studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2...

16
nino kakulia Tbilisis saxelmwifo uni- versitetis wesdebis da ,,umaR- lesi ganaTlebis Sesaxeb” kano- nis moTxovnebis Tanaxmad, 28 marts, Tsu-is warmomadgenlo- biTi sabWos winaSe universite- tis administraciis xelmZRva- neli daviT ComaxiZe 2013 wels gaweuli saqmianobis angariSiT warsdga. senatma moiwona da mxa- ri dauWira administraciis xe- lmZRvanelis mier warmodgenil dokuments, romelic univer- sitetis administraciis mra- valmxrivi saqmianobis (2013 w.) Sesaxeb amomwurav informacias da detalur analizs moicavda. Tu ra mimarTulebebze gaamaxvi- la yuradReba daviT ComaxiZem wliur angariSSi, amis Sesaxeb Tavad gvesaubreba. interviu Tsu-is administraciis xelmZRvanelTan daviT ComaxiZesTan reqtoris morigi Sexvedra studentebTan ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan 31 marti, orSabaTi, 2014 w., ¹4 stud- etiki studenturi CanarTi studentebi Tsu-Si sauniversiteto maRaziis gaxsnas miesalmebian ....... 9 msoflio icavs Sens kulturas, daicavi Senc! ..... 8 studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa wliuri angariSi senatma moiwona nomerSi universitetis sagamomcemlo sabWo _ gamosacemi saxelmZRvaneloebis xarisxis garanti ....................................... 4 revaz miSvelaZis saCuqari Tsu-s .... 10 revaz gaCeCilaZis piradi istoria universitetisa da msoflio istoriis konteqstSi .............................. 11 studentebis gzavnili saxelmwifo struqturebs .............................. .................6 lafer-keinzianuri sinTezi da makroekonomikuri wonasworoba ........ 15 jumber kereseliZe: didi mecniereba enTuziazmiT aRar keTdeba! ............... 15 sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ........... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis micemuli dapireba sruldeba da 27 marts, Tsu-is reqtori lado papava ukve mesamed Sexvda studentebs pirveli korpusis saaqto darbazSi, romelze daswrebac yvelas Tanabrad SeeZlo. mwvave kiTxvebsa da e.w. radikal stu- dentTa poziciebs reqtori miesalma da Seecada, rom Sexvedraze studentebisTvis yvela is siaxle gaecno, razec universitetis xelmZRvaneloba muSaobs an rasac momavlisTvis gegmavs. `me imitom gxvdebiT, rom Tqvengan movismino kritikuli winadadebebi da, Tu SeniSvnebi samarTliani iqneba, me mas miviReb. roca Tbili sityvebis Tqma mogindebaT, miTxariT maSin, roca reqtori aRar viqnebi. dRes universiteti dgas didi amocanebis winaSe, Tqven ki amas Tqveni gadmosaxedidan xedavT... amitomac mWirdeba Tqveni SeniSv- nebi, raTa davinaxo is, rac Cemi gadmosaxedidan ar Cans. is valdebulebebi, rac me winasaarCevno periodSi maqvs aRebuli, aucileblad unda Sevasrulo. wiwilebs Semodgomaze iTvlian da es `Semodgoma~ Cemi reqto- robis meoTxe weliwads dadgeba, ris Semdegac miviReb adekvatur gadawyvetilebas. dRes ki Tqvengan im problemebis mosmena msurs, romlis gadawyvetac operatiul reJimSia SesaZlebeli~, _ am paTosiT Sexvda studentebs reqtori lado papava, romelsac winamorbedebisgan gansxvavebuli `araimperatiuli toni~ da auditoriisadmi damokidebuleba mouwones damswre studentebma. Sexve- draze bevri siaxle gaJRerda da gakeTda is aqcentebi, romelic studen- tebis garda mTel sauniversiteto sazogadoebas awuxebs. me-3, 7 gverdze me-5, 7 gverdze levan berZeniSvili: Zvel Taobas hqonda didi ocnebebi da axal Taobas aqvs patara ocnebebi. es axa- li Taobis naklia. axali Taoba ocnebobs samsaxurze, Zveli Taoba ocnebobda no- belis premiaze. vladimer papava: yvelas ar awyobs, rom profesorebis mimarT maRali moTxovnebi iyos wamoyenebuli, radgan zogs akrTobs es axali kriteriumebi kompetenciidan gamomdinare. amitom unda moxdes garRveva im individebis mxridan, vinc am ferxulSia Cabmuli da vinc realurad qmnis mecnierebas da Cven aseTic bevri gvyavs Tbilisis saxelmwifo universiteti moma- vali ganviTarebis strategias ganixilavs. miuxedavad imisa, rom aqamde gatarebuli reformebis Sedegebs bevri akritikebs, ara- vin davobs, rom universitetSi araerTi ise- Ti problema mowesrigda, romelic wlebis ganmavlobaSi aqilevsis quslad iyo qceuli. am etapze gaCnda sxva moTxovnebic, rac au- cileblad saWiroebs iseTi RonisZiebebis gatarebas, rac Tbilisis saxelmwifo univer- sitets aqcevs realurad kvleviT universi- tetad da msoflios reitinguli universite- tebis CamonaTvalis pirvel xuTaseulSi mi- uCens adgils. Tsu-is administraciuli da akademiuri modernizaciis samuSao jgufis mier warmodgenili dokumenti ganxilvis sagnad iqca

Transcript of studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2...

Page 1: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

nino kakulia

Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis wesdebis da ,,umaR-lesi ganaTlebis Sesaxeb” kano-nis moTxovnebis Tanaxmad, 28 marts, Tsu-is warmomadgenlo-biTi sabWos winaSe universite-tis administraciis xelmZRva-neli daviT ComaxiZe 2013 wels gaweuli saqmianobis angariSiT warsdga. senatma moiwona da mxa-ri dauWira administraciis xe-lmZRvanelis mier warmodgenil dokuments, romelic univer-sitetis administraciis mra-valmxrivi saqmianobis (2013 w.) Sesaxeb amomwurav informacias da detalur analizs moicavda. Tu ra mimarTulebebze gaamaxvi-la yuradReba daviT ComaxiZem wliur angariSSi, amis Sesaxeb Tavad gvesaubreba.

interviu Tsu-is administraciis xelmZRvanelTan

daviT ComaxiZesTan

reqtoris morigi Sexvedra studentebTan

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan

31marti,

orSabaTi, 2014 w., N¹4

stud-etikistudenturi

CanarTi

studentebi Tsu-Si sauniversiteto maRaziis gaxsnas miesalmebian ....... 9

msoflio icavs Sens kulturas, daicavi Senc! ..... 8

studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa

wliuri angariSi senatma moiwona n o m e r S iuniversitetis sagamomcemlo sabWo _ gamosacemi saxelmZRvaneloebis xarisxis garanti ....................................... 4

revaz miSvelaZis saCuqari Tsu-s .... 10

revaz gaCeCilaZis piradi istoria universitetisa da msoflioistoriis konteqstSi .............................. 11

studentebis gzavnili saxelmwifo struqturebs .............................. .................6

lafer-keinzianuri sinTezi da makroekonomikuri wonasworoba ........ 15

jumber kereseliZe: didi mecniereba enTuziazmiT aRar keTdeba! ............... 15

sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ........... 13

me-2 gverdze

axali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis micemuli dapireba sruldeba da 27 marts, Tsu-is reqtori lado papava ukve mesamed Sexvda studentebs pirveli korpusis saaqto darbazSi, romelze daswrebac yvelas Tanabrad SeeZlo. mwvave kiTxvebsa da e.w. radikal stu-

dentTa poziciebs reqtori miesalma da Seecada, rom Sexvedraze studentebisTvis yvela is siaxle gaecno, razec universitetis xelmZRvaneloba muSaobs an rasac momavlisTvis gegmavs. `me imitom gxvdebiT, rom Tqvengan movismino kritikuli winadadebebi da, Tu SeniSvnebi samarTliani iqneba, me mas miviReb. roca Tbili sityvebis Tqma mogindebaT, miTxariT maSin, roca reqtori aRar viqnebi. dRes universiteti dgas didi amocanebis winaSe, Tqven ki amas Tqveni gadmosaxedidan xedavT... amitomac mWirdeba Tqveni SeniSv-nebi, raTa davinaxo is, rac Cemi gadmosaxedidan ar Cans. is valdebulebebi, rac me winasaarCevno periodSi maqvs aRebuli, aucileblad unda Sevasrulo. wiwilebs Semodgomaze iTvlian da es ̀ Semodgoma~ Cemi reqto-robis meoTxe weliwads dadgeba, ris Semdegac miviReb adekvatur gadawyvetilebas. dRes ki Tqvengan im problemebis mosmena msurs, romlis gadawyvetac operatiul reJimSia SesaZlebeli~, _ am paTosiT Sexvda studentebs reqtori lado papava, romelsac winamorbedebisgan gansxvavebuli `araimperatiuli toni~ da auditoriisadmi damokidebuleba mouwones damswre studentebma. Sexve-draze bevri siaxle gaJRerda da gakeTda is aqcentebi, romelic studen-tebis garda mTel sauniversiteto sazogadoebas awuxebs.

me-3, 7 gverdze me-5, 7 gverdze

levan berZeniSvili:Zvel Taobas hqonda didi ocnebebi da axal Taobas aqvs patara ocnebebi…. es axa-li Taobis naklia. axali Taoba ocnebobs samsaxurze, Zveli Taoba ocnebobda no-belis premiaze.

vladimer papava:yvelas ar awyobs, rom profesorebis mimarT maRali moTxovnebi iyos wamoyenebuli, radgan zogs akrTobs es axali kriteriumebi kompetenciidan gamomdinare. amitom unda moxdes garRveva im individebis mxridan, vinc am ferxulSia Cabmuli da vinc realurad qmnis mecnierebas da Cven aseTic bevri gvyavs

Tbilisis saxelmwifo universiteti moma-vali ganviTarebis strategias ganixilavs. miuxedavad imisa, rom aqamde gatarebuli reformebis Sedegebs bevri akritikebs, ara-vin davobs, rom universitetSi araerTi ise-Ti problema mowesrigda, romelic wlebis ganmavlobaSi aqilevsis quslad iyo qceuli. am etapze gaCnda sxva moTxovnebic, rac au-cileblad saWiroebs iseTi RonisZiebebis gatarebas, rac Tbilisis saxelmwifo univer-sitets aqcevs realurad kvleviT universi-tetad da msoflios reitinguli universite-tebis CamonaTvalis pirvel xuTaseulSi mi-uCens adgils.

Tsu-is administraciuli da akademiuri

modernizaciis samuSao jgufis mier

warmodgenili dokumenti ganxilvis sagnad iqca

Page 2: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

2

interviu Tsu-is administraciis xelmZRvanelTan daviT ComaxiZesTan

_ batono daviT, ra aqcentebze gaamaxvileT yuradReba universitetis administraciis mier 2013 wels gaweu-li saqmianobis amsaxvel dokumentSi, romelic Tsu-is warmomadgenlobiTma sabWom ganixila?

_ warmomadgenlobiT sabWos me war-vudgine universitetis administraciis yovelwliuri angariSi 2013 wels gaweu-li saqmianobis Sesaxeb, rac Cveni wesde-biTa da `umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~ kanoniT ganisazRvreba.

wliuri angariSi, romelSic mTeli administraciuli resursis saqmianobaa warmoCenili, Sinaarsobrivi mraval-ferovnebis gamo blokebad warmovad-gine. pirveli punqtia samecniero da saganmanaTleblo saqmianobis xelSe-wyoba, romelsac administraciuli de-partamentebi: samecniero kvlevebisa da ganviTarebis departamenti da saswavlo procesis marTvis departamenti axor-cielebs. am blokSia warmodgenili sa-gamocdo centris, akademiuri ganviTa-rebisa da uwyveti ganaTlebis centris da universitetis biblioTekis saqmi-anobis angariSi, romelsac emateba in-formacia 2013 wels gaweuli sagamomcem-lo da samuzeumo saqmianobis Taobazec. Cven gadavwyviteT, rom samuzeumo saqmi-anobac am blokSi Segvetana erTi marti-vi mizezis gamo: universitetis muzeums mxolod sauniversiteto muzeumis dat-virTva ar aqvs. TiToeul fakultetze funqcionirebs sxvadasxva muzeumi (ar-qeologiis, mineralogiis, emigraciis, zoologiis da a.S.), romlebic aqtiurad monawileoben samecniero da saswavlo procesSi.

Semdegi blokia resursebis marTva, romelic moicavs safinanso departamen-tis, personalis marTvis departamentisa da sainformacio-teqnologiebis depar-tamentis saqmianobas, aRniSnul nawilSi mocemulia informacia finansebis marT-vis, 2013 wlis biujetis Sedgena-Sesru-lebis, finansuri aRricxva-angariSge-bis, saxelmwifo Sesyidvebis ganxorcie-lebis mimarTulebiT _ es aris mTlianad safinanso departamentis funqcia da kompetencia da, Sesabamisad, maTi angari-SiT iwyeba resursebis marTva, radgan Se-mosavlebis gareSe veranair resurss ver vmarTavT. Semdegia materialuri resur-sebis marTva, romelic Cveni saqmianobis sakmaod mniSvnelovani rgolia, radgan sakomunikacio sistemebis (kavSirgabmu-loba, eleqtro gayvaniloba, wyalmoma-ragebis da bunebrivi airis qseli, gaT-boba) gamarTuli muSaoba, komunaluri gadasaxadebi da maTze kontroli, samSe-neblo-saremonto, saeqspluatacio sa-muSaoebi, dasufTaveba-dalageba da a.S. _ es yvelaferi materialuri resurse-bis marTvis departamentis kompetenciaa da am mimarTulebiT didi samuSaoebi sruldeba. sainformacio teqnologie-bis departamentic sakmaod mniSvnelova-ni saqmianobiT aris dakavebuli. 2013 weli sakmaod Sromatevadi iyo maTTvis, raTa 2014 wlisTvis saswavlo bazebis gamarTuli muSaobisTvis SeeqmnaT sa-fuZveli, rac sakmaod bevr komponentzea damokidebuli. Sesabamisad, yvelasTvis sainteresoa moxseneba imis Taobaze, ra winapirobebi uZRoda bazebis gamarTvis sakiTxis gadaWras. es Temac resursebis marTvis blokSi moxvda.

mesame blokSi _ `sauniversiteto, sagareo urTierTobebi da urTierToba sazogadoebasTan~ warmodgenilia sazo-gadoebasTan urTierTobis departamen-tis, sagareo urTierTobaTa departa-mentis, `Tsu-sabavSvo universitetis~, gazeT `Tbilisis universitetis~ redaq-ciisa da kancelariis muSaobis wliuri angariSebi.

meoTxe bloki moicavs 2013 wlis gan-mavlobaSi universitetis saqmianobis kanonierebis uzrunvelyofis mxriv Ca-tarebuli saqmianobis Sesaxeb vrcel in-formacias, rac efuZneba universitetis mier gansaxorcielebeli saqmianobis iuridiul analizsa da rekomendaciebs, samarTlebrivi rekomendaciebis safuZ-

velze kanondarRvevaTa maqsimalur pre-vencias, informaciis sajaroobis uz-runvelyofas da sasamarTloSi univer-sitetis interesebis dacvas. sagulisx-moa Sida auditis mier ganxorcielebuli sauniversiteto saqmianobis kontrolis Sesaxeb angariSic da dacvisa da usafrT-xoebis departamentis mier gaweuli sa-muSaoebis nusxac. am yovelives Sesaxeb informacias aerTianebs bloki _ `saq-mianobis samarTlebrivi uzrunvelyofa, sajarooba, kanonierebis uzrunvelyofa da kontroli, usafrTxoebis dacva~.

mexuTe blokSi ki warmodgenilia saq-mianoba kulturisa da sportis sferoSi, romelic mTlianad moicavs kulturisa da sportis departamentis saqmianobis wliur angariSs. aq mocemulia infor-macia studenturi RonisZiebebis, sau-niversiteto olimpiadebis, sxvadasxva saxis festivalebis, sauniversiteto mniSvnelobis konkursebis, kulturu-li Tu sportuli RonisZiebebis Sesaxeb, D romlebSic Tsu yovelTvis Rirseulad aris warmodgenili da I da II saprizo ad-gilebi TiTqmis garantirebuli gvaqvs.

anu, me Zalian mokled visaubre im Temebis Taobaze, romlebic sakmaod vr-clad aris mimoxiluli Cems angariSSi.

_ wliur angariSze muSaobisas ra suraTi ikveTeba? wina wlis angariSis gaanalizebisas aRmoCenili xarvezebis gamosworeba Tu xdeba momdevno wels?

_ analizi yovel wels keTdeba da, vTqvaT, Semosavlebis TvalsazrisiT md-gomareobis Sefasebaze Tu gavakeTebT aqcents, progresi yovel weliwads fi-qsirdeba, rac cifrebSia asaxuli. sa-finanso departamentis angariSs Tu ga-davxedavT da SevadarebT gasul wlebs, vnaxavT, rom universitetis Semosavlebi yovelwliurad izrdeba.

_ ramdenad gaumjobesda adminis-traciis saqmianobis gamWvirvalobis xarisxi? ramdenadac CvenTvis cnobil-ia, am kuTxiT pretenziebi arsebobda sxvadasxva arasamTavrobo organiza-ciebis mxridan...

_ msgavsi pretenziebi gamoiTqva Sar-Sanac da SarSanwinac imasTan dakavSire-biT, rom arasamTavrobo organizaciebs maT mierve moTxovnili sajaro informa-cia droulad ar miewodebodaT. amitom, universitetis veb-gverdze mTlianad ganvaTavseT detaluri informacia uni-versitetis mier gaweuli nebismieri xar-jis Taobaze. dReisTvis yvela informa-cia aris sajaro da Ria.

aRvniSnav imasac, rom sajaro infor-maciis eleqtronuli formiT moTxov-nis da gamoqveynebis Sesaxeb 2013 wlis 26 agvistos mTavrobam miiRo dadgenileba. Cven pirvelebma SevasruleT es dadgeni-leba da gamoveciT brZaneba, romelmac yvela administraciul departaments maT xelT arsebuli informaciis veb-gverdze mudmivad atvirTva da ganaxle-ba daavala, amasTan erTad, werilobiTi moTxovnis SemTxvevaSi, Cven ganmcxade-blebs werilobiTve mivawvdiT nebismie-ri saxis informacias, miuxedavad imisa, rom yvelaferi veb-gverdzea ganTavse-buli.

kanoniT miniWebuli meti uflebebi da SeRavaTebi

universitetebs

sul ramdenime xnis win saqarTvelos 4 kanonSi Setanili cvlilebebi umaRles saswavleblebs da gansakuTrebiT uni-versitetebis administraciul struq-turebs muSaobas umsubuqebs da met uflebebs aniWebs. Tu ra SeRavaTebzea saubari, amis Sesaxeb batoni daviT Co-maxiZe erTgvar ganmartebas gvTavazobs.

_ ra procedurebis gamartivebis saSualeba mogvca axalma kanonmde-blobam?

_ mogaxsenebT, rom saqarTvelos 4 kanonSi, maT Soris `umaRlesi ganaTle-bis Sesaxeb~, `saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~, `sajaro samarTlis iuridiuli piris Sesaxeb~ kanonebSi da sagadasaxado kodeqsSi Sevida cvlileba.

sagadasaxado kodeqsSi Setanilma cvlilebam mogvca imis saSualeba, rom uZravi qonebis gadasaxadisgan gavTavi-sufldeT (sakmaod didi Tanxis gadaxda gviwevda). ase rom, momavali wlidan gada-saxads aRar gadavixdiT im uZrav qoneba-ze, romelic saswavlo-saganmanaTleblo saqmianobisTvisaa gankuTvnili. amJamad viTvliT _ ramdens Seadgens es Tanxa, rasac sxva resursebisken mivmarTavT.

`saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb~ ka-nonSi cvlilebis Tanaxmad ki, Sesyidve-bis kuTxiT, gamartivda Sesyidvis proce-durebi umaRlesi saswavleblebisTvis, romlebic axorcieleben literaturis (beWduris, eleqtronul an audiovizu-alur matarebelze ganTavsebulis), rea-qtivis, kompiuteruli programis, far-macevtuli produqtis (samkurnalo sa-Sualebis), laboratoriuli aRWurvilo-bisa da monacemTa bazis Sesyidvas, rac, udavod, didi SeRavaTia CvenTvis adre arsebuli damabrkolebeli garemoebe-bisgan gaTavisuflebis TvalsazrisiT.

`umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~ da `sajaro samarTlis iuridiuli piris Sesaxeb~ kanonebiT detalurad gaiwera _ risi ufleba aqvs umaRles saganmanaT-leblo dawesebulebas, rac adre mxolod wesdebiT ganisazRvreboda, xolo wesde-bis damtkiceba da masSi nebismieri cvli-lebis Setana sakmaod xangrZlivi proce-duraa da sabolood ministris brZanebiT mtkicdeba. axali kanonmdeblobiT Cven sakmaod bevri ufleba mogveniWa, rac universitetis suverenulobis xarisx-sac zrdis realurad.

vizitebi gamocdilebis gasaziareblad

_ batono daviT, sainteresoa Tqve-ni vizitebis mizani ucxour univer-siteteSi, saidanac sul cota xnis win dabrundiT?

_ korvinusis universitetSi (buda-peSti), tartus universitetSi (estone-Ti), karolinumis universitetsa (praRa) da varSavis universitetSi Cemi vizite-bis ZiriTadi mizani, administraciuli

muSaobis kuTxiT, am universitetebis gamocdilebis gacnoba iyo. Cven Tavidan-ve SevarCieT is umaRlesi saswavleblebi, romlebic problematikiT Tu ganviTa-rebis TvalsazrisiT Cvens universi-tetTan axlosaa, radgan Cven im univer-sitetebis magaliTiT Sors ver wavalT, romlebsac saukunovani gamocdileba aqvT. magaliTad, didi britaneTis, ame-rikis SeerTebuli Statebis, germaniis, safrangeTis, espaneTis, italiis univer-sitetebs ar aqvT is problemebi, rac Cven gvaqvs dRes, anu maT saukunis win gaiares is gza, romelsac Cven 2006 wlidan dRem-de gavdivarT. xolo postsocialisturi qveynebis umaRlesi saswavleblebisTvis, iseve rogorc CvenTvisac, axalia bolo-niis procesi da is saganmanaTleblo si-stema, romelSic dRes varT. amdenad iyo mniSvnelovani swored aseT universite-tebSi viziti da imis gacnoba, Tu rogor axorcieleben isini administrirebas. yvelgan Sevxvdi administraciis xelmZ-Rvanels, zogierT SemTxvevaSi vxvdebo-di reqtoris moadgiles, vice-reqtors administraciul-materialuri resur-sebis da finansebis kuTxiT (gaaCnia, ro-gori struqtura aqvs universitets, zo-gierT universitets, magaliTad, orive hyavs _ administraciis xelmZRvanelic da vice-reqtoric finansebis dargSi). yvela universitetma Tavisi saqmianobis detaluri prezentaciebi moawyo, ris Sedegadac dawvrilebiT SeviswavleT Cem mier dasaxelebuli universitetebis bi-ujetis Sedgenis procesi da am procesSi fakultetebis roli; administraciul struqturul erTeulebs Soris gadana-wilebuli funqciebi; struqturis sqema _ sabWoebis funqcionirebis Tu samsa-xurebis daqvemdebarebis gegma; gadawy-vetilebebis miRebis procesTan dakavSi-rebuli sakiTxebi da a.S.

Cveni principi da midgoma gaxldaT aseTi _ `ratom gamovigonoT axali ve-losipedi, rodesac velosipedi gamo-gonebuli da awyobilia~, anu rodesac sistema sadRac kargad muSaobs, ratom unda vifiqroT axlis Seqmnaze? gana upriani ar iqneba, gaviziaroT is gamoc-dileba sxvisgan, romelic CvenTvisaa misaRebi? swored am mimarTulebiT wa-vediT da minda giTxraT, rom gamocdi-lebis miRebis TvalsazrisiT kargi uni-versitetebi SevarCieT. yvelaze mniSv-nelovani rac aris, es gaxlavT saxelm-wifos damokidebuleba am universitete-bisadmi, rac, pirvel rigSi, gamoixateba soliduri saxelmwifo dafinansebiT _ universitetebis biujetis 2/3-s yvel-gan saxelmwifo afinansebs da es Tanxebi gamoyenebulia universitetis infra-struqturis ganviTarebis, samecniero-kvleviTi saqmianobis, doqtorantebis kvlevebis da dafinansebis xelSewyobis da sxva mizniT. bunebrivia, CvenTvisac mniSvnelovania aseTi formiT saxelmwi-fos gverdSi dgoma da daxmareba.

_ im universitetebSi, sadac Tqven brZandebodiT, ramdeni adami-ani muSaobs administraciul struq-turebSi? es informacia imdenad aris saintereso, ramdenadac Cveni univer-sitetis administracias `gaberil~ struqturad moixsenieben xolme...

_ magaliTisTvis getyviT, tartus universitetSi 4 000 TanamSromelia, ro-melic 18 000 students emsaxureba. 4000 TanamSromlidan 2000 administraciul struqturebSia dasaqmebuli, 2000 ki aka-demiuri personali da mowveuli pedago-gia. universitetis saxelfaso fondi 90 milioni evroa 4000 kacze.

_ iqaur premirebis sistemaze ras gvetyviT? ra gamocdilebis gaziareba SegviZlia am mimarTulebiT?

_ saxelmwifos mier dadgenilia mi-nimaluri xelfasi, xolo Semdeg univer-siteti gansazRvravs im damatebiTi anaz-Raurebis odenobas, rac damokidebulia datvirTvaze, funqciebze da a.S.

damatebiT getyviT, rom vgegmav uc-xour universitetebSi Cemi vizitebis angariSis vrceli prezentacia movawyo, raTa universiteti ukeT Camoyalibdes _ Tu ra gamocdilebaa mosawoni da gasa-ziarebeli.

wliuri angariSi senatma moiwona

pirveli gverdidan

Page 3: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

3

ra keTdeba momaval akademiur konkursebSi Rirebuli kadrebis

SerCevisTvis

Sexvedra reqtorTan studentebis mxridan poziciebis aqtiurad warmoCe-nis fonze mimdinareobda. studentebma akademiuri konkursebis samarTlianobis sakiTxi dasves da sakonkurso komisiebis gadaxedvis Temasac Seexnen.

