133. etairatipräkåtädivädibhirukteñu çrutiyuktyanubhaväbhäseñu pürvapürvoktaçrutiyuktyanubhaväbhäsänämuttarottaraçrutiyuktyanubhaväbhäsairätmatvabädhadarçanät puträdénämanätmatvaà spañöameva || 133 ||

ik<c àTygSwUlae=c]uràa[ae=mna AktaR cEtNy< icNmaÇ< sidTyaidàblïuitivraexadSy puÇaidzUNypyRNtSy jfSy cEtNyÉaSyTven "qaidvdinTyTvadh< äüeit

ivÖdnuÉvàabLya½ tÄCÀ‚ityu®ynuÉvaÉasana< baixtTbadip puÇaidzUNypyRNtmiolmnaTmEv. 134. kiïca pratyagasthülo'cakñurapräëo'manä akartä caitanyaà cinmätraà sadityädiprabalaçrutivirodhädasya puträdiçünyaparyantasya jaòasya caitanyabhäsyatvena ghaöädivadanityatvädahaà brahmeti vidvadanubhavapräbalyäcca tattacchrutiyuktyanubhaväbhäsänäà bädhitatbädapi puträdiçünyaparyantamakhilamanätmaiva || 134 ||

Vedäntasära 31

AtStÄÑask< inTyzuÏbuÏmu sTySvÉav< àTykœ cEtNymevaTmviSTvit vedaNtivÖdnuÉv>. 135. atastattadbhäsakaà nityaçuddhabuddhamuktasatyasvabhävaà pratyak caitanyamevätmavastviti vedäntavidvadanubhavaù || 135 ||

@vmXyaraep>. 136. evamadhyäropaù || 136 ||

Chapter IV

DE-SUPERIMPOSITION GOING BACK INTO THE FINAL CAUSE

Apvadae nam r¾uivvtRSy spRSy r¾umaÇTvvÖStuivvtRSyavStunae=}anade> àpÂSy vStumaÇTvm!. 137. apavädo näma rajjuvivartasya sarpasya rajjumätratvavadvastuvivartasyävastuno'jïänädeù prapaïcasya vastumätratvam || 137 ||

tÊ´m! -- “sÅvtae=Nywaàwa ivkar #TyudIirt>, AtÅvtae=Nywaàwa ivvtR #TyudIirt>.” #it. 138. taduktam “sattvato'nyathäprathä vikära ityudéritaù | atattvato'nyathäprathä vivarta ityudéritaù ||” iti || 138 ||

Vedäntasära 32

twaih @tÑaegaytn< ctuivRxsklSwUlzrIrjat< ÉaeGyêpaÚpanaidkmetdaytnÉUtÉUraidctudRzÉuvnaNyetdaytnÉUt< äüa{f< cEtTsvRmete;a< kar[êp< pÂIk«tÉUtmaÇ< Évit. 139.

tathähi etadbhogäyatanaà caturvidhasakalasthülaçarérajätaà bhogyarüpännapänädikametadäyatanabhütabhürädicaturdaçabhuvanänyetadäyatanabhütaà brahmäëòaà caitatsarvameteñäà käraëarüpaà païcékåtabhütamätraà bhavati || 139 ||

@tain zBdaidiv;ysihtain pÂIk«tain ÉUtain sUúmzrIrjat< cEtTsvRmete;a< kar[êpapÂIk«tÉUtmaÇ< Évit. 140.

etäni çabdädiviñayasahitäni païcékåtäni bhütäni sükñmaçarérajätaà caitatsarvameteñäà käraëarüpäpaïcékåtabhütamätraà bhavati || 140 ||

@tain sÅvaidgu[sihtaNypÂIk«taNyuTpiÄVyuT³me[EtTkar[ÉUta}anaepiht-cEtNymaÇ< Évit. 141.

etäni sattvädiguëasahitänyapaïcékåtänyutpattivyutkrameëa etatkäraëabhütäjïänopahitacaitanyamätraà bhavati || 141 ||

