PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak

8/18/2019 PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak

1/100

2. INGURUMENAREN

PROBLEMATIKARIBURUZKO GIZARTE-

-POLITIKAKO OINARRIAK


2/100

1. INGURUMENARI SARRERA

Ingurumenaren definizioa:

Gizartearen (gizarteko elementuak, giza baliabideak)eta naturaren (naturako elementuak edo baliabideak) elkarreragineko edozein eremu da

ingurumena.


3/100

Bi osagai:

Ingurune fisikoa

edo naturala:naturak eta natur baliabideek

osatutakoa.

Gizarte edo giza

ingurunea: gizakiak biltzen ditu, baitanatur baliabideak

aprobetxatzeangizakiak burutzendituen jarduerak ere.


4/100


5/100

INGURUMENAREN OSAGAIAK

INGURUNE FISIKOAAIRE-INGURUNEAUR-INGURUNEA

HONDAKINAK NATUR BALIABIDEAK KUTSADURA AKUSTIKOA

ETAB.

INGURUNE SOZIALAINGURUMEN-HEZKUNTZAGIZARTEA JABEARAZTEA

INGURUMENA ETA OSASUNAHIRIGINTZAETAB.


6/100

Iraganean nolabaiteko oreka egonkorrari

eusten zitzaion.Egun desoreka dago hauek direla eta:

Populazioaren

hazkundeaBaliabideak

zentzuz ez erabiltzeaKutsadura

handitzea


7/100

Naturak ez du bere burua araztekoahalmen handiagorik

Gaur egundegradazio-egoeran

bizi gara.


8/100

Ingurune fisikoarekin lotutadauden arazoak

• Airea - atmosfera:- Planetaren berotze orokorra.

- Ozono-geruza agortzea.- Euri azidoa.

- Barneko guneen kutsadura.- Industriako usainak.- Zarata.


9/100

• Lurra:

- Gazitasuna: ureztaketa-sistema gaizki erabiltzea, lurrak trinkotzea eta drainadura txarra izatea.- Gehiegizko larratzea: higadura-prozesuak, lurra

galtzea.- Deforestazioa: gehiegizko baso-mozketa, lurrarenkalitatea galtzea.

• Ura:

- Atmosferako kutsadura.- Isurketek lurrean eragindako kutsadura.- Baliabideen kalitatea galtzea.- Baliabideen kantitatea gutxitzea.


10/100

• Flora eta fauna:

a) Flora:- Deforestazio masiboa.- Euri azidoak eragindako degradazioa.- Gehiegizko larratzea.- Espezieak galtzea (biodibertsitatea).

b) Fauna:- Ingurumena hondatzea, giza asentuak.- Kutsadura-toxikologiak eragindako

hondamendia.- Gehiegizko larratzea, gehiegizko arrantza,gehiegizko ehiza.

- Espezieak galtzea (biodibertsitatea).


11/100

• Baliabide mineralak:

- Kutsadura eragiten duen erabilera irrazionala.- Baliabideak agortzea gehiegizko ustiapena dela eta(ez dira berriztagarriak).

• Energia-baliabideak:- Berriztagarriak ez diren baliabideak agortzeagehiegizko kontsumoaren eraginez.- Baliabideok erauzi, garraiatu eta

eraldatzearekin lotutako oso prozesu kutsagarriak.- Baliabideen erabilerak eragindako kutsadura.


12/100

• Hondakinak:- Hondakinen baliabideak gutxi aprobetxatzea.- Hondakin kutsagarriak eta osasungaitzak gehiegi

pilatzea.- Hondakinen kudeaketaren kostu altua.- Beste eginkizun batzuetarako beharrezko lurrak

hartzea.


13/100

Giza ingurunearekin lotuta dauden

arazoak - Guneak, lurrak, etab. gaizki erabiltzea.

- Ingurumen-hezkuntzarik eza.- Gizarte garapen txikia.- Herri osasunaren arazoak.

- Gosea.- Pobrezia.- Demografia-eztanda.- Gatazkak, deserrotzea, gerretako etaingurumeneko errefuxiatuen hazkunde

geldiezina...


14/100

1972 Erromako Taldearen Lehen


15/100

1972. Erromako Taldearen Lehen

Txostena• Hazkundearen mugak aztertu ziren: BALIABIDE

MUGATUEKIN EZIN IZAN DEZAKEGUHAZKUNDE MUGAGABERIK.

• Hazkundea mugatzen duten faktoreak ezarri ziren:- Populazioa (demografia-eztanda).

- Nekazaritza-ekoizpena.- Naturako baliabideak.- Industria-ekoizpena.

- Kutsadura.• Neurriak: hazkunde demografikoa gelditu, elikagaien

kontsumoa eta lehengaiak mugatu eta industria-ekoizpeneko kutsadura eta gehiegizko kontsumoageldiarazi.


