PL ANA - aquitaine.culture.gouv.fraquitaine.culture.gouv.fr/fichiers... · SARRERA 1) Planaren...

UZTARITZEKO HERRIKO ETXEA

E U S K A R A R E N E R A B I L E R A

N O R M A L I Z A T Z E K O

P L A N A

2004

AURKIBIDEA

Sarrera:1) Planaren testuingurua2) Helburuak3) Metodologia

3.1.) Indexpla3.2.) Lan-jardueren azterketa

4) Uztaritzeko Herriko Etxea4.1) Administrazio-atalen sailkapena eta lehentasunak4.2) Hizkuntzen erabilerarako aholkuak

I. Herriko Etxea: Egungo egoera, helburuak, lehentasunak eta proposamenak

1.- Herriko Etxeko lan-jardunen egoera, helburuak eta proposamenak1.1. Lan-jardunen egoera1.2. Lehentasunak eta helburuak1.3. Proposamenak

2.- Alorkako egoeraren araberako helburuaketa proposamenak2.1. Hizkuntz gaitasuna2.2. Kanpo-harremanak2.3. Barne-harremanak2.4. Hizkuntz paisaia2.5. Baliabide informatikoak2.6. Jarrerak eta sentsibilizazioa

3.- Hizkuntz irizpideak: Hizkuntza politika bat abiatzeko urratsak3.1. Langileen formazioak3.2. Kontratazioak3.3. Herriko Etxearen irudia eta argitalpenak3.4. Ekitaldi publikoak3.5. Jarraipen batzordea

II. Azpiegitura, prozedura eta epeak

1.- Azpiegitura2.- Prozedura3.- Epeak

III. Eranskinak

I. Eranskina: INDEXPLAII. Eranskina: Herritar eta eragileei zuzendu gutun eredua

2

SARRERA

1) Planaren testuinguruaGaur egun euskararen egoera larria da. 1997 urteko Euskal Herriko Antolaketa eta Garapen Eskemak argiki plazaratu zuen Ipar Euskal Herrian euskara gainbehera ari dela eta horren geldiarazteko behar-beharrezkoa zela hizkuntza politika baten abiaraztea, euskararen presentzia publikoaren alde neurri garrantzitsuak bideratuz.

1997ko azaroan Euskal Kultura sostengatzeko Herrien arteko Sindikatak Charte Communale d’Action en Faveur de la Langue Basque ( Euskararen aldeko Herri mailako hitzarmena) onartu eta herriko etxeetara igorri zuen.

2002 urtean, Convention Spécifique pour le Pays Basque delakoan ( Ipar Euskal Herriarendako Hitzarmen Berezia), frantses administrazioak lehen aldiz hitzarmen marko bat eskaini zuen euskararen erabilpena bizkortzeko.

2002ko urtarrilean Euskal Konfederazioak, Udalerri Euskaldunen Mankomunitate (UEMA) eta Euskal Kultur Erakundearen partaidetzarekin, “Euskararen presentzia sustatu Herriko Etxeetan” txosten juridikoa aurkeztu zuen. Yolanda Molina abokataren arabera, eta oraingo lege frantsesa arrunt errespetaturik, lekuan lekuko kolektibitateek haizu dute, frantsesaren ondoan,lurraldeko hizkuntza erabiltzea.

Horiek direla eta, Uztaritzeko Herriko Etxeak, 2003ko urriaren 15ean Euskal Konfederazioak proposatu hitzarmena izenpetu zuen, diagnostiko baten ondotik, euskararen erabilpena sustatzeko plan baten abiatzeko.

2) HelburuakHerri administrazioan euskararen erabilera indartzea eta areagotzea da euskara-planaren helburu nagusia, bai zerbitzu-hizkuntza modura bai lan-hizkuntza modura, herritarren hizkuntz eskubideei erantzun ahal izateko.

Herritarrek hizkuntza ofiziala (frantsesa) edo lekuan lekuko hizkuntza (euskara) hautatzeko askatasuna ukan dezaten, herriko etxeko dokumentuak egokituko dira, eta langile elebidunak eman publikoarekin harremanak diren lekuetan.

Publikoarekin harremanetan izanen diren langileen hartzeko euskararen erabilpena kontutan hartuko da, baina nehor behartu gabe eta nahikundearen printzipioa onartuz.

Euskara-planaren helburu estrategikoek ildo nagusiak markatzen dituzte:

1. Herritarrekiko harremanetan euskara zerbitzu-hizkuntza izan dadin, beti ere herritarren hizkuntz eskubideak errespetatuz.

2. Euskara beste administrazio eta erakundeekiko harremanetako hizkuntza izan dadin.

3. Euskara administrazio barneko lan-hizkuntza izan dadin.

4. Euskararen presentzia normaldu paisaia linguistikoan.Testuinguru honetan, euskararen erabilpena sustatzeko eta garatzeko Uztaritzeko Herriko Etxeak Euskal Konfederazioak proposatu laguntza teknikoa onartu du.

Oraingo eginbehar nagusia euskararen erabilera normalizatzeko plana zehaztea eta abian jartzea izanen da.

3) Diagnostikoaren metodologia3.1. Indexpla: euskararen presentziaren diagnostika Herriko EtxeanHerri administrazioetan lekuan lekuko hizkuntzen erabilera era mailakatuan indartu eta areagotzeko asmoz sortu zen Indexpla programa (Kataluniako Hizkuntza Normalkuntzarako Kontsortzioak prestatu eta garatu metodologia informatikoa). Gero, Euskal Herriko eta euskararen errealitateari egokitu da. Programa honek erakundeek bete beharreko helburuak finkatzen laguntzen du; hizkuntz egoera zehazteko eta euskara-planaren diseinua egiteko bidea ematen du ; planaren garapenerako tresnak zehaztu eta ordenatzeko argibideak ematen ditu

3

eta, azkenik, jarraipena eta ebaluaketa egiteko mugarriak finkatzen ditu.

Ezaugarriak:

1. Erakunde osoa hartzen du kontuan: egitura, funtzionamendu eta administrazio-atalen egoera.

2. Erakundearen helburu funtzionalak hartzen ditu kontuan eta erakundearen egoera soziolinguistikoari egokitutako lehentasunak finkatzen ditu.

3. Hasieratik helburu zehatzak, lorgarriak eta neurgarriak finkatzen ditu.4. Planaren proposamenean langileen partehartzea sustatzeko bideak ezartzen ditu.

Indexpla metodologiak sei arlotan banatzen du erakundearen hizkuntza azterketa :

1. Irudia eta seinaletika

2. Pertsonalaren hizkuntza egokitzapena

3. Hizkuntza erabiltzeko irizpideak

4. Kanpo erabilpenerako dokumentuak

5. Kanpo komunikazioa

6. Barne komunikazioa

Arlo horietan, lehenik euskaldundu beharreko elementuen egoera aztertzen du, bigarrenik elementu bakoitzerako helburuak finkatzen ditu eta hirugarrenik helburu horietara iristeko neurriak zehazten ditu.

3.2. Lekuan lekuko lan-jardueren azterketaAplikazio informatiko horrekin batera, langile bakoitzak eramaten dituen lanak aztertu eta zehaztu dira. Erregularki egiten diren lan-jarduerei emanen zaie lehentasuna, besteak berantago landuz. Horretarako langile bakoitzari galdeginen zaio zer motako lana eramaten duen, zein frekuentziaz eta zer baldintzetan. Bestalde, Euskal Konfederazioak eta Euskal kultur erakundeak beren laguntza eskainiko dute inprimakiak euskaratzeko.

4) Uztaritzeko Herriko Etxea

4.1. Uztaritzeko Herriko Etxearen administrazio-atalen sailkapena eta lehentasunak:Uztaritzeko Herriko Etxean administrazioa zerbitzu ezberdinetan banatua da, hala nola, Administrazioa, zerbitzu teknikoak, herriko laguntza sozialerako zentroa, aisialdi zentroa, igerilekua, liburutegia eta ziberlekua eta turismo bulegoa.

Lan-postuak hauek dira :

Ø Atal orokorra: Administrazioa• Idazkari Nagusia, Zerbitzu Orokorraren zuzendaria,• 1 Administraria: Idazkari orokorrarekin lanean ari da, Kontseiluen eta

batzordeen antolaketaz arduratzen da.• Administrariazio arduraduna: estatu-zibila, langileen bizibidea• 2. Administraria : Estatu-zibila, hauteskundeak, soldadutza, erroldatzea

denbora erdiz eta beste denbora erdiz harrera, titularra• 3. Administraria : harrera denbora erdiz eta Herriko laguntza sozialerako

langilea beste denbora erdiz• Kontuhartzailea (2)

Ø Izaera bereziko atala: Zerbitzuak• Zerbitzu teknikoen idazkaritza (3): arduraduna eta bi idazkari• Esku langileak (15)

Ø Izaera bereziko atala: Herriko laguntza sozialerako zentroa• Zentroaren arduraduna (1)• CETL arduraduna: kirolaren inguruko animazioak antolatzen ditu urtean zehar

4

eta udan eta “ Contrat éducation temps libre” proiektua kudeatzen du.• Eskoletako langileak (15), garbitzaileak, ATSEM edo kantinako langileak: 5

Idekia eskolan ( ATSEM1 eta 4 garbitzaile), 4 Erauritzeko eskolan (2 begirale, garbitzaile 1 eta ATSEM1), 6 Arrauntza eskolan ( 2 ATSEM, 4 garbitzaile)

• Aisialdi zentroa (8): 3 zuzendaritza kide , 4 begirale eta ordezkari bat. Udan eta opor garaian behin behineko begiraleak kontratatzen dira, 2004ko udan 15 begirale hartu dira. Bestalde eskoletako haurtzaindegietaz arduratzen dira: Uztaritzeko eskola publikoetan eta Ikastolan goizez eta arratsez haurrak zaintzeko zerbitzuaz arduratzen da aisialdi zentroa. 7 begirale eskoletan ibiltzen dira animazioak proposatzeko, hala nola, Idekin 3, Erauritzen 3, Arruntzan 1 eta Ikastolan 3.

•Ø Izaera bereziko atala: Liburutegia eta ziberlekua

• Liburuzainak (3): bi denbora osoz eta beste bat denbora erdiz

Ø Izaera bereziko atala: Turismo bulegoa• Arduraduna (1): langile bakarra dago Turismo Bulegoan. Diagnosia egin den

egunean praktiketan ari zen beste pertsona bat ere bazegoen.•

Ø Izaera bereziko atala: Igerilekua• Zaindariak (MNS) (5)• Harrera (2)

Ø Izaera bereziko atala: Herrizaintza• Herrizaina (1): Administrazioko harrera eta estatu-zibila ere atxikitzen du

denbora erdizZehazkiago, publikoarekin harreman gehien dituzten langileen formazioari edo trebatzeari eman behar liteke lehentasuna lehen urtean: hau da, administrazio saileko langileei, haurrekin ari diren langileei ( aisialdi zentoan, kirola sailean, eskoletan, igerilekuan) Herriko Laguntza sozialerako Zentroko langileei, , turismo bulegoko langileari eta zerbitzu teknikoetako idazkaritzako langileei, herrizainari. Horietariko batzuek, liburutegiko langile batzuek edota aisialdi zentroko begirale batzuek trebatze ikastaroak segi ditzakete, jadanik euskara badakitelako. Azkenik, zerbitzu buruek adibidea eman dezaten aholkatzen dugu. Formazioak borondatearen gainean oinarrituko dira.

Horrenbestez,Uztaritzeko Herriko Etxean administrazio zerbitzuak, jendaurreko zerbitzuak eta haurrekin harremanetan diren atalak atal-elebidun izendatu dira 2004. urterako.

