Tema 14.- A poboación de España e de Galicia.

Trazos da recente

evolución da

poboación española

Descenso considerable da natalidade

Elevada esperanza de vida

Chegada dunha inmigración masiva

Aumento da poboación urbana

Gráfica

da

páxina

233

Tipo Gráfica lineal

Datos que

representa

Eixe horizontal: anos de 1900 a 2011, de 10 en 10 agás no último ano

(2000 - 2011)

Eixe vertical: poboación española en millóns, de 5 en 5 desde 17 a 47

millóns

Trata de Evolución da poboación española no século XX e XXI

Partes da

gráfica

1900 - 1960 Crecemento lento pero sostido da poboación

1960 - 1980 Crecemento máis rápido, debido ao incremento da natalidade

1980 - 2000 Ralentización do crecemento, polo descenso das TN

2000 - 2011 O crecemento acelérase de novo, esta vez polo aporte da

poboación inmigrante

1.- Distribución da poboación en España.

Comunidades Autónomas por superficie Comunidades Autónomas por densidade (2014)

Densidade de poboación das provincias españolas en 2011

01-01-2015

01-01-2015

2.- A evolución da poboación española.

Modelo de transición demográfica

FASE I FASE II FASE III

Réxime demográfico antigo Transición demográfica Réxime demográfico moderno

Datas ata principios do século XX Entre 1900 e 1975

aproximadamente Desde 1975

NAT.

trazos Elevada taxa de natalidade:

moitos nacementos

Diminúe de xeito máis lento

que a mortalidade Cae de modo espectacular

taxas Entre 35‰ e 38‰

aproximadamente

Dun 35‰ ata un 20‰

aproximadamente

Dun 20‰ ata un 10‰

aproximadamente

MORT.

trazos Elevada taxa de mortalidade:

moitas defuncións

Descende de forma continua,

agás crises catastróficas:

gripe de 1918 e Guerra Civil

(1936-1939)

Mantén valores moi baixos

taxas Entre 30‰ e 33‰

aproximadamente

Dun 30‰ ata un 9‰

aproximadamente En torno a un 9‰

Crecemento

natural Baixo: en torno ao 5‰

Moi alto, entre un 10‰ e un

14‰ aproximadamente

Moi baixo en torno ao 1‰.

Pode ser negativo

A dinámica actual da poboación española.

TN moi baixa: en torno a 10,5‰, debida a:

fecundidade inferior ao nivel de substitución (2,1 fillos por muller): en España 1,38 (2011)

aumento da idade media de maternidade das nais (31,3 anos)

a chegada de poboación nova estranxeira provocou un lixeiro ascenso da TN

TM moi baixa: en torno a 8,4‰, que pode aumentar polo avellentamento da poboación

Esperanza de vida elevada: 86 anos para as mulleres e 81 anos para os homes.

Reducido nº de fillos por muller + elevada esperanza de vida ⟹ CN moi baixo + avellentamento da pob.

Datos da poboación de España

O crecemento vexetativo das provincias españolas en 2011

3.- Os movementos migratorios en España.

Destino Países Período Procedencia

América

Arxentina, Brasil, Cuba,

México, Uruguai, Venezuela...

Desde a segunda metade

do século XIX ata 1929

(crise económica)

A maioría dos emigrantes

procedían de Galicia,

Asturias e Canarias

Europa

Suíza, Alemaña, Francia,

Holanda, Reino Unido,

Bélxica, Luxemburgo

Desde mediados do s. XX

(sobre todo desde 1960)

ata 1973 (crise do petróleo)

Sobre todo de Andalucía e

Galicia + Castela e León,

Valencia e Estremadura

As migracións interiores en España na década de 1960.

poboación residente en España

tipo de gráfica combina unha dobre gráfica de barras e unha gráfica lineal

datos que

representa

eixe horizontal (abscisas): anos, de 1996 a 2011, de 1 en 1 agás os dous

primeiros (1996, 1998)

eixe vertical da esquerda: millóns de habitantes en España, de 30 a 48, de 3 en 3

eixe vertical da dereita: porcentaxe de estranxeiros sobre a poboación total, de 0

a 12%, de 2 en 2

as barras representan o total da poboación residente en España.