@td}anm}anaepiht< cEtNy< ceñraidkmetdaxarÉUtanupihtcEtNyêp< turIy< äümaÇ< Évit. 142.

etadajïänamajïänopahitaà caitanyaà ceçvarädikametadädhärabhütänupahitacaitanyarüpaà turéyaà brahmamätraà bhavati || 142 ||

Vedäntasära 33

Aa_yamXyaraepapvada_ya< tÅvMpdawRzaexnmip isÏ< Évit. 143. äbhyämadhyäropäpavädäbhyäà tattvampadärthaçodhanamapi siddhaà

bhavati || 143 ||

twaih--A}anaidsmiòretÊpiht< svR}aidivizò< cEtNymetdnupiht< cEtTÇy< tÝay>ip{fvdekTvenavÉasman< tTpdvaCyawaeR Évit. 144.

tathähi--ajïänädisamañöiretadupahitaà sarvajïädiviçiñöaà caitanyametadanupahitaà caitattrayaà taptäyaùpiëòavadekatvena avabhäsamänaà tatpadaväcyärtho bhavati || 144 ||

@tÊpaXyupihtaxarÉUtmnupiht< cEtNy< tTpdlúyawaeR Évit. 145. etadupädhyupahitädhärabhütamanupahitaà caitanyaà

tatpadalakñyärtho bhavati || 145 ||

A}anaidVyiòretÊpihtaLp}TvaidivizòcEtNymetdnupiht< cEtTÇy< tÝay>ip{fvdekTvenavÉasman< TvMpdvaCyawaeR Évit. 146.

ajïänädivyañöiretadupahitälpajïatvädiviçiñöacaitanyametadanupahitaà caitattrayaà taptäyaùpiëòavadekatvenävabhäsamänaà tvampadaväcyärtho bhavati || 146 ||

@tÊpaXyupihtaxarÉUtmnupiht< àTyganNd< turIy< cEtNy< TvMpdlúyawaeR Évit . 147.

etadupädhyupahitädhärabhütamanupahitaà pratyagänandaà turéyaà caitanyaà tvampadalakñyärtho bhavati || 147 |

Vedäntasära 34

THE MEANING OF “THOU ART THAT”

Aw mhavaKyawaeR v{yRte, #d< tÅvmisvaKy< sMbNxÇye[ao{fawRbaexk< Évit. 148.

atha mahäväkyärtho varëyate | idaà tattvamasiväkyaà sambandhatrayeëäkhaëòärthabodhakaà bhavati || 148 |||

sMbNxÇy< nam pdyae> samanaixkr{y< pdawRyaeivRze;[ivze:yÉav> àTygaTml][yaelRúyl][Éavíeit. 149.

sambandhatrayaà näma padayoù sämänädhikaraëyaà padärthayorviçeñaëaviçeñyabhävaù pratyagätmalakñaëayorlakñyalakñaëabhävaçceti || 149 ||

tÊ´m! -- “samanaixkr{y< c ivze;[ivze:yta, lúyl][sMbNx> pdawRàTygaTmnam!. ” #it . 150.

Taduktam-- “sämänädhikaraëyaà ca viçeñaëaviçeñyatä | lakñyalakñaëasambandhaù padärthapratyagätmanäm ||” iti || 150 ||

samanaixkr{ysMbNxStav*wa sae=y< devdÄ #TyiSmNvaKye tTkalivizòdevdÄvackszBdSyEtTkalivizòdevdÄvackay<zBdSy cEkiSmiNp{fe taTpyRsMbNx>, twa c tÅvmsIit vaKye=ip prae]TvaidivizòcEtNyvacktTpdSy Aprae]TvaidivizòcEtNyvackTvMpdSy cEkiSm<íEtNye taTpyRsMbNx> . 151.