16/100


17/100

1982. Brandt Batzordearen Txostena

Egungo gizartea mendekotasunak dituensistema hauskorra dela azpimarratu zuen(bereziki ingurumenari, energiari, ekologiari

eta ekonomiako eta merkataritzako arloeidagokienez); hortaz, gizartearen arazoak

nazioarte-mailan soilik konpon daitezke.


18/100

1984az gero. Worldwatch-en txostena

• Worldwatch Institute-k urteko txostena egiten du1984az gero “Munduaren egoera”ri buruz.

• “Munduaren egoerari buruzko 1997ko txostenean”salatzen zenez, Rio de Janeiroko Lurraren Goi Bileraegin zenetik bost urte igaro ondoren, mundu osoko

gobernu gehienek ez dituzte betetzen ordukoeskakizunak.

• Konpromisoak ez betetzea leporatzen zien txostenakzortzi herrialderi (Amerikako Estatu Batuak, Indonesia,Txina, Brasil, Errusia, Japonia, Alemania eta India);izan ere, munduko populazioaren %56, gure Lurraren

basoko eremuen %53 eta CO2 igorpenen %58 herrialdehorietan daude.

1987 Bruntland Txostena


19/100

1987. Bruntland Txostena

• Bruntland txostena NBEko Ingurumen eta GarapenerakoMunduko Batzordeak aurkeztu zuen ”Guztion etorkizuna”izenburupean; Bruntland txostena deritzo Batzordearen

omenez.• Txostenak dakarrenez, munduko ekonomiak populazioaren beharrizanak eta igurikapen legitimoak bete behar ditu,

baina hazkunde horretan Lurraren baliabideak betiko ezdirela hartu behar da aintzat.

• Hala, Garapen Iraunkorra esamoldea sartu da; egungobeharrizanak hurrengo belaunaldiek bereak betetzekoaukera arriskuan jarri gabe betetzeko garapenari

deritzo.


20/100

1987. Montrealgo Protokoloa

• 46 herrialdek sinatua.• Ozono-geruza agortzen duten substantziei buruzkoa izan

zen. Honako helburu hauek finkatuko zituen protokoloak:- 5 CFC-moten kontsumoa %50 murriztea XX.

mendearen amaierarako.

- Hiru haloi-moten kontsumoa ez igotzea.• Garapen bidean diren herrialdeentzako epealdia hamar

urtera luzatzen da.

• Protokoloaren ezaugarri nagusia malgutasuna izan zen;ondoren egin diren aldaketei esker, finkatutako gehienezkoepeak murrizteko modua izan da.

Lurrari buruzko I Goi Bilera (1992):


21/100

Lurrari buruzko I. Goi Bilera (1992):etorkizunerako estrategia

• Lurrari buruzko lehen goi-bilera 1992an egin zen Riode Janeiron (Brasil), Ingurumenari eta Garapenari

buruzko Nazio Batuen Konferentziak antolatuta(LGMBK).

• 179 herrialdetako goi-agintariak izan ziren gailurrean, baita zientzilariak, enpresaburuak, GKEak, etab. ere.

• Munduko agintariekin antolatu den biltzarrik handienaizan da.


22/100

• Lurrari buruzko Gailurrak bi adierazpen eta ekintza-

-programa eman zituen:- Ingurumenari eta Garapen Iraunkorrari buruzkoRioko adierazpena.

- Programa 21 edo Agenda 21.- Basoei buruzko printzipioen adierazpena.

• Goi-bilerarekin batera, 179 gobernuetako gehienek

sinatu zituzten bi hitzarmen negoziatu ziren(adierazpenak baino indar juridiko handiagoa dutenak) :- Klimaren aldaketari buruzko Nazio Batuenereduzko hitzarmena.- Dibertsitate biologikoari buruzko hitzarmena.


23/100

• Ingurumenari eta Garapen Iraunkorrari buruzko Rioko

adierazpenak garapen iraunkorraren oinarriak ezartzendituzten 27 abiaburu biltzen ditu.

• Programa 21 ekintza-programa orokorra da, etagobernuentzat, agentzientzat, Nazio Batuen sistemako

programentzat eta erakundeentzat, GKEentzat,irakurleentzat eta oro har herritarrentzat da. Estrategiaorokor baten barruko lehentasunezko 7 ekintza edo gai

proposatzen dira, baita Programa 21 aplikatu ahal izatekonazioek izan behar dituzten oinarrizko baliabideak ere.Jarduteko 7 oinarri ezarri ditu:


24/100

Hazkundea garapen jasangarr iaren araberako

ir izpideek in indartzea

B izi tza iraunkor ra

Biztanle-guneak

Baliab ideak eraginko rtasunez erab il tzea

Gizakien partaidetza eta eran tzuk izuna

Bal iab ide orokor rak eta tok ian tokiko bal iabideak

Produk tu k im ikoen eta hondakinen kudeaketa

PROGRAMA

21EN

7 JARDUKETA-

-OINARRIAK


25/100

• Oihanei buruzko adierazpenak deforestazioaren

arazoaren kontrako prebentzioari buruzko zenbait neurri jaso zituen.

