Proxecto irradio lingua

25
Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes INDICE 1. XUSTIFICACIÓN DO PROXECTO………………………………………...3 2. OBXECTIVOS A 5. PROPOSTA METODOLÓXICA……………………………………………..7 6. ACTIVIDADES……………………………………………………………….9 7. UTILIZACIÓN DOS RECURSOS EXISTENTES …………………………13 8. NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PROFESORADO………………...14 9. MEDIDAS PARA DIFUNDIR O PROXECTO ENTRE O ALUMNADO, FAMILIAS E COMUNIDADE…………………………………………………14 10. PLAN DE AVALIACIÓN…………………………………………………..15

description

Proxecto de Innovación Educativa en Dinamización Lingüística do Ceip de Barrantes(Tomiño) para o curso 2011/2012.

Transcript of Proxecto irradio lingua

Page 1: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

INDICE

1. XUSTIFICACIÓN DO PROXECTO………………………………………...3

2. OBXECTIVOS A

5. PROPOSTA METODOLÓXICA……………………………………………..7

6. ACTIVIDADES……………………………………………………………….9

7. UTILIZACIÓN DOS RECURSOS EXISTENTES …………………………13

8. NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PROFESORADO………………...14

9. MEDIDAS PARA DIFUNDIR O PROXECTO ENTRE O ALUMNADO,

FAMILIAS E COMUNIDADE…………………………………………………14

10. PLAN DE AVALIACIÓN…………………………………………………..15

Page 2: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

“ Agora tódalas as novidás son por

mapa e agulla, e os pilotos non saen da

coarta levantada, que é como andar con

bastón polas rúas de Basora, e non

atoparás entre os pilotos do Califa de

Bagdad un que seipa navegar por soños

e memorias, e así non logran ver nada

do que hai, do que é miragre e

fermosura dos mares ¡Doado é dicir que

non hai Cotovías!”

Álvaro Cunqueiro, extraído de Se o vello

Sinbad volvese ás illas

1. XUSTIFICACION DO PROXECTO

Afirmaba Berkeley que unha mesa ou un prado só existen nas mentes de quen as está

percibindo, pero esta polémica é allea ás meniñas e meniños que nacen ao mundo e ás

cousas. Entre outras definicións posíbeis, unha lingua acaso sexa iso: un particular

xeito de interpretar a realidade que nos rodea.

Nese longo camiño é a voz, que para os árabes significa indistinta e atinadamente

palabra, discurso e memoria, a que xoga un papel fundamental nesa interpretación que

nenas e nenos comparten na escola; coa voz como palabra, nomean todo aquilo que os

rodea e o descoñecido e abstracto cobra concreción e nome; coa voz como discurso,

elaboran construcións máis complexas coas que afondar máis naquilo que nun comezo

eran entes illados; coa voz como memoria, indagan nas experiencias anteriores e

constrúen un relato ordenado do seu pasado. Tamén, outras voces máis vellas

infórmanos doutros tempos e doutras cousas, de historias remotas e de feitos. Non só

iso: os sentimentos, os soños, ou mesmo os medos e as ledicias traducidos en palabras,

modelan o carácter e a actitude de nenos e nenas diante do mundo e dos demais.

Page 3: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

“Non sei si es amarga ou doce,

voz que escoito e nunca ouvín,

meu sangue non te conoce,

non sei si es comenzo ou fin,

si vés de afora ou de min”

Eduardo Blanco- Amor, extraído do poema A

Voz(De min e da sombra)

A escola debe alimentar a natural querenza da persoa por falar e ser comprendida, e

entendemos que o galego debe ser posto en valor, non só dende a estéril vindicación que

insiste no de sempre(hai moito silencio de máis nalgúns libros, xa sexan en castelán,

galego, chino ou inglés), senón dende propostas esencialmente valiosas e orixinais

dende o punto de vista pedagóxico, con accións educativas que poidan proxectarse cara

a contorna máis inmediata do centro e aínda á de lonxe, podendo perdurar no tempo

como referentes de boas prácticas na aprendizaxe das linguas. Igualmente,

consideramos que unha potenciación efectiva do uso do galego require tamén a súa

conxugación coas TIC, pois unha lingua precisa hoxe do vehículo das novas

tecnoloxías para garantir a súa pervivencia entre as futuras xeracións.

