PASAIA, 2018-05-20 LA AS › wp-content › uploads › 2018 › ... · Bidart (Lapurdi) En la...

8
JUAN MARI BEL TRAN (TRÍO) CANCIONERO VASCO DE TETICA MATIMA PASAIA, 2018-05-20 LA COSTA VASCA CANCIÓN A CANCIÓN Imagen de una ballena capturada y su despiece Balleneros de Biarritz: Una imagen de la obra Des monstres et prodiges (1573) de Ambroise Paré Juan Mari Beltran: txistu y tamboril, flauta y ttunttun, rabel, zanfoña, xirolarru, txalaparta, alboka, dulzaina, clarinete. Ander Barrenetxea Lasarte: voz, tambor, pandereta, txalaparta, caña, bera, txaramelas. Errege Belda: acordeón, voz.

Transcript of PASAIA, 2018-05-20 LA AS › wp-content › uploads › 2018 › ... · Bidart (Lapurdi) En la...

JUAN MARI BEL TRAN (TRÍO)

CANCIONERO VASCO DE TEMÁTICA MARÍTIMA

PASAIA, 2018-05-20

LA COSTA VASCA CANCIÓN A CANCIÓN

Imagen de una ballena capturada y su despiece

Balleneros de Biarritz: Una imagen de la obra Des monstres et prodiges (1573) de Ambroise Paré

Juan Mari Beltran: txistu y tamboril, flauta y ttunttun, rabel, zanfoña,

xirolarru, txalaparta, alboka, dulzaina, clarinete.

Ander Barrenetxea Lasarte: voz, tambor, pandereta, txalaparta, caña, bera,

txaramelas.

Errege Belda: acordeón, voz.

Ene muthilik ttipiena

Bateleren zortzikoa, Pasaia P. Sorozabal

CVPD 417

1. Pasaia:

2. Azkaine (Lapurcli)

3. Bidarte-Lapurdi

4. Mugerre-Baiona

5. Iparraldekoa

6. Hondarribia

7.

Kaskarote dantza CVPD 1328

Ontzi bat egin da

Jeiki, jeiki, etchenkuak

CPV, 880

Gure kantiak, 1

Luis gaiztuak ema n lenengo arponada CPV, 655

Ni naiz kapitan Pillotu Boga boga, 56

8. Pasai Donibane Pasaiako herritik (Doinutegi. Imanol oikoetxea)

9. Oiartzun:

10. Zarautz

11. Zumaia

12. Luzaide

13. Mundaka

14. Lekeitio

15.

16. Bilbo

17.

18. Lekeitio

Nere sentimentua

Zarautz’ko balearenak

Ale, arraunean

Kristobal Colon

(Auspoa 114)

Auspoa 133.

CPV, 691

CVPD 232

Santulari zetan doa PortugaleteraCPV, 242

Barkura, mariiielak

Partida tristea Ternuara (1798)

Dabil beharrean

Itsasoa laino dago

Kaixarranka, Lekeitio

CVPD 257

Oskorri: Aresti-Natxo

Con este recital diseñado expresamente para el “Itsas Festibala”, proponemos recorrer la costa vasca con canciones acompañados de melodías que cuentan historias del mar, barcos, marineros, pescadores y remeros.

Un total de 17 piezas rrecuperadas del cancionero popular de Lapurdi, Gipuzkoa y Bizkaia. Tres son piezas de baile sin letra, concretamente: Bateleren zortzikoa de Pasaia, Kaskarote dantza de Lapurdi y Kaixarranka de Lekeitio.

Letras de las otras 14 canciones tratan temáticas de todo tipo: el hambre pasado en los barcos, las tormentas, las tragedias, la pesca de ballenas, sucesos de pueblos marineros, la vida de Cristobal Colón, la emigración, los miedos de los marineros que iban a Terranova, etc.

