Solucións Caderno de Mitoloxía. 2ª Avaliación

8/7/2019 Solucins Caderno de Mitoloxa. 2 Avaliacin

1/40

CADERNO DE MITOLOXAIES DE MELIDE. DPTO DE GREGO

CULTURA CLSICA. 2 CICLO DE ESO

ALUMN@:


2/40

Mitoloxa Px. 2

CONCEPTO DE MITO

Que para ti un mito?

Observa as seguintes fotografas de personaxes famosos e escribe o seu nomedebaixo, se o sabes, e a que se dedican ou dedicaron. A cales deles considerasmitos e por que?

Definicin de mito e mitoloxa clsica

Cal era a funcin do mito clsico?

Relato lendario que ten como protagonistas a deuses e heroes e/ou outros elementos fantsticos. Amitoloxa clsica o conxunto ede mitos ou lendas realitavas a Grecia e Roma.

A funcin do mito clsico era explicar o mundo de xeito alegrico e non racional, cando o coecementocientfico non atopaba explicacins racionais. Os mitos clsicos explicaban a orixe do mundo, a orixe

dos homes, fenmenos da natureza, perodos lonxanos e descoecidos da propia historia grega eromana e, sobre todo, o comportamento humano.A mitoloxa clsica tamn pode considerarse coma unha forma potica de entender o mundo.


3/40

Mitoloxa Px. 3

Le con atencin os seguintes textos extrahdos da Cosmogona, obra do poetagrego Hesodo (s. VII a.C.), que tratan da orixe do mundo segundo a mitoloxagrega

O primeiro que existiu foi o Caos1 .Despois Xea, a Terra, sede sempre de todos osinmortais que habitan o nevado cumio do Olimpo,e o tenebroso Trtaro2 al nas profundidadesda Terra. Por ltimo naceu Eros, o mis fermosoentre os deuses inmortais, que afrouxa os membrose engaiola o corazn e a vontade de todos osdeuses e todos os homes.

Do Caos naceron rebo3 e a negra Noite,e da Noite naceron sa vez o ter4 e o Da.

Xea xerou en primeiro lugar estreladoUrano coas sas mesmas proporcins, para que a

cubrira por todas partes e fora unha sede felizpara os deuses. Tamn deu a luz s grandesMontaas, pracenteiras moradas das deusas, asNinfas que habitan as montaas cheas desendeiros. Ela xerou tamn estril mar deaxitadas ondas, o Ponto5 , sen ter relacin convarn.

Logo Xea uniuse a Urano e deu a luz aOcano6 de profundos remuos, a Ceo, Crio,Hiperin, Xapeto, Tea, Rea, Temis, Mnemosine,Febe de dourada coroa e a amable Tetis. Despoisdeles naceu o mis novo, Cronos, de mente

retorcida, o mis terrible dos fillos e concibiuodio contra o seu vigoroso pai.Deu a luz, ademais s cclopes, de corazn

soberbio [...]. Estes eran en todo semellantes sdeuses, pero no medio da fronte tian un so olloredondo. Vigor, forza e enxeo haba nas sasobras.

Anda de Xea e Urano naceron outros tresfillos, poderosos e fortes: Coto, Briareo e Xixes,fillos cheos de soberbia.Dos seus ombreiros saanimpetuosos cen terriblesbrazos e cada un cincuentacabezas lle nacan dosombros, sobre os membrosrobustos. Unha forzainesgotable e poderosahaba na sa corpulentafigura.

En efecto, cantosnacan de Xea e Urano,fillos formidables, an sendoodiados polo seu pai dendeo principio. E a medida quean nacendo, aos ocultando

a todos no seno de Xea e nonos deixaba sar luz. EUrano compracase na samalvada accin. A inmensa

Xea no seu interior xema e sentndose cheameditou unha enganosa e cruel artimaa. Forxouunha fouce enorme e deu instruccins seus fillose dxolles animndoos, anque aflixida no seucorazn:

Fillos meus e dun pai malvado! Sequeredes obedecerme, vingarmonos da cruelaldraxe do voso pai; pois foi o primeiro en matinarinfames accins.

As dixo e apoderouse de todos o medo eningn falou. So despois, o gran Cronos, de menteretorcida cobrou nimo e respondeulle sa naicon estas palabras:

Nai, eu podera encargarme destaencomenda xa que nada me importa do noso paide nome funesto, pois el foi o primeiro en matinarobras indignas.

As falou e a enorme Xea alegrouse moitono seu corazn. Colocou a seu fillo en ocultaemboscada. Puxo nas sas mans a afiada fouce einstruno en todo o engano. Chegou o poderosoUrano traendo con el a noite, estendeuse en torno Terra, desexoso de amor, e cubriuna porcompleto. O fillo dende o escondedoiro

alcanzouno coa man esquerda, coa dereita colleua enorme e afiada fouce e nun instante cortou osxenitais do seu pai e arroxounos tras de si paraque se dispersasen. Aqueles non escaparoninutilmente da sa man. Pois unhas cantas gotasde sangue pingaron e todas as recibiu Xea e notranscurso deu a luz s poderosas Erinias7 e scorpulentos xigantes que resplandecen coas sasarmas [...]