Se ben é verdade que o eido rural é un dos grandes capitais económicos e socioculturais

de Galicia, as TIC posúen tamén un valor engadido para calquera comunidade

sociolingüística, pois constitúen unha ferramenta importante para evitar a fenda dixital

no contexto da chamada sociedade da información, entre os grandes núcleos de

poboación e as vilas e aldeas do rural.

A situación sociolingüística do Ceip de Barrantes(Tomiño- Pontevedra), definida na

planificación sociolingüística do centro, amosa un uso maioritario do galego, ben entre

as familias, profesorado e alumnado, se ben no tocante ao alumnado existe marxe para

incrementar

Page 4: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

“ O verdadeiro heroísmo está en transformar os desexos en

realidades e as ideas en feitos”

Castelao

o seu uso habitual. Igualmente, entre as familias, observamos un predominio do castelán

nos contextos formais, relegando o galego aos contextos informais ou familiares.

Esta situación motívanos a emprender un camiño que afonda no espallamento do galego

e na creación de novos espazos de uso, tentando establecer novas canles de

participación e de intercambio entre os diferentes membros da comunidade educativa de

Barrantes, favorecendo unha apropiación máis consciente e plena do uso do galego por

parte das nenas e nenos, conectándoos coa realidade social e patrimonio cultural da súa

contorna máis próxima.

Neste senso, queremos incorporar, entre outras, as voces de avoas, avós e xente maior

da zona, que supoñen un caudal de experiencias que a escola debe aproveitar,

vinculando o espazo- ámbito co tempo- conciencia, promovendo situacións de ensino-

aprendizaxe do galego contextualizadas e significativas: significación é impacto,

significación é orixinalidade, significación é conciencia.

En último termo, o noso proxecto aposta por unha volta da persoa á natureza, ao seu

goce, coñecemento e coidado, na actual situación de agresión paisaxística e

medioambiental, verbo dos modelos actuais de crecemento e vida en sociedade.

Xustifícase o noso proxecto tamén por entender que só as empresas que comprometen

dalgún xeito a un colectivo pola súa complexidade, son as que poden achegarnos a

Page 5: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

“Non hai mellor norma de conducta

que o coñecemento do pasado”

Polibio

lugares insospeitados e mellorar as cousas. Responsabilidade, desafío e sentido do risco,

para subir os muros dos nosos medos polos chanzos dos nosos soños.

2. OBXECTIVOS

2.1. Obxectivos xerais

Mellorar a competencia lingüística do alumnado.

Achegarnos como comunidade educativa do Ceip de Barrantes á excelencia na

aprendizaxe do galego e no seu uso.

Converter o proxecto Irradio Lingua nun elemento transversal da práctica

educativa do Ceip de Barrantes.

Incorporar o uso da radio e das TIC para promover o galego, a oralidade e a

literatura oral, a literatura, a música e o respeto á natureza, a través de formas

cooperativas de traballo.

Ampliar o radio de influenza da escola no seu contexto social e cultural,

involucrando os diferentes elementos da comunidade educativa, en especial os

maiores.

Transformar dun xeito evidente a práctica educativa.

Page 6: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

2.2. Obxectivos especificos

Concienciar os distintos axentes da comunidade educativa(familias, profesorado,

alumnado, institucións e asociacións do entorno) da importancia do galego, non só

como lingua, senón como riqueza sociocultural que é importante coñecer e

preservar.

Favorecer actitudes positivas, tolerantes e abertas verbo do seu uso.

Implicar especialmente ás familias(maiores e tamén nais e pais), promovendo a súa

participación activa na vida da escola.

Liderar iniciativas e actividades que esperten sentimentos positivos cara o uso da

lingua, favorecendo o diálogo e o encontro entre intereses, motivacións e

preferencias diversas.

Incidir no carácter do galego como lingua culta e prestixiada, como todas as demais,

pero tamén popular, vencellada ás tradicións e costumes da zona.

Vertebrar propostas que fomenten o contacto entre xeracións e tamén entre os

distintos colectivos que impliquen o seu uso dun xeito orixinal.

Garantir o axeitado e orixinal tratamento do estudo das linguas en relación ao

galego, favorecendo o acadamento da competencia lingüística.