ADMINISTRAZIO-ATALAK SAILKAPENA

Idazkaritza 2004/ 2005

Herriko Laguntza sozialerako zentroa 2004/2005

Herrizaina 2005

HERRIKO ETXEKO KANPO ZERBITZUAK SAILKAPENA

Aisialdi zentroa eta eskoletako animazioak 2004/2005

Kantina eta garbiketa ( ATSEM) 2005

Kirol saila eta igerilekua 2004/2005

Liburutegia 2004/2005

Turismo Bulegoa 2004 4.2. Hizkuntzen erabilerarako aholkuak4.2.1. Herritar eta beste erakundeekiko zerbitzu-hizkuntzaUztaritzeko Herriko Etxeko administrazioan euskarak ere herritarrei zerbitzua emateko hizkuntza izan behar du.

5

Gisa horretan, herritarrak egin lezakeen hizkuntza hautua errespetatuz betiere, administrazioak herritarrekin dituen harreman mota guzietan segurtatu beharko du euskararen erabilera:ahozko eta zuzeneko harremanetan, telefono bidezko harremanetan,erantzungailuan, idatzizkoetan,tresna elektroniko, informatiko zein telematikoen bidez gertatzen direnetan (internet, fax, posta elektroniko, megafono etab.etan).

a) Ahozko harremanetan

Ø Hartzaile jakinik ez duten ahozko mezuak (erantzungailu automatikoz, bozgoragailuz… emandakoak) elebitan emanen dira. Hala ere Uztaritzen erantzungailua elebitan dela azpimarratu behar dugu.

Ø Langile euskaldunei gomendatuko zaie euskaraz aritzea herritarrekin, besteak galdetu dezan goaitatu gabe, askotan euskaldunak ez baitira ausartzen euskaraz aritzera parean duten pertsonak hitz egiten duenez jakin aitzin. Herritarra frantses hiztuna bada, frantsesez garatuko dira harremanak.

b) Idatzizko harremanetan

Ø Herritarrei eta erakundeei igorriko den dokumentazioa elebitan plazaratuko da, salbu horietarik batek espresuki frantsesez egitea hautatzen ez badu.

Ø Euskaraz hartu gutunei euskaraz erantzunen da.

4.2.2. Administrazio eta erakundeekiko harremanakEra berean Uztaritzeko Herriko Etxeak, bere baitarik edo/eta beste Herriko Etxe izenpetzaileekin batera, bere ahalen baitan diren neurriak hartuko ditu bere herriko eragile edo herritarrekin, gainerako administrazio publikoengandik jasotzen dituzten zerbitzuak elebitan hel daitezen bermatzeko.

Uztaritzeko Herriko Etxeak administrazio publikoen arteko harremanetan ere hizkuntzen erabilera normalizatu nahirik, segidan aipatzen den gisa igorriko ditu bere agiriak:

• Administrazioei zein haiei lotu erakunde publikoei elebitan igorriko dizkie. Herriko Etxeak, bere aldetik, aipatu erakundeei galdetuko die igor diezazkiotela elebitan.

Uztaritzeko Herriko Etxea, honako herriarteko sindikatuetan partaide da:SI pour le soutien à la culture basqueSyndicat Mixte Contrat Rivière Vallée de la Nive SI d’AEP de la Vallée de la NiveSyndicat Intercommunal d’Assainissement de la Vallée de la NiveSyndicat Intercommunal d’Assainissement autonome Ur GarbitzeSyndicat départementale d’Electrification des Pyrénées Atlantiques (DEPA)SI ErrobiSyndicat Intercommunal pour la construction d’un foyer-logement Eliza-HegiSI Nive-NivelleSCOT agglomération de BayonneSyndicat Mixte de la Nive MaritimeSI pour la gestion du centre TxakurrakAgence locale des nouvelles technologies de l’information et de la communicationCCASAgence de Tourisme Pays BasqueAgence d’urbanisme Adour-PyrénéeAssociation foncière de RemembrementAssociation pour la gestion de la piscine LandagoyenAssociation de gestion Eliza HegiAssociation crèche familiale de BayonneAuzapezen Biltzarra Comice AgricoleCommission locale d’insertionBesta komiteaComité de jumelageHautetsien KontseiluaUrraska haurtzaindegiaUztaritzeko batasunen elkartea

6

Mission avenir jeuneOrgane d’orientation bipartite BilguneKontseilu Orokorrarekiko partaidetza 932. departamendu errepidearentzakoEtablissements d’enseignements privés confessionnels et associatifs: OGEC Saint Vincent eta Ikastola

Erakundeak ez dira euskara-plan honen eragin-eremuaren baitan sartzen; baina Herriko Etxeko funtzionamenduan eragina dutenez, Uztaritzeko Herriko Etxeak hizkuntz erabileraren normalizazioa bilatuko du administrazioen arteko harreman eta lanetan.

4.2.3. Herriko Etxearen barneko lan hizkuntza.

Txosten, bilduma edo antzeko dokumentuak dira hemen kontuan hartzen direnak.

Uztaritzeko Herriko Etxean barne erabilerako dokumentazioa euskaraz sortzea gomendatzen dugu. Hizkuntz jarraibide hori gauzatzeko, lanpostuetan tresna edo aplikazio informatikoak aldatzerakoan, Herriko Etxeak euskarazko bertsioak erosten ahal ditu, euskarazko bertsiorik badela eta lanerako baliagarri direla frogatuz gero. Bestalde, gaur egun errexki instalatzen ahal den euskarazko testu zuzentzailea ordenagailu bakoitzean ezartzea aholkatzen dugu.

4.2.4. Itzulpenen beharrei erantzuteko, honako pistak segitzen ahal dira :

Ø Herriko langileak arduratuko dira itzulpenaz agiri labur edo errepikakorretan.

Ø Hautetsi batek itzulpenak egin ditzake, beregana joko da idazki luzeagoentzat. Euskara Zerbitzu bat ere sor daiteke Herriko Etxean bertan edo Herriko Etxe sinatzaileen artean lan horren burutzeko.

Ø Kanpoko itzulpen zerbitzu batengana edo Euskal Kultur Erakundearengana jo daiteke ezohiko idazki luzeen edo Herriko zerbitzuaren ahalmena gainditzen den kasuetan. Euskal Konfederazioarengana jo daiteke Iparraldeko itzultzaileen zerrenda ukateko.

Ø Aholkularitza zerbitzu batengana jo daiteke idazki baten egiaztatzeko edo zuzenketa baten egiteko beharra ikusten bada: Euskal konfederaziorat jo daiteke edo beste itzultzaile batengana.

Ø Elkarte bati dirulaguntza osagarri bat eman itzulpenak beregain har ditzan

Ø Euskara teknikari bat kontratatu daiteke, Herriko Etxeko itzulpen guzietaz arduratuko litzateke eta neurrien jarraipena egingo luke.

7

IHERRIKO ETXEA :

EGUNGO EGOERA, HELBURUAK ETA PROPOSAMENA

2003ko udazkenean Uztaritzeko Herriko Etxeak, Euskal Konfederazioak euskararen erabilpena sustatzeko proposatu hitzarmena eta planaren aplikazioa onartu zuenean, Herriko Etxean euskararen erabilpena neurtzeko diagnosia bat eramateko borondatea erakutsi zuen eta, egoeraren azterketa abiapuntutzat hartuz, neurri zehatzak hartzeko engaiamendua hartu zuen. Lehentasuna herritarrei zuzendu zerbitzuei ematea erabaki zen, baita estatu-zibileko dokumentu elebidunei.

Planaren lehen fasea bi urteko epean burutzea aurreikusi da eta urtez urteko programak osatuko dira, helburuak era mailakatuan lortzeko. Dokumentu honetan, bi urterako plana eta helburuak proposatu eta lehen urtekoak era zehaztuagoan emanen dira. Bestalde, lehen fasea bukatu eta egin diren urratsen ebaluaketa bat eginen du Euskal Konfederazioak eta bigarren urteko proposamenak zehaztuko dira ebaluaketaren emaitzen arabera. Lehen urtean burutu ez diren lanak bigarren urtean bideratu daitezke.

Plan-proposamenaren lehen zati honetan, batetik, Uztaritzeko Herriko Etxearen hizkuntz egoeraren berri ematen da (datu-bilketaren emaitzak), eta bestetik, lortu nahi diren helburuak eta egin diren proposamenak jakinarazten dira. Beste gisa batera errana, Uztaritzeko Herriko Etxean euskara zenbat erabiltzen den gaur egun (zertarako, norekin eta nola) adierazten da eta erabilera hori gehitu edo sustatzeko proposamenak egiten dira.

1. HERRIKO ETXEKO LAN-JARDUNEN EGOERA, LEHENTASUNAK, HELBURUAK ETA NEURRI PROPOSAMENAK

Administrazioak burutzen dituen lanak edo ekintzak lan-jardunak deitzen dira, hots, administrazioaren eguneroko funtzionamendua da. Lan-jardunak aztertzeko lan-urratsetan zatitu dira, gerora proposamenak ere zehatz egiteko gisan. Lan-jardunen informazioa lortu eta osatzeko Idazkari Nagusia eta diagnosian parte hartzeko adostasuna erakutsi duten langileekin bildu da Euskal Konfederazioko teknikaria.

1.1. Zerbitzuen euskararen egoeraEuskararen presentzia :Administrazioa arloan Gaztelua eta Herriko Etxe berrian kokatu zerbitzuak ditugu aipagai. Bisitatu leku fisikoen araberako ikerketa da.a) Administrazioa : euskararen erabilera indizea %18koa da Ondoko eran banatzen da:

Euskararen presentzia irudian eta errotulazioan: %22

Pertsonalaren hizkuntz egokitasuna: %18

Hizkuntz erabiltzeko irizpideak: %24

Euskararen presentzia kanpo erabilpenerako dokumentazioan: %16

Euskararen presentzia kanpo komunikazioan: %15

Euskararen presentzia barne komunikazioa: %9

Uztaritzeko Herriko Etxeak hainbat urrats gauzatu zituen hitzarmena izenpetu baino lehen, irudiaren aldetik eta kanpo seinaletikan bereziki. Elebitasunak %18a errepresentatzen du gaur egun, administrazio sektorean.

8

Ahozkoan euskara erabiltzen da zerbitzua eta langilearen arabera, hala nola, harrerako langileetariko batek euskara badaki, zerbitzu teknikoetako idazkaritzan ere batek daki eta alfabetatua da , idazkari orokorrak eta bere laguntzaileak euskaldunak eta alfabetatuak dira. Bestalde, 15 esku langileen artetik 6 euskaldun badira. Herrizainak euskara ikasteko urratsak eman zituen, Herriko Etxearen baimena eta finantzaketarekin, baina ez zuen ikastaroa burutu ahal izan. Gaur egun, ulermena eta mintzamena badu. Kontuhartzailetzan aldiz nehork ez daki euskara. Ondorioz harrera euskaraz egiten da langilearen arabera.

Idatzian ere euskara guttiago erabiltzen da, hala nola, puntualki eskuorri, informazio orriak argitalpen eta afixak elebitan plazaratzen dira, batez ere kultura ekitaldietan, berripaperean auzapezaren hitza elebiduna da, gutun eta gomitak ere elebitan egiten dira puntualki, batez ere Idazkaritza orokorrean eta Zerbitzu teknikoetako idazkariaren eskutik. Ikusiko dugunez maila honetan euskararen erabilera langileen motibazioaren araberakoa da.