La mayoría son piezas del cancionero popular vasco que hemos seleccionado del Cancionero Popular Vasco publicado a principios del siglo XX por R.M. Azkue y el Cancionero Vasco del Padre Donostia. Algunas son más actuales, como la melodía de Bateleren zortzikoa de Pasaia, arreglada por Pablo Sorazabal, Dabil beharrean de Oskorri y la melodía creada por nosotros para los versos del siglo XVIII de Partida tristea Ternuara.

En este recital, el trío acompañará las voces con los sonidos de varios instrumentos utilizados en la música popular vasca, algunos que se usan actualmente y otros que eran más utilizados en el pasado, por ejemplo, el acordeón, el txistu y el tamboril, el clarinete, la dulzaina, la txalaparta, el xirolarru, el rabel, la zanfoña, el pandero y los tambores.

Hemos elegido Pasaia para iniciar este recorrido musical:

1.- BATELEREN ZORTZIKOA, PASAJES (Zortziko de las Bateleras de Pasajes) Pablo Sorozabal

En 1965, la coreógrafa María Elena de Arizmendi creó una danza basada en la historia de las bateleras de Pasaia para el grupo de baile femenino Izarti. Pablo Sorozabal se encargó de componer la música para la nueva coreografía.

(CVPD, 417) 2.- ENE MUTHILIK TTIPIENA Azcain (Lapurdi)Esta conocida canción cuenta con diversas versiones. Esta fue recogida por el Padre Donostia de un marinero de Ascain de apellido Larramendi.

2.-Nagusia, he/du 11uz11 Bilwtw ctrrm,· tristerik: Ez dut ikusi untzirik, Ez eta ere leihorrik. Ja11 behar ha/in bana11u1e, Hil nezazue lehenik.

4.-Nagusia, he/du 11uz11 Alegerarik bihotza: lkusi dut leihorra, K,atalonfr1 'ko hiri11; Zure arreba Sant" Klara Leihuan josten ari da. "

(CVPD 1328)

I. Ene muthilik ttipiena,Hik emuten tleraut pena.Habif harat, habil humll,Mastainoaren puntalat,Ageri de11ez untzirik, edoAgeri denez /eihorra.

3. E11e nmthilik ttipiena,Hik ematen deraut pena.Habif harat, hllbil lumllt,Mastai11oaren puntalat,Ageri de11ez rmtzirik, edoAgeri denez leihorra.

3.- KASKAROTE DANTZA Bidart (Lapurdi) En la iconografía de la catedral de Bayona se pueden admirar varios músicos, uno de los cuales porta una gaita del tipo xirolarru-boha. Kaskarote era el nombre que se le daba en Lapurdi a las personas de vida bohemia. Se dedicaban a tareas relacionadas con el mar, tanto a la pesca como a la venta de pescado, especialmente, en San Juan de Luz, Ciburu y Urruña. El repertorio de bailes de Lapurdi recoge varias versiones de Kaskarote dantza y esta es la de Bidart.

(CPV, 880) 4.- ONTZI BAT EGIN DA Mouguerre-BayonaR.M. Azkue recogió de N. Casenave de Mouguerre esta canción que cuenta un fragmento de una historia marinera.

Gure kantiak, 1

Adios Aita, adios ama, Adios ene maitena. Ontzi bate,r gidari, garlaren b11ruZt1ri, er.in eman diogu ihesari: halo baikira 11rrikalgarri."

Esta canción con sabor a himno es muy conocida entre los marineros de Iparralde. Aparece en varias publicaciones de principios del siglo XX, tales como los cancioneros Chants Populaires du Pays Basque, Gure Herria y Gure kantiak.

Jeiki,jeiki etchenkuak, argia da zabala, argia do zabala; Itchasoti mintwtzen da zilha"ezko trompeta; Bai eta're ikharatzen, 0/andre:,·en iba"a, Olundresen ibarra."

Aditu dugu azkarki zure gum it gozoa, zure gum it gozoa. Trunpetaren soinu garbi aireak hedaturik zen itxasoko bazteretikjiten zaku manua,jiten zak11 manu11.

Ontzi bat egin da Parkea11 Bayonaz bertze a/dean. Partitu behar giro flota bate,m, berrehun uraren gainenan, primederaren a/dean.

