Primeiro Expreso1

Primeiro Expreso 2

O 1 9 de xaneiro pola tarde JavierFernández Pousa, un dos estudantesde 1 º de ESO do CPICovaterreña, e o seu paiCampio Fernández capturaronun congro que pesou 28quilos e mediu 2,20 metros.Este peixe tan peculiarpescárono na doca de Baionacun tubo, unha corda e unanzol. De carnada puxeronsardiña fresca.Para sacar o peixe foronnecesarias tres persoas:Javier, Campio e un home quepasaba por alí e se ofreceu aaxudalos xa que o congro facía forza eenganchábase nas pedras. Tiveronmoito coidado ao sacalo pois o congroé un peixe moi perigoso e podearrancar ata unha man se a morde.Souberon que o congro era macho

polo tamaño da súa cabeza.Despois de pescalo leváronopara a súa casa e vendéronopor toros aos seus amigos.Un home avisou á prensa ediversos medios publicaronesta noticia. O nosocompañeiro tivo un pouco devergoña cando o entrevistaronpero ao mesmo temposentiuse contento e orgul losopor pescar un congro tangrande.Dende hai dous anos Javieracompaña ao seu pai apescar congro, barbada,maragota ou pinto. Afirma non

dedicarl le moito tempo a esta afecciónpois prefire andar en bici ou en moto.

Javier contounos que non esqueceránunca esta experiencia.

Yolanda Domínguez, Carla Cividanes eLaura Ruíz / 1º ESO B

Un alumno de 1 º de ESO pesca uncongro de 28 quilos

Primeiro Expreso3

Os marruchos son unha das sobremesas tradicionais galegas, Fi lgueiraValverde dicía “ o noso manxar céltico sae moi ben parado, constituíndo un pratoprincipal da identidadeculinaria galega”. Aolongo do territorio galegopodemos atopar distintasdenominacións para estalambetada tan rica e quepresta a calquera hora.Como dicía, coñecémoloscomo: “fi l loa” (termoidentificado por todomundo, outro é “freixó” eaquí en Baiona recibe onome de “marrucho”).Da Candeloria aoEntroido, é tempo demarruchos e outraslarpeiradas. En Baiona, tamén se consomen moito na festa local da Arribada.

A súa elaboración é sinxela, de feito, un rico marrucho faise a base de leite, ovo,fariña, manteca, canela e azucre. Todos estes ingredientes se poñen nunrecipiente fondo e bátense ata conseguir unha masa homoxénea.A continuación vaise collendo unha pequena cantidade desa masa e bótasenunha tixola ou fi l loeira, previamente untada de touciño ou manteiga, déixasefacer por un dos lados para a seguir darl le a volta e facela por ese lado.Finalmente retíranse e vanse colocando nun prato. A hora de comelos podemosacompañalos de mel, mermelada, crema ou nata. Tamén se pode substituír o leitepor sangue de porco.Esta fina fi l loa ou marrucho ten grandes semellanzas coas famosas “crêpes”francesas , “pancakes” inglesas ou “pafunkuchen” alemás.

Gabriel Álvarez, Anxo Rodríguez /1º ESO C

No entroido o marrucho é o rei dasnosas sobremesas

Primeiro Expreso 4

Despois de comer , para gastarunhas cantas calorías, podemos darun pequeno paseo. Temos dúasopcións: ir cara arriba e aquíatoparemos dúas igrexas: A Colexiata,de esti lo Románico e de gran beleza eSanta Liberata, máis modesta, perodigna de ver.A segunda opción é coller cara aribeira, aquí atoparás un longo paseoque poderás andalo ou non, sería bover as forzas coas que contamos.Seguindo ese paseo e, ao díaseguinte, podemos achegarnos aoParador. Este é un dos mellores deEspaña. Ten tres quilómetros demuralla e foi construído no século XIV.No século XVI I I , foi residencia doconde de Gondomar.Metade fortaleza medieval, metadepazo galego, o parador ocupa apenínsula de Moterreal, un espléndido

mirador sobre o océano, rodeado porun monte.Calquera visitante pode acceder ao

recinto a través dun carreiro que rodeatoda a muralla.Seguindo co noso paseo pasamos pordiferentes praias, así que o terceirodía podemos disfrutar dun día depraia. Hainas con rochas como aConcheira e Os Frades. Son as máisoccidentais, con abundantes rochas ,area grosa e cunha agua rica en iodo.Ao comezo do paseo marítimoatopamos a praia da Ribeira. É amáis tranquila e céntrica. Con area

fina e próxima ao club deiates. Se continuamos polopaseo chegamos as praiasmáis afastadas do centro,Santa Marta: areal pequeno,pero moi tranquilo e próximoa unha pequena capela quelle dá o nome á praia. Porúltimo chegamos á praia daLadeira. É a máis extensa econ forma de aba demantaña de aí quizais derivao seu nome.Tamén aproveitando unhahora l ibre, podemos

achegarnos ata o porto deportivo, ábeira do paseo , e visitar a carabela

Baiona, a nosa vila

Primeiro Expreso5

Pinta. Replica da auténticaembarcación que participou nodescubrimento de América edespois dese feito, chegoucoa nova a Baiona ao mandoduns dos irmáns Pinzón. Estaréplica funciona como museono que podemos ver algúnsdos produtos que trouxerondas terras americanas.Un último día podemosaproveitalo para visitar unmonumento emblemático. AVirxe da Rocha. Monumentoconstruído polo famosoarquitecto porriñés, AntonioPalacios. Esta colosal Virxe estáconstruída en granito, excepto a carae as mans que son de mármore.Mide 1 5 metros e nas mans sostén unbarca que serve de mirador ao que seaccede por unha escaleira de caracolinterior. Foi inagurada en 1 930, apesar de que o resultado final non foio que estaba no proxecto.

Este monumento está no monteSansón, desde o cal se podecontemplar unhas preciosas vistas. Oocéano Atlántico, as i l las Cies e oparador. Podemos tamén aproveitar odía para facer unha comidacampestre, xa que preto da Virxe haimesas e bancos e incluso asadeirospara facer un bo churrasco.

Alberto Coello, Sabela Barra, JoseBarra, Juan Pereira e Estíbaliz Vidal /

1º C

Primeiro Expreso 6

No pasado trimestre o alumnadodo Covaterreña participou no RetoSemanal organizado pola profesorade Matemáticas Andrea Piñeiro. Osparticipantes fixeron unha serie deprobas semanais de lóxica e foronacumulando puntos a medida queresolvían os enigmas. A última dasprobas foi a máis difíci l .Foron moitos alumnos os queparticiparon nesta actividade,mesmo aqueles que non se aplicanmoito nos estudos.O premio foi unha entrada de cinepara cada un. Uns días antes da proxección a profesora reuniunos para darl les asentradas e o 25 de xaneiro xuntáronse para ver a película sorpresa. O salón deactos do Covaterreña converteuse nos “Covacines” ás 1 6.30 horas. Por findescubriron o último misterio: a película que ían ver era “La habitación de Fermat“.

Os alumnos que conseguiron resolver máis dun retogañaron unha entrada preferente con dereito a flocosde mil lo e bebida. O resto de asistentes sentaron nosasentos traseiros.A película durou dúas horas e pareceulles divertida.Conta a historia de catro matemáticos aos que reunironnunha sala totalmente pechada e que teñen queresolver uns enigmas para que a sala non se encollaata matalos. Os retos da película eran coma os quefixeran ao participar no Reto Semanal e iso gustoul les.No primeiro posto desta edición quedou Manuel Oterode 1 º ESO A e en segundo lugar está José Luis Vilarde 1 º ESO B.Este mes xa deu comezo un novo reto, pero detangram, un xogo da China que consiste en formarfiguras con fichas.

Marina, Sabela, Noelia e Ismael / 1º ESO A

O Reto Semanal premia aos seusparticipantes

Primeiro Expreso7

Éxito do MirandésO Mirandés, un sinxelo equipode Miranda de Ebro, moi cerca deBurgos, está vivindo un soño do quenon quere espertar. Xa o anopasado quedou a un paso na finaldos play-off de ascenso a SegundaDivisión A, este ano é líder do seugrupo na 2ª B e é semifinal ista daCopa do Rei, competición na queaínda pode xogar a final (aínda queo ten moi difíci l), se a xogase,xogaría moi probablemente a copade UEFA, estando na 2ª B ou na 2ª,dependendo do ascenso; algo quesó conseguira o R.M. Castela. OMirandés ten xogadores comoPablo Infante ou César Canedaentre outros; este último xogouUEFA Champions League.Espertou dese soño. O seis defebrero o Mirandés quedaríael iminado da Copa polo Athletic deBilbao tras perder 1 -2, na ida e 6-2,na volta. Aínda así toda Españaestá orgul losa do Mirandés.

Alberto Trapero / 1º ESO C

Onda de frío

No día de onte, 2 de febreiro, aonda de frío siberiano entrou conforza na península Iberica, aíndaque non coa intensidade de como ofixo no centro de Europa.En Siberiae Centroeuropa houbo máis duncento de mortos por culpa do frío.Todas as estradas de alta montañaestán cortadas por risco deaccidentes, polo xeo e a neve. Enpaíses de Centroeuropa teñen queimprovisar albergues para aspersoas sen teito.En España, a comunidade máisafectada é Cataluña, xa que moitosescolares sen clase.Outras comunidades como Navarra,País Vasco, Castela – León; taménestán a sufrir o frío. Aquí en Galiciasalvámonos deste frío extremo,aínda que as temperaturas baixaronde cero graos en Ourense e Lugo.