Prentsa eta kanpo komunikazioari doakionez, euskal prentsarekin (Gure Irratia, Herria aldizkaria adibidez) euskara erabiltzen da. Ohargarria hala ere, duela urte zenbait prentsan edo Liburu ofizialetan agerrarazi beharreko abisu ofizialak euskaraz ere agerrarazten zirela Herrian, baina ohitura galdu egin da.

Inprimaki eta beste motako idatzizko kanpo komunikazioan euskara ez da erabiltzen, salbuespen batekin: ezkontza formulak euskaraz irakurtzen dira zenbaitzuetan.

Azken langileen hautaketarako euskararen eskakizuna zerbitzuen araberakoa da, erran dezakegu orokorki euskara galdegiten dela, salbu eta zerbitzu teknikoetan. Kasu honetan ere duela urte batzuk euskara kontratazio irizpide bat zen baina gaur egun baztertu da.Azkenik Herriko laguntza sozialerako zerbitzuaren kontratazioentzako galdegin da, batez ere, aisialdi zentrorako, edota liburutegiarendako.

Herriko Etxeak euskararen erabilpena garatzeko xedearekin Euskal Konfederazioaren hitzarmena izenpetu aitzin eta ondotik hiru bilkura antolatu ditu langileekin, zerbitzu buruekin eta barne notetan ere bere borondatea argiki jakinarazi du. Esan dezakegu bederen ahozkoan euskararen erabilpena areagotzeko irizpide argiak izan direla.

Orain arte, ekitaldi ofizialetan hautetsi bat izendatzen zen, bederen puntualki, auzapezaren hitzaldia itzultzeko edota bederen laburbiltzeko euskaraz, batez ere prentsarekiko harremanentzat. Hautetsi horrek bere kargua utzi du eta geroztik kanpo jardueretan erabili hizkuntza bertaratu diren hautetsien araberakoa da, edo batzuetan Idazkari orokorrak berak egiten du itzulpena.

Irudiari begira urratsak egin dira, alde batetik barne eta kanpo- seinaletika elebiduna da, webgunearen parte bat euskaratu da, paper-burua, erantzungailua, ibilgailuetan...Bestalde Telefono gidari buruz urratsak ematen hasi da Herriko Etxea herriko euskarazko etxeen izenen ortografia zuzentzeko gisan. Ohargarria da ere, herriko eskola elebidunetan seinaletika ez dela euskaratua zuzendarien kontrako jarrerarengatik.

Kanpoko itzulpen zerbitzu batengana jotzen da itzulpen lanen egiteko, hala nola, Euskal Kultur Erakundearengana modu erregularrean, edota AEKrengana.

Administrazioan, hots, gazteluan eta aparkalekuan kokatu Herriko Etxe berrian langile euskaldunen arteko hizkuntza euskara da. Zerbitzu teknikoetako langileak EKErekin dituen harremanak, telefonoz nahiz posta elektronikoz euskaraz bideratzen ditu.

b) Aisialdi gunea : euskararen erabilera indizea %23koa daOndoko eran banatzen da:



Hizkuntza erabiltzeko irizpideak: % 29



Euskararen presentzia barne komunikazioan: %14

9

Zentroak asteazkenetan, bakantza ttipietan eta udan irekitzen du. Horrez gain urtean zehar egunero eskola publiko eta Ikastolaren haurtzaindegiaz arduratzen da, hots, goiz, eguerdi eta arratsetan burasoak iritsi aitzin haurrak zaindu eta aisiak proposatzen dizkiete. Idekia, Erauritz, Arruntza eta Ikastolan ari dira.

Aisialdi gunea bisitatu dugularik, udako oporrentzat Idekia eskolan kokatua zen. Kanpo seinaletzaren parte bat euskaratua zen ( banderola, leihoetan ageri informazioak), aldiz ordutegiak, posta kutxa, gelen aurkezpenak, informazio taula, egutegiak..etab frantsesez ziren. Zentroaren paper-burua, tanpoina, eguerdiko menuak, irratian pasa soinu deiak ( lanpostu eskaintzak Gure Irratian edo France Bleu-n) edota euskarazko prentsa idatzian euskara erabiltzen da. Erantzungailua aldiz frantsesez da.

Urtean zehar 4 begiralek behin betiko kontratuak dituzte baina ez dira euskaldunak, eta hiru zuzendaritza kide daude. Horietariko bi euskaldunak dira eta alfabetatuak, hirugarrenak bere baitatik AEKko klaseak hartu zituen baina ezin izan zuen segitu. Edozein gisa berritz klaseak hartzeko prest agertu da.Haurtzaindegietako begiraleak beraz ez dira euskaldunak salbu Ikastolako zaindarie kasuan.

Udako behin behineko kontratazioak egiterakoan euskara galdegiten da, helburua baita bilgunearen begiraleen erdia euskalduna izatea. Urtean zehar ez da halako irizpiderik, baina galdetzen da begiraleei euskaraz ari diren haurren errespetatzea. Elkarrizketa euskaraz egiten dute euskara maila egiaztatzeko eta neurtzeko. Animatzaileen arteko hizkuntza euskara da.

Afixak, programak, aurkezpen plaketak, proiektu pedagogikoak elebitan plazaratzen dira, edo parte bat elebiduna da, adibidez aurkezpen liburuxkaren kasuan. Gutunak eta helbideak ere hartzailearen arabera euskaraz egiten dira, hots, hegoaldeari begira gehienetan.

Itzulpen lanentzako AEK ren laguntza jasotzen du bilguneak.

Zuzenezko harrerari doakionez herritarren araberako hizkuntza erabiltzen da, aldiz telefonozko harreran lehen hitza ez da euskaraz.

Bazkarian euskara dakiten begiraleak haurrekin euskaraz ari dira eta joko bat asmatu da euskara ez dakiten haur eta begiraleak sentsibilizatzeko: batek hitz bat erraten du euskaraz eta hizkuntza menperatzen ez dutenek esanahia atzeman behar dute.

Gaur egun ez da proposatzen euskarazko tailerrik baina noiztenka euskarazko kanpoko interbentzio bat egiten da. Hala ere azpimarratua izan da zailtasunak badirela euskarazko aktibitateak antolatzeko, iaz, Yoseikan Budo elkartea etorrarazi zuten.

Bestalde, urtean zehar liburutegira doazenean langileekin euskaraz hitz egiteko parada dute haurrek. Udako oporrei bukaera emateko, ikusgarri bat antolatzen du zentroak, eta euskarazko kantu eta dantzak irakasten zaizkie haurrei. Bestalde, azpimarratu behar dugu, Begirale ibiltari bat badela, kirolaren inguruko animazioak antolatzeko, hala nola “Ticket sport” manifestazioa, eskira ateraldiak, eta herriko elkarteekin animazioak antolatzen ditu. Berak antolatu animazioen baitako kanpo komunikazioan euskara erabiltzen da, hala nola, afixa elebidunak plazaratzen dira, Ikastolarentzat plaketak euskara hutsean agertzen dira. Duela gutti “Contrat Educatif Temps Libre” proiektuaren baitan EKErekin bildu da, urtean zehar euskarazko tailerrak proposatzeko asmoz. Lehen urratsa eman da, hala nola, inkesta bat bideratu da jakiteko zenbat haur interesatua litzatekeen euskaraz tailer bat segitzeko eta inkesta arrakastatsua izan da, 50 haurrek baiezkoa eman baitute. Proiektua bera ez da oraindik mamitua.

Herriko Etxeak aisialdi zentroari igorri proiektu edukatiboaren baitan esaldi bat agertzen zen “porter une attention particulière à la langue basque”, ondorioz bilguneak indar hori egiteko erabakia hartu du, kontratazioekin hasiz.

d) Igerilekua: euskararen erabilera indizea %8koa da Ondoko eran banatzen da:




10




Ahozkoan euskara gutti erabiltzen da, zaindari bakar batek euskara mintzatzen eta idazten duelako. Harrerako beste langile batek ulermena badu. Langileen erranetan euskara jakitea garrantzitsua da, eskola elebidun, Ikastola eta Zugarramurdiko eskolekin lanean ari direlako. Arrazoi honegatik jadanik galdegin dute euskara ikasteko formazio bat segitzea.

Gaur egun, irudi mailan indar bat egin da, igerilekuaren seinaletika osoa elebiduna baita, aldiz barnealdean aurkitzen den taulan ( ordutegiak, programak, abisuak..) dena frantsesez ageri da.

Igerilekuak berak komunikazio gutti egiten du edo dena Herriko Etxeko zerbitzuetatik pasatzen da.

Lanpostu eskaintzetan euskara ez da galdegiten eta ez da irizpide argirik eman euskara gehiago erabilia izan dadin. Hala ere, puntualki itzulpenak egin behar badira ( adibidez seinaletika) EKErengana jotzen da.

Igerilekuan erabiltzen diren inprimaki eta dokumentu ugari euskaratu daitezkeela aipatu da.

e) Liburutegia : euskararen erabilera indizea %24koa da Ondoko eran banatzen da:







Ahozkoan euskara erabiltzen da, hiru langileek euskara baitakite, eta horietariko bi alfabetatuak dira. Bi langile ari dira denbora osoz eta hirugarrena denbora erdiz.

Ohiko publikoaz gain Liburutegiak lan berezi bat eramaten du Uztaritze eta Haltsuko eskolekin.Eskola elebidunek eta Ikastolek euskarazko harremanak ukateko parada dute.

Irudi mailan indar bat eman da, hala nola, kanpo eta barne-seinaletika elebiduna da, euskarazko liburuak eskaintzen dira ( jaurlaritzatik ere fondo bat atzeman daiteke) eta liburuetan ageri etiketak elebidunak dira.Euskarazko liburuek beren sail propioa dute. Aldiz, ordutegiak eta harrerako taulan ageri informazioak frantsesez dira.

Idatzian, animazio fitxategia elebitan da, baina harpidetzak, urteko plangintza eta bilana frantsesez egiten da. Ikastola eta eskola elebidunei igorritako gutunak elebitan dira.

Azken langilearen hautaketarako euskararen ezagutza galdegin da.

Zuzenezko harreran euskara publikoaren arabera erabiltzen da, telefonoan aldiz frantsesez egiten da.

Euskal hornitzaileekin ( Megadenda adibidez) ahozkoan euskaraz bideratzen dira harremanak, idatzian ez.

Euskara langileen arteko lan hizkuntza da.

Itzulpen lanentzat bertako langile batek egiten du eta posible ez delarik EKErengana jotzen da.

Liburutegiaz gain, Ziberespazio bat proposatzen du zerbitzuak, bertan klaseek informatika eremua landu dezakete. Urte hastapenean gai baten inguruan lan egitea erabakitzen da, adibidez iaz, eskola bakoitzak bere web orria egin du eta ondotik bakoitzak besteen orriak bisitatu ditu.

11

Azkenik, liburutegiak animazioak antolatzen ditu, hala nola, erakusketak, ipuin kontaketak...Puntualki ipuin kontalari euskaldunak etorrarazten ditu.

f) Turismo Bulegoa: euskararen erabilera indizea %6koa da Ondoko eran banatzen da:







Turismo bulegoan langile bakar bat atzeman daiteke, euskalduna ez dena. Turismo Bulegoa elkarte bat da, Herriko Etxetik hurbil, lehendakaria hautetsia baita eta Herriko Etxeak diruztatzen baitu.

