urremendi n20.qxp 12/12/2008 20:49 PÆgina 1urremendi.org/uploads/20.pdf · 30 GEURE ALTXORRAK:La...

urremendi n20.qxp 12/12/2008 20:49 PÆgina 1

URREMENDi 3

ZUZENDARIA:Pedro María Garay

ARTE ZZUZENDARIA:Pedro María Garay

DOKUMENTAZIOA: Rafael Urien

ERREDAKZIOA: Lourdes Arroitajauregui,

Rafael Urien, Laura Perez,Maider Arazosa.

EUSKERA KKORDINATZAILEA: Esther Korta

DISEINUA EETA MMAKETAZIOA:Alicia Rojo

KOMIKIGILEA: Alex Orbe, Egoitz Moreno

ARGAZKIAK: Pedro Garay, Rafael Urien,

AZTI-Tecnalia.

KOLABORATZAILEAK:Antonio Pou, Mikel Unzueta,

Azti-Tecnalia, Jose Antonio Torrealday.

ADMINISTRAZIOA: 94 625 76 09

PUBLIZITATEA:688 61 66 22/ 657 790 836

KORDINATZAILEA:Nueva Europa Diseño, Imagen y

Comunicación, S.L

INPRIMATEGIA: Grafinorte, S.A

Urremendi aldizkariak ez dauz bere gain hartzen laguntzaileen eritxiak eta

argitaratutako gutunetan esaten dana.

ALE KKOPURUA: 16.000 ale

ARGITARATZAILEA:URREMENDi, Gernika-Bermeo Landa-

garapen Alkartea. Domingo AlegriaEnparantza, z/g. 48300 Gernika-Lumo (Bizkaia)

e-mmail:[email protected]

web oorria:www.urremendi.org

e-mmail:[email protected]

web oorria:www.busturialdeaurdaibai.com

LEGE GGORDAILUA: BI-2675-06

2008.urtea. 20.zbk.LABUR

w w w . b u s t u r i a l d e a u r d a i b a i . c o m

3 EDITORIALA4 IRRIMARRA5 PIL PILEAN 6 GAURKOTASUNA

GARAPEN EKONOMIKOA: Bermeoko Merkatu Azoka.B”H”ERRIAK.

20 AMALURLUR ABERATS:

El corzo, una especie recuperada cinegéticamente /AladiernaITSASGORA:Aldaketa klimatikoaren eragina itsas ekosistemengan/ Erreboilo

30 GEURE ALTXORRAK: La ermita de San Pedro y San Pablo de Ibarruri32 ZER EGIN ETA NORA JOAN

RUTA: Ardoa eta Arrainaren ibilbidea (II zatia)GASTRONOMIA: Kamiñoko Jatetxea

38 MUNDUTIK ZEHAR: Urdaibai desde Quebec40 ARTISTAK

PERTSONAIA: Mundakako Katillotxu Emakumeen Elkartea44 GEURE KIROLAK: Ciclista Gernikesaren 50 Urteurrena49 IRAGARKIAK

30 GEURE ALTXORRAK:La ermita de San Pedro y San Pablo de Ibarruri

32 ZER EGIN ETANORA JOANArdo aeta Arrainaren ibilbidea (II.zatia)

38 MUNDUTIK ZEHAR:Urdaibai desde Québec

44 PERTSONAIA:Mundakako Katillotxu Emakumeen Elkartea

URREMENDi 3

EDITORIALAGu geu

KKOOMMEERRTTZZIIOOAANN BBEE EERRRROONNKKAAKK EETTAA LLOORRPPEENNAAKK BBAATTAA BBEESSTTAARREENN AATTZZEETTIIKK DDAATTOOZZ

Busturialdeak komertzio txikian dauko eta euki dau aberastasun bidea, garapen ekonomi-koaren ardatz garrantzitsua. Gaur egun sektore honen erronketako bat uri egitura komer-tzialak mantenidutea eta bultzatutea da. Generazino erreleboari aurre egin eta jarduerakomertzial barritzaileak bultzatuta, jakina.

Horrek ez dau gura esan geure komertzioa bertan behera utziko danik. Izan be, Busturialde-an uriguneetako komertzioa inguruko errealitate ekonomikoari eta sozialari lotuta dago.

Kontsumitzailea da funtsezkoena, eta honeri be ezaugarriak aldatuten jakoz; gero eta arina-go gainera, ze denbora gitxian munduak, geure gizarteak, geure inguruak, aldaketa eraba-giorrak izan dabez eta geure usadio eta erosketan nabariak dira.

EAE guztian moduan, Busturialdean be populazino zaharra daukogu, emakumea lan mun-duan sartu da eta imigrazinoa hor dago. Internet muga bako eraskuslehioa da, azalera haun-diko zentroekaz batera, bertoko eskaintzearen prezioekaz eta barietateekaz lehiatuten daeta komertzio txikien eta haundien arteko apurketea eragiten dau.

Honeri gaurko krisi egoerea gehitu behar jako eta horrexegaitik guztiagaitik hain zuzen,jasoten dabe komertzio txikiek erakundeen arreta eta laguntasuna, enpresari txikiek helbu-ruak berrikusi, barriztu eta aurrera egitera animatzeko.

Ideiakaz, ekimenakaz, beharragaz eta baliabideekaz, erronkak eta lorpenak bata bestearenatzetik etorten dira. Ekonomia global eta dinamikoan, lorpenak, alkartetzatik, sektorearenprofesializazinotik eta alde nahikoa lortzetik datoz, horixe da gure beharra herri mailan.


URREMENDi 54 URREMENDi

KOMIKIA

ARGI FALTA Negua dator, gabonak datoz, sasoi politak familia artean egoteko. Baina honegaz batera hotzak datoz, edurrakdatoz, euriteak datoz… eta herri askotan argi falta dator.Eta ez, zintzilik, urte bakoitzen, udalek eskegiten dabezengabonetako argiak (gero eta arraroagoak zenbait lekutan),ez, horrek prest dagoz geure gabonetako kontsumis-moa piztuteko.Moztu egiten diren argiak askotan geure etxeetakoak izaten dira, sarritan.Ez dakit zer dala eta pai-ratu behar dogun herritarrok, ( fakturak falta barik ordaintzen doguzenok), argi mozteak neguan. XXI.mendekoinfraestrukturak ez dira heltzen Busturialdeko herrietara? Noren ardura da hori?

Bidali zeure idatzia helbide elektroniko hontara: [email protected] tu carta a la siguiente dirección electrónica: [email protected]

PIL PILEAN los lectores opinan



GARAPEN EKONOMIKOA

URREMENDi 7

GARAPEN EKONOMIKOA

BBEERRMMEEOOKKOO MMEERRKKAATTUU PPLLAAZZAA..KKAALLIITTAATTEEZZKKOO KKOOMMEERRTTZZIIOO FFRREESSKKOO EETTAA HHUURRRREEKKOOAARREENN LLEEHHEENNAA,, OORRAAIINNAA EETTAA GGEERROOAAMerkatu plazak gure herrien bizitza komertzialaren oinarri eta adierazle izandira. Dana dala, gaur egungo kontsumismo haizeak eta beharrizan barriek gizartearen abiada ikaragarripean, gatx egin dabe plazekbizirik irautea. Bermeon, hornidura-azokeak aurrera egin gura dau, baina izaereagaldu barik: freskoa, hurrekoa, kalitatezkoa.

Bermeoko merkatu plaza, historiaren lekuko izan da, Frantziskotarren konbetukoklaustro gotikopean, Taraska Plazan, hornidura-azoka bihurtu zan sasoi haretan.“Orain iturria dagoan lekuan arraindegiak egoazan. Ni hantxe hasi nintzen neurepostuagaz, 28 urte daroadaz plazan eta ez dauko zer ikusirik lehengoagaz. Orduan,Gernikatik, Bermeotik, alboko herrietatik etorten ziran errekaduak egitera.Batele-ruek eguneko arrainegaz … Anbiente polita, benetakoa.” gomutaten da MªCarmenIturraspe, Merkatu Plazako Saltzaileen Alkarteko idazkaria.

Frantziskotarren konbentuko klaustro goti-koa merkatu plaza izan zan, eukon ondarebalore historikoa eta arkitektonikoa zala etabarriztau egin eben arte.Lehengo burdi, jende,ortuadi eta arrainaren atzera-aurrerak ahaztuziran, gaur egun komertzioaren beheradeabaino ez da nagusi, eta merkatuko saltzaileekez dabe etsi gura.“Plazak geldiro-geldiro galtzenjoan dira eta supermerkatu haundiak irabazten.”diñoe atsekabetuta plazako saltzaileek. Horni-dura-azokea 1995etik aurrera Zubiaur tar Kepakalean kokatu zanetik dago martxan MerkatuPlazako Saltzaileen Alkartea “Alkartearen helbu-rua sortu zanean indar gehiago egitea zan izenbakar bategaz aurrera egiteko” azalduten dabe.Saltzaile talde profesional honek herrikokomertzioaren gune nagusia birsortu gura dauplaza, plazeak eskaintzen dauana ezagutzeraemon, bertan, postuetan egingo diren promo-zino kanpainekaz. “Plazeari bizia emon guradeutsogu eta jende gehiagok ezagutu dagialazer dagoan barruan, inguruko produktu onakdaukoguzala erakusteko. Danetarik daukogu,ortuadia, baserritarrak, arraindegiak, harate-giak” argituten dau Joseba Barturenek,plazakosaltzaileen bozeramaileak.

hurrengo orrialdera doa

La Asociación de Comerciantes de laPlaza del Mercado de Bermeo buscarenacer como centro neurálgico del

comercio local, dando a conocer lo que laplaza ofrece, a través de diferentes cam-

pañas de promoción a pie de puesto.Entre las iniciativas puestas en marchapor la Asociación destaca la celebraciónde plazas especiales, como la pasada

feria de San Martín.

La plaza del mercado de Ber-meo lleva en su actual ubica-

ción cerca de 13 años, despuésde ser testigo del paso de la his-toria bajo el claustro gótico delconvento de los Franciscanos,en la plaza de Taraska, que enuna época se transformó en

plaza de abastos. Prácticamen-te desde que el mercado de

abastos se situó como infraes-tructura física en su actual ubi-cación, en la calle Zubiaur tar

Kepa, (1995), está en marcha laAsociación de Comerciantes de

la Plaza del Mercado.

Bermeoko Merkatu plazako saltzaileek herriko komertzioaren gune

nagusia birsortu gura dabe plaza.

Bermeoko antzinako merkatua Frantziskotarrenkonbentuaren klaustroan.


URREMENDi 9URREMENDi 9

GARAPEN EKONOMIKOA GARAPEN EKONOMIKOA

8 URREMENDi

Otras de las novedosas apuestas para impulsar la actividad comercial en la plaza, ha sido la puesta enmarcha de las jornadas de ofertas. Cada miércoles todos los puestos del mercado de abastos, miem-

bros de la Asociación de comerciantes de la plaza, ofrecen uno de sus productos a bajo precio.

Alkarteak martxan ipini dauazan ekimenen arteanadierazgarriena plaza bereziak ospatutea da, SanMartinen egunekoa esate baterako, bertan betikopostuak eta baserritarrak batu ziran beste saltzailebatzuekaz batera: Euskal pastela, txakolidunak, eztisaltzaileak. “Kontua promozinoak egitea da noiziknoizera, jaiekaz batera. Hurrengoa Santa Luziakoplazako berezia izango da, abenduaren 13an” dinos-kue plazako saltzaileek. Plazako jarduera komer-tziala indartuteko beste ekimen bat, eskaintzaegunak ipintea izan da. Eguaztenero, PlazakoSaltzaileen Alkartekoak diren hordinura-merkatu-ko postu guztiek euren produktuetako bat preziotxikian eskaintzen dabe. Holanik, bezeroak erakarrigura dira plazara. “Kaliktatezko produktu berak dirabaina egun horretan merkeago” diñoe saltzaileek.

Tratu hurrekoa, zuzena eta banakakoa, kalitatezkoproduktuak, freskoak, ingurokoak eta prezio one-tan. Horreexek dira hornidura-azokaren ondasu-nak, euretaz ezer esan beharrik ez dago baina,sakadatxu bat emon behar jake ezagutzera emo-teko eta gaur egungo bizi erritmora egokitzeko.“Gaur eguneko beharrizanetara egokituten ahale-

ginduten gara eta horrexegaitik hasi ginen zapatugoizetan zabalduten. Bariku arratsaldeetan zabalduahal dogun be ikusten gabilz” azalduten deuskuesaltzaileek. Gaur egungo beharrizanetara egokitu-teko ahaleginari esker, merkatura gero eta gaztegehiago joaten da. “Aspaldion ni banago ikustenjende gaztea, batez be zapatuetan.Jaungoikoariesker! Udan etorri zan gazte batek, jo! hemen bai aldala erosi arraina, desberdinak eta guzti, esan eban”diño Idoia Zabalak, Bermeoko Plazako SaltzaileenAlkarteko presidenteak.