• Klimaren aldaketari buruzko hitzarmenaren xedeahonako hau da: “negutegi-efektuko gasen

kontzentrazioa halako mailan egonkortzea non klimarensistemako interferentzia antropogeniko arriskutsuakeragotziko baitira”. Ildo horretan, bereziki karbono

dioxidoaren (CO2 ), klorofluorokarbonoen (CFC) etametanoaren (CH4) igorpenak kontrolatu nahi ziren.


26/100

• Biodibertsitateari buruzko hitzarmenaren helburua biodibertsitatea zaintzea eta biodibertsitatearenosagaien aprobetxamendu iraunkorra lortzea da, baita

energia-baliabideak erabiltzeak dakartzan onurakzuzentasunez eta berdintasunez banatzea ere.


27/100

1997. Lurrari buruzko II. Goi BileraNew Yorken

• New Yorken egin zen, Rion hitzartutako konpromisoak berrikusteko (bereziki Programa 21).

• Oso akordio gutxi egin ziren orduan, eta aurreko bost

urtean hitzartutako konpromisoen betetze-maila txikiaizan zela onartu zen.


28/100

• Kiotoko Protokoloaren xedea Negutegi efektuko


29/100

• Kiotoko Protokoloaren xedea Negutegi-efektukoGasen (NG) igorpen orokorrak % 5,2 murriztea da

2008-2012 aldirako, betiere 1990eko mailekinalderatuta.

• Legezko nahitaezko helburuak ditu, herrialdeindustrializatuek 6 NG antropogenikoen igorpenakmurriztu ditzaten hala nola karbono-dioxidoa (CO

2),

metanoa (CH4) eta oxido nitrosoa (N2O), industriakohiru gas fluoratuez gain:

hidrofluorokarburoak (HFC), perfluorokarbonoak (PFC) etasufre-hexafluoruroa (SF6).

2002 Lurraren 3 goi-bilera


30/100

2002. Lurraren 3. goi-bilera(Johannesburgo). Ondorioak:

• Ura: erdira murriztea ur korronterik eta osasunzerbitzurik ez dutenen kopurua2015. urterako. AEB kontra agertuziren baina azkenean akordioa onartu

behar izan zuten.

• Energia: energia-iturri berriztagarrienerabilera nabarmen handitzea eta pobreei iturri horiek baliatzeko erraztasunak ematea, betiere jakineko eperik

eman gabe.


31/100

• Osasuna: Merkataritzaren Munduko Erakundeak

patenteen gainean hartutako erabakiak ez du galarazi behar herrialde pobreek herritar guztiei botikak ematekomodua izatea; hori lortu egin behar da, funtsezkoa baita

HIESaren kontrako botika garestiak ordaintzerik ez dutenherrialdeentzat.

• Kiotoko ituna berpiztu egin zen goi-bileran, Errusiakituna berretsiko zuela iragarri ondoren.


32/100

• Espezieen galera 2015. urterako “nabarmen murriztea”.

Arrain espezie gehienak merkataritzako kaletan berreskuratzeko akordioa 2015. urterako.

• Merkataritzaren Munduko Erakundeak ingurumen--eraginari buruzko itun orokorrak baliorik gabe uzteko

modurik izan ez dezan.

3 INGURUMENA EUROPAKO


33/100

3. INGURUMENA EUROPAKO

BATASUNEAN

•Maastricheko Itunak (1992) erkidego-ingurumenari

buruzko politikaren oinarriak biltzen ditu, garapeniraunkorraren eta honako sei printzipio hauen arabera:

• EBren ingurumenari buruzko politika Ingurumenaren

Erkidego-jardunerako Programetan biltzen da 1972azgero (PACMA). Programaren ardatza unean unekoarazoak izan dira.

A t


34/100

Arreta

Prebentzioa

Zuzenketa

Kutsatzaileak ordaindu beharra izatea

Erantzukizun konpartitua

Subsidiariotasuna

EBren

ingurumen--jardunaren

printzipioak


35/100

Lehen Programa (1973-1976)

• Krisialdi ekonomikoko eta gizarte--ingurumenaren arloko jabetze-mailahandiagoko aldian diseinatu zen. Gai

nagusiak:- Kutsadurari aurre egitea.

- Produkzio-sistemarentzako kalteak (kutsadura eta hondakinak sortzea).