`gadasaxedia profesor-maswavlebel-Ta kvalifikaciis xarisxic. me, piradad, minda, rom leqciebs mikiTxavdnen iseTi profesorebi, rogorebic iyvnen marina musxeliSvili da vaxtang maisaia. isini uZlieresi specialistebi arian. ratom ar xdeba am profesorebis universitet-Si dabruneba imis fonze, rodesac stu-dentTa nawili zogierTi leqtoris ara-profesionalizmiT ukmayofiloa?~ _ am kiTxviT mimarTa reqtors studentma aleqsandre axalkacma. universitetSi profesorebis dabrunebis Temas da am sakiTxze studentTa ukmayofilo re-plikebs reqtori gamoexmaura da aRniSna: `vaxtang maisaia Cemi megobaria, is ori kviris win iyo CemTan da visaubreT, Camo-vyalibdiT... saerTod minda ganvmarto, rom akademiur Tanamdebobaze reqtoris mier TanamSromlis ayvana, ubralod, ar xdeba. reqtors ar SeuZlia profesori samsaxurSi aiyvanos an samsaxuridan gaa-Tavisuflos _ es samarTlebrivi norma gawerilia SromiT kanomdeblobaSi da kanonSi `umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~. vaxtang maisaias TanamSromlobas Cvens universitetTan dadebiTad vuyureb da minda, rac SeiZleba male moxdes misi sru-li reabilitacia. me arc erT fakultets ar vzRudav _ gamoacxados konkursi aka-demiur Tanamdebobaze. aqve isec minda icodeT, rom kanoni reqtors ukrZalavs sakonkurso komisiis saqmi-anobaSi Carevas da arc vapi-reb, rom Caverio. akademiur konkursebTan dakavSirebiT Cven ramdenime cvlileba ganvaxorcieleT, magram me mainc ukmayofilo var da sakonkurso komisiebis ar-Cevis wesSi cvlilebebis Se-tana kvlav minda. vfiqrobT, rom sakonkurso komisiis Semadgenlobis erTi mesamedi unda iyos dakompleqtebu-li sxva universitetebis warmomadgenle-biT, Tumca, ndobis niSnad, Cveni univer-sitetis TanamSromlebis umravlesobiT dakompleqtdeba komisiebi. garda amisa, arsebobs problema, romelmac bolo konkursebis dros iCina Tavi da rac saa-pelacio procedurebs ukavSirdeba (saa-pelacio meqanizmi aqamde universitetSi ar gvqonda da igi Cemi iniciativiT iqna SemoRebuli, raTa akademiur konkursSi vergasul profesors gasaCivrebis saSu-aleba Tavad universitetSi hqondes). es procedura kidev ufro met daxvewas sa-Wiroebs, rasac iuridiuli departamenti uzrunvelyofs. saapelacio komisia aRar dakompleqtdeba imave wevrebiT, romle-bic sakonkurso komisiebSia warmodgeni-li _ amis aucilebloba gamocdilebam dagvanaxa. rac Seexeba qalbaton marina musxeliSvilis sakiTxs, masTan me didi xania piradad vmegobrob da Tuki vinmes surda, rom qalbatoni marina profesori gamxdariyo, es me viyavi. yvelaferi sa-konkurso komisiis gadasawyvetia, sakon-kurso komisiis muSaobaSi ver Caverevi. konkursi rom ufro gamWvirvale iyos, amitom gvinda sxva universitetebidan specialistebis mowveva~, _ aRniSna re-qtorma, romlis iniciativebsac akademi-ur konkursebTan dakavSirebiT aplodis-mentebiT Sexvdnen is studentebi, rom-lebic profesorTa konkursebis wesebSi gare referirebis meqanizmebis danergvas aucileblad miiCneven da konkursebis Sedegad miRebuli gadawyvetilebebis gasaCivrebisTvis damatebiTi berketebis Seqmnas uWeren mxars. `dRes ukve reqto-ric darwmunebulia warsulSi Cvens mier gamoTqmuli mosazrebebis ualternati-vobaSi profesorebis konkursebTan da-kavSirebiT,~ _ aRniSna studentma levan lorTqifaniZem.

ra igegmeba profesorTa codnis xarisxis gasakontroleblad, rasac studentebic iTxoven

profesorTa codnisa da kvalifika-ciis xarisxis Semowmebis kriteriumebi-Ta da meTodebiT dainteresda studenti irakli sulava, romelmac studentTa nawilis ukmayofileba gaaJRera imasTan dakavSirebiT, rom zogierTi leqtori sakuTari silabusis mixedviTac ki ver axerxebs wesierad leqciebis wakiTxvas da teqstebis gazepirebas Txovs stu-dentebs, rac maT skolis periods xSi-rad axsenebT. leqtorebis kompetentu-robaze pretenziebi darbazSi mravlad

gamoiTqva. maT Soris konkretuli maga-liTi moiyvana socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis studentma miranda gaguam, romelmac aRniSna: `gT-xovT, leqtorebis kompetenciis sakiTxs mokle droSi mixedoT, radgan studen-tebs ar dagvWirdes konkretuli leqto-rebis saxelebisa da gvarebis dasaxele-ba. seminaris xelmZRvanelisgan xSirad moismenT, rom ama Tu im sakiTxze pasu-xis gacema mis kompetenciaSi ar Sedis an mas ubralod uWirs silabuss mihyves da dasmul kiTxvas upasuxos. aseTi Sem-Txvevebi, samwuxarod, Zalian xSiria. am-denad, pirvel rigSi gvainteresebs, Tu rogor Semowmdeba leqtorebis codnis xarisxi. albaT, dameTanxmebiT, rom es aris umniSvnelovanesi faqtori, TuUaxa-li codnis generireba gvinda~. reqtor-ma studentTa mxridan profesorebis misamarTiT gamoTqmul SeniSvnebs kon-kretuli pasuxi gasca da dasZina: `Cem-Tan ramdenime profesorze seriozuli saCivaria Semosuli, me ki meqanizmi ar maqvs, rom gadawyvetileba miviRo. unda SevecadoT, es sakiTxebi erTad movagva-roT. roca CemTan saCivari Semova, unda mqondes instrumenti, rom sakiTxi ga-davwyvito. me dRes leqtors ver movxsni da mis winaaRmdeg verc raime meqanizms gamoviyeneb... unda arsebobdes instru-menti, rom es sakiTxi daregulirdes. am Temaze Cven sauniversiteto debulebas vamzadebT, rac problemis gadaWraSi dagvexmareba. rac Seexeba profesional-Ta waxalisebis Temas da universitetSi aseTi bevri gvyavs, Cven davaweseT `wlis saukeTeso profesoris~ wodeba da yve-la fakultetze studentebs SeuZliaT rCeul profesorebs miscen xma. mokled, orive meqanizmze vmuSaobT: rogorc das-jis, ise waxalisebis.

lado papavam pasuxad studentebs is siaxleebic gaacno, rac profesorTa

codnis xarisxis SemowmebisTvis axali meTodebis danergvas ukavSirdeba. `le-qtorebis codnis xarisxis kontroli Cvenc Zalian gvawuxebs. pirveli, rasac vapirebT, aris is, rom silabusi iyos sa-jaro da iyos veb-gverdze xelmisawvdo-mi. am iniciativasTan dakavSirebiT fa-kultetebis mxridan seriozul winaaRm-degobas wavawydi da minda, studentebma es icodnen. rogorc leqtorebis nawili amtkicebs _ silabusebis veb-gverdze ganTavseba maTi saavtoro uflebis darRvevas gamoiwvevs, radgan viRac am silabuss moiparavs da sxva universi-tetSi aswavlis. Zalian kargi, Tu aseTi kargi silabusi davwere da sxva univer-sitetSi Cemi silabusiT aswavlian, aswav-lon, mere ra moxda! magram yvela ase ar fiqrobs. amitom Cven gadavdgiT ufro mniSvnelovani nabiji da, praqtikulad, ukve davasruleT saqpatentTan molapa-rakeba imis Taobaze, rom moxdes saavto-ro uflebis miniWeba silabusis yvela av-torze. marTalia, fakultetebidan Cveni iniciativis ganxorcielebisTvis sruli mxardaWera ar gvaqvs, magram gaZlevT pirobas, rom saqmes bolomde miviyvanT da yvela silabusi xelmisawvdomi iqne-ba. Tumca, leqtoris codnis xarisxis kontroli mxolod amiT ar Semoifarg-leba. Cven SevqmeniT jgufi, romelmac am mimarTulebiT intensiurad imuSava. jgufs qalbatoni marine CitaSvili xe-lmZRvanelobs. daido dokumenti, rom-lis prezentaciebic yvela fakultet-ze amJamad mimdinareobs. dokumentSi gawerilia meqanizmebi, Tu rogor unda moxdes leqtorebis codnis xarisxis kontroli. problemas warmoadgens le-qtorebis mxridan leqciebis gacdenis SemTxvevebic, ris aRmosafxvreladac garkveul regulacias davawesebT. aseve davamTavreT muSaoba samecniero eTikis debulebaze, rasac savaraudod maisSi miviRebT. esec seriozuli nabiji iqneba am problemebis gadasawyvetad~, _ aRniS-na reqtorma. lado papavam im sirTuleeb-zec isaubra, rac profesiuli xarisxis

gazrdis mizniT universitetis axali iniciativebisadmi profesorTa nawilis mxridan miuReblobas ukavSirdeba.

`Cven gvinda, rom samecniero saqmi-anobaSi rac SeiZleba ufro metad iyvnen CarTulni universitetis profesorebi, rom ufro metad iRebdnen saerTaSoriso konferenciebSi isini monawileobas, rom ufro meti publikaciebi qveyndebodes reitingul, saerTaSoriso recenzire-bad JurnalebSi, magram am moTxovnebTan dakavSirebiT vawydebiT winaaRmdegobas _ yvelas ar awyobs, rom profesorebis

mimarT maRali moTxovnebi iyos wamoy-enebuli, radgan zogs akrTobs es axali kriteriumebi kompetenciidan gamom-dinare. amitom unda moxdes garRveva im individebis mxridan, vinc am ferxulSia Cabmuli da vinc realurad qmnis mecnie-rebas da Cven aseTic bevri gvyavs~, _ aR-niSna reqtorma.

Seicvleba Tu arastudenturi

TviTmmarTvelobissaarCevno wesi

sociologiis mimarTulebis stu-dentma Tekla jamruliZem studenturi TviTmmarTvelobis moaxloebul arCev-nebTan dakavSirebiT isaubra da aRniSna: `vfiqrob, studenturi TviTmmarTve-lobis arCevnebis Tema, dRes, yvelaze aqtualuria da, miuxedavad imisa, rom qveyanaSi politikuri klimati Seicvala, TviTmmarTvelobis saarCevno wesi igive darCa. gvrCeba pasiuri studentoba, pa-siuri administracia da profesorebi, romlebic fiqroben, rom radgan poli-tikuri situacia Seicvala, studenturi TviTmmarTvelobac TavisTavad gaxdeba kargi, magram es bunebrivad ver moxdeba. am mimarTulebiT saWiroa mravalmxrivi muSaoba Tundac studentTa gamosafxiz-leblad, raTa studentur TviTmmarTve-lobaSi iniciativiani da axali ideebiT ukeTesad SeiaraRebuli studentebi moxvdnen...~ reqtorma lado papavam, ro-melic studenturi TviTmmarTvelobis arCevnebis aJiotaJis gareSe Catarebis momxrea, studentis SekiTxvas ase upasu-xa: `es problema Zalian mafiqrebs, rad-gan minda, arCevnebi mSvid da gamWvirvale garemoSi Catardes da moixsnas proble-ma studentTa TviTmmarTvelobasTan dakavSirebiT... arCevnebisas adgili ar unda hqondes xelovnur garTulebebs da miTqma-moTqmas. me Sexvedra mqonda TviTmmarTvelobis xelmZRvaneloba-sTan, sadac ramdenime winadadeba SevTa-vaze arCevnebis gasamartiveblad. Tavad arCevnebis wess reqtori ver Secvlis, radgan kanoni amis uflebas ar maZlevs. Cemi pozicia ki swored iqiTken aris mi-marTuli, rom gamartivdes arCevnebis sistema _ kandidatis wamoyenebis da daregistrirebis wesi da a.S. gaiziarebs TuUara Cems Sexedulebebs TviTmarTve-loba, es misi gadasawyvetia. amaSi Careva ukve kanonis darRvevaa. me maTgan sapasu-xo nabijs veli. isinic dainteresebul-ni arian, rom arCevnebi gamWvirvaled Catardes da procesi yovelgvari po-litizaciis gareSe warimarTos. es ara mxolod saqmisTvis, aramed universi-tetisTvisac iqneba kargi~, _ ganacxada lado papavam.

ra problemebs qmnis`soc-polebis~ fakultetze

dekanis ver arCeva?

reqtorTan studentebis Sexvedraze gansakuTrebiT aqtiurobdnen socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis studentebi, romlebic sakmaod mwvave kiTxvebs svamdnen da TavianTi fakul-

tetis dekanis movaleobis Semsrulebels meti gulisx-mierebisken mouwodebdnen. dekanis movaleobis Sems-rulebelTa xSir cvlas fakultetze studentebi aprotesteben da gadauWre-li problemebis dagrovebas am faqtsac ukavSireben. `ge-

TanxmebiT, fakultetze problemebi sak-maod bevri dagrovda, magram ratom gro-vdeba es problemebi, amazec vifiqroT... me var am fakultetis albaT mexuTe mova-leobis Semsrulebeli dekani. eqvsi TviT mosuli dekani ver aswrebs problemebis sistemur gadaWras da arc xedva arse-bobs maTi gadaWrisa. es ki did problemas uqmnis fakultets~, _ ase gamoexmaura socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis dekanis movaleobis Sems-

reqtoris morigi Sexvedra studentebTan

studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa

pirveli gverdidan

vfiqrobT, rom sakonkurso komisiis Semadgenlobis erTi mesamedi unda iyos dakompleqtebuli sxva univer-sitetebis warmomadgenlebiT, Tumca, ndobis niSnad, Cveni universitetis TanamSromlebis umravlesobiT da-kompleqtdeba komisiebi.

saapelacio komisia aRar dakomple-qtdeba imave wevrebiT, romlebic sa-konkurso komisiebSia warmodgenili _ amis aucilebloba gamocdilebam dagvanaxa.

me-7 gverdze

Page 4: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

4

nato obolaZe

_ batono merab, ratom gaxda aucile-beli Tsu-is saredaqcio-sagamomcemlo saqmianobis maregulirebel debulebaSi cvlilebebis ganxorcieleba?

_ debuleba gamartivda, radgan igi aRar Seesabameboda Tanamedrove moTxov-nebs. bolo 6-7 wlis ganmavlobaSi universi-tetSi ase Tu ise Camoyalibda struqturebi da fakultetebze saredaqcio sabWoebi amu-Savda. Sesabamisad, Cven SevecadeT es regu-lacia sagamomcemlo procesSi monawile personalisTvis ufro martivi da gasagebi gamxdariyo.

_ rogor moxdeba universitetis sa-gamomcemlo sabWos, aseve fakultetebis sagamomcemlo sabWoebisa da dargobrivi saredaqcio kolegiebis dakompleqteba?

_ universitetis sagamomcemlo sabWos Tavmjdomarea reqtori. misi brZanebiT in-iSneba sabWos moadgile da mdivani. fakul-tetis sagamomcemlo sabWos Tavmjdomarea dekani da mis wevrebs dekanis wardginebiT irCevs safakulteto sabWo. dargobriv sa-redaqcio kolegiebs fakultetis sagamom-cemlo sabWo fakultetis departamentebis mixedviT ayalibebs.

_ rogorc debulebaSia aRniSnuli, universitetis sagamomcemlo sabWo ama Tu im literaturis gamocemis Sesaxeb gadawyvetilebas fakultetis sagamom-cemlo sabWos wardginebiT iRebs. manamde ki gamosacemad gamzadebuli masalis re-cenzireba xdeba. rogor warimarTeba re-cenzirebis procesi _ Ria Tu daxuruli wesiT?

_ SesaZlebelia rogorc Ria, aseve, daxuruli wesiT moqmedeba. es saWiroebis mixedviT ganisazRvreba. ukeTesia daxu-ruli recenzireba, magram Cven, garkveul-

wilad, SezRudulebi varT. konkretuli dargis specialistebi imdenad bevri ar aris, rom recenzirebis procesi marTlac daxuruli iyos. SesaZlebelia recenziis mixedviT mixvdnen, Tu visi dawerilia. Tum-ca aris SemTxvevebic, rodesac naSromTan dakavSirebiT ori recenzentis mosazreba gansxvavdeba. aseT dros mesame recenzenti (specialisti, romelic universitetTan ar aris dakavSirebuli) amzadebs daskvnas, sasurvelia es iyos faruli, rom avtorma masze zemoqmedeba ar scados.

_ SeiZleba iTqvas, rom debulebis gamartiveba universitetSi sagamomcem-lo saqmianobas mniSvnelovnad gaaum-jobesebs?

_ gaumjobesebis ganmsazRvreli aris is xarisxi, ra xarisxis literaturis gamo-cemac moxdeba am wesebis farglebSi. ver getyviT, rom xval gaviRviZebT da Zali-an mniSvnelovan cvlilebebs vigrZnobT, magram mcire gaumjobesebac ki CvenTvis mniSvnelovania. mTavaria, yoveldRiuri muSaobis tempis SenarCuneba, dainterese-bulma pirebma icodnen _ ra naSromebi gamodis da ra ar an ratom ar gamodis. mxo-lod viRacebis neba-survilze universi-teti wignebs ar unda gamoscemdes. es sak-maod Zviri procesia da finansebi ar unda daixarjos imaSi, rac ar gvWirdeba. meore sakiTxia, ramdenad iqneba studentisTvis wignebi xelmisawvdomi, radgan maTi gamo-cema Zviri jdeba. vgulisxmob, saswavlo da samecniero literaturas.

_ universitetSi gamocemul liter-aturas mieniWeba specialuri grific...

_ im SemTxvevaSi, Tu wigni universite-tis sagamomcemlo sabWos gadawyvetilebiT gamoica, mas eqneba Tsu-is logo da war-wera, rom gamocemulia Tbilisis saxelm-wifo universitetis sagamomcemlo sabWos gadawyvetilebiT. es niSnavs, rom univer-

siteti gamocemuli wignis xarisxze pasuxs agebs. aseve, daibeWdeba wignebi, romelTac Tsu-is grifi ar eqnebaT. aseT SemTxvevebs SeiZleba komerciuli xasiaTi hqondes. Se-saZloa, avtorma ipovos sponsori an Tavi-sive xarjebiT gamosces wigni. aseT proces-Si Cven ar vereviT.

_ rac Seexeba saswavlo saxelm-ZRvaneloebis gamocemas, daiwyo Tu ara TargmniTi samuSaoebi da ra etapzea es procesi?

_ TargmniTi samuSaoebi mimdinareobs. daaxloebiT, 4 Tvea, Seqmnilia specialuri komisia, sadac TiTo fakultetidan TiTo koordinatoria warmodgenili. am process me vxelmZRvanelob. es batoni reqtoris iniciativaa. gamoiyo biujeti 300 000 la-ris odenobiT. TiToeulma fakultetma 2 an 3 ucxouri saxelmZRvanelo SearCia. sxvaTa Soris, SerCevas sakmaod didi dro dasWir-da. axla ukve molaparakebebs vawarmoebT im gamomcemlobebTan, romlebic am wignebis gamocemaze licenziebs floben.

_ saubaria uSualod saxelmZRvane-los Targmnaze da ara riderebis gakeT-ebaze?

_ Cven riderad gamovcemT Tu mTlia-nad, amas saavtoro ufleba sWirdeba. daax-

loebiT 16-17 wignze vcdilobT licenziis mopovebas. umravlesobaze Tanxmoba pra-qtikulad mosulia, Tumca sakiTxi bolom-de gadawyvetili ar aris. momdevno etapia xelSekrulebis gaformeba, romelsac amJa-mad Tsu-is iuridiuli departamenti gani-xilavs. rogorc gairkva licenziis yidva CvenTvis xelmisawvdomia. paralelurad varCevT Tarjimnebs, romlebic saxelmZ-Rvaneloebs Targmnian. es problematuri sakiTxia, radgan mTargmnelis ganaTleba-sTan erTad saWiroa dargobrivi codnac. vfiqrob, Tarjimnebma da konkretuli mi-marTulebis specialistebma erTad unda imuSaon.

_ Tsu-is 6 fakultetisTvis mxolod 16-17 saxelmZRvanelo iTargmneba?

_ moTxovna metia, magram am etapze bi-ujeti metis saSualebas ar gvaZlevs.

_ tiraJi ra raodenobis iqneba?_ tiraJs 200-dan 500 calamde vfi-

qrobT. Tumca, magaliTad, medicinis fa-kultetisTvis 1000 egzemplaris dabeWdvas vvaraudobT.

_ saxelmZRvaneloebi ra eRireba?_ gaaCnia saxelmZRvanelos, wigni SeiZ-

leba 20-dan 80 laramde Rirdes. _ saqarTveloSi arsebul socialur

fons Tu gaviTvaliswinebT, bevri stu-dentisTvis saxelmZRvanelo SeiZleba xelmiuwvdomeli iyos...

_ es problematuri sakiTxia, magram wignis gamocema Zviri jdeba. saxelmZRvane-loebis nawilis eleqtronuli versiac iq-neba, aseve, igi ganTavsdeba biblioTekaSic.

_ saxelmZRvaneloebis Targmna da gamocema komerciulad momgebiani ar iqneba?

_ es proeqti komerciulad momgebiani ar aris, Tumca medicinis fakultetis mier SerCeuli saxelmZRvaneloebi, amave fa-kultetis profesuris azriT, moTxovnadi iqneba sxva umaRles saswavleblebSic. sur-vilis SemTxvevaSi, maT Cveulebrivad SeeZ-lebaT gamocemuli literaturis yidva.

saxelmZRvaneloebis gamosacemad mu-Saoba yoveldRiurad mimdinareobs. vvar-audob, rom SemodgomisTvis ramdenime naTargmni literatura ukve gamocemuli iqneba.

universitetis sagamomcemlo sabWo _gamosacemi saxelmZRvaneloebis xarisxis garanti

interviu reqtoris moadgilesTan merab eliaSvilTan

Tsu-is saredaqcio-sagamomcemlo saqmianobis gaumjobesebis mizniT Tbilisis saxelmwifo universitetis sagamomcemlo sabWo, fakultetebis sagamomcemlo sabWoebi da dargobrivi saredaqcio kolegiebi iqmneba. sagamomcemlo saqmiano-

bis maregulirebel debulebaSi Sesuli cvlilebebi universitetis grifiT gamocemuli literaturis xarisxis garantia da sagamomcemlo procesSi CarTuli personalis koor-dinirebul muSaobasac Seuwyobs xels. detalebze Tsu-is reqtoris moadgile da sagamom-cemlo sabWos Tavmjdomaris moadgile, profesori merab eliaSvili gvesaubreba.

nato obolaZe

wignierebis xelSewyobis mizniT Tbi-lisis saxelmwifo universitetisa da gamomcemloba `palitra L~-is

erToblivi SemecnebiTi proeqti `Tao-ba L~ daigegma. proeqtis ideis avtorebi universitetis studentebi arian, rom-lebmac universitetis kidev erT proeqt-Si `misia 2013~ miiRes monawileoba da aRniSnuli proeqtis ganxorcielebasac swored isini Seudgnen. universitetis studentebisTvis proeqti 10 marts kla-sikuri filologiis specialistis, levan berZeniSvilis sajaro leqciiT Temaze _ `wignierebis mniSvneloba Tanamedrove samyaroSi~ daiwyo. studentebTan Sexve-draze man ramdenime saintereso gzavnili gaaJRera _ wignierebis miRweva SesaZle-belia mxatvruli literaturis kiTxviT! wigns televiziasTan da kinosTan Sedare-biT meti upiratesoba aqvs da aviTarebs warmosaxvas! wigni adamians exmareba siZ-neleebis gadalaxvaSi!

`ar var marto qaRaldis wignis gulSe-matkivari, msoflioSi gamomcemlobebs, Cveulebrivad, ufro meti eleqtronuli wigni eyidebaT, vidre qaRaldis. mec yo-velTvis SeiaraRebuli var eleqtronu-li wigniT da bevri wigni wavikiTxe ase. es ar aris problema. problema sxva ram gaxlavT _ vkiTxulobT Tu ar vkiTxu-lobT? gansakuTrebiT Zneli asaxsnelia: ratom unda wavikiTxoT wigni, Tuki kino arsebobs da Tu kino zustad miyveba wig-nis Sinaarss? gansxvaveba is aris, rom, rodesac vuyurebT films, is gveubneba _ ra unda warmovidginoT Cven, anu filmi emsaxureba Cveni warmosaxvis gamoTiSvas da aRqmis CarTvas. magaliTad, rodesac ana kareninas vkiTxulob, Tvalwin mid-gas misi Rimilic, moZraobebic... fil-mis yurebisas, SeiZleba, gaognebulic davrCe, radgan nanaxi, SesaZloa, ar daem-Txves imas, rac warmovidgine, miuxedavad

imisa, rom ana kareninas bevri ekranizacia arsebobs...~

literatura da kino sxvadasxva ram aRmoCnda. magaliTad, literaturas dRes Tu ara, xval waikiTxaven, xolo kinos Tu ar naxaven, dResve reJisori `mokvde-ba~. wignebSi aris iseTi nawarmoebebic, romlebic avtors dabeWdili ar unaxavs. mokvda avtori, gavida ramdenime weli da daibeWda. aseTi wignic arsebobs. gansxva-veba ar aris marto aRqmaSi, mTavaria, rom Cven rodesac vkiTxulobT, xmas vaZlevT ara mwerals, aramed sakuTar Tavs, xolo filmis yurebisas mayurebeli xmas aZlevs reJisors, anu mayurebeli wyvets reJiso-ris warmatebas da ara Tavisas. ar vambob, rom kino arafers gvaZlevs, magram rasac wigni gvaZlevs, imas verasdros ver mogv-cems filmi... amitom maT Soris didi gansx-vavebaa...~

aseTi SedarebebiTa da magaliTebis moyvaniT cdilobda levan berZeniSvili studentebisTvis wignis gansakuTrebu-lobis axsnas.

sajaro leqciaze levan berZeniSvilma proeqtis `Taoba L~-is SerCeuli pirveli wignic daasaxela. SemecnebiTi proeqti gulisxmobs 10 wignis wakiTxvas gamom-cemlobis `palitra L~-is seriuli gamo-cemebidan: `50 da 49 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar~ da testis weras. am droisaTvis proeqtSi universi-tetis eqvsive fakultetis 300 studentia CarTuli. konkursis finaluri turi wig-nis saerTaSoriso dRes – 23 aprils gai-marTeba. gamovlindeba erTi gamarjvebu-li, romelic gamomcemloba `palitra L~-is mier dawesebul mTavar prizs airCevs _ 1000 lars an wignis Taros 100 wigniT. proeqtis organizatorebis gadawyveti-lebiT, proeqtis warmatebiT ganxorcie-lebis SemTxvevaSi, momavali wlidan misi masStabi gaizrdeba da studentebs ufro meti da mravalferovani mxatvruli li-teraturis wakiTxva SeeZlebaT.

axali Taoba ocnebobs samsaxurze, Zveli Taoba

ocnebobda nobelis premiaze

levan berZeniSvili:

_ me 40 welia vaswavli da sakmaod moZvelebuli figura var. gansxvaveba aris aseTi: adre studentebi Tu ar kiT-xulobdnen wigns, isini iTvlebodnen Ca-morCenilad, axla studentebi, romle-bic ar kiTxuloben wigns, ar iTvlebian CamorCenilad, raodenoba maSinac da ax-lac erTi iyo _ 2% kiTxulobda da 98% ar kiTxulobda arc maSin da arc axla, magram maSin is 2% iTvleboda, ase rom vT-qvaT, mowinaved da 98% _ CamorCenilad. axla mdgomareoba iseTia, rom studenti, romelic ar kiTxulobs, SeiZleba Tavis Tavze fiqrobdes, rom igi kargi studen-tia _ es Seicvala. meore, rac Seicvala, aris is, rom adre studentebi ar gvekiT-xebodnen _ es raSi mWirdeba, roca, maga-liTad, saubari iyo mxatvrul litera-turaze, veravin bedavda am SekiTxvis das-mas _ raSi mWirdeba wigni da mxatvruli literaturao _ ratomRac iTvleboda, rom esmodaT. axla es SekiTxva ismeba da metsac getyviT, rom SekiTxvas ise svamen, hgoniaT, rom pasuxic ician, ician rom ar

WirdebaT es `sisulele~, ubralod sa-qarTvelos prezidenti Tu unda gaxde, diax, ar gWirdeba, Tu adamiani unda gaxde _ gWirdeba! da gaaCnia _ ra ginda, gaxde saqarTvelos prezidenti, romelic amave dros adamiania, Tu gaxde marto prezi-denti, romelic prezidenti roca aRar iqneba, mere samSobloSi veRar Camova?! gaaCnia ra ginda….

dRevandeli axalgazrdobis mTavari problemaa _ droze gaerkvnen wignebis mniSvnelobaSi da GPI-ze maRla daayenon is sulieri codna, romelic moaqvs wignebs. adre ase iyo: am TvalsazrisiT Zveli Taoba jobda. axali Taoba Zvel Taobas jobia imiT, rom gacilebiT ukeTe-sad esmis cxovreba, axali Taoba naklebad idealisturia, axlos aris programebTan da Zalian adreul asakSi aris mzad muSao-bis dasawyebad. ubralod, Zvel Taobas hqonda didi ocnebebi da axal Taobas aqvs patara ocnebebi…. es axali Taobis naklia. axali Taoba ocnebobs samsaxurze, Zveli Taoba ocnebobda nobelis premiaze.

arada, Cemi azriT, arc simdidre da arc Tanamdeboba ar aris warmatebis niSa-ni, warmatebis niSani aris swori cxovreba da kvali, romelsac adamiani tovebs. CemTvis yvelaze warmatebuli adamiani aris is, vinc absoluturad warumatebeli iyo cxovrebaSi yvelasaTvis, magaliTad nikoloz baraTaSvili, kaci, romelic uxelfasobis gamo ucxoeTSi wavida samu-Saod da iq mokvda upatronod, ar daitira aravin da ufro metic, mis ojaxSi Savi ver Caicves imitom, rom Zviri iyo es ambavi, ar isesxes magisTvis fuli, Savi rom Caecva dedas, das (ojaxs isedac bevri sesxi hqon-da). magram, me is mimaCnia yvelaze warmate-bul kacad, radgan aTasi weli gaivlis da nikoloz baraTaSvili darCeba, uwignuri prezidentebi ki wavlen, mivlem, movlen da gaqrebian.…

(amonaridi mediamall.ge-sTvismicemuli interviudan)

ratom unda kiTxulobde wigns

Page 5: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

5

2013 wlis 21 noembers uni-versitetis reqtoris lado papavas brZane-

biT Seiqmna akademiuri da administra-ciuli modernizaciis samuSao jgufi, romelsac vice-reqtori marine CitaSvi-li xelmZRvanelobs. jgufis mier Cata-rebuli xangrZlivi detaluri kvlevis da debatebis Semdeg, 2014 wlis 4 Te-bervlisTvis ukve mzad iyo dokumenti `Tbilisis saxelmwifo universitetis administraciuli da akademiuri moder-nizaciis samuSao jgufis mier gaweuli samuSaos angariSi~, romelSic, garda Tsu-Si arsebuli realobis analizisa, warmodgenilia rekomendaciebi, rome-lic, aRniSnuli jgufis wevrebis azriT, gaTvaliswinebuli unda iqnas universi-tetis modenizaciis procesSi.