Integrar as actividades que conforman o proxecto na práctica docente cotiá, facendo

realidade a intención de incorporar a música, o teatro, a natureza e as TIC á escola

dun xeito tanxible.

Elaborar e incorporar material didáctico innovador en relación ao estudo do galego

para incorporalo ao arquivo do centro.

Poñer á escola en contacto con asociacións e institucións do entorno, favorecendo

iniciativas que nos conecten con outras escolas dos arredores.

Page 7: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Familiarizarse co potencial sociocultural e natural da zona de Barrantes en particular

e do Concello de Tomiño en xeral.

Coordinar, liderar e consensuar as actividades propostas no proxecto, organizando a

recollida de información, colaboración e datos, para integralos ao proxecto.

Incorporar as cancións, lendas, refráns e en definitiva as distintas manifestacións

orais e escritas da zona para propiciar aprendizaxes máis significativas.

Incorporar as TIC á actividade docente.

Facer da actividade educativa unha viaxe compartida que supoña un certo grao de

risco(en canto á innovación e a investigación) e supoña unha aprendizaxe real tamén

para o profesorado.

Garantir e fomentar un axeitado clima de convivencia entre os distintos membros da

nosa comunidade educativa.

Incidir no uso do galego e na súa valoración a través do traballo coas distintas

manifestacións tanto orais como escritas.

Familiarizar aos meniños coa tradición oral da zona a través do diálogo cos seus

maiores, fundamentalmente a través de avós e avoas, incidindo especialmente a

través das distintas manifestacións da oralidade.

Efectuar un primeiro achegamento a figuras relevantes da literatura e cultura galega

e universal, dacordo coas posibilidades de cada grupo de idade

Favorecer o gusto polo traballo da lingua, a través da exploración das distintas

formas musicais mesturadas coa palabra.

Experimentar a expresión corporal a través da actividade teatral, iniciando ao

alumnado no traballo da voz poética.

Coñecer e disfrutar da contorna do centro a través da literatura oral.

Propiciar o coñecemento e a autonomía dos nenos en relación ao uso das TIC.

Page 8: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

“E Sinbad non podía contar ren, sen ollar o que contaba, e pasaba os ollos seus pola memoria propia, aliñando nela as figuras como si tivera dediante un espello, e tiña a ollada dos maxinativos, que a mitade é pra fora, prá variedade do mundo, e a outra mitade e prá dentro, pró gosto do invento e a calorciña que dá ao esprito sacar unha historia de nada, de onde están as verbas caladas e confusas, que é coma non estar”

Álvaro Cunqueiro, extraído de Se o vello Sinbad volvese ás illas

Afondar na interiorización do gusto e respecto pola natureza, percibíndoa como un

elemento importante nas aprendizaxes.

Vivenciar a experiencia radiofónica, afondar no seu valor pedagóxico e na súa

historia, para mellorar a práctica educativa, coa difusión dalgunhas actividades do

proxecto en emisoras locais e provinciais.

2. DESENVOLVEMENTO DO PROXECTO

2.1 Eixe vertebrador e cadro explicativo

+O proxecto aséntase nos motivos representados no propio anagrama de portada, e que

constitúen a columna vertebral do mesmo : a lingua, verbo da oralidade e a literatura

oral, as variantes dialectais da fala propias da zona, pero tamén a metáfora Stone que

alude á música en xeral e ao rock en particular(como estilo musical, pero tamén como

principio de procura e actitude debida para enfrontar os desafíos); a caricatura de

Álvaro Cunqueiro, verbo do Ano Álvaro Cunqueiro(2011), símbolo por excelencia da

imaxinación na literatura galega, sen esquecer o Centenario da publicación de Cantares

Gallegos de Rosalía e a figura de Valentín Paz Andrade, figura homenaxeada nas Letras

Galegas de 2012, expoñente da burguesía ilustrada galega; o micrófono de radio, que

simboliza a máxima expresión da voz, e tamén as TIC; finalmente, a tipografía pop do

deseño de portada, verbo da expresión artística, compoñente importante do proxecto.