Mara Ferreira / 1º ESO C

A actualidade vista por nós

Primeiro Expreso 8

O pasado 1 7 defebreiro celebrouse nocolexio a festa doentroido. A partir dasonce os alumnosdisfrazáronse e despoistiveron un recreoespecial. Logoconcentráronse todosno patio principal para irsaíndo por orde cara aoAral.O tema elixido para esteano foi "Londres 201 2".O acto, presentado porVíctor, comezou coa entrega daantorcha olímpica na que estiveronrepresentados todos os cursos docolexio. Despois desfi laron os nenosde Educación Infanti l , que íandisfrazados de Garda Real Británica, e

os do 1 º ciclo de Primaria, que ían dedeportistas. No 2º ciclo as profesorastransformáronse en Mary Poppins e oalumnado en limpadores de cheminease no 3º ciclo había ximnastas,nadadoras, cicl istas coas súas propiasbicicletas e futbolistas coa equipaciónde adestramento.Entre o alumnado da ESO podíansever zombies, ratiñas, curas emonxas… así como grupos dezancudos e cabezudos. Tamén houbomoitos profesores que se disfrazaron eun grupo deles escenificou unhacarreira das olimpíadas gregas.Antes de volver ao centro todosbailaron coa música do coro e oconxunto instrumental.

Uxía Penedo, Sandra Rodríguez e MaraFerreira / 1º ESO

O entroido no CPI Covaterreña

Primeiro Expreso9

Como se celebra noutras partes do mundo?

O entroido é unha celebración, con data variable, que se fai antes da coresmacristiá e que combina elementos coma os disfraces, os desfi les e as festas polarúa.Os entroidos máis coñecidos do mundo son o do Brasil e o de Venecia.Brasil : os centros máis importantes son as cidades de Recife, Salvador daBahía, Río de Janeiro e Sao Paulo. No entroido brasileiro desempeñan un rolcentral as escolas de samba e os blocos, conxuntos moi elaborados de danza,música e canto, que desfi lan polas rúas.Venecia: os traxes que uti l izan son característicos do ano 1 750 e abundan ascarautas brancas con roupaxe de seda negra e sombreiro de tres puntas.Despois de 1 972 fóronse sumando outras cores aos traxes aínda que asmáscaras seguen sendo, na súa maioría, brancas, prateadas e douradas.En Galicia as festas máis coñecidas fanse na provincia de Ourense. Localidadescoma Verín, Xinzo de Limia, Viana do Bolo ou Laza énchense de visitantes paraver en directo os choqueiros, pel iqueiros, cigarróns, boteiros e pantal las.

Carla Cividanes e Laura Ruíz / 1º ESO B

Primeiro Expreso 1 0

O alumnado de 1 º ESO Bparticipou o pasado 1 3 de febreironunha interesante actividade detraballo colaborativo. A profesora deCiencias Naturais Macamen Cerviñopropúxolles que lles explicaran aosnenos de 3º Primaria o tema douniverso que estudaran días antes.Primeiro tiveron que buscarinformación sobre os planetas, aseclipses, os asteroides, o Big Bang,as mareas, etc. Logo fixeronpresentacións en Power Point, confotos e vídeos. Estiveron practicandona clase para non ter vergoña efacelo ben pois estaban moi nerviosos

e tiñan medo a equivocarse.Uxía e Laura fixeron a súa exposiciónxuntas e os demais optaron por faceloindividualmente. A pena foi que uncompañeiro seu (Alex) non viñese esedía porque a súa exposición era moiboa e interesante.

Chegaron ao salón de actos antes cósnenos de 3º para preparar o ordenador

e colocarse por orde.Cando xa estaba todo a punto,chegaron os "seus novosalumnos".Cada vez que remataban deexplicar un tema os nenosfacíanl les preguntas. Souberonresponder á maioría delas,outras respondeunas a súaprofesora. Cando acabaron oseu traballo sacaron fotos todosxuntos e o alumnado de 3ºagasallounos con croissants.Aos nenos gustoul les estaexperiencia e para os novosprofesores de Ciencias foi unhaxornada inesquecible.

Rocío García e Laura Pousa / 1º ESO B

Profesores de Ciencias por un día

Primeiro Expreso11

Londres é unha das cidades máisinteresantes e visitadas do mundo.Cando fun era inverno pero non vosrecomendo ir nesa época pois, aíndaque estaba todo precioso coa neve eos lagos xeados, ía demasiado fríopara disfrutalo ao máximo.O primeiro que vos recomendo ver é oBritish Museum xa que ten unhaexposición sobre arte exipcia moi chulacon momias, xeroglíficos, esculturas. . .Outro museo divertido é o MadameTussaud no que se mostranpersonaxes feitos con cera comoMichael Jackson, Emma Whatson,Robert Pattinson ou a raíña deInglaterra.O seguinte que deberiades visitar é aTorre de Londres, fortaleza dos Tudorque serviu de cárcere.Tamén podedes pasear pola rúa dosteatros e ver algún musical como”MAMMA MIA” de Abba (un dos máisvistos) ou ”We wil l rock you”, deQueen, que parece un concerto.Se vos entra a fame podedes collerforzas nos Starbucks, que son unscafés moi famosos e moi transitados,ou no Hard Rock Café (teñen roupa,guitarras, discos firmados polas máisimportantes estrelas de rock, un dosdiscos de ouro de Elvis. . . )Os almacéns Harrods pertenceron aopai do pretendente de Lady Di e dentrohai un altar que ten o seu anel decompromiso. A verdade é que son tangrandes que te podes perder e están

moi ben decorados.Non debedes deixar de coñecer omercado de Candem Town que é unhaespecie de mercado cubertoconstruído nos vellos establos deLondres, onde se gardaban edescansaban os cabalos, por iso estádecorado con cabalos de bronce.Había unha tenda futurista ondevendían pequenos robots que semovían, comida de astronauta, roupa,maquil laxe, gafas de solfluorescentes. . . Todo era chulísimo!Só espero que vos animedes a visitarLondres! ! !

María Cedeira / 1º ESO A

Londres, cidade para visitar

Primeiro Expreso 1 2

O mar é a súa vida

Gabriel Álvarez levántase cedo, aínda que a horanon é sempre a mesma porque o seu traballo estácondicionado polas mareas. Despois de almorzar vaiao peirao, col le o barco, unha embarcación pequena(catro metros de eslora), e adéntrase no mar. Pescade todo: percebes, congros, xurelos…Pero antes decoller as súas presas ten que botar os aparel los paraos peixes e colocar as nasas para capturar marisco.A espera pode ser longa e aínda que ás veces vale apena, outras non tanto.Sempre vai só, excepto cando vai mergul lar para collerbruños, centolas ou nécoras. É perigoso facer isto sen un compañeiro que tepoida axudar en caso de presentarse algún perigo.Tivo etapas nas que só sededicaba a pescar unha especie determinada, pero agora colle de todo. Levatoda a vida de mariñeiro, comezou con sete anos co seu pai, que tamén tiña unbarquiño.

É consciente do dura que é estaprofesión, xa que é necesariomoito esforzo físico paradesempeñala, pero quizais omáis importante sexa oarriscada que é.

Gabriel Álvarez / 1º ESO C

"O malo era traballar día enoite"

José Vicente Gallego Giráldezempezou a ir ao mar con treceanos. O seu primeiro barcochamouse Xosé Angel, porqueel xa sabía como se ían chamar

os seus futuros fi l los. Ao primeiro púxolle José e ao seu segundo, Miguel Ángel;de aí o nome do barco. Estivo por moitos sitios, desde Bilbao ata Cabo Sil leiro, erodeou todo África. Pasaba cinco e seis meses seguidos no mar. O seu últimobarco chamouse “Albacora 1 5”.

Sabela Gallego / 1º ESO A

Os profesionais do mar

Primeiro Expreso1 3

Toda unha vida no mar

Xoán Leyenda Marcote naceu o 23-04-1 923 en Baiona, ten 88 anos, pero faltapouco para que cumpra os 89. Casou o 1 6-01 1 947, aos 23 anos, con CarolinaTrigo Pereira (27-07-1 925).Tivo oito fi l los: Manrique, José, Carol ina, Laura,Juan, Guil lermo, María de las Mercedes.Actualmente está xubilado, pero dedicou toda a vidaao mar. O 1 7-07-2011 déronl le o premio ao pescadormáis vello de Baiona, profesión que desempeñoudesde os 11 anos.O seu primeiro barco chamouse Carmen, ao que lleseguiron outros como: Charlot, José, Feluco. . .Ealgúns máis.Xa non está en contacto co mar, porque leva temporetirado; agora pasa horas na súa horta, pero prefireo mar. El sempre di que “naceu cos pés no mar”.El pescaba: rodaballo, l inguado, coruxo, centola,lagosta, lumbrigante, rubio, boi, escarcho, nécora,santiaguiño, ameixa, navalla, pancho, xurelo, lubina,castañeta. . . Todo isto pesacábao por Fisterra, Costada Morte, Portugal, Porto do Son.Cando ía mal tempo tiñan que volver a terra. Unha vez caeu ao mar e tiveron queaxudalo a subir, caera a 70 brazos de profundidade, mentres pescaba sardiña naCosta da Morte.Di que agora é máis fácil ser mariñeiro ca antes, xa que hai novas tecnoloxías queaxudan, sobre todo na pesca de altura da que el gustou sempre máis.