En canto s xenitais, tanpronto como os cortou co aceiroe botounos lonxe da terra firme,

ponto batido polas ondas, foronmoito tempo transportados polomar.

En torno, unha brancaespuma saa da pel inmortal. Enmedio dela formouse unhadoncela. Primeiro acercouse divina Citera8 e dende aldirixiuse a Chipre rodeada deondas. De al sau a terra avenerable e fermosa deusa, e opaso dos seus pes delicados amedrando a herba. A ela os homes

e os deuses chmana Afrodita,porque naceu da escuma, eCiterea, porque primeiro dirixiusea Citera.

1. COSMOGONA: A ORIXE DO MUNDO


4/40

Mitoloxa Px. 4

O reinado de CronosRea, cativada por Crono, deu a luz ilustres

fillos: Hestia, Demter, Hera de douradassandalias, o poderoso Hades que ten as sasmoradas baixo terra e pose uncorazn implacable, o resoantePosidn e o prudente Zeus, pai de

deuses e homes, que co seu tronofai fai tremer a espaciosa terra.A estes tragbaos Crono

tan pronto saan do ventre da sanai, pois saba que, anda que foseforte estballe destinadosucumbir a mans do seu propiofillo. As devoraba s seus fillos eRea tia unha dor infinita.

Pero cando estaba a puntode dar a luz a Zeus, suplicou sseus pais, Xea e o estrelado Urano,

que prepararan un plan para quepuidera dar a luz a escondidas evingarse de Crono.

Eles environa a Creta etan pronto como deu a luz, Reaescondeu a Zeus nunha cavernainaccesible nas entraas da divinaterra. Despois de envolver unhagran pedra en cueiros, dullela soberanoUrnida9 , primeiro rei dos deuses. El colleuna coassas mans e comeuna, infeliz!, sen decatarse quedeixaba seu fillo sen dano e que pronto,vencndoo coa sa forza e as sas mans, a a

despoxalo do poder e reinar entre os inmortais.Pasado un tempo, Zeus medrourapidamente e mediante o engano e a forza fixovomitar a Cronos a sa prole10 . Primeiro vomitou apedra, o ltimo que engulira. Zeus fixouna nasagrada Pitia, nos vales pe do Parnaso,monumento para a posteridade, marabilla para oshomes mortais.

TitanomaquiaLogo liberou das dolorosas cadeas os

irmns do seu pai, s Hecatonquiros e Cclopes, a

quen seu pai encadeara na sa tolemia.Os Hecatonquiros, Cclopes, Zeus e osseus irmns declarronlle a guerra a Cronos e sseus irmns, os Titns11 . Os Cclopes dronlle aZeus o lstrego e o raio, a Posidn o tridente e aHades o casco que o faca invisible. OsHecatonquiros coas sas trescentas mansarroxaban enormes rocas contra os Titns. Avictoria para os olmpicos non tardou en chegar eZeus converteuse no novo rei da xeracin dosdeuses. Crono e os seus irmns foron encadeadose arroxados Trtaro, baixo a vixilancia dos

Hecatonquiros.

XigantomaquiaXea, que va con desgusto o castigo

imposto por Zeus s Titns, incitou s Xigantespara que se rebelasen contra os deuses. Os

xigantes eran seres enormes con granforza, con cen cabezas de serpespor cabelos e cola de dragn.

Atacaron s deuses con fachosprendidos, chuvia de rochas erbores ardendo. A terra resoouhorriblemente, o ancho ceo arriba, oponto, as correntes do Ocano e asprofundidades da terra. O altoOlimpo trema baixo os seus inmortaispes, cando os Xigantes se levantabane a terra xema.

Combateron Posidn , Apolo,Hefesto, Dioniso e, sobre todo,Atenea. Esta, nada mis nacer armada

da cabeza do seu pai Zeus, matou oxigante Palante e combateu lado doseu pai Zeus. Como as Moiras12prediciran que s gaaran osOlmpicos se un mortal se lles una naloita, unuselles Heracles e un trasoutro os xigantes caeron derrotados.

A creacin dos homesHoubo un tempo no que s existan deuses

inmortais e ningn mortal poboaba a terra. Entnpensaron os deuses en crear seres que a poboaran.

Zeus encargou os fillos do Titn Xapeto, astuto Prometeo e torpe Epimeteo, que crearancriaturas terreais dotadas de gracia e forza.Prometo moldeou s homes de barro. Epimeteorogou seu irmn que lle permitise facer o reparto.Deste xeito doou a beleza a un animal, a outro apotencia, a outro fxoo pequeno, pero veloz, aoutro grande e a outro sagaz. Pero non sendo tansabio coma o Prometeo, ofreceu todos os donspara os animais, deixando s homes para o final.En consecuencia o home quedou un, indefenso esen arma algunha.

PrometeoPrometeo, o amigo do home, vendo ainxustiza cometida, pediu a deusa Atenea que llesinsuflase a vida e a sabedora e entregou homea lxica.