Page 9: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

IRRADIO LINGUA (cadro explicativo)

ALUMNADO

Galego Oralidade

saídas/visitas, literatura

Cunqueiro música

teatro

natureza

Radio TIC’s

familias(avoas, avós…) ESCOLA asociacións e institucións…

emisora Irradio Lingua www.irradiolingua.blogspot.com

“Encontros hercianos”: programa radiofónico con entrevistas do alumnado a avoas/avós, sesión de

contacontos, lembranzas da infancia, teatro radiofónico…

“ Rock é Lingua”: adaptación ou creación de nove cancións con texto orixinal en galego, en colaboración

coas especialistas de Inglés e Música, para a súa posterior emisión.

“Contos de corredoira e balcón”: roteiro polas

parroquias dos arredores, coa dramatización de

contos para a veciñanza.

“Maratón de contos”: contada colectiva de contos

por parte do alumnado na semana do Libro.

“Se o vello Sinbad volvese ás Cíes”: saída didáctica a Vigo, facendo o roteiro Cunqueiro para afondar na

súa etapa viguesa; excursión en barco ás Cíes e emisión radiofónica de Se o vello Sinbad volvese ás illas,

coa colaboración dunha radio local.

Page 10: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

””Elas séntense paisaxe e gozan dun calado

vivir fóra dos remuíños do vivir dos máis e

pasan indiferentes unhas ás outras como

se cada velliña fora a dona do mundo

sinxelo das carballeiras, dos eidos e das

colleitas. Están ao cabo do seu misterio,

mais non din ren do seu segredo porque fai

tempo que ollan aos homes como se foran

formigas no chan do piñeiral”

Ramón Otero Pedrayo, sobre as avoas galegas, en

A Nosa Terra, nº 252 (1-9-1928)

2.2 Actividades

Tal e como se resume nos exemplos do cadro anterior, as actividades derívanse

dos elementos principais que estruturan o proxecto e lle dan sentido ao mesmo.

O deseño e selección das mesmas responde así ás diferentes combinacións dos

elementos citados e, por riba de consideracións metodolóxicas que abordaremos

máis adiante, atende a catro criterios básicos: orixinalidade, valor pedagóxico

e innovador, heteroxeneidade, e interrelación ou coherencia, permitindo

dunha banda distintos niveis de execución e afondamento e doutra, favorecendo

a inclusión e a atención á diversidade.

Somos conscientes de que o camiño que con este proxecto iniciamos require dun

axuste paulatino e progresivo dos contidos das actividades e da súa correcta

programación temporal, polo que ditas actividades deben permitir certo nivel de

indagación e admitir distintos niveis de execución tamén entre o profesorado e

alumnado, co obxecto de favorecer a plena adhesión ao proxecto e a suma de

novos apoios.

Page 11: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

O ideal do proxecto será a apropiación por parte do profesorado das claves do

seu funcionamento, e a autonomía progresiva do alumnado en relación ás

actividades propostas.