5.- JEIKI, JEIKI, ETCHENKUAK lparralde

6.- LUIS GAIZTOAK EMAN LENENGO ARPONADA (CPV, 655) Hondarribia Esta canción sobre la pesca de la ballena la recogió R.M. Azkue en Hondarribia. El mismo Azkue explicaba sobreel pescador: “Luis Gaizto era un arponero de Ondarroa que vivía en Hondarribia”. Ver Auspoa B3. Sobre laballena: el relato de una ballena apresada en San Sebastián en 1854 en 11 versos.

Luis Gai:.toak eman /enengo arponada, I balea arrapat:eko txit gizon ona do; bederatzi mi/la e"eal zutela jomala, I estimatzekoa zan orduko arponadu.

Jose Karamelo r.on bigarren golpean, I e,ferki portatu :an bere suertean, ha/eari odola hir.ka"en betean I etzitwion galditu ito um artean.

Jose Ma1111el Serenok inda"ak hadit11, I aren zar1'1dakoa Getarian adit11, jende egin u,en orduan arritu: I izugarrir.ko famak ark ekarri dit11."

7.- NI NAIZ KAPITAN PILLOTU Boga boga, 56 Es una canción infantil de ambiente marinero muy conocida en el País Vasco. Se canta realizando un juego entreel solista y el grupo. El solista canta varias variantes y el grupo responde con el estribillo. Destaca por su parecidocon una nana.1.- Ni 1wiz kapita11 pillotu (bis) Ne1i bear zaif obeditu, obedit11.

Beste/a zenbaiten kasketa I Bonbilun bonhil,mera, Buruan jartzen bat zait neri I Bonbiflln bat eta bonhi/1111 bi, Eragiyok Xanti a"aun ori. Eragiyok Xanti arraun ori.

2.- Kapitana da txit heltza (bis) Di111rie11a alkitrana, alkitrana.

Beste/((,,,

3.- Barkua da oso fb1a (bis) Dirurie11a bergantilia, bergantifta

Besteflt ...

4.- Kapitan korajetsua_ (bJsj Era ga,)era i11darts11a, inil�ft;�,a

Beste/a ...

5.- De11sere11 bildunik ez d11 Inork ez du au ikaratu; lkaraht

Beste/a ...

6.- Txikota berga fa da11ak (bis) Moldatzen ditu kapita11ak; Kapita11ak

Beste/a ...

7.- Bizar luze gorrixkara (bis) Qla11desare11 ta11kerara; Tankerara

Beste/a ...

8.- O,ra adirazi dana, (bis) Nolakua don kapitana; Kapifana

Beste/a ...

8.- PASAIAKO HERRITIK Doinutegi. Im11ool Goikoetxea Pasai Donibane Una versión muy especial de los famosos versos de Xenpelar grabados a Imanol Goikoetea de PasaiDonibane.

Pasaiako he,ritik dafor notizia kantatufzera nua bistan ikusia

Santiago eguna Pasaia11 seina/e hasieran je11dia zezenaren aide

Torillotik atera zuten fendabizi an-apafzen zuena p11r111katze11 hasi

Pasaiako ka11alia11 zezena igeri Bakerua begira here zezena,i

a,a,a,a,a ... . u,a,a,a,a,u .. ..

e,e,e,e,e ... .

e,e,e,e,e,e .... .

i,i,i,i,i,i ..... .

i,i,i,i,i,i ... ..

i,i,i,i,i,i ....

i,i,i,i,i,i.. ..

zeze11 bat izan data jenioz bizia a/egratzeko friste dagoen guzia.

ailegat11 eztanak egi11 beza galde azke11ea11 etziran animatu zale.

bei zar bat gida,ia ba11dera ta guzi azkenian ka11pora plazatik igesi.

11rare11 aza /ian ada,rak ageri. ese,ita jan ditu Ii bra fa erdi ogi.

J.Nere sentimentuanahi det deklaratu;Ameriketan nago,hau ezin ukatu! (his)Hemen egiiiagatikondo gobernatu,horkuaz egiten naizasko akordatu.