Carla García /1º ESO CCatro meses embarcado

Luís González Rodríguez leva traballando no mar 29 anos. Gústal le o seu traballopero é bastante difíci l . É atuneiro e cada mes pesca 1 5000 toneladas. Pasa catromeses embarcado e el é o que cose as redes.Traballou en once barcos diferentes e o primeiro deles foi o “Mar Diez”. O barcoque máis l le gustou foi o “Intertuna Tres”.

Marina Gónzalez / 1º ESO A

Primeiro Expreso 1 4

O luns, día 6 de febreiro,os alumnos de rel ixión deCovaterreña fomos deexcursión áfundación da ONCE de Vigopara saber como é a vida duncego e sobre todo paracoñecer como se expresanpor escrito e como len, pormedio do código “brail le”.Primeiro presentáronnos aunha rapaza cega que nosexplicou: as uti l idades dobastón, os obstáculos da vidadiaria e o que temos quefacer cando vemos a un cego.Despois a súa profesora mostrounoscomo escribían os cegos na escola ecomouti l izaban os ordenadores. Porúltimo leváronnos a outra sala ondenos ensinaron algúns dos signos docódigo “brail le”.Grazas a iso comprendemos que avida dun cego é moi difíci l , por isodebemos concienzarnos de que temos

que axudalos todo o que poidamos.Que é a ONCE?A sigla ONCE significa OrganizaciónNacional de Cegos Españois . Nelaensinan a nenos e adultos a ler e aescribir “brai l le”, a uti l izar o ordenador,a esquivar os obstáculos cos que seatopan na vida diaria (coa axuda doseu bastón) e a convivir, moitas veces,cun can guía . Para isto necesitanmoito diñeiro. Unha maneira deaxudar a que esta organización sigaadiante é vendendo cupóns, destexeito conséguese que estaempresa, única en Europa, siga aí.

Abraham Soto /1º ESO C

A nosa visita á ONCE

Primeiro Expreso1 5

Non sabes cal é a túa cor favorita?Responde a este cuestionario e descubriralo.

1 . - Cal destas cores preferirías levar toda a túa vida?A) Branco e negroB) Laranxa e vermelloC) Pistacho e verde

2.-Que prefires?A) A praiaB) A cidadeC) A montaña

3.-Gústanche máis as cores. . .A) Frías (azuis e morados)B) Cálidas (vermellos e amarelos)C) Ambas as dúas.

4.-Es…A) Louc@ e extravertid@B) Solitari@C)Tímid@ e simpátic@

5.-Cando pensas nos teus amigos, de que cor os vestirías?A) AzulB) VermelloC) Verde

6.-Preferirías disfrazarte de…A) DeportistaB) AnimalC) Ser fantástico

*Se a maioría das túas respostas son A é porque as cores que máis che gustanson as frías como o azul, o branco e o negro.*Se a maioría das túas respostas son B, as túas cores favoritas son as cálidas ealegres como o vermello, o amarelo e o laranxa.*Se a maioría das túas respostas son C, todas as cores che gustan pero apreferida por ti é o verde.

Carla Cividanes, Paula Marcote e Laura Ruíz / 1ºESO B

Cal é a túa cor favorita?

7.-De que cor pintarías o cuarto dos teus soños?A) TurquesaB) LaranxaC) Lima

Primeiro Expreso 1 6

O CEIP de Belesar visita oCovaterreñaO pasado venres 9 de marzo os

alumnos de 6º de Primaria do CEIPde Belesar viñeron ver o que vai sero seu colexio dende o próximo curso.Nesta xornada de acoll idarecibíronos, entre outros, a directora,o orientador, o profesor de CienciasSociais e un alumno de cada cursoda ESO.Algúns rapaces de 1 º fixeron unhaobra de teatro que mostraba comoera a súa vida cotiá no colexio ecomo resolvían os seus problemas.Outros nenos, tamén de 1 º da ESO,explicaron o funcionamento da AulaVirtual de Matemáticas. Nesa páxinafanse actividades, repaso para osexames, consulta de dúbidas,preguntas á profesora. . .Outro rapaz explicou en que

consistía o Proxecto Interdiscipl inar.Nesta materia, que só hai en 1 º daESO, redactan noticias coma estaque agora estás lendo.Un rapaz de 4º explicoul les en que

consistía o Servizo deMediación e os pasos que sedan se dous nenos se atopannunha situación poucoagradable. Se sodes docolexio e necesitades destaaxuda, podedes enviar un e-mail amediacioncovaterrena@gmail .com

José Luís Vilar / 1º ESO B

Primeiro Expreso1 7

A semana pasada no noso colexiofíxose a Semana da froita. Estaactividade quere axudar a que osnenos coman máis froita nasmerendas dos recreos e nas súascasas xa que é moi boa para oorganismo, ten un baixo aportecalorífico e é nula en graxas.Aconséllase consumir cinco pezas defroita ao día. Se se toman en forma dezume haberá que bebelo recén feitopara evitar a perda de vitaminas polaacción da luz.Cada día repartiuse gratis unha pezade froita a cada neno e se sobrabapodíase repetir. Houbo mazá, pera,laranxa, plátano, melón. . . e batidos dediferentes froitas.Os postos estiveron instalados nopatio da entrada e os encargados doreparto foron os alumnos de PDC.

Andrea Pais, Rubén Álvarez, SandraRodríguez, Manuel Fernández / 1º ESO B

Algúns alumnos e alumnas de 1 ºda ESO fixemos muffins de chocolatenun tal ler de cociña coa profesora deInglés.Ela deunos unha fotocopia da receita.Os ingredientes e a elaboraciónestaban en inglés é iso serviunospara repasar e aprender vocabulariodunha maneira moi entretida.Para facer os muffins necesitamosfariña, ovos, iogures naturais, azucre,chocolate, levadura en po e unpouquiño leite. Mesturamos ben todosos ingredientes e despois cunha cullerfomos botando a masa nos moldes depapel para facer madalenas.Metemos os muffins no forno a 1 80ºCdurante 25 minutos e xa puidemossaborear este delicioso doce.

Sabela Gallego e Marina González /1ºESO A

Cookingchocolatemuffins

A Semana dafroita

Primeiro Expreso 1 8

TitanicIrene Benito e Yolanda Domínguez/1º

ESO B

Esta película, basada enacontecementos reais e feita no ano1 997, vímola por primeira vez natelevisión.A versión que nos gusta é a deLeonardo Dicaprio e Kate Winslet.Gañou 11 premios Óscar e estáproducida por un director moi famoso,James Cameron, que tamén fixoAvatar.Trata sobre unha moza rica e unrapaz de clase baixa que se coñecenno barco e se namoran. Viven unhahistoria de amor e drama debido a

que a famil ia de Rose (a protagonista)non a deixaba estar con Jack.O 1 0 de abri l de 1 91 2 o barco no queviaxan partiuse pola metade efundiuse por causa dun iceberg.Gústanos porque é un clásico eparécenos unha historia moi bonitaaínda que tamén emociona por causada traxedia e por iso estárecomendada para maiores de 1 3anos.Dura case 3 horas pero é preciosa.Como curiosidade, dicir que hairépl icas do Titanic e nalgúns museosconsérvanse obxectos orixinais dobarco que afundiu.Na banda sonora desta película haiunha canción de Céline Dion titulada"My Heart Wil l Go On". A cantantefíxose moi coñecida grazas a estapelícula.

De cine

Primeiro Expreso1 9

Kika Superbruxa e a viaxe aMandolán

Irene de Uruburo e Soraya Fernández /1º ESO AA película que máis nos gustou

foi Kika Superbruxa e a viaxe aMandolán.Trata dunha nena que ten poderesmáxicos. Un día enviáronl le unhamensaxe e decidiu ir a un paísexótico. Cando chegou un impostordíxol le se sabía como se facía aapócema para poder subir ao tronosen saír voando.Kika e o seu dragón decatáronse deque alí pasaba algo raro epuxéronse a investigar onde estabao verdadeiro rei e descubriron que ofalso quería roubarl les a receita daapócema.Despois foron buscar ao verdadeirorei, l iberárono e volveu á cidadepara gobernar aos seus cidadáns.Recomendamos esta películaporque é moi graciosa e entretida.

ZoolocoMarina González / 1º ESO AEsta é unha película americana

de risa feita no ano 2011 . Gustoumeporque é divertida e está beninterpretada, sobre todo cando osanimais falan.

Trata sobre os animais dunzoolóxico que adoran ao seucoidador, Griffin Keyes. CandoGriffin se dá conta de que seencontra máis cómodo cos animaisca coas persoas, decide que a únicamaneira de conseguir una mozapara compartir a súa vida é deixar ozoolóxico e buscar outro traballo.Aos animais éntral les o pánico edeciden falar para conseguir quequede alí.

Primeiro Expreso 20

Balón rompe en mil anacos.Durante o partido do Basilea-Dinamo de Kiev , o balón desgatouse tanto quecando o Basilea ía meter o 3-1 , o esférico estourou en mil anacos. A federaciónacusa ao Dinamo de Kiev de amañar o partido para non quedar el iminado deEurpa League.

Encóntrase un boleto gañador nunha habitación desordenada.Logo de limpar o seu cuarto, un adolescente recupera o décimo esquecido. Unadolescente púxose a ordenar a súa habitación e cando estaba nisto atopou undécimo de lotería que estaba premiado. El xa non lembraba ese boleto, pero asorte estaba do seu lado.

