PINTURA BARROKOA: XVII-XVIII

San Mateoren Bokazioa, Caravaggio

Las Meninas, Velazquez

PINTURA BARROKOA- Bi bezero (bi korronte)

- Eliza eta monarkiaren pintura: nagusiki, gaiak, erlijiosoak: (fedearen propaganda)- Burgesia protestantearen pintura (holandarra).

- Gaiak: errelitate gordina eta dramatimotik hurbil (eguneroko bizimodua, santu-matirioak, bodegoi edo natura hilak… Errealismoa da nagusi.

- Kolorearen garrantzia (koloreak du lehentasuna, ez marrazketak)

- Sakontasuna

- Argiaren trataera (tenebrismoa)

- Konposizio asimetrikoak

- Mugimendua

- Teatralitatea

KOLOREAREN GARRANTZIA (marrazkiaren gainetik)

Rembrandt

Rubens, Hiru graziak

ARGI-ITZALAK OSO

NABARMENAK.

TEKNIKA BERRIA:

PINTZELADA SOLTEAK.

KOLOREAREN GARRANTZIA

KOLOREAREN GARRANTZIA MARRAZKIAREN GAINETIK

KOLOREAREN GARRANTZIA (marrazkiaren gainetik)

KOLOREAREN GARRANTZIA (kolorea marraren gainetik)

SAKONTASUNASAKONTASUNA OSO MODU EZBERDINETARA LANDUKO DA:

- Figuren tamainarekin (lehen planokoak handiagoak izanik)

- Koloreen bitartez:

● Lehen plano ilunak eta fondo argiak.

● Argilunen bitartez: plano argitsuak eta ilunak tartekatuz.

● Aire perspektibaren bidez (figurak atmosferan integratuak).

Rubens

Carvaggio

SAKONTASUNA

SAKONTASUNA

Aire perspektiba, argi-ilunen kontrasteak…

Rembrandt

ARGIAREN GARRANTZIA

Barrokoa argiaren artea da

Rembrandt

ARGIAREN GARRANTZIA: forma argiaren menpe dago

Rembrandt

TENEBRISMOA: argiaren trataera berezia

Pertsonaiak eta objektuak hondo

ilunean (ia beltzean)

aurkezten dira eta gidatutako argi

bortitzaz (teatroko fokuaren antzeko

argiaz)nabarmentzen dira

Caravaggio, San Mateoren

bokazioa

TENEBRISMOAN: argi-itzalak dira nagusi

Rembrandt

Hondo iluna eta lehen planoko figurak “argi foko” batekin

nabarmenduak. Argia, emozioa

eta espresibitatea

lortzeko erabiltzen den

tresnarik nagusiena

bihurtuko da.

ARGIAREN GARRANTZIA: tenebrismoan argi-itzalak dira nagusi

Hondo iluna eta figurak “argi foko” batekin

nabarmenduak (espresibitatea

eta emozioa sortuz)

Rembrandt, Gaueko erronda

Rubens, Gerraren ondorioak

MUGIMENDUA, TEATRALITATEA

MUGIMENDUA, TEATRALITATEA

Argiaren trataerari dagokionean, zer ikusten da? TENEBRISMOA

REM-BRANDT Sanson filisteoak itsututa

MUGIMENDUA, TEATRALITATEA

Rembrandt

1. ITALIA (Caravaggio)

2. FLANDES (Rubens)

3. HOLANDA (Rembrandt)

4. ESPAINIA (Velazquez)

AUTORE ETA ESTILOAK

ITALIAKO PINTURA BARROKOA

Ezaugarri klabeak:- Naturalismoa: idealizazioari uko egiten dion pintura. Eguneroko

bizimoduarekin erlazioa duten gaiak dira nagusi.

- Tenebrismoa: koadroak leku ilunean kokaturiko pinturak dira, argi foko batekin soilik argitzen direnak.

- Autoreak: CARAVAGGIO (Europa mailan, eragin handiko pintorea)

CARAVAGGIO - Muturreko errealista (idealizazio bide guztiak ukatuz)- Argiaren kontrasteen mireslea. - Polemika handiko autorea (Amabirjiniaren heriotza)

CARAVAGGIO: ERREALISMO HANDIKO PINTURAK

Sto Tomasen Zalantzak (gai erlijiosoei trataera guztiz errealista ematen die)

SAN MATEOREN BOKAZIOA

Caravaggio

TENEBRISMOAREN ADIBIDE BIKAINA

CARAVAGGIO: POLEMIKA HANDIKO AUTOREA

Amabirjiniaren heriotza

SAN MATEOREN BOKAZIOA

SAN MATEOREN BOKAZIOASAN LUIS ELIZAKO KAPERAN KOKATUTA, SAN MATEOREN

BIZITZAREN INGURUKO BESTELAKO BI KOADROEKIN BATERA. HIRURAK, KARDINAL BATEK ENKARGATU EGIN ZIZKION

CARAVAGGIORI.