Bermeoko komertzioa sustatutea komertzianteeneta herriko adinistrazioaren arteko beharra da, lege-aldi honetan Komertzio Saila sortu dabe herrikobizitza komertziala berregituratuten laguntzeko.“Azokako merkatariak be hasi dira mobiduten, azokearibeste bultzada bat emoteko. Udalak emongo deutsiebere babesa, duda barik. Argi dago herriko komertzioaaurrera atarateko ezin dogula atara banan-banan,alkarlan bat sortutea inportantea da” diño XabierLegarretak, Bermeoko alkateak. Lankidetza honenondorioz,Urremendi,Landa Garapenerako Alkartearenbitartez, barritu dira udal plazearen material batzuk:

aurreko orrialdetik dator

Bermeoko Merkatu Plazan tratu pertsonala eta hurbila eskeintzan da bezeroari.

Produktu freskoak eta bertokoak aurkitu ahal dira Bermeoko Merkatu Plazan.

Cercanía, trato directo y personalizado, productos de calidad, frescos, de la zona, y a preciosasequibles. Esas son las bondades del mercado de abastos, que aunque hablen por sí solas,

necesitan un empujón para darse a conocer y amoldarse al ritmo de vida actual.

postu barrientzako mahai-zapiak,saltzaileentzako pisu barriak eta ban-keta bereziak. Alkarren arteko derri-gorrezko beharra da,komertzioa bizi-barrituteko, manteniduteko etahurreko benta hau, freskoa eta geureproduktuen kalidadeagaz, gureherrien egunerokoan,oinarrizkoa iza-ten jarrai dagian.

Holantxik laburtuten dabe erronkeaBermeoko plazako saltzaileek: “Plazeada geure eguneroko lekotxua, eta horilekotxua zaindu egin behar da”.

Egueztenero oferta egunak ospatzen dabe pla-zako komertzianteek, bezeroak erakartzeko.


GAURKOTASUNABherriak

AJANGIZ

Bherriak

BERMEO

10 URREMENDi URREMENDi 11

Udalak postontzi komunitarioak ezarriko dauz herriko auzoetan.

POSTONTZI GGEHIAGO UURRUNDAGOZAN EETXEETARA BBE KARTAK HHELDU DDAGIAZAN

Udalerrian posta banaketea ordenatua izateko, kontuan hartuta urruneko auzoak etabaserri solteak, Ajangizeko Udalak postontzi komunitarioak ipiniko dauz auzoetan.Holanik, postontziak bide edo errepide bazterretan ipinita, baserririk baserri joanbeharrik ez dabe eukiko eta postariek arinago egingo dabe behar, baina batez be,eskura emateen eta igorpenen segurtasuna eta erregulartasuna bermatuko dira.

Guztira udalak auzoguneetan 30 poston-tzi komunitario ipintzea aurrikusten dau.7banako postontzi, 3 postontzi bikoitz, hiruetxebizitzatarako bat, lau lauko etxebizi-tzetarako, 3 postontzi sei auzotarrentzako,beste sei zortzi etxebizitzatarako, bi pos-tontzi komunitario 10 etxebitzatarako eta12 etxebizitzarako 4 postontzi.

Postontzien kokapena eta banaketeaauzoz auzo egingo da horretarako,

auzotarrakaz argitu dira lehenengozeintzuk diran benetako beharrak,baina postetxearen eskabideak be kon-tuan izan dira, ze gaur egun, baserriauzoetan banatuteko postontziak bidebazterretan egotea eskatuten dau.

Aurrekontua da Ajangizeko UdalakBFAko Nekazaritza Sailean diru-lagun-tzea eskatu dau Urremendi, LandaGarapenerako Elkartearen bitartez.

Nagusien Egoitzaren instalazioakguztiz barriztuta geratuko dira.

“SANCTI SSPIRITUS”SASOIEKAZ BBAT DDATORREN BEHARREZKO EEGOITZA Bermeoko Gizarte-Ongizate Patronatuak udalerriko “Sancti Spiritus” Zaharren Egoitzeabarriztuteko proiektuaren azken fasearen beharrak emongo dauz laster. Eraikinaren behe-ko solairua konponduko da eta horrexegaz amaituko da zentro guztia barriztutea.

2009ko apirilerako Bermeoko “Sancti Spiritus” Zaharren Egoitza guztia barriztuta egongoda, proiektuaren azkenengo fasea, seigarrena amaituten dabenean. Bermeoko UdalekoGizarte-Ongizate Patronatuak orain dala gitxi atara dauz beharrok lehiaketa publikora;erai-kinaren solairu noblea konponduko da, bertan jantoki nagusia eta leku komunak dagoz.

760 m2ko azalerea dauko eta panel mugikorrak ipiniko dira instalazinoak gauza asko-tarako erabili ahal izateko. Espazioa hainbat gelatan banatu ahal izango da, momen-tuan momentuko beharrak ikusita.

Argiaren eta uraren instalazino zaharrak be barriztuko dira, ze eraikineko gainontzeko ins-talazino barriztuak ondo ibiltea eragozten dabe eta.Lau hilabetean amaituko dira beharrakbertakoen, egiliarren, eguneroko martxea ez galazoteko. 400.000 €ko inbertsinoa daukoproiektuak eta %50 Bizkaiko Foru Aldundiko Gizartekintza Sailak ordainduko dau.

Aurreko faseetan bertakoen errebilitazino eta mantenimendu fisikorako gimnasioaeta administrazio bulegoak egin ebezan.

Apirilerako dana amaituta egotea aurrikusten dabe.

Postontzi barriekaz baserririk baserri joan beharrik ez dabe eukiko postariek eta arinago egingo dabe behar. Sancti Spiritus nagusien egoitza barrizteko beharrak2009.urteko apirilean bukatu direla aurreikusten dabe.


Usuario

Note

bukatuko


Bherriak Bherriak

GAUTEGIZ-ARTEAGA MUXIKAKULTURAREN AALDEKO AAPOSTUA

Gautegiz-Arteagako udalak pasa den zemendiaren 28an inaguratu eban Aretxede-rreta Kultur Etxea jardueraz betetako egitarau bategaz. Inagurazinoan Josu Naberaneta Sabin Muniategi “herriko semeak” omendu ziren, eta euren izena ipini jaken Kul-tur Etxearen instalazino nagusiei.

Udaletxe ondoko plazako “AretxederretaKultur Etxea”ren inagurazino ofizialari txala-partaren soinuek emon eutsen hasierea.Gautegiz-Arteagako auzotarrak be zentrokultural barriaren ekitaldian izan ziren.Libu-rutegiak eta Areto Nagusiak Sabin Muniate-gi herriko olerkariaren eta Josu Naberan,euskara adituaren izenak eroango dabezhurrenez hurren. Biek, Sabin Muniategiren

kasuan bere familiak, jaso eben euren izenajaroian Kultur Etxeko areto nagusian etaliburutegiaren jarritako plakea erreplika.Unerik hunkikorrena Sabin Muniategirenetxekoek olerkigin-tzan egin eben beharrragomutatu ebenean suertatu zan eta ome-naldia eskertu ebenean.Josu Naberanek beharro jaso eban bere omenaldi plakea “Are-txederreta Kultur Etxe”ko areto bateri bereizena emoten deutsona. Ekitaldiari amaie-rea emoteko Xabier Amuriza bertsolariakbertso batzuk bota eutsezan omenduei etaKultur Etxeari. Artie Dantza Taldeko dantza-riek dantzatu eutsen aurreskua omenduei.

“Aretxederreta Kultur Etxea”k sotoa eta pisubi daukoz. Lehenengo solairuan 12 lagu-nentzako bilera gela, 0-10 urte bitartekoumeentzako ume-liburutegia, ludutokeamahai jokoekaz, koltxonetak, esku beharre-tarako materiala, tailerak egiteko gelea eta“Josu Naberan”areto nagusia 120 lagunent-zako lekuagaz eta proiekzioak emotekoedo bestelako ekitaldietarako be baliaga-rria. Bigarren solairuan “Sabin Muniategi”liburutegia, ondoan ikasteko gelea, Kzgu-nea bost ordenagailugaz eta internetagazeta erabilera askotarako gelea. Terrazahaundi bat be badauko.

Eraikin guztiak beteten dau akzesibilitatearaudia, mugikortasun gitxiko lagunentza-ko erreztasun guztiekaz hornituta dago.

“Aretxederreta Kultur Etxea” astelehe-netik barikura dago zabalik 10:00etatik-13:00etara eta 16:30etatik 20:30etara

Maume auzoko erdigunea.

MAUME: HHISTORIADUN AUZOA BBIZIBARRITUTEA

Muxikako udalak Maume landa auzo historikoa barritu gura dau, udalerriko baliohaundiko ondarea daualako. Denboraren joanak ingurua hondatu egin dau eta gaine-ra isolatuta be badago, aparte. Faseka burutuko da proiektua eta orain, auzoko erdi-guneko plazea urbanizatuko da.

Udalerriko auzorik deigarrienarenetarikoaren apartekotasuna berreskuratuteko,Muxikako udalak Maume ingurua konponduten dihardu. San Lorentzo baselizeareneta abadetxearen estalkia konpondu ebezan eta 2009ko lehen hilabeteetan plazeakonpondutea dago aurrikusita.

Plazea urbanizatu egingo dabe, espaloiak konpondu eta zerbitzuak eta azpiegiturakbarriztu, argia eta saneamendua, Maumek, landa auzoa da dan-dana, ekipamenduurbanistiko gaurkotua eta funtzionala izan dagian eta bide batez, bere ondarea man-tenidu. Beharron aurrekontua 73.000 eurokoa da eta udala Eusko Jaurlaritzagaz dabildiru laguntzea kudeatuten. BFAgaz be hartuemonetan dabil, Urrutxutik Durangoradoan bidetik eskegitzen den errepidea konponduteko.

Maume auzoan, udalerriarentzako garrantzi haundikoak diran elementu historiko,kultural, etnografiko eta gastronomikoak dagoz. Besteak beste, egurrezko koroa dau-kon San Lorentzo baseliza barrokoa, inguruan auzoa dauala. Olea burdinolearen arras-toak eta Magunaseko Portalean Astoagana galtzadearen arrastoak. Galtzada honeta-tik joaten zan aintzinako ardo eta arrainaren ibilbidea, bibere eta pertsonen pasoaXIV-XVI. gizaldietan. Gainera, gaur egun, Idiazabal Jatorrizko Deitura dauan ardi ustia-tegia dago eta gainontzekoa baserri solte batzuk dira.Inaugurazinoan herriko semeak diren Sabin

Muniategi eta Josu Naberan omendu ebeen.

Gautegiz-Arteagako Aretxederreta Kultur Etxe-aren inaugurazino ekitaldiaren momentu bat.


14 URREMENDi URREMENDi 15URREMENDi 15

Bherriak

SUKARRIETAARRATZU

BUSTURI

ELANTXOBE

Bherriak

EA

MUNDUARI BBEGIRA DAGOAN LLEHIOA sukarrietako udala Interneten bidez, herritarrei informazinoa emoteko eta zabaldute-ko eta udalerria sustatuteko, udal web orria sortzeko beharrak amaituten dabil. Suka-rrieta muga bako komunikabideen zirkuitoetan sartzeko helburuaren ondorioa da eki-mena, Guggenheim Urdaibai Museoa izango dalako barriak sortu dauan informazinoeskabideari erantzuna emoteko.

Sukarrietak 2009an web orria eukiko dau,herritarrak zein munduko internautak klikbatez udalerrira hurreratu ahal izango dira.Sukarrietako udalak udal web orria egitekoproiektua emon dau,gaur egun behar-beha-rrezkoa inon bada, udalerriaren gaur egunaeta etorkizuna islatuteko eta GuggenheimUrdaibai Museoa Sukarrietan kokatzearengaineko informazino eskabideari erantzute-ko. Dana dala, lehenengo helburua herrita-rrek zerbitzu arina eta eraginkorra izatea daeta horretarako,Udala web-a izango danarenelementu, eduki eta banaketea aztertzendabil.Kokapen geografiko, plano eta kale-izendegiaz gain, udalerria argazkien bidezerakutsiko da. Web orriak udalerriaren, jaieneta tradizinoen berri be emongo dau.

Herritarrek eurek be udalerria ezagutudagien,Sukarrietako Udalak toponimia-pla-noa sortu gura dau, auzoak, Sukarrietakokaleak, uri mugak, bideak, ondare historiko,turistiko eta kulturala batuta. Udalerrianargitaratutako kale-izendegia dauan lehe-nengo planoa da, argazkiak eta turismoa-ren eta udalerriko kulturaren datu interes-garriak batuko dauz.3.000 ale banatu diraherritarren artean.

Herriaren nortasuna sendotuteko UdalGobernuaren ekimenen artean, 2009koegutegia, airetik ataratako Sukarrietakobistak daukozana, bialdu jako herritarbakotzari. Eskualdeko udaletxeetara bebanatu da.

Inaugurazinoan herriko semeak diren SabinMuniategi eta Josu Naberan omendu ebeen.