Lesión de Gertrudis.O xogador Gertrudis do equipo do Corinthians lesionase durante un encontro aocaer de cú. Os expertos din que é a lesión máis rara e máis grave dos últimos 20anos. Despois de facerl le unhas probas, o médico dixo que estará dous anos debaixa.

Unha muller denuncia ao rei Baltasar.Isto foi en Sevil la o 6 de xaneiro, cando unha muller que estaba vendo a cabalgatade reis sufriu un golpe na cabeza por un caramelo. A denuncia quedou en nada,xa que los xuíces desestimaron as acusacións.

Tivo catro anos un coitelo na cabeza.Sucedeu en China. O home sufría dores de cabeza, oìdo e tiña dificultades pararespirar. Despois de anos soubo que o problema estaba nun coitelo que tiñacravado na cabeza.

Dous nenos de 11 e 1 2 anos que estaban fumando destrúen unha castelo enEslovaquia.Dous nenos eslovacos son sospeitosos de queimar dun castelo gótico no Lestede Eslovaquia. Ao parecer os menores estaban fumando a escondidas botaronuns mistos encendidos nas inmediacións do castelo de Krasna Horaka.

Gabriel Álvarez, Abraham Soto / 1º ESO C

Verdade ou mentira?

Primeiro Expreso21

O rap pertence á cultura Hip hop.Consiste basicamente en recitar rimasseguindo un ritmo ou unha basemusical. O recitador coñécese comoMC e xeralmente a música pona unDJ(Discjockey). Hoxe en día,poderiamos dicir que case sempre é oDJ o que acompaña ao MC, e moitasveces nin aparece.

HistoriaO rap nace nos barrios latinos de NovaYork na década dos setenta. É habitualcrer que os termos “rap” e “hip hop”son sinónimos, mais non o son. “Hiphop” refirese á cultura e o termo "rap"ó esti lo musical. Afrika Bambaataa foio primeiro en usar o termo "Hip hop"para describir o movemento queestaba ocorrendo en barriadas pobresde Nova York, isto incluía Música(Funk, Rap, Salsa, Discjocking), Baile(Hip-hop. . . ) e Pintura (aerosol,bombing, pol itical graffiti . . . ). Taménfixeron un acto benéfico contra oracismo, onde narraban os problemasde discriminación na sociedade.

Por que nos gusta?Porque é unha forma de expresar oque sentes sen medo a malasopinións. Pola diversión de bromearcos rimas e burlarse de defectos dalei/sociedade.

MCs (Raperos/as)Os mellores MCs a nivel nacional son:El Chojin, Nach,Abram,ZPU,Violadores del Verso, She,Laexcepcion, Día Sexto, Porta, Aloy,Malafama, Duo Kie. . . Por supostotamén existen mulleres Mcs, as máis

coñecidas son: Zaidah, Aid (de Vigo),Desplante, Urs, Shunga Wunga.

O Rap en GaliciaEn Galicia nos últimos 20 anosaumentou moito a poboaciónafeccionada ao Rap. Entre elesdestacan: Ambito Kinitoh, El puto coke,Dios ke te Crew, Aid, O Asunto, Oescritor, Tres Tristes Tigres, Delahoja,A Famil ia, . . . Hai que destacar acanción de Ambito Kinitoh - GaliciaCalidade:http: //www.youtube.com/watch?v=rdh8aDdjmYI

Gabriel Seoane, Lukas Tank, Juan Pereira\1ºC

O rap

Primeiro Expreso 22

De excursión ao porto de Vigo

O 27 de marzo os alumnos de 1 ºde ESO fomos ao porto de Vigo coprofesor de Ciencias Sociais.Nada máis chegar, mandáronnospoñer uns chalecos reflectantes paraque se viseben queeramosvisitantes.Despoisexplicáronnos en queconsistía apesca debaixura ede altura: ade baixuraé a que sefai cerca dacosta e obarco só vaiun, dous ou tres días. Péscansepeixes pequenos como xoubas, raias,bacallaus, sardiñas, luras, chocos. . . Apesca de altura é a que se fai lonxeda costa e os mariñeiros pasan variosmeses embarcados. Neste tipo xa sepescan peixes moi grandes como opeixe espada ou o atún.Despois fomos a un viveiro de

marisco onde as nécoras, centolos ebois se distribuían en grandespiscinas de auga salgada.Ese día o porto estaba baleiro, sóhabía unha pequena cantidade depeixe e marisco porque ás 7 da mañá

viñerancompralo.Candoacabamos dever o portofomos a unhaexplanadaenorme, aolado do mar,ondeesperabancentos deautomóbilesde diferentesmarcas emodelos para

ser transportados en transbordador.Acabamos esta visita, peroquedábanos por ver o transporte decolectores e dirixímonos a outraexplanada chea de colectores etanques de gasolina. Ao seu carónestaban as vías de tren por ondetamén chegaban colectores condiferentes cargas que teñen que pasarunha inspección con máquinas e cansrastrexadores. Ese día estabancargaban muíños de vento.

Jorge González / 1º ESO A

Primeiro Expreso23

I I edición doReto Semanal

A segunda edición do RetoSemanal tivo como protagonista oTangram. Neste xogo fórmansefiguras diferentes partindo de setefichas: dous triángulos grandes, douspequenos, un mediano, un cadrado eun rombo de tamaño medio.Os premios para os gañadores destaedición foron unhas orixinaismadalenas que levaban o nome decada participante escrito con figurasde Tangram. Tamén recibiron un xogode enxeño de madeira e déuselles aoportunidade de participar noconcurso matemático “Ligamats” ondese resolven retos de lóxica, Tangram ePentaminó.

Ismael Cabral e Noelia Cedeira / 1º ESO A

Maxia coasmatemáticasEste é un xogo de matemáticasmoi entretido, consiste no seguinte:

1 . - Pensa un número do 1 ao 1 0.2.- Multiplícao por nove.3.- Se che deu un número de dousdíxitos, súmaos entre si. Por exemplo:1 3, sumamos 1 +3= 44.- Réstal le 5.5.- Cambia ese número pola letra doabecedario que lle corresponda. Porexemplo: 1 = A, 2 = B, 3 = C, 4 = D. . .6.- Pensa o nome dun país quecomece por esa letra.7.- Agora pensa o nome dun animalque empece pola segunda letra desepaís.

Verdade que non hai ningunha iguanaen Dinamarca?

José Luis Vilar, Rubén Álvarez e ManuelFernández / 1º ESO B

Primeiro Expreso 24

Son regatista de clase optimist doMRCY Baiona e vouvos contar como éunha regata.Case sempre dura dous días peroalgunhas veces, cando estamos envacacións, pódense facer de tres días.Todo comeza cando rematamos oadestramento do día anterior á regata.Cando acabamos, cargamos osoptimist e todo o material (velas,temóns, cabos, chalecos e demaiscousas necesarias).O día da competición ás oito e mediacollemos a furgo e imos ao sitio ondese fai a regata. Pode ser en calquera

lugar, por exemplo en Canido, Vigo,Vilagarcía, Ribeira, Carromeiro. . .Cando chegamos ao porto temos quepreparar os barcos e esperar a queicen delta, que é a bandeira que dá opermiso de saír ao mar ata o campo deregatas. Temos que ir ao mar por unharampla na que ás veces se fai un unpouco de lío, pero con orde sempre seconsegue saír.Primeiro sae o barco comité, barco quedá a saída e se encarga basicamentede todo. Tamén están as zodiac cosmonitores e con espectadores queveñen ver a regata.Rematada a competición volvemos ao

porto e gardamostodo no carro antesde irnos ao hotel. Alípreparámonos,duchámonos e imoscear.Ás veces, se haisorte, imos ao cineou a xogar aosbolos.Cando xa estamoscansados imosdurmir ao hotel e aodía seguintevolveremoscompetir coma nodía anterior.Cando acaba todopreparámonos pararegresar a Baiona.

Jorge González Silva /1º ESO A

Caderno de bitácora dun regatista

Primeiro Expreso25

Coidado e cría dos vermes da seda

Os alumnos de 1 º ESO estánfacendo un traballo de CC.NN. coaprofesora Macame. O traballo consisteen coidar vermes da seda ata que setransformen en bolboretas e despoisreproducilos.Ao principio os vermes son pequenose negros co paso do tempo medran evólvense marróns e brancos, despoisestes transfórmanse en bolboretas(non hai un número determinado dedías para que se produza ametamorfose, varía duns vermes a

outros) que porán ovos que de serfecundados volverán saír vermes.O coidado dos vermes consiste encambiarl le as fol las cada día ou cadadous días. O alimento é a fol la damoreira (en Baiona se localiza detrásdo Eroski), tamén poden comer

leituga, pero o normal é que morrancomendo este tipo de fol la.

O problema quepresentan os vermes éque poden dar noxo, áhora de cambiar asfol las; tamén adoitanser moi del icados, sel les dá un pouco o solpoden morrerqueimados. Cando unverme da seda morre,nótalo porque quedateso e comeza aencoller.

