FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

8HASTEKO

ESKEMA

INTERNET

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Edukien eskema

Atomoa

Atomoaren osaera

Bohr-en eredu atomikoa

Gaur egungo eredu atomikoa

Orbital motak

Elektroien kokapena, atomoan

Konfigurazio elektronikoa

Orbitalen energia

Elementuen sistema periodikoa

Taula periodikoa Elementuen propietate periodikoak

Atomoen neurria

Metalak eta ez-metalak

Atomoen batasuna

Atomoen arteko lotura motak

Lotura ionikoak

Lotura kobalenteak

Lotura metalikoak

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Hasteko, behatu eta erantzun IKUSI

Sugarra aztertzeaBunsen metxeroa piztutakoan, urdin bizi-

biziko sugarra lortu behar dugu.

Sugar berdea Sugar laranja Sugar gorria

Eta garra osagai ezberdinez eginiko disoluzio

batekin zipriztintzen badugu?

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Atomoaren osaera

POTASIOA

Zenbaki masikoa

K19

39

Z zenbaki atomikoa

Protoi kopurua

Elektroi kopurua

Neutroi kopurua

19

19

A - Z= 39 - 19 =20

kristala

Atomoa

Nukleoa

Quarkak

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Bohr-en eredu atomikoa

Bohr-en eredu atomikoan elektroiak energia maila zehatz batzuetan biratuz soilik aurki daitezke.

Niels Bohr

Energia lehen mailan bi elektroiegon daitezke gehienez

Energia bigarren mailan 8 elektroi egon daitezke

gehienez.

Energia hirugarren mailan 16 elektroi topatu

ditzakegu gehienez.

Energia laugarren mailan 32 elektroi aurkitu

daitezke gehienez, etab.

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Gaur egungo eredu atomikoa

Edwin Schrödinger

Eredu mekaniko-kuantikoak elektroiak kokapen probable bat hartuz nukleoaren inguruan daudela ezartzen du.

Orbital bat elektroia aurkitzeko probabilitate handia (%90etik gorakoa)

dagoen espazioaren zati bat da.

Bohr-en eredua Eredu mekaniko-kuantikoa

1s

2s

3sr → Nukleora distantzia

Pro

bab

ilita

tea

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Orbital motak

LEHEN MAILA

BIGARREN MAILA

HIRUGARREN MAILA

1s

2s 2p

3d

px py pz

px py pz

dxy dxz dyz dx2-y2 dz2

3p3s

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Konfigurazio elektronikoa

Atomo baten konfigurazio elektronikoa arau batzuk jarraituz lortzen da:

Orbital bakoitzean gehienez 2 elektroi egon daitezke.

Elektroiak energia gutxien duen orbital librea okupatzen doaz.

Energia bereko orbitalak (p o d) betetzen direnean lehenik elektroi bat kokatzen da

oerbital bakoitzean eta gero osatzen doa.

1

2

3

1s 3s2s 3p2p

2s1s 3s 3p2p

2s1s 3s 3p2p

Al13

Si14

P15

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Orbitalen energia

En

erg

ia

1s

2s

3s

2p

4s

3p

6s

5p

4d

5s

4p

3d

7s

6p

5d

4f

7p

6d

5f

7d

6f

7f

Orbitalak osatzeko ordena:Moeller-en diagrama

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Taula periodikoa

Alkalinoak

Lurralkalinoak

Trantsizio-metalak

Halogenoak

Anfigenoak

Gas geldoak

Lantanidoak

Aktinidoak

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Atomoen neurria

Erradio atomikoa: txikitik handira

Err

adio

ato

mik

o

go

rako

rra

H

Li

Na

K

Rb

Cs Ba

Ca

Sr

Mg

Be B C

Al

Ga

In

Tl

Si

Ge

Sn

Pb

N

P

As

Sb

Bi

O

S

Se

Te

Po

F

Cl

Br

I

At

Ne

Ar

Kr

Xe

Rn

He

1 2 17 1816151413

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Metalak eta ez-metalak

Metalak Metaloideak Ez metalak Gas geldoak

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Atomoen arteko lotura motak

LOTURA IONIKOA LOTURA KOBALENTEA LOTURA METALIKOA

Elektroia

Elektroia

Nukleoa Nukleoa

Kloro GasaGatza Urrea

Na Cl

Na+ Cl-

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Lotura ionikoak

Katioiak

Anioiak

Galena: Berun sulfuroa (II). PbS

Kolpea kristal ionikoan Ioiak lekualdatu egiten dira Mota bereko ioiak urrundu egiten dira elkarrengandik

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Lotura kobalenteak

Diamantea

Atomoak

Grafitoa

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Lotura metalikoak

Niobioa (Nb)

Katioiak

Elektroiak

Kolpea kristal metalikoan Elektroi lainoak haustura ekiditen du

IKUSI

FISIKA ETA KIMIKA 4 DBHSistema periodikoa eta lotura

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA INTERNET

Lotura interesgarriak

Elementu kimikoak

SARTU WEBORRI HONETARA

Eredu atomikoak

SARTU WEBORRI HONETARA