Lan arlo desberdinak ditu:

ü Informazioa zabaldu, udako etxebizitzak proposatu

ü Animazioak antolatu ( txorien inguruko saloia, merkatuaren urtebetetzea, musika besta, sabai husketa, Uztaritz’art tindu erakusketa, zaldiaren besta, Hiruen jokoa, eguberriko merkatua, erakusketak.. urtero errepikatzen diren animazioentzat eta ondotik animazio puntualak ere antolatzen ditu)

ü Ikasleen etxebizitzak ( CEFAko ikasleentzat bereziki): etxebizitzak atzeman, ezadostasunak konpondu, alokatze kontratuak

ü Herriko elkarte batek antolatu ekitaldi batentzat izena eman behar bada, da Turismo Bulegoan egin dezake (adibidez bazkari batentzat...)

Irudiari doakionez, kanpo seinaletika elebiduna da, paper-buru eta tanpoiaren parte bat euskaratu da. Biltzar Nagusirako gomitak elebitan igortzen dira. Web orria, fax aurkezpen orria..frantses hutsean dira.

Kanpo komunikazioari doakionez, argitalpenak (5 badira orotara), gidak, gutunak, erakusketa gomitak, bilkura-deialdiak...frantses hutsean dira. Gertatzen da puntualki erakusketa baten izenburua edota erakusketa bera elebitan izatea.

Animazioen kasuan, afixak eta eskuorriak elebitan egiten dira.

Itzulpenentzako EKErengana edo liburutegiko langile batengana jotzen da.

Prentsa agiriak edota prentsarekiko harremanak aski mugatuak dira, hots Sud Ouest, La semaine du Pays Basque eta France Bleu. Ez da kasik harremanik euskal prentsarekin.

1.2. Helburuak eta lehentasunak Horren arabera, euskara-planaren baitan normaldu beharreko lan-jardunak hautatzerakoan, ondorengo irizpideak erabili dira lan-jardunen artean lehentasunak markatzeko.

Harreman-motaHerritarrekiko harremanak, barne-harremanak edota beste erakundeekiko harremanak izatea. Herritarrei begirakoei eman zaie lehentasuna eta gero barne-harremanei zein beste administrazioekikoei.

Lan-jardunaren hizkuntz egoeraLan-jarduerei doakionez zerbitzuen araberakoa da, eta hobe esan, zerbitzuetan dauden pertsona motibatuen araberakoa, alde batetik langileek ez baitute beharrezko hizkuntz egokitasuna eta motibazio eskasez. Langileen formazioa ezinbestekoa da plana aurrera eramateko, beti ere borondatearen gainean oinarrituz. Zerbitzu buruek eta hautetsiek adibidea eman dezakete. Bestalde Herriko Kontseiluak erabaki argiak har ditzan garrantzitsua da..

12

Zailtasun mailaErrexenetik zailenera jotzea izanen da gure urratsen finkatzeko moldea: errexena gauzatu eta hizkuntz ohiturak finkatzen direnean zailagoetara etorri.

MaiztasunaMaiztasun handieneko lan-jardun eta egoerei lehentasuna emanen zaie maiztasun txikiagokoen aurrean, eguneroko lanean duten eraginaren arabera. Hala ere, izaten dira maiztasun txikiko ekintzak, kualitatiboki oso garrantzitsuak direnak, eta horiei ere lehentasuna emanen zaie.Lau irizpide horiek kontuan hartuz, eta datu-bilketaren balorazioan oinarrituz, bi urterako helburuak eta lehentasunak finkatuko dira, urtez urte.

• Lehen bi urterako proposamenak (2004/2005) :

Urte honetan Herriko Etxeak herritarrei zuzendutako dokumentuak elebitan proposatzea izanen da helburua: inprimakiak, abisuak... Horrez gain, barne-harremanetako dokumentazioari dagokionez, dokumentu errexenetatik (Herriko Kontseiluen aktak...), hasi eta pixkana zailagoetara iristeko ahalegina eginen da. Bestalde, Herriko Etxearen irudia hobetzeko asmoz, materiala elebiduntzea proposatzen da (tanpoiak, karpetak, klasoreak...). Beti ere irudiaren aldetik, hasitako urratsa indartuko da, hala nola, Herriko Etxeko publizitate edo argitalpen lan guziak elebitan emanez ( afixa, eskuorri, liburuxka, berripapera..). Une berean herritarrekiko komunikazioa indartuko da. Azken batean, lehen urtearentzat dokumentu errexenak erabiltzea eta Euskal Konfederazioa edo Euskal Kultur Erakundearen laguntzarekin elebiduntzea, baita administrazio batzuekiko harremanei lotu dokumentu laburrak elebiduntzea da helburua.

Nolanahi ere adierazi beharrekoa da urte honetarako lan-jardunen zehaztapena 2004. urtean bukatu eta eginen dela, lehenengo urteko emaitzak kontuan hartuz. Era berean bigarren urtean landuko lirateke lehen urteko lanen artetik, denboraren urritasuna dela-eta, normaldu gabe gelditutakoak.

Kontuan hartu behar da atal honetan normalizazio ekintzak bakarrik agertzen direla. Lehen bi urteetan langileen formazioari eta egiazko hizkuntza politika baten abiatzeko borondateari emanen zaio lehentasuna. Alde batetik alfabetatze prozesua abiatuko da eta bestalde trebakuntza saioak antolatuko dira.

Erabilera-plana aitzina joan ahala, elebitan lan eta harreman gehiago eginen direnez, komenigarria izanen da beste puntu hauek ere kontuan hartzea:

1) Erabiltzen diren inprimaki edo ereduak ulergarri eta errexak izatea hartzailearentzat.

2) Langileentzat ere erabilgarriak izateko moduko ereduak finkatzea.

3) Euskal Konfederazioak proposatu inprimaki edota laguntza erabiltzea.

Orain artekoari segida emanez, ondoren jaso dira administrazio arloan bi urteotarako lehentasunak.

13

1.3. 2004 / 2005 urteetako proposamenakLehen urteari doakionez, jadanik indarrean ziren neurriak sistematizatzea dugu helburu bezala. Batez ere Herriko Etxearen irudia landuko da, kanpo komunikazioa. Bestalde, Euskal Konfederazioak ereduak proposatuko ditu ( estatu-zibileko aktak...) eta bere laguntza eskainiko du materiala elebiduntzeko.

ATALAK NORMALIZAZIO EKINTZAK ARDURADUNAK

Herriko Etxearen irudia

• Kanpo eta barne seinaletika elebiduntzea: eskolak, afixatze taulak

• Ekitaldi ofizialetan, diskurtsoa elebitan egiteko edo euskarazko itzulpena egiteko hautetsi bat izendatu. Ezin bada osoki itzuli bederen sar hitza eta azken hitza euskaraz egin edo laburpen bat.

• Berripaperean euskarari toki geroz eta gehiago utzi: artikulu batzuk euskaraz eta frantsesez laburpena eta alderantziz maila orekatuan

• Hautetsi euskalduna izendatu prentsarekiko harremanetarako

• Herriko Etxeko argitalpenak elebitan plazaratu: Aisialdi zentroa, turismo bulegoa, liburutegia, igerilekua, laguntza sozialerako zentroa

• Materiala elebidundu ( karpeta, klasore, erantzungailu, tanpoia, web orria, etiketak, ordutegiak, erantzungailua Aisialdi zentroan etab..)

• EKEren laguntzarekin

• Hautetsiek

• Hautetsiek EKEren laguntzarekin

• Hautetsiak• Herriko Etxea EKEren

laguntzarekin

• Herriko Etxea /Euskal Konfederazioa

Barne komunikazioa

• Herriko Kontseiluko bilkuren deliberoak elebitan idatzi eta Suprefeturarat igor.

• Herriko Kontseiluko bilkurak antolatu eta deialdia eta gai zerrendak elebitan igor.

• Gisa bera egin batzordeen bilkurentzat: barne batzordeak baita kanpoko zerbitzuenak ere

• Barne komunikazioan euskaratu daitezkeen dokumentuak bildu eta itzularazi ( gelen prestatzeko plazaratzen diren hitzarmenak, lan kontratuak, barne-araudiak., egutegiak..)

• Proiektu pedagogikoak euskaratu: aisialdi zentroa, igerilekua, turismo bulegoa, liburutegia

• Hautetsiak, idazkaria

• Idazkari Orokorra

• Hautetsiak/Idazkari orokorra materiala biltzen laguntzea) EKE eta Euskal Konfederazioaren laguntzarekin

• EKE

Kanpo komunikazioa

• Jendaurreko iragarki, abisuak eta oharrak, informazio orriak, gomitak elebitan egin: zerbitzu guzientzat

• Kanpo komunikazioan euskaratu daitezkeen dokumentu eta inprimakiak bildu eta itzularazi (Harreman fitxak elebidundu, jakinarazpenak dirulaguntza eskari txostenak, delibero eta erabaki ereduak, gutun erregularrak, izen-emate fitxak... herrizaintzan, liburutegian, aisialdi zentroan, igerilekuan,turismo bulegoan, zerbitzu teknikoetan, laguntza sozialerako zentroan, administrazioan..)

• Kanpo komunikazioan euskara erabili ( afixa, eskuorri..)

• Herritarrei zuzendu gutun errexenak elebitan ere igortzen hastea

• Langileak, hautetsiak

• Hautetsiek/ Idazkari orokorra (materiala biltzen laguntzea) Euskal Konfederazioa eta EKEren laguntzarekin

• Zerbitzu guziak: arduradunak izendatu

• Zerbitzuen araberako langilea

• Idazkari orokorrak

14

• Herritarrengandik jaso euskarazko gutunei euskaraz erantzuten hastea

• Estatu-Zibileko Dokumentu elebidunak erabili eta sistematikoki proposatu

• Herritarrak eta langileak abiatu planaz eta hartu neurrietaz informatu

• Telefonoan lehen hitza euskaraz erran: harreran, aisialdi zentroan, liburutegian, zerbitzu teknikoetan

• Prentsan agerrarazi abisu ofizialak elebitan igor lehen egiten zen moduan.

• Antolatu animazioetan euskara erabili edo erabilia izan dadin galdegin ( erakusketa, festa, egun berezi, kirolaren festa...)

• Estatu-zibileko administraria

• Hautetsiak/ Euskal Konfederazioa

• Harreran diren langileak

• Idazkari nagusiak, EKEren laguntzarekin

• Zerbitzuen araberako arduraduna, EKEren laguntzarekin

Jarraipen batzordea

• Normalizazio plana kudeatuko duen jarraipen batzordea sortu

• Hautetsiak

Kontratazio politika

• Langileen hautaketarako prozesuan edo zerbitzu jakinerako kontratazioan euskara galdegin edo kontuan hartu

• Opor garaian langileen hautaketarako prozesuan edo behin-behineko kontratazioetan euskara galdegin edo kontuan hartu, gisa bera ordezkapenentzat

• Hautetsiak

Formazioak• Langileei euskara ikas dezaten formazio

bat segitzea proposatu eta lan denboran egiteko errextasunak eman

• Hautetsiak

Aurrekontua

• Euskararen alde urtean zehar antolatuko diren ekintzentzat aurrekontu bat bozkatu

• Zerbitzu batzuen ahalak emendatu euskaratze lanak egiteko ( adib: turismo bulegoa)

• Hautetsiak

Sentsibilizazioa

• Sentsibilizazio ekintzak antolatu herritarrak eta langileak sentsibilizatzeko. Euskara sustatu nahi duten elkarteei laguntza eskainiz, euskarazko tailerrak proposatuz..

• Gutun bat igorri herritarrei eta herriko eragileei Herriko Etxeak hartu engaiamenduak aurkezteko eta gisa bera egin dezaten galdetzeko

• Hautetsiak edo Kanpoko zerbitzuak ( aisialdi zentroa, liburutegia, turismo bulegoa...)