Prometeo, ademais, roubou o lume do raiode Zeus para favorecer s mortais, polo que Zeus,temendo que con tantos dons os humanos foransuperiores s deuses, castigouno severamenteencadendoo a unha rocha do Cacaso, dondetodas as mas chegaba un aguia que lle roa ofgado. Pola noite medrballe o fgado de novo e

o da seguinte a aguia volva a cumprir coa sacruel tarefa. Trinta anos mis tarde Heraclesliberou a Prometeo deste suplicio.


5/40

Mitoloxa Px. 5

A creacin da mullerPero Zeus decidiu tamn castigar os

mortais a cambio do lume. Pois o ilustre Patexo13modelou con terra unha imaxe parecida a unhacasta doncela por vontade do Crnida.14 Atenea,de ollos de curuxa, colocoulle un ceidor eadornouna cun manto de resplandecente

brancura; e lle puxo na cabeza un veloartisticamente labrado coas sas mans, unhamarabilla de ver. Na sa cabeza, o ilustreHefesto puxo unha coroa de ouro que el mesmoforxara, para agradar seu pai Zeus.

Logo levouna a donde estaban os outrosdeuses e homes e un estupor apoderouse delescando viron o profundo engano destinado shomes. Pois dela descende a funesta liaxe dasmulleres, gran desgracia para los mortais. Cadaun dos deuses outorgoulle unha gracia, polo querecibiu o nome de Pandora, que significa todos

os dons; anque Hermes outorgoulle a mentira eo carcter voluble.Zeus ordenou a Hermes que a levase

como presente a Epimeteo. E anque seu irmnPrometeo lle dixera que nunca aceptase un regalode Zeus, senn que o devolvera de novo paraevitar que fose prexudicial para os homes;Epimeteo aceptouna como muller.Os deuses tamn entregaran unha caixa seladaa Pandora, que non deba abrir se quera que os

homes vivisen felices. Pero, non podendo resistira curiosidade, quitou a tapa e todos males edesgracias para os mortais saron. So quedoudentro a esperanza como consolo para os homes.

NOTAS1 Caos: personificacin do Baleiro que haba nomundo antes da creacin.2 Trtaro: zona por debaixo dos Infernos, ondeestaban os cimentos do universo.3 rebo: as tebras do inferno.4 ter: o ceo superior, onde a luz mis pura. Aqumoraban os deuses.5 Ponto: nome potico do mar.6 Enumeracin dos seis Titns e seis Titnides.7 As Erinias eran as divinidades da maldicin evinganza nos delitos de sangue.8 Citera: Illa sur do Peloponeso, non moi lonxe deCreta.9 Urnida: fillo de Urano, Cronos, neste caso.10 prole: descendencia, fillos11 algns Titns estiveron de parte dos deuses,

como Prometeo, fillo de Xapeto12 Moiras: deusas do destino, As Parcas dosromanos. Para os antigos, o destino estaba por ribados deuses.13 o ilustre Patexo era Hefesto, pois quedou coxocando, nacer, a sa nai Hera o arroxou terra porvelo demasiado feo.14 Crnida: fillo de Cronos. Anque eran seis os fillos, oepteto Crnida case sempre se refire a Zeus.

1. Completa o seguinte cadro xenealxico dos deuses seguindo o texto deHesodo (s. VII a. C.) Xenealoxa dos deuses

------(6 ----- e 6 ----------)

Cronos & Rea

----------Tian 100 brazos

------(tian un so ollo)

----------(Nacidos do sangue da

ferida de Urano)

-------(nacidas do sangue de Urano)

------nacida dos xenitais de Urano

---------nese a Xea

Xea Trtaro rebo Noite

Caos

Urano Montaas Ponto(Mar)

Titns Hecatonquiros Cclopes Xigantes Erinias ou Furias Afrodita

Explica os apartados a), b), c), d) e e) e coas sas imaxes relativos a orixe domundo. Identifica os autores, se posible.

a) Loitas polo poder: Titanomaquia, xigantomaquia.

Eros

Da Noite

Urano, o ceo, non deixa que os Hecatonquiros e Cclopes saian da sa nai, Xea ou a Terra. Xea,desesperada, pide axuda aos seus fillosos Titns. O mis pequeno dos Titns,Cronos, axda sa nai e castra ao seupai. Do sangue da sa ferida nacen osXigantes e as Furias ou Erinias. O seusemen cae no mar e del nace Afrodita, a

deusa do amor. Cronos asume o mando,pero non libera aos Cclopes nin aosHecatonquiros.


6/40

Mitoloxa Px. 6

b) Prometeo e a creacin do home

Cronos casa coa sairm Rea. Un orculodi que Cronos vai serdestronado por undos seus fillos, poloque devora aos fillosque nacen desta

unin: Hades,Poseidn, Hera,Demter e Hestia.

Rea, cansada dabrutalidade do seuhome, engnaocando nace o seufillo pequeno Zeuse dlle unha pedraenvolta en cueiros

para que o coma.Zeus slvase ecrase s agachadasna illa de Creta,nunha cova domonte Dictis. Cando medra, a sa primeira esposae ta Metis, a deusa da intelixencia, dlle unhadroga para que lla dea a Cronos. Cronos vomita apedra que tragara e aos seus fillos sans e salvos.A pedra colocada en Delfos, onde se atopa oorculo de Apolo.

