REDES DE COLABORACIÓN PARA EL ÉXITO ESCOLAR: CLAVES PARA UN LIDERAZGO ... · REDES DE...

27
REDES DE COLABORACIÓN PARA EL ÉXITO ESCOLAR: CLAVES PARA UN LIDERAZGO TRANSFORMADOR Dr. Jordi Longás Mayayo Grupo de Investigación PSITIC- Universidad Ramon Llull (Barcelona)

Transcript of REDES DE COLABORACIÓN PARA EL ÉXITO ESCOLAR: CLAVES PARA UN LIDERAZGO ... · REDES DE...

REDESDECOLABORACIÓNPARAELÉXITOESCOLAR:CLAVESPARAUNLIDERAZGO

TRANSFORMADORDr.JordiLongás Mayayo

GrupodeInvestigaciónPSITIC- UniversidadRamon Llull(Barcelona)

ÍNDICE

1. Algunosfundamentosdelparadigma«red»enlaacciónsocioeducativa.

2. Aprendiendodealgunasexperienciasderedessocioeducativas.

3. Principiosparalagestiónyelliderazgoderedes.

1.- Algunosfundamentosdelparadigma«red»enlaacciónsocioeducativa.

Factoresdeéxitoeducativoencontextosdeexclusión.MINECO:EDU2012/39497c04

Factoresrelacionados coneléxito educativo citados enlaliteraturacientífica(91artículos 2000-2015)

Infancia(ysufamilia)

TRABAJO EN RED PARA UN NUEVO MODELO DE ACCIÓN SOCIOEDUCATIVA («un entorno que cuida y acompaña»)

Red:nodos(actores)yconexiones.

Paradigmaredocomprenderlarealidadsocioeducativa«enredada»endiferentesniveles(micro-meso):profesionalesenred,redesdecentros,redesde

gobernanza…

http://www.youtube.com/watch?v=AHd78LQIEcc

2.- Aprendiendodealgunasexperienciasderedessocioeducativas.

a) Planes de «entorno» para la inclusión educativa.

b) Programa CaixaProinfancia de apoyo a la infancia en situación de pobreza.

Mundo Laboral

Educación Infantil

Educación Primaria

Educación Secundaria Obligatòria

Educación Secundàriapost-obligatòria

Sistema educatiu

SUPORT DIRECTE

Espai joveEsports setmanals; torneigs esportius; tallers esportius Com t’ ho fas de nit?Tallers promoció salutSessions de vídeoEspai creatiuConnexió a internet, punt de trobada, Viu l’ estiuEducació de carrer i de pati

Salut Circuït atenció joves consumidors droga

Salut Programa Primària hàbits saludables Programa secundària (drogues, alimentació, sexualitat)

Educació Escola Adults Natura Beques escolarització Teatre escolar

Educació Escola de música Escola de dansa

Benestar social Centres oberts Casals d´estiu Serveis socials Joves acollidors Portes obertes centres oberts (immigració) Servei mediació Espai familiar Psicòloga municipal

Benestar social Programa intermunicipal immigracióEducació valors/ resolució conflictes Ludoètnia

Promoció econòmica Plans de transició treball Formació ocupacional Formació contínua Activitats foment ocupació Orientació laboral

Espai joveAula estudiPunt assessoramentlaboral i acadèmicRecolzament acadèmicAtenció a la diversitatExpulsatsOrientació laboral i acadèmica ( IES Euclides)