2.Honuntz etorri nintze11ut;;irikan ama;anai-arrebak etufamilia dana. (his)Egitiagatikandeseo nuena.Gero:;Jik triste duhilai! ene barrena.

3.Hamazazpi urtetanban11en segira;neska ga:;Je gur.tiakneroni hegira. (his)l11rrik ikuitu gabegorputzari giro.Orduko arintasunakusentatu dira.

4.Gurputr. ederra nuendantzari arina.Baiiia ez do ir.otenhetiko egina. (his)Hemen eginagatikorain ahalegina,ez gera dibertitzenorduan adina.

5.Horko hizimoduazoso aspertuak,honeruko ziradengure desiuak. (his)Orain air.era, herriz.emanik pausuak.Hemen hir.i geradeerdi muatuak.

6.Despedida dijuusei bertso hoiekin;anaia, konformatuhorrenbesterekin. (his)Nere g11stua zer don11ahi hader.u jakin,beste horrenhe!.-te jarri,aio! Joxe Joakin. "

10.- ZARAUTZ'KO BALEARENAK (Auspoa 133) Se han escrito multiples canciones y versos sobre los balleneros vascos. Estos versos sobre los eventos quesiguieron a la captura de una ballena en Zarautz en 1878 los escribió un zarauztarra.

Hombres de Zarautz, Getaria y Orio salieron y mataron la ballena juntos. Pero, tal y como se refleja en losversos, los de Zarautz y Orio acabaron mal con los de Getaria. Nosotros obviaremos esa parte de la historia ynos limitaremos a contar la caza de la ballena. Toda la información, en el número 133 de la colección Auspoa.

Milla r.ortziehun da I setenta y otxuan, Zarauz'tik txalupa hat I baletara juan; Anton getariarra I lagun hartu :;11an gizon balientia I hori r.alakuan, hohe zuan Kaperok I ikusi ez ha:.uan

Lenengo estokada I zarau:;Jarrentzako, asko hild11rtu gabe I horiek zuten jo; baita esnatu ere I ba:egoen ere lo, kuadrilla ederra ginan I eule ta errero, ongi portatua da I Jabier Kapero.

Arpoia eskuan da I korajez heterik, Roke Etxahe zegon I aurrian wt-:;utik; ez al zaio ar.oltzen I ha/iu urpetik, ezarri r)on firme I hizkar-ezurretik, jentiak esan :ua11; I Horrenak egin dik!

Ikusi dutenian I halia ur-mint:ian, hi arpoi sartu dizke I gogor hiotzian; indurruk aplakutu I odol ixurtzian, ez d" geio esnutuko I arnasa ait:ian, derrepente hi/ zaigu I ia illunt:ia11.

J.Nere sentimentuanahi det deklaratu;Ameriketan nago,hau ezin ukatu! (his)Hemen egiiiagatikondo gobernatu,horkuaz egiten naizasko akordatu.

2.Honuntz etorri nintze11ut;;irikan ama;anai-arrebak etufamilia dana. (his)Egitiagatikandeseo nuena.Gero:;Jik triste duhilai! ene barrena.

3.Hamazazpi urtetanban11en segira;neska ga:;Je gur.tiakneroni hegira. (his)l11rrik ikuitu gabegorputzari giro.Orduko arintasunakusentatu dira.

4.Gurputr. ederra nuendantzari arina.Baiiia ez do ir.otenhetiko egina. (his)Hemen eginagatikorain ahalegina,ez gera dibertitzenorduan adina.

5.Horko hizimoduazoso aspertuak,honeruko ziradengure desiuak. (his)Orain air.era, herriz.emanik pausuak.Hemen hir.i geradeerdi muatuak.

6.Despedida dijuusei bertso hoiekin;anaia, konformatuhorrenbesterekin. (his)Nere g11stua zer don11ahi hader.u jakin,beste horrenhe!.-te jarri,aio! Joxe Joakin. "

10.- ZARAUTZ'KO BALEARENAK (Auspoa 133) Se han escrito multiples canciones y versos sobre los balleneros vascos. Estos versos sobre los eventos quesiguieron a la captura de una ballena en Zarautz en 1878 los escribió un zarauztarra.