Jose Barra, Sabela Barrae Mara Ferreira/1ºC

Primeiro Expreso 26

Os animais en perigo de extinciónson aqueles que están ameazadospolos cazadores furtivos, porenfermedades ou por outros problemasque fan que o número de exemplaresse reduza significativamente.Un deles é o tigre siberiano, taménchamado tigre de Amur, en perigo polacaza furtiva. Moitos dos seus cachorrosmorren atropelados pola única estradaque está no seu territorio, entre aChina e Rusia.A poboación total que se rexistrou nosúltimos anos foi entre trescentoscincuenta e catrocentos exemplares.Afortunadamente a caza ilegal estádisminuíndo e creouse un parque parao propio tigre: comezouse con oitoexemplares e xa hai máis de cen.Tamén está en perigo de extinción okoala por causa dos cazadores furtivosque queren a súa pelaxe suave, gris emarrón para fabricar costosos abrigos.A falta de alimentos tamén contribúe ásúa desaparición así como que sópoidan ter unha cría por ano.Estes dous animais viven en lugaresafastados de nós pero en Españatamén hai unha especie en perigo: ol ince ibérico. A súa extinción débese áactividade do home, á caza e átuberculose e podería desaparecer senon se toman as medidas deconservación do seu hábitat pois sóquedan mil exemplares. Para podersalvalos hai que controlar a caza ilegal,crear pasos subterráneos ou recuperar

a poboación do coello, que é o seuprincipal al imento.A IUCN sostén que, se non facemosnada por salvalas, a estas especies e amoitas outras quédalles moi poucotempo de vida.

Noelia Cedeira e Ismael Cabral / 1º ESO A

Animais en perigo de extinción

Primeiro Expreso27

Non cabe dúbida de que Galicia éunha terra que ten fama de que secome ben ; tanto pola calidade dosprodutos como pola cantidade. Probadiso son as festas gastronómicas quese estenden por todo o territoriogalego. Aquí no Val Miñor, nalocalidade deBaionadestaca aFesta do mele das nocesque secelebracoincidindocoasfestividadesde SanCosme e SanDamián (26 e27 desetembro).Durante dousdías, na prazade Santa Liberata, concéntransenumerosos postos onde se venden ese poden degustar estes produtos. EnGondomar, temos a Festa da rosquil la,o primeiro domingo de xullo na romaríada praza de San Bieito. Tamén enGondomar, pero na parroquia de Chaíncelébrase a Festa do xurelo cociñadode maneiras distintas. En Couso, sonas delicias do porco as que se podensaborear na primeira semana deagosto. O concello de Nigrán ten dúasfestas gastronómicas importantes: a dochurrasco, na parroquia de Priegue.Nesta celebración, pódese degustar unmenú a base de churrasco, cachelos,

pan, viño e doces variados. Nestamesma parroquia tamén se fai a Festado lacón con grelos. Preto destacomarca temos o concello de Oia, aquípodemos asistir as festas do Ourizo o11 de marzo na localidade de Mougás,nesta festa podemos degustar esteproduto de xeitos distintos. A Festa do

polbo,cociñado áfeira ou enempanada,celébrase oúltimo sábadode abri l . Enagosto, temosdousacontecementos: a Festa doCaramuxo e aFestadegustaciónde carne depoldroorganizada

pola A.S.C.V. Virxe do Rosario deTorroña.

Ao longo da comunidate atopamosoutras festas, destacando: Festa dalagosta, na Guarda, Festa da lampreaen Arbo, Festa do cocido en Lalín,Festa do polbo no Carball iño, Festa domarisco no Grove. Poderiamos seguirxa que peixes, carnes, hortal izas sonobxecto de celebración.

Jose Barra, Sabela Barra e MaraFerreira/1ºC

Festas gastronómicas

Primeiro Expreso 28

Ocorreu unha furiosa noite de xaneiro de1 992, cando un buque que saira de HongKong rumbo a América se avariou no mediodo Océano Pacífico. Por culpa dosmovementos do barco, algúns doscolectores desprendéronse das súasamarras e caeron á auga no medio datormenta. Un deles verteu no mar 29000xoguetes para a bañeira: parrulos,tartarugas, castores e ras. As correntesarrastraron os parrulos amarelos, astartarugas azuis, os castores vermellos e asras verdes.Os científicos seguiron con interese a

traxectoria dos xoguetes ata as costas deAlaska, Gran Bretaña ou Austral ia e aproveitaron esta información para estudar ascorrentes marítimas.A prensa de todo o mundo fíxose eco desta noticia e incluso SEAT uti l izou estahistoria para anunciar un dosseus coches.Houbo persoas que chegarona pagar 1 000 euros por algúndaqueles xoguetesavellentados despois da longatravesía.Vinte anos despois donaufraxio aínda hai moitosparrulos que non chegaron áscostas.

Yolanda Domínguez e AlexÁlvarez / 1º ESO B

Seguindo a pista a 29000 parrulosde goma

Primeiro Expreso29

Enigma 1Un pastor ten que pasar un repolo, unha ovella e un lobo por un río. No seu barcosó pode levar un animal. Como fai?Opción 1 : Se leva primeiro o repolo e deixa sós a ovella e o lobo, o lobo come a aovella.Opción 2: Se leva primeiro o lobo e deixa a ovella co repolo; a ovella come orepolo.Opción 3: Se leva primeiro a ovella e deixa o lobo co repolo non pasa nada. Perose a volta leva o repolo, a ovella cómeo. E se leva de volta o lobo e déixao coaovella, este come a ovella.

Enigma 2María ía co seu pai no camión, e cando chegou a un túnel quedou atrancado enon podía moverse. María moi disposta dálle a solución ao seu pai. Como sairá ocamión dese túnel?

Enigma 3Pancracio vai todos os venres á casa da súa tía quevive no sétimo piso dun edifico do centro da cidade.Os dias que non chove, baixa no cuarto e sobeandando ata o sétimo piso, pero cando chove sobeata o sétimo. Por que?

Enigma 4O xefe dunha tribu india di l les aos membros da súacomunidade que o día 23 de decembro cruzaráandando o río Potomac, sen afundirse na auga.Cando chega tal data fai o prometido. Comoconsegue tal, sen afundirse?

Enigma 5Un día Manuel decide darl le un cambio total á súa vida. Moi cedo de mañáabandona a súa residencia, apagando todas os aparel los eléctricos e pechando aporta tras el. Esta decisión provocaría unha catástrofe con trinta e seis mortos. Porque algo tan pouco violento, como abandonar o domici l io, pode provocar tantasmorte?

Lucas Tank, Martín Gómez / 1º ESO C

Enigmas

Primeiro Expreso 30

Que vemos en televisión?Os programas e series máis vistaspolos alumnos de 1 º de ESO son, enesta orde: “La que se avecina”, "Lahora de José Mota”, “Aquí no hayquien viva”, “Los Simpsons”.Outros programas menos votadosson: “Big bang”, “Jersey Store”,“LA Bink”, “Megaconstrucións”,“Vivo para contarlo”, “El últimosuperviviente”…

Big bangJose Barra, Sabela Barra, Mara FerreiraEste programa emíteno en NEOX,

sobre as 1 8:00 e en TNT desde as21 :00 ata as 22:1 5. Os personaxesprincipais son: Sheldon Cooper,Leonard, Howward, Rajesh e Penny.Trátase dunha serie cómica na quecatro personaxes, que son moipeculiares “frikis” pasan o tempoxogando coa WII e mercando cómics.Esta serie engánchate desde o minutoun, porque disfrutas considerablementee sempre tes a risa asegurada. O nosopersonaxe preferido é Sheldon porqueé un maniático co seu espazo e coacomida. Un dos nosos episodiosfavoritos é un no que os catropersonaxes constrúen un robot e loitancontra outro “friki”, pero non conseguenvencelo.

Os SimpsonsEstibaliz Vidal / 1ºCOs Simpsons emíteno en Antena 3

e Antena Neox de luns a domingo, ás1 4:00 h e 9:00. Os personaxes son:Homer Simpson (pai) , Marge Simpson(nai), Bart Simpson, Lisa Simpon eMaggie Simpson (fi l los), AbrahamSimpson (avó), Herbert Power (medioirmá de Homer), Jackeline Bouvier(avoa), Patty e Selma (irmás), CharlesMongomery Burns (dono da centralnuclear), Waylon Smithers (axudantede Burns), Leny, Carl e Mindy(compañeiros do traballo de Homer) eoutros. . .Os personaxes viven nunha cidadeimaxinaria chamada Springfi ld. OsSimpson son unha famil ia peculiar, nonse parecen a outras famil ias. Lisa eBart van á escola; Lisa é a lista e aBart encántal le facer o gamberro. Todaa famil ia vese envolvida nas mil e unhaaventuras. Todo o que ocorre, sempreos pil la desprevenidos. Un doscapítulos que máis me gustou foi un enque Bart descobre por accidente quede meniño foi obrigado a gravaranuncios nos que aparecía como unneno que padecía de mal alento, peroo peor foi que nunca lle deron oscartos que gañou. Todo isto lévao aabandonar a famil ia.

Primeiro Expreso31

El hormigueroRubén Álvarez e Manuel Fernández / 1º

ESO BEl hormiguero é o noso programafavorito de televisión. Bótano de luns axoves en Antena3 TV. Empeza as 9:30e acaba ás 1 0:30 da noite.Este programa é moi entretenido xaque ten moitas seccións: maxia,espectáculo, concursos, ciencia,experimentos, etc. Tamén veñenfamosos todos os días, o que fai que oprograma sexa máis interesante.Nós recomendámosvolo xa que é moidivertido e se o ves unha vezengánchaste e quererás velo todos osdías.