SUPORT INDIRECTE

SALUD SISTEMA EDUCATIVO

SERVI-CIOS SOCIALES

JUVENTUD TRABAJOAPOYO DIRECTO

SISTEMA EDUCATIVO

SALUD EDUCA-CIÓN FUERA DE LA ESCUELA

SERVI-CIOS SOCIALES

JUVENTUD

APOYO INDIRECTO

MESA DE INFANCIA O MESA SOCIOEDUCATIVA/

PLENARIA

Comisión 1 Comisión 2 Comisión 3 Comisión 4

Comisión operativa/ secretaría técnica

A) Reconocimiento B) Análisis necesidades

C) Coordinación/ optimización de recursosB)Nuevos proyectos

GOBERNANZA SOCIOEDUCATIVA

GENERACIÓN DE CAPITAL SOCIAL

30.000hab.,áreametropolitanaBCN) afavordeléxitoeducativo.hab.,áreametropolitanaBCN) afavordeléxitoeducativo.Año2000:DispositivoTET/Año2008:PlandeEntorno

a) Gruposdeestudioasistido:250-300al./cursob) Módulosescolarizacióncompartida:30al./cursoc) Plandedinámicaeducativa:80actividadescomplementariasd) ProyectosdeAprendizajeServicioe) Jornadasintercambiodebuenasprácticasinclusivasf) CoordinaciónTransiciónPrimaria-Secundariag) DispositivoTransiciónEscuelaTrabajoh) Planlocaldeabsentismoi) Comisionessocialesestables

RED SOCIOEDUCATIVA LOCAL de Sant Vicenç dels Horts.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%M

edia

2000

-04

2005

-200

620

06-2

007

2007

-200

820

08-2

009

2009

-201

020

10-2

011

2011

-201

220

12-2

013

2013

-201

420

14-2

015

Med

ia 20

05-1

4

Nocontinuación

Repetición

Acreditación

Resultados de final de 4º de ESO (%)

Distribución lineal del % de participantes que promocionan 4ºESO

1,5% mejora media de acreditaciones por año

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

2005

-2006

2006

-2007

2007

-2008

2008

-2009

2009

-2010

2010

-2011

2011

-2012

2012

-2013

2013

-2014

2014

-2015

Media

No sabe

Desocupación

Trabajo

No reglada

Acceso CF

Orientación abandono escolar al final de ESO.

Presupuestoanual:Total50millones€

713€/año yniño

1.157€/añoyfamilia

Serviciosdirectosaniñosyniñas- Refuerzoeducativo:18.000niños- TiempoLibre:13.500niños- Colonias/campamentos:17.500niños- Atenciónpsicoterapéutica:6.500niños

Apoyodirectoalafamilia- Equipoescolar:28.000ayudas- Alimentación/higieneinfantil:33.000ayudas- Gafasyaudífonos:1.700ayudas- Competenciasparentales:2.000familias.- Terapiafamiliar:2.400familias.- Acciónsocialintensiva:8.000familias

Fondosdeayudadirectosniños.

AsesoramientoyevaluaciónComitéCientífico.

Importegestiónentidades.

Otras(emisióncheques,aplicativoinformático,actividadesymateriales,difusión.

REDES CAIXAPROINFANCIA

19

AcciónSocialcomo“eje”centralparaunaacciónintegral

Acompañamientoyacciónsocioeducativa

Desarrolloplandetrabajo

Saludrelacional

Educaciónfueradelaescuela

Éxitoescolar Apoyoeducativo0-3

Educacióndepadres

- Detección de necesidades- Evaluación preliminar (valoración social y educativa)- Programación del PLAN DE TRABAJO

Modelo(1):clavesdelaacción

Evaluación final

Procesosistemático

Alimentaciónehigiene

Escuela,Salud,Otros

recursosdel

territorio

CAIXAPROINFANCIA

MENORES EN SITUACIÓN DE

VULNERABILIDAD

DE A

Comunidad

ENFOQUE HOLÍSTICO Y PROMOTOR DEL TRABAJO COMUNITARIO

Modelo(2):acción socioeducativaenred

Entidades CaixaProinfancia

Salud

Servicios sociales Escuelas

Niños/as y sus

familias

AUTONOMÍA PERSONAL Y PROCESO DE DESARROLLO

RED LOCAL

Refuerzoescolar,logopedia,apoyopsicopedagógico,psicomotricidad,materialescolar,acompañamientoalaescolaridad...)

Higiene,cuidado,alimentación...