Gautegiz-Arteagako Aretxederreta Kultur Etxe-aren inaugurazino ekitaldiaren momentu bat.

Arratzuko Udala Loiola auzoko “Eskola Zaharren”eraiki-nean udal ludotekea egiteko beharrak amaitutendabil.Eraikinaren lehenengo solairuan dago areto multifunt-zionala, 3-14 urte bitarteko umeentzako jarduerak etahirugarren adinentzakoentzako tailerrak edo ikastaro-ak burutuko dira, besteak beste. Mobibimendu arazo-

ak daukezan lagunak akzesibilitate segurtasun guztiekaz bertaratzeko, igogailua ipintendabilz. 2009 hasierarako beharrak amaituta egongo dira. Ludotekeak Arratzu erdigunekoaisialdirako eskaintzea beteko dau, “Eskola Zaharretan” ematen diran beste zerbitzuekazbatera. Beheko solairuaren alde baten gela multifuntzionala dago batzarrak, berbaldiak,hitzaldiak edota proiekzioak egiteko eta beste alde baten herriko medikua dago.

Busturiko Udalak 236.000 euroko inbertsinoaegin dau udaletxeko eta herriko bide nagusieta-ko traba arkitektonikoak kenduteko. Udaletxera-ko bertarako sartu-urtena nagusiei, ezinduei edomugikortasun urriko pertsonei erreztuteko, uda-lak igogailua ipini dau udaletxearen barruan etalaster izango da martxan. Gainera, urtea amaitu baino arinago, herriko leku ibilienetantraba arkitektonikoak kenduteko beharrak be amaituko dira. Gaur egun, Altamirako esko-latik tren geltokira doan bidea eta Axpen, udaletxetik Itsasbegi tren geltokira doan bideakonponduten dabilz. Espaloiak bajatu eta zabaldu egin dira, horretarako 68.000 eurokoinbertsinoa egin da eta BFAk %23 diru-laguntzea emon dau. Udaletxean igogailua ipinte-ko aurrekontua 168.000 eurokoa izan da eta udalak %70eko diru-laguntzea izan dau.

Elantxobeko Udalak lortu dau Eusko Jaurlaritzako Nekazarit-za eta Arrantza Sailetik antzinako neska eta mutilen eskolakzaharrak zentro polibalente egiteko proiektua garatutekodiru-laguntzea. Honegaz, herriko bizitza sozio-kulturala biz-tuteko proiektu haundia,431.264 €ko aurrekontua daukona,aurrera doa.Orain arte Elantxobeko gazteek eta umeek den-bora pasarako eta alkartuteko leku bi baino ez dabez euki herrian:umeen gela eta arraun tal-dearen kirol zentroa.Elantxobeko Udalak egingo dauan zentro polibalente honegaz,udalerria-ren eskabideari erantzuna emoteko instalazino sozio-kulturalak izango dauz herriak. Udalliburutegia, Kzgunea, erabilera askotarako aretoa: hitzaldiak, berbaldiak, tailarrak edo besteedozein jardueratarako.eta gazteentzako gelea izango dira eraikinean.

Eako Udalak udalerriko Akzesibilitate Plan Nagusiadauko, herritarren bizi kalitatea hobetu eta udalerriatsegina eta abegitsua izateko.Uri planifikazinoa da,baina herri oso mailan planteatua,lau fasetan burutukoda lehentasun eta beharrizan premiazkoenak kontuanizanda. Altxikar auzoa, Angeletxu auzoa, erdiguneko

altzariak edo udalerriko seinalizazioa hobetutea izango dira jardun batzuk. AkzesibilitatePlan Osoan aurrikusitako jardunak zein aurretiazko behar neketsuaren aurrekontua4.000.000 eurokoa. da. Udalak Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzea izango dau.



ERRIGOITI

FORU

Bherriak

IBARRANGELU

Bherriak

KORTEZUBI

MENDATA

GERNIKA-LUMO

EREÑO

Errigoitiko Udalak Metxikas eta Madalen landaguneetako anto-lamendu barriaren prozeduran aurrera doa. Urdaibaiko Biosfe-ra Erreserbaren Patronatuaren baiezko txostena jaso ostean,antolamendu barriagaz indarrean dagozan orain dala 19 urteonartutako arau subsidiarioetan adierazten diran landaguneonurigintza antolamendua zehaztu gura da; izan be, ErrigoitikoUdala izan da Urdaibaiko Biosfera Erreserbako udalerrienmugen barruan landagune bat antolatu dauan lehenengo herria. Metxikas auzoan familiabakarreko 11 etxebizitza barri eraiki ahal izango dira. Madalenen, ostera, 4. AntolamenduaErrigoitiko Udaleko teknikoek burututako espediente luze eta neketsuaren ondorioa izanda,Urdaibaiko Patronatuko teknikoen laguntzea izan eben eta alkateak eskertu gura deut-se euki daben sentsibilitatea, eurek barik ezin izango ebelako aurrera atara. Antolamendubarria enpresa espezializatu batek egingo dauan paisaije-ingurumenaren gaineko inpak-tua eta ingurumenaren ebaluazioaren gaineko ikerketaren zain dagoz,gero Euskal HerrikoAntolamenduaren Lurralde Ekintza Sailera bialduteko eta handik BFA.ra behin-betikoebazpenerako. 2009an biak amaituta egotea aurrikusten dabe.

Foruko Udalak J.D. “Bizkaiko Txakolina” BatzordeArautzaileagaz batera, omenaldi hunkikorra eskainieutson, Foruko Arrontegi baserrian txakolina egitenebilela hil zan Juan Mari Llona Foruko semeari eta txa-kolingileari.Omenaldia San Martin jaietan burutu zan.Bere omenezko plaka bat aurkeztu eben eta oraindala 200 urte herrian erabilten ebezan mahats parren

antzean eraikitako J.M. Llonaren omenezko monumentua estalgabetu eben. UrdaibaiDantza Taldearen dantzaldia eta Olasagasti aizkolarian erakustaldia be izan ziran, omen-duaren herri kirol zaletasuna jakinda eta San Martin jaietako kide zalako. Ekitaldian Foru-ko Udaleko ordezkariak, Ikerne Zuloaga, Nekazaritza Saileko zuzendaria eta J.D.“BizkaikoTxakolina” Batzorde Arautzaileko presidentea, Asier Arzalluz izan ziren. Herriko txakoliekoizlearen familia auzotar askok be babestu eta lagundu eban egun horretan.

Ereñoko Udalak abenduan udalerriko jarduera kulturaladinamizatuko dau ekintzaz betetako egitarauaz. Hilabete-an zehar, herritarrek eta bisitariek Ereñoko garaian erakus-keta bi izango dabez ikusgai. Lehenengoa, abenduaren16tik 23ra, Bizkaian eta Busturialdean erreferentea, erakus-ketea daukon lurraldeko udalerri bakarra dalako. “Basoak

Klimaren aldaketaren aurrean- Bosques frente al cambio climático” izenburupean, EuskoJaurlaritzako Ingurumen Sailak eta Baso Injeniarien Elkartearen Euskadiko Ordezkaritzak,Ereñoko Udalaren laguntzeagaz martxan ipini daben ingurumen sentsibilizazino kanpaina-ren lagungarria da erakusketea. Gabon jaietan Esteban Alberdi, herriko artistearen “ForjaLan Artistikoa. Burdina Beltza eta Gorria”lana be ikusi ahal izango da. Gastronomia zaleent-zat herriko txokoan ikastaro bat burutuko da abenduaren 19arte, 15 herritarrek hartukodabe parte.Gainera, abenduaren 13an Tolosako Maala baserrira egingo da urteera kultura-la, gaztaia, eztia edo barrukiak zelan egiten diran ikusteko. Abenduaren 17an herentziengaineko berbaldia egongo da eta Gabonetako betiko jarduerek, abenduaren 26ko PINerabisitea barruan dala, beteko dabe udalerriko eskaintza kulturala.

Ibarrengeluko udalak jarduera kulturalak pres-tatu dauz herriko txikienentzako datozen egu-netarako. Ibarrangeluko Kultur Etxea Olentze-roren etorreraren prestatze beharren lekuaizango da. Udalerriko txikienek abenduaren20an, zapatuan, ikazkin maitagarriaren” Olent-zero” pelikula ikusi ahal izango dabe 17:30ean.

Ostean meriendea eta Olentzero itxaroten irrikitan dagozan umeentzako diskotekeaegongo da.Egun haundia,abenduaren 24 izango da,herritarrek abesten urtengo dabe Eli-zaldetik 16:30etan, horretarako baserritar jantzita etorteko deia egin jake.Berandutxuago,txikienak Olentzerori berari emongo deutsez kartak eskura eta ondoren gaztaina erreakjango dabez. Abenduaren 28an, domekea, Barakaldokoo PINera joango dira. Ibaetatikurtengo dau autobusak goizeko 10:00etan eta arratsaldeko 16:00etan bueltatuko dira.

Kortezubiko Udalak laster amaituko dauherriko argiak ipintea. Kortezubiko auzu-neek baeukezan herriko argiak, bainaSanta Ana, Basondo eta Oma auzoetakourruneko etxe edo baserriena falta zan.Auzo horreen beharrizanak ahal dan ondo-en beteteko, Kortezubiko Udalak baserrizbaserrri aztertu eban egoerea. 2009kolehen hilabeteetan amaituko da argiak ipintea, laster hasiko dira faseka eta inguruka.182.000 €ko aurrekontua dauke eta Udalak Bizkaiko Foru Aldundiko Udal Harrema-nen eta Herri Administrazioaren Saileko %46 diru-laguntzea izan dau.

Mendatako Udalak Gabon jaiak ospatuteko jarduerazbetetako egitaraua dauko. Olentzeroa datorren aben-duaren 20an etorriko da Mendatara, ikazgin maitaga-rria astoagaz eta burdiagaz etorriko da, eta harrereaegiteko jaia egingo dabe. Umeentzako kandelak pres-tatu dira eta danak olentzeroz jantzita etortera anima-ten dabez.16:30etatik aurrera Artape eraikinaren ondo-an umeek eurek egin daben etxetxuaren barruanitxaron ahal izango deutse Olentzerori. Gaztainak erre-

ko dira tanbolinean, txokolatea txurroekaz eta tostadakaz, sagar erreak eta umeentzakoopariak egongo dira.Herriko abesbatzak alaituko dau giroa Gabon kantakaz.Abenduaren21ean, domekea, mezea izango da San Migel Elizan herriko abesbatzagaz, Gabon kantakabestuko dauz. Abenduaren 23an 20:30etatik aurrera herritarrek hartuko dabe erreleboaeta Marijesiak abestuko dabez herri guztian talde bitan banatuta.Jai egitarauaz amaitzekoBECera, Gabonetako Haur Parkera egingo dabe urteerea datorren abenduaren 26an.


18 URREMENDi

Bherriak

MURUETA

MUNDAKA

NABARNIZ Nabarnizeko Udalak udalerrian jaio edo adoptatzen dan umebakotxeko 600 euroko laguntzea emongo dau.Familia bat osa-tuteak dakazen zailtasunen jakitun eta udalerrian bizibarritzedemografikoa eta soziala sustatuteko, Nabarnizeko Udalak,

jagokon ordenantza onartuta, datorren urtetik aurrera 2007ko garagarrilaren 1etikaurrera udalerrian erroldatu dan jaio barri edo adoptatu bakotxeko 600 euroko diru-laguntzea emongo deutse gurasoei. Laguntzea emoteko erabagia legealdi hasieran har-tutako konpromisua da eta horrexegaitik, hain zuzen data horretatik aurrera jaio edoadoptatuakoekaz ezarriko da neurria. Umearen gurasoetako bat behintzat Nabarnizenerroldatuta egon beharko da urte betez eta bai umeak, bai gurasoak 5 urteko erroldakonpromisua hartuko dabe. Ordenantza barritzaile hau 2009an hasiko da indarrean.

Muruetako Udalak laster amaituko dauz Olatxu auzoa urbaniza-tuteko beharrak. Uri itxurea emon eta akzesibilitatea bermatugura dira. Muruetako auzo hau, udalerriko zaharrenetakoa da;San Kristobal baselizearen inguruan sortu zan eta garai batenerrotea,hiltegia eta tabernea be izan ebazan.Olatxu auzoa urba-nizatuteko beharrak Muruetako Udalak ordainduko dauz,auzo-rako ibilgailuen sartu-urtena erregulatzeko errotonda txikitxu bat egin, errotearen ubideabideratu,lurra konpondu eta argi,ur eta saneamenduaren kanalizazinoa konponduko dira.