Hombres de Zarautz, Getaria y Orio salieron y mataron la ballena juntos. Pero, tal y como se refleja en losversos, los de Zarautz y Orio acabaron mal con los de Getaria. Nosotros obviaremos esa parte de la historia ynos limitaremos a contar la caza de la ballena. Toda la información, en el número 133 de la colección Auspoa.

Milla r.ortziehun da I setenta y otxuan, Zarauz'tik txalupa hat I baletara juan; Anton getariarra I lagun hartu :;11an gizon balientia I hori r.alakuan, hohe zuan Kaperok I ikusi ez ha:.uan

Lenengo estokada I zarau:;Jarrentzako, asko hild11rtu gabe I horiek zuten jo; baita esnatu ere I ba:egoen ere lo, kuadrilla ederra ginan I eule ta errero, ongi portatua da I Jabier Kapero.

Arpoia eskuan da I korajez heterik, Roke Etxahe zegon I aurrian wt-:;utik; ez al zaio ar.oltzen I ha/iu urpetik, ezarri r)on firme I hizkar-ezurretik, jentiak esan :ua11; I Horrenak egin dik!

Ikusi dutenian I halia ur-mint:ian, hi arpoi sartu dizke I gogor hiotzian; indurruk aplakutu I odol ixurtzian, ez d" geio esnutuko I arnasa ait:ian, derrepente hi/ zaigu I ia illunt:ia11.

9.- NERE SENTIMENTUA Auspoa 114 Oiartzun La mayor parte de la emigración vasca se vio obligada a cruzar el océano en busca de una vida mejor entierras americanas. Nuestro cancionero recoge numerosas canciones sobre este tema. Auspoa 114. Son unosversos que envió desde América en torno a 1906 Antonio Urbieta, nacido en 1883 en Oiartzun, a su hermanoKaskazuri.

11.- ALE, ARRAUNEAN (CPV, 691) Zumaia R.M. Azkue recogió de Manuel Beobide esta canción que cantaban los remeros para marcar el ritmo yanimarse mientras remaban.

Ale, arrmmea11 bagere. Ale, pa/an palan bagere. jEup! Ale, 11111tilak; pa/an pa/an bagere. Ale, mutilak arrau11ea11 bagere. A mutilak San A11to11e11 bagere. A mutilak pa/an pa/011 bagere. jEup! Aurrera, an-aimean bagere. Aurrera pala,1 pa/an bagere. Aurrera oraintxe bai 1m1tilak a111Tera bagere. Aurrera ort1i11txe bai mutilak aurrera bt1gere.

12. KRISTOBAL COLON (CVPD 232)Esta canción que relata la historia de Cristobal Colón la recogió el Padre Donostia en 1944 de Michel Camino,que la había aprendido de su abuelo y su bisabuelo. Resulta muy curiosa la parte en la que se habla sobre latripulación que eligió Colón, ya que se menciona la presencia de vascos. Está compuesta de un total de 21versos.

J. Kristobal Colon yin ze11 n,11111/ura I Hamalaugarre11 memlea11,Genes deitzen de11 hiri ttipira/ ltaliako illrria11.Aita ama onek giristinoki I Altxat11 zuten haurria11.Eskoletarik atera zen I Amabo�·tgarren urtit1n.U11tziko mutil ttipi y11a11 zen I Kapit11in bate,, menean.

3. lkusi Z11en lib11rueta11 I Jrakurtu wenea,,,Mundu /,au ze/a bola aumli bat I lbiltzen zena airian,ltsasoak here oiieki11 I Zabilala galtzarea11;Eta hur orrek bazuela I Leyorr11 bert:e altlean,E11ropa11oek argit11rikan I Hegoa11 e,lo iparrean.