Titanomaquia ou loita de Titns.Zeus libera aos Cclopes e Hecatonquiros, que seunen aos deuses para loitar contra os titns. Gaanos deuses e Zeus manda encerrar aos Titns noTrtaro.

Xigantomaquia ou loita de Xigantes.Os xigantes reblanse contra os deuses. Vencenos deuses coa axuda de Heracles (Hrcules) e

Atenea, a deusa da sabidura e da guerra, fillade Metis e Zeus, que acababa de nacer da cabezado seu pai Zeus.

Zeus ordena a Prometeo, fillo do titn Xapeto,que cree homes e animais. Prometeo, coa axudado seu irmn Epimeteo crea as criaturas terrenais.Epimeteo fai o reparto dos dons ou virtudescomezando polos animais. A un dalle a beleza, aooutro a forza, a outro a velocidade, a outro acapacidade de voar... cando chega ao home xa nonlle quedan dons fsicos para darlle, quedando aso home indefenso. Para compensar esta

inferioridade, Prometeo pdelle deusa Ateneaque lle insulfe a vida e a sabedora ao home, e asa deusa entregou a lxica ao home.

Prometeo, o protectordo home, rouba o lumedo raio de Zeus parafavorecer ahumanidade.Zeus castgao atndooa unha rocha noCucaso, onde unvoitre lle coma asentraas todas asmas e volvanlle amedrar pola noite.Anos mis tardePrometeo serliberado por Heracles.A partir de agoracomezar a Idade deFerro para oshomes, na quecoecern os

males e osufrimento que nontian na anteriorIdade de Ouro


7/40


8/40

Mitoloxa Px. 8

2. Os doce deuses olmpicos

Trata de recoecelose, se posible, identifica as obras de arte que os representan. Completa osseguinte datos:Nome grego e romano, atributos (ou emblema), que protexen ou gobernan, principaiscaractersticas psicolxicas ou fsicas.

________ (grego), ________ (romano) ________ (grego),

________ (romano)Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:

Zeus Xpiter

A Aguia, o raio, o cetro e otrono. o rei dos ceos e a terra,goberna sobre homes edeuses. fillo de Cronos eliberou aos seus irmns queforan tragados polo seu pai.Est casdo coa sa irm Hera,pero ten amores con moitasdeusas e mulleres mortais (e

tamn con algn home!). Para seducir s sasamantes gosta de transformarse. Gstalle celebrarbanquetes cos deuses no Olimpo, a morada dosinmortais.

Hera

XunoO pavo real, a vaca, a coroade raa e o trono (mispequeno que o de Zeus). Estcasada co seu irmn Zeus e a raa dos deuses e homes. tamn a deusa dos matrimoniose a protectora da familia. Estmoi celosa das aventuras queten Zeus con outras mullerese deusas, polo que soe

perseguilas a elas e aos fillosque nacen destas unins ilextimas. Ten dous filloscon Zeus: Ares, Hefesto e das fillas que sondeusas menores, Ilita a deusa dos partos, e Hebe,a deusa da xuventude.

________ (grego),________ (romano)

________ (grego),________ (romano)

Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:

DianaArtemisa

A cerva, o arco, as frechas, ala. a irm xemelga de Apolo,filla de Zeus e Leto. a deusada caza e tamn axuda nospartos. unha deusa virxe,odia aos homes e non consinte

que a desexen. Soe vestir tnica curta porque llegusta correr polos montes acompaada polas sasninfas. s sas frechas atribeselle a morterepentina das mulleres.

ApoloApolo

O arco, as frechas, o loureiro e osol. o irmn xemelgo de Artemisa,fillo de Zeus e Leto. o deus daluz, da adiviacin, da msica e dasartes. Soe rodearse das musas,inspiradoras das artes, no monteParnaso. Aos pes deste monte estDelfos, onde se atopa o seu famoso orculo aoque acodan xentes de todo o mundo antigo apreguntar sobre o futuro. un deus fermoso, delonga cabeleira, pero non ten moito xito coasmulleres. Recibe moitos sobrenomes: Febo (oluminoso), Pitio (venceu serpe Pitn)...

________ (grego),

________ (romano)

________ (grego),

________ (romano)Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:Venus

Afrodita

A cuncha, o cisne, a pomba, a maz. a deusa do amor, da beleza e dasensualidade. Naceu da escuma domar creada ao acer nel o seme deUrano. Segundo outras versins filla de Zeus e Dione. Anda que a deusa mis fermosa, est casadaco deus mis feo, Hefesto, ao que

engana constantemente con numerosos amantes.

Algns dos seus amantes favoritos son Ares, deusda guerra, ou Adonis, un fermoso xoven. Soe iracompaada do seu fillo Eros (ou Cupido, o amor),froito da sa unin con Ares.