Psicoterapiaindividualyfamiliar,

acompañamientopsicosocial,...

Espaciosfamiliares0-3

Centrosabiertos,coloniasurbanas,campamentos

SaludrelacionalEducaciónparentalEducaciónfueradelaescuela

Saludpersonal Éxitoescolar

0-3años

4- 6años

7- 12años

13- 16años

Programasdeinnovación

hábitossaludyprevención

Talleresfamiliayredes

familiares

P.inno-vación:ocioenfamiliayredesfami-liares

Bilbao- Rekalde

Madrid- Carabanchel- Vallecas- Puente de Vallecas- Usera

Sevilla- Distrito Cerro/Amate- Polígono Sur- Distrito Este /Alcosa /Torreblanca- San Pablo

Las Palmas- Vegueta/Cono Sur- Ciudad Alta

Málaga- Asperones- La Corta- S. Andrés Dos Hermanas/ Ctra, Cádiz

Zaragoza- Arrabal- Utebo- Casco Histórico

Palma de Mallorca- S’ Arenal

Valencia- Benimaclet- Salvador Allende- Malvarrosa- Sant Marcel.lí

Murcia y Lorca- Cabeza de Torres- Santiago y Zaraiche- Santa Maria de Gracia

Santa Cruz de Tenerife- Centro /Gladiolos- Ofra

Algunos resultados

Barcelona- Nou Barris (2)- Sant Martí- Gótico

30 redes con diferente grado de desarrollo

• Reducción abandono escolar en 20 puntos.

• Incremento en 25 puntos la acreditación en secundaria.

• Mejora de la salud relacional en la familia.

3.- Principiosparalagestiónyelliderazgoderedes.

COLABORACIÓN

TRANSVERSALIDAD

CONSTRUCCIÓN DE CONOCIMIENTO

CONFIANZA

SINAPSIS POSITIVAS

CONECTIVIDAD

RECONOCIMIENTO

LOGROS SOCIOEDUCATIVOS

GestiónIntegral

«Principios»paralagestiónderedes.

«Funciones»delliderazgoderedes.COORDINAR

FACILITARCATALIZAR

- Identificar actores e incitarlos- Clarificar roles y procesos- Animar participación e intercambio- Asegurar apoyo político- Orientar a innovación y equilibrar

- Facilitar comunicación (reducir costos transacción)- Cultivar la confianza- Desarrollar marco común de entendimiento- Resolver conflictos- Restar obstáculos a la colaboración

- Construir narrativa (relato)- Ampliar perspectivas (evitar el «túnel»)- Generar apertura y creatividad- Favorecer sinergias y evitar solapamientos- Distribuir rol «embajador»- Legitimar

BIBLIOGRAFÍA

Diaz-Gibson,J.,Longás,J.,Ojando,E.,Prats,MA.YRiera,J.(2016).Alhilodeléxitoeducativo:revisióndefactorespresentesenlaliteraturaenelperíodo2000-2015.Pendientedeedición.Civís,M.yLongás,J.(2015).Lacolaboracióninterinstitucionalcomorespuestaaldesafíodelainclusiónsocioeducativa.Análisisde4experienciasdetrabajoenredanivellocalenCataluña.EducaciónXX1:RevistadelaFacultaddeEducación18(1),213-236.Longás,J.(coord.)(2016).MonográficoRedesTerritorialesdeAcciónSocioeducativa.SIPSPedagogia SocialRevistaInteruniversitaria28.Longás,J.yRiera,J.(2016).ResultadosdelObservatorioTransiciónEscuela-TrabajoymonitoreodelaredSocioeducativadeSant Vicenç dels Horts paraeléxitoescolaryelempoderamientodelosjóvenes.BordónRevistadePedagogía68(4),103-120.

REDES DE COLABORACIÓN PARA EL ÉXITO ESCOLAR: CLAVES PARA UN LIDERAZGO TRANSFORMADOR.Dr. Jordi Longás Mayayo (URL)http://recerca.blanquerna.edu/psitic/