Emisora Irradio Lingua

o “Encontros hercianos”: programa radiofónico nas ondas hercianas(en

frecuencia aínda por determinar) de entre quince e trinta minutos de duración, e

de emisión semanal ou quincenal, segundo a dispoñibilidade e grao de

implicación acadado por parte das familias do alumnado, especialmente avoas e

avós, pero tamén veciñanza ou xente da zona de distintos ámbitos(universitario,

artesanal, xornalístico ou académico). As emisións poderán ser en directo ou en

diferido, segundo as circunstancias e natureza do encontro: sesión de

contacontos, lembranzas da infancia, lectura dun conto, lenda antiga ou ser

mitolóxico da zona. Tamén: www.irradiolingua.blogspot.com

1ª FASE 2ª FASE 3ª FASE

1ª quincena de novembro 2011 2ª quincena de novembro 2011/xuño 2012

o “Díxome, díxome”: espazo radiofónico de carácter semanal ou

quincenal(orientación estimativa), presentado polo alumnado coa axuda do

profesorado, para a divulgación de historias, expresións en desuso, curiosidades

Comunicación ás

familias da natureza

da actividade

Recollida de

contactos e

colaboracións,

preparación da

emisora

Establecemento do

calendario da

actividade e comezo

das emisións e

gravacións

Page 12: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

toponímicas ou mitolóxicas, etc… Establecerase un sistema de quendas que

permita a rotación dos diferentes cursos e ciclos da escola polo programa, e

incluso colaboracións entre ciclos, cursos e Departamentos. Este será o espazo

máis axeitado para expoñer ao resto da comunidade educativa os traballos e

actividades realizadas no marco das distintas celebracións anuais(Samaín,

Magosto, Nadal,etc…) De igual xeito, este espazo permitirá unha cobertura

satisfactoria das actividades arredor da figura de Valentín Paz Andrade,

homenaxeado, a quen se lle adica este ano o Día das Letras Galegas,

Tamén: www.irradiolingua.blogspot.com

o “ Rock É& Lingua”: actividade de colaboración entre as distintas titorías e os

Departamentos de Música e Lingua Estranxeira para a creación, recreación ou

adaptación de nove cancións(unha por cada mes do curso), con textos orixinais

en galego ou adaptados do castelán, inglés ou doutra lingua, interpretados e

tocados polo alumnado coa axuda do profesorado. A presentación do programa

por parte do alumnado será tamén rotatoria, e teranse en conta as posibilidades e

limitacións de cada grupo, estando suxeita tamén ao criterio de cada titoría.

Editarase un pequeno álbum-libro-cd, cos textos, ilustracións e sons, para ser

incorporado ao arquivo da biblioteca. No tramo intermedio e final do proxecto

procurarase a visita dalgún persoeiro do ámbito musical galego, para que

comparta co alumnado as súas experiencias no eido da música e a creación.

Page 13: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Rock É&Lingua(cronograma)

1ª FASE 2ª FASE 3ª FASE

1º mes de cada trimestre 2º mes de cada trimestre 3º mes de cada trimestre

o “Mola a Gramola!”: espazo radiofónico de carácter mensual que se levará

adiante durante o segundo trimestre, no que o alumnado pinchará nun tocadiscos

cancións incluídas en discos vellos da súa familia, comentando algunha

curiosidade ou aspecto relevante da/do artista en cuestión.

Tamén: www.irradiolingua.blogspot.com

o “Teatro radiofónico: as Variacións Cunqueiro”: co gallo do citado Ano

Cunqueiro(2011), este espazo radiofónico permitirá, cando menos, a estrea

trimestral dun par de pezas orixinais adaptadas ou ben unha variación

pertencente á obra teatral de Álvaro Cunqueiro, ou dalgunhas das pequenas

xoias contidas n’A escola de menciñeiros ou Xente de aquí e de acolá. A

actividade incluirá a cobertura parcial do proceso con gravacións de vídeo e

fotos por parte do propio alumnado, podendo elaborar entradas e comentarios a

través do blogue de referencia do proxecto.

Gravación de cortinas

musicais para os

distintos programas da

emisora.

Elección de alomenos

dúas cancións das tres

que se gravarán no

trimestre e gravación

Ilustración das

mesmas e

elaboración do

formato dixital

Page 14: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

o “Faloume o bandullo”: espazo radiofónico centrado na literatura gastronómica

de Álvaro Cunqueiro, mesturando tamén receitas que o alumnado trae da casa.

Neste senso, as diversas festividades ao longo do curso constitúen unha ocasión

perfecta para integrar estes saberes na acción educativa e no fomento da

oralidade.

o “Irradiolingua viaxeira”: colaboración con radios locais ou provinciais para

unha emisión periódica a través dalgún destes medios.

“Eu non sei pra onde vai méntral’o quedo

mirando. Sólo sein que eilí se compre o

soño que estoun soñando…”

Uxío Novoneyra, sobre os soños, d’Os Eidos

O Falador de Soños

Actividade a nivel de titoría, a realizar durante o segundo trimestre e parte do terceiro

no ámbito da aprendizaxe da lingua galega, consistente na gravación en galego do relato

dun soño dunha/dun compañeira/o por parte do alumnado, para a súa posterior

proxección e elaboración dun pequeno conto, podendo ilustrar con acuarelas, ceras ou

acrílicos a historia resultante. A montaxe posterior de imaxe, audio e música poderase

exhibir no blogue do centro e por suposto, o relato pode ter difusión a través de Irradio

lingua.

Os materiais elaborados en libro-cd incorporaranse ao arquivo da biblioteca do centro,

dependendo o volume dos mesmos das adhesións que experimente a actividade, suxeita

á dispoñibilidade das titorías.