Mercurio

Hermes

O caduceo (pao con das serpesenroladas), sombreiro decamiante, tnica curta, s nosnocellos ou sombreiro. o mensaxeiro dos deuses e o deusdos camiantes, gua tamn aosmortos cara o Hades. fillo deZeus e Maia, e o compaeiro favorito do seu paiZeus nas sus aventuras amorosas. tamn o deusdos ladrns, un deus bromista e mentireiro, poloque os homes o van como un deus moi cercano aeles. Tamn inventou instrumentos musicais comoa Lira, que regalou a Apolo.


9/40

Mitoloxa Px. 9

________ (grego),________ (romano)

________ (grego),________ (romano)


PoseidnNeptuno

O tridente, os cabalos, tritnse outros animais e obxectosmarios. fillo de Cronos e

Rea e o deus das augas emares. Provoca terremotossacudindo o seu tridentesobre a terra. Est casado coaninfa maria Anfitrite, pero

tivo aventuras con outras mulleres e ninfas.Atribese o invento do cabalo, que ofreceu cidade de Atenas para conaseguir ser o seu patrn.

AteneaMinerva

A coruxa ou moucho, ocasco, a lanza, o escudo e aGorgona (Medusa).

filla de Zeus e Metis, adeusa da intelixencia. Naceda cabeza do seu pai Zeus, deusa da intelixencia e aguerra. unha deusa virxe e poderosa. a patroade Atenas, despois de vencer ao seu to Poseidnnunha disputa, na que que ofreceu cidade aoliveira. tamn a deusa das tecedeiras. Recibeo sobrenome de Palas.

________ (grego),________ (romano)

________ (grego),________ (romano)


DionisoBaco

A copa de vio, o acio deuvas, a folla de parra, afolla de hedra. fillo deZeus e Semele, unhamortal, pero foi divinizado

polo seu pai. O seu culto comezou en Orientee de al o importaron os gregos. o deus do vio,do teatro, da festa e da troula. Soe andar cungrupo de xente barulleira: as mnades ou bacantes

(as sas sacerdotisas), os stiros (seres metadehome, metade cabra), silenos (vellos borrachos)...Casou con Ariadna, filla do rei Minos abandonadapor Teseo na illa de Naxos.

Ares

Marte

O casco, a espada, a lanza. fillo de Zeus e Hera. o deusda guerra, gstalle o sangue dabatalla e a el se dirixen ossoldados no campo de batallapara que lles infunda valor. mis venerado en Roma que enGrecia. un dos amantes favoritos de Afrodita epai do seu fillo Eros. Namorouse da sacerdotisaromana Rea Silvia, coa que tivo dous fillosxemelgos, Rmulo e Remo, que seran os fundadoresda cidade de Roma.

________ (grego),

________ (romano)

________ (grego),

________ (romano)Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:

Demter

Ceres

As espigas, a fouce, os froitos docampo e a mapoula. filla de Cronos e Rea. a deusa daagricultura e as colleitas. Ten unhafilla co seu irmn Zeus, Persfone,

esposa de Hades. O tempo que Persfone est conella na terra, est contenta e fai que a terraproduza. Cando a sa filla volve con Hades, aterra deixa de producir. No seu honorcelebrbanse cultos mistricos en Eleusis, perto

de Atenas.

Hefesto

Vulcano

Martelo, bigornia, tenaces eferramentas de ferreiro. fillo de Zeus e Hera. oferreiro e artesn dosdeuses. Constre armas paraos heroes e forxa os raios deZeus. Os cclopes axdano nasa fragua, baixo o monte Etna. moi habilidoso,inxeniou unha trampa para pillar in flagranti

sa muller Afrodita co seu amante Ares.


10/40


11/40

Mitoloxa Px. 11

3. Amantes de ZeusZeus era un gran seductor de deusas, mulleres e incluso homes. Para elo gostaba moito de transformarseen animais ou fenmenos atmosfrico. Na seguintes imaxes identifica as sas unins explicando a sametamorfose (transformacin) e a sa descendencia, axudndote das pistas. Identifica algn dosautores das obras, se posible.

Zeus Leto (Latona):

Zeus Alcmena:

Zeus Metis (A Sabidura):

Zeus Eurnome:Zeus Mnemosine (A Memoria):

Zeus Temis (A Xustiza):

Zeus Maia:

Zeus

Semele Zeus

Zeus, transformadoen nboa

Sinala a descendencia destas unins:

Zeus, coa aguia,

seducindo aHera, co pavoreal. Eros,detrs axuda sa unin. Zeusseduciu a heratransformadoen cuco. Destaunin naceron os

deuses Ares e Hefesto e as deusas menores Hebe(deusa da xuventude) e Ilita (deusa dos partos)

Zeus, transformado en touro,raptando princesa feniciaEuropa. Lvaa no seu lombodende Fenicia ata a illa deCreta, onde se une a ela. Destaunin nacen Minos, Sarpedne Radamantis. Europa casou corei de Creta, Asterin, queadoptou aos fillos de Zeus. morte de Asterin, Minosreinou en Creta, convertndosenun rei lendario.

Zeus nese mortalSemele, filla de Cadmo, reide Tebas. Semele, incitadapor Hera, pdelle a Zeusque se lle amose con todoo seu podero e morrefulminada por un dos seusraios. Semele estabaembarzada de Dioniso,Zeus colle o feto einsetao no seu muslo ataque eest listo para nacer.Zeus concdelle a Dioniso

a categora de deus.