Vedäntasära 35

sämänädhikaraëyasambandhastävadyathä so'yaà devadatta ityasminväkye tatkälaviçiñöadevadattaväcakasaçabdasya etatkälaviçiñöa- devadattaväcakäyaàçabdasya caikasminpiëòe tätparyasambandhaù | tathä ca tattvamaséti väkye'pi parokñatvädiviçiñöacaitanyaväcakatatpadasya aparokñatvädiviçiñöacaitanyaväcakatvampadasya caikasmiàçcaitanye tätparyasambandhaù || 151 ||

ivze;[ivze:yÉavsMbNxStu ywa tÇEv vaKye szBdawRtTkalivizòdevdÄSy Ay<zBdawERtTkalivizòdevdÄSy caNyaeNyÉedVyavtR ya ivze;[ivze:yÉav>, twaÇaip vaKye tTpdawRprae]TvaidivizòcENtNySy TvMpdawaRprae]TvaidivizòcEtNySy caNyaeNyÉedVyavtRkTya ivze;[ivze:yÉav>. 152.

viçeñaëaviçeñyabhävasambandhastu yathä tatraiva väkye saçabdärthatatkälaviçiñöadevadattasyäyaàçabdärthaitatkälaviçiñöadevadattasya cänyonyabhedavyävartaktayä viçeñaëaviçeñyabhävaù | tathäträpi väkye tatpadärthaparokñatvädiviçiñöacaintanyasya tvampadärthäparokñatvädiviçiñöa- caitanyasya cänyonyabhedavyävartakatyä viçeñaëaviçeñyabhävaù || 152 ||

lúyl][sMbNxStu ywa tÇEv szBday<zBdyaeStdwRyaevaR ivéÏtTkalEtTkalivizòTvpirTyagenaivéÏdevdÄen sh lúyl][Éav>, twaÇaip vaKye tÅvMpdyaeStdwRyaevaR ivéÏprae]Tvaprae]Tvaid- ivizòTvpirTyagenaivéÏcEtNyen sh lúyl][Éav>. 153.

lakñyalakñaëasambandhastu yathä tatraiva saçabdäyaàçabdayos tadarthayorvä viruddhatatkälaitatkälaviçiñöatvaparityägena aviruddhadevadattena saha lakñyalakñaëabhävaù | tathäträpi väkye tattvampadayostadarthayorvä viruddhaparokñatväparokñatvädiviçiñöatva- parityägenäviruddhacaitanyena saha lakñyalakñaëabhävaù || 153 ||

#ymev Éagl][eTyuCyte. 154. iyameva bhägalakñaëetyucyate || 154 ||

Vedäntasära 36

AiSmNvaKye nIlmuTplimit vaKyvÖaKyawaeR n s¼CDte. 155. asminväkye nélamutpalamiti väkyavadväkyärtho na saìgacchate || 155 ||

tÇ tu nIlpdawRnIlgu[Sy %TplpdawaeRTplÔVySy c zaEkLypqaidÉedVyavtRktya ANyaeNyivze;[ivze:yêps<sgRSy ANytrivizòSy ANytrSy tdEKySy va vaKyawRTva¼Ikare àma[aNtrivraexaÉavat! tÖaKyawR> s¼CDte. 156.

tatra tu nélapadärthanélaguëasya utpalapadärthotpaladravyasya ca çaukalyapaöädibhedavyävartakatayä anyonyaviçeñaëaviçeñyarüpasaàsargasya anyataraviçiñöasya anyatarasya tadaikyasya vä väkyärthatväìgékäre pramäëäntaravirodhäbhävät tadväkyärthaù saìgacchate || 156 ||

AÇ tu tTpdawRprae]TvaidivizòcEtNySy Tv<pdawaRprae]TvaidivizòcEtNySy c ANyaeNyÉedVyavtRktya ivze;[ivze:yÉavs<sgRSy ANytrivizòSy ANytrSy tdEKySy va vaKyawRTva¼Ikare àTy]aidàma[ivraexaÖaKywaeR n s<gCDte. 157.