Mundakako Udalak udal jardueren balorazino baikorra egindau “Guztiok”sortu zanetik urtebetera. Udalerriko alkarbizitzainterkulturalaz sentsibilizatu eta sustapenerako programa ait-zindaria, gaur egun sustraitua dago. Mundakarren eta etorki-nen alkarbizitzea errazteko giro ona sortuteko, helburu horre-

gaz zer ikusia dauken jarduerak sartuteko udalerriaren denbora pasarako eskaintzan etaherritarren parte hartzea bultzatuteko, besteak beste, “Guztiok” programatik jarduerapiloa sortu da.Udalerriaren dinamizatzaile sozio-kulturala bihurtu da.Umeentzako taile-rrak, horma-irudiak margoztu, kultura trukerako ekimenak:“munduko jokoak”eta “mun-duko entsaladak”, argazki erakusketak, kontu kontalariak, urteera kulturalak, irakurtzeberbaldiak, perkutsio afro-arabe tailerrak, edo “ Sahararekin berbetan”. Udalak eta horre-tarako kontratatutako teknikoak Leixuri Urrutiak aurrikusitakoa gainditu egin dau jar-duerek izan daben erantzunak.“Guztiok” txikiengan oinarritu da batez be eta udalerrikoikastetxeek hartu dabe parte. Datorren abenduaren 21ean “Mundakarrak MunduanZehar” erakusketea inaguratuko da;nagusientzako ipuin kontalaria izango da bertan etaerakusketeagaz amaituko dira aurtongo “Guztiok” udal programearen jarduerak.

MORGA Morgako Udalak zabor kontainerrak lurperatuteko sistema moderno batjarri dau Andra Mari auzoan. Beharrak hasi barriak dira eta urtea amaituorduko burututa egongo dira. Lurperatzeko sitemeagaz hondakinenkudeaketan, udalak kanpoan dagozan kontainerrek sortzen daben hat-saz eta begietarako eragainaz amaitu gura dau.Zazpi kontainerrentzakolekua daukon lurpeko plataforma edo hormigoizko zulo bat da. Zulotikkontainerrari lotuta dagoan buzoiak urtengo dau eta hantxe botakodabez herritarrak zaborrak. Zabor batzea kontainerrak igoteko sistema hidrauliko lurperatubaten baten bidez burutuko da.Ekimena Morgako Tokiko Agenda 21en barruan dago 78.000€ko inbertsinoa dauko eta Bizkaiko Foru Aldundiaren %54 diru-laguntzea dauko.


20 URREMENDi URREMENDi 21URREMENDi 21URREMENDi 21

AMALURLur Aberats

AMALURLur Aberats

EELL CCOORRZZOO,, UUNNAA EESSPPEECCIIEE RREECCUUPPEERRAADDAA CCIINNEEGGÉÉTTIICCAAMMEENNTTEE

Desde que en 1996 el Departamento de Agricultura de la Diputación Foral de Bizkaia iniciara una labor dereintroducción ordenada del corzo en el sector oriental del territorio para su recuperación, esta especie harecobrado protagonismo en nuestro bosque. Para mantener una evolución equilibrada del volumen demo-gráfico del corzo, la regulación cinegética, una caza ordenada y a la medida de la especie, constituye la másadecuada forma de control de este bello y emblemático animal.

Garantizar la conservación de los ecosistemas, yespecialmente de las especies que en ellos habi-tan, es el eje motor del plan de actuación cinegéti-ca llevado a cabo por el Departamento de Agricul-tura de la D.F.B. El corzo es un referente de lagestión sostenible de una especie y su entorno,teniendo en cuenta las especiales característicasde su reproducción y habitabilidad.

Hace más de diez años que se llevaron a cabo lasprimeras repoblaciones del corzo en el sectororiental del territorio vizcaino Bizkaia, para recupe-

rar la especie. La zona de Urdaibai y Markinaldea, yLea, el sector oriental, fue la zona elegida para ini-ciar su reintroducción en los años 1994, 95 y 96, ypaulatinamente el corzo se ha ido extendiendo yha llegado a contactar con las poblaciones natura-les de Arratia, Durangesado.

El corzo es una especie muy especial. Se trata deuna de las pocas especies en las que el cazadorpuede participar en su gestión, para hacerla soste-nible y proteger la especie. “El cazador recechistaque acude al campo es capaz de evaluar y cuantificar

Orkatza geure lurraldeanbirsortzeko programeagaratzen dau BizkaikoForu Aldundiak.

Orkatza oso espezie sentsiblea da,eta ingurura erraz moldatzen da.

la población de corzos en un área determinada.Saber cuantos corzos hay para poder saber cuantospodrían extraerse. Cosa que con otras especies noocurre, como en el caso de las especies de avesmigratorias”, explica Javier Monge Gómez, Jefe dela Sección de Caza y Pesca Continental del Depar-tamento de Agricultura de la Diputación Foral deBizkaia. Para garantizar una regulación cinegéticaordenada, que contribuya a mantener la armoníacon el entorno, se establecen unos cupos de cap-turas, que se calculan gracias a la información queaportan los cazadores. “Se contabiliza el número deejemplares aprovechando las batidas del jabalí. Y enlas zonas que tienen guías para la caza a rececho delcorzo, estos llevan a cabo un inventario de ejempla-res”, añaden desde el ente foral. En el caso delcorzo, es más indispensable que en cualquier otraespecie un aprovechamiento ordenado a travésde las extracciones de caza permitidas. Y es que setrata de una especie plástica, porque se adaptafácilmente al entorno, pero a su vez muy sensible.“Es diferente al jabalí, que en el número de críaspuede duplicar o triplicar a las del corzo”. Es unaespecie sensible, por un lado por su proceso repro-ductivo, que durante el invierno se ve condiciona-do por el fenómeno de la diapausa embrionaria.

Mediante este descanso biológico, aunque elóvulo este fecundado desde verano, el proceso degestación se mantiene en pausa durante el invier-no, porque las condiciones climáticas no son por logeneral favorables, y los partos se suceden a fina-les del mes de abril. Por otro lado, la pérdida decornamenta de los machos durante la época inver-nal, hace que la especie sea especialmente vulne-rable, planificándose las extracciones fuera de eseperiodo. Una presión excesiva, sin control, tanto encantidad como orientada a un sexo u otro, podríagenerar problemas y llevar a la especie a la des-aparición.

Con todas estas variables y con la sensibilidadhacia esta especie como “hoja de ruta”, la Diputa-ción Foral de Bizkaia, en colaboración con los pro-pios cazadores han conseguido recuperarla y darleel status de cinegética.

Es cada vez más frecuente la presencia del corzoen nuestras landas, y ya se han establecido unoscupos de caza, que concretan el número de ejem-




AMALURLur AberatsLur Aberats

AMALUR

plares a extraer en la zona de caza Urdaibai, “peroeste año no se han alcanzado esos cupos, que aquíeran menos de una docena de corzos machos. Loimportante es completar los cupos, porque sino hayque hacer un nuevo análisis y ver si ha habido morta-lidades de otro tipo, antes de empezar la siguientetemporada. No se acumulan los cupos de una tem-porada a otra” explica Javier Monge, Jefe de la Sec-ción de Caza y Pesca de la DFB.

En Urdaibai donde se han llevado a cabo repoblacionesde forma exitosa también se han derivado algunos pro-blemas,como los daños en el sistema agroforestal y lasincursiones en las vías públicas. Es ahí donde la extrac-ción cinegética ordenada,de ambos sexos,toma prota-gonismo. Si se eliminara únicamente a los machos, nosería posible controlar a la población.Al ser una especieterritorial, el macho eliminado, será sustituido por otro,que además de desplazarse, ocasionando problemasde incursiones en carreteras, cubriría a sus hembrascorrespondientes y a las del macho abatido,con lo queno se controla el aumento demográfico que puede ori-ginar daños en el sistema agroforestal.Sin embargo,si seestablecen los cupos de extracción teniendo en cuentatambién a las hembras, ahí sí se consigue controlar lapoblación de la especie.

Dentro de la Asociación de Caza, Txindorra, de lazona de caza controlada de Urdaibai, no hayactualmente un perfil de cazadores de corzo,como tal. Pero lo atractivo de su caza, seguramen-te la más parecida a la de nuestros antepasados,una caza “cuerpo a cuerpo”, que se denomina arececho, ya ha despertado el interés de algunoscazadores de la zona. Así, la sociedad de arquerosincluida dentro de la Asociación de Caza Txindo-rra, ha solicitado recientemente permisos parapoder cazar el corzo con arco en Busturialdea, unamodalidad de caza que se espera poner en prácti-ca en 2009.


Orkatzarena, espeziebaten eta bere inguruarenkudeaketa jasangarriarenerreferentea da.

Orkatza familia bat Kanalako landetatik.



Lur Aberats

AMALUR AMALURItsasgora

““MMAARRIINNEE EECCOOSSYYSSTTEEMM EEVVOOLLUUTTIIOONN IINNCCHHAANNGGIINNGG EENNVVIIRROONNMMEENNTT””EEZZAAGGUUTTUU EEGGIINN BBEEHHAARR IIRRAAGGAARRTTZZEEKKOO

Ezagutza zientifikoa eta iragartzeko ahalmenaezinbestekoak dira gure itsas ekosistemek jasa-ten daben mehatxu globalari aurre egiteko etaerantzuna emoteko. Helburu horrexegaz hainzuzen be, sortu zan EBren MEECE proiektua,Europa guztiko unibertsitateak eta itsas ikerke-tarako 21 Zentrok hartzen dabe parte ekimenhonetan. AZTI-Teknalia, Itsas eta Elikagaien Ike-kerketa Zentroa da eurotako bat.

Xabier Irigoien,AZTI-Teknaliako aditua MEECEn.URREMENDI: Zelako parte hartzea dauko AZTI-Tecnaliak MEECEn?Xabier Irigoien: AZTI-Teknalia aldaketa klimatiko-ak itsas ekosistemengan dauan eragina aztertzendauan lan taldearen burua da. Eredu hipotetikoenbidez, etorkizuneko klima egoerak simulatutendira ekosistemak zein aldaketa izan leitekean jaki-teko, zelako eragina izango leukon beste inpaktubatzuetan edo aldaketa aldagaietan, kutsadurea,itsas uraren azidotzea, arrantza ... esate baterako.

U: Benetako aldaketa globala dago itsas ekosis-temen funtzionameduan? Aldaketa klimatikoada erantzule bakarrra?X.I: Giza impaktuak, kutsadura, itsasaldeko habita-tak suntsitutea edo gehiegizko arrantza besteakbeste, ez dira askeak. Negutegi efektua daben gasisurketek kliman eragiten dabe eta jakina, itsasekosisteman aldaketak emoten dira. Horrek esangura dau, ekosistemoi bestelako inpaktu batzuk

jasateko ahalmena aldatu egiten jakela. Esatebaterako, berotze edo estratifikazino haundiago-ak, airearen eta uraren tenperatura igotzeak esate-rako, inguru baten oinarrizko ekoizpena, prima-rioa, murriztu ahal dabe (arrainak, plaktona,algak...) eta ondorioz arrantzarako be, inguruaekoizpen txikikoa izango litzateke. Espezieenbanaketa aldatuten bada, argi dago arrantza jar-duerea be aldatuko dala. Dana dala, iragarpen oro-korrak dagozan arren, ondino gitxi dakigu eskalabaxuagoan gerta leitekenaz. Izan be, berton, bero-tzea haize aldaketa edo itsasoko ekoizpena haun-dituten daben korronteen ondorioa izan leiteke.

Xabier Iriogien, Azti-Tecnaliakoaditua MEECEn.


TTXXOORRBBEELLTTZZAA,, AARRTTAADDIIEETTAANNEENN

Hosto iraunko-rreko zuhaixka da,

Rhamnaceenfamiliakoa, 5 bat

metroko altuereaizan dezakeena.

Bere hosto txiki obalatuak, berde disdiratsuak dira etaertz hagindunak daukez,hostoen artean gordeta,frui-tu gorri mamitsuak agertuten dira mordoetan,heldu-ten direnean baltzitu egiten dira. Bere lore usaintsuberde horiskak mordoetan dagoz, baina hain txikiakdiranez, ez dira batere deigarriak.

Azala ñabardura grisduna, zahartu ahala arrakalatuegiten da. Landarearen atal hau purgatzat erabiltenda eta gaztaina-koloreko tintea emoten dau, antzinaartilea horitzeko erabilten zan.

Txorbeltza zuhaitz eta zuhaixka igokarien familiakoada, 900 espezie inguru dira, batzuk fruitu jangarriakemoten dabez, beste batzuk materiale koloretzaileaksortuten dabez edo propietate sendagarriak daukezeta beste batzuk, apaingarrietarako erabilten dira.

Egurra harotzek eta torneruek erabilten dabe.

Atxarte eta Ereñozarreko artadietan egoten da, betiegurra eta ikatza ekoizteko ustiatu diran inguruak diraeurok. Urdaibaiko ustiapen modua zuhaitza oinarritikebakitea izan da eta horrek sastrekea sortuten dau.Holantxik garatu dira txorbeltza, gurbitxea edo gart-xu hostozabala moduko zuhaixkak.

Espezie sendoa da edozein lur motatan haztenda, azidoetan, gazietan, alkalinoetan, lehorretanedo hezietan. Sasitzatan bizi da, leku harritsuakondo jasaten dauz, fruituek siketeari eustendeutse eta haitzen arrakaletan topatu leikeznahiz eta lorategietan be hazi ahal diren. Ebake-ten edo sute baten ostean ikusten da txorbeltzabarriro hazten dala indartsu.