La hora de José MotaCristian Cabral, Martín Gómez, Alex Rouco

/ 1 ºCJosé Sánchez Mota, coñecido comoJosé Mota, é un humorista que formouparte do grupo Cruz y raya, Ennovembro de 2007 confirmouse anoticia de separación. José Mota tivomoitos programas propios, en total dez.Apareceu en seis películas, fixo oncedobraxes de películas e participou enespeciais de fin de ano. En 2009comezou en solitario o seu show “Lahora de José Mota”. Moitos dospersonaxes que imitou no seu showson: Al pacino, Alfredo PérezRubalcaba, Andrés Pajares, AngelaMerkel, Antonio Molina, Bear Gryl l is,Raphael, Carlos Sobera, César Mil lán,David Bisbal, David Bustamante, DúoDinámico, Duquesa de Alba, Fran de lajungla, Iker Jiménez. O programa

emítese en TVE 1 , todos os venres de1 0:1 5 a 11 :00. É un programa queconta con bastantes seguidores, xaque as imitacións son habitualmentemoi boas, en especial as dalgúnscantantes como D. Bisbal ou D.Bustamante. Pero quizais, as secciónscon máis gancho sexan as de “Tío labara” ( un xusticiero que repartebareazos a todos os que non actúancorrectamente) e as da ánciá Blasa(muller que a pesar da súa idade contacunha grande vital idade)

La que se avecinaAlberto Trapero, Alberto Coello/1ºC

“La que se avecina” É unha serie derisa e humor que se emite de luns avenres en FDF das 1 5:00 a 1 9:30. Émoi seguida por nenos de 1 0 a 1 2anos. Os personaxes principais son:Amador Rivas, Antonio Recio, Maite eEnrique. Estes personaxesdesenvolven á súa actividade nunhacomunidade de veciños na que sempreteñen lugar feitos cos que podesmorrer coa risa. FRASES ENMOMENTOS MÍTICOS: “merenguemerengue”, “ole ole”, o momento dabombona que fai baile, “pues teconfisco el felpudo”, “espartaco!Eeeespartaco! ! , eespartacoo! !” . . . Estaserie tivo unha antecesora chamada“Aquí no hay quien viva”. Os seuspersonaxes principais son: Emil ioDelgado, Juan Cuesta, Paloma. .FRASES MÍTICAS DE “AQUI NO HAIQUIEN VIVA: “que fol lón”, ”chorizo”,”Cuesta dimisión”, ”que mona va estachica siempre”, ”radio patio 24horas”.

Primeiro Expreso 32

Unha vida dedicada ao campoAnxo Rodríguez / 1º ESO C

José Martínez, “Pepe”, cumpriu xa96 anos e vive en Belesar. El mesmonos conta que traballar na terra é moiduro. Os cultivos que necesitan máistempo son o mil lo e as uvas. Aprendeua súa profesión do seu pai. Traballousempre coa súa famil ia. Daquela coasferramentas que se traballaba eran: osarados, as forquil las, os sachos e asgadañas. O que plantaba era para oconsumo propio. Aínda agora seguedándolle ao legón. Na súa horta tenrepolos, verzas, leitugas, patacas,trigo, tomates e toda clase desementes para o gando. Traballabadende a primeira hora da mañá ata anoite. Actualmente é unha afección enon cambiaría nunca o campo polacidade. Ten dous fi l los, 9 netos e 1 4bisnetos. É un exemplo dunha persoaque lle dedicou toda a súa vida aotraballo na terra. Empezou a traballarno campo aos 26 anos porque nonhabía outra cousa; antes estivera nomar.

O zapateiro de BaionaAlex Álvarez e Paula Marcote / 1º ESO B

“Son Xosé Manuel Álvarez Méndeze traballo de zapateiro dende hai 27anos. A miña zapatería está ubicada nonúmero 4 da rúa Cidade de Vigo, enBaiona. O seu nome é ZapateríaPinzón”.Estas foron as palabras depresentación do zapateiro ao queentrevistamos para saber máis sobreeste traballo tan pouco habitual.Contounos que traballou naconstrución, no mar e en Citroën.Finalmente, tras a crise do 78, decidiumontar a zapatería xa que só habíaunha en todo Baiona e o seupropietario ía xubilarse.Falounos dos materiais que empregacomo a cola, a pel, a suela, as gomasporosas. . .Tamén nos mostrou as ferramentasque usa: dous tipos de martelos, alesna, a coitela, a máquina de linaxe, ade ensanchar zapatos, dúas máquinasde coser e unha de lixar.Contounos que agora non ten

Moitos anos de profesión

Primeiro Expreso33

axudantes, pero 1 4 anos atrás tivo tres.El tamén se vai xubilar moi pronto erecomenda o seu traballo á mocidade,pois parécelle bonito e entretido.

A Garda CivilLaura Fernández e María Vázquez / 1º

ESO AEntrevistamos a un garda civi l quenos contou como é a súa profesión.Para ser garda civi l fai fal la estudarmoito, aprobar as oposicións e superara academia de formación. Tamén énecesario ter o permiso de conducir eteñen que levar uniforme; o novo éverde escuro e verde claro.A Garda Civi l atende aos cidadáns evela para que exerzan os seus dereitose l iberdades.O seu traballo non é igual todos osdías e o número de denuncias varía enfunción de se é verán, inverno, fin desemana…En Baiona non teñen cansrastrexadores, pero en Vigo si que oshai.O máis satisfactorio desta profesión éaxudar á xente e deter aos ladróns. Opeor é cando teñen que notificar ofalecemento dalguén aos seusfamil iares.O 1 2 de outubro celebran a festa dasúa patroa, a Virxe do Pilar.

Seguro que pensades que noSistema Europeo do Euro cada país sóten unha moeda de cada tipo ou quesó hai moedas de 1 , 2, 5, 1 0, 20 e 50céntimos e 1 e 2 euros. Pero non é asíe hai dúas ou tres moedas de cadatipo por país. Portugal é o que ten máismoedas diferentes.Tamén existen moedas de 1 .5€, 3, 5,1 0, 1 5, 50, 1 00 250 e 500 euros. Éposible que o día que teñades unhamoeda de 1 0, 1 5, 1 00 ou máis euros equeirades pagar con ela non volaacepten porque crean que é falsa xaque este tipo de moedasconmemorativas moi poucos ascoñecen.

Estou seguro que vistes máis de milveces a moeda de euro española. Perovistes algunha vez a de Lituania?Seguramente a resposta é que non,pois existe unha probabil idade moipequena de que esta moeda viaxe deman en man de Lituania a España.Tamén hai unha moeda que se fixopara celebrar o X aniversario do euro.Esta é igual en todos os países peroleva o nome de cada estado na partesuperior.

Sacha Kaïci Tanguy / 1º ESO A

Moedas de euro

Primeiro Expreso 34

O Día Internacional da Mullerconmemórase o oito de marzo. Nestadata, as mulleres de todos oscontinentes se unen para celebrar oseu día, unha tradición de noventaanos de loita a prol de igualdade, axustiza, a paz e o desenvolvemento. Aidea dun día internacional da mullerxurdiu ao final do século XIX, nomundo industrial izado. No 1 909, o 28de febreiro celebrouse en todos osEstados Unidos o primeiro DíaNacional Da Muller, día que se mantivoata 1 91 3. No 1 91 0 a InternacionalSocial ista reunida en Copenhague,proclamou o día da muller, de carácternacional como homenaxe aomovemento en favor dos dereitos damuller e para axudar a máis de1 00mulleres procedentes de máis de 1 7países. No 1 911 como consecuenciada decisión tomada en Copenhague oano anterior, o día Internacional daMuller celebrouse por primeira vez o1 9 de marzo en Alemaña, Austria,Dinamarca e Suíza. Menos dunhasemana despois, o 25 de marzo, máisde 1 40 mozas traballadoras, a maioríainmigrantes ital ianas e xudías,morreron no tráxico incendio da fábricaTriangle na cidade de New York. Esteacontecemento tivo grandesrepercusións na lexislación laboral dosEstados Unidos e nas celebraciónsposteriores do día Internacional daMuller nas que se fixo referencia áscondicións laborais que conduciron ao

desastre. No 1 91 7, as mulleres rusasescolleron de novo o último domingode febreiro para celebrar ese día. Esehistórico domingo foi o 23 de febreirosegundo o calendario xul iano, uti l izadoentón en Rusia, ou o 8 de marzo,segundo o calendario gregorianouti l izado noutros países.