atra tu tatpadärthaparokñatvädiviçiñöacaitanyasya tvampadärthäparokñatvädiviçiñöacaitanyasya ca anyonyabhedavyävartakatayä viçeñaëaviçeñyabhävasaàsargasya anyataraviçiñöasya anyatarasya tadaikyasya vä väkyärthatväìgékäre pratyakñädipramäëavirodhädväkyartho na saàgacchate || 157 ||

tÊ < -- “s<sgaeR va ivizòae va vaKyawaeR naÇ sMmt>, Ao{fEkrsTven vaKyawaeR ivÊ;a< mt>.” #it (pÂdzI 7,75) . 158.. taduktaà “saàsargo vä viçiñöo vä väkyärtho nätra sammataù | akhaëòaikarasatvena väkyärtho viduñäà mataù ||” iti (païcadaçé 7|75) || 158 ||

Vedäntasära 37

AÇ g¼aya< "ae;> àitvstIit vaKyv¾h‘][aip n s<gCDte. 159. atra gaìgäyäà ghooñaù prativasatétiväkyavajjahallakñaëäpi na

saìgacchate || 159 ||

tÇ tu g¼a"ae;yaeraxaraxeyÉavl][Sy vaKyawRSyaze;tae ivéÏTvaÖaKyawRmze;t> pirTyJy tTsMbiNxtIrl][aya yu Tva¾h‘][a s¼CDte. 161.

tatra tu gaìgäghoñayorädhärädheyabhävalakñaëasya väkyärthasyäçeñato viruddhatvädväkyärthamaçeñataù parityajya tatsambandhitéralakñaëäyä yuktatväjjahallakñaëä saìgacchate || 161 ||

AÇ tu prae]aprae]cEtNyEkTvl][Sy vaKyawRSy ÉagmaÇe ivraexaÑagaNtrmip pirTyJyaNyl][aya Ayu´Tva¾h‘][a n s¼CDte. 161.

atra tu parokñäparokñacaitanyaikatvalakñaëasya väkyärthasya bhägamätre virodhädbhägäntaramapi parityajyänyalakñaëäyä ayuktatväjjahallakñaëä na saìgacchate || 161 ||

n c g¼apd< SvawRpirTyagen tIrpdaw¡ ywa l]yit twa tTpd< Tv<pd< va SvawRpirTyagen Tv<pdaw¡ tTpdaw¡ va l]yTvt> k…tae jh‘][a n s¼CDt #it vaCym!. 162.

na ca gaìgäpadaà svärthaparityäagena térapadärthaà yathä lakñayati tathä tatpadaà tvampadaà vä svärthaparityägena tvampadärthaà tatpadärthaà vä lakñayatvataù kuto jahallakñaëä na saìgacchata iti väcyam || 162 ||

tÇ tIrpdaïv[en tdwaRàtItaE l][ya tTàtIType]ayamip tÅvMpdyae> ïUyma[Tven tdwRàtItaE l][ya punrNytrpdenaNytr-pdawRàtIType]aÉavat!. 163.

tatra térapadäçravaëena tadarthäpratétau lakñaëayä tatpratétyapekñäyämapi tattvampadayoù çrüyamäëatvena tadarthapratétau lakñaëayä punaranyatarapadenänyatarapadärthapratétyapekñäbhävät || 163 ||

Vedäntasära 38

AÇ zae[ae xavtIitvaKyvdjh‘][aip n sMÉvit. 164. atra çoëo dhävatétiväkyavadajahallakñaëäpi na sambhavati || 164 ||

tÇ zae[gu[gmnl][Sy vaKyawRSy ivéÏTvaÄdpirTyagen tdaïyañaidl][ya tiÖraexpirharsMÉvadjh‘][a sMÉvit. 165.

tatra çoëaguëagamanalakñaëasya väkyärthasya viruddhatvättadaparityägena tadäçrayäçvädilakñaëayä tadvirodhaparihärasambhavädajahallakñaëä sambhavati || 165 ||

AÇ tu prae]Tvaprae]TvaidivizòcEtNyEkTvSy vaKyawRSy ivéÏTvaÄdpirTyagen tTsMbiNxnae ySy kSyicdwRSy li]tTve=ip tiÖraexpirharasMÉvadj‘][a n sMÉvTyev. 166.