Aladierno (Erd.)RRaammmmuuss AAllaatteerrnnuuss ((llaatt..))Txorbeltza ( eusk.)



AMALURItsasgora

AMALURItsasgora

U: Izan doguz aldaketa klimatikoaren eraginak?X.I: Bai, aldaketak ikusi dira dagoeneko, bai tenpe-raturan bai espezieen banaketan. Baina ondiñoleku gitxitan dago datu serie nahikorik aldaketaklimatikoa edo oszilazio ziklikoak bereizteko.Baina datu nahiko dagoenetan, aldaketa klimati-koaren eragina ageri dan seinaleak nabariak dira.

U: Zer eragin dauko aldaketa klimatikoak biodi-bertsitatean eta itsas eta itsabazterreko ekosis-temetan?X.I: Lekua zein den jakin behar eragina esateko.Ekosistema “epelak”zabalduten dihardu eta biodi-bertsitatea areagotu egingo da seguruenik. Berto-ko aldaketak gatxak dira iragartzen berto–bertokofaktoreenpean dagozalako: korronteak, ibaien isur-ketak eta batez be, giza jarduerak. Babestutakoinguru bat edo dibertsitate haundikoa suntsitutenbadogu, bertan eman daitekeen biodibertsitategaltzea, aldaketa klimatikoak sor daitekeena bainohaundiagoa izango da.

U: Badago espezie edo inguru aldaketaberarik?X.I: Inguru mehatxatuenak subpolarrak eta polarrakdira, hedadurea asko txikituko jake. Eta ekosistema

horreetako espezieak dira mehatxatuenak ze ekosis-tema barik geratuteko arriskuan dagoz. Beste espe-zientzako euren banaketa arloa latitudeari jagokone-an baino ez da mogiduko. Bertoko iragarpenak egiteagatxa da, ekosistema bereziak aldaketa klimatikoadala eta (hezeguneak ...) galdu leikezelako, baina ezindogu ahaztu eskosistema berezi gehiago galdutendirala giza esku-hartze zuzenekaz.

U: Ze eragin izango dogu gure itsasaldean etaespezietan?X.I: Itsas mailaren igoera izango da eta espeziesubtropilakak ugaritu egingo dira.

U: Ezagutza eta ikerketa zientifikotik, ze neurrihartu leike itsas ekosistemetan aldaketa klima-tikoaren eraginak geldiarazoteko?X.I: Aldaketa klimatikoaren neurrri orokor etaarina, ez geldiarazotekoa baina, energia berrizta-garrien erabiltearen alde egitea da eta CO2 isurke-ta murriztuteko eraginkortasun energetiko haun-diagoa izatea. Puntu zehatzetan uste doguzeintzuk aldaketa izango doguzan jakitea dala

El conocimiento científico ysu capacidad de predicción

son fundamentales para pre-venir y responder a la amena-za global que sufren nuestrosecosistemas marinos. Con eseobjetivo se creó el proyecto

MEECE de la UE, una iniciativaen la que participan 21 Cen-

tros de investigación marina yuniversidades de toda Euro-

pa. El Centro de InvestigaciónMarina y Alimentaria de AZTI-

Tecnalia, es uno de ellos.

“Como medida general y demitigación, que ya no de

freno, del cambio climáticohay que apostar por nuevasfuentes de energía renova-

bles, y mayor eficiencia ener-gética para reducir la emisio-

nes de CO2.En aspectosconcretos creo que los pasosse deben centrar en estudiarcuáles son los cambios quese van a dar para adaptar-

nos de la mejor manera posi-ble.Ese es uno de los objeti-

vos de MEECE, tenerescenarios y simulaciones decómo van a ser los ecosiste-

mas marinos en el futuropara poder adaptarnos

mejor a esa nueva situación.”


aurreko orrialdetik datorAldaketa klimatikoak itsas ekosistemengan dauan eragina

aztertzeko MEECE programea garatzen dabiz Europa mailan.

Geure ekosistemak ez galtzeko ezinbestekoa da ezagutza zientifikoa.



AMALURItsasgora

AMALUR

Itsasgora

urratsa, gero ahalik eta ondoen egokituteko. Hori-xe da MEECEren helburuetako bat, itsas ekosiste-mak zelakoak izango diren ikusteko inguruak etasimulazionoak eukitea, egoera barrietara hobetoegokitu gaitezen. Ez gaitzala egonean harrapa!

U: Itsas ingurua jagoteari jagokonez aurrera-penik izan dogu?X.I: Bai bertoko, bai Europako legeria barriadago, uren zuzentaraua, itsas estrategia europe-arra, baina legerion-tresnagintza behar askodago egiteko ondino.


Itsas mailaren igoera eta espezie subtropi-laken ugaritzeak izan ahal dira aldaketaklimatikoen eraginak geure kostaldean .

“Hay una expansión del ecosistema “calido” engeneral y se pueden esperar incrementos de la bio-diversidad.Pero los cambios locales son muy difíci-les de predecir porque dependen de factores muylocales como corrientes, descargas de ríos y sobretodo actividades humanas locales.Si destruimos

una zona protegida o de alta diversidad, localmen-te la pérdida de biodiversidad es mayor que la que

pueda producir el cambio climático.”

EERRRREEBBOOIILLOO

RodaballoPsetta maxima

El tamaño de los ejemplares adultos varía entre los 30 y los 75 cm., aunque enalgunos casos pueden llegar al metro de longitud y los 12 kg. de peso

Viven en fondos de fango y arena, entre los 30 y los 100 m. de profundidad. En laépoca de freza (entre abril y agosto), se acercan a la costa, y en aguas menos pro-fundas, las hembras ponen entre ocho y quince millones de huevos.

Se alimenta de peces jóvenes e invertebrados.

Es una de las especies de carne más apreciada y fue la primera en Europa, en sercriada y engordada en piscifactorías marinas de forma rentable.

Pez plano de la familia de los Escoftálmidos de cuerpo ovalado, recubierto detubérculos óseos, en vez de escamas, con las espinas centrales de las aletas dor-sal y anal más largas que las demás. Tanto la parte pigmentada como los ojos,están en el lado izquierdo. El rodaballo tiene una gran capacidad de adaptación alos colores del fondo.



GEURE ALTXORRAK GEURE ALTXORRAKLas ermitas góticasLas ermitas góticas

LLAASS EERRMMIITTAASS GGÓÓTTIICCAASS EENN UURRDDAAIIBBAAII::SSAANN RROOMMÁÁNN YY SSAANN PPEEDDRROO ((MMUUXXIIKKAA))

Asistimos a lo largo del siglo XV y comienzos de XVI a la consolidación de los pequeños templos ruralessituados en las caserías de Urdaibai. En parte se trata de obras de reparación, de reconstrucción de templosanteriores, prerrománicos o románicos que con el paso del tiempo se habían visto dañados. Pero, también,en un número alto, estamos ante edificios de nueva planta destinados a dotar de templo a zonas reciente-mente ocupadas por nuevas barriadas, por lo general de caseríos góticos.

Habitualmente son edificios muy sencillos de unasola nave levantados con materiales pétreos loca-les en los que comienza a utilizarse, en algunoscasos, el sillar y los dinteles apuntados característi-cos. Son templos alargados, bajos, profundos ycerrados, de plantas rectangulares.

Además de otros elementos descontextualizados,hemos de destacar los accesos de San Miguel de Urrial-de (Muxika),hoy en el caserío próximo,San Juan de Aju-ria (Muxika) y San Cristóbal de Ikazurieta (Nabarniz);y elábside de La Cruz y Santa Marina (Kurtzio,Bermeo).También encontramos edificios completamente

desarrollados en estilo gótico en San Antolín (Gau-tegiz de Arteaga), San Gregorio Nacianceno (Triñe,Forua), Santa Ana y Santa Lucia (Gernika-Lumo), ySan Miguel de Usparitza, San Román y el excepcio-nal templo de San Pedro y San Pablo de Ibarruri,todos ellos en Muxika. Es de destacar la concentra-ción de edificios góticos en este municipio y deéstos la existencia de los dos últimos templos deexcepcional calidad y gusto.

Próximo a la torre de Muxika y posiblemente enfunción de las necesidades devocionales de susocupantes, se levanta la ermita de San Román. Es

un templo de planta rectangular y tejado a dosaguas. Presenta acceso al mediodía bajo el carac-terístico arco. La cabecera, que no destaca, portados ventanas, semejantes en el planteamientopero con acabado desigual, caracterizadas porarcos apuntados, parteluz y cuadrifolio calado.Toda la obra a pesar de su arcaísmo romanizantecorresponde al gótico tardío.

La pequeña y coqueta ermita de San Pedro y SanPablo, que en la actualidad se encuentra aislada a laentrada del barrio de Ibarruri (Muxika), es posible-mente uno de los mejores exponentes del gótico viz-caíno. Toda la obra es de excelente sillería aunque seaprecian dos fábricas diferentes en el cosido de lossillares. Su planta es rectangular, presentándose dife-renciada la zona del ábside. La cabecera esta presidi-da por una ventana absidial que recuerda el románi-

co aunque en este caso resulta de factura gótica. Elelemento más destacado de este edificio es la entra-da principal, situada a los píes del templo, compuestade jambas abocinadas con series de columnas filetea-das,arquivoltas baquetonadas con filetillo en el bocely tímpano liso.Todo el conjunto se percibe como unaunidad formal, armónica y elegantemente acabada,dando a este templo y a su entorno una atmósfera deserenidad excepcional. Resulta lamentable el estadode los accesos y la indefinición del perímetro corres-pondiente a la ermita.

Recientemente el Ayuntamiento de Muxika hapropuesto un itinerario, que partiendo de estetemplo, recorre a lo largo de 7,5 Kms. los lugares deIbarruri, Unda, Muniketa y Mauma. Toda una opor-tunidad par disfrutar del Patrimonio y del paisaje.

M.U.P

San Roman baseliza Muxikan.

Muxikako Ibarruriauzoan aurkitzenda gotiko estiloko

San Pedro eta SanPablo tenplua.



ZER EGIN eta NORA JOAN

Ibilbidea

ZER EGIN eta NORA JOAN

Ruta

LLAA RRUUTTAA DDEELL VVIINNOO YY EELL PPEESSCCAADDOO EENNBBUUSSTTUURRIIAALLDDEEAA (SEGUNDA EETAPA)

La segunda etapa de la ruta del vino y el pescado en Busturialdea:Gernika-Lumo-Bermeo,tiene unos 17 kilómetros.

Salimos de Gernika por la pequeña carretera que pasa junto a la ermita de San Cristóbal y la torre de Urdai-bai. Al llegar al barrio de Urberuaga, con la cantera de Peña Forua de frente, seguimos por la izquierda haciaBaldatika. En la primera curva a la izquierda, dejaremos la carretera y seguiremos la pista señalizada quequeda a la derecha. La subida, bastante pronunciada, y con unas preciosas vistas, nos llevará hasta el barriode Altamira, en Busturia. Bordeando los caminos busturianos, nos encontramos los típicos emparrados depiedra, que marcan la personalidad de su paisaje.Al llegar al camino asfaltado, seguimos por la izquierda, hasta el caserío Alarbingoikoa y por el antiguo bur-dibide, llegaremos a un sendero sobre el rio Mape, que termina en la carretera que va desde Altamira albarrio de Artike, en Bermeo. En todo éste tramo, vamos a disfrutar de unas impresionantes vistas de Bustu-ria, la marisma y la ría. Ya en el último tramo de subida dejaremos a la derecha el agroturismo Iturbe.Entramos en Bermeo por el barrio de Artike y bajando la carretera, llegaremos hasta el puerto, fin de la rutadel Vino y el Pescado, pero principio de la visita a una localidad plagada de puntos de interés y de bellas vis-tas. Un conjunto que transmite fuerza y carácter. Aquí es obligado visitar el claustro gótico del convento deSan Francisco; las iglesias de Santa Eufemia y Santa María; la Torre de Ercilla, en la que se encuentra el Museodel Arrantzale; el casco viejo o el Aita Guría: réplica de un antiguo ballenero vasco, anclado en el Puerto. Ypor último, haciendo honor al significado de nuestra ruta, aquí tenemos la oportunidad de degustar losexcelentes pescados de Bermeo en alguno de sus reconocidos restaurantes.

Busturialdean ardoaren eta arrainaren ibil-bidearen bigarren etapeak: Gernika-Lumo-Bermeo, 17 bat kilometro daukoz.

