The Story of stuff

Lehengaien lorpena:

Lehengaiak lortzeko, basoak ustiatu, mendiak eraitsi, ur guztia erabili eta

animaliak hiltzen ditugu. Bertako habitata suntsitzen dugu eta hori arazo larria da.

Horretaz aparte, lehengai guztiak agortzen ditugu. AEB, adibidez, munduko

populazioaren %5a du eta munduko lehengaiaren %30a erabiltzen du. Mundu

guztiak AEB bezala kontsumituko balu, 5 mundu beharko genituzke. Eta bakarra

dugu.

Lehengaiak agortzen ari diren heinean, 3. mundura jotzen dugu gehiagoren

bila. Berdina gertatzen da han. Basoak ustiatu, mendiak eraitsi, ur guztia erabili eta

animaliak hiltzen ditugu.

Bertako habitata suntsitzen dugu eta hori arazo larria da. Hango lehengai guztiak ere

xahutu egiten ditugu.

Eta zer gertatzen da hango tribuetako biztanleekin? Ez dira beren lurren jabe,

nahiz eta hainbat urtetan han bizitzen egon diren.

<< Lehengaiak lortu ondoren, tentu handiagoz kontrolatu beharko genuke guztia gure ustez. Hau

da, lehengai horri, erabilpen bakarra ateratzeaz gain, beste zerbaitetarako aprobetxatu. Horrela,

gehiago iraungo digute lehengai horiek eta ez dugu berriro ere basoak ustiatu beharrik, mendiak

eraitsi beharrik, ur guztia erabili beharrik eta animaliak hil beharrik. Irauteaz ari garela, birziklatu

egin genezake. Horrela, naturari kalte gutxiago egingo genioke. >>

Ekoizpena:

Lortutako lehengai horiek substantzia kimikoekin nahastean hasten da

produkzioaren etapa. Badakigu kimiko horiek kaltegarriak direla

ingurumenarentzako eta gure

osasunarentzako, baina hala ere, egunero

ditugu gure artean: etxean, ikastolan,

kalean, gure gorputzean... Gure

inguruan dagoen guztia, kimiko

kaltegarriz egina dago. Umeari esnea

eman behar dion amak pentsa dezake bere esnea izan daitekeen esnerik osasuntsuena

dela, baina bitartean, janaririk toxikoena da amak eguneroko bizitzan dituen gauza

toxikoengatik.

Hala ere, kalterik handiena jasaten duten pertsonak, toxikoak erabiltzen

dituzten lantegietan lan egiten dutenak dira, gehienak emakumezkoak. Eta nolatan

egin dezake emakume batek hor lan? Lehengaiak ateratzen kalteturiko lur haietan bizi

diren emakumeak izan ohi dira, ez bait dute beste irtenbiderik. Herri txiroetatik hiri

handietako auzoetara joaten dira bizitzera, lan bila eta ez zaie axola lor dezaketen

lanak duen arriskua.

Produktuetan irteten diren toxikoez aparte, gure airea eta gure ura kutsatzen

dugu. Inork ez du nahi hirietan horrenbeste kutsadura egoterik. Zer gertatzen da

orduan? Besteen lurretara joaten dira lantegiak eta besteen lurrak kutsatzen dituzte.

Baina berdina da, hango kutsadura aire bitartez edo itsasoz guregana iristen delako.

<< Gure ingurumena erabat kutsatzen dugu zerbait ekoizteko garaian, eta aldi berean gu ere

kutsatu egiten gara. Hori, ez dela zilegi deritzogu, nahiz eta jakin, produzitzeko garaian kutsatzea

ezin dela ebitatu. Eta gainera, enpresetako buruek beren enpresak gure ingurua asko kutsatzen

dutelako 3. mundura eramatea onartezina delakoan gaude. >>

Banaketa:

Eginiko produktu horiek preziorik baxuenean, ahalik eta gehien saldu behar

dira. Guk, ordea, ez dugu behar bezain

beste ordaintzen. Produktuak jasaten duen

prozesu guztia, produktuen lorpenetik,

dendetan jartzerainokoa, ez dago

baloraturik bere balioan. Eta guk gutxi

ordaintzen dugulako, prozesuan zehar lan egiten dutenek ez dute behar adineko

soldata izaten.

<< Alde batetik, prezioak handiagoak izan beharko lirateezkeela uste dugu; hori horrela izan

ezean, prozesuan parte hartzen duten guztiek soldata baxuagoa izango luketelako eta gutxi

baloraturik izango liratekeelako. Bestalde, produktuen balioak areagotuz gero, guk ere gehiago

ordaindu beharko genuke eta hori ere ez dugu nahi. Tartean dagoen zerbait nahiko genuke, nahiz

eta ez jakin zein den puntu hori >>

Kontsumoa:

AEBn, Irailaren 11an izan zen atentatuaren ondoren, presidente zen Bush-ek

erosketei ekiteko agindu zien hiritarrei; itxaropena izateko esan beharrean. Guztiok

kontsumitzaile bihurtu gara, erosi besterik ez dugu egiten. Ipar Amerikan, esate

baterako, erosten den gauzen %99ak, 6 hilabete barru, zaborrean amaitzen du. Ez da

hori bakarrik, gaur egun Estatu Batuetan bizi den hiritar batek, duela 50 urte

kontsumitzen zenaren bikoitza kontsumitzen du.