8. Egun Colonek mi11tzatu i:;1111 d11 I U11t:i gi,lari nausi11.Erraiten dako:-Bada11ka bi hot:; I Unt:.itmm gitlat:ekoftfe11de11/eko itsas be/tzetik I Indiet1m1t yuaiteko?Ez baitakigu non edo 110/a I Noiz giren leyorrerako;Enuke behar bildurte ,lenik I Pitlttya horri /.otzeko.

9.-Yauna, zuk ez dakizu I Zoin arrazetarik naizen, Eskuald1m bati duumian I Bihotz onean galdatzen. Odo/ ontako gir.onik I Ez da lanyerretan ikaratzen. l!satia 11aiz ipar gainian I Balena arraintzan ibiltzen. Lotsarik gabe "riko naiz ni I Zure untziaren gidatzen.

JO. llama/au mende Lau hogoi eta I Hamabortz garren urtean Agorrilaren lehen egunean, I Argit1 ari union, Hiru untziak agertu ziren I Pawseko ibarrean. "Santa Mariok" zuen bandera I Bergandinaren gainian Yesukristoren itxurarekin I Gur11tze berde botian.

21. Colo11ek zuen /ndietarat I Y11011en zela hitzen,an;Eta sartu zen ustegubean I Amerikako lurretan.Geror.tik hunat r.onhait arimu I Badabila toki etan!Zonht1it aherats ez d11gu ikuste11 I E"esuma guzietan,Yainkoori esker egin direnak I Guziz eskual erriet"n!"

(CPV, 242) 13.- SANTULARI ZET AN DOA PORTUGALETERA Mundaka R.M. Azkue aprendió esta canción de ambiente marinero de su madre, María del Carmen Aberasturi, natural de Mundaka.

Sa1111t!ari zetan doa Po1111galetera? 011ttiare11 aitzakian damok ikustera. 0111ziare11 aitzdtia11 damok ifostera Sa11111/a1i sani dva Portugaletera. Lo la la la la Ja ra la la la ro lo Ja 1" Ja la la ra la lo Lo la la la la la ro la la la ra la la la la Ja ra la Ja

A1Tezkero ti't111111ifiez Santi dagoala Bilbo ranv sartu oi do here 011tzi txal la. La la la la Ja la ra la la lo ro Ja lo lo la ill lo ro la lo La la la la la la ra Ill Ja la ro la la la la la ra la la"

14.- BARKURA, MARINELAK Lekeitio Esta canción de remeros se recogió por medio de Amantzi Urriolabeitia, natural de Lekeitio. Según sus palabras, se cantaba en la escuela infantil del pueblo hasta el año 1887.

Barkoro, marine/ok. Juan hiar dog11 urru11era, Bai, lndijetara, Bai, indijetara. Etxot, ez. az111ko I Zure plai ede"a. ) bis Ag11r, Lekeitio, I ltxaso haste"a! ) Agur, Lekeitio, I ltxaso haste"a. I Ag11r, Lekeitio!"

15.- PARTIDA TRISTEA TERNUARA (1798) Letra: del año 1798 / Música: Juan Mari Beltran

Estos versos de autor desconocido datan del año 1798 y relatan una tragedia acaecida en una travesía a Terranova. Los 53 versos se clasifican en tres partes: la triste partida hacia Terranova o “Partida tristea Ternuara” (20), los peligros del mar o “Itsasoko perillak” (20) y las penas de Terranova o “Ternuako penak” (13).

Partitzem1 Temuara, I Unlzia prest da belara. Partitzeo11 Ternuara, I Unt:.ia prest do belara. Berg" haul dago arradan, I De11bor-onare11 paradm1. Berga l,aut ,logo arrodan, I Denbor-onaren poradan

.X111i garbi ::eru gaina, I itsasoak eder maina: X11ri gorbi zeru goina, I itsasook eder moino: Haize 0110 be/arako, I Denbor-ona partilzeko. Hoir,e ona helarako, I Denbor-ona partitr,eko.

Adios, aita, adios, ama, I Behar handiak narama: Adios, aita, adios, oma, I Behar l,ondi"k naramo: Neure buraso zaharrak, I Zuen hasteko beharrak. Neure buraso zoharrak, I Zuen hasteko beho"ak.