Gernikatik urtengo dogu San Kristobal baselizearen eta Urdaibai Dorrearen ondotik pasetan dan bideestutxutik. Urberuaga auzora heldu eta Peña Forua harrobia aurrean dogula, ezkerrerantz hartuko doguBaldatikarantz. Ezkerretara topatuko dogun lehenengo kurban, errepidetik urten eta eskuman seinalizatu-ta daukogun pistatik segiduko dogu. Igoerea erripatsua da, baina bertako paisaiak merezi dau, zoragarriada benetan; hortik Busturiko Altamira auzora helduko gara. Bide inguruetan harrizko parrak ikusiko doguzpaiasaiaren izaeraren adierazle.Asfaltodun bidera helduten garenean, ezkerretarantz joango gara Alarbingoikoa baserrira heldu arte etahan antzinako burdibidetik Mape errekearen gaineko bidezidor batera helduko gara, bide hau AltamiratikBermeoko Artike auzora doan errepidean amaituten da. Alde honetan Busturiko, Padurako eta itsasadarre-ko bista izugarriez gozatuko dogu. Azken zatian Iturbe Landaetxea eskumatara utziko dogu.Artike auzotik sartuko gara Bermeora, bidea bajatu eta portura helduko gara Ardoaren eta Arrainaren ibil-bidearen amaierea, baina leku interesgarri eta bista itzelez jositako udalerriaren bisitearen hasierara. Fran-tziskotarren konbetuko klaustro gotikoa, Santa Eufemia eta Santa Maria eleizak; Ertzilla dorrea eta barrukoArrantzalearen Museoa, alde zaharra edo Aita Guria: portuan dagoan euskal bale arrantzontzi baten erre-plikea bisitatu ahal izango doguz. Amaitzeko eta geure ibilbidearen esanahari berari ohore eginez, berta-ko jatetxe ezagunetan arrain fresko-freskoa jateko aukerea izango dogu.

AARRDDOOAARREENN EETTAA AARRRRAAIINNAARREENN IIBBIILLBBIIDDEEAABBUUSSTTUURRIIAALLDDEEAANN (BIGARREN EETAPEA)

Ardo eta Arrainaren ibilbidean ikus daitekeen Altamirako ikuspegia.

G.R-38


34 URREMENDi

ZER EGIN eta NORA JOAN Gastronomía

URREMENDi 35

ZER EGIN eta NORA JOAN Gastronomía

KKAAMMIIÑÑOOKKOO EERRRREETTEEGGIIAA,, CCOONN VVIISSIIOONN DDEE FFUUTTUURROOEn las cercanías de Gernika, el municipio de Murueta acoge el asa-dor Kamiñoko, un proyecto puesto en marcha hace más de 20 añospor Marcos Urzaá y que ha ido consolidándose con el tiempo.

Amplios comedoresEscaleras arriba, se aprecian lasamplias dimensiones de Kamiñoko.Otro comedor con espacio paraunas 250 personas se comunica conun tercero donde caben unas 140,con lo que se convierte en el marcoelegido para muchas bodas, comi-das de empresa, banquetes o viajesorganizados. El restaurante cuentacon un último espacio, más reduci-do, pero donde también se puedeatender a más de cien comensales.

Y en sus mesas, cocina tradicional vasca, una carta enla que predominan los pescados y carnes a la brasa.Además, de lunes a viernes el local dispone de unmenú diario, acompañado de un menú especial. “Labrasa funciona muy bien – afirma Marcos Urzaá – A lagente le gusta el menú tradicional, el de siempre. Haybastante elección de carta y aunque se trabajan todoslos pescados y carnes, hay algunos platos como la mer-luza Kamiñoko o el rape a la crema de gambas que tie-nen mucha demanda. La merluza es uno de los produc-tos que se trabaja con una relación calidad-precio muybuena y eso se nota en la aceptación que tiene,tanto a labrasa como en salsa”.

En cuanto a la bodega,“hay una mentalidad de siemprede que el vino tradicional tinto es el Rioja, aunque hayvinos de otras tierras que también acompañan muybien, como son los de Ribera de Duero. Si se prefiere cla-rete, los navarros son los de mayor demanda. El txakolíhabía quedado un poco olvidado pero es cierto que enlos últimos años está avanzando bastante su venta”.

“Curiosamente,está subiendo bastante la venta de aguapero es porque la gente se controla más y no quierencorrer el riesgo de multas. Está claro que los controles dealcoholemia influyen en la venta de bebidas y, al final,nos afectan a todos”.

Próxima apertura, el hotelVentitrés años más tarde, la idea original del baserriconvertido en asador ha visto duplicado el espacio desu establecimiento y,en estos momentos,está a puntode completarse con la apertura de un pequeño hotel,ubicado en las inmediaciones del asador, con capaci-dad para catorce camas.Un paso más allá que MarcosUrzaá ya tenía en mente hacía tiempo. “Por esta zonasiempre ha habido bastante demanda.La gente parabapara tomar algo y preguntaba por algún lugar dondealojarse. El sitio requería un punto de hotel y ahora ya lotenemos todo terminado, sólo faltan algunos pequeñosdetalles que ultimar. Esperamos que para febrero omarzo de este año que viene ya esté en funcionamiento”.

La apertura del nuevo establecimiento puede supo-ner algunos cambios para el restaurante, porquecomo plantea su propietario “normalmente cerramoslos martes por descanso semanal, pero cuando el hotelesté funcionando pienso que será necesario tener abier-to todos los días, para poder dar servicio a los clientesque se alojen en el hotel”.

Eran otros tiempos cuando Marcos Urzaá cruzó el océano y llegó a Esta-dos Unidos. Allí permaneció más de trece años, trabajando como pas-tor pero finalmente emprendió el regreso a casa.A su vuelta y despuésde otros negocios,decidió comprar el antiguo caserío en el que actual-mente se ubica Kamiñoko Erretegia, “para renovarlo, porque se estabacayendo y para convertirlo en un restaurante. Siempre quise tener mi pro-pio negocio”.

Una vez llegados al establecimiento, un amplio parking y una zona dejuegos para los más pequeños acogen al visitante. Al traspasar la puer-ta,si la idea es tomar unas rondas en la barra se pueden degustar acom-pañadas de unas deliciosas raciones de rabas y pulpo, elaboradas conproductos de primera clase.

Pero si se acude a Kamiñoko Erretegia para hacer una reserva,se dispo-ne de cuatro comedores que,en total,cuentan con capacidad para másde 500 personas.Junto a la barra,en el espacio que fuera la antigua cua-dra, se encuentra un comedor para unos 130 comensales donde sesirve tanto la carta como el menú del día.

Merluza Kamiñoko.

Foie con manzana..

Marcos Urzaá,propietario de Kamiñoko Erretegia


PUBLIERREPORTAIA URREMENDI

KA

LITA

TEA

FU

ND

AZI

OA


ELABORACIÓN: Se ponen a cocer todos losingredientes a fuego lento durante unas treshoras. Luego se dejan reposar otras treshoras, para que la fécula de la alubia salgabien y engorde el caldo. A última hora seecha por encima un refrito, se rectifica de saly ya está listo para degustar.

ALUBIAS DDE GGERNIKA CCON EEUSKO LLABEL

Patrocinado por Babestua

EEUUSSKKAALL BBAABBAARRRRUUNNAAKK EETTAA IIBBAARRRRAAKKOOPPIIPPAARRRRAAKK:: GGAARRAAIIKKOO BBII JJAAKKII PPAARREEGGAABBEE

Eusko Labela duten Euskadiko Babarrunak ez dira sol-tean saltzen. Gernikako Indabaren, Tolosako Babarru-naren eta Arabako Babarrun Pintoaren ontziek betikontrol-etiketa zenbakidun bat daramate KalitateaFundazioak emandako Eusko Labelaren ikurrarekin;hain zuzen ere, Kalitatea Fundazioak bermatzen dubere jatorria eta ziurtazen du bere kalitatea, arautegizorrotz batean ezarritako baldintzen arabera.

3 barietate bikainGernikako IndabaBere zaporeagatik oso estimatua, tradizio han-diko laborantza eta kontsumoa du Bizkaian.Granate kolorekoa, krema edo arrosa kolorekopinkartak dituela, Gernikako Indabak tamainaertaina, obalatua eta luzexka du.Tolosako BabarrunaBabarrun honen kolorea more iluna da, ia bel-tza, formaz obalatua, eta bere fintasun, ahogo-zo eta zapore bikainagatik nabarmentzen da.Euskaditik kanpora ere izen handikoa.

Arabako Babarrun PintoaTxikia, obalatua, eta arrosa koloreko pinkartakdituela, horrela nabarmentzen da ArabakoBabarrun Pintoa: kalitate goreneko produktua,ahoan duen fintasunagatik eta azal meheaga-tik nabarmentzen dena.

Babarrunak laguntzeko:Ibarrako PiparrakIbarrako Piparrak apartak dira, beren zapore suabeeta finak beste piper batzuengatik bereizten ditu.Ekoizpenean baserritarrek eskaintzen dizkietenzaintzak eta beren biltze selektiboak benetakogutizia izatea lortzen dute. Eurak bakarrik edobeste jaki batzuen laguntza, Eusko Labela dutenIbarrako Piperrak desiragarriak dira askorentzat.

Ibarrako Piparrek dituzten ezaugarriek bereizi egi-ten dituzte. Estuak, luzexkak eta leunak dira, sekziobiribilekoa. Ez dira minak ,5 eta 12 zm arteko luze-ra dute eta kolore bere-horixkakoak dira.

Eusko Labela duten Euskal Babarrunak, bere zaporeagatik eta bere sustrai sakonengatik estimazio handi-koak dira; baserrien ondoko baratze txikietan ekoizten dira duela bostehun urte baino lehenagotik, ingu-rumenari errespeturik handiena dioten laborantza-teknikak erabiliz. Beren kalitate handia dela eta, dasta-tzaile profesionalen sailkapenetan “oso onak edo apartak” bezala ageri dira.

INGREDIENTES (PARA 4 PERSONAS) :

500 gr. de alubias de Gernika con EuskoLabel2 chorizos200 gr. de tocino veteado200 gr. de costilla de cerdo1 morcilla1 pimiento choricero

INGREDIENTES PARA EL REFRITO:1 puerro1 cebolla1 pimiento verde2 dientes de ajoAceite de olivaSal



MUNDUTIK ZEHARMUNDUTIK ZEHAR Antonio Pou

Junto a la Reserva Faunística de La Vérendrye

De momento la carretera 117 me dirige hacia elnorte, entre árboles y granjas. Es parte de la famosaTrans-canadiense, que pese a su pomposo nombreson sólo dos amplios carriles asfaltados con anchísi-mos arcenes de gravilla. Estoy a punto de empezar acruzar la Reserva Faunística de La Vérendrye, dondeno encontraré ningún puesto de gasolina ni pobla-ción en más de 200km. Afortunadamente viajo dedía,de noche se corre el riesgo de toparse con un osodespistado o, más fácilmente, con un “Orignal”, nom-bre indígena del alce, un cérvido de dos metros dealtura y 450kg de peso.Lo que de verdad no me espe-raba era encontrarme con un cartel como el de la

foto: “Pourvoirie Villa Basque”. Tras un breve recorridopor un camino de tierra, que cruza el bosque hasta laorilla del lago Baskatong, llego a un camping conenormes caravanas y pequeños chalets de madera.Llamo en la Recepción un tanto expectante, dispues-to a encontrarme con algún viejo emigrante euskal-dun tocado aún con chapela de origen, pero no. Merecibe una muchacha con un fortísimo acento que-becois: “No, no tenemos ningún sitio libre”. Evidente-mente le pregunto por el origen del nombre: “Esoviene de muy lejos,es una región que creo está por Fran-cia,...en Europa.” Por la posición de sus ojos es eviden-te que su mente apenas consigue ubicar el nombre.

Disponer de un vehículo que tenga control de velocidad de crucero es una gran ventaja al conducir por las carrete-ras canadienses.Aquí la gente no cuenta por kilómetros sino por horas de conducción,una medida muy útil en paísescomo Quebec,que tiene unas tres veces la superficie de Francia.