cota xnis win es dokumenti sauniver-siteto sazogadoebis ganxilvis sagnad iqca. daiwyo fakultetebze intensiuri Sexvedrebi, romelzec dokumenti wa-radgina jgufis xelmZRvanelma, Tsu-is vice-reqtorma marine CitaSvilma. Sex-vedrebi ukve dasrulda. am etapze mim-dinareobs profesor-maswavlebelTa winadadebebisa da mosazrebebis ganxil-va-Sejereba, ris Semdegac dokumenti wa-redgineba Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis administraciuli da akademiuri modernizaciis samuSao jgufs, xolo Semdeg universitetis reqtors. amiT jgufi muSaobas daasrulebs da daelo-deba warmomadgenlobiTi da akademiuri sabWoebis gadawyvetilebebs, romelmac safuZveli unda daudos universitetis modernizaciisTvis samomavlo strate-giisa da gegmis SemuSavebas.

rogorc warmodgenili dokumentis avtorebi acxadeben, es aris `samomav-lo xedva~ _ 2015-2018 wlebSi gansaxor-cielebeli gegmis proeqti, rasac unda daefuZnos 2019-2028 wlebis strategia.

dokumenti Sedgeba sami nawilisa-gan:

pirveli sakiTxi exeba `akademiuri personalis mier samuSaos Sesrulebis gazomvadi kriteriumebis Semotanas, nacvlad mxolod saauditorio saaTe-bisa, romlis safuZvelzec SesaZlebeli iqneba akademiuri personalis mier gan-xorcielebuli yvela saqmianobis aR-ricxva (swavleba, kvleva, servisi); aseve arsebuli ormagi diskriminaciis moxsna sxvadasxva rangis profesorTa anaz-RaurebaSi da rangis mixedviT samuSao drois anazRaureba.~ aRniSnul sakiTxs qalbatoni marine CitaSvili uwodebs `amosaval princips biujetirebisTvis~: `universitetSi dRes xelfasi mibmulia saauditorio datvirTvaze. Cveni azriT, xelfasis mibma unda moxdes erTeulze, anu samuSao saaTebze, rac niSnavs imas, rom Tu romelime organizaciam dami-qirava, maSin unda SemiTanxmdes, ramden saaTs mamuSavebs da ramden xans maZlevs Svebulebas. Sesabamisad, me is minazRau-rebs ara mxolod saauditorio saaTebis raodenobas, aramed miyenebs garkveul moTxovnebs mTeli samuSao wlis ganmav-lobaSi,~ _ ganmartavs igi.

dokumentis prezentaciaze xazi gaes-va am punqtSi mocemul sxva mosazre-bebsac. kerZod, saubaria profesoris, asocirebuli profesorisa da asistent-profesoris anazRaurebaze damatebiTi diskriminaciis gareSe, rac gulismobs imas, rom universitetSi profesorebs, asocirebul profesorebsa da asistent-profesorebs aqvT gansxvavebuli xelfa-sebi, romelic ar aris mibmuli mxolod rangze. `maT eubnebian, rom unda Caata-ron Sesabamisad 4, 6 da 8 saaTi. es ki gu-lisxmobs ormag diskriminacias, radgan Tu me – profesors, vTqvaT, 1 lars mix-diT erT saaTSi, asocirebul profesors _ 80 TeTrs da asistent-profesors _ 60 TeTrs, aseT SemTxvevaSi saubari unda iyos 1 saaTze da ara gaormagebul da gasammagebul saaTebze. relurad ki gamodis, rom asistent-profesorebs Cven vuxdiT 60-is nacvlad 30 TeTrs,~ _ ganacxada marine CitaSvilma dokumen-tis wardgenisas da aqve ganmarta, rom anazRaurebis wesSi unda Semovides in-dividualuri kontraqtebis sistema gan-xorcielebuli samuSaos mixedviT, rac, misi azriT, moqnili variantia: `univer-sitetis aqamde arsebuli regulaciebi principulad unda Seicvalos. unda gai-zardos fakultetebze arsebuli avto-

nomia, raTa im saqmianobis mixedviT aewy-os organizaciuli struqtura, rasac es fakultetebi akeTeben~.

gansakuTrebiT gamaxvilda yuradRe-ba anazRaurebis axal sistemaze, romel-mac unda gansazRvros universitetis saxelfaso da individualuri kontra-qtebis SemoRebis politika. qalbatoni marine CitaSvilis TqmiT, am winadade-bebs mohyva miTqma-moTqma, rom TiTqos uqmdeba kontraqtebi da xvalidan iwyeba am punqtebis ganxorcieleba. `garkveviT vacxadebT – arc erTi kontraqti ar dai-rRveva da akademiuri konkursis gavlis Sedegad gaformebuli kontraqtebi imu-Savebs zustad im dromde, ramdenic maT kanoniT hqondaT miniWebuli (2017-2018 wlamde). xolo, roca 2018 wels gamocxad-deba konkursebi, Cven unda vicodeT _ rogor personals veZebT. amis Sesaxeb ki informacia unda idos dRes – 2014 wlis seqtember-oqtomberSi. es imas niSnavs, rom universitetis akademiur personals winaswar ecodineba, ras moiTxoven 2017- 2018 wels konkursebSi,~ _ ganmartavs igi.

Tsu-is mier samuSao ganakveTis poli-tikis SemuSavebis komentirebisas jgu-fis xelmZRvaneli acxadebs, rom: `rig universitetebSi im adamianebs, romle-bic dakavebuli arian administraciuli saqmianobiT, saswavlo saqmianobas aRar sTxoven, radgan es aris sruli samuSao datvirTva da aris anazRaurebadi. Tum-ca rig universitetebSi, imisTvis, rom profesorma saxe ar dakargos, mas saswav-lo an samecniero saqmianobas sTxoven. ras niSnavs es? Tu Tqven 100 procentiT xarT administraciuli saqmianobiT da-kavebuli, Tqveni arCevania, ra nawils daimatebT saswavlo da samecniero saq-mianobidan, imisaTvis, rom, rogorc pro-fesorma, ifunqcioniroT. magaliTad, SeiZleba daitovoT marto doqtorante-bis xelmZRvaneloba, an kidev romelime kursisaTvis saswavlo wignis momzadeba. es saswavlo saqmianobaa, amitom, profes-ori ityvis, me amas gavakeTeb da saswavlo an samecniero saqmes Caibarebs. amJamin-deli mdgomareobiT, adamianebs ukaviaT sruli administraciuli da akademiuri Tanamdebobebi, rac imas niSnavs, rom am adamianebs 24 saaTis ganmavlobaSi ar Zi-navT, anu universiteti agebulia favo-ritizmze da ara gazomvad kriteriumeb-ze _ vin ras akeTebs~.

dokumentSi aseve mocemulia punqti _ fakultetis mier yovelwliuri re-zervis Seqmna mdgradi ganviTarebisa da strategiuli dagegmvisaTvis. rogorc jgufis xelmZRvaneli ganmartavs, am punqtis amoqmedeba SesaZlebeli iqneba mxolod blok-grantebis sistemis SemTx-vevaSi, rasac ukve gegmavs saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro.

Sexvedrebze gansakuTrebuli inte-resis sagani iyo universitetis saxelfa-so politika. rekomendaciebis gacnobam-de qalbatonma marine CitaSvilma akade-miur personals gaacno winapiroba da aRniSna, rom universitetSi arsebobs minimaluri saswavlo datvirTva 4-6-8 saaTi. Tu meqanikurad iqneba gaangari-Sebuli 8 saaTi saswavlo datvirTva im akademiur personalze, romelic uni-versitetSia, gamova, rom daaxloebiT 6000 saaTi darCeba asanazRaurebeli mowveulTaTvis. Tu momavalSi iarsebebs individualuri kontraqtebi da xelfa-sebi miebmeba ara saaTebis raodenobas, aramed saswavlo-samecniero aqtivobas, aseT SemTxvevaSi profesors SeuZlia waikiTxos marto Tavisi 4 saaTi da dana-rCeni saaTebi Seavsos rideris momzade-

biT, meTodologiuri saxelmZRvanelos momzadebiT, bakalavriatis, magistra-turis da doqtorantis supreviziebiT da a.S. (am saswavlo aqtivobebis CamonaT-vali dokumentSi 2 gverdzea gawerili).

`Cven universitetis xelfasebis da-regulirebis ori varianti ganvixileT. pirveli: universitets SeemuSavebina aucilebeli minimumi, romelsac gadaux-dida yvelas da arsebuli gansxvaveba fa-kultetebs Soris xelfasebSi daifare-boda TiToeul fakultetze danamatis saxiT. da meore: gagvewia amJamad arse-buli xelfasebis optimizacia. samuSao jgufis angariSSi swored meore varian-tia ganxiluli.

risi SesaZlebloba gvaqvs am etapze?dokumentis avtorTa TqmiT, daTvlis

Semdgom gairkva, rom Tu universitetSi ganaxevrdeba mowveuli personali, arse-buli xelfasebis SenarCuneba SegviZlia 1 milionis damatebis safuZvelze. `Teo-riulad warmovidginoT, rom yvela pro-fesorma gadawyvita 1760 saaTis Sesru-leba da maqsimaluri Tanxis aReba. aseT SemTxvevaSi gvWirdeba damatebiT 1 mi-lioni lari. yoveli SemTxvevisaTvis, es aRmoCnda am etapze yvelaze optimaluri gamosavali, ris safuZvelzec ukve ga-formebuli kontraqtebis SenarCunebas SevZlebT da movxsniT damatebiT diskri-minacias profesorebisTvis,~ _ ganacxa-da marine CitaSvilma.

dokumentis meore nawili Seexeba Tsu-is biujetis mimoxilvas (2013 wlis gegmiuri biujetis monacemebze dayrd-nobiT) da centraluri biujetidan fa-kultetebze Tanxebis gadanawilebis principebs. aseve, mocemulia pirveladi rekomendaciebi biujetis optimizaciis SesaZleblobebis Sesaxeb.

biujetis sakiTxebze saubrisas Sex-vedrebze garkveulad iTqva, rom aka-demiuri da administraciuli moderni-zaciis jgufi momxrea fakultetebis maqsimaluri avtonomiisa. arsebuli si-tuaciiT ki federaluri biujetis gana-wileba ramdenime fakultets (aRiniSna socialur da politikur mecnierebaTa da iuridiuli fakultetebi) diskrimi-naciul mdgomareobaSi ayenebs.

dokumentis mesame nawilSi mocemu-lia Tsu-is struqturuli reorganiza-ciis Sesaxeb rekomendaciebi. avtorTa azriT, unda Seicvalos departamente-bis daqvemdebarebis sistema, dajguf-des msgavsi profilis departamentebi da damatebiT Seiqmnas: kvlevisa da gan-viTarebis departamentSi ganyofileba _ Tsu-is kvleviTi samdivno (grantebis da ganviTarebis proeqtebis koordina-ciisaTvis), strategiuli ganviTarebis departamenti, xarisxis uzrunvelyofis komiteti, Tsu-is biblioTekis komiteti da kursdamTavrebulebTan erTierTobis samsaxuri (karieruli centri). stru-qturuli reforma iTvaliswinebs aseve sazogadoebasTan urTierTobis depar-tamentisa da gazeT `Tbilisis universi-tetis~ gaerTianebas erT departamentSi.

dokumentis ganxilva medicinis fakultetze

medicinis fakultetis profesor-mas-wavleblebma aRniSnuli dokumentis gacno-bis Semdeg ganacxades, rom erTi kviris ganmavlobaSi Seajereben mosazrebebs da miawvdian administraciuli da akademiuri modernizaciis samuSao jgufs. uSualod Sexvedraze ki ramdenime saintereso sa-kiTxi daisva.

akademikos roman SaqaraSvilis reko-mendacia zustad miesadaga administra-ciuli da akademiuri modernizaciis jgu-fis mier SemoTavazebul models. misi az-riT, imisaTvis, rom profesionali kadrebi aRizardos, saWiroa iseT profesorebs, romlebsac klinikuri praqtika aqvT, meti Tavisufleba mieceT. `me Cems klinikaSi Se-movlebis dros an dilis konferenciebze met gamocdilebas mivcem students, vidre oTaxSi jdomiT da Teoriuli codnis gad-acemiT. amitom, unda iyos saSualeba, rom Cveni fakultetis profesors arc pedago-giuri saqmianoba SeezRudos da arc klini-kuri,~ _ ganacxada man.

`samedicino ganaTleba aris saxelmwi-fo regulirebadi profesia. Tqven xarT is adamianebi, romelmac unda Tqvan, ra aris kargi samedicino ganaTlebisTvis da mogv-TxovoT Cven _ ra unda gvqondes, rom es ga-naTleba mivceT students. standarti aris Tqveni dasaweri. Tu Cven SevZlebT, rom es standarti amaRldes, es iqneba misasalmebe-li. sjobs gaizardos 20 kargi eqimi, vidre _ 100 cudi eqimi. rac Seexeba klinikuri praqtikis mqone profesorTa CarTvas sas-wavlo procesSi, geTanxmebiT, swored amg-vari saqmianoba unda CaiTvalos saswavlo saaTebSi. amisTvis gvinda individualuri kontraqtebis SemoReba. Tqven SegiZliaT waikiTxoT Sesavali kursi, magram saswavlo saqmianobaa isic, Tu TqvenTan mova 7 stu-denti da maT eqimad gamozrdiT. amaSi Cven fuls gadagixdiT individualuri kontra-qtis safuZvelze,~ _ upasuxa roman Saqa-raSvils vice-reqtorma marine CitaSvilma.

dokumentis ganxilva humanitarul mecnierebaTa

fakultetze

humanitarebTan Sexvedraze ramdenime rekomendaciis mimarT gamoiTqva mosazre-bebi. profesorma nana gafrindaSvilma aR-niSna, rom formulireba _ `universitet-Si unda dabrundes kvleva~ swori ar aris, radgan universitetSi kvleva warmoebs da is arsad wasula. igi dainteresda, ra per-speqtiva unda hqondes universitets, ro-melic Semosavlebis 72 %-s mxolod xelfa-sebze xarjavs da ar aqvs bazisuri dafinan-seba. am sakiTxs vice-reqtorma upasuxa, rom warmodgenili dokumenti asaxavs im Semosa-vals da SesaZleblobebs, rac dReisaTvis gaaCnia universitets. rac Seexeba kvlevis dabrunebas, qalbatoni marine CitaSvilis TqmiT, Tu saxelmwifos unda _ hqondes kvleviTi universiteti, maSin profesors kvleva unda daufinansos da moTxovos Ses-rulebuli samuSaos xarisxic, anu arsebu-li CarCos farglebSi universitetma unda daadginos realisturi moTxovnebisa da Sefasebis kriteriumebi samecniero pro-duqciisaTvis da ar unda iyos orienti-rebuli mxolod raodenobaze. `mTel rig SemTxvevebSi is, rac CvenTan monografiad aris miCneuli, arsad ar da ver CaiTvleba monografiad,~ _ ganacxada man.

dokumentis Sesaxeb mosazreba gamoTqva mimarTulebis profesorma levan gorde-zianma, romelmac madloba gadauxada mo-dernizaciis jgufs gaweuli muSaobisTvis da ganacxada, rom warmodgenili rekomen-daciebidan bevria iseTi, romelzec adre mxolod ocnebobdnen. man gansakuTrebiT gausva xazi fakultetebis avtonomiuro-bas, magram aqve dasZina, rom am sakiTxSi sifrTxilis gamoCenaa saWiro. `albaT, unda davfiqrdeT, ra doziT unda moxdes xvadasxva ujredebis finansuri Tu sxva ti-pis damoukidebloba. am dokumentSi bevri ramaa, rasac principulad mivesalmebi da Tanaxma var, magram eSmaki detalebSi ima-leba da verc im gamoTvlebSi dageTanxme-biT, rac aq aris naCvenebi. cota sxvanairad SeiZleba Sexedva, igive, im jgufzec, rome-lic am dokumentze muSaobda. roca me da kidev zogierTi sxva Cveni kolega baton lados veubnebodiT, rom jobda igi sxva-nairad dakompleqtebuliyo, igulisxme-boda is, rom administraciiT dakomple-qtebuli jgufi ver dadebda verafers sx-vas, Tu ara imas, rom administracia kidev ufro unda gaizardos. aseTi azri ikiTxeba pirdapir. me mendomeboda, rom im doku-mentSi, romelic sabolood daideba, is, rac meore da mesame wakiTxvaze kargi Cans, ufro mkafiod Candes da gaTvlebic ufro zusti da adekvaturi iyos,~ _ ganacxada levan gordezianma.

Tsu-is administraciuli da akademiuri modernizaciis samuSao jgufis mier

warmodgenili dokumenti ganxilvis sagnad iqcapirveli gverdidan

me-7 gverdze

Page 6: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

6

nato obolaZe

`mogexsenebaT, vilniusis samitze parafirebis dokuments moewereba xeli, sadac didi nawili axalgazrdebis sa-kiTxs aqvs daTmobili. Sesabamisad, me, rogorc sainiciativo jgufis erTerT-ma wevrma, Cems TanamoazreebTan erTad gadavwyvite am konferenciis Catareba, sadac bevri saintereso moxseneba war-moadgines. vgegmavT, gamovavlinoT sau-keTeso naSromebi, romelsac Sesabamisi dargis saministroebSi ga-davgzavniT. Tu ramdenad gaiTvaliswineben studen-tebis xedvas, es maT keTil nebazea damokidebuli. rodesac saqarTvelos pre-mier-ministri iyo universi-tetSi mosuli, man Tqva, rom mzad aris axalgazrdebTan komunikaciisTvis. dawye-bulia specialuri programebic da mzad varT, rom Cveni ideebi mivawodoT. imedi gvaqvs, gaiTvaliswineben~, _ ganacxa-da Tsu-is reqtoris TanaSemwem giorgi benaSvilma.

konferenciis moxsenebebis Tematika sakmaod mravalferovani gaxldaT, Tum-ca ZiriTadi aqcentebi Semdegi mimarTu-lebiT daisva _ saskolo axalgazrduli politika, umaRlesi ganaTlebis poli-tika, ganaTlebis Semdgomi periodi _ dasaqmeba.

Tsu-is `sabavSvo universitetis” programebisa da proeqtebis koordina-tori giorgi grigolaSvili sajaro sko-lebSi ganxorcielebul saskolo TviTm-marTvelobis reformas aanalizebs, ro-melic 2006 wels daiwyo.

`bolo periodSi skolaSi ganxorcie-lebuli reformebis Sedegad ori orga-nizaciuli warmonaqmni miviReT _ `mos-wavleTa TviTmmarTveloba~ da `samoqa-laqo klubebi~. saskolo axalgazrduli politikis SemuSavebis procesSi moswav-leTa TviTmmarTvelobis da samoqalaqo klubebis Camoyalibebis ideis warmomav-lobis istoria gvafiqrebinebs, rom dRis wesrigis Sedgenis dros axalgazrdebis `survilebi~ naklebad iyo gaTvaliswine-buli. statistikur monacemebs Tu moviy-vanT, 100 gamokiTxuli moswavlidan, ro-melTanac urTierToba maqvs, 95 maTgani saskolo TviTmmarTvelobisa da samoqa-laqo klubis miznad konkretuli Ronis-Ziebebis ganxorcielebas asaxelebs.

miuxedavad imisa, rom saskolo TviT-mmarTvelobebi da samoqalaqo klubebi ideaSi yvela skolis ganuyofeli nawilia, skolebis 70%-Si ar muSaobs, darCeni-li skolebis 5-8%-Si ideebis generireba `garedan~ xdeba, xolo 10%-Si direqcia amayobs, rom aRniSnul gaerTianebebs isi-ni amuSaveben. mxolod 2-3% akmayofilebs axalgazrduli politikis Semqmnelis da ganmaxorcieleblis statuss~, _ aRniS-nulia giorgi grigolaSvilis moxseneba-Si. moxsenebis avtori aRniSnuli viTare-bis gamosworebisTvis universitetebisa da sajaro skolebis daaxloebis auci-leblobaze saubrobs, konkretulad ki, gamosavlad universitetisa da saskolo TviTmmarTvelobebis mxridan erToblivi proeqtebis ganxorcielebas asaxelebs.

Telavis i. gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis studentma nodar eJiSvilma konferenciaze regio-nebSi umaRlesi ganaTlebis politikis xarvezebze isaubra. misi xedviT, pro-blemebi Semdegia: dabalefeqturi komu-nikacia studentsa da akademiur perso-nals Soris, studentsa da administra-cias Soris, aseve, studentebs Sorisac; dabali gamWvirvaloba; ideur-socialu-ri mowyvetiloba regionalur-erovnu-

li sivrcisgan; socialuri da profe-siuli konkurentunarianobis minimalu-ri transferi; araefeqturi menejmenti, rac gulisxmobs `gaberil Statebs~, da-balkvalificiur personals, biujetis arademokratiul gankargvas, Caketil sivrces, miRebuli gadawyvetilebebis dabalefeqturobas. nodar eJiSvils ram-denime rekomendaciac aqvs mocemuli, maT Soris aRsaniSnavia regionalur uni-versitetebsa da Tbilisis wamyvan uni-versitetebs Soris komunikaciis xelSe-wyoba, akademiuri personalis gacvla,

doqtorantebis gacvliTi programebis amoqmedeba, praqtikuli unar-Cvevebis amaRleba da a.S. naSromSi avtori ganaT-lebisa da mecnierebis saministros ga-dawyvetilebebis mniSvnelobazec sau-brobs: `regionis universitetis gaum-jobeseba unda iqces ganaTlebis samini-stros prioritetad da maqsimalurad xeli unda Seuwyos mis ganviTarebas. es xelSewyoba saministros mxridan SeiZle-ba iyos rekomendaciis, finansuri dax-marebis, maqsimaluri komunikaciis da-myarebis an sxva daxmarebis saxiT~.

konferenciaze `saqarTvelos axal-gazrduli politika _ problemebi da gamowvevebi~ axalgazrdebis dasaqmebis problemebis Sesaxeb ramdenime moxse-neba warmoadgines. aRsaniSnavia, rom naSromebSi mxolod samuSao adgilebis

naklebobaze, am problemis gamomwvev mizezebsa da mis Sedegebze ar yofila yuradReba gamaxvilebuli. moxsenebebSi mniSvnelovani aqcenti gakeTda kadre-bis kvalifikaciasTan dakavSirebiT da, Sesabamisad, umaRlesi ganaTlebis sfe-roSi arsebul problemebzec. N

natalia da sofio jaSebi moxsenebaSi `saqarTvelos axalgazrduli politika _ problemebi da gamowvevebi, dasaqme-ba~ aRniSnaven: `dasaqmebis problema ar rCeboda xelisuflebis yuradRebis miR-ma. magaliTad, 2006 wlidan moyolebuli saqarTvelos mTavrobam dasaqmebis 4 oficialuri programa ganaxorciela, ma-gram, umetes SemTxvevaSi, es ukavSirdeboda winasaarCev-no periods. moxda Tu ara amis Sedegad umuSevrobis Semcireba? _ calke Temaa. xelisufle-bis mxridan ismoda STambeWdavi dapire-bebi, magram realur Sedegebamde mainc ver gavdiodiT. fuli iseT gadamzadeba-ze ixarjeboda, rac ar iyo saWiro. axal-gazrdebis dasaqmebam ar unda miiRos `Summer job~-is saxe, romelic mxolod gulis mogebis faqtad SeiZleba CaiTva-los~.

studentebs moxsenebaSi mocemuli aqvT Semdegi rekomendaciebic: axal-gazrdebs unda SeeZloT maRali xarisxis,

Sromis bazarze arsebuli moTxovnebis Sesabamisi ga-naTlebis miReba; qveyanaSi unda ganviTardes staJire-bis da saswavlo praqtikis programa; unda daangariS-des saxelmwifos farg-lebSi saWiro profesiuli kadrebis raodenoba; unda aRmoifxvras kvalificiuri kadrisa da potenciuri dam-

qiraveblis erTmaneTTan dakavSirebis problema; da bolos, samuSao adgilebis Seqmna qveynis ekonomikuri ganviTarebis kvalobaze unda xdebodes saxelmwifos mier mokle da grZelvadiani strategiis SemuSavebiTa da Sesabamisi sakanonmde-blo bazis srulyofiT. moxsenebaSi stu-dentebi daskvnis saxiT aRniSnaven: `ar gvaqvs iluzia, rom dasaqmebis proble-mis aRmofxvra mcire droSia SesaZlebe-li, Tumca swori politikis gatarebis dawyeba mniSvnelovnad wingadadgmuli nabiji iqneba Cveni qveynisTvis~.

samecniero studenturi konferen-ciis organizatorebis erTerTi mTa-vari mizani qveyanaSi mimdinare proce-sebis mimarT axalgazrdebis interesis gaRrmavebac gaxlavT. ukve dagegmilia, rom konferenciis `saqarTvelos axal-gazrduli politika _ problemebi da gamowvevebi~ monawileebis moxsenebebi krebulis saxiT gamoicema.

`Cveni qveyana didi gamowvevebis wina-Se dgas da, aqedan gamomdinare, daigegma es konferencia. Cveni mizania, rom vimu-

SaoT im aqtualur problemebze, romle-bic dagrovilia da awuxebs axalgazr-debs. swored am formatSi Cven gvqonda ori gasvliTi Sexvedra Telavis univer-sitetisa da baTumis universitetis stu-dentebTan. iqac Zalian mniSvnelovani problemebi gamoikveTa. iyo diskusia da Cven dagvrCa iseTi STabeWdileba, rom, samwuxarod, regionebSi ar arian infor-mirebulni, ar arian CarTuli proce-sebSi da arc ainteresebT arsebuli md-gomareoba. amitom mniSvnelovnad miviC-nevT regionebTan komunikaciis gaaqtiu-rebas~, _ ganacxada Tsu-is saqarTvelos ganviTarebis kompleqsuri problemebis kvlevis centris axalgazrduli poli-tikis departamentis xelmZRvanelma ni-koloz metrevelma.

Tbilisis saxelmwifo universitet-Si pirveli respublikuri konferencia `saqarTvelos axalgazrduli politika _ problemebi da gamowvevebi~ 22 marts gaimarTa.