Están divididas en dúas partes, diferenciadas con cores: poboación española

(verde) e poboación estranxeira (laranxa)

a liña vermella representa a evolución da porcentaxe da poboación estranxeira

en España

trata de a poboación residente en España

interpretación:

evolución dos

indicadores

a poboación residente en España creceu desde 1996 (39,5 millóns aprox.) ata

2011 (47 millóns aprox.); é dicir, aumentou un 19% en 15 anos. Este aumento

ralentizouse a partir do ano 2008

a poboación española creceu lentamente desde 1996 (39 millóns) ata 2011 (41

M aprox.); é dicir, aumentou un 5%

a poboación estranxeira en España creceu máis rápido, desde medio millón

(aprox.) en 1996, ata 6 millóns (aprox.) en 2011; é dicir, aumentou un 12%.

Os anos de maior incremento foron de 2002 a 2008; desde entón o número de

inmigrantes está estancado ou en retroceso

ao longo destes anos a porcentaxe da poboación estranxeira pasou de

representar en torno a 1% en 1996, a un 12% na actualidade

4.- A inmigración estranxeira en España no ano 2011.

colectivo procedencia caracteres

inmigración

económica e laboral

países pobres de

África, América e Asia

buscan traballo e unhas condicións de vida dignas

chegan a España de xeito legal ou clandestino (“sen papeis”).

inmigración de

alto nivel profesional

e estudantes

sobre todo da Unión

Europea

inmigrantes moi cualificados: técnicos, enxeñeiros, médicos,

economistas... + estudantes estranxeiros

residen temporalmente en España

inmigración

residencial

sobre todo países do

Norte de Europa

persoas xubiladas que buscan un lugar agradable onde vivir

(clima, servizos...)

instálanse na costa mediterránea, Andalucía e os arquipélagos

balear e canario

refuxiados moi dispar persoas perseguidas por motivos políticos, étnicos, relixiosos,

guerras...

A poboación estranxeira por Comunidades Autónomas en 2011

01-01-2016

2016

5.- A estrutura da poboación española.

poboación

activa

aquela que ten un emprego remunerado ou anda a procuralo

ocupados

traballadores por conta propia

traballadores por

conta allea

con contrato indefinido

con contrato temporal

desempregados

sen experiencia (buscan o seu primeiro emprego)

parados de longa duración

poboación

inactiva

aquela que non realiza un traballo remunerado

menores de 16 anos

estudantes (maiores de 16 anos)

persoas que se ocupan do fogar

xubilados ou prexubilados

incapacitados para traballar

persoas que non queren traballar ou viven das súas rendas

persoas que realizan traballos sociais ou benéficos non remunerados

Sector consiste en actividades

Primario

Sector económico que abrangue as actividades relacionadas coa

obtención e produción de alimentos para o consumo humano e

animal, e materias primas para a industria.

agricultura

gandaría

pesca

silvicultura

Secundario

Sector económico que comprende os procesos e técnicas que

transforman as materias primas en produtos elaborados (destinados

ao consumo directo) ou produtos semielaborados (destinados a un

novo proceso de transformación), utilizando unha fonte de enerxía.

industria

minaría

produción de enerxía

construción

Terciario

Rama das actividades económicas que se encarga de distribuír os

bens materiais obtidos nos sectores primario e secundario, e de

producir os bens non materiais demandados pola sociedade

(servizos).

comercio

transportes

sanidade

educación

comunicación…

Galicia 2014

Evolución do mercado laboral en España

6.- A poboación de Galicia.

As 10 cidades máis poboadas de Galicia no ano 2015. Fonte: Instituto Galego de Estatística (IGE)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Vigo A Coruña Ourense Lugo Santiago Pontevedra Ferrol Narón Vilagarcía Oleiros

294.098 243.870 106.231 98.134 95.612 82.539 69.452 39.565 37.482 34.693

Concellos galegos con maior densidade de poboación (2011)

Concellos galegos con menor densidade de poboación (2011)

Partes dunha pirámide de poboación

Pirámide de poboación de España en 2011.

A poboación de España por idade e sexo en 2011

idade % homes % mulleres

0-4 2,7 2,5

5-9 2,6 2,4

10-14 2,4 2,3

15-19 2,5 2,3

20-24 2,8 2,7

25-29 3,5 3,4

30-34 4,4 4,2

35-39 4,5 4,2

40-44 4,2 4,0

45-49 3,8 3,8

50-54 3,4 3,4

55-59 2,8 2,9

60-64 2,5 2,7

65-69 2,1 2,4

70-74 1,7 2,1

75-79 1,6 2,1

80-84 1,1 1,7

85 + 0,7 1,6

total 49,30% 50,70%

Total da poboación: 47.190.493 Total: 100%