Adios, 11e11re emaztea, I Esposa maile gaztea; Adios, ne11re emaztea, I Esposo moite garJea; Tristea dut partiada, I Sekulakotz, beharbada. Tristea dut portioda, I Sekulokotz. behorbado.

Alabaina11 gom, be/tar naiz, I M1111d11 biziko banaiz, Alobaino11 go"n behar nai:., I Mund banaiz. Nik behar d111 irabazVI Neurekin ma Nik behar d11t iraba:.i) Neurekin

Bizi beha,rez bizia I Be11t11ratze11 dut Bizi beha"ez bizia I Benturat:.en dut. Bizi ustean hiltzera, I Banoa iITiskatz Bizi ustean hiltzera, I Banoa irriskat. a.

ltsasoak 11a11 bizitzen, I Hark berak na ni izitzen, ltsasoak nau hizitzen, I Hark berak n u ni izitzen, Bizi labwra ema11e11, I Gero berak era anen.Bizi /ahu"a emanen, I Gero berak er, onen.

Adio, neure hour :am1e(lk, I Seme ala Adio, ne11re hour xun,eak, I Seme al Galtzen baduzue aita, I Ama alarguna Galtzen boduzue aito, I Ama o/argun

maiteak;

Marine/a pa,-fitu da I Sekulakotz beha ado, Morinela partitu da I Sekulakotz beh9 .hada, Ainitz doaz sekulakotz, I Hi! berria eto zekotz.

Ainitz doaz sekulakotz, I Hil berria e ) BIS

(CPV, 242) 13.- SANTULARI ZET AN DOA PORTUGALETERA Mundaka R.M. Azkue aprendió esta canción de ambiente marinero de su madre, María del Carmen Aberasturi, natural de Mundaka.

Sa1111t!ari zetan doa Po1111galetera? 011ttiare11 aitzakian damok ikustera. 0111ziare11 aitzdtia11 damok ifostera Sa11111/a1i sani dva Portugaletera. Lo la la la la Ja ra la la la ro lo Ja 1" Ja la la ra la lo Lo la la la la la ro la la la ra la la la la Ja ra la Ja

A1Tezkero ti't111111ifiez Santi dagoala Bilbo ranv sartu oi do here 011tzi txal la. La la la la Ja la ra la la lo ro Ja lo lo la ill lo ro la lo La la la la la la ra Ill Ja la ro la la la la la ra la la"

14.- BARKURA, MARINELAK Lekeitio Esta canción de remeros se recogió por medio de Amantzi Urriolabeitia, natural de Lekeitio. Según sus palabras, se cantaba en la escuela infantil del pueblo hasta el año 1887.

Barkoro, marine/ok. Juan hiar dog11 urru11era, Bai, lndijetara, Bai, indijetara. Etxot, ez. az111ko I Zure plai ede"a. ) bis Ag11r, Lekeitio, I ltxaso haste"a! ) Agur, Lekeitio, I ltxaso haste"a. I Ag11r, Lekeitio!"

15.- PARTIDA TRISTEA TERNUARA (1798) Letra: del año 1798 / Música: Juan Mari Beltran

Estos versos de autor desconocido datan del año 1798 y relatan una tragedia acaecida en una travesía a Terranova. Los 53 versos se clasifican en tres partes: la triste partida hacia Terranova o “Partida tristea Ternuara” (20), los peligros del mar o “Itsasoko perillak” (20) y las penas de Terranova o “Ternuako penak” (13).

Partitzem1 Temuara, I Unlzia prest da belara. Partitzeo11 Ternuara, I Unt:.ia prest do belara. Berg" haul dago arradan, I De11bor-onare11 paradm1. Berga l,aut ,logo arrodan, I Denbor-onaren poradan

.X111i garbi ::eru gaina, I itsasoak eder maina: X11ri gorbi zeru goina, I itsasook eder moino: Haize 0110 be/arako, I Denbor-ona partilzeko. Hoir,e ona helarako, I Denbor-ona partitr,eko.