Exposición “Mujer innovadora en laciencia”O 8 de marzo os alumnos de CovaTerreña puideron visitar unhaexposición sobre mulleres científicasno salón de actos, esta actividadeorganizouse con motivo do día damuller. Nesta exposición puideron vere ler uns paneis que contiñaninformación sobre 21 mulleresfamosas no mundo das matemáticas.Como podiamos ler nun dos paneis“Son todas as que están, pero nonestán todas as que son”. Entre elasdestacaban: Carol ina LucreciaHerschel, Mary Lucy, Gabriel l Emil ie

Día da Muller Traballadora

Primeiro Expreso35

de Bretemil , Charlotte Anges Scott(primeira muller que ensinou nunhauniversidade feminina), GaetanaAgnesi, Elena Lucrecia CarnaroPiscopia (primeira muller na historiaque consegue doutorarse), Jul iaBowman (primeira muller académicadas ciencias en EEUU), SophieGermain, María Goeppert Mayer(premio nóbel de física), Heduanna(primeira muller rexistrada na historiada ciencia e primeira persoa que asinaos seus escritos), Mileve Maric, AdaByron, Teano(discípula de Pitágoras),Emmy Noether…

Moitas máis mulleres merecen serhomenaxeadas.Ademais destas mulleres coñecidas erecoñecidas. Este día tamén omerecen todas as mulleres do mundo.Entre elas as mulleres de África quepercorren miles de quilómetros paraobter un pouco de auga, ou aquelasoutras que loitan polos seus fi l los ensituacións límite. Tamén hai quelembrar as mulleres que viven enpaíses nas que están en inferioridadede condicións, xa que non teñen en

conta a súa opinión. Son os pais quenorganizan un matrimonio deconveniencia para obter diñeiro oualimentos. Sería importante que nomundo se conseguise que a mullertivese os mesmos dereitos que oshomes e non pasasen sucesos comoun ocorrido en Marrocos. “Unha rapazadespois de ser violada obrigárona acasar co seu violador e eladesesperada suicidouse conmatarratas.” Unha mención especial atodas as nais e avoas do mundo quetraballaron e loitaron para que os seusfi l los puidesen vivir mellor.

Carla García, Uxía Miniño / 1ºC

Primeiro Expreso 36

O Díadas LetrasGalegascelébrasedende o 1 7de maio de1 963.Elixiuse esedía porquese cumpríancen anos dapublicacióndo primeiro

l ibro escrito totalmente en galego:Cantares gallegos de Rosalía deCastro. E esa foi a escritora á que selle adicou por primeira vez o noso Díadas Letras.Esta conmemoración serve parahomenaxear a aquelas persoas quedestacaron pola súa creación l iterariaen galego. Cada ano adícase a unhapersoa diferente que escolle a RealAcademia Galega, e un dos requisitosimprescindibles é que falecera, comomínimo, dez anos antes.Este ano homenaxéase a Valentín PazAndrade, autor que destacou pola súatraxectoria como político, ensaísta,poeta, xornalista e empresario.Fanse moitos actos para lembrar erecoñecer a súa importancia: osxornais agasallan aos seus lectorescun libro seu, algúns supermercadosdistribúen bolsas con textos dopolifacético escritor, fanse exposiciónscon cartaces que conteñen

información sobre a súa vida e obra,colócanse placas conmemorativas,realízanse ofrendas florais. . .Para coñecer mellor a este autorpodes enredar nas actividadesinteractivas que hai enhttp: //www.edu.xunta.es/centros/ceipderebordans/aulavirtual/fi le.php/6/letras_galegas.html

Laura Fernández e María Cedeira / 1º ESO A

Valentín Paz Andrade é a persoa aque se lle dedicou este ano o Día dasLetras Galegas. Home polifacético, xaque traballou como: xornalista,economista e tamén escribiu poesía eensio.A través dos carteis que hai nocorredor do noso centro podemos lerdistintos feitos relacionados co autor. Anós chamarónnos a atención os

Valentín Paz Andrade no Día dasLetras de 201 2

Primeiro Expreso37

seguintes aspectos:Como autor literarioO máis notorio de V. Paz Andrade sonos seus ensaios de ampla temática.Desenvolve temas tan dispares comoa economía, a historia , a etnografía oua lingua. O autor a través da súapoesía recorda a Castelao, a quenadmirou e de quen sempre foi un granamigo.Sementeira do vento é un dos seuspoemarios máis importantes. Foieditado por Galaxia no ano 1 968 conilustracións de Laxeiro e prefacio deGuil lerme de Almeida.

GaleguistaParticipou na redacción doanteproxecto do Estatuto Galego. A

inicitiva de Castelao tivo unhaimportante participación nomovemento galeguista. Actuou comoun orador nun mitin de estudantesuniversitarios. Esta ideoloxíacondicionou o seu desterro a distintaslocalidades galegas e o atentado quesufriu, disparáronl le cinco balazos.Profundamente preocupado polodestino da lingua, creou a lusofoníacomo ponte para difundir a nosacultura en Portugal e na emerxentepotencia brasileira.

XornalistaO día 25 de xullo en 1 922 sae a luz,cunha tirada de 1 2 mil exemplares, unnovo diario dirixido por Valentín PazAndrade, “Galicia”.

EconomistaPaz Andrade estivo moi vinculado aomundo da empresa e manifestou unhasingular preocupación pola realidadesocioconómica de Galicia e enparticular polo mundo da pesca, estivodetrás da creación da empresaPescanova.

Algúns versos1O mar é o elementoboas vindas ao porto, mariñeiros(. . . )O mar é un elemento común na súapoesía como vemos nos versosanteriores.2Cando ti volvas(. . . )Así comeza un dos seus poemas máiscoñecidos e dedicado ao seu granamigo Castelao.3Chora, terra, teu pranto das augas edos eidos, e dos ares(. . . )Galicia é o elemento central destepoema, terra que sentiu e levousempre con el.

Mara, Sabela, Jose / 1º ESO C

Primeiro Expreso 38

Obradoiro de Matemáticas en Vigo

Irene Benito e Javier Fernández / 1º ESO BO 3 de maio os alumnos de 1 º daESO asistimos cos profes doDepartamento de Matemáticas a unobradoiro que houbo no teatroCaixanova, en Vigo. Os monitoresfixeron equipos de seis persoas e cadadez minutos, os grupos tiñan quecambiar de estación xa que habíavarias mesas con actividadesdiferentes. Había xogos do cubo Somae hexamantes cos que se creanfiguras con pezas formadas portriángulos equiláteros. Taménresolvemos problemas dematemáticas, fixemos figuras de papel,montamos figuras coas fichas dosdistintos tangram, resolvemos xogosde lóxica e outros xogos que daban unresultado máxico uti l izando acalculadora.Pasámolo moi ben facendo cousasdivertidas e interesantes.

Ligamats

Andrea Pais, David Dacasa e SandraRodríguez / 1º ESO B

Esa semana algúns alumnos doCPI Covaterreña de diferentes cursosde Educación Primaria e Secundariaparticiparon no Ligamats, un concursono que os rapaces realizan retosmatemáticos como por exemplo variostipos de tangram, pentacubos eoperacións matemáticas.A súa participación foi todo un éxito etanto os alumnos de Primaria coma osde Secundaria clasificáronse para afinal.O grupo de 1 º ciclo da ESO estivoformado por José Luis Vilar, LauraRuíz, Manuel Fernández (os tres de 1 ºESO B) e Laura González (de 2º ESOB) e quedaron en cuarto lugar. Oequipo de 2º ciclo da ESO acabou ensegundo lugar e os de 6º de Primariaforon terceiros.Outro equipo formado por NoeliaCedeira, Ismael Cabral, Jorge

Triunfos, aprendizaxe e diversiónna Semana das Matemáticas

Primeiro Expreso39

González e María Cedeira, todos de 1 ºESO A, quedou ás portas da vitoriaacadando un meritorio quinto posto naclasificación xeral.Parabéns a todos os participantes!Estamos moi orgul losos dos Einsteinque temos no Covaterreña.

Fernando Alonso Díaz, nacido enOviedo o 29 de xullo de 1 981 , é unpiloto asturiano de Fórmula 1 . FoiCampión do Mundo nas tempadas2005 e 2006, interrompendo a serie decinco títulos consecutivos acadadapolo alemán Michael Schumacher econverténdose no gañador máis novodo título mundial, batendo a históricamarca do brasileiro Emerson Fittipaldi.Actualmente reside en Lugano(Tesino), Suíza.Debutou no ano 2001 cun Mnardi equedou na posición 1 5. No 2002 fichoupor Renault, o seu compañeiro nesatemporada foi Jenson Button. No 2003conseguiu a súa primeira pole noCircuito de Kuala Lumpur(Malasia),pero nesa carrera conseguiu o seuprimeiro podio ao terminar na segundaposición.Nesa temporada e naseguinte(2004)o seu compañeiro foiJarno Trul l i . Na temporada 2005 e2006 conseguiu dous títulos mundiaisao gañarl le na última carreira aMichael Schumacher. No 2007 ficha

por Mclaren, quedando terceiro por unmoi mal comportamento dos seuscompañeiros. No 2008 e 2009 volveu aestar en Renault. No 201 0 Fernandoficha por Ferrari. Actualmente, segueestando en Ferrari, l íder do Mundial,aínda cun coche pouco competitivo.Está primeiro grazas a un campionatodo asturiano incrible. Na actual idadeconta con 75 podios, 26 victorias, 20poles e 1 9 voltas rápidas.

Gabriel Álvarez, Alberto Trapero/1ºC

Fernando Alonso, unha vida decampión

Primeiro Expreso 40

1 999 é o ano no que nacemos amaioría dos alumn@s de 1 de ESO.Este ano lémbrarase por importantesfeitos e sucesos. Entre estesdestacamos:

Feitos

O catro de xaneiro, dáse o pistoletazode saída para que Europa tivese unhamoeda común, o euro.No noroeste Turquía ten lugar unterremoto (1 7 de agosto) que mata a1 7.000 persoas (inmediatamente) eoutras tantas morrerán nos díasposteriores.O 20 de decembro, Macao pasa aformar parte da República Popular deChina, despois de 450 anos baixoadministración portuguesa.Neste ano, 7 de xaneiro, comeza oxuízo contra Bil l Cl inton, o primeiro en1 30 anos contra un presidenteestadounidense. Seguindo con xuízos,é en San Francisco onde se celebra uncontencioso contra Phil ip Morris(fabricante de cigarri l los Malboro) aoque obrigan a pagar 50 mil lóns de

dólares a unha fumadora con cancrode pulmón.Tamén neste ano, a canle de Panamápasa a ser explotado por este país,despois de facelo durante moitos anosEE.UU.Michel Jordan deixa a NBA.

