UnibertsoaUnibertsoa

EgileaEgilea: saioa soto : saioa soto

existitzen den existitzen den guztia da guztia da unibertsoaunibertsoa

unibertsoa astro unibertsoa astro guztien multzoa guztien multzoa eta multzoeta multzo horrek horrek betetzen duen betetzen duen espazioaespazioa da. da.

astroakastroak Astroak zeruko Astroak zeruko

berezko gorputzak berezko gorputzak dira, hala nola dira, hala nola izarrak, planetak, izarrak, planetak, kometak, kometak, sateliteak etab.sateliteak etab.

Big-bangBig-bang Unibertsoko Unibertsoko

materia une bakar materia une bakar batean bilduta batean bilduta zegoen zegoen

Duela mila Duela mila miloi(5.000.000.000miloi(5.000.000.000)bat urte eztanda )bat urte eztanda egin zuen eta egin zuen eta unibertsoan zehar unibertsoan zehar zabaldu zenzabaldu zen materia materia

Galaxiak Galaxiak Galaxiak izar Galaxiak izar

multzo erraldoi multzo erraldoi dira , milioi izar bil dira , milioi izar bil ditzaketen ditzaketen multzoa.multzoa.

Esne bidea –ren Esne bidea –ren beso batean beso batean kokatuta dago kokatuta dago Eguzkia.Eguzkia.

Izarrak berezko Izarrak berezko argia duten astroak argia duten astroak dira..dira..

Eguzkia ere izar bat Eguzkia ere izar bat da ea haren bero da ea haren bero eta argiari esker eta argiari esker bizi gara gu.bizi gara gu.

Argi-urtea Argi-urtea Argi-urtea Argi-urtea

espazioan argiak espazioan argiak urtean egiten duen urtean egiten duen distantzia da.distantzia da.

Zulo beltzaZulo beltza Grabitate izugarria Grabitate izugarria

duten guneak dira. duten guneak dira. grabitatea hain grabitatea hain handia denez handia denez argiak ere ezin du argiak ere ezin du handik atera.handik atera.

KonstelazioakKonstelazioak Antzina, teleskopio Antzina, teleskopio

asmatu baino asmatu baino lehen,izarrek osatutako lehen,izarrek osatutako irudien arabera irudien arabera sailkapena egin zuten sailkapena egin zuten astronomoek. izarrez astronomoek. izarrez osaturiko irudi horiei osaturiko irudi horiei konstelazio esaten zaio konstelazio esaten zaio konstelazioak beti toki konstelazioak beti toki

bereannikusten ez bereannikusten ez baditugu ere,iparrizarra baditugu ere,iparrizarra beti toki berean ikusten beti toki berean ikusten dugudugu

quasarrakquasarrak QuQuasarasarra galaxia ra galaxia

baten erdigunean baten erdigunean dagoen energia dagoen energia formazioa da. formazioa da. eguzki-sistemaren eguzki-sistemaren tamanaikoak tamanaikoak izaten diraizaten dira

Eguzki-sistema Eguzki-sistema Eguzki-sistema 8 Eguzki-sistema 8 planetez planetez

eta izar bat, Eguzkia. eta izar bat, Eguzkia. Planeten ordena hau da :Planeten ordena hau da :

1.Merkurio2.Artizarra 1.Merkurio2.Artizarra

3.Lurra 4.3.Lurra 4.MMarte 5. arte 5. JJupiter 6.upiter 6.SSaturno 7.aturno 7.UUrano rano 8.8.NNeptunoeptuno

Planetak Eguzkiari buelta egiten duten astroak dira.

asteroidea Asteroideak Asteroideak

espazioan zehar espazioan zehar dauden gorputz dauden gorputz solido eta forma solido eta forma irregularrekoak irregularrekoak dira, planetak dira, planetak baino txikiagoak. baino txikiagoak. Lurretik ikusita, Lurretik ikusita, izarrak dirudite.izarrak dirudite.

Lurra gure etxea Lurra zortzi

planetetako bat da gu han bizi gara Eguzti sistemako hirugarren postuan dago. Ez baginateke hirugarren postuan egongo ez oxigeno ez ur likidorik ez lirateke egongo eta gu ez ginateke hemen.

Lurraren mugimenduak Lurrak bi

mugimendu ditu:

Errotazioa bere ardatzaren inguruan (24h. Eguna eta gaua)

Translazioa Eguzkiaren inguruan(365egun)

sateliteak Sateliteak planeten

inguruan biraka dabiltzan astroak dira

Eguzki- sisteman diren planeta guztiek, Merkuriok eta Artizarrak izan ezik, satelite naturalak dituzte.

Gure kasuan ilargia.

Ilargiaren mugimendua Ilargiak, lurrak

bezala, bi mugimendu ditu:

Errotazioa bere ardatzaren inguruan (28h)

Translazioa lurraren inguruan(28h)

Eklipsea Eklipsea eguzkia,

lurra eta ilargia lerrokatzen direnean bakarrik gertatzen da

Bi eklipse mota daude : lehenengoa Eguzki eklipsea eta bigarrena Ilargi-eklipsea.