Page 15: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Falador de soños(cronograma)

1ª FASE 2ª FASE 3ª FASE

1º mes do trimestre 2º mes do trimestre 3º mes do trimestre

A fiestra do meu mundo

Actividade literario- fotográfica de desenvolvemento anual, na que o alumnado

fotografía ao erguerse pola mañá, aquilo que ve ao mirar pola fiestra.

Posteriormente, a/o nena/o comenta as fotos proxectadas na aula e explícalles

aos demais peculiaridades e detalles. Esta actividade permite integrar o galego e

a oralidade a través de usos máis formais da lingua na Área de Coñecemento do

Page 16: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Medio, e tamén o uso das TIC, a través da gravación de voz e a integración coas

imaxes e a música. A construción de textos explicativos con certo orde e

coherencia completa o enorme caudal pedagóxico desta actividade, que nos

introduce tamén na dimensión afectiva do alumnado.

Realizarase un intercambio da experiencia e dos traballos cun centro urbano,

para que o alumnado poida contrastar realidades diferentes, obtendo unha

perspectiva máis ampla da realidade que o rodea.

Cooperarte

A cooperación como principio de acción. O feito de compartir os esforzos e as

experiencias no camiño das aprendizaxes, a través da experiencia artística, non como

sinxelos receptores do proceso creativo, senón adquirindo por momentos un papel

protagonista a partires da experimentación. A integración da expresión plástica con

formas máis ou menos complexas da literatura e da oralidade, a través de novas

interpretacións das pinturas de Luís Seoane ou Colmeiro, pero tamén a Maruja Mallo,

entre outros e non só, no seu día colaboradores e amizades do propio Cunqueiro.

Perseguimos transcender o papel, o día despois da festa, a través do arquivo dixital das

producións pictóricas do alumnado, tentando compoñer un catálogo que nos permita

realizar unha exposición no último trimestre do curso, en colaboración con outros

centros da zona. A actividade persegue dotar de coherencia co proxecto de Innovación á

Área de Expresión Plástica, entre outras.

Page 17: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Contos de corredoira e de balcón

Actividade a desenvolver no terceiro trimestre, como celebración da primavera,

consistente nun roteiro a pé ou en bicicleta polos arredores da escola, polos lugares que

tradicionalmente quedan á marxe da escola, curiosamente os máis vencellados á vida do

alumnado. Dramatización e contada por quendas de ciclos ou cursos dalgúns dos contos

e historias desenvoltas no proxecto ao longo do ano, con paradas no principais núcleos

de poboación dos arredores, convidando ás persoas do lugar a que se asomen aos

balcóns.

Maratón de contos

Esta iniciativa goza dunha ampla tradición no centro e o proxecto ten que servirse de

todas as dinámicas que xa estean en marcha e que contribúan ao desenvolvemento dos

obxectivos. Esta actividade celébrase no terceiro trimestre do curso e constitúe, ademais

dunha celebración da oralidade e da literatura oral, un elemento que favorece o clima de

convivencia e tolerancia entre o alumnado. Saber ser, e saber estar.

Díxomo unha maciñeira

Actividade puntual co gallo do Día da Árbore, homenaxeando o centenario da

publicación dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro, mesturando a oralidade co

teatro, cun conto debaixo de cada árbore, por ciclos ou cursos.

www.irradiolingua.blogspot.com

Page 18: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Se o vello Sinbad volvese ás Cíes

Saída didáctica co alumnado a Vigo, realizando o Roteiro Cunqueiro, indagando na

etapa viguesa do artista galego. Posterior viaxe en barco ás Cíes, e emisión radiofónica

en directo dende as illas dunha adaptación da obra Se o vello Sinbad volvese ás illas por

parte do alumnado, en colaboración cunha radio local ou provincial na cidade de Vigo,

para a súa difusión ao público.

Esta actividade, a desenvolver dentro dun dos dous últimos meses de curso, suporá a

culminación do proxecto que nestas liñas presentamos, e a mellor homenaxe posíbel á

nosa lingua.