S. MATEOREN MARTIRIOA

S. MATEOREN ETA AINGERUA

KRISTO, SAN MATEO SEINALATZEN ETA

BEGIRATZEN

MICHELANGELOREN “KREAZIOAN” (Kapera Sixtina) inspiratua

SAN MATEO KRSITORI HARRIDURAZ BERGIRATZEN ETA BERA AUKERATUA OTE DEN GALDETZEN

ESPAZIO HUTSA,

DEKORAZIORIK GABEKOA

FIGURAK AGERTZEN DIRENEKO ESPAZIOA

KONPOSIZIOA

ARGIA: TENEBRISMOA

ALDE ILUNA

ALDE ILUNA

ALDE ARGITUA

ALDE ARGITUA

FLANDESEKO PINTURA: RUBENS- Flandes: estatu katoliko, monarkiko eta aristokratikoa.

- Gaiak: profanoak eta erlijio gaiak.

- Autorea: Rubens (ezin da ere ahaztu, Van Dyck)- Mota guztietako gaiak (mitologikoak, erlijiosoak, paisaiak…)

- Bidai anitz egin zituen eta hauek, bestelako autoreen obrak ezagutzeko bide eman zioten. Bereziki bi autore mirestu eta jarraitu zituen: Michelangelo eta Tiziano

- Errege gorte eta aristokraziaren zerbitzura lan egin zuen.

- Koloreen trataera bikaina egiten du: tonalitate ezberdinak konbinatzen ditu (kolore beroak hobetsiz) eta hauen bitartez, obrak argitzen ditu.

- Bere lanek, dinamismo eta mugimendu handia iradokitzen dute.

- Bolumena maixutasunez landu zuen (Michelangeloren biluzietan inspiratuta)

RUBENS: gai erlijiosoak

Azken Epaiketa Gurutzetiko Jeitsiera

RUBENS: Parisen epaiketa (gai mitologikoa)

PARISEN EPAIKETA: Zeusek Parisi (Troyako printzeari), Olinpoko hiru jainkosen artean ederrena zein den epaitzeko agintzen dio; alegia, Afrodita, Atenea eta Heraren

arten. Parisek, Afrodita aukeratuko du, izan ere, honek, Helena berarekin maitemintzea lortuko duela agintzen dio.

RUBENS: Parisen epaiketa (gai mitologikoa)

RUBENS: HIRU GRAZIAK (gai mitologikoa)

HIRU GRAZIAK: Zeus eta ninfa baten harremanetatik jaiotakoak, alaitasunaren eta edertasunaren sinboloak ziren. Afroditaren laguntzaileak ohi ziren.

HIRU GRAZIAK, RUBENS (Pradoko

museoan)

RUBENS, ERRETRATUAK

Helena Fourment (bere emaztea)

Maria de Medici, Frantziako erregina (1600-1610, Enrique IV emaztea)

HOLANDAKO PINTURA: REMBRANDT

- Estatu kalbinista (protestantea) eta errepublikanoa eta funtsean, burgesa. Arte bezeroak beraz, ezberdinak izango dira orain arte aztertutako pintura italiarra, flandestarra eta espainiarrarekin alderatuta.

- Gaiak: erretratutak (nagusiki), eguneroko gaiak (burgesen eguneroko bizitza bereziki) paisaiak, bodegoiak, nekazaritza paisaiak eta bizitza…

- Pinturaren ezaugarri nagusienak: tenebrsimoa (argitzalen kontrastea eta jokoa) eta kolorearen lanketa (aire perspektiba, kolore kalitatea..)

- Autoreak: REMBRANDT (ezin dira ahaztu ere, Hals eta Vermeer)

REMBRANDT

- Caravaggioren tenebrismoaren jarraitzailea, baina aldi berean, tenebrismo estilo propioa garatu zuen. Argi kontrastea baino, argiaren ñabardurak interesatzen zaizkio.

- Gai anitzak landu zituen: - Erlijiosoak, itun zaharreko gai

biblikoak (Holandan nagusi ez izan arren)

- Erretratista bikaina izan zen. - Zahartzaroa oso gustokoa zuen

- Lan nagusienak: gaueko erronda, anatomia klasea

AUTOERRETRATUA

REMBRANDT: Anatomia “klasea”

REMBRANDT: Anatomia “klasea”

REMBRANDT: GAUEKO ERRONDA

ERRETRATU KOLEKTIBOA

Kapitainia eta tenientea, lehenengo planoan eta erdian.