Adios, aita, adios, ama, I Behar handiak narama: Adios, aita, adios, oma, I Behar l,ondi"k naramo: Neure buraso zaharrak, I Zuen hasteko beharrak. Neure buraso zoharrak, I Zuen hasteko beho"ak.

Adios, 11e11re emaztea, I Esposa maile gaztea; Adios, ne11re emaztea, I Esposo moite garJea; Tristea dut partiada, I Sekulakotz, beharbada. Tristea dut portioda, I Sekulokotz. behorbado.

Alabaina11 gom, be/tar naiz, I M1111d11 biziko banaiz, Alobaino11 go"n behar nai:., I Mund banaiz. Nik behar d111 irabazVI Neurekin ma Nik behar d11t iraba:.i) Neurekin

Bizi beha,rez bizia I Be11t11ratze11 dut Bizi beha"ez bizia I Benturat:.en dut. Bizi ustean hiltzera, I Banoa iITiskatz Bizi ustean hiltzera, I Banoa irriskat. a.

ltsasoak 11a11 bizitzen, I Hark berak na ni izitzen, ltsasoak nau hizitzen, I Hark berak n u ni izitzen, Bizi labwra ema11e11, I Gero berak era anen.Bizi /ahu"a emanen, I Gero berak er, onen.

Adio, neure hour :am1e(lk, I Seme ala Adio, ne11re hour xun,eak, I Seme al Galtzen baduzue aita, I Ama alarguna Galtzen boduzue aito, I Ama o/argun

maiteak;

Marine/a pa,-fitu da I Sekulakotz beha ado, Morinela partitu da I Sekulakotz beh9 .hada, Ainitz doaz sekulakotz, I Hi! berria eto zekotz.

Ainitz doaz sekulakotz, I Hil berria e ) BIS

(CVPD 257)

M si os on xirolarru en la bas li a de la Asun i n de Santa Mar a de Lekeitio

16.- DABIL BEHARREAN Oskorri: G. Aresti-N. de Felipe Las habaneras son las melod as los ritmos m s rela ionadas on la m si a marinera. La letra de esta piezadedi ada a los pes adores as os pertene e a Gabriel Aresti la m si a, por su parte, la ompuso Natxo deFelipe de Oskorri.

(DUOAJ Sareak hedaturik I itsaso gorrean. galema zekenaren I beti beldurrean

eguzkiaren pean I edo el111rea11

beti arrantZJJlea maitia I dabil beharrean. Ai, ai. ai. beti arrantzalea mairia I dabil beharrean.

Ha/a artzail1 gaixoa I mendi 10111orrea11, nekazaria ere I laiako lurrem1, edo obrero ela Iola 111eharrea11 heti llrrtmtzalea maitia I dabil beharrean. Ai, ai. ai.

beli llrrantzalea maitia I ,labil beharrean.

E11skald1111 langileak I modu zul111n·ea11 dirau diru ko11111a11 I /ege zahmreon, gaizkien pagatwik I ilsas-bazterrean heti arrantzalea mairia I dabil beharrean. Ai, ai. ,,;.

beti arrantZJJlell maitia I dabil beharrean.

Zergaitik horrenbeste I g11txira11 barrean, eta /win smri gero I berriz 11ega,rea11 Adanen pekatuko I menll/ra txarrean beti arrantza/ea muitia I dabil beharrean. Ai, ai. ai.

heti arrantZJJleu maitiu I dllbil beharrean.

17.- ITSASOA LAINO DAGO/ LEKEITIOKO KAIXARRANKA

Ba ona Lekeitio, extremos de nuestra osta on los ue terminaremos este paseo musi al.Kaixarranka, Lekeitio En la i onogra a de la osta as a se puede desta ar la presen ia de m si os to ando el xirolarru. Losen ontramos en la atedral de Ba ona, en la iglesia de Santa Eugenia de Biarritz, en la parro uia de Deba , la m s importante, en la bas li a de la Asun i n de Santa Mar a de Lekeitio.