P.S. 27 marts Tsu-is reqtorTan vla-dimer papavasTan studentebis morigi Sexvedris dros studentebis nawilma ukmayofileba gamoTqva imasTan dakavSi-rebiT, rom respublikuri konferenciis `saqarTvelos axalgazrduli politika _ problemebi da gamowvevebi~ gamarTvis Sesaxeb informacia maT ar miuRiaT. ase-ve aRniSnes, rom reqtoris TanaSemwem da konferenciis erTerTma organizatorma giorgi benaSvilma aRniSnuli konferen-cia mxolod mis axlobel studentebTan erTad moawyo. Cven mxolod imis Tqma Seg-viZlia, rom gazeT `Tbilisis universite-tis~ redaqcia am samecniero RonisZiebis anonss, daaxloebiT, ori Tvis ganmavlo-baSi socialuri qselis www.facebook.com saSualebiT iRebda, rasac organizato-rebi permanentulad avrcelebdnen.

studentebis gzavnili saxelmwifo struqturebsTsu-Si pirveli respublikuri konferencia `saqarTvelos axalgazrduli

politika _ problemebi da gamowvevebi~ gaimarTa. samecniero RonisZiebaze studentebma dasaqmebis, jandacvis, eTnikuri umciresobebis, saskolo da

umaRlesi ganaTlebis, sportis, probaciis sakiTxebze moxsenebebi warmoadgines. naSromebSi aRniSnul sferoebSi arsebul problemebTan erTad avtorebma rekomen-daciebic gaweres. samecniero studenturi konferencia studentTa sainiciativo jgufis organizebiTa da Tsu-is saqarTvelos ganviTarebis kompleqsuri prob-lemebis kvlevis centris mxardaWeriT gaimarTa. centri, aseve, pasuxismgeblobas iRebs, rom konferenciaze warmodgenili moxsenebebi saxelmwifos Sesabamis struq-turebs gadaegzavnebaT. Tu ramdenad iqneba gaTvaliswinebuli axalgazrdebis rekomendaciebi, amas dro gviCvenebs.

rodesac saqarTvelos premier-mini-stri iyo universitetSi mosuli, man Tqva, rom mzad aris axalgazrdebTan komunikaciisTvis. dawyebulia spe-cialuri programebic da mzad varT, rom Cveni ideebi mivawodoT. imedi gvaqvs, gaiTvaliswineben.

saskolo axalgazrduli politikis SemuSavebis procesSi moswavleTa TviTmmarTvelobis da samoqalaqo klubebis Camoyalibebis ideis war-momavlobis istoria gvafiqrebinebs, rom dRis wesrigis Sedgenis dros axalgazrdebis `survilebi~ nakle-bad iyo gaTvaliswinebuli.

axalgazrdebis dasaqmebam ar unda miiRos `Summer job~-is saxe, romelic mxolod gulis mogebis faqtad SeiZ-leba CaiTvalos.

pirveli respublikuri konferencia

Page 7: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

7

rulebeli Tamar maxaraZe studentTa replikebs misi misamarTiT. reqtorma lado papavam ki qalbaton Tamar maxaraZis gulistkivili ufro vrclad gaSifra: `megobrebo, es sakiTxi CemTvisac mwvavea. mas Semdeg, rac reqtori gavxdi, ukve or fakultetze gaimarTa dekanis arCevnebi da male humanitarul mecnierebaTa da me-dicinis fakultetebzec Catardeba... da, rogorc reqtors, namdvilad mirCevnia, rom socialur da politikur mecniereba-Ta fakultetsac arCeuli dekani hyavdes da ara movaleobis Semsrulebeli. arCeul dekanTan urTierToba bevrad ufro advi-lia, radgan mas legitimacia ufro meti aqvs da TanamSromlobis procesic ufro grZelvadiania. da ratom ver vniSnavT am fakultetze dekanis arCevnebs? imitom ki ara, rom ar gvinda, aramed imitom, rom erT-erTi kandidatis sasamarTlo pro-cesi grZeldeba, romelic ramdenime wlis win Catarebuli arCevnebis konkursis Se-degs aprotestebs. man erT sakiTxTan da-kavSirebiT sakasacio sasamarTlo waago, magram meore sakiTxze sasamarTlo axla saapelacio donezea. sanam sasamarTlo

procesi ar damTavrdeba, manam arCevnebs ver CavatarebT. es aris sirTule, rome-lic am fakultetze gvaqvs. rogorc ki sasamarTlo dasruldeba, arCevnebs gav-marTavT,~ _ aRniSna reqtorma.

reqtoris davaleba administracias studentTa

momsaxurebis gaumjobesebis mizniT

socialur da politikur mecniere-baTa fakultetis studentma aleqsand-re axalkacma studentTa momsaxurebis gaumjobesebis mizniT Tsu-is cxel xaz-ze dakavSirebisas satelefono Canawe-rebis gakeTebis iniciativa gaaJRera da aRniSna, rom, vinaidan administraciis warmomadgeneli operatorebi zogjer upasuxismgeblod ekidebian pasuxebis gacemas studentebisTvis da zogjer maT Tavidanac ki iSoreben sxvasTan gauTa-vebeli gadamisamarTebiT, amitom kargi iqneba gakeTdes satelefono Canawerebi, rac realuri suraTis daxatvas da pro-blemis aRmofxvrasac Seuwyobs xels. sakiTxs reqtori myisierad gamoexmaura

da ganacxada: `dResve vaZlev IT departa-ments davalebas, rom, studentTa momsa-xurebis gaumjobesebis mizniT, SeiZinos is aparatura, romelic telefoniT sau-bris Caweras uzrunvelyofs. es namdvi-lad daadgens tyuilsa da marTals da gamoricxavs miTqma-moTqmas. xolo im TanamSromlebs, romlebic dakisrebuli movaleobis Sesrulebas Tavs ver arTme-ven, Cven sxvagvarad gavcemT pasuxs,~ _ aRniSna lado papavam.

ra siaxle gaiges studentebma

vladimer papava, reqtori:_ Cemi iniciativiT, akademiurma sab-

Wom daamtkica debuleba, romlis Tan-axmadac yvela fakultetze Seiqmneba studentTa samecniero wreebi, rac stu-dentTa aqtiurobasac moiTxovs. es wree-bi SeiZleba iyos fakultetTaSorisic, raTaASesaZlebeli gaxdes ufro kompleq-suri kvlevebis ganxorcieleba.

ganaTlebisa da mecnierebis samini-strosTan intensiurad vmuSaobT uni-versitetis dafinansebis sakiTxzec, rac, jer kidev, gadauWreli problemaa.

mogexsenebaT, rom am etapze ori spe-cialoba dagvemata, romelsac saxelmwi-fo daafinansebs _ es aris kavkasiologia da armenologia. Cven moTxovnaze, rom dafinansebuliyo kidev sami specialo-ba: geografia, geologia da eTnologia, jer-jerobiT mxardaWera ver miviReT. es moTxovna ar gamoricxavs mTavrobis mxridan bazuri dafinansebis saWiroe-bas, radgan bazuri dafinansebis gareSe universitets bevri dasaxuli amocanis gadawyvetis saSualeba ar miecema.

Cven xSirad gvstumroben ucxoeli profesorebi, aq swavloben ucxoeli studentebic, romelTa sacxovrebeli farTiT uzrunvelyofac universitets Zalian Zviri ujdeba. amitom molapara-kebas vawarmoebT erT-erT kerZo stru-qturasTanac, romelic Segvpirda, rom studentebisa da ucxoeli profesore-bisaTvis 100-adgilian sacxovrebel kom-pleqss aaSenebs Tavisi sakonferencio darbaziTa da kvebis obieqtiT. komple-qsi Cven mier SeTavazebul teritoriaze aSendeba.

moamzadesnino kakuliam da

Tamar dadianma

mesame gverdidan

reqtoris morigi Sexvedra studentebTan

studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa

mis mosazrebebs nawilobriv daeTanx-ma qalbatoni marine CitaSvili, romelmac aRniSna, rom is daTvlebi, romelic do-kumentSia, efuZneba ricxvebs, romelzec jgufs wvdoma hqonda. rac Seexeba jgufs, aRniSna, rom igi ar Sedgeba administraciis wevrebisagan, misi Semadgenlobis absolu-turi umravlesoba Tsu-is profesoria. es jgufi ar iRebs gadawyvetilebebs, man mxo-lod rekomendaciebi SeimuSava, romelsac warudgens reqtors. `mxolod amis Semdeg Seiqmneba is jgufi, romelmac gadawyveti-leba unda miiRos. am jgufis TavSi unda idges reqtori da, Sesabamisad, vis Seiyvans am jgufSi, rogor daakompleqtebs mas da ra legitimacias miscems, es iqneba misi ga-dasawyveti~, _ aRniSna man.

humanitarebTan Sexvedraze dainte-resdnen samecniero statiebis gamoqveyne-bis moTxovnebiT. profesorma Llali qecba-xundaZem xazi gausva, rom publikaciebis mxolod impaqt faqtorian JurnalebSi gamoqveyneba ar unda iTvlebodes samec-niero muSaobad, radgan arsebobs soli-duri gamocemebi, romlebSi gamoqveynebac aranakleb mianiSnebs statiis samecniero xarisxze. `geTanxmebiT, rom weliwadSi uam-ravi statiis gamoqveyneba da monografie-bis xarisxic saeWvoa, da amis sawinaaRmdeg-od raRac nabiji unda gadaidgas, magram ar meCveneba samarTlianad mxolod impaqt fa-qtorian JurnalebSi statiebis gamoqveyne-bis moTxovna. magaliTad, germaniaSi Zalian solidur gamomcemlobebSi 30 gverdiani statiis gamoqveyneba ar unda iTvlebodes samecniero muSaobad?A an saerTaSoriso konferencia, romelic eZRvneba, vTqvaT, raRac Temas, es ar iTvleba saerTaSoriso samecniero naSromad?~ _ ganacxada lali qecba-xundaZem.

aRniSnul kiTxvebze qalbatonma mari-ne CitaSvilma upasuxa, rom publikaciebis moTxovnebi ar exeba mxolod impaqt faqto-rian Jurnalebs, magram es Jurnalebi auci-leblad unda iyos european research Index in Humanities (erIH) CamonaTvalSi an saerTaSo-

riso recenzirebadi, romlebsac aqvT ISSN kodi, unda iyos Ria saerTaSoriso kon-tribuciisTvis, unda iyos indeqsirebuli da iZebnebodes Google Scholar-Si. `Tu Tqven SexvalT saZiebo sistemaSi, naxavT, rom, ma-galiTad, Cems sferoSi, fsiqologiaSi aris 600-mde Jurnali, sxva dargebSic raodeno-ba 75 Jurnalze qvemoT ar Camova. am Jur-nalTagan iSviaT SemTxvevaSi SeiZleba iyos impaqt faqtoriani. eseni aris miRebuli, rogorc aRiarebuli recenzirebuli Jur-nalebi. rac Seexeba konferenciis Semdgom gamocemas, Tu mas aqvs saredaqcio sabWo, romelmac konferenciis 500 moxsenebidan 100 aarCia, aseTi gamoqveyneba, ra Tqma unda, iTvleba,~ _ ganacxada man.

dokumentis ganxilva iuridiul fakultetze

dokumentis Sesaxeb saintereso dis-kusia gaimarTa Tsu-is iuridiul fakul-tetze. fakultetis dekanma profesorma irakli burdulma ramdenime sakiTxze gaa-maxvila yuradReba. kerZod, igi kategori-ulad ar daeTanxma dokumentis avtorebs profesoris mier gaweuli saswavlo da samecniero muSaobis daTvlis sistemaSi da A da B kontraqtis gauqmebis aucileblo-baSi. `Cven homogenurad yvela fakultets erTi da igive wesebs da normebs ver davu-wesebT. aqedan gamomdinare, unda vifiqroT im minimalur standartze, romelic yvela fakultetisTvis erTi da igive unda iyos da Semdgom ukve amis gaTvaliswinebiT fa-kultetebma daaSenon is Senoba, romelsac CaTvlian, rom warmatebuli iqneba maTTvis. ra maqvs mxedvelobaSi? 1) arsebobs ganaT-lebisa da mecnierebis ministris 2007 wlis # 3 brZaneba, romelic Seexeba universite-tebSi programebis kreditebis gaangariSe-bis wess. am brZanebaSi, 2007 wlidan moyo-lebuli, Sevida ramdenime cvlileba, Tumca es dokumenti gauqmebuli ar aris. maszea agebuli mTlianad kreditebis da saaTebis daTvlis da gaangariSebis wesi da am jgufis

mier SemoTavazebul dokumentSic es aris asaxuli. Cven gavecaniT am dokuments da vfiqrobT, rom es dokumenti Seexeba mxo-lod studentis mier moxmarebul dros, romelic aisaxeba kreditebSi. amitom am dokumentis aReba profesoris mier gaweu-li saswavlo da samecniero saqmianobis da-saTvlelad, Cemi azriT, ar SeiZleba.

dokumentSi naxsenebia diskriminacia, roca saubaria sruli, asocirebuli da asi-stent-profesorebis saaTobrivi datvirT-vis Sesaxeb. is, rac saaTobrivi datvirTvis Taobaze, Tavisi saqmianobidan da interese-bisdan gamomdinare, SeiZleba daadginos fakultetma, Cemi azriT, aranair diskrimi-nacias ar gamoiwvevs.

Semdegi sakiTxi Seexeba yvelaze mtkivn-eul da arsebiT sakiTxs, rasac fakulteti arafriT ar daTmobs, es aris e.w. A da b, anu eqskluziuri kontraqtebi. es aris CvenT-vis sasicocxlod mniSvnelovani da amitom iuridiuli fakulteti iyo pirveli, vinc Tqva, rom kargi profesori, anu is profe-sori, romelic qmnis am fakultetis, da, Sesabamisad, universitetis saxes, CvenTan unda aswavlides. migvaCnia, rom Tu Cven gvinda movipovoT pirveloba, konkurentu-nariani viyoT ganaTlebis bazarze da iuri-diuli sazogadoebis bazarze, aseTi profe-sorebi aq unda davamagroT. es aris eqsklu-ziuri kontraqtebi. rogorc ki es sistema daiSleba da daingreva, Cven davkargavT bevr students, radgan aq isini am adamian-ebis leqciebis mosasmenad modian. uamravi faqti arsebobs, roca Cvens profesorebs exvewebian sxva, zogjer ufro maRali an-azRaurebis gacemis SesaZleblobis mqone universitetebi. amas garda, me rom 4 saaTi wavakiTxo Tedo niniZes, erTi mxriv, kargia _ gveqneba meti kvleva da gamoqveynebuli statiebi, magram, meore mxriv, vin SevuSva im darCenil saaTebze? quCidan profesors ver aviyvan, me mWirdeba xarisxiani profe-sorebi. Cven es sistema kbilebiT gviWiravs da mas ar davTmobT,~ _ ganacxada irakli burdulma.

aRniSnul sakiTxebze qalbatonma ma-rine CitaSvilma ganacxada, rom mTeli es dokumenti aris mimarTuli swored imis-ken, rom individualuri kontraqti daidos konkretul profesorTan. `diax, am SemoTa-vazebiT Cven A da b kategorias vauqmebT, magram yvelas vutovebT im xelfass, rac aqvs, Tqvens SemTxvevaSi 3550 lars, anu im xelfass, romelsac profesori iRebs. pa-ralelurad, vaZlevT SesaZleblobas B ka-tegoriis profesorsac, rom Tu damatebiT samuSaos Seasrulebs, aiRos amdenive. rac Seexeba eqskluzivs, Cemi azriT, aranairi problema ar aris _ fakultetma daayenos eqskluziurobis sakiTxi. ubralod, amas ar erqmeva A kontraqti da individualur kontraqtSi Caiwereba amis Sesaxeb. rac Se-exeba ministris mesame brZanebas, igi gan-sazRvravs saswavlo kvirebis raodenobas, rac avtomaturad niSnavs, rom profesori amdeni droiT dakavebulia, ZiriTadad, sas-

wavlo saqmianobiT da kvlevisaTvis ki mas dro rCeba mxolod 6 kvira. kreditebi ar exeba profesors, mas evaleba is saqmeebi, romelic saswavloa da dokumentSi maTi Ca-monaTvali or gverdzea,~ _ ganacxada man.

profesorma daviT bostoRanaSvilma isaubra ganaTlebisa da mecnierebis mini-stris 2007 wlis #3 brZanebaSi miTiTebul regulaciebze, fakultetis biujetirebis sakiTxebze, saswavlo da samecniero saqmi-anobis gazomvis sistemaze. man, aseve, xazi gausva, rom winaaRmdegia universitetis centraluri struqturuli erTeulebis gaZlierebisa. `mimaCnia, rom struqturebi fakultetebze unda ganviTardes da gaZ-lierdes. am dokumentSi ki naCvenebia, rom universitetis administracias kidev 6 struqturuli erTeuli emateba, rac ukan gadadgmuli nabijia,~ _ ganacxada man.

profesor daviT bostoRanaSvilis mo-sazrebebis pasuxad, vice-reqtorma gana-cxada, rom naxseneb mesame brZanebaSi aravin ar iTvlis profesoris saaTebs da damouki-debel muSaobas. `am brZanebam universite-ti mTlianad gadaakeTa saswavlo universi-tetad da profesori 38 da 40 kvira CarTo saswavlo saqmianobaSi, anu mas aRar eZleva saSualeba _ imuSaos sakuTar Tavze.

administraciuli erTeulebidan ki mxo-lod ori moiTxovs damatebiT xarjebs, dan-arCeni Seexeba profesuris Cabmas universi-tetis marTvis procesSi. im ori samomavlo SesaZlo struqturuli erTeulidan erTi saerTod Sesafaseblad aris gamotanili, rogori formiT sjobs iarsebos (strate-giuli ganviTarebis departamenti, samsaxu-ri Tu aparati).

rac Seexeba biujetis sakiTxs, romelic aq daisva, mimaCnia, rom sakuTar biujets unda iyenebdes is fakulteti, romelic am Tanxebis generirebas axdens, xolo is fa-kultetebi, romlebsac rCena sWirdebaT, federaluri biujetidan unda dafinans-des,~ _ ganacxada man.

Sexvedris bolos aRiniSna, rom am etap-ze saqarTvelos ganaTlebisa da mecniere-bis saministro muSaobs, aseve, ganaTlebis strategiis dokumentze, romelic safuZv-lad daedeba axal kanons umaRlesi ganaT-lebis Sesaxeb. saministros srulad aqvs ga-dagzavnili Tsu-is samuSao jgufis angari-Si. am etapze es angariSi savsebiT Tavsdeba arsebuli kanonmdeblobis farglebSi. misi principuli gansxvaveba arsebulisagan isaa, rom Semoaqvs gazomvadi kriteriumebi samu-Saos SesrulebisaTvis da qmnis axal stru-qturas horizontaluri mmarTvelobisa da fakultetebis damoukideblobisaTvis.

P.S. Tsu-is akademiuri da administra-ciuli modernizaciis jgufma Sexvedre-bi Caatara ekonomikisa da biznesis, so-cialur da politikur mecnierebaTa da zust da sabunebismetyvelo mecniereba-Ta fakultetebTanac. masalebs am Sexve-drebis Sesaxeb momdevno nomerSi Semog-TavazebT.

Tsu-is administraciuli da akademiuri modernizaciis samuSao jgufis mier

warmodgenili dokumenti ganxilvis sagnad iqcamexuTe gverdidan

Page 8: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

8

stud-etikigazeT `Tbilisis universitetis~ studenturi CanarTi #6

salome gorgoZe

megi sajaia

bolo periodSi sazogadoe-baSi aqtiuri ganxilvis sa-gnad iqca bolnisis munici-

palitetis teritoriaze mdebare saydrisi-yaCaRianis maRaros gar-Semo ganviTarebuli movlenebi. mecnierTa erT nawils miaCnia, rom maRaro unikaluria, imdenad, ram-denadac igi preistoriul oqros maRaroTagan uZvelesia msoflio-Si, romelic Zv. w. aR. IV-III aTaswl-eulebiT TariRdeba. Sesabamisad, misi, rogorc mniSvnelovani kulturuli Zeglis dacva, sa-xelmwifom unda uzrunvelyofi-lyos. amJamad saydrisi-yaCaRanis obieqts moxsnili aqvs, rogorc kulturuli memkvidreobis, ase-ve, arqeologiuri zonis dacvis statusi. dRemde mimdinareobs dava obieqtisTvis kulturuli memkvidreobis Zeglis statusis miniWeba-arminiWebis Sesaxeb.

bolo periodSi araerTi aq-cia gaimarTa saydrisi-yaCaRianis maRaros dasacavad. moqalaqeebi aRniSnul teritoriaze madnis mompovebeli qarxnis rmG GoLD-is samuSaoebs aprotestebdnen. 23 marts Tbilisidan Casul aqciis monawileebs adgilobrivi mosax-leobac SeuerTda, maT obieqtis dasacavad simbolurad cocxali kedeli Sekres. aqciis monawileeb-ma xeli moaweres prezidentisa da premier-ministrisadmi gasagzavn mimarTvaze, romelSic naTqvamia, rom nebarTva, romelic kultu-risa da ZeglTa dacvis samini-strom madnis mompovebel kompa-nias misca da, romelic saydrisi-yaCaRianis maRaroze samuSaoebis dawyebas Seexeba, arqeologiuri obieqtis ganadgurebas gamoi-wvevs. „saqarTvelos kulturuli memkvidreobis dacvis erovnu-li saagentos mier momzadebul daskvnaSi, romlis safuZvelzec SemdgomSi kulturisa da ZeglTa dacvis saministrom gasca muSao-bis nebarTva, gayalbebulia qar-Tul-germanuli saerTaSoriso arqeologiuri eqspediciis kvle-vebis Sedegebi. eWvqveSaa dayene-buli qarTveli da germaneli spe-cialistebis kompetenturoba,

aseve, ignorirebulia proeqtSi CarTuli germanuli da evropuli samecniero instituciebis kva-lifikacia da sandooba. gTxovT, SexvdeT mecnierTa im jgufs, rom-lebic xangrZlivi drois ganmav-lobaSi, germanel mecnierebTan erTad, uSualod monawileobdnen saydrisi-yaCaRianis savele ar-qeologiur kvleva-ZiebaSi“, _ naTqvamia mimarTvaSi.

maRaros dasacavad gamarTul aqciebSi studentebi gansakuTre-biT aqtiuroben. rogor afaseben isini ganviTarebul movlenebs?

Tsu-is socialur da poli-tikur mecnierebaTa fakulte-tis studentis Tamar qumsiaSvi-lis TqmiT, saydrisi-yaCaRianis preistoriuli xanis sabadoebi, upirveles yovlisa, didi kultu-ruli mniSvnelobis matarebeli obieqtebia, Sesabamisad, kultu-ruli Tu istoriuli Rirebu-lebis gaazrebis gareSe dauSve-belia maTi ekonomikuri mizniT eqspluatacia. Tamars miaCnia, rom aucilebelia, xelisuflebam gai-ziaros araerTi arasamTavrobo organizaciis mimarTva, romlebic aRniSnuli sabadoebis Sesaswav-lad specialuri, saerTaSoriso komisiis Seqmniskenaa mimarTuli. „kulturuli memkvidreobis dac-vis arasworma politikam grZel-vadian perspeqtivaSi SesaZloa arasaxarbielo Sedegi mogvita-nos, naCqarevad miRebuli gadawy-vetileba ki erovnuli mniSvne-lobis Zeglebis dakargvis fasad dagvijdes. saxelmwifom es aravi-Tar SemTxvevaSi ar unda dauSvas, radgan kulturuli saganZuris dacva-SenarCuneba misi moraluri da konstituciuri valdebule-baa“, _ ambobs Tamari.

mis azrs iziarebs Tsu-is studenti oTar kobaxiZe da miiC-nevs, rom, rogorc saxelmwifo, aseve, sazogadoeba valdebulia, ufrTxildebodes kulturul mem-kvidreobas. „saydrisi, rogorc uZvelesi oqros maRaro, unikalu-ri Zeglia da minda, saxelmwifo gaufrTxildes mas. miuRebelia, roca mTavrobas ar esmis misi mni-Svneloba da yalbi fsevdo-mecni-eruli daskvnebiT amarTlebs mis ganadgurebas. vacnobiereb, rom qveyanaSi ekonomikis ganviTare-bisTvis investoris Semosvla au-cilebelia, magram yvelafris in-vestorze gayidva dauSvebelia“, _ ambobs oTari.

mariam gurgeniZes, studentu-ri moZraoba „mwvane muStis“ wevrs, miaCnia, rom kompaniam araviTar SemTxvevaSi ar unda daiwyos Zegl-ze samuSaoebis Catareba. „es aris rusuli kompania, romelic yvela mimarTulebiT ukanonobas Cadis, magram pasuxs aravin sTxovs. ro-gorc Cans, igi kanonze maRla dgas _ garda imisa, rom angrevs Zeg-lebs, wlebia saSinel ekologiur zians ayenebs garemos, anadgurebs adamianebis janmrTelobas, umZi-mes socialur pirobebSi cxovro-ben am kompaniaSi momuSave muSebi“, _ ambobs mariami.

Tsu-is student aslan arTme-laZes miaCnia, rom saydrisis maRa-rosTan dakavSirebiT Zalian didi kampania warmoebs da sasixaruloa, roca amas studentebi uweven or-ganizebas. misi TqmiT, „kanonmde-bloba unda gansazRvravdes da awesrigebdes msgavs problemebs. resursebis aTviseba mniSvnelova-ni procesia qveynebisTvis magram, manamde safuZvliani gamokvleva unda Catardes, rom mavanis gam-

didrebis mizniT msgavsi isto-riuli da kulturuli mniSvnelo-bis Zegli ar daziandes“.

Tsu-is studenti salome Wan-turiZe ambobs, rom maTi mTava-ri moTxovna saydrisis kvlevis gagrZelebaa, romelSic CaerT-vebian damoukidebeli saerTa-Soriso eqspertebi. „me da Cemi megobrebi 2013 wlis 17 maisidan vaprotestebT maRaros gaurkve-vel momavals. TiTqmis erTwliani brZola gvaqvs xelisuflebasa da saydrisis teritoriis licenziis mflobelTan, magram saxelmwifo kompania rmG GoLD-is sasargeblo gadawyvetilebebs iRebs. yvelaze samwuxaroa, rom kulturis sami-nistrom Seqmna 11 kaciani komisia, romlis wevrebic dakavSirebuli arian kompaniasTan, Sesabamisad, es daskvna arakompetenturia da kanondarRveviT aris Seqmnili“, _ ambobs salome.

student daviT yuraSvilis TqmiT, im SemTxvevaSi Tu moTxov-nebi ar dakmayofildeba aqciebi kvlavac gagrZeldeba, „gvinda ga-vagebinoT yvela saerTaSoriso organizacias da daxmareba vT-xovT. Cveni slogania _ `msoflio icavs Sens kulturas _ daicavi Senc!“

aRniSnuli aqciis Semdeg, 25 marts, kulturuli memkvidreo-bis dacvis erovnuli saagentos generalurma direqtorma nika anTiZem da Sps „rmG GoLD“-is komerciulma direqtorma soso cabaZem kulturuli memkvidreo-bis dacvisa da gadarCenis mizniT, xeli moaweres urTierTTanamS-romlobis memorandums.

dokumenti xazs usvams kul-turuli memkvidreobis sferoSi saxelmwifo da kerZo seqtorebis TanamSromlobis aucileblobas, romelic xels Seuwyobs qvey-nis kulturuli memkvidreobis dacvas, gadarCenas, ganviTarebasa da popularizacias. gavrcelebu-li informaciiT, mxareebis ur-TierTvaldebulebaTa SeTanxme-biT da kulturuli memkvidreo-bis dacvis erovnuli saagentos iniciativiT, Seiqmneba arqeolo-gebisa da inJiner-geologebisgan Semdgari saerTaSoriso damkvir-veblebis damoukidebeli jgufi, romelic kompania rmG GoLD-is

mier, saydris yaCaRianis ubanze warmoebuli miwis samuSaoebis monitorings ganaxorcielebs. kompania ki, Tavis mxriv, samu-Saoebis mimdinareobis period-Si, xels Seuwyobs saerTaSoriso monitorings da mis srulyofil ganxorcielebas. im SemTxvevaSi, Tu samuSaoebis mimdinareobisas gamovlindeba axali artefaqtebi, romlis Rirebuleba mecnieru-lad da laboratoriulad dad-gindeba, kompania uzrunvelyofs maT gadatanas Sesabamis sivrceSi. amas garda, kompania „rmG GoLD“-i erovnul saagentosTan SeTanxme-biT, bolnisis municipalitet-Si erTi wlis ganmavlobaSi axal Tanamedrove tipis arqeologiur muzeums Seqmnis da finansurad da teqnikurad uzrunvelyofs qvemo qarTlis regionis arqeologiuri rukis Sedgenas.

gavrcelebul informaciaSi aseve naTqvamia, rom kompania „rmG GoLD“-i memorandumis farglebSi, iRebs grZelvadian valdebulebas da kulturuli memkvidreobis dacvis erovnuli saagentos meT-odologiuri zedamxedvelobiT ganaxorcielebs kulturuli mem-kvidreobis dacvisa da gadarCenis erTerT masStabur proeqts _ pi-riqiTa xevsureTis, arxotis kul-turuli memkvidreobis Zeglebis Seswavla-aRwera-pasportizacias da Semdgom maTi konservacia-rea-bilitacias.

aqciis erTerTi aqtivistis, Tsu-is student xviCa yazaiSvi-lis azriT, am memorandumiT ar aris gaTvaliswinebuli, aqciis monawileTa moTxovnebi. `Cveni upirvelesi moTxovnaa, mTlianad SeCerdes samuSaoebi saydrisis midamoebSi. es aris uZvelesi maRa-ro da misi Tundac erTi nawilis gadatana ver uzrunvelyofs mis SenarCunebas, aucilebelia mTli-anad SenarCundes es Zegli. Tu xelisuflebas marTla unda say-drisis gadarCena, ucxoel mecnie-rebTan erTad eqspertizaSi unda CarTon qarTveli mecnierebic~.

studentebi acxadeben, rom, Tu maTi moTxovnebi ar dakmayo-fildeba, aqciebi saydrisi-yaCa-Rianis sakiTxis garSemo kvlav gagrZeldeba.