Page 19: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

3. METODOLOXIA

Por riba das convencións metodolóxicas que asolagan os documentos curriculares

oficiais, e sen detrimento delas, como veremos a continuación, a realización do

Proxecto Irradio lingua baséase nunha suma que xulgamos interesante como punto de

partida:

Innovación

Galego

Oralidade

TIC´s

Radio

I + D ++R

IMAXINACION + DESEXO + ROCK

Entendemos que os dous primeiros sumandos achegan ás persoas a lugares que antes

non existían: a imaxinación amósanos un feito que só existe na nosa cabeza, e o desexo

fainos camiñar cara el. O rock, entendido como principio de procura permanente, como

sentido do risco, e como celebración da experiencia vital, consegue a cuadratura do

círculo, vencendo os medos e enfrontando os desafíos e as propias limitacións.

Proxecto Irradio

lingua entendido

como

lego pedagóxico

Acadamento da competencia

comunicativa e da

COMPETENCIA LINGÜÍSTICA por

parte do alumnado

e dinamización do uso do

galego na comunidade

educativa do Ceip de Barrantes

Page 20: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Ademais, teremos presentes os seguintes principios:

1. Desenvolvemento en espiral; relacionado coa estada das aprendizaxes que

propoñía Bruner e coa zona de desenvolvemento próximo de Vigotsky: talvez

a/o nena/o non pode só, pero sí cunha pequena axuda e proposta que supoña un

reto e comprometa a súa capacidade. As actividades relaciónanse entre si,

desenvolvendo progresivamente os obxectivos previstos no proxecto.

2. Principio de adecuación; o que supón axustar o nivel e a esixencia das

actividades ao nivel do alumnado.

3. Motivación; ofrecendo situacións de ensino- aprendizaxe que supoñan un reto

para o alumnado.

4. Heteroxeneidade; o que supón unha concepción flexíbel e aberta das propostas

pedagóxicas, premendo non só unha tecla de todas as posíbeis, senón abrindo o

abanico de experiencias e a natureza das mesmas, facilitando así os distintos

niveis de execucións e a diversidade de intereses e aptitudes.

5. Coherencia interna; dende este punto de vista, todas as accións e intencións

deben confluír no sentido sustantivo do proxecto, que é que o alumnado adquira

o maior grao de competencia lingüística, a través de experiencias innovadoras

que afonden nas distintas situacións comunicativas.

6. Aprendizaxes previas; supón ter en conta o contexto no que o alumnado

participa do proceso educativo, atendendo ao seu contexto e tendo en conta os

seus saberes.

7. Cooperación; entendida como principio de actuación que supón a aceptación

das propias limitacións e as dos demais, na renuncia persoal en parte a favor do

ben colectivo. Supón unha concepción horizontal do traballo en equipo, na que

Page 21: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

as mensaxes son de ida e de volta, e na que no caso do alumnado, este pode

beneficiarse de modelos de coñecemento doutras/os compañeiras/os.

8. Flexibilidade e reaxuste; nos diversos elementos que compoñen o proxecto, por

riba tendo en conta a natureza do mesmo, que supón un grao engadido de

dificultade.

4. GRAO DE IMPLICACION DOS RECURSOS HUMANOS E

MATERIAIS EXISTENTES

A vocación transversal e plural do proxecto conta neste momento co apoio e

colaboración da totalidade do profesorado, e á vez entendemos o proxecto como un

punto de encontro de distintas sensibilidades, concepcións, inquietudes, ou ideas

arredor do que é ou debe ser a escola, como algo inacabado e incompleto, no que

todas as persoas poden engadirlle valor ao resultado final do mesmo, en prol dos

obxectivos establecidos. Entendemos que a heteroxeneidade inherente a calquera

colectivo debe constituír un ben que preservar, polo mesmo principio de

cooperación e tolerancia do que antes falabamos.

Precisando máis, os traballos e actividades distribuíranse dun xeito equitativo,

promovendo que as eleccións das actividades a realizar das distintas titorías e

departamentos se axusten a aqueles aspectos do proxecto co que máis se identifican

as persoas que os levarán adiante. Este proxecto pretende enriquecer e diversificar

non só a experiencia educativa do alumnado, senón tamén a práctica docente do

profesorado.

Page 22: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

Valoración dos resultados

para o axuste do proceso

Diálogo

Cooperación

Realización das actividades

5. COLABORACION CON ENTIDADES CULTURAIS, ASOCIATIVAS,

ETC...