36/100

Bigarren Programa (1977-1981)

• Gai nagusiak: aurrekoak eta- Flora eta fauna zaintzea.

- Ingurumen-eragina ebaluatzeko guztientzako

jardunbiderako proposamena -IEE-.- Jarduteko eremua handitzea, landaguneak,

hiriguneak, mendi inguruak eta kostaldea bereizita.

Hirugarren Programa (1982 1986)


37/100

Hirugarren Programa (1982-1986)

• Zuzenketari utzi eta prebentzioa landu zen.Guztientzako IEE jardunbidea ezarri zen. Gai

nagusiak:- Natur-guneetako fauna eta flora zaintzea, galtzekoarriskuan dauden espezieak babestu beharrean.

- Natur baliabideak kudeatzea.- Ingurumen-industriak lanpostuak sortzen dituela

erakustea.

- Energia berriztagarriak erabiltzea.- Ingurumena zaintzeko finantzabideak sortzea.


38/100

Laugarren Programa (1987-1992)

• Jarduketa osoa egitearen garrantzianabarmentzen zuen. Berrikuntzak:

- Kutsaduraren tratamendu orokorra.

- Ingurumenari buruzko politikaren jarduketahorizontala bestelako erkidego-politiketan.

- Ingurumenari buruzko politikarako bitartekoak sortzea.

Bosgarren Programa (1992-2000)


39/100

Bosgarren Programa (1992 2000)

• Garapen iraunkorraren kontzeptua hartzen du.• Ingurumenari buruzko gaiak ez dira arazo gisa

aztertzen, kudeaketa txarraren adierazle moduan baizik.

• Helburuak:- Garapen iraunkorra aplikatzea.- Ingurumenari buruzko politika gainerako erkidego-

-politiketan erabat uztartzea.

- Rioko Adierazpeneko eta Agenda 21eko printzipioak

garatzea.


40/100

• Arlo hauetan diseinatu ziren hazkunderako

estrategiak:- Industriaren arloan- Energiaren arloan

- Garraioaren arloan- Nekazaritzaren arloan- Turismoaren arloan

• Jarduteko lau bitarteko-maila ezarri ziren:- Lege edo arau-mailako bitartekoak

- Merkatu-legeetan oinarritutako bitartekoak - Laguntza emateko bitarteko horizontalak - Finantzabiderako bitartekoak


41/100


42/100

Seigarren Programa (2001-2010)


43/100

Seigarren Programa (2001 2010)

Ingurumenaren Erkidego-jardunerako azken programaren printzipioak Bruselan ezarri ziren 2000. urtean. V.Programaren jarraipena da, eta honako hauek bete behar ditu:

• Hurrengoatozen 10 urteetarako oinarri estrategikoakfinkatzea.

• Ekosistema naturalak eta bizi-kalitatea hobetzea.

• Osasun eta ingurumenaren arloko gaiei erantzuna ematea.• Ingurumenaren arloko arazoak lehenestea eta aplikazio--egutegiak ezartzea.

• Ingurumenaren egoerari buruzko bitarteko ebaluazioa sartzea.

• Eskuragarria izatea herritarrentzat.

4. INGURUMENAREN EGOERA


44/100

ESPAINIAKO ESTATUAN• Gaur egunean, 74.000 hektarea lur daude euri azidoaren

eraginpean.

• Egin diren zenbatespenen arabera, gutxi gorabehera 60.000milioi ontzi daude egun estatuko merkatuan; hortaz,

asimilatu beharreko hondakin asko dagoela erakusten dukopuru horrek.

• Desertifikazioa lurraren kudeaketa okerrarekin, urarekin etalanda guneetako biztanle-galtzearekin lotzen da. Lurraldeerdiak jasaten du arazo hori, eta guztizko eremuaren % 25egoera larrian dago desertifikazioa dela eta.

• CO -igorpen guztien %15 EBko herrialdeetan biltzen da %22


45/100

CO2 igorpen guztien %15 EBko herrialdeetan biltzen da, %22Estatu Batuetan eta %2 Japonian. EBren barruan CO

2 igorpen

gutxien duen herrialdeetako bat da Espainia. Hala ere, urrun dagoKiotoko konpromisoetatik.

% 8Hiriguneetako energia-kuntsumoa(berogailuak)

% 9,5 Nekazaritzaren arloa

% 22Garraioaren arloa

% 25,7Industriaren arloa

% 29,4Energia produzitzeko eta

transformatzeko prozesuak

CO2 (ehunekoa)Prozesu kutsagarriak

• Uraren kutsadurari dagokionez, Europako Batasunaren


46/100

g , p betekizunen araberako ura jasotzen duten espainiarren

ehunekoa igo egin da. Izan ere, 1995ean % 40,6koa zen eta1997an, berriz, % 44,7koa, baina oraindik betetzeke dagoenehuneko altua falta da. Era berean, ur-premia handia dago

oraindik ere Estatuko toki askotan.