• Hautetsiak

AHOZKO ETA IDATZIZKO KANPO HARREMANAK LEHEN URTETIK GOITI

ERAKUNDEA HELBURUA NORMALIZAZIO EKINTZA EPEA ARDURADUNAHERRIKO ERAKUNDEEKIKO HARREMANAK:

• Elkarteak• Hornitzaileak• Eskolak• Enpresak/

artisauak• Euskal

kulturaren sostengurako Herrien arteko

• Erakundeen arteko harreman- hizkuntza euskara ere izatea

• Herriko Etxetik plazaratzen diren dokumentuak elebitan helarazi, eta hartzailea guziz euskalduna bada, euskara hutsean helarazi

• Gutunak igorri erakundeari harremanak elebitan gauzatu

Urte 1 • Langilea• Herriko Etxea

edota bere jarraipen batzordea

• Batzorde desberdinetako ordezkariak

15

Sindikatua• Syndicat

Contrat Rivière des Nives

• SI AEPde la Vallée de la Nive

• SI assainissement de la Vallée de la Nive

• SI assainissement autonome Ur Garbitze

• SI pour la construction d’un foyer-logement Eliza-Hegi

• SI Errobi• SINive-Nivelle • SCOT• Syndicat Mixte

de la Nive Maritime

• SI pour la gestion du centre Txakurrak

• Association pour la gestion de la Piscine de Landagoyen

• Auzapezen biltzarra

• Hautetsien Kontseilua

• Besta Komiteak • Urraska• Uztaritzeko

batasunen elkartea

• Mission avenir jeune

• Bilgune• Euskal Herriko

herriko etxe eta instituzioekin

daitezen nahi litzatekeela adierazteko

• Lankidetza hitzarmenak izenpetu, posible den kasuan

Estatu administrazioak:

• Suprefetura eta prefetura

• CNFPT edo bestelako kutxa

• Herriko Etxetik datozen dokumentu elebidunak helaraztea

• Euskara ikasteko formazioak diruztatu ditzan galdetzea

Deliberoak eta estatu-zibileko aktak euskaraz ere helaraziz

Formazioen kasuan, galdea eginez

Urte 1 • Langileak• Herriko Etxea

2. ALORKAKO EGOERAREN ARABERAKO HELBURUAK ETA PROPOSAMENAK

16

Alorkako azterketa diogunean, edozein erakunderentzat estrategikoak diren egoera multzoak lantzea esan nahi da, hala nola: langileen eta Herriko Etxe-arduradun politikoen hizkuntz gaitasuna, barne/kanpo-harremanak, hizkuntz paisaia, baliabide informatikoak eta jarrerak/sentsibilizazioa.

Azterketa honetan aipatutako alor bakoitzeko egoera adierazgarriak aukeratzen ditu erakunde bakoitzak, landuko diren helburuen araberakoak. Alorkako azterketa hau kuantitatiboagoa da eta lan-jardunen bilketaren osagarri. Jarraipenerako sistema errazteko bide ere ematen du.

Alorretan honako informazioa lantzen da:

1. hizkuntz gaitasunaHizkuntza maila, zein heinean erabiltzen den, formazioak, trebakuntza.

2. kanpo-harremanakHerriko Etxetik kanpora doana biltzen da hemen: herritarrei, beste administrazioei, hornitzaileei etab.i zuzendutakoak, alegia.

3. barne-harremanakHerriko Etxearen barneko harremanak (atal barne/atal artekoak) jasotzen dira, hala nola: barne-zirkularrak, ofizioak, txosten labur/luzeak, ahozko eta telefonozko harremanak etab.

4. hizkuntz paisaiaErakundearen irudia biltzen da, bai kanpora bai barnera begirakoa: seinaletika, katalogoak, iragarkiak, etiketak, tanpoinak, etab.

5. baliabide informatikoak eta teknologia berriak.Euskaraz lan egiteko baliabide informatikoen egoera aztertzen da.

6. jarrera eta sentsibilizazioaLangileek erabilera-planarekiko duten iritzia jasotzen da inkesta bidez.

2.1. Hizkuntz gaitasunakAtal honetan zenbat langilek egiaztatu duen lanpostuari ezarritako hizkuntz eskakizuna, langile elebidunen ehunekoa, ordezkari politikoen hizkuntz gaitasuna eta langileen trebakuntza-maila jaso dira.

Langileek beren lanpostuko lan-eginkizunak euskaraz eragozpenik gabe egin ahal izan ditzaten ematen den prestakuntza bereziari deituko diogu trebakuntza. Prestakuntza banakakoa zein taldekakoa izan daiteke.

Hauek dira egiaztatu behar diren perfilak lanpostuek eskatzen duten lanen arabera

• Behe-maila: testuak ulertzea galdetuko da (idatzizkoak zein ahozkoak). Komunikazio-gaitasuna mugatua da maila honetan, bai ahoz, bai idatziz. Behe-mailako ulermen-maila da.

• Maila ertaina: maila ertaina galdetuko da hizkuntz trebetasun guztietan, idazmenean izan ezik. Alor horretan oinarrizko trebetasuna eskatuko da.

• Goi-maila: goi-maila galdetuko da ahozko trebetasunetan eta maila ertaina idatzizkoetan.

• EGA : hizkuntz gaitasun maila galdetuko dira lau hizkuntz trebetasunetan.

2.1.1. Herriko Etxeko langileen hizkuntz gaitasuna

Lanpostu zerrendak eguneratzea, hizkuntz eskakizuna egokitzea, prestakuntza antolatzea eta banakako planak egitea.

Uztaritzeko Herriko Etxearen langileei dagokienez atzeman dugun hizkuntz egoera:ATALAK LANP. HIZKUNTZ EGOKITASUNA

17

KP. Ez dakite

Ulermena

Mintzamena

Idazmena EGA

Idazkaritza Orokorra 2 2

Idazkaritza 3* 2 1Zerbitzu teknikoen idazkaritza 3 2 1

Zerbitzu teknikoak 15 9 6

Kontuhartzailetza 2 2Herriko laguntza sozialerako zentroa 17* 17

Aisialdi zentroa ( bulego+eskolak) 8 4 1 3

Kirol saila 1 1

Turismo bulegoa 1 1

Igerilekua 7 6 1

Liburutegia 3* 1 2

GUZTIRA 60 44 1 8 9

• Hiru langileetariko batek Herriko laguntza sozialerako zentroko langilea da denbora erdiz

* Hiru langileetariko bat zerbitzu teknikoetako langilea da denbora erdiz

Helburua da langile bakoitzak dagokion hizkuntz eskakizuna lortzea.

a) Hizkuntz eskakizuna egiaztatu gabekoentzat : prestakuntzaEuskara ez dakiten langileentzat

• Administrazio arduraduna: 4. HE doakio baina ez du egiaztatu. Zerbitzua kudeatzen duenez, lan konplexua eramaten duenez eta zerbitzu buru gisa adibidea eman dezan, euskara ikas dezan gomendatzen dugu.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Herrizaina: 3. HE doakio baina ez du egiaztatu. Bere lan ildoan herritarrekin ahozko harremanak ditu eta idatzizko lanak ere eraman behar ditu, ondorioz euskara ikas dezan komeni da. Prest agertu da euskara ikasteko baina ez aurten, beste lehentasun bat duelako, beraz proposatzen dugu datorren urtean 2005ean, formazioan sar dadin.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak

• Harrerako langilea 1: 3. HE doakio jendaurreko lana eramaten baitu eta bestalde herriko laguntza sozialerako zentroko langilea delako ere.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak

• Zerbitzu tekniko burua: 4. HE doakio baina ez du egiaztatu. zerbitzu guziak kudeatzen dituenez eta zerbitzu buru gisa adibidea eman dezan, euskara ikas dezan gomendatzen dugu.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak

• Zerbitzu teknikoetako idazkaria 2: 3.HE doakio lan teknikoa eramaten baitu.

18

Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak

• Esku langileak (9): 2. HE doakio baina egiaztatu ez dutenentzat formazio bat aurreikusi daiteke.Jendaurreko lanpostuak direnez, euskara ikas dezan garrantzitsua da. Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte, hots, mintzamena. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Kontuhartzailetzako langileak (2): 4. HE doakio baina ez dute egiaztatu .Jendaurreko lanpostua ez direnez ez dira formaziorako lehentasunetan izanen. Baina euskara ikasteko borondatea baldin badute animatu behar dira.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak. Formazio bat segitzeko prest agertu da.

• Herriko Laguntza sozialerako zentroko arduraduna: 4. HE doakio baina ez du egiaztatu.Jendaurreko lanpostuak denez, harrera eta idatzizko lanak eramaten dituenez euskara ikas dezan garrantzitsua da. Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Eskoletako langileak : 2 HE doakio baina ez dute egiaztatu. haurrekin harremanetan lan egiten dutenez euskara ikas dezan garrantzitsua da, bederen ahozkoan menperatu arte. Alde batetik 4 ATSEM badira eta bestalde Kantinan eta garbiketa 9 langile atzeman ditzakegu eta 2 begirale. Gomendatzen dugu ATSEMei lehentasuna ematea, titularrei eta euskara ulertzen edota mintzamena nozioak dituztenei.Proposamena: AEKk proposatu formularen prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte, hots, mintzamena. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Kirol saileko langilea: 3 .HE doakio baina ez du egiaztatu. Haur eta gazteekin harremanetan lan egiten duenez euskara ikas dezan garrantzitsua da. Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Aisialdi zentroko zuzendaritza kidea: 4. HE doakio baina ez du egiaztatu. Lanpostuari EGA maila doakio eta ez du egiaztatua. Eskoletan goiz, eguerdi eta arratsetan bideratzen diren animazioen antolaketaz arduratzen da baita oporretako aisialdietaz ere. Jadanik urratsak eman ditu euskara ikasteko eta mintzamena badu, hots, 2. HE.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Aisialdi zentroko behin betiko begiraleak: 3. HE doakio baina ez dute egiaztatu.. Eskoletan goiz, eguerdi eta arratsetan bideratzen diren animazioen kudeaketaz arduratzen dira baita oporretako aisialdietaz ere. Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Igerilekuko langileak (6) 3. HE doakio baina ez dute egiaztatu.Haur, gazte eta publikoarekin harremanetan lan egiten dutenez, eskola elebiduna, ikastolak eta hegoaldeko eskolak errezibitzen dituztenez euskara jakin dezaten garrantzitsua da, eta ahozkoaz gain

19

idazmena lotzen badute oraindik hobe. Diagnosia egiterakoan formazioa segitzeko prest agertu dira.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Turismo bulegoko arduraduna: 4. HE doakio baina ez du egiaztatu. Lanpostuari EGA maila doakio eta ez du egiaztatua. Jendaurreko lanpostua denez eta txosten konplexuak bete behar dituenez, alfabetatze prozesua segi dezan garrantzitsua da.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da beharrezko maila lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

Euskara maila hobetu behar duten langileentzat

• Harrerako langilea: 3. HE doakio baina ez dute egiaztatu. Euskaraz mintzatzeko gaitasuna du, baina bere maila hobetzea proposatzen ahal zaio.Proposamena: AEKk proposatu formularen bidez, alfabetizazio prozesua segitu dezan komeni da EGA agiria lortu arte. Halako kasuan, Herriko Etxeak beregain hartuko ditu formazio gastuak.

• Liburuzaina: alfabetatua ez den liburuzainari alfabetatzeko aukera eman.

Euskara menperatzen duten langileei trebakuntza saioak segitzea proposatzen ahal zaie, alfabetatu daitezen edota beren maila hobetu dezaten eta batez ere itzulpen lanak bideratu behar badituzte.