UURRDDAAIIBBAAII DDEESSDDEE QQUUEEBBEECCDe vuelta a la carretera, mientras veía pasar millaresde árboles y docenas de lagos, el pensamiento deUrdaibai se me entretejía con la realidad de Quebec.Esto sí que es una Reserva de Biosfera, un territoriopoco poblado, enorme, con una Naturaleza muypoco intervenida, excepto por los gigantescosembalses y las ocasionales minas. Quebec tiene tresReservas de Biosfera, todas cerca del San Lorenzo -ese inmenso cauce que dirige al Atlántico las aguasde casi todo el Canadá - pero poco se diferencianvisualmente de los Parques Nacionales o del resto delterritorio. Únicamente cambian un poco los usos,porque la explotación de los recursos naturales siguesiendo la base económica de este país. Por ejemplo,en La Vérendrye se caza y pesca de todo, alce y osoincluido. Caminos rectilíneos y grandes propiedadesrectangulares cruzan el país quebecois libremente,con la única restricción que imponen ríos y monta-ñas. Aquí se puede percibir el cuño de la civilizaciónoccidental estampado sobre un territorio que se diríavirgen, pero que en realidad fue el fruto de una

población indígena que supo,o le tocó,vivir en armo-nía con la Naturaleza. Algo así, aunque en tamañoreducido, debió ser la Península Ibérica en épocaRomana.Gracias al contraste con estas zonas aúnpoco explotadas se percibe claramente desde aquí loque es Urdaibai: una unidad productiva tradicional-mente bien manejada que tiene muy poco de natu-ral. Eso es algo que creo es esencial que lo tengamosmeridianamente claro. Lo que es realmente merece-dor de ser tratado como Reserva de Biosfera es lasabiduría del uso tradicional del territorio, no el quepudiese ser un pedacito de Naturaleza inmaculada ala que hubiese que adorar por su escasez.Esa sabidu-ría es la que deberíamos empeñarnos en saber tradu-cir al contexto de hoy.La relación que aquí, en Que-bec, hay entre superficie semi-natural y superficieurbano-industrial es enorme.No es ese el caso de Biz-kaia.Sin duda alguna Urdaibai,Reserva de Biosfera,esun ejercicio mucho más complicado.http://www.villa-basque.com/index.htmlhttp://www.sepaq.com/rf/lvy/fr/ (La Vérendrye)

Árboles y lagos de la taiga



PERTSONAIAKatillotxu Emakumeen Elkartea



Katillotxu Elkarteko emakumeek Bizkaia mailan ospatzenden Emakume elkarteen jardunaldietan parte hartzen dabe,

KKAATTIILLLLOOTTXXUU MMUUNNDDAAKKAAKKOO EEMMAAKKUUMMEEEENN AALLKKAARRTTEEAA..EEMMAAKKUUMMEE IIZZEENNAA DDAAUUKKOONN DDIINNAAMMIIZZAAZZIINNOO KKUULLTTUURRAALLAAZortzi urte beteko dauz Mundakako Katillotxu Emakumeen Alkarteak 2009koapirilean. Zortzi urte udalerrian jarduera kulturalak sustatuten, ardatz nagusiaborondatea dabela eta oinarria emakume talde honen behar nekaezina. Anitza,zabala, solidarioa, behargina, horrelakoxea da Katillotxu Emakumeen Alkartea.

2001ean Mundakako 12 emakumeko talde bat eskubeharrak egiteko asmozbatu zanetik gaur egun Katillotxu Emakumeen Elkartea dana sortu arte,300 kideingurugaz, emakume taldearen helburua eta jarraituteko grinea ez da aldatu,bera da. Hasieratik Mundakan jarduera kulturalak garatuteko aukerea emoteaizan da euren asmoa, edonork parte hartutea bultzatutea.

“Hasieran Lourdesek patchwork irakasten euskun, ze berak horixe baekien. Itsuanhasi ginen, baina borondate onagaz. Talde lez eratzeko, Bermeoko Erroxapekoeieskatu geuntsen laguntzea, ze eurek emakume alkartea ziran eta, eurek erakutsieuskuen aurrera egiten” azalduten deuskue Katillotxutik. Mundaka babestendauan mendiaren izena hartu eben talderako,euren jaurdueratan eskualde guz-tiko jendeak hartuten dau parte. Izaera zabalak desberdinduten dauz besteen-gandik “inoiz ez gara zarratu eta beste herrietakoak edo udatiarrak kanpoan itxi.Izan be, baldintza bakarrra 18 urtetik gora izatea da. Mundaka, Bermeo, Busturia,Gernika, Bilboko... jendea daukogu eta udatiarrak be bai. Iaz gizonak be hasi ziranikastaroetan parte hartuten” dinoskue.

Katillotxu Emakumeen Elkarteak ikasturte bakotxean tailer piloa antolatu-ten dauz: pintura, ehoziri beharra, yoga, Karibeko dantzak, aerobic edo an-tzerkia. Azkenengo hauxe da zaharrenetarikoa eta hainbat lekutan antzestudabe.“Patxi Bilbaok zuzenduten dauz eta ikastaroak urritik bagilera dira. Dato-rren abenduaren 20an Gernika-Lumoko Liceo Antzokian estreinatuko dogunantzeslan bat preparetan gabilz”, diño Lourdes Pellisierrek, Mundakako Kati-llotxu Emakumeen Alkarteko presidenteak.

Desde que en 2001 un grupo de mujeres de Mundaka se uniera, en principio, para practicar manuali-dades, hasta hoy día, en el que, constituida como Katillotxu Emakumeen Elkartea, cuenta con cerca de

300 socias, el leit motiv de esta agrupación cultural femenina, no ha variado un ápice. Su intencióndesde el comienzo es ofrecer la posibilidad de desarrollar actividades culturales en Mundaka, y pro-

mover una participación abierta en las mismas.

Katillotxu emakumeen elkartearen antzerkitaldeak martxa onean darrai.

Talde honen jardueretan parte hartuteko ez da kideaizan behar, nahiz eta kide izateak abantailak emotendauazan bidaietan edo kultur urteeratan.“Zamoran,Gasteizen, Salamancan, Asturiasen, Toledon… egongara. Museoetarako sarrerak kideentzako doakoa iza-ten da. Beste jarduera batzuetan Udalaren edo Ema-kunden diru-laguntzea izaten dabe”.

Katillotxuk Mundakako Jarduera sozio-kulturaleangogor hartuten dau parte.

Katillotxu Emakumeen Elkartea organiza cadanuevo curso, diferentes talleres: de pintura,

encaje de bolillos, yoga, bailes caribeños,aerobic o teatro. Este último es uno de losmás veteranos, y como agrupación teatral

han actuado en distintos escenarios




Urtero irteera kulturalak egitendabez katillotxu elkartean.


PERTSONAIA

KATILLOTXUK ANTOLATUTAKO IKASTAROAK

Otra de las características de este grupo esque se puede tomar parte de las actividadessin ser socia, aunque ser miembro del grupo

reporta ciertas ventajas, en eventos comoviajes o salidas culturales.

Katillotxu participa de forma activaen la actividad socio-cultural de

Mundaka. Entre otros eventos, enfiestas de San Pedro, este grupo demujeres se encarga del buen des-arrollo del tradicional concurso desukalki, y en la Semana Cultural de

Agosto también participa en la orga-nización del concurso de marmitako.

San Pedro jaietan, esate baterako, emakume taldehau Sukalki lehiaketeagaz arduratuten da etaabuztuko Aste Kulturalean marmitako lehiaketa-ren antolakuntzan hartuten dau parte “Emakume-aren astea be egiten dogu, martxoaren 8koa, narra-zio laburren lehiaketak egin izan doguz etaudaletxeagaz batera burututen dogu nagusiei opa-riak emoteko jarduerea” diñoe. Vicente Ferrer Fun-dazinoagaz be hartuten dau parte solidarioa, oraindala urte batzuetatik Indiako ume bi daukez beso-etan hartuta. Baina herrian burututen dauan gizar-te beharra behar-beharrezkoa izan da emakumeaskorentzako “batzuentzat salbazinoa izan da,batez be alargunentzat, ze gure jarduerak etxetikurten eta jendeagaz egoteko aitxakia dira ”.

Katillotxu emakumeen elkarteak hainbatekintza kulturaletan parte hartzen dau.

Astelehena:Esku beharrak 10:30-12:30Yoga 19:30-21:00.Jantzigintza 17:00-19:00Frantsesa 18:00 - 20:00.Pilates 20:30 - 21:30

Martitzena:Pilates 11:00-12:00Ehoziri beharra 16:00 - 18:00Patchwork 16:00- 18:00.Jaio barrien jantzigintza 18:00- 20:00.Antzerkia 18:30 - 19:00.Aerobic 18:00- 19:00h.

Eguaztena:Patchwork 16:00 -18:00.Karibeko dantzak 18:00 - 19:30.Pilates 20:30 - 21:30.

Eguena:Pilates 11:00 - 12:00.Pintura 17:00 - 19:00.Pintura 19:00 - 21:00Aerobic 18:00 - 19:00

Barikua:Taichi 16:30 - 18:00

Katillotxu Emakumeen Elkartea



GEURE KIROLAKCICLISTA GERNIKESA


SSOOCCIIEEDDAADD CCIICCLLIISSTTAA GGEERRNNIIKKEESSAA,,CCUUNNAA DDEELL CCIICCLLIISSMMOO BBIIZZKKAAIINNOODesde hace cincuenta años, la Sociedad Ciclista Gernikesa mantiene viva en Urdaibai laafición por el deporte sobre dos ruedas. Algunos la consideran como la cuna del ciclismobizkaíno ya que, junto con la Sociedad Bilbaína - fundada en 1904 - y el Club Valle de Tra-paga, surgido en el año 1957, es de las sociedades más antiguas que hay en el territorio.

Durante 2008 la Sociedad Ciclista Gernikesa ha celebrado su redondo aniversario, unmomento para reflexionar sobre los resultados cosechados y pensar en el futuro. Hanpasado varias generaciones, muchas cosas han cambiado, pero la entidad trabaja con lamisma ilusión de siempre.

Durante los primeros veinte años fueron surgiendo equipos como el KAS-Gernikesa queluego pasó a denominarse sólo KAS, nombre que mantuvo hasta finales de los 80. Lascarreras se multiplicaban por toda la geografía, en Muxika, Ibarrangelua … Eran años enlos que los vecinos de las localidades se agolpaban en las calles para ver la llegada a metay donde las competiciones se vivían con verdadero entusiasmo.

Entre los deportistas volcados en esta modalidad se encontraba el guerniqués Jesús RuizTerán quien, tras correr su última temporada como ciclista profesional en el Flavia, unequipo mallorquín ya desaparecido, accedió a la presidencia de la sociedad en 1985.Desde entonces, “las cosas han cambiado bastante a lo largo de estos años, un poco a raízde la muerte de Valentín Uriona. Hubo unas etapas más bajas”.


S.C.Gernikesa. Muebles el Modelo. 1961.urteko Apirila.

El papel de los medios

Los medios de comunicación también han jugadoun papel fundamental. “Allá por 1980, la televisiónsólo transmitía unas pocas imágenes de publici-dad y las casas comerciales no apoyaban eldeporte. Fue nuestra época y ahí se estuvo, aguan-tando el tirón. Sin embargo, cuando la televisióncomenzó a volcarse con el ciclismo, los presupues-tos comenzaron a dispararse. Fue la época deEtxabe, Gorospe, Gastón …”

A mediados de la década de los 80, Ruiz Terántomó las riendas del club, enseñando a chavalescon edades entre los 8 y los 18 años, generalmen-te hijos de cicloturistas o de personas allegadas aeste deporte. “Trabajamos con la base. A partir deesa edad es más complicado porque es más costo-so, aunque también hemos tenido un equipo deaficionados, el ALFUS. Además, hemos llegado atener más de 200 cicloturistas con todas sus mar-chas de fin de semana y hemos hecho actividadesde mountain bike”.

1962.urteko Bizkaiko beteranoen txapelketea. Irabazlea Severin Madariaga. S.C Gernikesa-Kas.

1961.urteko Txapelketa Soziala.Infantilak.


46 URREMENDi



A la hora de echar la vista atrás, el presidente de laSociedad Ciclista Gernikesa hace un balance posi-tivo y se muestra orgulloso. “Ha habido años conhornadas majas. En este 2008 hemos tenido un equi-po juvenil de gala. Peio Bilbao ha ganado cincocarreras, el Pipas Saria que organiza la FederaciónBizkaina y ha sido líder del Torneo Euskalerria. DanielRuiz ha ganado una carrera y otras tres en ciclo cross… Hemos estado corriendo las pruebas de la Copade España por toda la península, ganando carreras,estando en punta …” Sin embargo, remarca: “Todoesto es estupendo pero, sinceramente, en estas cate-gorías yo pienso que lo más importante no es ganarcarreras, sino aprender bien el oficio”.

“En Bermeo hay mucho cicloturismo – continúa RuizTerán – En Busturia también trabajan con una

pequeña escuela y cuando los chavales ya tienen quecambiar a cadetes, nos los pasan a nosotros. Encuanto a nosotros, en la escuela este año hemos teni-do una docena de chavales y unos 80 cicloturistas”.

Aunque la realidad indica que el ciclismo no atravie-sa por una de sus mejores etapas, Jesús Ruiz Teránresalta la gran tradición que desde siempre ha exis-tido en el País Vasco hacia este deporte. Desde laSociedad Ciclista Gernikesa “ponemos los medios. Aveces hay chavales que vienen a apuntarse y, aunqueno tienen bicicleta, nosotros les conseguimos una y sela preparamos. La cuota es mínima y, a diferencia deotros deportes, aquí no se cobran los desplazamientos,ni la licencia, ni el médico ni el equipaje ni los viajes yademás al final de año se les da un trofeo… ¿ Qué másse puede pedir?”

Gernikesa Txirrindulari taldeko 2008ko denboraldia.



IRAGARKIAK correo ordinario: Urremendi Landagarapen Alkartea. Domingo Alegria Enparantza, Z/G.

48300 Gernika-Lumo (Bizkaia)contactos: [email protected] 94 625 06 06/ 688 61 66 22/ 657 79 08 36* se ruega un máximo de 10 palabras.