REMBRANDT: GAUEKO ERRONDA

REMBRANDT, GAUEKO ERRONDA

- Erretratu kolektiboa

- Gaia: hiriko goardia, erronda egiten dago eta sodaduak eta kaleko pertsoanak nahasten direneko unea adierazten da (eguneroko gaia)

- Tenebrismoaren adibide bikania: argiak ñabardura guztiak markatzen ditu.

Sanson pertsonai biblikoa da. Bere eginkizuna, herri judutarra filisteoengandik askatzea da. Horretarako Jainkoak indar handia ematen dio (indarraren mantentzeko baldintza: ilea sekula ez moztea). Sanson, Dalilarekin enamoratuko da, zeinak traizionatu egiten duen ilea moztean. Orduan, Sanson judutarrak Jainkoak emandako indarra galtzen du.

SANSON FILISTEOAK ITSUTUTA

SANSON FILISTEOAK ITSUTURIK

ESPAINIAKO PINTURA BARROKOA- Europako eredu eta pinturaren eragina nabarmena izango da (eskulturan baino gehiago). Errealismoa eta argiaren trataera izango dira nagusi.

- Carvaggioren tenebrismoa (hasieran)- Rubensen kolore bizi eta aberatsen erabilera

- Bezero nagusienak: eliza, orden erlijiosoak eta gortea.

- Gaiak: erlijiosoak (bereziki), erretratua, bodegoiak (Zurbaran bereziki), jeneroko pintura (pikaro, eskale, ipotxak…)…

- Ezaugarri nagusienak: - Konposizio sinple eta libreak (maiz, diagonalaren erabilera egingo da). - Naturalismoa (errealitatea den bezala eta xehetasunez).- Tenebrismoa (argiaren trataeran)- Aire perspektiba (Velazquez maisua )

- Autore nagusienak: Velazquez eta Zurbaran

VELAZQUEZ

Etapak:

• Hasiera, Sevillan: joera errealista eta naturalista. Gai herritarrak landuko ditu (beti, duintasun handiz)

• Gortean sartzea: gortean sartzea lortu zuen eta erretratuak egiten hasi zen (tenebrismotik aldenduz). Rubens-en aholkua jarrituz, Italiara bidaia egin zuen. Orduztik, giza biluziak eta gai mitologikoak interesatzen hasiko zaizkio.

• Gorteko pintorea: gorteetako erretratista bilakatuko da (zaldizko erretratuak zein errege familiaren erretratuak-agintea sinbolizatuz- eta gortesauen, ipotxen, bufoien… ). Bere lanetan paisaiak sartuko ditu ere (aire perspektiba landuz).

4. Azken urteak: Italiara bigarren bidaia egingo du eta orduztik, bere koadroetan giro atmosferikoa indartu egingo da, aire perspektiba erabat menperatuz. Garai honetan, bere obrarik bikainenak margotuko ditu.

VELAZQUEZ. HASIERAKO

ETAPA

SEVILLAKO UR SALTZAILEA

-Tenebrismoa

- Naturalismo-errealismo handikoa. Objektu guztiak xehetasun handiz landuta daude.

- Bizitzaren metafora da: mutikoak gaztaroa errepresentatzen du, atzeko gizonak heldutasuna eta ur saltzaileak, zahartzaroa.

1.

ETAPA

ATSOA ARRAULTZAK FRIGITZEN

MOZKORRAK (Bakoren garaipena)

VULCANOREN SUTEGIA

ERRETRATUAK (Felipe IV)

Margarita, Astriakoa

Mariana, Astriakoa

Infanta Mª Teresa

Infanta Margarita

OLIVARES KONDE-DUKEA

OLIVARES KONDE-DUKEA ZALDI GAINEN

BALTASAR CARLOS PRINTZEA

ATMOSFERAREN IRUDIKAPENA

(AIRE PERSPEKTIBA)

FELIPE IV

Margarita Erregina

Isabel Borboikoa, Erregina

Don Diego de Acedo, “El Primo”

Pablitos de Valladolid

BREDAKO ERRENDITZEA (Lantzak)

BREDAKO ERRENDITZEA

VENUS ISPILUKOA

VILLA MEDICIKO PAISAIAK

MENINAK

INFANTA MARGARITA ETA BERE ZERBITZARIAK (meninak-damak)

VELAZQUEZ-EN ERRETRATUA

ERREGEEN ERRETRATUA

Ispiluaren bitartez, ikusten dena ekusten ez denarekin

nahastea lortzen da.

MENINAK

IRULEAK (Velazquez)

INPRESIONISMOAREN AITZINDARIA?