TaTia kakiaSviliTamar natriaSvili

21 marts 15 saaTze kus tba-ze daunis sindromis saerTaSoriso dResTan

dakavSirebiT axalgazrduli msv-leloba gaimarTa, romelSic Tbi-lisis saxelmwifo universitetis, ilias saxelmwifo universitetis da Tbilisis amerikuli akademiis 200-ze meti studenti da moswavle iRebda monawileobas. 17 saaTze `Ria galereaSi~, fondis `Ria sa-zogadoeba – saqarTvelo~ mxarda-WeriT, foto gamofena gaimarTa. fotograf levan xerxeuliZis namuSevrebi asaxavda daunis sin-dromis mqone bavSvebis aqtiur CarTulobas cxovrebis sxvadasx-

vas feroSi. fotoeqspoziciis paralelurad warmodgenili iyo Terapiis saxlis axalgazrdebis mier momzadebuli xelnakeTi niv-Tebic.

am dRisTvis gamiznul Ronis-ZiebaSi aqtiurad CaerTo koali-cia ̀ damoukidebeli cxovrebisaT-vis~. Cven koaliciis TanamSro-mels, politikur mimarTulebaTa proeqtebis menejersa da gamgeo-bis wevrs rati ionaTamiSvils gavesaubreT, romelmac koali-ciis Sesaxeb gviambo:

_ koalicia `damoukidebeli cxovrebisaTvis~ aris SezRuduli SesaZleblobis mqone pirTa orga-nizaciebis gaerTianeba, romelic araoficialurad jer kidev 90-ian wlebSi daarsda, xolo 2003 wels

gaiara registracia. Cveni orga-nizaciis mTavari mizania SezRu-duli SesaZleblobis mqone pirTa uflebebisa da samoqalaqo inte-resebis dacva, aseve, Tanabari pi-robebis Seqmnis uzrunvelyofa. am mimarTulebiT vcdilobT, kanon-mdeblobaze lobireba movaxdi-noT da advokatirebis kampaniebis gziT gavaaqtiuroT SezRuduli SesaZleblobebis mqone adamian-ebi, raTa maTi CarTulobis done gadawyvetilebis miRebis proce-sebSi iyos maRali. Cven vamayobT, rom koaliciaSi gaerTianebuli arian SezRuduli SesaZleblobe-bis mqone pirTa sxvadasxva kate-goria. SezRuduli SesaZleblo-ba, zogadad, mravalferovani mimarTulebaa: masSi moiazrebian rogorc usinaTloebi, smenadaq-veiTebulebi, SezRuduli SesaZ-leblobis mqone da mentaluri Seferxebis mqone adamianebi, ase-ve, etliT mosargeble axalgazr-debis mSobelTa organizaciebis gaerTianebebi. koalicia `damou-kidebeli cxovrebisaTvis~, SeiZ-

leba iTqvas, garkveuli brendia Cvens samoqalaqo seqtorSi, rad-ganac es gaxlavT organizacia, romelic samoqalaqo seqtoridan realurad gansazRvravs poli-tikas SezRuduli SesaZleblo-bis mqone pirTa mimarT da aris amerikis ganviTarebis saagentos (uSAID) pirdapiri kontraqtori, rac Cvens sferoSi pirveli SemTx-vevaa~, – gviTxra rati ionaTamiS-vilma.

daunis sindromi aris qromo-somuli daavadeba, romlis dro-sac adamians 46 qromosomis nacv-lad 47 aqvs. rogorc wesi, 21-e wy-vili qromosomis magivrad aris 3 qromosoma. amitom, mas sxvanairad 21-e wyvilis trisomiasac uwode-ben. zedmeti qromosomuli masa-la iwvevs daunis sindromisaTvis damaxasiaTebel fizikur da fsi-qikur Tvisebebs. es daavadeba pir-velad aRwera ingliselma eqimma daunma me-19 saukunis bolos da amis gamo uwodes daavadebas dau-nis sindromi. 1959 wels frangma eqimma leJanma daunis sindromi

gansazRvra, rogorc qromosomu-li anomalia. man aRmoaCina, rom daunis sindromis mqone adamians TiToeul ujredSi 46 qromosomis nacvlad 47 qromosoma aqvs.

yoveli 800 bavSvidan erTi daunis sindromiT ibadeba. dau-nis sindromis mqone bavSvi SesaZ-loa gauCndes nebismier adamians. Ddaunis sindromi daavadeba ki ara, genetikuri cvlilebaa. igi arc memkvidreobiTia da arc gadamde-bi. Ddaunis sindromisgan sruli gankurnebis wamali jerjerobiT ar arsebobs, Tumca am sindromiT daavadebuli adamianebis sazoga-doebaSi integracia mniSvnelov-nad aumjobesebs maTi janmrTelo-bis mdgomareobas.

daunis sindromis saerTaSo-riso dRe meSvide welia aRiniSne-ba. gaerTianebuli erebis organi-zaciam oficialurad es dRe wels aRiara. am daavadebiT yovelwli-urad 3 aTasidan 5 aTasamde bavSvi ibadeba. saqarTveloSi 2012 wels registrirebuli iyo 149 SemTx-veva 0-dan 15 wlamde bavSvebSi.

msoflio icavs Sens kulturas, daicavi Senc!

`Cven ar viTvliT qromosomebs~ _daunis sindromis saerTaSoriso dRe

2006 wlidan yovel 21 marts msoflio daunis sindromis mqone adamianebis saerTaSoriso dRes aRniSnavs. am dRes, adamianebi, romlebic daavadebulebi arian

daunis sindromiT, aseve isini, vinc muSaoben da cxovroben maTTan er-Tad, erTiandebian da marTaven RonisZiebebs, romelTa mTavari mizania sazogadoebis cnobierebis amaRleba da daunis sindromiT daavadebul adamianTa uflebebis dacva.

Page 9: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

9

lali Sengelia

„universitetSi aucileblad unda iyos wignis maRazia, sadac gaiyideba saxelmZRvaneloebi, sxva saWiro literatura, sauni-versiteto atributika. kanonmde-blobiT gansazRvruli normebis gamo, aqamde gaWianurda univer-sitetSi maRaziis funqcionireba. vulocav mTel sauniversiteto sazogadoebas maRaziis gaxsnas“, _ ganacxada Tsu-is reqtorma vladimer papavam.

Tsu-is iuridiuli departa-mentis ufrosis arCil kukula-vas TqmiT, `ijariT farTis gace-ma savaldebulo procedurebis gavliT moxda. farTi droebiT sargeblobaSia gacemuli da dawe-sebulia konkretuli dro – erTi weli, romlis gasvlis Semdeg isev gamocxaddeba auqcioni. maRaziis SenarCunebas TviTon universi-teti Seecdeba, radgan universi-tetis administraciis survilia, aucileblad funqcionirebdes sauniversiteto maRazia~.

amjerad auqcionSi gaimarjva iuridiulma pirma `qarTuli rag-bi~. „gvixaria, rom Tsu-Si gavxse-niT wignebis maRazia, sadac sauni-versiteto suvenirebic gaiyide-

ba. visurvebdiT, maRazia gaxdes is adgili, romelsac studentebi Seiyvareben. aq specialuri SeTa-vazeba gveqneba studentebisTvis. amasTan, gaiyideba sportuli da sxva sasaCuqre atributika. rac mTavaria, gaviTvaliswinebT stu-dentebis moTxovnebs“, _ aRniSna maRaziis direqtorma „qarTuli ragbis“ direqtoris moadgilem irakli faRavam.

maRaziis menejeris TqmiT, aq iyideba sauniversiteto wignebi, romlebic Tavad universitets Semoaqvs da sakiTxavi litera-turac, romlebsac maRazias sx-vadasxva gamomcemloba awvdis. `universitetis studentebisTvis gvaqvs specialuri SeTavazeba _ 7%-iani fasdakleba yvela gasayid nivTze, garda suvenirebisa. su-venirebi isedac Zvir fasSi Semo-vida da Cven aRarc dagvimatebia fasi. aseve, Zvirad Rirebulia universitetis simbolokiani Wi-qebi, momdevno jerze isini Se-darebiT gaiafdeba, radgan yvela msurvels SeeZlos misi SeZena. sistematurad ganaxldeba wigne-bi da universiteti Semoitans met sauniversiteto literaturas. dasawyisisTvis gayiduli nivTe-bis Tu wignebis raodenoba sak-maod didia~, _ aRniSnavs sauni-

versiteto maRaziis menejeri maia qaTamaZe.

sauniversiteto maRaziis daarseba saerTaSoriso gamocdi-lebaa da universitetis simboli-kiani nivTebis SeZena msoflios TiTqmis yvela wamyvan universi-tetSia SesaZlebeli.

Tsu-is socialur da politi-kur mecnierebaTa fakultetis saerTaSoriso urTierTobebis mimarTulebis IV kursis studen-ti mamuka safariZe gamocdilebas gviziarebs. igi gacvliTi progra-miT erTi semestris ganmavlobaSi imyofeboda CexeTSi da swavlobda masarikis universitetSi. `masa-rikSi oTxi fakultetis SenobaSi da studentur klubSia ganlage-buli sauniversiteto maRazia, romlebsac simbolurad `memora-bilia shop~ hqvia. aq SegiZlia SeiZino

maisurebi masarikis universite-tis logoTi, bloknotebi, Wiqebi, pijakebi, kalmebi da sakancelario nivTebic. aqvT specialuri saiti, sadac winaswar SegiZlia SeukveTo, magaliTad, Seni zomis maisuri. studentur klubSi ki naxav am yve-lafers, masarikis logos garda, qalaqis logoiani warweriT “I love brno~. rac Seexeba fasebs, nivTebi sakmaod Zviria. mosasxami pijaki 700 kronaa, rac qarTul 70 lars utoldeba. maisuri 250 krona main-caa, rac 24-25 laria. am nivTebs, Cveulebriv, ucxoeli studente-bi yiduloben, romelTac maRa-li stipendia aqvT. adgilobrivi studentebi ki amxela Tanxebs ver ixdian~, – ambobs mamuka safariZe.

davinteresdi studentebis SefasebiT, ramdenad misaRebi iyo maTTvis axali SeTavazeba, sau-

niversiteto maRaziis fasebi da maRaziaSi damatebiT ra nivTebis Semotanas isurvebdnen:

`mivesalmebi maRaziis gaxsnas. kargi iqneba ufro meti samecnie-ro literatura iyidebodes, raTa studentebs sxvagan ar mogviwios am literaturis Zebna da yidva. mTavaria, SeTavazebul nivTebs hqondes xelmisawvdomi fasi~, – am-bobs Tsu-is humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis qarTuli fi-lologiis mimarTulebis IV kur-sis studenti Teona fanCuliZe.

`universitetSi gaxsnil maRa-ziaSi SesvlisTanave, rac SevniSne, iyo maRali fasebi. es Seusabamoa studenturi sivrcisTvis. Cemi azriT, Cveni universitetis stu-dentebisTvis mainc unda gaakeTon fasdakleba. rac Seexeba gasayid suvenirebs universitetis logo-Ti, arc Tu ise bevri nivTi aqvT. visurvebdi, gasayid nivTebs So-ris iyos `brelokebi~ universi-tetis logoTi, romelsac eqneba dabali fasi. maRazia arafriT gamoirCeva sxva maRaziebisgan Tu ar CavTvliT imas, rom gvTavazo-ben 12 larian Wiqas universitetis logoTi da maisurs 33 larad. aq iyideba iseTi nivTebic, rasac sx-vaganac SeiZen, Tanac gacilebiT iafad~, _ ambobs Jurnalistikisa da masobrivi komunikaciebis mi-marTulebis IV kursis studenti lana darjania.

sauniversiteto maRazia siax-lea studentebisTvis, umetesobam jer arc ki icis misi arsebobis Se-saxeb. uaxloes momavalSi msgavsi maRaziis gaxsna dagegmilia Tsu-is X (maRliv) korpusSic.

me-19 saukunis dasawyisSi mefis ru-seTis mier saqarTveloSi iZulebiT gadmosaxlebuli duxoborebis

yoveldRiuri cxovreba fotograf naTela grigalaSvilis obieqtivSi moeqca.

duxoborTa istoriul-religiuri jgu-fis warmomadgenlebi, romlebic javaxeTSi cxovroben, nel-nela toveben am regions. amJamad javaxeTSi mxolod 150 duxoboria darCenili. swored maT cxovrebas mieZRvna cnobili fotoxelovanis da Tsu-is Jurna-listikis mimarTulebis pedagogis naTela grigalaSvilis fotogamofena `duxobore-bi saqarTveloSi~, romelic 19 marts evro-pis saxlSi gaimarTa. es proeqti `samxreT kavkasiis xelovnebisa da kulturis regio-nuli programis~ farglebSi ganxorcielda da Sveicariis ganviTarebis saagentos mier dafinansda.

fotograf naTela grigalaSvilis Tq-miT, duxoborebTan kontaqtSi Sesvla ad-vili ar yofila, Tumca man moaxerxa da maT ojaxebSic Sevida da daumegobrda kidec: `proeqti iTvaliswinebda javaxeTSi mc-xovrebi eTnikuri da religiuri umcireso-bis _ duxoborebis yoveldRiuri cxovre-bis, tradiciebis, dResaswaulebis asaxvas. es oTxTviani proeqtia. am xnis ganmavloba-Si ramdenime kvira gavatare maTTan erTad. viRebdi maT cxovrebas. dagrovda Zalian bevri foto, Tumca aq mxolod 44 fotoa warmodgenili“, _ gviTxra qalbatonma na-Telam.

duxoborebis konfesia 1750 wels Ca-moyalibda, maTi pirveli sulieri lideri savel kapustini iyo. isini ar aRiareben religiur atributikas, jvars da xatebs. maT miaCniaT, rom RmerTTan saurTier-Tod Suamavali ar sWirdebaT. duxoborebi mxolod samlocveloebSi warmoTqvamen

gansakuTrebul fsalmunebs. maT radika-lizmi axasiaTebT da ewinaaRmdegebian yo-velgvari saxis samxedro samsaxurs, ris gamoc isini ukrainis mTavrobam qveynidan gaaZeva. maT sacxovrebel adgilad kavkasia airCies, radgan mas yovelTvis wminda adgi-lad Tvlidnen. duxoborebma saqarTvelo-Si, javaxeTis regionSi, somxeTis sazRvris maxloblad, 8 sofeli daaarses. javaxeTSi dasaxlebisTanave maT obolTa da miusa-farTa saxli aaSenes, sadac obol bavSvebsa da moxucebs uvlidnen.

maTi cxovreba saqarTveloSi mZime pi-robebSi daiwyo. 13 000 gadmosaxlebuli-dan 7000 pirvelive zamTars daiRupa. dRes sofel gorelovkaSi (sofeli javaxeTSi) jer kidevaa SemorCenili wminda saflavebi, romelTa mosanaxuleblad duxoborebi yve-la soflidan Camodian.

`momewona am adamianebis cxovreba. be-vri ram, rasac miyvebodnen, aris legendebi, winaswarmetyvelebebi. maTma winamZRol-ma iwinaswarmetyvela, rom movidoda dro, roca duxoborebi datovebdnen saqarT-velos da es axda kidec. darCenilia bolo winaswarmetyveleba _ rom mova dro, roca duxoborebi isev dabrundebian javaxeTSi da kvlav aRorZindeba duxoboria. CemTvis es legendebi Zalian saintereso iyo“, _ am-bobs naTela grigalaSvili.

amJamad javaxeTSi 150-mde duxoboria SemorCenili. maTi umravlesoba moxucebi arian. duxoborebma SeinarCunes rusuli kultura da tradiciebi, isini jer ki-dev cxovroben rusul-ukrainuli tipis saxlebSi, romlebsac `xatas~ uwodeben. am saxlebis umetesoba 100 welze meti xnisaa. gorelovka cocxali muzeumia, romelic TandaTan kvdeba.

mariam beria

Tbilisis saxelmwifo universitetis socialur-politikur mecniere-baTa fakultetis Jurnalistikis

mimarTulebis (rusul-qarTuli ganyofi-leba) pirveli kursis studentebi nobaTiT ewvivnen Tbilisis xandazmulTa pansionats. axalgazrdebs am saqvelmoqmedo aqciis or-ganizebaSi daexmara Tsu-is asocirebuli profesori maia kvezereli-kopaZe. aRniS-nuli RonisZiebis gamarTvis Tanamonawile da xelSemwyobi iyo asociacia `saqarTve-los qalebi mSvidobisa da sicocxlisaTvis” (Tavmjdomare maia kvezereli-kopaZe). maTi daxmarebiT studentebma SeiZines tkbile-uli, xili, daafasoves asociaciis ofisSi da organizaciis avtobusiT gaemgzavrnen xandazmulTa pansionatSi. studentebi sa-sadilos darbazSi Sexvdnen moxucebs da sa-xeldaxelo poeziis saRamoc gaumarTes maT. xandazmulebi gamxiaruldnen, ganvlili cxovrebis gzaze esaubrnen axalgazrdebs. ase aCuqes studentebma erTi RirsSesaniS-navi dRe pansionatis binadarT.

anJela Toria, studenti:_ movlenebma yvelanair molodins gad-

aaWarbes... SenobaSi cioda, radgan moxuce-bis sacxovrebeli oTaxebi eleqtronuli gamaTboblebiT Tbeboda. Pfizikuri sicive ar migrZvnia... suls Sescivda, rodesac vak-virdebodi maT sevdian Tvalebs, Tbil Ri-mils da xelebs _ amdeni wlis SromiTa da jafiT damWknars... guli mekumSeboda.. yel-Si burTi mawveboda...

vis aRar SexvdebodiT aq: adamians, ro-melmac saqarTveloSi pirvelma Camoasxa

saeklesio zari, ruseTis imperatoris ni-koloz II-is naTel-mirons. gamomgonebels, finansists, ekonomists, 93 wlis veterans, kavkasiaSi pirveli qarTveli operatoris STamomavals, eqim ginekologs, romelsac noemberSi 95 weli Seusruldeba, TviTnas-wavl mxatvars, taZris damlagebels... yve-laze saocari ki, albaT, 91 wlis asakSi co-lis SerTvaa. Bbatoni SoTas meuRles, qal-baton rimas, xumrobiT dResac patarZals eZaxian. Qqorwili TavSesafris macxovreb-lebma gadauxades. jvris dasawerad, an-tikvaruli mersedesiT waiyvanes taZarSi. sxvaTa Soris, maT qorwilSi nini Sermadini da mamuka onaSvili mRerodnen. wyvili Ra-mis pirvel saaTamde cekvavda... yovelive es gviambo Cvenma kolegam, profesiiT Jur-nalistma batonma murman xaWapuriZem. igi bolo 18 weli, Sromisa da janmrTelobis dacvis sistemaSi muSaobda, exmareboda gaWirvebulebs, axla ki Tavad aRmoCnda socialurad daucveli da meuRlesTan erTad TavSesafarSi cxovrobs. man Jurna-listuri gamoZieba Caatara TiToeul mac-xovrebelze da erT wignSi _ 320 gverdze mouyara Tavi, magram finansuri saxsrebis uqonlobis gamo ver axerxebs wignis gamo-cemas.

TavSesafarSi sul 92 moxucia, yvelam ver moaxerxa kibeze Camosvla, amitom Cven mivediT maTTan saCuqrebisa da werilebis gadasacemad. wamovediT danaRvlianebule-bi da sevdianebi, magram bednierebi imiT, rom cota xniT mainc gavulamazeT sococx-le TiToeul maTgans.

studentebi Tsu-Si sauniversiteto maRaziis gaxsnas miesalmebian

Tbilisis saxelmwifo universitetis pirvel korpusSi axali sivrce Seiqmna _ saxelmZRvaneloebis, sauniversiteto Tu sxva sakiTxavi literaturis, Tsu-is logos gamosaxulebiani

sakancelario nivTebis, ragbis burTis, sportuli tansacmlis, qudebi-sa da suvenirebis SeZena ukve Tsu-is pirvel korpusSia SesaZlebeli. 18 marts gaixsna sauniversiteto maRazia universitetis studentebisT-vis, da ara mxolod maTTvis. igi orSabaTidan SabaTis CaTvliT dilis 10 saaTidan saRamos 7 saaTamde funqcionirebs.

fotografis TvaliT danaxuli duxoborebi

studentebi moxucTa TavSesafars estumrnen

Page 10: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

10iniciativa

Tamar dadiani

revaz miSvelaZesTan saubari rCeul TxzulebaTa ocdaxuTtomeulis gamoce-mis mniSvnelobiT daiwyo, romelic mwe-ralma Tsu-s usaxsovra:

_ es saqme erTma kargma gamomcem-lobam, „saqarTvelos macnem“ iTava. mis-ma xelmZRvanelma levan fofxaZem Cemi rCeuli prozis tomebad Sekvra da gamo-cema SemomTavaza. dRes, saqarTvelo-Si rom amas getyvis gamomcemeli, cota gasakviric aris, radgan mkiTxveli ufro msubuq nawarmoebs etaneba... movagrove es Cemi nawerebi, gamoqveynebuli, gamou-qveynebeli, gavcxrile da gamovida 30 tomi. aqedan 15 tomi sufTa prozaa, erTi tomia romani _ „CurCuls gadaCveuli kaci“, danarCeni politikaa, literatu-ruli werilebi da saxelmZRvaneloebi.

am gamocemaSi ara marto Cveni cxovrebaa asaxuli, aramed gaRebulia sarkmeli mkiTxvelisTvis, rom naTlad dainaxos, Tu ras vakeTebdiT, sad davuS-viT Secdoma da sad davikargeT... aq aris Cveni cxovrebis ani da hoe, aq aris Tav-moyrili is, rac mTeli cxovrebis man-Zilze ganmicdia.

radgan gamocemaSi Sesulia saxelmZ-Rvaneloebic, azrad momivida Tsu-is biblioTekisaTvis misi gadacema, iqneb momaval Taobebs rameSi gamoadges... Cemi gadawyvetileba Tsu-is reqtors ga-vumxile. man didi yuradRebiT momismina da madloba gadamixada. es wignebi dRes Tsu-is biblioTekis Taroze devs da misi daTvaliereba yvelas SeuZlia, wakiTxva-Tqo, amis Tqmas ver gavbedav... universi-tetis veb-gverdze misi eleqtronuli versiac ganTavsda. rogorc batonma lado papavam aRniSna Tavis satelevizio gamosvlaSi, es iyo uprecedento SemTx-veva ukanasknel wlebSi, roca mweralma Tsu-s sakuTari tomeulebi gadasca. be-vri sxva Tbili sityvac brZana reqtorma Cemi misamarTiT, magram aqve vityvi, rom madlobeli TviTon var, rom Cemma mSob-liurma universitetma, sadac moRvaweo-bis 50 weli gavatare, miiRo Cemgan es mo-krZalebuli saCuqari da Tavis kedlebSi adgili miuCina. es CemTvis didi pativia.

universiteti unda gacocxldes, rogorc

kulturuli da literaturulicxovrebis meqa

_ batono revaz, Tqveni moRvaweobis mniSvnelovani nawili universitetSi gaatareT... pirvelive kursidan uni-versitetis axalgazrda mweralTa wre-Si CaewereT da 1974 wlidan 2006 wlamde am wris xelmZRvaneli iyaviT, parale-lurad almanaxis `pirveli sxivis~ redaqtoric brZandebodiT, xolo 30 weli Tsu-is uaxlesi qarTuli litera-turis kaTedras xelmZRvanelobdiT. aqedan gamomdinare, saTqmelic bevri geqnebaT...…

_ universitetis gareSe cxovreba ver warmomedgina. ise moxda, rom 17 wlis quTaiseli ymawvili Tsu-is filologiis fakultetis studenti gavxdi. amis Sem-deg universitetidan arsad wavsulvar, aq davicavi ori disertacia, sakandida-to da sadoqtoro da 30 weli vxelmZRva-

nelobdi uaxlesi qarTuli literatu-ris istoriis kaTedras. paralelurad gaxldiT mweralTa kavSiris wevri, viyavi saqarTvelos mweralTa kavSiris prozis seqciis Tavmjdomare, Jurnal ̀ kritikis~ redaqtori, magram, miuxedavad amisa, az-rad ar momsvlia universitetidan wasv-la. rom mkiTxavdnen sad muSaobo, uni-versitetSi-meTqi, vpasuxobdi. universi-teti iyo CemTvis alma-materi, is iyo Cemi aRmzrdeli da damfrTianebeli. didma monakveTma sauniversiteto cxovrebisa Cems Tvalwin Caiara, 50 weli cota xom ar aris? universitetSi cxovreba duRda. besarion JRentis Semdeg 30 weli vxelmZ-Rvanelobdi axalgazrda mweralTa wres, romelic saintereso tribuna iyo axal-gazrda mwerlebisTvis. SeiZleba iTqvas, rom yvela Tanamedrove cnobili mwera-li swored am wreSi daostatda. amave dros Tsu iyo uaRresad saintereso Sex-vedrebis, disputebis adgili, risic sab-WoTa xelisuflebas namdvilad eSinoda, magram Cven mainc vaxerxebdiT, axal-gazrdebisTvis erovnuli suliskveTe-ba Cagvenerga, isini erovnuli Rirsebis matarebel, Rirseul moqalaqeebad gag-vezarda. es yvelaferi kargad gamoCnda erovnuli moZraobis dasawyisSive.

_ Tqven sauniversiteto cxovrebis im avadsaxsenebeli periodis TviTmx-ilvelic brZandebiT, roca erovnul niadagze dgomis gamo universitetidan Rirseuli profesorebis didi nawili daiTxoves, maT Soris Tqvenc…...

_ 2006 wlis erT Cveulebriv sas-wavlo dRes universitetSi movida sa-qarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis maSindeli ministris kaxa lomaias brZa-neba Tsu-is yvela TanamSromlis gaTavi-suflebis Sesaxeb. es jer xumroba gve-gona, radgan aseTi ram warmoudgeneli iyo. am gadawyvetilebis gamo saSineli protesti gamoTqva qalbatonma rusudan lorTqifaniZem da reqtorobaze uari ganacxada. mis Semdeg reqtorad giorgi xubua dainiSna.

prezidentma mixeil saakaSvilma iva-ne javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti daarbia, ero-vnulad moazrovne profesorebi spe-crazmis daxmarebiT gamogvyara da SoTa rusTavelis, ilia WavWavaZis, akaki we-reTlis, vaJa-fSavelas, galaktionisa da konstantine gamsaxurdias kabinetebi ga-auqma! Zalian aRvSfoTdi! warmoidgineT, rogori mteri unda iyo universitetis, rom es kabinetebi gaauqmo! saswavleblis win daiwyo saprotesto aqciebi...

universitetSi samecniero saqmianoba SeCerda. mere gamocxadda konkursebi, ma-

gram erovnuli poziciis gamo ukan aravin dagvabruna. me ukve viyavi rusTavelis, ilia WavWavaZis, akaki wereTlis, daviT aRmaSeneblisa da saxelmwifo premiebis laureati, gamoqveynebuli mqonda 250 mecnieruli naSromi da 9 saxelmZRvane-lo. da, ar minda es trabaxSi CamomarTvaT,

unda genaxaT Cemi gaoceba, roca gairkva, rom konkurs-Si gasasvlelad qulebi ar meyo! es ambavi maSinve aita-ces Jurnal-gazeTebma _ revaz miSvelaZe universi-

tetidan daiTxoveso! me vin viyavi maSin, roca CemTan erTad, universitetidan 154 damsaxurebuli profesori gauSves! kon-kretulad brals veravis davdeb, ar SeiZ-leboda reqtoris, giorgi xubuas sur-vili yofiliyo Cemi universitetidan gaSveba. es yvelaferi zemodan modioda... Camowerili iyo sia erovnulad moazrov-ne profesorebisa, romlebic unda wavsu-liyaviT, da am siis saTaveSi Tsu-is yofi-li reqtori roin metreveli idga.

154 gaZevebuli profesoridan zogs guli gauskda, zogi iseT asakSia, ukan dabruneba aRar unda. Znelia, roca mTel cxovrebas universitets Seswi-rav da bolos ase mogeqcevian. saSinlad Seuracxyofilebma davtoveT universi-teti. xom SeiZleboda, es ise gaekeTebi-naT, rom ase mtkivneuli ar yofiliyo! miuxedavad amisa, universitetis mimarT mowiweba arasdros damikargavs da arc imedi... velodebodi im dros, roca uni-versitetSi erovnuli suliskveTebis ma-tarebeli reqtori movidoda, romelsac ecodineboda fasi da damsaxureba yvela Taobisa. 2013 wels swored aseTi reqto-ri airCies _ batoni vladimer papava, ro-melic TviTon damikavSirda telefoniT da Sexvedra mTxova. 7 wlis Semdeg uni-versitets isev davubrundi. reqtorma, akademikosma lado papavam Tanamedrove literaturis problemebis mkvlevarad damniSna. seqtembridan SeiZleba Taname-drove literaturis erTi speckursic wavikiTxo. usazRvrod madlobeli var _ 2006 wlidan 2013 wlis noembramde uni-versitetSi fexi ar damidgams, ar Semov-sulvar! mTel cxovrebas rom aq gaatareb da mere uceb kars mogixuraven, Zalian mtkivneulia!

gaocebuli var batoni lados taqtiT, ojaxiSvilobiT... mas didi nostalgia aqvs im universitetis mimarT, romlis Svilic Tavad iyo... igi jer axalgazr-da kacia da bevr karg saqmes gaakeTebs. marTalia, didi finansuri SesaZleblo-bebi ar aqvs, magram mainc moaxerxa oTxi gaZevebuli profesoris ukan, universi-tetSi dabruneba: me, profesorebi: SoTa qistauri, giorgi gogolaSvili da jemal mebonia. rogorc Sevatyve, im 11 kacis da-brunebac surs, vinc aq muSaobis survili gamoTqva da raRac saSualebis gamoZeb-nas cdilobs.

universitetSi dabruneba CemTvis didi pativia, magram radgan jer Tavs kargad vgrZnob, didi survili maqvs, universitetis cxovrebaSi ufro aqtiu-rad viyo CarTuli. minda, baton lados Cemi patara SesaZleblobebiT winsvlaSi

davuWiro mxari. universiteti rom ero-vnul kalapots ubrundeba, amas aSkarad vgrZnob. Tqvens gazeTsac sistematurad vkiTxulob da Zalian momwons, karg da swor gzaze dgaxarT. saSur saqmed mi-maCnia, rom universitetSi aRdges axal-gazrda mweralTa wre _ es didi tribu-naa, mniSvnelovani da saWiro. reqtors survili aqvs, universitetSi kvlav iyos samecniero-sakvlevi kabinetebi: SoTa rusTavelis, ilia WavWavaZis, akaki we-reTlis, vaJa-fSavelas, galaktion ta-biZisa da konstantine gamsaxurdias kabi-netebi, romlebic, daaxloebiT, 10 wlis win daangries. droTa ganmavlobaSi yvel-afers eSveleba, magram araferi eSveleba adamianis Rirsebis Selaxvas, im kole-gebs, romlebic universitetidan gaZeve-bulebi saflavSi wvanan. es Seuracxyofa Cemma saqmem gadamatanina, Torem, albaT, mec igive beds gaviziarebdi...