atra tu parokñatväparokñatvädiviçiñöacaitanyaikatvasya väkyärthasya viruddhatvättadaparityägena tatsambandhino yasya kasyacidarthasya lakñitatve'pi tadvirodhaparihäräsambhavädajallakñaëä na sambhavatyeva || 166 ||

n c tTpd< Tv<pd< va SvawRivéÏa<zpirTyagena<zaNtrsiht< TvMpdaw¡ tTpdw¡ va l]yTvt> kw< àkaraNtre[ Éagl][a¼Ikr[imit vaCym!. 167.

na ca tatpadaà tvampadaà vä svärthaviruddhäàçaparityägena aàçäntarasahitaà tvampadärthaà tatpadarthaà vä lakñayatvataù kathaà prakäräntareëa bhägalakñaëäìgékaraëamiti väcyam || 167 ||

@ken pden Svawa¡zpdawaRNtraeÉyl][aya AsMÉvaTpdaNtre[ tdwRàtItaE l][ya punStTàtIType]aÉava½. 168.

ekena padena svärthäàçapadärthäntarobhayalakñaëäyä asambhavätpadäntareëa tadarthapratétau lakñaëayä punastatpratétyapekñäbhäväcca || 168 ||

Vedäntasära 39

tSma*wa sae=y< devdÄ #it vaKy< tdwaeR va tTkalEtTkalivizò- devdÄl][Sy vaKyawRSya<ze ivraexaiÖéÏtTkalEtTkalivizòa<z< pirTyJyaivéÏ< devdta<zmaÇ< l]yit twa tÅvmsIitvaKy< tdwaeR va prae]Tvaprae]Tvaidivizò-cEtNyEkTvl][Sy vaKyawRSya<ze ivraexadœ ivéÏprae]Tvaprae]Tvivizòa<z< pirTyJyaivéÏmo{fcEtNymaÇ< l]ytIit. 169.

tasmädyathä so'yaà devadatta iti väkyaà tadartho vä tatkälaitatkälaviçiñöa- devadattalakñaëasya väkyärthasyäàçe virodhäd viruddhatatkälaitatkäla-viçiñöäàçaà parityajyäviruddhaà devadatäàçamätraà lakñayati tathä tattvamasétiväkyaà tadartho vä parokñatväparokñatvädiviçiñöacaitanya-aikatvalakñaëasya väkyärthasyäàçe virodhäd viruddhaparokñatväparokñatva- viçiñöäàçaà parityajyäviruddhamakhaëòacaitanyamätraà lakñayatéti || 169 ||

THE MEANING OF “I AM BRAHMAN”

Awaxunah< äüaiSm (b& % 1,4,10) #TynuÉvvaKyawaeR v{yRte. 170. athädhunähaà brahmäsmi (bå u 1|4|10) ityanubhavaväkyärtho varëyate || 170 ||

@vmacayeR[aXyaraepapavadpur>sr< tÅvMpdawaER zaexiyTva vaKyenao{faweR=vbaeixte=ixkair[ae=h< inTysuÏvuÏmu sTySvÉavprmanNdanNtaÖy< äüaSmITyo{fakarakairta icÄv&iÄédeit. 171.

evamäcäryeëädhyäropäpävädapuraùsaraà tattvampadärthau çodhayitvä väkyenäkhaëòärthe'vabodhite'dhikäriëo'haà nityasuddhavuddhamuktasatyasvabhävaparamänandänantädvayaà brahmäsmétyakhaëòäkäräkäritä cittavåttirudeti || 171 ||

Vedäntasära 40

sa tu icTàitibMbsihta stI àTygiÉÚm}at< pr<äü iv;yIk«Ty tÌta}anmev baxte tda pqkar[tNtudahe pqdahvdiolkar[e=}ane baixte sit tTkayRSyaiolSy baixtTvaÄdNtÉURtao{fakarakairta icÄv&itrip baixta Évit. 172.