Laburbiltzeko , lehentasuna emanen diegu:

ADMINISTRAZIO-ATALAK ERAGINDAKO LANPOSTUAK

Idazkaritza

• Idazkari nagusiaren laguntzailea: trebakuntza (1)• Harrerako administraria/ estatu-zibila: alfabetatzea (1)

• Administrazio arduraduna (1)• Laguntza sozialerako zentroko arduraduna (1)• Laguntza sozialerako harrerarako langilea (1)

Zerbitzuak • Herriko Polizia (1)• Zerbitzu teknikoko idazkaritza (2)

Kirola /Gazteria saila

• CETL arduraduna (1)• Aisialdi zentroko begiraleak (4)• Aisialdi zentroko zuzendaritza kidea (1)• Igerilekuko langileak (6)• ATSEM (4)

Liburutegia • Liburuzaina: alfabetatzea (1)

Turismo Bulegoa • Arduraduna (1)

GUZTIRA 24

Helburua da langile bakoitza gauza izatea bere eguneroko zereginak normaltasun osoz elebitan egiteko. Hori lortuta ere, komenigarria izango da trebakuntzako normalizazio-ekintza batzuk bideratzea. Izan ere, administrazioan euskaraz diharduten langile askok, beren lanpostuari dagokion hizkuntz eskakizuna egiaztatuta izateaz gain, ezinbestekoa dute hizkuntz kalitatea frogatuko duen zerbitzua eskaintzea. Horretarako proposatuko dira trebakuntza-saioak (duten euskara maila hobetu ondotik, errextasunez segitu ditzaten formazio horiek): administrazio-lan

20

hori jaso, irakurri edota erabaki/bete behar duen agintariak edota herritarrak zuzen, egoki eta errex ulertzeko eran egin dezan.

Euskal Konfederazioak AEKrekin formazio puntualak eskainiko dizkie hitzarmena izenpetu duten herriko etxeei, langile guziekin batera administrazio-idazkien hizkuntz kalitatea hobetuz joateko hizkera argiaren irizpideetatik

2.1.3. Herriko Etxeko arduradun politikoen hizkuntz gaitasuna

Datu bilketaren ondorioz ikus daitekeenez, Uztaritzeko Herriko Etxeko hautetsi batzuk euskal hiztunak dira (7 hautetsik euskara dakite 27ren gain eta hiruk ulermena dute). Bilkurak frantsesez iragaiten dira. Nolanahi ere gomendagarria litzateke, ahal den neurrian, ordezkari guztiak, oro har, eta irakurmenean maila apalxeagoa erakutsi dutenak, bereziki, trebatuz joatea, baldin eta Herriko Etxetik edo Euskal Konfederaziotik horretarako egokierarik ikusiko balitz.

Herriko Etxeko batzordeak:Ingurumena- ura- oihana : Bernard Auroy, Bernard Iratchet, Jean-Claude Elissalde, Noëlle Daguerre, Annie Lafourcade, Alain Lanusse, Jean Sarratia, Brigitte Sinan, André Soulier, Laurence Triep-Capdeville

Hiru hautetsi euskaldun badira batzordean.

Finantza-ekonomia: Bernard Iratchet, Jean-Claude Elissalde, Nicole Lacabanne, Philippe Larre, Marie-Françoise Jubera, Dominique Lesbats, Isidro Bonifacio, Jean Brouchican, Pierre Haïra, Maryse Mongenet, Brigitte Sinan, André Soulier

Hautetsi bakarrak euskara badaki eta beste bik ulertzen dute.

Hirigintza-Laborantza: Jean-Claude Elissalde, Jean-Baptiste Amestoy, Isidro Bonifacio, Marie-Thérèse Elissalde, Jean-Pierre Etchepare, Marie-Michelle Etcheverria, Annie Lafourcade, Jean-Claude Saint Jean, Jean Sarratia, Dominique Tillous-Borde, Laurence Triep-Capdeville

Bost hautetsik euskara badakite eta batek ulertzen du.

Soziala: Nicole Lacabanne, Dominique Lesbats, Noëlle Daguerre, Marie-Thérèse Elissalde, Marie-Michelle Etcheverria, Annie Etcheverry, Gérard Minvielle, Jean-Claude Saint Jean, Aurore Seyres

Hiru hautetsik euskara badakite eta beste bik ulertzen dute.

Ekipamendua- Obrak- Bideak : Philippe Larre, Bernard Iratchet, Nicole Lacabanne, Jean Baptiste Amestoy, Isidro Bonifacio, Jean Brouchican, Jean-Pierre Etchepare, Annie Lafourcade, Jean-Claude Saint Jean, Jean Sarratia, Aurore Seyres, Dominique Tillous-Borde

Bi hautetsik euskara badakite eta beste bik ulertzen dute

Irakaskuntza : Marie-Françoise Jubera, Nicole Lacabanne, Noëlle Daguerre, Annie Etcheverry, Alain Lanusse, Gérard Minvielle, Maryse Mongenet, Aurore Seyres

Bi hautetsik euskara badakite eta beste batek ulertzen du

Gazteria-Kirola- Kultura: Dominique Lesbats, Jean Brouchican, Marie-Thérèse Elissalde, Marie-Michelle Etcheverria, Anne-Marie Etcheverry, Pierre Haira, Alain Lanusse, Gérard Minvielle, Maryse Mongenet, Brigitte Sinan, André Soulier, Dominique Tillous-Borde

Bi hautetsik euskara badakite eta batek ulertzen du.

Araudia: Laurence Triep-Capdeville, Jean-Claude Elissalde, Philippe Larre, Annie Lafourcade, Jean-Baptiste Amestoy, Marie-Thérèse Elissalde, Annie Etcheverry, Alain Lanusse, Gérard Minvielle, Jean-Claude Saint Jean

Hiru hautetsik euskara badakite eta batek ulertzen du

Ibiltariak: Jean-Claude Elissalde, Philippe Larre, Dominique Lesbats, Jean-Baptiste Amestoy, Marie-Thérèse Elissalde, Gérard Minvielle, Brigitte Sinan, André Soulier, Dominique Tillous Borde, Laurence Triep-Capdeville

21

Bi hautetsik euskara badakite

Euskara: Marie-Michelle Etcheverria, Bernard Auroy, Nicole Lacabanne, Dominique Lesbats, Jean-Baptiste Amestoy, Isidro Bonifacio, Marie-Thérèse Elissalde, Annie Etcheverry, Pierre Haïra, Alain Lanusse, André Soulier

Hiru hautetsik euskara badakite eta bik ulertzen dute

La Guadeloupe etxearen antolaketa: Bernard Auroy, Bernard Iratchet, Jean-Claude Elissalde, Philippe Larre, Annie Lafourcade, Maryse Mongenet, Noëlle Daguerre, Jean-Claude Saint Jean, Gérard Minvielle + adituak: Dominique Lafourcade, Edmond Etcheverry


Arrauntz- Matzikoenea erdigunearen antolaketa eta 932. errepideak auzoaren trabeskatzea: Bernard Auroy, Nicole Lacabanne, Philippe Larre, Jean Brouchican, Marie-Michelle Etcheverria, Annie Lafourcade, Alain Lanusse, Aurore Seyres, Dominique Tillous-Borde, Jean-Baptiste Amestoy, André Soulier, Gérard Minvielle + adituak: Pierre Hoursourigaray, Dominique Sallaberry

Bi hautetsik euskara badakite eta batek ulertzen du

932. errepidearen trazaketa Larresoro eta Arrauntzeko auzoaren ateratzearen artean: Bernard Auroy, Philippe Larre, René Larrondo, Annie Etcheverry, Maryse Mongenet, Laurence Triep-Capdeville, Pierre Haïra, André Soulier, Gérard Minvielle + Ur Begiko ordezkari 1 ( Armand Haitze) eta Aski elkartearen ordezkari bat.

Hautetsi bakarrak euskara daki eta batek ulertzen du.

Enkante eta adjudikazioen batzordea: Bernard Iratchet, Jean Claude Elissalde, Nicole Lacabanne, Philippe Larre, Jean Baptiste Amestoy


Herriko Laguntza sozialerako zentroa: Nicole Lacabanne, Dominique Lesbats, Marie-Françoise Jubera, Noëlle Daguerre, Marie Michelle Etcheverria, Annie Etcheverry.

Hiru hautetsik euskara badakite eta batek ulertzen du.

Proposatzen dugu batzorde horietan posible delarik bilkuren deialdi, gai zerrenda , bilduma eta komunikazioa ( gutunak, afixak, gomitak, eskuorriak, hitzaldiak, ...) elebitan egitea. Komenigarria litzateke ere hautetsiek euskara ikasi dezaten langileei eredua emateko gisan eta langileek dituzten formazio abantaila guziak dituztelako.

2.2. Kanpo-harremanak2.2.1. Egoera

Herriko Etxeak kanpoko administrazioekin dituen harremanak dira kanpo-harremanak, bai ahozkoak bai idatzizkoak. Herriko Etxeak dituen ohiko kanpo-harremanak honako hauekin izaten dira: herritarrak, erakunde publikoak, Herriarteko Sindikatuak, zerbitzu enpresak eta hornitzaileak.

Ahozko komunikazioetan euskararen erabilera aztertzeko, ondoko egoerak neurtu dira:a) Telefonoa hartzean erabiltzen den lehen hitza.b) Herriko Etxera hurbiltzen diren herritarrei harrera zein hizkuntzetan egin zaien.

Idatzizko komunikazioen hizkuntz egoera ezagutzeko, honako azterketa egin da:

a) Hizkuntza erabiltzeko aholku argirik badenb) Hizkuntza aholkularitza zerbitzu baten laguntza jasotzen dend) Azken komunikazio idatziak zein hizkuntzetan direne) Azken argitalpenak (berripapera, eskuorriak) zein hizkuntzetan direnf) Bilkuretako gai zerrendak, deialdiak, aktak zein hizkuntzetan direng) Publizitate lanak zein hizkuntzetan diren

22

Ondorengo oharrak egin daitezke:

Ahozko komunikazioetan:

• Telefonoa jasotzean erabiltzen den lehen hitza ez da euskara, frantsesa da.

• Herriko Etxera hurbiltzen diren herritarrei harrera frantsesez egiten zaie gehienetan. Administrazio zerbitzu tekniko, aisialdi zentro eta liburutegian harreran, langilea euskalduna bada jendearen arabera euskara erabiltzen da. Turismo Bulegoan harrera frantsesez egiten da.

Idatzizko komunikazioetan:

• Hizkuntz irizpideak: Gaur egun ahozkoan zein idatzian, hizkuntz irizpide argiak zian dira ahozkoan euskara erabilia izan dadin, hiru bilkura antolatu dira langileekin hitzarmena izenpetu aitzin eta ondotik.

• Hizkuntza aholkularitza: Hizkuntz aholkularitza zerbitzu batengana jotzen da erakundeak sortzen dituen ohiko idatziak euskaratzeko edota euskaraz sortuak zuzentzeko: EKE edo AEK.

• Azken komunikazio idatziak: Hornitzaile, enpresa, erakunde eta herritarrekin ohiko komunikazioa frantsesez egiten da, salbu eta puntualki gomitak eta gutunak, hor ere, zerbitzuen araberakoa da. Administrazio, zerbitzu tekniko, liburutegi edota aisialdi zentroan gertatzen da gutunak elebitan igortzea jakina bada hartzailea euskalduna dela edota hegoaldekoa bada.

• Azken argitalpenak: Herriko berripaperean auzapezaren hitza elebitan agertzen da. Beste zerbitzuek zabaldu plaketak ez dira elebitan ( Turismo bulegoa, igerilekua, liburutegia) edo ez osoki ( Aisialdi zentroa)

• Bilkuretako gai zerrendak, deialdiak, aktak: Gai zerrendak eta deialdiak frantsesez igortzen dira .