47/100

INGURUMENAREN ARLOKO LEHENTASUNEZKO

JARDUKETA-ARLOAK ESPAINIAN

• Desertifikazioa handitzeari eta lurren

kutsadurari aurre egitea• Uraren kalitatea eta uraren erabilera

optimizatzea• Industriako, nekazaritzako, abeltzaintzako eta

hiriko hondakinak

• Hiriko ingurumenaren kalitatea

5. GARAPEN IRAUNKORRERAKO


48/100

INGURUMENEKO EUSKALESTRATEGIA 2002-2020

Ingurumenari buruzko diagnostikoaHauexek dira une honetan presiorik handiena jasaten ari direningurumen-faktoreak:

- Lurraren erabilera- Uraren kudeaketa (erabilera eta kontsumoa, tratamendua)- Hondakinak sortzea eta kudeatzea (ez toxikoak)

- Airearen kalitatea- Hiriko ingurumena- Lurreko ur naturalak

- Itsasoko ingurumena eta itsasertzeko ura

Ingurumena - Garraioen arloa


49/100

Ingurumena

presionatzenduteneragileak:

Garraioen arloa- Energiaren arloa

- Industri arloa- Nekazaritza arloa- Etxeko arloa

2004ko egoera: garraioak, energiaren kontsumoak eta

hondakinek Euskal Herriko garapen iraunkorrageldiarazten dute.

Epe ertaineko eta epe luzeko aurreikuspenak:- Garraioak, industriak eta kontsumoak eragiten duten

presioa areagotzea.- Energiaren eta lehen mailako arloen egonkortasuna.

Ingurumen-adierazle nagusien


50/100

bilakaera

Iturria:

- Itsasertzeko eta lurreko uren kalitatea

- Hondakinak sortzea eta kudeatzea- Negutegi-efektuko gasen igorpena (NG)- Energiaren kontsumoa

- Euskal enpresen ingurumen-kudeaketa


51/100

Aguas continentales: ríos = Lurreko urak: ibaiak


52/100

Aguas continentales: ríos = Lurreko urak: ibaiak Evolución del índice BMWP (Comunidad Autónoma del País Vasco) =

BMWP indizearen bilakaera (Euskal Autonomia Erkidegoa)% de estaciones = Araztegien %

Limpias o no contaminantes = Garbiak edo kutsatzen ez dutenak Algún efecto de contaminación = Kutsadura-efekturen bat dutenak Contaminadas, muy contaminadas o fuertemente contaminadas =

Kutsatuta, oso kutsatuta edo guztiz kutsatuta

Aguas estuáricas y costeras = Estuarioko eta kostaldeko urak EVOLUCIÓN DEL INDICE BIOTICO GLOBAL = INDIZE BIOTIKO

OROKORRAREN BILAKAERA% de estaciones = Araztegien % No contaminado = Ez kutsatua

Contaminación ligera = Nolabaiteko kutsadura dutenak Contaminación media, fuerte o extrema = Kutsadura ertaina, handia edo

ikaragarri handia


53/100

Hondakinak sortzea etakudeatzea:

GENERACION DE RESIDUOS URBANOS POR HABITANTE (Kg per cápita)= HIRIKO HONDAKINAK BIZTANLEKO (Kg per capita)

Objetivo 2012 (CAPV) 2012rako helburua (EAE)


54/100

Objetivo 2012 (CAPV) = 2012rako helburua (EAE)561 Kg per cápita = 561 Kg per capita

Nota: En el gráfico se recogen los Residuos Urbanos, incluyendo los residuos deorigen doméstico y los Residuos Industriales, Comerciales e Industriales

Asimilables = Oharra: Grafikoan Hiriko Hondakinak agertzen dira, etxekoak eta

Industriako, Merkataritzako eta Industriako Hondakin Parekagarriak barne.

Generación de Residuos Peligrosos (Toneladas) = Sortutako HondakinArriskutsuak (Tonak)

Toneladas = Tonak Objetivo CAPV 2006 = EAEko helburua 2006rako

Recogida Selectiva de Residuos Domésticos (Toneladas) = Etxeko HondakinakGaika Biltzea (Tonak)

Toneladas = Tonak Papel-cartón = Paper-kartoia

Envases = Ontziak Vidrio = Beira

Resto recogida selectiva = Gaika bildutako gainerako hondakinak


55/100

EMISIONES DE GASES EFECTO INVERNADERO EN LA CAPV


56/100

EMISIONES DE GASES EFECTO INVERNADERO EN LA CAPV,

UE Y ESPAÑA = NEGUTEGI-EFEKTUKO GASEN IGORPENAKEAE-N, EB-N ETA ESPAINIANIndice 1990 = 1990eko indizea