sä tu citpratibimbasahitä saté pratyagabhinnamajïätaà parambrahma viñayékåtya tadgatäjïänameva bädhate tadä paöakäraëatantudähe paöadähavadakhilakäraëe'jïäne bädhite sati tatkäryasyäkhilasya bädhitatvättadantarbhütäkhaëòäkäräkäritä cittavåtirapi bädhitä bhavati || 172 ||

tÇ àitibiMbt< cEtNymip ywa dIpàÉaidTyàÉavÉasnasmwaR stI tyaiÉÉUta Évit twa SvyMàkazmanàTygiÉÚpräüavÉasnanhRtya tenaiÉÉUt< st! SvaepaixÉUtao{fv&ÄebaRixtTvaÎpR[aÉave muoàitibMbSy muomaÇTvvt! àTygiÉÚpräümaÇ< Évit. 173.

tatra pratibimbitaà caitanyamapi yathä dépaprabhädityaprabhäva-bhäsanäsamarthä saté tayäbhibhütä bhavati tathä svayamprakäçamänapratyag- abhinnaparabrahmävabhäsanänarhatayä tenäbhibhütaà sat svopädhibhütäkhaëòavåtterbädhitatväddarpaëäbhäve mukhapratibimbasya mukhamätratvavatpratyagabhinnaparabrahmamätraà bhavati || 173 ||

@v< c sit “mnsEvanuÔòVy<” ( b& % 4,4,19) “yNmnsa n mnute” (ke % 1,5 ) #Tynyae> ïuTyaerivraexae v&iÄVyaPyTva¼Ikare[ )lVyaPyTvàit;exàitpadnat!. 174.

evaà ca sati “manasaivänudrañöavyaà” (bå u 4|4|19) “yanmanasä na manute” (ke u 1|5) ityanayoù çrutyoravirodho våttivyäpyatväìgékäreëa phalavyäpyatvapratiñedhapratipädanät || 174 ||

Vedäntasära 41

tÊ < - “)lVyaPyTvmevaSy zaôk«iÑinRbairtm!, äü{y}annazay v&iÄVyaiÝrpei]ta.” #it ( p<cdzI 6,90) . 175. Taduktaà “phalavyäpyatvameväsya çästrakådbhirnibäritam | brahmaëyajïänanäçäya våttivyäptirapekñitä ||” iti

(païcadaçé 6|90) || 175 ||

“SvyMàkazmanTvaÚaÉas %pyuJyte, ” #it c ( p<cdzI 6,92) . 173. “svayamprakäçamänatvännäbhäsa upayujyate |” iti ca (païcadaçé 6|92) || 173 ||

jdpdawaRkarakairticÄv&ÄeivRze;ae=iSt. 177. jadapadärthäkäräkäritacittavåtterviçeño'sti || 177 ||

twaih, Ay< "q #it "qakarakairticÄv&iÄr}at< "q< iv;yIk«Ty tÌta}aninrsnpur>sr< SvgticdaÉasen jf< "qmip Éasyit. 178. tathähi | ayaà ghaöa iti ghaöäkäräkäritacittavåttirajïäataà ghaöaà viñayékåtya tadgatäjïänanirasanapuraùsaraà svagatacidäbhäsena jaòaà ghaöamapi bhäsayati || 178 ||

tÊ < - “buiÏtTSwicdaÉasaE Öavip Vyaßutae "qm!, tÇa}an< ixya nZyedaÉasen "q> S)…ret!. ” #it ( p<cdzI 7,91). 179. taduktaà - “buddhitatsthacidäbhäsau dvävapi vyäpnuto ghaöam | taträjïänaà dhiyä naçyedäbhäsena ghaöaù sphuret ||” iti (païcadaçé 7|91) || 179 ||

Vedäntasära 42

ywa dIpàÉam{flmNxkargt< "qpqaidk< iv;yIk«Ty tÌtaNxkarinrsnpur>sr< SvàÉya tdip ÉasytIit. 180. yathä dépaprabhämaëòalamandhakäragataà ghaöapaöädikaà viñayékåtya tadgatändhakäranirasanapuraùsaraà svaprabhayä tadapi bhäsayatéti || 180 ||