• Publizitate lanak: Gaur egun ez da kasik prentsarekiko harremanik eta baldin badira, gehienetan frantsesez dira salbu eta euskal prentsarekin ( Gure Irratia, Herria). Afixa eta eskuorrei dagokionez, gehienetan elebitan plazaratzen dira.

2.2.2. Helburuak: bi urtera eta aurtengoak

Kanpora begira, helburu nagusia da harremanak elebitan gauzatzen ahal izatea, ahoz eta idatziz, beti ere kontuan hartuz herritarrek hizkuntza hautatzeko eskubidea dutela. Bi urteko epea izanen da euskarazko ahozko zein idatzizko harremanen garatzen hasteko. Epe luzeagoan, lortu beharrekoa da beste erakundeek euskaraz izan ditzatela Herriko Etxearekiko harremanak

Helburuak hauek dira:Ahozko kanpo-harremanakEramandako azterketaren emaitzek erakutsi dutenez, euskararen erabilera ez da garatua ez harreran ezta telefonoan.

Idatzizko kanpo-harremanakHelburua da herritarrekiko harremanak elebitan gauzatzea.

Herriko Etxeak , bestalde, hau ere izango du helburu: kanpoko erakundeekin (publiko zein pribatuekin) dituen harremanetan elebitasuna erabiltzea. Batez ere, honako hau landuko da:

Ø Erakunde publikoei helarazten zaizkien idatziak.

23

Ø Herritarrei helarazten zaizkien idatziak.

2.3. Barne-harremanak

2.3.1. EgoeraBarne-harremanak administrazio-sail bakoitzaren baitan zein beste atal batzuekin dituzten harremanak dira. Barne-harremanetan sartzen dira sail-barneko dokumentuak eta sailen artekoak, hautetsiekin egiten diren bilkurak eta, oro har, Herriko Etxearen ohiko funtzionamenduko harremanak.

Kanpo-harremanetan egin den bezala, barne-harremanetan ere ahozkoak eta idatzizkoak bereizi dira administrazio atal guztietan.

2.3.2. Helburuak: bi urtera eta aurtengoakHelburua da Herriko Etxeko barne harreman guzietan, ahoz eta idatziz, elebitasunaren posibilitatea izatea.

Ahozko barne-harremanakEuskararen ahozko erabilera nahi duten guziei posibilitatea ematea da helburu nagusia.

Idatzizko barne-harremanetan bereizi beharrekoak dira administrazio-atal batzuetan eta besteetan plantea litezkeen helburuak:

• Idazkaritza: Helburua da lehen urtean, eredu egokiak erabiliz, barne-harremanetako idazki erraz eta laburrak euskaraz sortzea; gerorako utziko dira, berriz, dokumentu zail eta luzeagoak

• Sindikatua,Herri Elkarteak, elkarteak: Euskara-plan honi zuzenean ez badagokio ere horien barne-jarduneko hizkuntza normalizatzea, helburua da Herriko Etxeko barne-harremanetako dokumentazioa bederen elebitan igortzea.

Idatzizko komunikazioen hizkuntz egoera ezagutzeko, honako azterketa egin da:• Idazkaritza:

ü Funtzionamendurako edo erabilpenerako eskuliburuen artetik gehien erabiltzen dena: Gaurkoan, ez da administrazioari doakionez, euskarazko edota eskuliburu elebidunik.

ü Barne inprimakiak, lansariak, hitzarmenak: Estatu-Zibileko inprimaki batzuk salbu, ez da ez inprimakirik ez lansari agiririk ez eta hitzarmenik elebitan proposatu.

ü Estatutuak, urteko memoria, urteko plangintza edota proiektu txostena, kontu liburua (informatikan instalatua), aurrekontuak, asurantza polizak. Momentuz ez da aplikazio elebidunik plazaratu, eta beste kasuetan ere kanpotik datozen erakundeak direnez, ez da deus elebitan proposatu.

ü Informatika programak: ez da programa informatiko elebidun edota euskaldunik instalatu Herriko Etxean.

2.4. Hizkuntza paisaiaHerriko Etxearen irudia osatzen duten elementuek gorpuzten dute hizkuntz paisaia eta balio sinboliko eta informatiboa izan dezakete. Kanpoko hizkuntz paisaian seinaletika nagusia, informazio eta norabidezko seinaletika, gida, prentsa-iragarki eta etiketak sartzen dira. Barneko hizkuntz paisaian, ostera, barneko informazio eta norabide seinaletika, bulegoetako egunkariak, egutegiak, tresneria, kafe-makina eta fotokopiagailuetakoak, zigiluak, anagramak etab. sartzen dira.

24

2.4.1. EgoeraEgoeraren azterketa leku fisikoen arabera egin da: Herriko Etxean, aisialdi zentroan, liburutegian, igerilekuan eta turismo bulegoan.

2.4.2. HelburuaHelburua da Herriko Etxearen irudian, oro har, euskararen presentzia bermatzea. Garrantzi handiena dute, begi-bistakoak izanik, eragin nabarmena duten elementuek: Herriko Etxeko barne-errotulazioa, etiketak, barruko informazioa, tanpoiak, fax orriak, erakusketa…

Barneko hizkuntz paisaiaren indizeak irizpideak gauzatzeko ahalegin berezi bat galdetzen du langileen aldetik barne-erabileran. Lehen urte honetarako helburua, horrenbestez, zera da: bulegoko elementuen frantsesezko errotulazioa batik bat, tresneriarena eta tanpoiena ahazteke elebitan emandakoaz ordezkatu eta indizea %100eraino eramatea.

2.5. Baliabide informatikoakGero eta garrantzi handiagoa duen alorra dugu, Herriko Etxeko -lanetan areagotuz doalako baliabide informatikoen erabilera. Horrela bada, informatikaren eta teknologia berrien munduan ere, mailaz maila hizkuntz normalkuntzari ekitea komeni da.

Helburua da baliabide informatikoak euskaraz erabiltzea, beti ere euskarazko bertsioek frantsesezkoaren kalitatea ziurtatzen duten neurrian.

Helburua euskara ere lan-hizkuntza bilakatzea izanik, programa informatikoak erosteko orduan, euskarazko bertsioa erosiko da eta eskuratzeko errextasunak emanen zaizkio.

Sekulan, euskarazko bertsio bat lortzen balitz, langileek trebakuntza saio bat segitu beharko lukete ongi erabiltzen jakiteko.

Horrez gain, interesgarria litzateke euskararen erabilerarako (baita Herriko Etxearen beraren funtzionamendurako ere) informatika-sareetan sartzea, administrazio publikoek eta erakundeek sarean dituzten baliabideak baliatu ahal izateko. Horretarako, Euskal Konfederazioaren Web orria erabiltzeko aukera ukanen da laster eta bestalde zein webguneetara jo daitekeen ere jakinaraziko da ( UEMAko web orrian hiztegi anitz atseman daitezke).

2.6. Jarrerak eta sentsibilizazioaUztaritzeko Herriko Etxean banakako inkesta egin da. Idazkari Nagusiak eta diagnosiari erantzuteko prest agertu diren langileek gure galderei erantzun dute. Sentsibilitate desberdinak badira, eta hala ere, diagnostikoa egiteko prest agertu diren gehiengoek desmartxa sustengatzen dute. Beraz, harrera ona errezibitu dugu eta bakoitzaren oharrak kontuan hartzea saiatu gira.

Nolanahi ere, langile eta herritarren partaidetza sustatzeko, urte osoan zehar emanen zaie informazioa komunikazio-planaren bidez.

3. HIZKUNTZ IRIZPIDEAK: HIZKUNTZA POLITIKA BAT ABIATZEKO URRATSAK

Zenbait jarduera-arloko hizkuntz irizpideak:Euskara-plana Herriko Etxeak abiatu plana luze-zabalean eraginkortasunez gauzatu dadin, Herriko Etxeak bere buruarentzat eman dituen jarraibideez hizkuntz irizpide batzuen arabera aritzea galdeginen du, berekin edo bere zerbitzuekin lotura estua duten zenbait jarduera-arlotan.

Hemen emanen diren irizpideak hastapen bat dira eta, aurrera begira Herriko Etxearen hizkuntz politika osoaren koherentzia eta koordinazioa lortu nahi dira. Horiek horrela, hauek izango dira plangintza honetan bideratuko diren jarduera-arloak:

3.1. Langileen formazioak3.2. Kontratazioak3.3. Administrazioaren irudia eta argitalpenak

25

3.4. Ekitaldi Publikoak3.5. Jarraipen Batzordea

3.1 Langileen formazioak

3.1.1. Hizkuntz prestakuntzaHerriko Etxeko lanpostu-zerrendako bakoitza hizkuntza aldetik egokiro bete dadin, administrazio honek hizkuntz prestakuntzan segitu beharreko politikak kontuan izan behar du lanpostuan arituko denak hizkuntz eskakizunak bete ditzan. Horren gauzatzeko, Herriko Etxeak irekiko duen lanpostu bakoitzaren Hizkuntz eskakizuna zehaztuko du. Uztaritzeko Herriko Etxeak bestalde, baimenak eta laguntzak emanen ditu langile zerrendako enplegatuek kasuan kasuko hizkuntz prestakuntza egokia lor dezaten. Horretarako irizpide argiak eta bateratuak beharko dira lan-orduetan hizkuntz prestakuntzako baimenak ematerakoan:

Ø Herriko Etxeko jardueran, kanpora zein barnera begira, hizkuntz erabileraren eta eraginaren arabera sailkatuko dira lehentasunak. Alde batetik, jendaurreko lanpostuek izango dute lehentasuna barne-jarduerakoen aurretik eta, bestetik, euskara idatzia erabiltzen dutenek, ahozkoa soilik erabiltzen dutenen aitzinetik.

Ø Nolanahi ere, langile guziak hartuko dira kontuan hizkuntz prestakuntza ematerakoan, karrerako nahiz behin-behineko funtzionarioak izan.

3.1.2. Langileen formazioak errextuUztaritzeko Herriko Etxeak, Euskal Konfederazioarekin izenpetu duten herriko etxeekin, eskaera helaraziko dio CNFPT ( Centre National de la Fonction Publique Territoriale) delakoari euskara ikasteko formazioak diruztatzeko galdea egiteko.

Bestalde, Plangintza honen lehen urtean Herriko Etxean egiten diren prestakuntza-ikastaroen azterketa egin da, geroan formazio berdintsuak euskaraz proposatzeko. Pixkanaka, ikastaroak euskaraz egiteko proposamena eginen da hizkuntz gaitasun aski duten langileentzat.

3.2. Kontratazioak3.2.1. Aldi baterako langileen kontratazioakEdozein dela ere egitekoa, aldi baterako langilerik kontratatu behar izanez gero, Herriko Etxeko langileei kasuan kasuko betebeharren araberako euskara maila ukan dezaten edo lortu dezaten saiatuko da. Bestalde, beren lanpostuari begira galdegin maila ez balute errextasunak emanen zaizkie lortu dezaten.

• Ahoz eta idatziz euskara ulertzea eta mintzatzea (behe maila)

• Euskara ongi ulertzea, mintzatzea eta irakurtzea; eta nola edo hala idaztea laneko gai arruntak (maila ertaina)

• Euskara ongi ulertzea, mintzatzea, irakurtzea eta zuzen idaztea (goi maila)

• Gaitasun maila euskararen ulermen, mintzamen, irakurmen eta idazmenean (EGA).

Beharrezkoa eta posible denean, beraz, Herriko Etxeak euskara froga bat pasa arazi dezake.