_ Tqveni saubridan gamomdinare gamiCnda imedi, rom universitetSi literaturuli cxovreba gamococx-ldeba. maxsovs, roca skolis moswav-le viyavi, erTi suli mqonda, rodis gamovidoda literaturuli almanaxi `pirveli sxivi~, romelsac Tsu gamo-scemda. is didi stimuli iyo debiu-tanti avtorebisTvis. albaT, 93-e audi-toriac gaxsovT, romelic yovelTvis gadaWedili iyo axalgazrdebiT da sa-dac saintereso disputebi, dialogebi imarTeboda axalgazrda mwerlebsa da mkiTxvelebs Soris. ra unda gakeTdes am tradiciis aRsadgenad?

_ es arc ise Znelia. unda gakeTdes patara gancxadeba, rom ama da am dRes ikribeba universitetis axalgazrda mweralTa wre... darwmunebuli var, uam-ravi msurveli gamoCndeba da es iqneba dasawyisi universitetSi didi lite-raturuli cxovrebisa. amas Tanxa ar sWirdeba da mzad var, literaturul wres sruliad usasyidlod vuxelmZRva-nelo... Tqven TviTon naxavT, ra xmaurs gamoiwvevs aseTi Sexvedrebi. axalgazr-da mweralTa wre marto axalgazrda mwerlebisa da poetebis nawarmoebebis ganxilviT ar Semoifargleba, aq gaimar-Teba saintereso Sexvedrebi mwerlebTan, popularul adamianebTan. ise wavidnen ana kalandaZe, Wabua amirejibi, otia io-seliani, Cveni literaturis sxva klasi-kosebi am cxovrebidan, rom saocnebod hqondaT universitetSi literaturu-li cxovrebis gamococxleba... yvelas undoda mosuliyo universitetSi, Sexve-droda axalgazrdebs, esaubra maTTan... cocxal auditoriasTan kontaqti sul sxvaa. mwerlisTvis metad sainteresoa axalgazrda mkiTxvelTan urTierToba. universiteti unda gacocxldes, ro-gorc kulturuli da literaturuli cxovrebis meqa, radgan Cveni gamomCeni da gadamrCeni msoflioSi isev da isev literatura da xelovnebaa...

_ mweralTa wris daniSnuleba iyo ganeviTarebina axalgazrdebSi literaturuli gemovneba. dRes xom literaturuli bazari mdare xarisx-is literaturiT aris gajerebuli, radgan mkiTxvelic ar gvyavs maRali gemovnebis. Tsu-is literaturuli wre ara marto karg literators, karg mkiTxvelsac zrdida. es sakiTxic xom mniSvnelovania?

_ ra Tqma unda, geTanxmebiT... dRes wignis maRaziis daxlebze xeluxleblad devs SoTa niSnianiZis, ana kalandaZis, Wabua amirejibis da otia ioselianis wignebi, maSin, roca didi mazanda aqvs axalgazrda avtorebis saeWvo mxatvru-li Rirebulebis wignebs... ai, es rom ar moxdes, amitom aris saWiro axalgazrde-bisTvis namdvili, Rirebuli literatu-ris gacnoba da Seyvareba. samwuxarod, CvenTan literaturuli gemovnebis de-valvacia moxda, gemovneba ar gaizarda da wignis bazari uxarisxo, yviTeli li-teraturiT aris gajerebuli... bednieri var, rom Cems saTayvanebel universitets reanimaciis niSnebi aSkarad daetyo, es upirveles yovlisa, erovnulad moaz-rovne reqtoris daucxromlobam gana-piroba. modiT, Eerica da beric gverdiT davudgeT mas yvela keTilSobilur saq-meSi.

revaz miSvelaZis saCuqari Tsu-s`cxovreba universaluri masalaa, cxovreba aris wyaro, me var cxel kvalze

mosiarule mwerali... SiSveli faqtebis asaxvas xom nebismieri Jurnal-isti SeZlebda. mweralma cxovrebiseuli masala literaturul masalad

unda aqcios, es aris mwerloba~, _ ambobs Tanamedrove qarTuli literaturis klasikosi, rusTavelis premiis laureati revaz miSvelaZe, romlis mravalferovani Semoqmedeba karga xania msoflio literaturis ganuyofel nawilad iqca. `WeSma-riti mwerali Tavisi eris sulieri beladi da mebairaxtrea. arc is aris sadavo, rom yoveli saRi, erovnuli, progresuli da, Tu gnebavT, revoluciuri azri qveyanas, tradiciulad, upirveles yovlisa, swored mwerlis bageTagan moevlineba da mere mas milionebi aitaceben~, _ aRniSnavs mwerali Tavis erTerT esseSi.

Tu ginda, namdvili saqarTvelo gaicno da qarTveli kacis saocar bunebas Cas-wvde, revaz miSvelaZis novelebi unda waikiTxo, ukeTesi megzuri arc gWirdeba! ufro metic, Sens Tvalwin gadaiSleba qarTuli sarkmlidan danaxuli msoflioc. amitom ar aqvs mis Semoqmedebas `geografiuli~ sazRvrebi da, amitomac aris misi nawarmoebebi Targmnili da calke wignebad gamocemuli msoflios 14 enaze...

sul axlaxan gamomcemloba „saqarTvelos macnem“ revaz miSvelaZis rCeul Tx-zulebaTa ocdaxuTtomeuli gamosca, romelic mweralma 12 Tebervals ivane ja-vaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis biblioTekas gadasca. bolo wlebis manZilze, es iyo pirveli SemTxveva, roca qarTvelma mweralma deda universitets sakuTari wignebi usaxsovra. am sasiamovno faqtze sasaubrod vewvieT Tanamedroveobis gamorCeul mwerals, Tumca Cveni saubari aRniSnul Temas gascda da universitetis cxovrebis umniSvnelovanesi etapebi moicva. es arc gamkvirve-bia, radgan mwerlisTvis universiteti gacilebiT ufro metia, vidre am kedlebSi gatarebuli moRvaweobis 50 weli. bevri visaubreT universitetis axlo warsulze, sauniversiteto cxovrebis Suq-Crdilebze, dRevandel dResa da momavalze...

Cems saTayvanebel universitets re-animaciis niSnebi aSkarad daetyo

Page 11: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

11profili

_ batono revaz, mravalmxrivi saqmianobis miuxedavad, Tqven mainc universitetelad xarT cnobili. gvi-ambeT, rogor daukavSirda Tqveni bedi universitets?

_ Cemi ojaxi mTlianad aris dakav-Sirebuli universitetTan. biZaCemi _ revaz gaCeCilaZe, romelic mamaCemze 15 wliT ufrosi da, Sesabamisad, misi gamzr-delicaa, jer kidev revoluciamde, pir-veli klasikuri gimnaziis dasrulebis Semdeg, 1919 wels gaxda Tbilisis univer-sitetis studenti. igi socialist-fede-ralistTa partiis wevri iyo. ojaxSi Se-morCenilia partiuli Jurnalebi, sadac biZaCemi jer kidev mowafeobisa da stu-dentobis dros werda. samwuxarod, igi 1937 wels daxvrites terorisa da sabWo-Ta xalxis winaaRmdeg SeTqmulebis bral-debiT, Tumca, arc teroristi yofila da arc SeTqmulebaSi miuRia monawileoba, magram gasagebia, rom sabWoTa xelisuf-leba ar unda yvareboda. misi daxvreti-dan eqvsi wlis Semdeg, 1943 wels, me davi-bade da misi saxeli damarqves.

rac Seexeba mamaCems, givi gaCeCila-Zes, man 1931 wels Semoabija universite-tis SenobaSi, romelsac maSin pedagogi-uri instituti ewodeboda (1933 wels mas kvlav daubrunes universitetis statu-si). am dros mama 17 wlis iyo. manac igive skola daamTavra, romelic biZaCemma, Tumca 30-ian wlebSi pirvel gimnazias stalinis saxelobis pirveli sacdel-eqsperimentuli SromiTi skola ewode-boda. mamaCemis Tanaklaselebi da Tana-jgufelebi iyvnen akademikosi giorgi WoRoSvili; akademikosi vaxtang beriZe; saxelganTqmuli arqeologi, akademiko-si gogi lomTaTiZe; akademikosi, mor-fologi nino javaxiSvili; akademikosi, geologi arCil cagareli... marTalia, mamaCemi akademikosi ar gamxdara, magram profesori iyo. es adamianebi erTmaneT-ze garkveul gavlenas axdendnen. yvelam Tavisi dargi airCia asparezad, magram maT mecnierebis siyvaruli da raRacis gakeTebis survili aerTianebdaT. Semom-rCa mamaCemis dRiuri, romelsac 1931-1934 wlebSi werda, sadac kargad aris da-xasiaTebuli is epoqa da misi amxanagebi. miuxedavad imisa, rom Zalian mZime iyo 30-iani wlebi, maT sisxlsavse cxovreba hqondaT _ imarTeboda diskusiebi sxva-dasxva Temebze, Tumca, ukve 37 wels, ro-gorc Cans, ukve aRaraferi msgavsi aRar xdeboda: yvelani Cumad iyvnen da yvela-fers ise akeTebdnen, rogorc partia da mTavroba moiTxovda. mama niWieri kaci iyo da leqsebsac werda, magram misi le-qsebis krebuli pirvelad misi gardacva-lebidan 40 wlis Semdeg, 2012 wels me ga-movaqveyne da `ucnobi lirika~ davarqvi. Zalian kargi leqsebia, ZiriTadad 30-ian wlebSi dawerili, magram ar beWdavda, radgan krebulis gamocemis SemTxveva-Si pirveli leqsi stalinze, partiaze, Zlevamosil sabWoTa armiaze an leninze unda yofiliyo da es ar undoda. amis Se-saxeb Tavad miTxra sikvdilis win. sana-cvlod, ucxouri literaturis Targmna daiwyo. Tavdapirvelad inglisuridan Seli da baironi Targmna. inglisurs maSin skolaSi aswavlidnen da imdenad kargad, rom mamaCemi da misi Tanaklaseli arCil cagareli erTmaneTs inglisurad werdnen werilebs. jer kidev studenti iyo, rodesac misi Targmani krebulad gamoica _ ase gaxda cnobili mTargmne-li. universitetis dasrulebis Semdeg disertacia daicva jon golsuorsis Se-moqmedebaze, misi xelmZRvaneli iyo Sal-va nucubiZe. mogvianebiT, 1962 wels uni-versitetSi mamis iniciativiT inglisuri filologiis kaTedra daaarsa, romels-ac gardacvalebamde xelmZRvanelobda. garda amisa, man SemoiRo Targmanis Teo-riis swavleba da manve Seqmna mxatvruli Targmanis Teoriis pirveli saxelmZRva-neloebi qarTul da rusul enebze sabWo-Ta kavSirSi. rogorc amas winaT miTxres, ruseTSi, literaturis institutSi am naSroms dRemde iyeneben, rogorc damx-mare saxelmZRvanelos. Cemma mSoblebma

erTmaneTi 1940 wels gaicnes. dedaCemi pediatri iyo. igi male 92 wlisa gaxde-ba da sakmaod mxned uWiravs Tavi. iciT, deda CemTvis Zalian mniSvnelovania, ma-gram gavlenas Cems aRzrdasa da swavla-ze mainc mama axdenda, Tumca SeiZleba es naklebad Canda.

_ mamisa da biZis Semdeg ukve Tqven SemoxvediT universitetSi. rogor gaa-keTeT arCevani?

_ arCevani mamaCemis sawinaaRmdegod gavakeTe! mamaCems undoda, rom ga-movsuliyavi filologi da mis kvalze wavsuliyavi. me gamovacxade, rom ar avirCev dasavleTevropis fakul-tets da waval aRmosavleT-mcodneobaze. aRmosavleTm-codneobazec iyo filolo-giuri da mamaCemi marwmunebda _ jobia, filologiurze Caabaroo... avdeqi da istoriulze Cavabare. ar mindoda, ela-parakaT, rom mamis damsaxureba iyo Cemi miRwevebi. is, rasac vswavlobdi – Tur-qeTis istoria, arabuli ena, mamaCems ar esmoda. am arCevans ar vnanob, Tumca, xandaxan mainc vfiqrob, rom 17 wlis asak-Si adamiani jiutia...

_ tradicia rogor gagrZelda Sem-deg TaobebSi?

_ Cemma vaJiSvilma, romelsac mamaCe-mis saxeli hqvia, maTematikuri daamTav-ra. Cemma qaliSvilma, marTalia, Tavidan saerTaSoriso urTierTobebi airCia, magram maSinve xelovneba ainteresebda da Semdeg ukve magistratura mosko-vis Teatralur institutSi daasrula. axla Teatris diplomirebuli reJiso-ria. amJamad niu-iorkSi cxovrobs, sadac ramdenime speqtakli, maT Soris Cexovis `Toliac~ dadga.

_ geografiis Seswavla rodis da ratom gadawyviteT?

_ am kaTedraze movxvdi yofili aR-mosavleTmcodnis nodar naWyebias dam-saxurebiT, romelic im periodSi kaTe-dris gamge iyo. man geografiaSi daicva disertacia da kaTedraze mosvlis Sem-deg, 1965 wels, gadawyvita _ Seeqmna sazRvargareTis qveynebis ekonomikuri da politikuri geografiis mimarTule-ba, rac pirveli SemTxveva iyo maSindeli sabWoTa kavSiris umaRlesi ganaTlebis sistemaSi. swored am mimarTulebaSi mo-vedi aspirantad, sadac vswavlobdi saz-RvargareTis qveynebis politikur da ekonomikur geografias.

_ diplomatiuri kariera rogor daiwyeT?

_ 1997 wels daviniSne elCad. Zalian rTuli periodi iyo. israels ukve hqon-da CvenTan saelCo gaxsnili da Cvenga-nac iyo dapireba, rom iqac gaixsneboda saqarTvelos saelCo. saelCos gaxsnis dros universitetis garda sagareo sa-qmeTa saministroSic vmuSaobdi saerTa-Soriso organizaciebis departamentis direqtorad. SevardnaZem, romelic im periodSi prezidenti iyo, arCevani Cemze SeaCera. erTi sityviT, gavemgzavre isra-elSi da 6 welze meti viyavi elCi. saqarT-

veloSi dabrunebis Semdeg aRmoCnda, rom somxeTSi iyo elCi saWiro. iqac wavedi. sxvaTa Soris, aRmoCnda, rom somxeTSi be-vrad ufro seriozuli samuSao iyo, rad-gan somxeTTan gacilebiT meti kontaqte-bi gvaqvs. saerTod, gasaTvaliswinebe-lia, rom somxeTi seriozuli da mniSvne-lovani mezobelia da aucilebelia, rom vicodeT _ ra trendebi da ganviTarebis

rogori tendenciebia mezobel qveynebSi._ saerTaSoriso urTierTobebSi

didi codna da gamocdileba dagigrov-daT. raSi xedavT dRes qarTuli diplomatiisa da ganaTlebis sistemis gamowvevebs?

_ saerTod, ganaTleba da diploma-tia erTmaneTTan aris mibmuli. vamayob, rom Cemi 17 studenti saqarTvelos elCi iyo da dRemde aris elCad sxvadasxva qveynebSi. garda amisa, Zalian bevr mini-strs, sxvadasxva rangis diplomatsa da sajaro moxeles erT dros CemTan uswav-lia. es ar niSnavs imas, rom me vaswavle yvelaferi, magram faqtia, rom raRac CemTanac iswavles.

Cems SemTxvevaSi, samecniero da ped-agogiuri saqmianoba erTmaneTTan aris Serwymuli da, miuxedavad Cemi solidu-ri asakisa, axla vqmni universitetSi sa-qarTvelos samezoblos kvlevis insti-tuts. somxeTi, azerbaijani, TurqeTi ruseTi, irani (romelic uSualo mezobe-li ar aris) _ ai, am qveynebis Seswavlas vapirebT. universitetSi aris Zalebi, romlebsac, ZiriTadi saqmianobisgan mowyvetis gareSe, istoriis, aRmosav-leTmcodneobis, filologiis, samarT-lis xaziT SeuZliaT Seiswavlon es qvey-nebi. Cven es gvWirdeba, Tanac vfiqrob, rom aq ZiriTadi Zala unda iyos doqto-rantebi da axalgazrda mecnierebi. ro-desac somxeTSi elCad vmuSaobdi, vnaxe, rom iq ramdenime kvleviTi centri ikv-levda saqarTvelos. aq ki araferi viciT somxeTis Sesaxeb. gasarkvevia, rogori demografiuli trendebia mezobel qvey-nebSi, maT Soris ruseTSi, an Crdilo-eT kavkasiaSi. gasaanalizebelia ruse-Tis politika mezoblebis mimarT: vinme swavlobs imas, Tu ra politika SeiZleba ganaxorcielos ruseTma mezoblebis mi-marT?! ras niSnavs sabaJo kavSiri, evra-ziuli kavSiri?! Tu rame viciT, viciT Jurnalistur doneze! amitom vfiqrob, rom universitetSi, Cveni mecnierebis ZalebiT, ufro Rrmad da sistemurad unda SeviswavloT mezobeli qveynebis politika. am kvleviT centrSi Serwymu-li iqneba mecniereba, ganaTleba da di-plomatia. iniciativis gansaxorcieleb-lad universitetis xelmZRvanelobisgan

didi mxardaWera gvaqvs da male movaxer-xebT mis realizacias.

_ Tqven saerTaSoriso urTier-Tobebis specialisti da praqtikosi diplomati brZandebiT. SeuZlebelia, ar gkiTxoT ukrainis garSemo dRes Se-qmnil krizisTan dakavSirebiT, romel-ic ukve mTel msoflios Seexo da rac, bunebrivia, gvaRelvebs saqarTveloS-ic. rogorc profesionali, ras gvety-viT?

_ Znelia konkretuli prognozis ga-keTeba, radgan yoveldRiurad icvleba viTareba. erTi ram naTelia: roca 2003 wels daviwye Cemi wignis _ `Cemi meo-ce saukunis” wera, maSin aRvniSne, rom msoflio aris erTpolaruli, 2008 wels, rodesac wigni gamovida, msoflio ukve aRar iyo monopolaruli. axla ufro me-tad vrwmundebi amaSi, rom paqs-amerikana, igive wesrigi amerikuli wesebiT, samwu-xarod, dedamiwaze mTavrdeba. marTalia, 2014 wels 100 weli Sesruldeba pirveli msoflio omis dawyebidan, Tumca ara-viTari SiSi ar maqvs, rom msoflio omi daiwyeba. ar daiwyeba, radgan arsebobs Sekavebis iaraRi orive mxridan, magram sul ufro izrdeba sxva saxelmwifoebis mniSvneloba. daaxloebiT 15 weliwadSi CineTi ekonomikurad uZlieresi saxelm-wifo iqneba. axlac, produqciis absolu-turi moculobiT igi amerikis SeerTe-bul Statebs uswrebs, magram erT sulze gadaangariSebiT, mTliani Sida produ-qtiT, amerika jer kidev liderobs, Tum-ca CineTi aucileblad daeweva Tundac imis gamo, rom igi amerikaze oTxjer di-dia mosaxleobiT. sxvaTa Soris, minda isic giTxraT, rom 30 wlis Semdeg CineTi ar iqneba pirveli qveyana mosaxleobiT, mas ukve eweva da male gadaaswrebs in-doeTi.

_ anu, male Cven Zalian gaaqtiure-bul Soreul aRmosavleTTan gveqneba saqme?

_ ara marto Soreuli aRmosavleTi, sayuradReboa samxreT azia.D dasavluri orientaciis gamo, Cven axla arc samx-reTiT vixedebiT da arc aRmosavleTiT, gvaSinebs CrdiloeTi da gvaxarebs da-savleTi, magram msoflios marto ori mxare ar aqvs da aRmosavleTi da samxre-Ti, rasakvirvelia, Tavis rols iTamaSebs msoflio wesrigis organizaciaSi. amJa-mad Cven process vuyurebT, Tumca mere, dro rom gava, vityviT, rom dRevandeli movlenebi raRac procesis Semadgeneli nawili iyo. aseT situaciaSi unda Sevafa-soT, rogor xdeba ZalTa gadanawileba da SevecadoT, rom aqlemebis WidaobaSi kozaki ar gaiWylitos.

Cven dRes garkveul dogmatizmSi varT gadavardnili, ATumca, rodesac saubaria diplomatiis amocanebze, auci-lebelia SemuSavdes moqnili politika, rac Rrma da seriozuli diskusiis Temaa.

moamzada lela kurdRelaSvilma

revaz gaCeCilaZis piradi istoria universitetisa da msoflio istoriis konteqstSi

Tbilisis saxelmwifo universitetis profesoris revaz gaCeCilaZis 70 wlis iubile wels Tsu-Si gamarTuli misi vrceli monografiis _ `saqarTvelo msoflio konteqstSi~ prezentaciiT aRiniSna. am naSromis garda batoni revazi 18 monografiisa da 150-mde samecniero Sromis avtoria.

ganaTlebiT aRmosavleTis qveynebis istorikosma samec-niero asparezad sazRvargareTis qveynebis politikuri da ekonomikuri geografia airCia, ramac mogvianebiT di-plomatiamde miiyvana. 1997 wlidan iyo saqarTvelos sagan-gebo da sruluflebiani elCi israelSi, 2003 wlidan ki _ somxeTSi. diplomatiur saqmianobas xeli ar SeuSlia revaz gaCeCilaZis pedagogiuri da samecniero saqmianobisaT-vis: sxvadasxva dros aswavlida saqarTvelosa da ucxoeTis umaRles saswavleblebSi; aris geografiul mecnierebaTa doqtori; iyo saqarTvelos mecnierebaTa akademiis wevr-korespondenti; saqarTvelos geografiuli sazogadoebis prezidenti; londonis samefo geografiuli sazogadoebis ucxoeli wevri. miniWebuli aqvs saqarTvelos saxelmwifo da vaxuSti bagrationis saxelobis premiebi.

vfiqrob, rom universitetSi, Cveni mecnierebis ZalebiT, ufro Rrmad da sistemurad unda SeviswavloT mezo-beli qveynebis politika, risTvisac vqmni universitetSi saqarTvelos sa-mezoblos kvlevis instituts.

Page 12: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

12

q r o n i k a

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbi-lisis saxelmwifo universitetSi gaimarTa telekonferencia Tsu-is

medicinis fakultetsa da miunxenis te-qnikuri universitetis klinikas Soris, romelic arsebuli TanamSromlobis farglebSi moewyo. pirveli telekonfe-rencia transplantaciis evropul zo-gad safuZvlebs mieZRvna.

miunxenis teqnikuri universitetis sauniversiteto klinikis cnobili ger-maneli profesorebi Tsu-is medicinis fakultetis akademiuri personalis, do-qtorantebis, rezidentebisa da studen-tebisTvis gauZRvebian telekonferencie-bisa da leqciebis cikls. teleleqciebi da konferenciebi permanentul xasiaTs miiRebs da yovelTviurad gaimarTeba.

18 marts ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis saxelmwifo universitetsa da saqarTvelos

parlamentTan arsebul heraldikis sa-xelmwifo sabWos Soris TanamSromlobis memorandumi gaformda. xelSekrulebas Tsu-is reqtorma, akademikosma vladi-

mer papavam da heraldikis saxelmwifo sabWos Tavmjdomarem eldar Sengelaiam moaweres xeli.

memorandumis Tanaxmad, mxareebi erTmaneTSi gacvlian informacias da saWiro masalebs, yvela saintereso siax-les droulad acnobeben erTmaneTs.

TanamSromlobis memorandumiTsu-sa da saqarTvelos

parlamentTan arsebul heraldikis saxelmwifo sabWos Soris

telekonferencia miunxenis teqnikur universitetsa da

Tsu-is medicinis fakultets Soris

Turquli enis saxelmZRvanelos prezentacia Tsu-Si

19 marts ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi Turquli enis

saxelmZRvanelos prezentacia gaimarTa.

saxelmZRvanelo dawerilia spe-cialurad qarTuli umaRlesi saganma-naTleblo dawesebulebebis studen-tebisTvis. Tumca, wigniT sargebloba SeuZlia Turquli enis SeswavliT dain-teresebul yvela pirs. aRsaniSnavia, rom am tipis saxelmZRvanelos Seqmna aris pirveli cda.

Turquli enis saxelmZRvanelos av-torebi arian Teona afxazava da elisabed bJalava. saxelmZRvaneloSi Turquli ena students miewodeba qarTuli enis speci-fikis gaTvaliswinebiT da amdenad, aad-vilebs mis Seswavlas. saxelmZRvanelo agebulia Tanamedrove meTodologiisa (mosmena, wera, kiTxva, laparaki) da evro-pis sarekomendacio sabWos mier dadgeni-li enis doneebis Sesabamisad da Sedgeba 4 komponentisgan: saxelmZRvanelo, samu-Sao rveuli, vokabulari da CD.

mecamete saerTaSoriso pedagogiuri konferencia

21 marts ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi gaixsna meca-

mete saerTaSoriso pedagogiuri kon-ferencia. konferencia ganaTlebisa da mecnierebis saministros mxardaWeriT gaimarTa.

humanuri pedagogikis saerTaSori-

so kiTxvebi 2002 wlidan yovelwliurad tardeba. humanuri pedagogikis saerTa-Soriso centris sapatio prezidentia akademikosi Salva amonaSvili. konferen-cia saqarTveloSi wels pirvelad gai-marTa da masSi 17 qveynis 500-mde warmo-madgeneli monawileobda.

konferencia 23 marts dasrulda.

Tsu sazogadoebasTan urTierTobis departamenti

`saqarTvelosa da yazaxeTis respubli-kas Soris diplomatiuri urTierTobebi 1992 wlis 24 ivliss damyarda. yazaxeTis re-spublika yvelafers gaakeTebs, raTa am or qveyanas Soris urTierTobebi dRiTidRe ufro gaZlierdes. saqarTvelom unda ico-des, rom mas yazaxeTis respublikis saxiT hyavs erTguli politikuri, ekonomikuri da savaWro mekavSire. Cven arasdros vaRi-arebT afxazeTsa da oseTs damoukidebel saxelmwifoebad. yazaxeTi erTmniSvnelov-nad pativs scems da mxars uWers saqarT-velos suverenitetsa da teritoriul mTlianobas, ris Sesaxebac araerTxel ga-nucxadebia Cveni respublikis xelmZRvane-lobas~, _ ganacxada studentebTan gamar-Tul Sexvedraze, 20 marts, saqarTveloSi yazaxeTis respublikis sruluflebianma da sagangebo elCma ermuxamet ertisbaevma, romelmac Tsu-Si sajaro leqcia waikiTxa Temaze: „yazaxeTis gza _ 2050: saerTo miza-ni, saerTo interesebi, saerTo momavali“. sajaro leqcias Tsu-is reqtori, akademi-kosi vladimer papava, studentebi, akademi-uri wreebis warmomadgenlebi eswrebodnen.