Zeus, transformado enaguia rapta aGanimedes, un rapaz moifermoso, para que llefaga de copeiro noOlimpo, servndolle aosdeuses as sa bebidasfavoritas: o nctar, quelles da a eternaxuventude e a ambrosa,que lles da ainmortalidade.

Zeus seduce a o, princesa de Argos,transformado en nboa. Para protexer sa amada dos celos de Hera, Zeustransforma a o en vaca. Heradescbreo e manda ao xigante Argos,que ten cen ollos, a vixilala. Hermes,por encargo de Zeus, conssigue matara Argos,durmndoo primeiro coa safrauta. Hera, entn enva un tabao quepica a o e tolaa. o, entolecida, cruza

Grecia, Asia e chega a Exipto, onderecobra a sa forma orixinal e da luz apafo, fruto da sa unin con Zeus.

Zeus seduce a Dnae,filla de Acriso, rei deArgos, convertido enchuvia de ouro. Dnae,fora encerrdda polo seupai nunha torre, paraevitar que tivese fillose se cumplise un orculo,que deca que Acrisio aser morto polo seu neto.Da sa unin con Zeus,nace Perseo. Acriso, ao descubrilo, mete nunha arca aDnae e o seu fillo e btaos ao mar. Coa axuda de Zeus,Dnae e Perseo slvanse. Perseo converisase nun heroematando Medusa e matar accidentalmente ao seuav nunha competicin deportiva.

Zeus, transformado en cisne,seduce a Leda, esposa deTndaro rei de Esparta.Desta unin nacen catrofillos en dous ovos. Nun ovoestn os fillos de Zeus,Helena e Plux, e no outroos fillos de Tndaro,Clitemnestra e Cstor. osrapaces denominronse OsDioscuros (fillos de Zeus,en grego). Helena foi amuller mis fermosa do

mundo e provocou a guerra de Troia.

Atenea

As Moiras ouParcas e As Horas

As NoveMusas

As Crites ou Gracias

Apolo e Artemisa

Hermes

Heracles ou Hrcules


12/40

Mitoloxa Px. 12

4.Divinidades menores e seres mticos.Identifcaas e di de que se ocupan.Indica os autores das obras, se posible.

As_________ ou Gracias

As _____ ou Parcas

______ ou ______(nome grego e romano)

As nove musas

Hestia ou _____ (nome grego e romano)

_________ ou FuriasEriniasNacidas dosangue de

Urano candofoi castrado .Son asp r i m i t i v a sdeusas davinganza quenon recoecena autoridadedos deuses.

Levan ltigos e fachos e teen serpes nos cabelos.Perseguen aos asasinos, especialmente aosparricidas, torturndoos e tolendoos.

Moiras

Fillas de Zeus e Temis, a Xustiza. Son asencargadas do destino dos humanos.Represntanse como tres Fiandeiras que tecen ofo da vida. Son inflexibles e estn tamn por ribados deuses.

Crites

Son fillas de Zeus e Eurnome. Son as deusas daharmona e da beleza. Espallan a alegra polanatureza. Represntase espidas, collidas polosombreiros e en tres perspectivas diferentes.

Fillas de Zeus e Mnemosine, Titnidepersonificacin da memoria. As Musas son noveirms inspiradoras das artes. Inspiran tamn aosreis a xustiza e leis. Soen acompaar ao deusApolo no montes Parnaso ou Helicn erepresntanse collidas das mans.

Eros CupidoSegundo Hesodoxurde do Caos, peroms frecuentemente selle considera fillo deAres e Afrodita. odeus do amor e dapaixn. Soe apareceracompaando sanai, tamn deusa doamor. Represntasecoma un neno ou mozoespido, con s (voa deuns a outros) e cun

arco e frechas coasque fire de amor. Tivo amores con Psiqu, a mente

Filla de Cronos e Rea, irmde Zeus, Posidn, hades,Demter e Hera. Era unhadeusa virxe, protectora dofogar. En Grecia venerbasenos fogares, pero en Romatia importantes templos,atentidos por sacerdotisas,chamadas Vestais, quedeban ser virxes durante oseu sacerdocio.

Vesta


13/40

Mitoloxa Px. 13

Pan Stiros ou________

Ninfas Centauros

Quimera Pegaso

Deus dos pastores erebaos, fillo deHermes e Drope. Andaque era simptico, eraun deus feo quecausaba medo(pnico) aos que ovan. Ten ascaracterstica dunstiro: metade home,metade cabra. Soaformar parte do squitodo deus dioniso. Soerepresentarse cunhasiringa ou frata decanas, tamn chamada

frauta de Pan. Son emblemas seus tamn o caxatode pastor a coroa ou ramo de pieiro.

Faunos

Xenios dan a t u r e z arepresentadoscoma seresh b r i d o s ,metade cabra,metade home.As vecesrepresntansecon cola decabalo. Soenacompaar aodeus Dioniso,gustnlles a troula, o vio e as mulleres. Perseguenas ninfas e as mnades, sacerdotisas de Dioniso.