Aldaketa hau, ez zen kasualitate hutsa izan. Aurreikusirik zegoen. Bigarren

Gerra Mundialaren ondoren, Eisenhowerrek eta bere langile taldeak esan zuenez,

kontsumitu egin behar zela, hori zela amerikar ekonomia altxako zuena. Bi estrategia

zituzten gehiago kontsumitzeko:

1. Azkar zaharkitzeko programatuak:

Produzitzen diren ia produktu guztiak, epe laburrerako eginak dira.

Hau da, lehenago hausteko edo errazago matxuratu daitezen eginak dira. Modu

honetara produktuak erabili ezin daitezkenean kontsumitzaileak beste produktu bat

erosiko du. Pentsatzen dugu, produktu horiek

balio handirik gabekoak direla, baina ez da

horrela. Gaur egun, balio ekonomiko handia

duten gauzekin ere gertatzen da. Hala nola,

argazki kamerak, hozkailuak, arropak... guztia!

Ordenagailuak, adibidez, teknologia aurreratzen ari den heinean, zaharrak gelditzen

dira. Ez dutelako zuk aspaldi erosi zenuen ordena gailuar entzako

2. Modazko zaharkitzea:

Oraindik erabiltzeko moduan dauden produktuak, arropak adibidez,

bota egiten ditugu, modaz pasatuak daudelako. Modak aldatu egiten dira urtero,

honek, gehiago kontsumitzera bultzatzen digu.

Emakume batek, etxean zenbat takoidun oinetako ezberdin ote ditu? Asko. Izan ere,

urte batean, estilo desberdinetakoak egiten dituzte, eta urte hori pasatzean, dagoeneko

ez daude modan! Eta berriro, modan daudenak erosiko ditu. Honek, zirkulu amaigabe

baten barnean sartzen gaitu, inoiz amaituko ez den zirkulu batetan.

Baina hau ez da arropekin bakarrik gertatzen, ordenagailuekin,

mugikorrekin, autoekin...

Hauetan, papel ikaragarria jorratzen dute iragarkiek. AEBtan, adibidez,

amerikar batek egunero 3000 iragarki baino gehiago ikusten ditu. Duela 50 urte,

pertsona batek bere bizitza guztian ikusten zituen iragarki kopurua ikusten dugu guk

urte soil batean. Horietan, guztia gaizki, zaharkiturik, modaz pasata dugula besterik

ez digute esaten; eta horrek, berriro ere, kontsumitzera bultzatzen gaitu. Zin egiten

digute, pozik eta hobetoago biziko garela gauza berriekin. Baina, egia dena zera da:

kontsumismoa hasi aurretiko garaiekin konparaturik, tristeago, eta estresatuago bizi

garela. Batez ere, zirkulu honetan aurrera egin nahi badugu, lanera joan behar dugu

gauza berriak erosteko, sinetsiz alaitasun berezi bat emango digutela. Azkenean,

sentipen hori ez da gauzatuko, lanetik irten, telebista aurrean jarri... zirkulu berean

bira eta bira ibiltzea besterik ez dugu lortuko.

<< Lehen, ez zen kontsumitzeko gogoagatik kontsumitzen; baizik eta beharra zegoelako soilik

kontsumitzen zen. Ondoren, ordea, zoriontsu egingo gintuen kontsumitzeak, krisi ekonomikoari

buelta ematen lagunduko zion... Azken hori guztia iruzurra da, beraiek gehiago irabazteko esan

zuten hori gure aburuz. Eta horretarako espreski sortu zituzten hainbat taktika, iragarkiak besteak

beste. Dirua gehiegi xahutzea iruditzen zaigu, beste zerbaitetan inbertitzeari uko eginez. >>

Hondakinak zaborretara botatzea:

Horrenbeste gauza erosten ditugu, erosten dugunaren %1a bakarrik

gelditzen da gure etxean, beste guztia zaborretara botatzen dugu birziklatzera

joango delakoan. Baina ez da birziklatzera joaten, baizik eta erraustegira edota

horrelako beste lekuren batera. Eta zer gertatzen da han? Guztia kutsatzen dugula:

lurra, airea, ura...Gainera,

erraustegiek kutsagarrienan

izan daitekeen toxikoa isurtzen

dute zerurantz kearen bidez.

Geuk sortutako elementua, gu

gure mundua kutsatzen. Horiek aldaketa klimatikoan parte hartzen dute, eta

ondorioz, gu gara, beste behin ere, horren erantzule.

Enpresa batzuk, ordea, erruduntasuna gainetik kendu nahi izaten dute, eta

horretaz aparte, inguruko lurrak kutsatu beharrean, askoz hobe dela uste dute

besteena kutsatzea. Beraz, berriro ere, hirugarren mundura jotzen dute . Horrela uste

dute beraien lurra garbi gelditu dela, baina finean, herrialde txiroetako kutsadura

berdin iristen da gugana aire bidez.

<< Guk pentsatzen dugu, erositako gauzak berrerabiltzen saiatu behar garela, horrela, zabor

gutxiago sortuko dugulako eta ingurumena gutxiago kutsatuko dugulako. >>