Objetivo Kyoto 2008-2012 = Kiotoko helburua 2008-2012

España + 15% = Espainia + % 15Objetivo Kyoto 2008-2012 = Kiotoko helburua 2008-2012UE – 8% = EB - % 8

España + 40% = Espainia + % 40

CAPV + 28 % = EAE + % 28UE – 3 % = EB - % 3

EMISIONES PER CAPITA DE GEI´S EN LA UNION EUROPEA =

NG-EN PER CAPITA IGORPENAK EUROPAKO BATASUNEANToneladas equivalentes de CO2 por habitante = CO2 tona baliokideak

biztanleko


57/100

Energiaren kontsumoa:

CONSUMO FINAL ENERGETICO POR SECTORES = ENERGIARENAZKEN KONTSUMOA ARLOEN ARABERA


58/100

Indice 1900 = 1990eko indizea

Servicios + 128% = Zerbitzuak + % 128Transporte + 74% = Garraioa + % 74

Primario + 86% = Lehen mailako arloa + % 86Residencial + 75 % = Egoitzakoa + % 75

Industria –1% = Industria - % 1

COMPOSICION DEL CONSUMO FINAL ENERGETICO SEGÚN FUENTEDE ENERGIA. 2002 = ENERGIAREN AZKEN KONTSUMOAREN OSAERA

ENERGIA-ITURRIAREN ARABERA. 200228 % = % 28 3% = % 34% = % 4 3% = % 3

40% = % 40 22% = % 22Combustibles sólidos = Erregai solidoak

Gas natural = Gas naturalaEnergías derivadas = Energia deribatuak

Derivados del petróleo = Petrolioaren deribatuak Electricidad = Elektrizitatea

Energía renovable = Energia berriztagarria

Euskal enpreseningurumen


59/100

ingurumen-

-kudeaketa:

ISO 14001, EMAS eta Ekoscam dituzten enpresen kopuruaEnpresa-kopurua


60/100

ISO 14001/EMAS Egiaztagiriak dituzten 516 enpresa

Ekoscam duten 562 enpresa2006rako helburuaISO/EMAS Egiaztagiriak dituzten 600 enpresa

Borondatezko akordioak dituzten 124 produkzio-zentroUztaila

Euskal ekonomiaren ekoeraginkortasuna (1990 – 2002)1990eko indizea

Energiaren kontsumoa + % 20 NG % 28,5BPG + % 45

MGB + % 27Azidotzaileak + % 7

Langabezi tasa - % 49Energiaren kontsumoa + % 20Energiaren azken kontsumoa

Substantzia azidotzaileen igorpenaBarne Produktu Gordina merkatuko prezioetan. Prezio iraunkorrak

Materialen Guztizko Beharra (MGB)Hiriko Hondakinak sortzea (HH)

Langabezi tasa

Aurrerapena

Ingurumenarenarloko xedeak


61/100

arloko xedeak

2002-2020

1. Aire, ur eta lur garbiak etaosasungarriak bermatzea:

1.1 Ingurumenean isuritako eta igorritako substantziaarriskutsuak eta kutsagarriak murriztea.

1.2 Lur azpiko eta lur gaineko uren, kutsatutakolurren eta elikagaien kalitatea hobetzea

Iturria:

2. Naturako baliabideak eta hondakinak


62/100

erantzukizunez kudeatzea:

2.1 Baliabideen karga-ahalmena ez gainditzea etagarapen ekonomikoaren eta baliabideen erabilerarenarteko lotura desegitea

2.2 Azken hondakinak murriztea eta garapenekonomikoaren eta hondakinak sortzearen arteko

lotura desegitea

2.3 Azken hondakinak modu seguruan eta

hurbiletik kudeatzea

3. Natura eta biodibertsitatea babestea:


63/100

3.1 Ekosistemak, espezieak eta ingurunea zaintzea

eta babestea

3.2 Ekosistema, espezie eta ingurune naturalakleheneratzea

3.3 Biodibertsitatea ikertzea eta horretaz jabearaztea

4. Lurraldearen orekaren eta mugikortasunarenld k ik i b k


64/100

aldeko ikuspegi bakarra:

4.1 Lurraldearen erabilera iraunkorra lortzea

4.2 Erabilera eta jarduera ezberdinetarako

erabilera iraunkorra bideratzeko modukoirisgarritasuna lortzea

4.3 Garapen ekonomikoaren eta motordungarraiobideen beharra handitzearen arteko loturadesegitea.

5 Klimaren aldaketan dugun eragina mugatzea:


65/100

5. Klimaren aldaketan dugun eragina mugatzea:

5.1 Negutegi-efektuko gas-igorpenak mugatzea 2020. urterako

5.2 Karbonozko hustubide gehiago jartzea

Iraunkortasunean aurrera egitekobeharrezko baldintzak Euskal Herriko


66/100

beharrezko baldintzak Euskal Herrikoeremuan

1. Ingurumenaren aldagaia gainerako politikekin uztartzea.

2. Indarreko legeria eta horren erabilera hobetzea.

3. Merkatuan pizgarriak ezartzea ingurumenaren alde jardun dezan.

4. Herritarrak, administrazioa eta enpresak gaitzea etaerantzule bihurtzea iraunkortasuna bultzatuz lan egindezaten.

5. Ingurumenaren Ikerketaren, Garapen Teknologikoareneta Berrikuntzaren arloko ahalmena handitzea.

6. INGURUMENAREN


67/100

ERRONKA HANDIAK

Gizakiak berehala egin behar die aurrehonako arazo hauei:.

- Demografia-eztandari.- Produkzio-sistemei eta horiek ingurumenean duten eraginari.

Demografia-eztanda(eztabaidarako gogoetak)


68/100


69/100

Miles de millones de habitantes = milaka milioi biztanle1000 d.C. = 1000 K.o.1500 d.C. = 1500 K.o.2000 d.C. = 2000 K.o.2500 d.C. = 2500 K.o

Año = urteaPeste negra = izurrite beltza

10.000 millones = 10.000 milioi9.000 millones = 9.000 milioi8.000 millones = 8.000 milioi

7.000 millones = 7.000 milioi


70/100

Mundu ezberdinak (Lurraldeen sailkapena


71/100

(Lurraldeen sailkapenaerrentaren arabera)

Herrialde garatuak :• Oso industrializatuta

• p.C. Errenta altuak• munduko populazioaren % 21• Munduko aberastasunen % 80• % 15-20 pobreak

Garapen bidean direnherrialdeak :• Industrializazio txikia• p.C. Errenta apalak • Munduko populazioaren % 79• Munduko aberastasunen % 20

• % 90 pobreak

• Familia mantentzeko nahikoa ez den partzelazio txikiagotua


72/100

Herrialde pobreetako

demografia-

-hazkunde

ikaragarrihandiaren

ondorioak

• Lurra agortu arteko nekazaritza intentsoa

• Deforestazio handiegia energia eskuratzeko

• Lur gehiegi birgaitzea laborantzarako

• Landa inguruetatik hirietara emigratzea

•Delinkuentziara jotzea bizimodua ateratzeko

• Herrialde aberatsetara emigratzea aukera bila

• Miseria gorrian bizi diren emakumeak eta haurrak

Miseriaren gurpil zoroa:


73/100

Demografia--eztanda

Miseria

gorria

Ingurumenarendegradazioa


74/100

Konponbiderik ba al du demografia-eztandaren arazoak?:TRANTSIZIO DEMOGRAFIKOA.


75/100

I. fasea: edozein modernizazio baino lehen, jaiotza-tasa altuaorekatzen duen haurren heriotza-tasa altuan oinarritzen da

egonkortasuna.

II. fasea: modernizazioa dela-eta, lehenbizi behera egiten du

heriotza-tasak; jaiotza-tasak, berriz, maila altuari eusten dio.

III. fasea: garapenean aurrera egin ahala, jaiotza-tasak ere behera egiten du eta hazkundea atzeratu egiten da.

IV. fasea: azkenik, egonkortasuna lortzen da: heriotza-tasaapala jaiotza-tasa apalarekin orekatzen da.


76/100

Tasas absolutas de natalidad y mortalidad = Jaiotza-tasa etaheriotza-tasa absolutuak

Fase I = I. fasea


77/100

ase . aseaFase II = II. fasea

Fase III = III. faseaFase IV = IV. fasea

Estabilidad primitiva = antzinako egonkortasunaTasa de crecimiento demográfico = hazkunde demografikoko

tasaTasa de nacimientos = jaiotza-tasaTasa de muertes = heriotza-tasa

Tiempo desarrollado = igarotako denboraEstabilidad moderna = garai modernoetako egonkortasuna

Tiempo = denboraDesarrollo = garapena


78/100


79/100

Alivio de la pobreza = pobrezia gutxitzeaAlfabetización = alfabetatzea


80/100

Más capacidad de obtener ingresos = sarrerak eskuratzeko gaitasunhandiagoa

Mejor administración de recursos = baliabideak hobetoadministratzea

Protección del medio ambiente = ingurumena babestea

Mejor salud y nutrición = osasun eta elikadura hobea

Menor mortalidad infantil = haurren heriotza-tasa txikiagoaDeseo de menos hijos = seme-alaba gutxiago nahi izateaPlanificación familiar = famili plangintza

Educación y servicios = hezkuntza eta zerbitzuak

Menos hijos = seme-alaba gutxiagoEstabilización poblacional = populazioaren egonkortasuna

Miseriaren gurpil zoroa hausteko gakoa


81/100

EMAKUMEA

Kudeaketa-arloak

Hezkuntza

Osasuna

Familia-plangintza

Sarrerak

Baliabideak


82/100

Produkzio-sistemak eta irtenbide teknologikoak:IPPC Zuzentaraua eta BAT direlakoak.