3.2.2. Kontratazio administratiboaka) Kontratu berrietarako

Ø Kontratatu enpresak jendaurreko zerbitzu bat eskaintzen badu, bertako solaskidea euskalduna izatea saiatu eta honako neurriak hartu ditzan gomitatu:

• Herritarrentzako inprimakiak, oharrak eta jakinarazpenak euskaraz ere ematea galdeginen zaio kontratatu enpresari.

26

Ø Kontratatu zerbitzuak herritarrekiko harremanik ez duen kasuetan ere, Jendaurreko adierazpenak oharrak, abisuak, afixak , etab. egin beharreko kasuetan elebitan galdegitea gomendatzen da.

Ø Festen , azoken karietara ere standak emateko baimenak galdetzea datozenei Herriko Etxeak honako neurriak betetzeko aholkuak emanen die:

• Prezioen eta oharren seinalea elebitan ematea.

b) Jadanik indarrean diren kontratuetarako

Euskara-plan hau onartua izan denerako Herriko Etxearekin kontratu administratiboak sinatu eta indarrean dituzten zerbitzuei Herriko Etxeak adieraziko die iraungipen-datatik aitzina erabakitakoa.

3.3. Herriko Etxearen irudia eta argitalpenakUztaritzeko Herriko Etxeko irudi eta argitalpenetan euskarak behar duen presentziari buruzko irizpideak finkatzeko, ondorengo jarraibideak beteko dira:

Ø Herriko Etxearen eta honen menpeko erakundeen idazki oro elebitan emanen da argitara. Baita Herriko Etxeko berripapera ere.

Ø Herrian zabaldu beharreko agiriak elebitan argitaratuko dira.

3.4. Ekitaldi publikoakHerriko Etxeko edo honen erakunde autonomoetako kargu eta enplegatuek euskara erabiliko dute herrian edota herritik kanpo egin litezkeen ekitaldi publikoetan.

Era berean, Herriko Etxeak zainduko du halako ekitaldietarako izendatuko dituen pertsonak euskarazko hizkuntz gaitasun egokia dutenak izan daitezen.

3.5. Jarraipen BatzordeaHizkuntza Normalizazio Plana kudeatu eta biziaraziko duen Jarraipen Batzordea sortu. Munizipala edo extra- munizipala izan daiteke eta proposamen berriak egin ditzake euskararen erabilpena areagotzeko.

27

IIAZPIEGITURA , PROZEDURA ETA EPEAK

1) AzpiegituraPlan honen arduradun bakoitzaren funtzio eta eginbeharrak plantatu nahi dira atal honetan. Hurrengo azpiegitura eta funtzioak proposatu dira orain arte osatutako baliabideak kudeatu eta planaren dinamika ziurtatzeko:

1.1.-Euskal Konfederazioarekin hizkuntza normalizaziorako teknikariaren eginbeharrak:ü Hizkuntz aholkularitza: hizkuntz prestakuntza zein trebakuntzako saioen koordinazioa

eta jarraipena.ü Trebakuntza espezifikoa eta aholkularitza, erabakitako ereduen egokitzapenak.ü Hizkuntz irizpideen lanketa, garapena eta jarraipena, horretarako izendatutako

erantzuleekin.ü Finkatu epeak bururatzekoan, ebaluazioa egitea eta neurri berrien proposatzea

1.2.- Herriko Etxeko Jarraipen Batzordea edota jada indarrean den batzorde batetik kudeatzen ahal dena:Partaideak:

• Auzapeza• Idazkari Nagusia• Bizpahiru hautetsi• Euskal Konfederazioko kidea

Betebeharrak:ü Planaren jarraipena egin, jarraipen-txostena aztertu eta balorazioa egitea.ü Helburuen lortze-maila baloratzea eta egokitzapen-neurriak onartzea.ü Euskal Konfederazioari helarazi beharreko iradokizunak lantzea eta koordinatzea.ü Euskara-plana martxan duten beste herriko etxe batzuekin harremanak estutu eta

finkatzea.ü Dinamizazio eta sentsibilizazio ekintzak garatzea eta jarraipena egitea. ü Jarraipen-batzordearen kudeaketa eta batzorde honentzako txostenak prestatzea eta

aurkeztea.

28

1.3.- Herriko KontseiluaBetebeharrak:

ü Talde eragileak egindako proposamenak eta iradokizunak baloratu eta erabakiak hartzea.

ü Plana aitzina eramateko baldintzak erabakitzea eta baliabideak esleitzea.ü Planaren urteko helburuen betetze-maila baloratzea eta hizkuntz irizpideak progresiboki

martxan jartzeko erabakiak hartzea.ü Planaren garapen osatua bermatzea, Herriko Etxeari dagozkion helburuak lortze

aldera.

2) Prozedura

Euskara-planaren onarpena lortzeko ondoko pausoak eman behar dira:

Ø Euskal Konfederazioak proposamenaren behin-behineko bertsioa osatu eta aurkeztuko du.

Ø Proposamena Herriko Etxeko arduradunei aurkeztu, eztabaidatu , adostu eta beharrez moldatu. Fase horretan Herriko Etxeko lan-talde batek aztertu dezake plana eta proposatzen diren neurri konkretuak.

Ø Euskara-plana eta lehen urteetako proposamena Herriko Kontseilura eraman, bertan aztertu eta ofizialki onartu.

Ø Langileak informatu: hautetsi eta Euskal Konfederazioak bilkura bat antolatuko du aurkezteko. Kontsernatuak izanen diren langileei liburuxka bat banatu bakoitzak zer egin beharko duen zehaztuz.

Ø herritarrak informatu: bilkura, gutun edo berripaperaren bitartez.

Formazioetarako ondoko pausoak eman behar dira:

Ø Formazioa segitzeko prest diren langileak zerrendatu: izen-emate fitxa bat pasarazi publikoarekin harremanetan diren zerbitzuetan.

Ø Hautetsiek izena- eman dutenen artean formazioa segituko duten langileak hautatu

Ø AEKri jakinarazi eta AEK-k zerrendatu langileekin bilduko da bakoitzari diagnosia pertsonalizatu bat egiteko ( bakoitzak betetzen duen lanpostuaren araberako beharrak aztertzeko) eta mailakatze froga bat ( zer mailetan sartuko diren erabakitzeko).

Ø Ondotik, AEK-k formazio plan bat aurkeztuko du

3) Epeak

Normalizazio-ekintzak

2004 /2005

Iraila

Urria

Azaroa

Abendua

Urtarrila

Otsaila

Martxoa

Apirila

Maiatza

Ekaina

Uztaila

Abendua

29

Plana adostu

Planaren onarpena Herriko Kontseiluan

Langileak banaka informatu

Herritarrei jakinaraziPrestakuntza/Trebakuntza (puntuala)Lanjardunen lanketa / Barne- eta Kanpo-harremanakHizkuntz irizpideen lanketa

Hitzarmengintza

Hizkuntz kalitatea

Urteko balorazioa/Proposamenak

30

31

ERANSKINAK

32

I. ERANSKINA:

GRAFIKOA :INDEXPLA METODOA

33

II. ERANSKINA

HERRITAR ETA ERAGILEEI ZUZENDU

GUTUN EREDUA

Herritar maiteak,

2003ko urrian Uztaritzeko Herriko Etxeak

Chers amis,

En octobre 2003 la Mairie d’Ustaritz signait une

34

Euskal Konfederazioak proposatu hitzarmena izenpetu zuen, euskararen erabilera hedatzeko bere zerbitzuetan. Administrazioak beraz herritarrekin harreman pribilegiatuak ditu eta normala zen herritarren hizkuntza eskubideak errespetatzea, bakoitzari nahi duen hizkuntzan hitz egiteko aukera emanez. Hitzarmen honen bidez, Herriko Etxearen helburua izan da euskararen aldeko engaiamendua hartzea, hizkuntza erabilera garatzea eta pixkanaka, frantsesaren ondoan, toki normala berreskuratzen laguntzea, Europako hizkuntza zaharrena betirako desagertu ez dadin.

Geroztik hainbat urrats eman ditu Herriko Etxeak, hala nola, Euskal Konfederazioak Herriko Etxearen zerbitzuetan euskararen egoera neurtzeko diagnosia bat egin du eta bi urteko plan bat proposatu. Herriko etxeak neurri konkretuak hartzeko xedea du, hala nola, langileen formazioak errextea, kanpo komunikazioan indar bat egitea, hainbat dokumentu euskaratzea, estatu-zibileko dokumentu zonbait elebitan galdegiteko aukera ematea..Aurten euskara batzorde bat sortu da

Baina zuen laguntza beharko dugu herrian, egunerokotasunean euskarak bere tokia berreskura dezan.Gaur, Herriko Etxeak proposatzen dizue indar berdina egitea eta Herriko Etxearekin dituzuen harremanak euskaraz egin ditzakezue, gutunetan edota harreran. Zuen sektorean ere euskararen erabilera hedatu dezakezue,(afixak, trakta, banderola, paper-buru, erantzungailu, katalogo, jatetxeen kartak, fakturak, barne seinaletika...) euskaratuz. Herriko Etxeak horrelako iniziatibak bultzatu eta sustatu nahi lituzke, euskara denena baita eta bere biziraupena segurtatzeko denek elkarrekin indar hori egin behar dugulako. Euskara gure aberastasunik preziatuena da eta bere biziraupena denek elkarrekin segurtatuko dugu, hautetsiek, eragileek eta herritarrek eman indarrei esker!

Onar itzazue gure agurrik beroena.

convention avec Euskal Konfederazioa dans le but de développer l’utilisation de la langue basque dans les services communaux. Notre administration entretien des relations privilégiées avec les administrés et il était normal de respecter les droits linguistiques de chacun, en permettant aux usagers de s’exprimer dans la langue de leur choix. Ainsi, de par cette convention la Mairie a souhaité prendre des engagements en faveur de l’euskara, et a délibéré de participer activement à son développement afin qu’elle récupère une place normale au côté du français et d’empêcher la disparition définitive de la plus vieille langue d’Europe.

Depuis la Mairie a travaillé en collaboration avec Euskal Konfederazioa, un diagnostic a pu être établi évaluant ainsi la situation de l’euskara dans tous les services communaux et des mesures ont été planifiées sur deux ans . Ainsi certains agents pourront suivre une formation d’apprentissage de l’euskara, la communication extérieure de la Mairie commencera à être diffusée dans les deux langues, certains documents d’état-civil vous seront proposés dans les deux langues… Une commission euskara a également vue le jour.

Mais nous avons maintenant besoin de votre aide pour que l’euskara puisse être réhabilité dans la ville, dans notre quotidien.Aujourd’hui la Mairie vous propose de faire le même effort. En effet, il vous est désormais possible d’entretenir vos relations avec la Mairie en langue basque, à l’écrit comme à l’oral. D’autre part, vous pouvez également développer la présence de l’euskara dans vos secteurs d’activités, en émettant dans les deux langues affiches, tracts, plaquettes, répondeurs, en-têtes…ou encore dans vos menus, factures, signalétique interne…

La Mairie souhaite impulser et promouvoir de telles initiatives car l’euskara nous appartient à tous et que pour sa sauvegarde nous devons agir ensemble. La langue basque fait partie de notre patrimoine et c’est ensemble, élus, acteurs sociaux et administrés que nous assurerons sa sauvegarde !

Veuillez agréer, l’expression de nos sincères salutation.

PL ANA - aquitaine.culture.gouv.fraquitaine.culture.gouv.fr/fichiers... · SARRERA 1) Planaren...

Documents

Transcript of PL ANA - aquitaine.culture.gouv.fraquitaine.culture.gouv.fr/fichiers... · SARRERA 1) Planaren...