Espritos femininosou divindades dan a t u r e z a ,consideradas fillasde Zeus. Hai ninfasdos ros, Niades, domar, Neridas, das r b o r e s ,Hamadrades, doocnao, Ocenides...

Personifican a graciae a fecundidade.Soen habitar engrutas e forman partedo squito dalgunha

deusas, como Artemisa. Con frecuencia sonamantes de deuses e heroes.

Sers hbridos,m e t a d ehomes ,metadecabalos. Son fillosde Nfele e Ixine viven nasmontaas deTesalia. Polo xeralson seres salvaxesque viven sin leis,

a excepcin deFolo e Quirn, queson sabios e teenunha naturezaamable. Quirn educou a heroes coma Xasn,Aquiles, Asclepio ou incluso ao mesmo deus Apolo.Nas metopas do Partenn represntase a loita doscentauros contra os lapitas, un pobo de Tesalia.

Monstro femininocon corpo de len,cabeza de cabrae parte traseirade serpe oudragn. Botabalume pola boca edevoraba osgandos de Licia(Asia Menor). Foimorta polo heroe

Belerofonte a lombos do cabalo alado Pegaso.

C a b a l oalado, fillode Medusad ePose idn .Naceu dopescozo deMedusa aoc o r t a r l l ePerseo ac a b e z a .Axudou a Belerofonte a matar a Quimera.Belerofonte tentou alcanzar o Olimpo a lombosde Pegaso, pero Zeus castigou a sa soberbiaprecipitndoo ao baleiro. Pegaso foi convertidoen constelacin.


14/40

Mitoloxa Px. 14

5. O Hades, o mundo dos infernos.Identifica personaxes, deus que o gobernaba, os castigos mis famosos. Se recoeces o autor dalgunhaimaxe antao.


15/40

Mitoloxa Px. 15

6. a) Resume o rapto de Persfone e explica que pode significar.

b) Coeces algn outro mito relacionado co regreso terra ou resurrecin namitoloxa grega ou noutras mitoloxas ou relixins? Relaciona as explicacins.


16/40

Mitoloxa Px. 16

7. Heracles (Hrcules)Busca algn personaxe bblico que tea semellanzas con el. Describe mediante as imaxes como foi oseu nacemento. Que atributos o caracterizan?. Seguindo as imaxes, indica por que tivo que realizaros doce traballos e menciona os que falten. Como rematou a sa vida.


17/40

Mitoloxa Px. 17

Cando Heracles regresou a Grecia dendeIberia co gando de Xerin fixo unimportante traballo nesta terra cal?

Nesta mesma viaxe, Heracles decidiuregresar polo norte, polas costa de Iberia e aGalia. Segundo a tradicin, nestes lugares

axudou s homes con diferentes construccinsPoderas citar algunha prxima a ns?


18/40

Mitoloxa Px. 18

8. Teseo e o ciclo cretenseExplica a orixe do Minotauro, a famila de Minos, as orixes de Teseo, o papel de Ariadna. Se recoecesalgn autor destas representacins antao.


19/40

Mitoloxa Px. 19

9. OrfeoExplica as principais caractersticas deste heroe diferente: a sas orixes, feitos principais da sa

vida e morte.

Coeces algunha obra musicalrelacionada con este mito?

Completa a historia do ciclo Troaiano co mito de Ddalo e Icaro


20/40

Mitoloxa Px. 20

10. Xasn e os ArgonautasExplica cal era a misin da expedicin Clquide, quen eran os Argonautas e por que se chamaban as, asescenas da viaxe nas imaxes, as fazaas de Xasn, o papel de Medea e a sa relacin con Xasn. Sinala nomapa os puntos de partida e chegada. Se recoeces o autor dalgunha obra antao.


21/40

Mitoloxa Px. 21


22/40

Mitoloxa Px. 22

11. PerseoExplica as sas orixes e nacemento, a misin que tivo que realizar, o encontro con Andrmeda.


23/40

Mitoloxa Px. 23

12. Edipo de TebasExplica o seu nacimento, que orculo pesaba sobre el e se cumpriu ou non. Cal foi o seu final e asorte dos seus fillos.

As seguintes obras dramticas tratan o tema de Edipo e a sa familia. Di quenfoi o seu autor ou autores, e moi brevemente o seu asunto.

Edipo Rei

Edipo en Colono

Antgona

Os sete contra Tebas


24/40

Mitoloxa Px. 24

13. A guerra de Troia:Explica causas e orixe seguindo as imaxes.

Sinala quen eran os Atridas e fai un cadro xenealxico da sa familia.


25/40

Mitoloxa Px. 25

Completa a seguinte tboa colocando na cadro o personaxe que corresponda coas sas caractersticas.Ten en conta que os nomes propios rematados en ida significan Fillo de... (Ex: Crnida, fillo deCronos)Personaxes: Anquises, Nstor, O Gran Aiax , Astianacte, Agamenn, Helena, Ifixenia, Glauco, Odiseo (Ulises),Hcuba, Sarpedn, Menelao, Patroclo, Idomeneo, Andrmaca, Paris, Penlope, Ascanio ou Xulo, O Pequeno Aiax,Eneas, Diomedes, Clitemnestra, Aquiles, Casandra, Helena.