SE VENDE PISO EN FORUAVISTAS A URDAIBAI.96M2 3HAB.2 BAÑOS,COCINA Y SALÓN.A/C,CALEFACCIÓN,GASNATURAL.AMUEBLADO.CAMAROTE DE

30M2Y GARAJE.TLF:617737888

KLASE PARTIKULARRAK ESPERIENTZIADUNIRAKASLEAK KLASE PARTIKULARRAK

ESKAINTZEN DITU.LEHEN HEZKUNTZA ZEINDBH-RAKO.GERNIKAN.TLFA:656 772 012

SE VENDE DUPLEX EN MUNITIBAR.CERCANOA GERNIKA Y PLAYAS. REHABILITADO. 100M2,3 HAB,2 BAÑOS,SALÓN COMEDOR,COCINA YTRASTERO. GARAJE 25M2. 232.000€. SIN

GARAJE 211.000€. TLF: 635 602 011

Envianos tus anuncios a:

CURSOS CAD 2D Y 3D (GERNIKA)AUTOCAD 2 Y 3D, MECHANICAL DESKTOP3D, ARCHITECTURAL DESKTOP 3D, SOLID

EDGE 3D, UNIGRAPHICS 3D.TLF: 665 71 18 67

E-MAIL: [email protected]

SE OFRECE CHICO PARA TRABAJAR ENGERNIKA BERMEO O ALREDEDORES DE

PEON O SIMILAR O REPARTIR PROPAGANDA.TLF: 655620087 Ó

[email protected]

SE VENDE TERRENO EDIFICABLE ENNABARNIZ (2.500 M2). TLF: 616 348 894

SE VENDE PISO NUEVO EN ERRIGOITI CENTRICO BUENAS VISTAS. 3 HAB. 2

BAÑOS, DESPENSA, C/C,GARAJE,TRASTERO.POSIBILIDAD DE DUPLEX.COCINA EQUIPADA.

BUEN PRECIO. TLF: 652 707 405

SE OFRECE MUJER PARA TRABAJOS CONORDENADOR PROPIO.HABLO FRANCÉS.

TEXTOS,TRADUCCIONES A FRANCÉS...PLANCHA,PORTALES Y CUIDAR NIÑOS.

COCHE PROPIO.ZONA:GERNIKA-LEKEITIO-AMOREBIETA.TLF: 630 608 612

SE VENDE CASERÍO DE 2 VIVIENDASEN FORUA TERRENO 2 HA. OPCIÓN AMAS TERRENO MOVIL: 605813611

SE PREPARAN CAZUELASPOR ENCARGO PARA NAVIDAD:BACA-LAO, CARACOLES SOPA, ETC. FINES DESEMANA, CENAS A DOMICILIO. ZONADE BUSTURIALDEA. TLF: 615 766 534

SE OFRECEN CLASES DE ALEMANPROFESOR NATIVO Y EXPERIMENTADO.

PREPARACIÓN DE EXÁMENES.TODOS LOSNIVELES.TLF: 635 743 297 (KLAUS)

BUSCO TERRENO EN ALQUILER DE LARGADURACIÓN, PARA PLANTACIÓN DE KIWI.

LLANO O CON POCO DESNIVEL. MÍNIMO 5HAS. CON POSIBILIDAD DE CAPTACIÓN DE

AGUA PARA RIEGO AGRÍCOLA.CONTACTAR CON: 630 06 83 84

(Lander) o 94 625 76 09 (Urremendi)

SE VENDE TXOKO DE 52M2 EN BILBAO.PRECIO:60.000€ TEL.: 658730639 EMAIL: [email protected]

SE VENDE PISO EN BERMEO POR 151.000 €,4 HAB, SALA, BALCÓN 70 M2, EN EL PARQUE

"LAMERA", CÉNTRICO. TLF.: 658730639 EMAIL: [email protected]

SE VENDE TERRENO EDIFICABLE 3500M2 PARA UNIFAMILIAR. A 10 MIN. DE

GERNIKA.VISTAS INMEJORABLES.TLF: 659 639 666

SE ALQUILA LOCAL COMERICIAL EN UN LUGAR MUY CÉNTRICO DE

BERMEO DE 50 M2 MOV: 696 300 596

SE VENDE BMW 325TD DIESEL.115CV.240.000KM NEGRO METALIZA-

DO. BUEN ESTADO PRECIO: 3000€MOVIL: 676785066

SE OFRECE SEÑORA DE GERNIKA PARATRABAJOS POR HORAS CUIDAR NIÑOS OLIMPIEZA DE LUNES A VIERNES TLF:628 330 054

SE VENDE LIBRERÍA-COPISTERÍA ENUSANSOLO. CÉNTRICA (C/ OLETXE

Nº25). OPCIÓN DE COMPRAR ELLOCAL. TLF: 609 578 888

SE VENDE PISO CÉNTRICO DE 100M2

EN USANSOLO.CON ASCENSO,3 HAB .́,SALÓN DE 25M2, COCINA, 1 BAÑO Y

DOS TERRAZAS. TLF:609 578 888

COMPARTO COCHE PARA IR A DIARIO DEGERERNIKA A AZPEITIA.SALIDA A AZPEITIA:

7:00H VUELTA A GERNIKA: 15:00H JORGE: 653153147

SE VENDE PISO EN GERNIKA.3 HAB,ASCENSOR,CAMAROTE,CALEFACCIÓN GAS NATURAL.PRE-

CIO A CONVENIR.TLF:675 709 121

HIRUSOLAIRUKO ETXE BAT SALGAI MUNITIBARREN LEKEITIO,GERNIKA,ETA

ZORNOTZATIK 15 MINUTURA.400 M2 LURRA:200 M2.4 LOGELA, 1 HIDROMASAIEKO

BAINERAREKIN ETA JANSLEKUA.4 KOMUN.APARKALEKU BI.25M2 KO TXOKOA,SUKALDE

OSOA ETA BEHEKOSUA.ARI MUSIKALA,HEGO-EKIALDERA BEGIRA.PREZIOA:445.000 €

(HITZ EGITEKO PREST)TLF:653730970.

SE OFRECE CHICA RESPONSABLE PARAPLANCHAR. RAPIDEZ. POR HORAS.

TLF: 635 689 589

SE OFRECE " SOY UN JOVEN DE 17 AÑOS QUEBUSCA TRABAJO. VIVO EN GERNIKA-LUMO,

HABLO EUSKERA, Y TENGO EXPERIENCIA COMO PEÓN DE OBRA Y

COMO BARMAN" TLF: 688 611 203

SALGAI PISUA BERMEON. 62M2 ERABATBERRITUA.SUKALDEA BERRIA JANTOKIAREKIN BATEGINDA.KOMUN 2.BALKOIA.LEKU ZENTRIKOA.

BISTA ONAK.204.500€.TLF:663 739 282

LOCAL EGOKITUA SALGAI GERNIKAN.62M2. TXOKO/ESTUDIORAKO EGOKIA.COMUNA DUTXAREKIN. HIRIGUNEAN.

106.000€. TLF: 663 739 282

SALGAI GASOLIORAKO DEPOSITO BIBURDINEKOA, 400L: 150€. 100L: 50€.

TLF: 656 707 125

SALGAI AUTOARENTZAKO UME AULKIA. 100€. TLF: 656 707 125

BUSCO COMPAÑERA PARA COMPARTIR PISO.TEMPORADA ESCOLAR (SEPTIEMBRE-JUNIO).

TLF: 656 754 974

SE VENDE MOTO BMW SCARVER AZUL.AÑO 2004.IMPECABLE.TLF:678 955 878

SE OFRECEN SERVICIOS EN GESTIÓN,MANTENIMIENTO, PLANTACIONES,

PODA, TALA DE ÁRBOLES, ETC.TLF.:667 907 630 [email protected]

SE OFRECE CANGURO A DOMICILIO RESPONSABLE CON MUCHA EXPERIENCIAPARA FINES DE SEMANA, NOCHES POR

HORAS. TLF: 634 452 802. MARIA

ESKAINTZEN DA ETXEKO GARBIKE-TAK EGITEKO ANDREA.TLF:609 971 406

SE OFRECE MUJER EUSKALDUN PARAATENCIÓN Y CUIDADO DE PERSONASMAYORES, EN DOMICILIO, HOSPITALES

O RESIDENCIA. POR HORAS, DÍA YNOCHE. MUCHA EXPERIENCIA Y TRATO

AGRADABLE. TAMBIÉN PARA TAREASDOMÉSTICAS. ZONA DE BUSTURIAL-DEA O MUNGIA. TLF: 627 292 814


50 URREMENDi

IRAGARKIAK

SE VENDE PISO EN MUNITIBAR.REHABILITADO 65 M2. 2 HAB, COCINA,BAÑO COMPLETO Y SALÓN COMEDOR

AMPLIO. GARAJE 25M2. PRECIO.186.000 €. TLF: 635 602 011

SE OFRECE CHICA DE 37 AÑOS PARAHOSTELERÍA, LIMPIEZA, SERVICIOS

DOMÉSTICOS, CUIDAR NIÑOS… (CONMUCHOS INFORMES) TLF: 677853431

SE VENDE PARCELA DE GARAJE DE NUEVACONSTRUCCIÓN EN AMOREBIETA C/ SANPEDRO,31 TLF:646 888 045 / 690 143 456

SE VENDE PISO EN BERMEO 150.253€.3 HAB, SALA, COCINA, BAÑO, TRASTERO,

80M2. PARAJE Y VISTAS EXCEPCIONALES.TLF: 946 251 961/ 616 801 049

CLASES DE INGLÉS (LICENCIADO) EN GERNIKA. TODOS LOS NIVELES,PREPARACIÓN DE EXÁMENES, EOI,

FCE, REFUERZO, CONVERSACIÓN, ETC.TLF: 944653851/680228233

SE VENDE PISO EN PEDERNALES, 3 HAB. 1BAÑO, C/GAS, PARA ENTRAR A VIVIR.

CERCA PLAYA. PRECIO 28M.TLF: 646774826 (TARDES)

SE OFRECE SEÑORA PARA CUIDAR ANCIANOS POR LAS NOCHES O

AYUDANTE DE COCINA LOS FINES DESEMANA. CON REFERENCIAS Y COCHE.

TLF: 615 766 534

SALGAI HYUNDAI TUCSON. CRDI.DIESEL.140 CV.6VEL.70.000KM.6,5L/KM.ZILAR GRISA.

NARRUA.A/C.ABS.TCS.AIRBAG.OSO SEGURUA.19.500€. TLF 656 707 125

SE VENDE PISO EN GERNIKA 2ª MANO.AMUEBLADO.82M2 ÚTILES.COCINA,SALA,3HAB,BAÑO,PREINSTALACIÓN GAS,FIBRA

ÓPTICA,ASCENSOR.CAMAROTE 35M2.240.000€.TLF: 663 025 661/ 616 061 444

SE VENDEN 2 TERRENOS EN BERMEO NO EDIFICABLES.PARCELA LLANA 770M2 ZONA

ARITXATXU;PARCELA IRREGULAR 2210M2 ZONAARENE.VISTAS AL MAR.PRECIO NEGOCIABLE.

TLF:635 207 982. [email protected].

SE ALQUILA LONJA 90M2.PARCIALMENTEREFORMADA.PLAZA SAN JUAN IBARRA.

GERNIKA-LUMO.TLF:946 254 656.

ERRENTAN ESKAITZEN DA PISU BERRI BAT ALTAMIRAN.

INTERESATUAK DEITU: 661 045 926ESKAINTZEN DA BIKOTE BAT MUSIKA JOTZEKO.BODETAN,ELEIZKIZUNETAN ETA ZEREMONIETAN.BIOLA ETA TEKLATUA. TLF: 629 864 143SE VENDE BICICLETA DE MARCHAS.

BUENA.POR REGALO.100€.TLF:634 452 802

SE OFRECE MASAJISTA DIPLOMADA PARATRABAJAR EN CENTROS DE MASAJE O

ESTÉTICA. TLF: 685 617 964

SE VENDEN LLANTAS “NOMO”CASI NUEVAS.PRECIO A CONVENIR. TLF: 634 452 802

SE ALQUILA CASA A 5 MINUTOS DE GERNIKA.4 HAB.,2 BAÑOS,COCINA A ESTRENAR Y

TERRAZA. TLF: 626 817 340

VENDO HORNO CON VAPORIZADOR.UTILIDAD PARA RESTAURANTES Y TXOKOS.PRECIO ECONÓMICO.TFNO:953 722 217

SE REALIZAN LIMPIEZAS DE GARAJES CONMÁQUINA BARREDORA Y FRECADORA.PRECIOS

ECONÓMICOS. TLF: 635 730 222 SALGAI GAIXOENTZAKO GRUA ELEKTRIKOA

ETA OHEA.EGOERA ONEAN.TLF:688 644 782

SE OFRECE AUXILIAR DE GERIATRÍATITULADO PARA FINES DE SEMANA Y

POR HORAS.TLF:634 452 802.MARIA


urremendi n20.qxp 12/12/2008 20:49 PÆgina 1urremendi.org/uploads/20.pdf · 30 GEURE ALTXORRAK:La...

Documents

Transcript of urremendi n20.qxp 12/12/2008 20:49 PÆgina 1urremendi.org/uploads/20.pdf · 30 GEURE ALTXORRAK:La...