83/100

EB - 5.

PACMA

IPPC

Zuzentaraua KutsadurarenKontrol

Integratua

GarapenIraunkorra


84/100

Enpresa kudeatzeko eredua

FLUXUEN ANALISIA:


85/100

Sartzen den materia (natur

baliabideetatik abiatuta)

Prozesatzen den materia

Energia eta kontsumorakoondasun bihurtzen den materia

Fluxuen analisian honako hauek hartzen dira kontuan:


86/100

Ekoizpen-prozesuaren faseak, banaka eta oro har.

Igorpen kutsagarrien eta kasuan kasuko ingurunearenezaugarrien arteko erlazioak kantitateei dagokienez.

Balizko kutsadura-transferentziak ingurune hartzaile batetik bestera, transferentziok saihesteko neurriak

ezarrita; ezinezkoa bada, uretan, atmosferan eta lurreanegiten diren igorpenak ahalik eta gehien gutxituko dira.

IPPC Zuzentarauaren arauetan honako arlo hauetarakoeskatzen dituen beharkizunak:


87/100

• Igorpen-mugak finkatzeko kontuan hartu beharrekosubstantzia kutsagarri nagusiak.

• Igorpen-mailen mugak finkatzeko irizpideak.

• Ingurumenaren arloan egon dauden teknikarikhoberenak sustatzeko kontrolatu beharreko neurriak

eta parametroak (MTD edo BAT, Best AvailableTechnologies).

• Industria-instalazioetarako baimenean jasotzen diren jarraibideak, egungoak zein gerokoak.


88/100

• Administrazioko estamentuen arteko koordinazioa,instalazioak abiarazteko baimen bakarraren bidez.

• Informazio-gardentasuna eta herritarren parte-hartzea;horretarako, eskabideak, baimena eta aldarazpenak

herritarren esku jarriko ditu administrazioak.

• Ukitutako industria-jardueretako igorpenei buruzkoinbentarioak argitaratzea.

• Ingurumena babesteko maila altua lortzea oro har,igorpenak saihesteko eta murrizteko, betiere


89/100

kutsadura kontrolatzeko neurriak hartuta.

• BAT, ingurumena babesteko maila altua lortzekoteknika eraginkorra den aldetik; teknika horiengarapen-mailari esker, industria-arlo egokian aplika

daiteke BAT.

• BATekin batera bestelako zehaztapenak ezarri behar

dira, hala nola instalazioaren ezaugarri teknikoak,ezaugarriok toki baten finkatzea eta ingurumenarentokian tokiko egoera.

7. Natur baliabideen kudeaketa


90/100

Natur baliabideak : naturatik eskura daitezkeen etaantropogenikoak ez diren ekonomiaren arloko

ondasunak.

Baliabideberriztagarriak:gizakiaren denbora-

-mailan birsordaitezkeenak(basoko zuhaitzak,

itsasoko arrainak...)

Baliabide ez--berriztagarriak: ezin birsortu daitezke gizakiarendenbora-mailan; baliabidemineralak eta erregai fosilakdira (petrolioa, gasa, ikatza), berritzeko ehunka, milaka edo

milioika urte behardituztenak.

Natur baliabide berriztagarriak


91/100

• Ura

• Biodibertsitatea• Animalia basatien populazioak

• Arrantza

• Larreak

• Baso-baliabideak

• Lurraldearen antolamendua

Ah lik h d ki i i k i

BAT hautatzeko irizpideak:


92/100

• Ahalik eta hondakin gutxien sortzea eta arrisku gutxiendakarten substantziak erabiltzea.

• Prozesuan sortutako eta erabilitako substantziak berreskuratzeko eta birziklatzeko teknikak garatzea, etahondakinei dagozkienak ere bai, bidezkoa denean.

• Aurrerapen teknikoak eta ezagutza zientifikoaren bilakaera.

• Tratatu diren igorpenen izaera, ondorioak eta bolumena.


93/100

Ura:


94/100

Biodibertsitatea:


95/100

Animalia basatiak:


96/100

Arrantza:


97/100

Larreak eta abereak:


98/100


99/100


100/100

PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak

Documents

Transcript of PDF 02kap Gizarte Politikako Oinarriak