Bandos GREGOS(Europa) TROIANOS(Asia)Outrosnomes

Helenos,Aqueos,Arxivos,Dnaos,Micnicos

Drdanos,Frixios,TeucrosDeuses

partidariosAtenea,Hera Afrodita,Apolo

Heroes Sobrenomes/caract. Heroes Sobrenomes/caract.Atrida,reideMicenassoberanosupremo

reideTroiaesposadeAgamenn esposadePramofilla de Agamennsacrificada

Priamida, sucesor dePramoAtrida,reideEsparta esposadeHctorfermosa esposa deMenelao

fillodeHctorPlida, o dos peslixeiros

raptouaHelenaamigodeAquiles filla de Pramo,

profetisaancinconselleiro AliadodeLiciaTidida licio, enfrontouse a

DiomedesLaertada, famosopolasaintelixencia

Escapou dadestruccin de TroiacaraItalia

esposadeUlises paideEneaso grande, fillo deTelamn

fillodeEneaso pequeno, fillo deOileo

HER

OES/PERSONAXES

ReideCreta

Fai un cadro xenealxico dos membros da familia de Pramo que aparecen nestatboa.


26/40

Mitoloxa Px. 26

A Iladade Homero cntanos feitos xa case final da guerra e cntrase na ira deAquiles. Averigua que lle pasou a este heroe con Agamenn e como influu este incidentena guerra, explicando as imaxes.

Quen era Patroclo e cal foi o seu papel na Ilada? como reaccionou Aquiles ante a

sa morte?. Explica as imaxes.

Explica a infancia e mocidade de Aquiles seguindo as imaxes.


27/40

Mitoloxa Px. 27

Quen era Hctor? Quen era a sa muller? Cal o seu final? Explica as imaxes.


28/40

Mitoloxa Px. 28

Quen era Pramo?Cal foi o seu papel na Ilada? Explica as imaxes.

Explica o final da guerra de Troia e cal foia a sorte dos vencidos. Explica as

imaxes.


29/40

Mitoloxa Px. 29

14. A Odisea: o regreso de UlisesCal era o reino de Ulises e en que situacin estaba desde que el marchara guerra de Troia? Explicaas actitudes da sa muller e fillo seguindo as imaxes.

Fxate no seguinte mapae seguindo as imaxes vaiexplicando o percorridode Ulises e as sasaventuras ata chegar aItaca.


30/40

Mitoloxa Px. 30

Lestrigns (Telpilo)Illa de Eolo


31/40

Mitoloxa Px. 31


32/40

Mitoloxa Px. 32

Cando por fin Odiseo consigue chegar sa patria, e axudado por Atenea para podermatinar un plan de vinganza. Explico, seguindo as imaxes.

O recoecemento. Explica as imaxes

O final. Explica as ilustracins.


33/40

Mitoloxa Px. 33

15. A Eneida: a viaxe de EneasExplica as sas orixes, a sa fuxida de Troia, a sa misin e viaxes.

Encontro con Dido cal era o reino de Dido? Como acabou este romance e que repercusinstivo para os romanos?

Coeces algunha obra musical inspirada nestemito?

Eneas ofrece un sacrificio para dar gracias polasa chegada seu destino Cal era?


34/40

Mitoloxa Px. 34

16. Tenta recoecer as seguintes escenas e/ou personaxes que nelas se representan eexplcaas. Se recoeces o autor, antao.


35/40

Mitoloxa Px. 35

APUNTAMENTOS(Podes repasar aqu os emblemas dos principais deuses olmpicos)


36/40

Mitoloxa Px. 36

APUNTAMENTOS


37/40

Mitoloxa Px. 37

APUNTAMENTOS


38/40

Mitoloxa Px. 38

MAPA DO MUNDO MEDITERRNEO


39/40

Mitoloxa Px. 39

MAPA DA ANTIGA GRECIA


40/40

BIBLIOGRAFA (todos os libros estn na biblioteca do instituto)- Robert Graves, Mitos da Antiga Grecia. ed. Xerais, (Serie Xabarn, n 42), Vigo 1.989- Giovanni Caselli, El viaje de los Argonautas. (Con mapa despregable no interior)- A Biblia (signatura 22)- Diccionarios de Mitoloxa na biblioteca (signatura 292)- Marcia Williams. Los mitos griegos- Marcia Williams La Ilada y la Odisea

- La Caja de Pandora- Coleccin El sendero de los mitos (Mirar cada ttulo concreto)

- Pxinas Web:- http://aspasiamelide.blogspot.com- Presentacins en Power Point:

http://www.slideshare.net/susanalosada- http://www.chironweb.org/

- www.culturaclasica.net- www.artehistoria.com- Los Secretos de Argos:

http://sogradargos.blogspot.com/- Wikipedia

Solucións Caderno de Mitoloxía. 2ª Avaliación

Documents

Transcript of Solucións Caderno de Mitoloxía. 2ª Avaliación