Tsu-is reqtorma yazaxeTis elCi ermu-xamet ertisbaevi universitetis medliT daajildova da aRniSna, rom „yazaxeTi sa-qarTvelos ara mxolod megobari, aramed strategiuli partnioria. Cveni qveynisT-vis mniSvnelovania, rom yazaxeTi saqarT-velos ekonomikaSi fuls abandebs, pativs scems saqarTvelos suverenitets da teri-toriul mTlianobas“.

yazaxeTis respublikis elCma sain-teresod isaubra yazaxeTis respublikis mTavrobis axal politikur kursze, erov-nuli ekonomikis ganviTarebaze, romelic eyrdnoba Semosavlianobis, investiciebi-dan sargeblis miRebisa da konkurentuna-rianobis principebs: `Cven mier arCeulma qveynis ganviTarebis politikurma, so-cialur ekonomikurma da sagareo politi-kurma modelma Tavisi efeqturoba daamt-kica. damoukidebel saxelmwifoTa Taname-gobrobaSi Cven pirvelebma CamovayalibeT sabazro ekonomikis Tanamedrove modeli, romelic dafuZnebulia kerZo sakuTre-baze, Tavisufal konkurenciasa da gaxsni-lobis principze. qveyanaSi 160 miliard aSS dolarze meti ucxouri investicia movizi-deT. gvinda, msoflioSi yvelaze ganviTa-rebuli qveynebis sam aTeulSi movxvdeT.

yazaxeTis navTobisa da bunebrivi airis kompleqsi mTeli ekonomikis mamoZravebel Zalas warmoadgens. nedleulis resurse-bidan miRebuli Semosavali gadavagzavneT erovnul fondSi, romelic SesaZlo eko-nomikuri da finansuri areulobisgan dam-cav saSualebas warmoadgens. es Cveni awmyo da momavali Taobebis usafrTxoebis ga-rantiaa. aseve, aRsaniSnavia Cveni aqtiuri roli centralur aziaSi birTvuli iara-Risgan Tavisufali zonis SeqmnaSi, birT-vuli reJimis gauvrceleblobis SenarCune-basa da gamyarebaSi.

miuxedavad imisa, rom yazaxeTi mdi-daria wiaRiseuliT, igi garSemortymulia ruseTiT, CineTiT da muslimuri samyaroTi da zRvaze gasasvleli arsad gvaqvs. amitom samxreT kavkasiis satransporto derefans didi mniSvneloba aqvs yazaxeTisTvis. ase rom, baTumis porti, romelic yazaxur kom-panias 49 wliani ijariT aqvs aRebuli, Cveni fanjaraa evropaSi~, _ ganacxada ermuxa-met ertisbaevma.

elCma aseve sainteresod isaubra saqar-Tvelo-yazaxeTis urTierTobebis mniSv-nelobaze da aRniSna, rom: `yazaxeTi war-moadgens saqarTvelos mniSvnelovan da

strategiul partniors. jer kidev 2005 wels prezidentma nursulTan nazarbaev-ma saqarTvelo gamoacxada yazaxeTisaTvis prioritetul partniorad, rac dResac aqtualuri rCeba. amasTan, Cven saxelmwi-foebs Soris arsebobs Zlieri megobruli, kulturuli da istoriuli kavSirebi”.

`didia yazaxeTis respublikis inve-sticiebis wili saqarTvelos ekonomikaSi. saqarTvelo da yazaxeTi TanamSromloben saerTaSoriso proeqtebSi, maT Soris TrA-CeCA-s (evropa-kavkasia-aziis satranspor-to derefnis programa) farglebSi mimdi-nare proeqtebSi. garda amisa, yazaxeTis sa-xelmwifo kompaniebi did interess iCenen ba-qo-Tbilisi-yarsis sarkinigzo gadasasvle-lis mimarT. aRniSnuli gadasasvlelis meS-veobiT SesaZlebeli gaxdeba tvirTbrunvis, maT Soris, yazaxeTis tvirTis gadazidvebis ganxorcieleba saqarTvelos rkinigzis gav-liT evropasa da azias Soris“, _ aRniSna yazaxeTis respublikis sruluflebianma da sagangebo elCma ermuxamet ertisbaevma.

Sexvedris dros studentebma gamoTqves survili Tsu-Si gaixsnas yazaxeT-saqarT-velos kabineti, romelic ori qveynis ur-TierTobebs Seiswavlis.

studentebs aseve ainteresebdaT ru-seTis xelisuflebis zewola yazaxeTis mTavrobasa da prezidentze, ris pasuxadac elCma ganacxada: `araviTar zewolas ruse-Tis mxridan adgili ara aqvs, piriqiT, bevr rames ruseTi Cvengan swavlobs~.

yazaxeTis elCma saubris dros xazi gausva agreTve tranzitis ganviTarebis mniSvnelobas saqarTvelos ekonomikisT-vis. `saqarTvelo marto evropis mimar-TulebiT ar unda iyurebodes, maSin roca irani daD centraluri aziis regionebi mis mezoblad arian. aucilebelia satranspor-to mimarTulebebis diversifikacia. evro-pa-kavkasia-aziis satransporto derefani gadarCenis gzaa qarTuli ekonomikisTvis, radgan globalizaciis epoqaSi mogebuli rCebian is qveynebi, visac tranziti kargad aqvs ganviTarebuli. aseve, mniSvnelovania Tqveni qveynisTvis portebis ganviTarebac, romelic mimzidveli iqneba sxva qveyne-bisTvisac. saqarTvelos, rogorc satran-zito qveyanas, didi perspeqtivebi aqvs~, _ aRniSna yazaxeTis elCma.

Sexvedraze sxva aqtualur sakiTxebzec isaubres, romelic ori qveynis urTierTo-bebs ufro efeqtursa da nayofiers gaxdis. Sexvedris bolos Tsu-is reqtorma vladi-mer papavam madloba gadauxada yazaxeTis respublikis sruluflebian da sagangebo elCs ermuxamet ertisbaevs saintereso saubrisaTvis da warmatebebi usurva.

Tamar dadiani

Tsu-is reqtorma yazaxeTis elCi universitetis medliT

daajildova

Page 13: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

13

2014 wlis 3-dan 5 Tebervlam-de, tempusis proeqtis _ DoIT-is (Development

of an International model for Curricular reform in multicultural education and Cultural Diversity Trai-ning) farglebSi, Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi gaimarTa konferencia Temaze: `akademiuri personalis treningi multi-kulturuli ganaTlebis xelSewyobisaTvis saqarTvelos umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebSi~.

konferenciaze ZiriTadad yuradReba gamaxvilda proeqtis farglebSi SemuSave-buli kursis _ `bavSvTa uflebebis dacva ganaTlebis meSveobiT _ vswavlobT erTad cxovrebas~ _ pilotirebisTvis pedagoge-bis momzadebis sakiTxebze. proeqti xels uwyobs maswavleblebisa da studentebisT-vis iseTi saganmanaTleblo programebis SemuSavebas da danergvas, romlebic daex-marebaT multikulturuli ganaTlebisa da kulturuli mravalferovnebis gacnobie-rebaSi.

proeqtSi monawileobda 16 umaRlesi saganmanaTleblo dawesebuleba. maT Soris, 6 _ israelidan, 5 _ saqarTvelodan, 2 _ gaerTianebuli samefodan, TiTo-TiTo _ germaniidan, avstriidan, niderlandebidan. masSi aseve CarTulia 4 arasamTavrobo or-ganizacia israelidan, saqarTvelodan da estoneTidan, aseve, 6 studenturi TviT-marTvelobis organizacia.

proeqtis warmdgeni mxarea gordonis ganaTlebis akademiuri koleji israeli-dan, xolo partniorebi saqarTvelodan _ Tbilisis saxelmwifo universiteti, ilias saxelmwifo universiteti, soxumis saxelm-wifo universiteti, Telavis saxelmwifo universiteti, samcxe-javaxeTis saxelm-wifo-saswavlo universiteti, samoqalaqo ganviTarebis instituti, samoqalaqo inte-graciisa da erovnebaTaSorisi urTierTo-bebis centri.

konferencia gaxsna Tsu-is humani-tarul mecnierebaTa fakultetis dekanma profesorma darejan TvalTvaZem. misa-salmebeli sityvebi warmoTqves akademi-uri personalis treningis DoIT-is samuSao jgufis xelmZRvanelma, profesorma izabe-

la petriaSvilma da DoIT-is proeqtis ko-ordinatorma, doqtorma ronda soferma.

konferenciaze aRiniSna, rom 2014 wels proeqtis farglebSi Seiqmna kursebi _ `bavSvTa uflebebis dacva ganaTlebis meS-veobiT – vswavlobT erTad cxovrebas~, `identobis formireba multikulturul garemoSi~, ̀ mravaleTnikuri da mravalkul-turuli saqarTvelo~, `mravaleTnikuri da mravalkulturuli israeli~ da „inter–kulturuli urTierTobebis xelSemwyobi pedagogiuri midgomebi“.

aseve iTqva, rom 2014 wlis gazafxulis semestridan iwyeba 2 kursis pilotireba Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fakul-tetis kulturis kvlevebis institutSi, xolo 2014 wlis Semodgomis semestridan _

2 kursis pilotireba Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fakultetis pedagogikis in-stitutSi.

rogorc DoIT-is proeqtis koordina-torma, doqtorma ronda soferma aRniS-na, momavali maswavleblebi, romlebic am proeqtSi CaerTvebian, Tavad iqnebian mowa-dinebulebi, rom bavSvTa uflebebis dacva xorcieldebodes. `mTeli Cveni proeqtis suli da guli aris is, rom maswavleblebi mixvdnen _ isini arian bavSvTa uflebebis dacvisken mimarTuli socialuri agentebi. magram maT, rom qmedeba ganaxorcielon, pasuxismgebloba unda igrZnon. nebismieri sazogadoeba, ara mxolod qarTuli, bevr dadebiTs miiRebs am proeqtidan, romelic uzrunvelyofs bavSvTa uflebebis dacvas. Cven gvjera da gvwams, rom bavSvebs unda hqondeT saSualeba _ miiRon Tanaswori ga-naTleba~, _ ganacxada man.

DoIT-is samuSao jgufis xelmZRvanelma, profesorma izabela petriaSvilma aRniSna, rom proeqtis mizania _ multikulturuli ganaTlebisa da kulturuli mravalfero-vnebis swavlebis xelSewyoba da gaZliereba ganaTlebis sferoSi CarTul profesional-Ta Soris codnis gaziarebis gziT. aseve, is-raelisa da saqarTvelos monawile universi-tetebisa da kolejebisTvis kurikulumis/kursebis Seqmna, pilotireba da danergva.

Tamar natriaSvili

akademiuri personalis treningi multikulturuli ganaTlebis xelSewyobisaTvis saqarTvelos umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebSi

ukrainis krizisi, misi winapirobebi da samomavlo prognozebi _ am Te-masTan dakavSirebuli nebismieri

kvalificiuri mosazreba da kvleva dRes, rodesac kvlav ucnobia _ ra ganviTare-bas SeiZens „maidanze“ dawyebuli procese-bi da ras daupirispirebs msoflio rusul agresias, bunebrivad iwvevs sazogadoebis interess.

Tsu-is sruli profesoris, istoriis mecnierebaTa doqtoris Teimuraz papasqi-ris mier universitetis biblioTekaSi wa-kiTxulma sajaro leqciam _ „ukraina dR-es“ farTo sazogadoebas saSualeba misca, ukeTesad garkveuliyo ukrainis saxelmwi-fos Sidapolitikur sakiTxebSi da qveyana-Si ganviTarebuli krizisis SinaarsSi.

postsabWoTa respublikebis umravle-sobis msgavsad, ukrainis saxelmwifosTvis eTnikuri problema is rubikoni aRmoCnda, romlis gadalaxvasac jerjerobiT verc erTi axali demokratiis saxelmwifo ver axerxebs. mizezi didi xania cnobilia da mas kremlis politika hqvia, Tumca, rogorc bolo movlenebma gviCvenes, am politikis winaaRmdeg msoflios dRemde ar gaaCnia qmediTi da efeqturi meqanizmi.

ukrainaSi mosaxleobis gansaxlebis eTnikuri suraTi XX saukunis dasawyisi-dan mravaljer Seicvala. Teimuraz papas-qiris mier mowodebuli masalis mixedviT, XX saukunis 10-ian wlebSi, mas Semdeg, rac ruseTis imperia daiSala, ukrainul enaze molaparake mosaxleobis wili dominantu-ri iyo im regionebis umetesobaSi, sadac dRes rusulenovani mosaxleoba sWarbobs. Tumca, im periodisTvis ukrainaSi Zalauf-lebis xelSi Casagdebad samoqalaqo omi mZvinvarebda, ramac xeli SeuSala ukrainis erovnul saxelmwifod Camoyalibebas da, saboloo jamSi, 1922 wels ukraina sabWoTa kavSiris respublika da nawili gaxda. say-uradReboa, rom arsebuli monacemebiT, yi-rimSi, romlis teritoria im periodisTvis

ukrainas ar ekuTvnoda, ukrainulenovani mosaxleobis wili aseve maRali iyo. realu-rad dominanturi iyo ukrainulad molapa-rake mosaxleoba yubanSi, romelic aseve ar ekuTvnoda sabWoTa ukrainas. regionis eT-nikuri ruka 30-iani wlebis `golodomoris~ Semdeg Seicvala, romelic, mkvlevarTa umetesobis azriT, sabWoTa xelisuflebam xelovnurad moawyo ukrainelebis geno-cidisTvis. kerZo meurneobebis moSlisa da koleqtivizaciis Sedegad gamowveul SimSils rogorc ukrainul, ise rusul teritoriebze, mTlianobaSi, 20 milionam-de adamiani emsxverpla, Tumca, radgan am teritoriebze im droisTvis ZiriTadad ukrainuli eTnosi sWarbobda, `golodomo-ris” Sedegad swored maT sazianod Seicva-la demografiuli suraTi.

mkvlevrebis azriT, ukrainis dRevan-deli krizisi saTaves enobrivi sakiTxidan iRebs.

dReisaTvis ukrainis mosaxleoba, Zi-riTadad, ramdenime eTnikuri jgufiT aris warmodgenili: dasavleT ukrainaSi sWarbo-ben ukrainelebi, aRmosavleTSi _ rusebi, aseve vxvdebiT bulgarelebs, ruminelebs, moldovelebs, ungrelebs. rac Seexeba yi-rims, romelic 1954 wels gadavida ruseTi-dan ukrainis socialisturi respublikis SemadgenlobaSi, aq mosaxleobis 58 % rusia, 12 % _ TaTari, eTnikuri ukrainelebi 24 %-s Seadgenen, Tumca maTi nawili rusule-novania. aseve, rusulenovani mosaxleoba sWarbobs doneckis, xarkovis, luganskisa da odesis olqebSi.

enobrivi sakiTxi mTavar politikur Temad iqca 2010 wlis arCevnebSi. im period-Si arc prodasavluri da arc prorusuli partiebi ar ayenebdnen ruseTTan an dasav-leTTan urTierTobis radikalurad gawy-vetis sakiTxs da dainteresebulebi iyvnen orive mxaresTan urTierTobis SenarCune-biT. erTaderTi gansxvavebuli dapireba, rac viqtor ianukoviCsa da mis „regionebis“ partias hqonda, rusuli enis regionuli mniSvnelobis enad gamocxadebas Seexeboda. 2010 wels ianukoviCma moigo aRmosavleT ukrainis is olqebi, sadac rusulenovani mosaxleoba sWarbobda da misi partiis ga-marjvebis Semdeg rusuli ena oficialu-rad gamocxadda kidec regionuli mniSvne-lobis enad.

2010 wlis arCevnebSi prodasavluri Zalebis damarcxebis sxva mizezebic arse-bobda: viqtor iuSenkos mmarTvelobis pe-riodSi ukrainaSi realurad ver gatarda reformebi, ramac prodasavluri Zalebis diskreditacia gamoiwvia. amis yvelaze na-Teli magaliTi, Teimuraz papasqiris Tq-miT, Cernovcis olqia, romelic dReisaTvis ekonomikurad yvelaze ukeTes mdgomareo-baSia erT sul mosaxleze Semosavlebis mxriv da sadac dRemde konservirebulia sabWoTa sistema. es ki imaze mianiSnebs, rom ukrainis xelisuflebas dasavleTisken re-aluri nabijebi ar gadaudgams. e.w. proda-savluri Zalebis mxridan reformebis Ca-gdebam bunebrivad gamoiwvia mosaxleobis imedgacrueba da, Sesabamisad, 2010 wlis ar-

CevnebSi iuSenkom mxolod xmaTa 5 % miiRo, xolo prodasavluri Zalebis yvelaze aqti-uri lideri iulia timoSenko meore turSi viqtor ianukoviCTan damarcxda.

ianukoviCis partia `regionebma“ 2010 wlis arCevnebSi 280 mandati, anu xmaTa ab-soluturi umravlesoba moipova, Tumca kritikul momentSi am fraqciam rRveva daiwyo da 2014 wlis „maidanis“ ambebisas mis SemadgenlobaSi mxolod 60 deputati-Ra darCa, ramac sabolood ganapiroba is, rom ianukoviCi mxardamWerebis gareSe aR-moCnda. is, rom „regionebis“ fraqcia Tavis droze umravlesobiT movida, Tumca sabo-lood monoliTuri ver aRmoCnda, isev da isev 2010 wlis arCevnebsa da politikuri partiebis mier daSvebul Secdomebs ukav-Sirdeba. ukrainaSi sadac maJoritarul-proporciuli saarCevno sistemaa, propor-ciuli arCevnebi prodasavlurma Zalebma moiges, Tumca, im periodisaTvis ianuko-viCis opoziciaSi myofma prodasavlurma partiebma yvela maJoritarul olqSi saku-Tari kandidatebi wamoayenes da, sabolo-od, erTmaneTs xmebi waarTves; „regionebis“ siiT gasuli maJoritarebi, ZiriTadad, adgilobrivi gavleniani, Tumca politi-kurad naklebad motivirebuli adamianebi aRmoCndnen, romlebmac kritikul momentSi „tyavis gadarCenaze“ daiwyes fiqri da par-tiul interesebze maRla sakuTari inte-resebi daayenes.

viqtor ianukoviCis politikuri fias-kos erTerT mTavar mizezad saxeldeba ko-rufciis da biznesis reketis warmoudgene-li masStabebi. Tavad ianukoviCi e.w. donek-kelebis klans ganekuTvneboda, romlebic did gavlenasa da finansebs floben, Tumca, prorusulobis miuxedavad, doneckeli mi-liarderebi ruseTTan mierTebiT dainte-resebulebi ar iyvnen im martivi mizezis gamo, rom, ukrainisgan gansxvavebiT, ru-seTSi biznesis keTeba gacilebiT Znelia. sa-magierod, ianukoviCis mmarTvelobis piro-bebSi doneckelebis klanis Tavgasulobam aSkarad zRvars gadaabija: sakmarisi iyo erTi sityva da nebismieri biznesi maT xelSi gadadioda. aman, rogorc Cans, mniSvnelov-nad ganapiroba mosaxleobis did nawilSi uaryofiTi ganwyobebis gaCena da „maidnis“ procesebis moraluri mxardaWera, miT um-etes, rom „maidnis“ bolo dReebSi ianuko-viCs aSkarad umtyuna nervebma da ukve ia-raRiT daupirispirda ajanyebulebs, ramac mis legitimacias sabolood gamouTxara Ziri. swored am mizezebs ukavSirdeboda ianukoviCis politikuri marcxi, Tumca, biZgi „maedans“ evrokavSirTan asocire-buli xelSekrulebis parafirebaze uaris Tqmam misca. uaris mizezad ianukovCma sak-maod wonadi argumenti daasaxela: misi Tq-miT, ukrainas ramdenime aTeuli miliardi (sxvadasxva gamoTvlebiT15-dan 40 miliar-damde) dolari esaWiroeba saimisod, rom ekonomikis restruqturizacia moaxdinos da konkurentunariani gaxdes evropul bazarze. winaaRmdeg SemTxvevaSi, ukrainis fabrika-qarxnebs gaCereba, mosaxleobas ki umuSevroba emuqreba. ianukoviCisagan ase-

Ti Ria vaWroba, rogorc Cans, dasavleTSi sakmaod aradiplomatiur tonad CaiTvala, yovel SemTxvevaSi, konkretuli mizezi, ra-tom ar dauWira dasavleTma mxari ianuko-viCis am moTxovnas _ dRemde ucnobia. kri-tikul situaciaSi ianukoviCs 15 miliards ruseTi dahpirda, Tumca, Teimuraz papasqi-ris TqmiT, ruseTi am nabijiT finansurad arafers agebda, radgan ukrainisaTvis na-sesxebi fuli, bunebrivi airis davaliane-bis sanacvlod, kvlav ukan daubrundeboda.

ruseTis mxridan ukrainul politika-Si aSkara Carevam da evropasTan asocire-bis xelSekrulebaze uaris Tqmam ukrainis politikuri Zalebi konkretuli arCeva-nis winaSe daayena _ an ruseTi, an evropa! Sesabamisi gaformeba am dapirispirebam „maidanze“ hpova samTviani sisxliani dapi-rispirebis saxiT samTavrobo Zalebsa da opozicias Soris.

dRes ukve cnobilia Sedegebi: umaR-lesi radas mier 25 maisisaTvis daniSnu-li vadamdeli saprezidento arCevnebi; ruseTis Ria zewola ukrinaze; yirimis e.w. referendumi da ruseTis federaciis SemadgenlobaSi misi forsirebuli wesiT Seyvana; putinis mier „politikur gvamad“ gamocxadebuli viqtor ianukoviCi; rusu-li agresiiT SeSfoTebuli dasavleTi, ro-melic jer-jerobiT veranair efeqtur me-qanizms ver upirispirebs ruseTis mzard agresias da urTulesi ekonomikuri da politikuri gamowvevebis pirispir mdga-ri ukraina.

rogor ganviTardeba procesebi ukrai-naSi 25 maisamde da Semdeg, dRes Znelad prognozirebadia. Tumca, bolo socio-logiuri kvlevebis mixedviT, ukrainaSi ganviTarebulma movlenebma am qveyanaSi prorusul ganwyobebs seriozuli dartyma miayena. amaze warmodgenili saprezidento kandidatebis reitingebic metyvelebs. Tei-muraz papasqirma leqciaze martis bolos Catarebuli kvlevis Sedegebi warmoadgina, romlis mixedviTac kandidatebs Soris upi-robo lideria petre poroSenko, ukrainis umaRlesi radas deputati, miliarderi, romelic sakmaod did industrias flobs da, cnobisaTvis, CvenSi popularuli So-koladis „roSenis“ mwarmoebelicaa. poro-Senkos Semdeg partia „udaris“ lideri vi-tali kliCko liderobs, rac Seexeba iulia timoSenkos, igi mesame adgilzea, Tumca, ar aris gamoricxuli, man saerTod moxsnas sa-kuTari kandidatura. samive lideri proda-savluri kursis gamtarebelia. rac Seexeba „regionebis“ partias, igi TiTqmis gaqra ZiriTadi politikuri speqtridan: ianuko-viCis mTavrobis yofili wevri sergei ti-gipko amjerad mxolod meoTxe poziciazea, Tumca, isic unda iTqvas, rom tigipko ufro prodasavlelad miiCneva, vidre prorusad, rac imaze mianiSnebs, rom bolo sami Tvis ganmavlobaSi ukrainaSi ganviTarebulma movlenebma mTlianad Secvala am qveynis politikuri speqtri da mosaxleobis gan-wyobebi.

moamzada lela kurdRelaSvilma

ukraina dRes sajaro leqcia

konferencia

Teimuraz papasqiri

Page 14: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisis universiteti

tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

14

SurTxia beroSvili

`2014 wels Sou daiwyeba... iseve, ro-

gorc sportuli Sous TvalsazrisiT, es weli politikuri da ekonomikuri cvlilebebis weli iqneba...…2014 wels cv-lilebebi gamoiwvevs mRelvarebasac da aRfrTovanebasac...~, _ …aseT prognozs akeTebs gavleniani gamocemis, brita-nuli „ekonomistis“ wliuri Jurnalis „msoflio 2014“-is redaqtori Ddaniel franklini saredaqcio statiaSi, romlis gacnoba ukve qarTvel mkiTxvelsac SeuZ-lia. Jurnalis qarTulenovani versiis prezentacia Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi gaimarTa. RonisZiebas, rom-lis organizatori iyo „jorjia Tudei jgufi“, eswrebodnen Tsu-is reqtori, akademikosi vladimer papava, sapartnio-ro fondis aRmasrulebeli direqtori irakli kovzanaZe, saqarTveloSi akredi-tebuli diplomatiuri korpusis, Tsu-is akademiuri wreebis warmomadgenlebi da studentebi.

JurnalSi cnobili ucxoeli eqsper-tebis, ekonomistebis da wamyvani biz-nes-kompaniebis liderebis gverdiT qarTveli avtorebis statiebic aris ga-moqveynebuli. maT Soris arian: saqarT-velos prezidenti giorgi margvelaSvi-li, premier-ministri irakli RaribaS-vili, parlamentis Tavmjdomare daviT usufaSvili, ministrebi, elCebi, ara-samTavrobo organizaciebis warmomad-genlebi... JurnalSi saavtoro statiebi, aseve, gamoqveynebuli aqvT saxelmwifo universitetis reqtors lado papavasa da sapartnioro fondis aRmasrulebel direqtors irakli kovzanaZes.

`imedismomcveli 2014 weli: ekonomi-ka, umaRlesi ganaTleba da mecniereba~ _ am saTauriT daibeWda JurnalSi Tsu-is reqtoris, akademikos vladimer papavas statia, romelSic avtori 2014 wlis Zi-riTad amocanebze amaxvilebs yuradRe-bas: `2014 wlis mTavrobis umTavres prio-ritets warmoadgendes evrokavSirTan asocirebis xelSekrulebis xelmowera. amisTvis saqarTvelos mTavrobam unda gaaaqtiuros yvela mimarTulebiT muSao-ba. gansakuTrebul yuradRebas imsaxu-rebs im valdebulebebis Sesruleba, ro-melic aucilebelia evrokavSirTan Rrma da yovlismomcveli Tavisufali vaWro-bis xelSekrulebis xelmosawerad. auci-lebelia, 2014 wlis dasawyisSi mTavrobam

SeimuSaos 2020 wlamde qveynis ekonomi-kuri ganviTarebis strategia, romelic codnaze dafuZnebuli ekonomikuri mo-delis realizacias daemyareba. codnaze dafuZnebuli ekonomikis Camoyalibeba ki SeuZlebelia umaRlesi ganaTlebis sistemis gaumjobesebisa da mecnierebis xelSewyobis gareSe~, _ wers vladimer papava Tavis saavtoro statiaSi.

saqarTveloSi dawyebul ekonomikur reformebze amaxvilebs yuradRebas eko-nomikis ministri nodar xaduri, rome-lic aRniSnavs, rom am procesSi saqarT-velosTvis mniSvnelovania `evropasTan harmonizacia, evropul struqturebTan TanamSromloba da am Rirebulebebze da-myarebuli ekonomikuri urTierTobebi~.

2014 wels evrokavSirTan asocirebis xelSekrulebis xelmowerasa da NATo-sTan daaxloebaze akeTebs aqcents gio-rgi margvelaSvili publikaciaSi „post-sabWoeTidan _ Tanamedrove demokrati-isken“.

„yvela, vinc waikiTxavs „ekonomi-stis“ wliur gamocemas, mixvdeba Jur-nalis mniSvnelobas. gansakuTrebiT sainteresoa rubrika „saqarTvelo“, sa-dac warmodgenilia rogorc sazogadoe-brivi, aseve kerZo seqtori. me, rogorc erTerTi avtori, JurnalSi vsaubrob sapartnioro fondze, mis mniSvnelo-basa da yvela im proeqtze, romelsac Cveni fondi axorcielebs“, _ ganacxada Jurnalis prezentaciaze sapartnio-ro fondis direqtorma irakli kovzan-aZem. misive TqmiT, maRalxarisxiani gamocemis qarTul bazarze damkvidre-ba mniSvnelovani movlena iqneba. rogorc Jurnalis prezentaciaze Tsu-is reqtorma vladimer papavam ganacxada, „Jurnali ,,ekonomisti~ erTerTi wamyva-ni profesiuli gamocemaa farTo audi-toriisTvis, romelic aSuqebs ekonomi-kis da ekonomikuri politikis mimdina-re sakiTxebs mTels msoflioSi. Zalian kargia, rom misi qarTuli varianti arse-bobs. `msoflio 2014~ _ es aris specifi-kuri nomeri da miZRvnilia im probleme-bisadmi, romelic dgas msoflios winaSe. masSi aris saqarTvelos Sesaxeb Sesabami-si informaciac, romelic sainteresoa rogorc studentobisTvis, aseve, Cveni profesurisTvis da farTo auditori-isTvis~, _ aRniSna vladimer papavam.

„gansakuTrebiT sayuradReboa Jur-nalis qarTuli bloki. Cven gvyavs sak-maod avtoritetuli avtorebi, romel-Tac sazogadoeba, ZiriTadad, respon-dentis rolSi icnobs, magram amjerad isini Tavad arian statiebis avtorebi. vfiqrob, Znelad moipoveba saqarTvelo-Si meore iseTi gamocema, romelic Tavs uyris erTad amden nafiqrals da gegmas, gansakuTrebiT 2014 wlisaTvis“, _ aR-niSna Jurnalis gamomcemelma giorgi Sa-raSiZem.

„saqarTvelosTvis mniSvnelovania cnobili gamocemis `ekonomistis~ qar-Tuli versiis gamoSveba. gansakuTrebiT sainteresoa Jurnalis qarTulenovani nawili, romelSic warmodgenilia ro-gorc sazogadoebrivi, aseve, kerZo se-qtori. darwmunebuli var, es Jurnali mniSvnelovan sityvas ityvis“, - ganacxa-da sapartnioro fondis aRmasrulebel-ma direqtorma irakli kovzanaZem.