MortesAlfredo Kraus, tenor e profesor decanto , abandona a vida o 1 0 desetembro, o mesmo Joaquín Rodrigo,famoso compositor español.

En Marrocos, morre Hassan I I , rei quecreou o estado tras a independenciade Francia.

PelículasNeste ano, estréanse películas como:Matris, El sexto sentido, El club de lalectura, La mil la verde, La momia,Coleccionista de huesos ou Ladelgada línea roja.

Cristian, Carla, Uxía/1ºC

Que ocorreu en 1 999?

Primeiro Expreso41

Durante o século XX foron moitosos inventos e descubrimentos. Istocambiou moito a vida da humanidade,xa que facil itaron moito o traballo,prolongaron a vida, evitaron mortes,axudaron a que tivésemos máisentretementos no tempo de lecer.Os maiores inventos están no ámbitoda tecnoloxía e na medicina.Algúns destes inventos melloraron avida cotiá, entre elesdestacamos a lavadora.Esta máquina mellorou otraballo doméstico. Aprimeira lavadorafabricouse en EE.UU porAlva Fisher. Outrosdescubrimentos quecontribuíron a facil itar otraballo e a hixiene foronos cueiros desbotables e afregona, esta de creaciónespañola.O tractor supuxo o comezoda era moderna no campo. Esteaparel lo permitiul les aos agricultoresfacer o traballo en menos tempo.No mundo comercial destaca a caixarexistradora(1 906), aparel lo quepermitiu unha maior rapidez eprecisión no cálculo. Pero quizais,sexa a tarxeta de crédito, inventadapor Frank Macnamara en 1 950, o querevolucionou as transaciónscomerciais, xa que fixo os pagos máiscómodos e seguros.O bolígrafo moderno, desbotable e debaixo custo, inventado polo húngaroLadislao Josef Biro, permitiu que o

material escolar estivese ao alcancede todos. A fotocopiadora aliviou,tamén, o traballo de diferentesprofesionais . A primeira está datadaen 1 938.O mundo da imaxe revolucionouse através da aparición da televisión acolor, inventada por Guil lermoGónzalez Macarena (1 939) e a cámarapolaroid (1 947).A comunicación foi un eido en que os

avances foronincribles, através da fibraóptica (1 975),o ordenador,internet ou atelefoníamóbil .No mundo damedicina,sobresaen odescubrimento da penici l inapor Fleming

(1 928), a píldora anticonceptiva quepermitiu planificar a natal idade. Nestecampo médico, destaca a aparición deaparel los que permitiron facer probasdiagnósticas como as manografías,ecografías, resonancias magnéticas.Estes son algúns dos inventos do

século pasado, pero hai que recordarque non sempre os descubrimentosson bos para a humanidade, de feito abomba atómica é un deses exemplos.

Duarte Nuno Márquez, Abraham Soto/1ºC

Inventos que cambiaron a nosa vida

Primeiro Expreso 42

Sharbat Gula, a nena afgá

En xuño de 1 984 Sharbat Gula foi fotografada porSteve McCurry. Ela tiña 1 2 anos e estaba nocampamento de refuxiados Nasir Bagh (Pakistán)durante a guerra de Afganistán. A súa foto foipublicada na portada de National Geographic unano despois e, debido aos seus expresivos ollosverdes, a portada converteuse nunha das máisfamosas da revista.McCurry, despois de 1 7 intensos anos de búsquedae grazas á axuda dunha rede de contactos docampo de refuxiados, conseguiu reencontrarse coanena á que o tempo desmellorara visiblemente. Asúa identidade foi confirmada ao 99,9% grazas aunha tecnoloxía de recoñecemento facial do FBI e ácomparación da meniña do ollo.Os obreiros de New York

Charl ie Clyde Ebbets foi o autor da famosa foto dos obreiros. Este fotógrafo naceuen Gagdsen (Alabama) en 1 905. A súa afección pola fotografía comezou candoaínda era un neno de 8 anos e mercou a súa primeira cámara sen o permiso dosseus pais. Con só 1 5 anos comezou a traballar co seu pai nun xornal e alípublicou as súas primeiras fotos.

A súa fotografía máis famosa foi“Lunchtime a top a Skycraper”. Foitomada en 1 932 durante a construcióndo complexo de edificios comerciaisdo Rockefel ler Center, na altura 69 doedificio General Electric. A imaxepublicouse no xornal New York HeraldTribune e serviu para denunciar a faltade medidas de seguridade do sectorobreiro.

Tres fotografías históricas

Primeiro Expreso43

O rebelde descoñecido da Praza de Tiananmen

O rebelde descoñecido é o alcume quese lle atribuíu a un home anónimo quese volveu internacionalmente famosoao ser grabado e fotografado en pé,fronte a unha liña de varios tanquesdurante a revolta da Praza deTiananmen (Pekín) en 1 989.Converteuse así no símbolo domovemento democrático chinés quepretendía forzar ao goberno a cambiara dirección política do país.A imaxe foi feita o 5 de xuño por tresfotógrafos distintos dende os balcóns do Hotel Beij ing, xunto á Praza deTiananmen.

Carla Cividanes e Laura Ruíz / 1º ESO B

Hai dous anos a artista SallyDavies comprou un menú infanti lnunha coñecida cadea de comidarápida. Desde entón fotografou todosos días a hamburguesa e aseguraque só observou certo grao dedeshidratación pero que o proceso dedescomposición natural polo quepasan todos os alimentos que nonlevan conservantes non se produciu.Esta fotógrafa dixo que continuaráfacendo fotos á hamburguesa e áspatacas fritas para demostrar queeses alimentos non son beneficiosospara a saúde.A nós gústanos moito a comida dosrestaurantes tipo MacDonal´s perocremos que comela moi a miúdo éinsán e as fotos deste “ProxectoHappy Meal” axudan a demostralo.

Gonzalo Fuentes e Manuel Otero / 1ºESO B

Proxecto Happy Meal

Primeiro Expreso 44

Horóscopo de veránACUARIO (22 xaneiro-21 febreiro)Ten moito coidado coa praia xa que te podes queimar. Bota moita crema! Isto éunha bo consello que debes seguir no futuro.

PISCIS (22 febreiro-20 marzo)Nótase que che gusta o verán así que aproveita para ir á praia, poñerte moreno edescansar.

ARIES (21 marzo-20 abril)Este verán estás un pouco falto de diñeiro, pero non te deprimas, encontrarás amaneira de pasalo ben sen ter que gastar moito.

TAURO (21 abril-20 maio)Este verán conseguirás todo o que te propoñas. Non te rindas ante a primeiradificultade e atrévete a probar cousas novas no deporte, na comida…Queda costeus amigos, xa verás que ben o pasas!

XEMELGOS (21 maio-21 xuño)A primeira quincena do verán terás que facer moitas tarefas pero o resto de veránserá fantástico. Terás unha gran sorpresa un día do mes de agosto.

CANGREXO (22 xuño-22 xullo)Procura non pasarte da raia cos teus maiores, debes respectar a xente que tequere. Ao final todo che sairá ben pero tes que mellorar o teu comportamento.

LEO (23 xullo-22 agosto)Este verán non busques malas compañías, vai cos teus amigos de sempre, nonos cambies por ninguén.

VIRGO (23 agosto-21 setembro)Serás fel iz todo o verán. Poderás facer o que te propoñas e lembrarás estesmeses coma os mellores da túa vida.

LIBRA (22 setembro-22 outubro)Este verán será distinto aos anteriores, reencontraraste con vellos amigos e verásao teu ídolo. Procura axudar aos demais.

ESCORPIÓN (23 outubro-21 novembro)Coida a túa alimentación e aproveita para facer deporte, ir á praia ou á piscina. . .Intenta convencer aos teus pais para que che compren aquilo que máis desexas.

SAXITARIO (22 novembro-22 decembro)A túa sorte cambiará para mellor en breves instantes. Céntrate máis nos estudos,agora que vas ben non os descoides.

CAPRICORNIO (23 decembro-21 xaneiro)Aproveita o verán para facer aquelas actividades que non tiveches tempo depracticar durante o inverno. E por suposto come moitos xelados!

Ismael Cabral e Noelia Cedeira / 1º ESO A

-Banco-Serrón-Trencha-Escala-Martelo-Punta-Parafuso-Brocha-Rolo-Metro

Busca na sopa de letras 1 0 palabras sobre BRICOLAXEAndrea Pais /1º ESO B

Enredos

Busca o intruso.1 . león, tigre, lagarto, cabra, cabalo.2. caracol, navalla, lesma, ourizo de mar, mexil lón.3. protozoo, león, bacteria, gato.4. citoplasma, nucloide, orgánulos celulares .Ordena as sílabas para formar palabras relacionadas coa saúde.ratribeies, roxape, tepo, endoza, zocansa, doípro, ñamenci,naciva, xeción, ratodou, rasollei bacalo, gaxirin, duracoresda, diopala.

Cristian Cabral, Alberto Coello, Martín Gómez, Anxo Rodríguez/1ºC