As distintas actividades que conforman o proxecto no seu desenvolvemento precisan

das familias, sen dúbida, pois iso é o primeiro paso para afianzalo. Estableceranse

contactos con algúns medios de comunicación locais e provinciais(Radio Tui, entre

outros), en especial a radio, pois a natureza do proxecto así o demanda para unha

execución satisfactoria do mesmo. Estableceuse contacto tamén con outros centros

dos arredores, e agardamos poder completar e intercambiar algunhas das

experiencias con centros de grandes núcleos de poboación. O Conservatorio de Tui,

os concellos colindantes, ou o contacto coa Universidade de Vigo, a través de

persoas relacionadas con Tomiño e Barrantes, deben contribuír á expansión e

promoción do proxecto dentro do concello e fóra del.

Titorías e

especialistas Equipo de

Normalización e

Dinamización

Equipo de

Actividades

complementarias e

extraescolares

Page 23: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

6. PLAN DE AVALIACION

A natureza aberta do proxecto require dunha avaliación periódica que revise o nivel

de consecución dos obxectivos específicos en relación ao grao de desenvolvemento

das actividades. A simple formulación no papel de propostas é algo que carece de

valor, se o proxecto non se manifesta como unha ferramenta útil e dinámica que

poida adaptarse ás circunstancias que poidan derivarse durante o proceso. A este

efecto, executarase unha avaliación mensual do mesmo, tendo en conta as

actividades previstas, as actividades realizadas, e a súa contribución aos obxectivos,

co fin de modificar ou variar aqueles aspectos das mesmas que poidan contribuír a

un mellor desenvolvemento do mesmo.

7. Medidas para a difusión do proxecto entre o alumnado, familias e

Page 24: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

¿Irradio Lingua: creación do espazo radiofónico e virtual do mesmo nome, a través da

radio e en dial aínda por concretar, así como do blogue

www.irradiolingua.blogspot.com , para o seguimento e participación do proxecto por

parte da comunidade educativa e demais?

Irradio Lingua

A creación do espazo radiofónico posibilitará a elaboración de pequenos guións

radiofónicos(poesía, teatro, narrativa breve, entrevistas entre o alumnado e emisión de

seleccións musicais periódicas), sempre dependendo das posibilidades de cada titor e

grupo de alumnado. Tamén se elaborarán breves cortinas musicais de entrada con texto

para cada un dos programas.

Encontros herzianos interxeracións: visitas periódicas de avoas e avós ou

outros membros das familias(segundo a dispoñibilidade e o calendario), para:

Encontros herzianos interxeracións

Rock and Lingua

O Falador de soños

Page 25: Proxecto irradio lingua

Proxecto Irradio Lingua Ceip de Barrantes

-sesións de contacontos

-lendas ou historias

-oficios antigos e recordos da infancia

A actividade alternarase coa emisión en directo dende Irradio Lingua ou ben coa súa

emisión en diferido.

Rock and Lingua: 9 sons; invención por parte do alumnado ou adaptación ao

galego coa axuda do profesorado de nove cancións, unha por cada mes do curso,

en colaboración coa Área de Música e a Área de Lingua Estranxeira.

O Falador de Soños: gravación en vídeo por parte do alumnado aos seus

compañeiros/as do relato de soños que tiveran, para a súa ilustración posterior

con acuarelas e elaboración dun conto.

A ventá do meu mundo: actividade fotográfico- literaria e oral, consistente na

toma de fotos por parte do alumnado a través da fiestra da súa habitación ao se

erguer para a súa exposición posterior na escola ao resto de compañeiras/os, e a

súa montaxe en soporte dixital con gravación de voz. Intercambio da experiencia

con algún centro pertencente ao medio urbán para contrastar as diferentes

realidades.

Cooperarte: traballo de ilustración por parte do alumnado de Infantil a partires

das obras de Luis Seoane e Colmeiro, mesturando pequenos versos de

Cunqueiro, co que colaboraron no seu día.

Se o vello Cunqueiro volvese ás Cíes: saída didáctica a Vigo, facendo o roteiro

de Álvaro Cunqueiro para afondar na súa actividade(2011 é o ano Cunqueiro) e

viaxe en barco ás Cíes para unha emisión radiofónica dende alí en colaboración

con algunha radio local.