`globaluri momavlis prognozi Jur-nalis mTavari gzavnilia~, _ ase Sefasda Jurnali `msoflio 2014~ prezentaciaze.

egvipteSi qarTvel mamluqTa cxovreba arabul, egviptur da evropuli wyaroebis mixedviT, pla-

tonuri tradiciebis gavlena evropul da qarTul filosofiur azrze, samcxe-javaxeTis eTnikuri da religiuri isto-ria, saqarTvelos saskolo ganaTlebis problemebi da emociuri inteleqtis kvleva, socialuri mediis ganviTarebis tendenciebi saqarTveloSi da lazerul TermobirTvuli sinTezi, sasursaTo usafrTxoebis strategiuli mimarTule-bebi globalizaciis pirobebSi da onko-logiur daavadebebTan brZolis efeqtu-ri meTodebi, maRali energiebis fizikis institutis gamowvevebi da Tsu-is vaxu-Sti bagrationis geografiis institutis saqmianoba da prioritetebi _ am da sxva aranakleb saintereso sakiTxebTan da-kavSirebul kvlevebs eZRvneba Jurnal `Tsu mecnierebis” me-5 nomeri, romlis prezentaciac Tsu-is saaqto darbazSi gaimarTa da sadac Jurnalis axali sa-redaqcio sabWos wevrebi warudgines Se-krebil sazogadoebas.

Jurnali eqvs TveSi erTxel gamodis da ufasod vrceldeba samecniero saqmi-anobiT dainteresebul wreebsa da uni-versitetSi.

`Cveni specifika aseTia: vamzadebT masalebs im kvlevebis Sesaxeb, romlebic dafinansebulia ama Tu im grantiT, ward-genilia saerTaSoriso konferenciaze an saerTaSoriso TanamSromlobis Sedegia, anu fokusirebulebi varT im kvleveb-ze, romelsac raRaca tipis serTaSo-riso gamoxmaureba ukve miRebuli aqvs. aseve, JurnalSi Sesuli kvlvebis yvela avtoris Sesaxeb ibeWdeba maTi biogra-fiuli monacemebi, Jurnali orenovania. masalebi ibeWdeba rogorc qarTul, ise inglisur enaze, raTa ucxoenovanma sa-zogadoebamac icodes, ra siaxleebia da rogori masStabis mecnierebi muSaoben universitetSi. es ar aris wminda samec-niero Jurnali, igi ufro saprezenta-cio-popularul-samecniero xasiaTisaa da gaTvlilia mkiTxvelTa gacilebiT farTo wrisTvis”, – ambobs Jurnalis re-daqtori Tamar xorbalaZe.

misive TqmiT, 2013 wlis Semodgomi-dan Jurnals ganaxlebuli saredaqcio sabWo hyavs, romelic sxvadasxva dargis mecnierebiT aris dakompleqtebuli, rac bevrad ufro sainteresos gaxdis gamo-cemas.

moamzada lela kurdRelaSvilma

fokusirebulebi varT im kvlevebze, romelsac raRaca tipis serTaSoriso gamoxmaureba ukve miRebuli aqvs

Jurnalis mTavari gzavnili _globaluri momavlis prognozi

gamovida `Tsu mecnierebis~ me-5 nomeri

Page 15: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

Tbilisisuniversiteti

tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge

15

Tamar dadiani

_ batono jumber, Tqven samecniero moRvaweobis metad saintereso da warmatebuli gza gaiareT, romelmac saerTaSo-riso aRiareba da avtoriteti SegZinaT. Tqveni mecnieruli memkvidreobidan ra miRwevebs gamoarCevT?

_ samecniero moRvaweoba, gasuli saukunis 60-ian wlebSi, mecnierebaTa akademiis farmako-qimiis institutSi daviwye, sad-ac molekuluri speqtrometriis laboratoria Sevqmeni. univer-sitetis qimiis fakultetis or-ganuli qimiis kaTedraze, Cveni iniciativiT, daarsda organuli sinTezis samecniero-kvleviTi laboratoria, sadac sruldebo-da warmatebuli kvlevebi indo-lis warmoebulebis sinTezisT-vis. aseve, davadgineT indoli-zaciis meqanizmi, rac safuZvlad daedo mraval sakandidato da sadoqtoro disertacias.

mecnieruli kvlevis Sede-gebs Soris aRsaniSnavia Cven mier Seqmnili protonis gada-tanis stekinguri da ciklur-pentameruli meqanizmebi, rac sruliad axali warmodgenebia qimiuri reaqciebis meqanizmebis TeoriaSi. protonis gadatanis process gansakuTrebuli mniSv-neloba gaaCnia biomolekulebSi. kerZod, Teoriuli da eqsperi-mentuli kvlevebis safuZvelze SemoTavazebulia dnm-is dena-turaciis e.w. solvatoqromuli efeqti. amas garda, Seqmnilia peptiduri bmis warmoqmnis meqa-nizmis modeli, romlis saSuale-biT SesaZlebelia cilaSi amino-mJavebis Tanmimdevrobis Tvise-brivi daxasiaTeba.

paralelurad, samecniero kvlevebs moskovis m. lomono-sovis saxelobis qimiuri teqno-logiis institutSi vasrulebdi, sadac, molekuluri speqtrome-triis da kvanturi qimiis meTo-debis gamoyenebiT, karbonilur

naerTTa reaqciis unarianoba gamovikvlie. es TanamSromloba dRemde aqtiurad grZeldeba.

_ rogorc aRniSneT, dResac aqtiurad TanamSromlobT ru-seTis erTerT yvelaze presti-Jul universitetTan da kar-gad icnobT iqaur atmosferos, samecniero wreebs, swavlebis specifikas. rogorc univer-sitetels, SegiZliaT Tu ara raime paralelebis gavleba Tsu-sa da rusul univer-sitetebs Soris?

_ 80-ian wlebSi, universi-tetSi, organuli qimiis kaTe-dras Sefobas didi rusi mecnie-ri nikoloz suvorovi uwevda, romelic aq xSirad Camodioda da kurirebda organuli sinTezis samecniero-kvleviT laborato-rias, sadac warmatebuli kvleve-bi sruldeboda indolis warmoe-bulebis sinTezisTvis. moskovis universitetis samecniero sko-lam bevri ram momca profesiuli zrdis TavalsazrisiT. lomono-sovis universitetSi samecnie-ro skolebis didi tradiciebia. iq axalgazrda mecniers mTeli datvirTviT amuSaveben. isini aqtiurad monawileoben samec-niero seminarebSi, konferen-ciebSi, romelic sistematurad imarTeba da karg specialistad

Camoyalibebas uwyobs xels. Tbi-lisis saxelmwifo universitet-Sic Seewyo xeli organuli qimiis kaTedris samecniero-kvleviTi laboratoriis gaZlierebas, ma-gram, samwuxarod, es laborato-ria mogvianebiT daiSala. 2006 wels gatarebulma saganmanaT-leblo reformam universitetSi samecniero erTeulebis gauqmeba gamoiwvia.

_ mecnierebis gasaviTare-blad dRes ra pirobebia?

_ rogorc iciT, mecniere-bis wasaxaliseblad Seqmnilia rusTavelis fondi, sadac we-sieri adamianebi muSaoben, ma-gram arc erTi ar aris mecnieri. samwuxarod, maT kompetencia ar hyofniT, gamoarCion priori-tetebi, Tu romel samecniero dargs da ra mecnierul kvlevas mianiWon upiratesoba, romeli samecniero kvlevis dafinanseba mogvcems realur da efeqtur Sedegs. fondis mier umetesad finansdeba is Temebi, romlebic aTeuli wlebis ganmavlobaSi iReWeboda.

_ aTeulobiT welia, rac universitetSi muSaobT da faku-ltetis ganviTarebas adevnebT Tvals. Tqveni ga-dasaxedidan, ra unda Seicval-os, ra unda gakeTdes imisaTvis, rom zust da sabunebismetyve-lo mecnierebaTa fakultetze swavla metad moTxovnadi, xolo kvleviTi saqmianoba _ prestiJuli da warmatebuli gaxdes?

_ Zveli Taoba, romelic fa-kultetze adre aqtiurad mu-Saobda, dRes ise veRar muSaobs. modis axalgazrdoba, magram isic kargad xedavs, rom aRar aris is muxti da interesi. mec-nierebam ganviTarebis tempi da-

karga. doqtorants dRes xalisi ar aqvs _ Tavis Temaze aqtiu-rad imuSaos, kvlevebi Caata-ros... sadoqtoro disertaciac rom daicvas, mainc laborantad rCeba.

es sakiTxi saxelmwifo done-ze unda gadawydes. saxelmwifom unda aiRos Tavisi wili pasuxis-mgebloba mecnierebis efeqtu-rad dafinansebasa da waxali-sebaze. vici, rom am sakiTxebze saxelisuflo wreebSi aqtiurad msjeloben, magram saWiroa radi-kaluri zomebis miReba. univer-sitetSi samecniero cxovreba unda Cqefdes. dRes, realurad, mecnierebis didi nawili dausa-qmebelia. naklebad SeimCneva mec-nierTa aqtiuroba. …amis erTerTi mizezi materialur-teqnikuri bazis arasakmarisi raodenobac gaxlavT. niWieri, mondomebuli axalgazrda mecnierebi gvyavs, magram maT muSaobis saSualeba ar aqvT. mecnierebis ganviTa-reba prioritetuli unda iyos saxelmwifosTvis. wels mecnie-rebis ganviTarebisaTvis 15 mi-lionia gamoyofili, romelic problemas ver gadaWris.

mecnierebaSi fuli unda Cai-dos da is aucileblad ukugebas mogvcems. dRes xelisuflebas aseTi neba ar aqvs. es tendencia arc wina xelisuflebis saqmiano-baSi SeimCneoda. dRes socialu-ri sakiTxebi ufro aqtualu-ria. Tu ar iqna saxelmwifo neba, Sedegsac ar unda velodoT. mecnierebisadmi interesi ki mozards skolam unda gauRviZos _ jer codnis safuZveli unda Seiqmnas da interesi mere gaCnde-ba. dRes mecnierebis didi nawi-li `enTuziazmze muSaobs~. didi mecniereba ki enTuziazmiT aRar keTdeba!

didi mecniereba enTuziazmiT aRar keTdeba!didi amerikeli nobelianti mecnieris ahmed zevailis eqs-

perimentebSi, romelmac safuZveli daudo regioseleqciuri reaqciebis axal eras qimiaSi, gamoyenebulia qarTveli mec-

nierebis mier SemoTavazebuli ciklur-dimeruli meqanizmis kvantur-qimiuri modeli, rac qarTuli samecniero skolis didi aRiarebaa.

am modelis SeqmnaSi gansakuTrebuli wvlili miuZRvis Tsu-is qimiis departamentis emeritus profesors, qimiis mecnierebaTa doq-tors, saqarTveloSi molekuluri speqtrometriisa da kvanturi qimiis samecniero skolis erTerT damfuZnebels jumber keresel-iZes, romelsac axlaxan 75 weli Seusrulda. batoni jumberi dRemde aqtiurad agrZelebs samecniero da pedagogiur moRvaweobas Tbilisis saxelmwifo universitetSi. igi kargad icnobs moskovis, saarbriukenis (germania) da jorjiis (aSS) universitetebis samecniero skolebs. mas aRzrdili hyavs 9 axalgazrda qarTveli mecnieri, romlebic warmate-biT moRvaweoben sazRvargareTis prestiJul universitetebSi.

rogorc batoni jumberi aRniSnavs, qarTvel bunebismetyvelTa potenciali sakmaod maRalia da imedi aqvs, rom axlo momavalSi Teo-riuli qimiis samecniero jgufi Seiqmneba, risTvisac universitetis xelmZRvanelobis mxridan sul mcire yuradRebaa saWiro.

Tu riT aris gamorCeuli baton jumber kereseliZis samecniero moR-vaweoba da rogor xedavs igi qarTuli mecnierebis ganviTarebis perspeq-tivas, amaze Tavad mecnieri gvesaubreba.

Tamar dadiani

saxelmwifos sagadasaxado Semosavlebi sWirdeba, raTa efe-qturad Seasrulos mravalmxrivi funqciebi _ rac didia aseTi Se-mosavlebi, miT ufro warmatebu-lad funqcionirebs saxelmwifo. magram gadasaxadebis amoReba gav-lenas axdens kerZo subieqtebis saqmianobaze da zRudavs maT eko-nomikur SesaZleblobas. araerTi qveynis gamocdileba mowmobs, rom zedmetad liberaluri an mZime sagadasaxado tvirTis pirobebSi ekonomikis funqcionireba arae-feqturia. swored amitom, po-litikosebisa da ekonomistebis mniSvnelovani nawili Tvlis, rom warmoebis faqtorebis racionalu-ri ganawileba-gamoyenebis saqmeSi seriozuli roli SeiZleba opti-maluri dabegvris sistemis Seqmnam iTamaSos, romlis erTerTi ele-mentic agregirebuli optimaluri sagadasaxado ganakveTis dawesebaa. rogoria es ganakveTi? rogor SeiZ-leba misi gansazRvra? es is mniSv-nelovani kiTxvebia, romlebzec pasuxis gasacemad aqtiurad msje-loben samecniero wreebSi.

am mxriv, sainteresoa qarT-veli mecnierebis: ekonomikur mecnierebaTa doqtoris, profes-oris, saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis akademikosis vladimer papavasa da ekonomikur mecnierebaTa doqtoris, profe-sor iuri ananiaSvilis avtorobiT gamocemuli wigni `lafer-kein-zianuri sinTezi da makroekono-mikuri wonasworoba“, romelic

axlaxan niu-iorkSi (aSS) gamomcem-loba “NoVA“ -m dabeWda.

mecnierebis mravalwliani kv-levebis safuZvelze miRebul sa-intereso Sedegebze gvesaubreba wignis erTerTi avtori iuri ana-niaSvili, romelic Tvlis, rom aR-niSnuli monografia makroekono-mikur TeoriaSi kidev erTi axali modelis damkvidrebas da ekono-mikisaTvis ramdenime saintereso Sedegis axsnas Seuwyobs xels.

iuri ananiaSvili, profesori:`daaxloebiT 10 wlis win, ba-

tonma lado papavam erTerT uc-xour samecniero JurnalSi ga-moaqveyna statia, romelic eko-nomikaSi gadasaxadebis proble-mas, kerZod ki laferis Teorias da misgan gamomdinare Sedegebs exeboda. naSromma damainteresa da ramdenime wlis Semdeg mis sa-fuZvelze mec davwere statia. ase gaCnda idea, rom am Temaze erTob-livad gvemuSava. gamovaqveyneT statiebi, rogorc adgilobriv, ise ucxour gamocemebSi. Semdeg gadavwyviteT masalebis gadamu-Saveba, sistemaSi moyvana da erT wignad gamocema.

muSaobis dros yuradReba mi-vaqcieT im garemoebas, rom Tana-medrove ekonomikur TeoriebSi gadasaxadebis roli calmxrivad ganixileba. magaliTad, makroe-konomikis erTerTi mTavari mi-marTuleba, romelsac safuZveli Cauyara me-20 saukunis genialur-ma ekonomistma jon meinard keinz-ma da romelic keinzianuri sko-lis saxelwodebiTaa cnobili, Zi-riTadad swavlobs imas, Tu rogor

gavlenas axdens gadasaxadebis si-dide saqonlisa da momsaxurebis SesaZenad ekonomikaSi ganxorcie-lebuli erToblivi danaxarjebis sidideze, anu erTobliv moTxov-naze. gadasaxadebis problemas calmxrivad ganixilavs makroeko-nomikis kidev erTi mimarTuleba, romlis radikaluri warmomadge-nelia artur laferi da cnobilia miwodebis Teoriis saxelwodebiT. am TeoriaSi wina planze sagadasa-xado ganakveTis erTobliv miwo-debaze, anu ekonomikaSi saqonlisa da momsaxurebis jamuri warmoebis moculobaze, zemoqmedebaa wamo-weuli. Tu gaviTvaliswinebT, rom ekonomikis mdgomareobasa da fun-qcionirebis efeqtianobas misi ori mdgenelis _ erToblivi moT-xovnisa da erToblivi miwodebis _ urTierToba gansazRvravs, bu-nebrivad mivalT daskvnamde, rom gadasaxadebis rolis srulfaso-vani axsna da aRniSnuli Teoriebis calmxrivobis gadalaxva mxolod maTi sinTezis gziTaa SesaZlebe-li. Cvens mier Seqmnili da wignSi asaxuli koncefcia swored aseTi sinTezis ilustirebis erTerTi SesaZlo variantia. igi efuZneba ekonomistebisaTvis kargad cno-bil makroekonomikuri wonaswo-robis models, romelic erTob-livi moTxovnisa da erToblivi miwodebis funqciebisgan Sedgeba. magram standartuli modelisagan gansxvavebiT, romelSic erTob-livi moTxovnisa da erToblivi mi-wodebis mTavar ganmsazRvrel fa-qtorad, sxva Tanabar pirobebSi, fasebis done ganixileba, Cvens modelSi aseT ganmsazRvrels sa-

Sualo sagadasaxado ganakveTi warmoadgens. aseTma midgomam ag-regirebuli sagadasaxado ganak-veTis rolis axleburad danaxvis saSualeba mogvca. ramdenime mo-ments gamovyof.

pirveli, analizma gviCvena, rom erTmaneTisgan unda ganvasx-vaoT wonasworuli da optimaluri saSualo sagadasaxado ganakveTe-bi. pirveli maTgani uzrunvelyofs ekonomikis wonasworobaSi mosv-las, romlis drosac erToblivi moTxovna da erToblivi miwodeba erTmaneTs utoldeba. optimalu-ri ganakveTis dros ki ekonomikaSi adgili aqvs srul dasaqmebas da erToblivi gamoSveba potenciur anu maqsimalur doneze imyofeba. rogorc wesi, sagadasaxado ganak-veTis es ori mniSvneloba erTma-neTs iSviaTad emTxveva.

meore, sagadasaxado ganakve-Tis sidide mniSvnelovan gavlenas axdens ekonomikis zogad mdgo-mareobaze, magram saxelmwifos mxridan optimaluri saSualo sa-gadasaxado ganakveTis SemoRebas TavisTavad ar SeuZlia dasaqmebis donis zrda da potenciuri ga-moSvebis Sesabamis wonasworobaSi gadasvlis inicireba. lafer-kein-zianuri sinTezis pirobebSi eko-nomikuri aqtiurobis amaRlebasa da sruli dasaqmebis miRwevaSi mniSvnelovan rols, dabegvris reJimTan erTad, erToblivi moT-xovna asrulebs.

mesame, roca saxelmwifo da-begvris arsebul saSualo saga-dasaxado ganakveTs stabilur mdgomareobaSi inarCunebs, maSin fasebis donis yovel axal wo-

nasworul mniSvnelobas Tavisi optimaluri sagadasaxado ganak-veTi Seesabameba da erToblivi moTxovnis garkveul sazRvrebSi cvlilebas Tan axlavs wonaswor-uli da optimaluri sagadasaxado ganakveTebis daaxloebis procesi. aqedan mniSvnelovani daskvnis ga-keTebaa SesaZlebeli, kerZod is, rom saxelmwifo naklebad unda cdilobdes sagadasaxado ganak-veTis cvlilebiT ekonomikis re-gulirebas. roca ekonomikas gada-saxadis cvlilebiT `anerviuleb~, cudi Sedegi miiReba, rac ar unda keTili survili gamoZravebdes.

wigni mecnier-ekonomistebisa da praqtikuli muSakebisTvis, ekonomikuri profilis umaRlesi saswavleblis akademiuri perso-nalisa da studentebisaTvis aris gankuTvnili. igi sainteresoa ekonomikuri kanonzomierebebiT dainteresebul mkiTxvelTa far-To wrisTvisac. wignis SeZenis msurvelebma garkveuli informa-cia SegiZliaT Semdeg misamarTze miiRoT: http://www.amazon.com/Laffer-Keynesian-Synthesis-macroeconomic-equilibrium-Perspectives/dp/162948668X

lafer-keinzianuri sinTezi da makroekonomikuri wonasworoba

wignis Taro

pozicia

Page 16: studentTa kritikuli azrovneba reqtorma waaxalisa2162...sajaro leqcia: `ukraina dRes~ ..... 13 me-2 gverdze a xali saswavlo wlis dawyebis pirvelsave dRes reqtorisgan studentebisTvis

newspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

Tbilisis universiteti

16pirveli qarTul-osuri namuSevari

2008 wlis Semdeg

miiReT monawileoba axal

satelevizio proeqtSi _

`universiteti~, romelic

sazogadoebrivi mauwyeblis meore arxis eTerSi gava

yovel SabaTs5 saaTze

Tsu-is maro maya-Svilis saxelo-bis auditoriaSi

gaimarTa qarTul-osuri samoqalaqo forumis proeqtis - `axalgazrdu-li samSvidobo eqspresis~ monawile axalgazrdebis Sexvedra Tsu-is stu-dentebTan, sadac aseve moewyo qarTveli da osi reJisorebis: Toma Cage-liSvilisa da zurab ta-vasievis mier gadaRebuli erToblivi dokumenturi filmis _ `omis nakvale-vi~ Cveneba.

`2008 wels ruseT-sa-qarTvelos omma ori mego-bari erTmaneTs daaSora. isini barikadebis sxva-dasxva mxares ibrZodnen. Semdeg maTi gzebi gaiyara

_ swored am ori megobris urTierTobis fonze vi-Tardeba movlenebi do-kumentur filmSi `omis nakvalevi~.…

gadatanili omis mi-uxedavad, megobrebi cdi-loben _ erTmaneTisken mi-mavali gzebi isev moZebnon. mixeil tabataZe TbilisSi agrZelebs cxovrebas, ro-gorc devnili, meore _ Temur cxovrebovi ki cxin-valSi, sakuTar saxlSia. ramdenime wlis Semdeg isi-ni sxva TanamebrZolebTan erTad stambolSi xvdebian erTmaneTs...

`CemTvis amJamad yve-laze didi problema megobrebis dacvaa! mar-Talia, gansxvavebuli po-litikuri Sexedulebebi

gvaqvs, magram aman mego-brobaSi xeli ar unda Seg-viSalos. omis Sedegad me Zma davmarxe, miSam _ qa-liSvili. Znelia am Temaze saubari, magram yvelaferi dakarguli araa. aRdgomas Tqveni soflis eklesia-Si SeviareT. gamaoca iman, rom eklesia movlilia. ar vici vin, magram viRac uv-lis Tqvens eklesias“, _ eubneba megobars Temur cxovrebovi, romelmac megobars Tavis sofelSi aRebuli wyaros wyali Ca-moutana.

`omma marTlac Rrma kvali daaCnia adamianebis cxovrebas, magram mego-brobis ganadgureba ver SeZlo _ swored am faqts exmaureba es filmic, ro-

melic pirveli qarTul-osuri namuSevaria 2008 wlis Semdeg. aq aris aris politika, aq aris adami-anoba da humanizmi, risi Cvenebac axalgazrdebisT-vis gvindoda. umjobesi iqneba meti CarTuloba rogorc erovnebiT qarT-velTa, ise osi xalxis mx-ridanac. barierebi unda daingres, rac am proeqtis mizans warmoadgens~, _ aRniSna Toma CageliSvil-

ma filmis Cvenebaze.reJisoris informaci-

iT, gadaRebebi TbilisSi, stambolsa da cxinval-Si mimdinareobda. filmi `omis nakvalevi~ proeqt `eqskombatantebi ara Za-ladobisTvis~ fargleb-Sia momzadebuli, romlis mxardamWeria evrokavSi-risa da gaeros ganviTa-rebis programa. proeqti arasamTavrobo organiza-cia `momavlis cxinvalma~

ganaxorciela da qarTu-li da osuri mxareebis Ta-namSromlobiT momzadda.

`es aris Cveni gzavnili axalgazrdebisadmi imis niSnad, rom SeuZlebelia am konfliqtis mogvare-ba, Tu ar iqneba ndoba da siyvaruli erTmaneTis mimarT~, _ ganacxada Ro-nisZiebis organizatorma Temur arboliSvilma.

filmis Cvenebis Semdeg moewyo diskusia qarTul-osuri urTierTobebisa da arsebuli konfliqtis Sesaxeb.

moamzadaSurTxia beroSvilma

Tsu-is gazeT `Tbilisis universitetis~ redaq-ciasTan arsebuli SemoqmedebiTi jgufi iwyebs axal satelevizio gadacemaze _ `universiteti~ muSaobas, romelic, Tsu-is reqtors vladimer papavasa da sazo-gadoebrivi mauwyeblis generalur direqtors giorgi baraTaSvils Soris gaformebuli urTierTTanamSrom-lobis memorandumis Tanaxmad, gava sazogadoebrivi mauwyeblis meore arxis eTerSi yovel SabaTs 5 saaTze 12 aprilidan.

proeqtis mizania: ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis wiaRSi mniSvne-lovani siaxleebisa da movlenebis gaSuqeba; warmate-bul mecnierTa, mkvlevarTa da doqtorantTa saqmi-anobis warmoCena; saiubileo RonisZiebebis gaSuqeba; saintereso samecniero gamokvlevebisa da aRmoCenebis popularizacia; sazogadoebisTvis mtkivneul pro-blemebze (socialuri-ekonomikuri-politikuri-kul-turuli) kvalificiur profesor-eqspertTa da stu-dentTa mosazrebebis warmoCena universitetis saxe-liT; studenturi cxovrebis _ miRwevebis, iniciative-bis, studenturi proeqtebis, studentTa gansakuTre-buli unar-Cvevebis warmoCena-gaSuqeba; universitetis damaarsebelTa, samecniero skolebis fuZemdebelTa, Rvawlmosil profesorTa axali kuTxiT warmoCena, maTi cxovrebis aqamde ucnobi detalebis sazogadoe-bisTvis gacnoba; sauniversiteto cxovrebasTan da moRvaweobasTan dakavSirebuli istoriuli movlene-bis gaSuqeba.

cnobisTvis: gadacema moicavs Semdeg rubrikebs: rubrikiT `universitetis qronika~ sazogadoeba gaecnoba Tbilisis saxelmwifo universitetSi mim-dinare mniSvnelovani siaxleebisa da RonisZiebebis Sesaxeb informacias (brifingebi, oficialuri Sex-vedrebi, sxdomebi, sajaro leqciebi, konkursebi, konferenciebi, seminarebi, iubileebi, studenturi aqtivobebi, RonisZiebebi da a.S). gadacemis mTavar Temad SeirCeva kviris manZilze aqtualuri Tema an universitetis masStabiT, an ga-naTlebisa da mecnierebis sferoSi an qveynis masSta-biT saWirboroto sakiTxze, romelzec sauniversite-to sazogadoebis poziciebis warmoCenaa saintereso. rubrikiT `stud-etiki~ sazogadoeba gaecnoba studentur aqtivobebsa da studentur cxovrebas; rubrikiT `inteleqtualTa banki~ sazogadoeba gaecnoba mecnier-mkvlevarTa moRvaweobis Sede-gebs, rac gulisxmobs mecnierTa warmoCenasa da samecniero kvlevebis, naSromebisa da aRmoCenebis popularizacias, maTi praqtikaSi danergvisa da ga-moyenebis perspeqtivebis gacnobas.

rubrikiT `Tsu-metri“ sazogadoeba gaecnoba universitetis damaarseblebis, samecniero skole-bis fuZemdeblebis, Rvawlmosili mecnierebisa da Tsu-is kursdamTavrebulebis Rvawlsa da miRwevebs (moRvaweoba, pirovnuli Strixebi, Sefasebebi, mo-gonebebi da a.S.)

profesor-maswavleblebisa da studentebis proeqt-Si monawileobis mizniT 12 aprilidan amoqmeddeba ga-dacema `universitetis~ gverdi socialur qselSi _ `feisbuqi~, sadac sauniversiteto sazogadoebis yvela wevrs SeeZleba sakuTari mosazrebebisa da winadadebe-bis miwodeba mxolod gadacemasTan dakavSirebiT.

SemoqmedebiTi jgufi, aseve, awarmoebs saintereso biografiis mqone profesor-maswavlebelTa Sesaxeb mi-ni-filmebis gadaRebas, romelTa gaSvebac fakultetis profesorTa saiubileo an saimijo RonisZiebebze iqne-ba SesaZlebeli garda imisa, rom es filmebi gava meore arxis eTerSi gadacemis egidiT.

informacia da winadadebebi SegiZliaTmogvawodoT misamarTze [email protected].

`omma marTlac Rrma kvali daaCnia adamianebis cxovrebas, magram me-gobrobis ganadgureba ver SeZlo _ swored am faqts exmaureba es fil-mic, romelic pirveli qarTul-osuri namuSevaria 2008 wlis Semdeg~.

www.tsu.getsunewspaper @ tsu.ge

ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ

ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ

×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ

ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À

nino kakulia

maia toraZe

manana jurxaZe

ana bolqvaZe

zaza gulaSvili

ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ: ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ

ÂÀÌÆ. 11À

ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:rismag gordeziani, iago kaWkaWiSvili,

nodar xaduri, elene xarabaZe,manana SamiliSvili, Temur

nadareiSvili, lado minaSvili, moris SalikaSvili, nino CixlaZe, diana

ZiZiguri, arsen gvenetaZe, paata turava

(Tsu-is me-3

korpusi)

[email protected]

2 22 36 62

tsunewspaper @ tsu.ge