IPAR EUSKALHERRIKOHITZA

BOB EDME

Heldu den sartzean gauzatuko da erreformab Lehenetik aitzina zenbait sail desagertuko dira b 4-5

Aldaketak

lizeoan

Elkarrizketa LehuntzekoTrukatu elkarteak

auto partekatzea garatu nahi du

8G7 Biarritzen Dominika Dagerreeta Joseba Alvarez G7 Ez

plataformako kideekin elkarrizketa

2Ostirala

2019ko urtarrilaren 25aX. urtea383. zenbakia

www.iparraldekohitza.eusieh@hitza.eus

2 IPAR EUSKAL HERRIKO HITZAOstirala, 2019ko urtarrilaren 25aGaiak

Iñaki Etxeleku Ziburu

Bata baionarra, bestea donostia-

rra, eta biak ere esperientzia han-

dikoak dira herri mugimendue-

tan. Hego eta Ipar Euskal Herriko

zenbait eragile elkartzen dituen

G7 Ez plataformako kideak dira

Dominika Dagerre eta Joseba Al-

varez. Goi bilera horrekin jokoan

izan daitekeenaz mintzatu dira.

G7 Ez plataformak bi alderdi di-

tu: munduko herrialde aberatse-

nen politikak salatzea, eta, aldi

berean, Euskal Herriak bizi due-

na agerian ezartzea.

DOMINIKA DAGERRE: Hasieratik

beretik, nahia izan da Euskal He-

rriko plataforma osatzea. Ipar eta

Hegoko eragileen artean adostea

deialdi komun batean oinarrituz.

Hain zuzen, Euskal Herriko plata-

forma izateko erreferente nagusia

hedabideei buruz, hemengo jen-

darteari begira, baita ere kanpo-

koari. Baina, azen finean, helburu

nagusia da hemengo jendarteari

zuzentzea. Ezetz errateko G7k or-

dezkatzen duen logika eta eredu

sozioekonomiko-politikoari, eta,

bestalde, beste mundu bat eraiki-

tzeko Euskal Herrian lantzen di-

tugun alternatiben aipatzeko.

Iduri du pixka bat lelo bat hola

erranik, baina baditu alde biziki

konkretuak, plataforman agertu

ditugunak.

JOSEBA ALVAREZ: Euskal He-

rrian, ezkerrak, bere espresio

guztietan, bai sozialean, sindika-

lean, baita politiko instituzionale-

an zenbait kasutan ere, behin eta

berriro adierazi du kapitalak in-

posatu nahi digun ereduaren

kontra dela. Bai hizkuntzaren

eremuan, bai ekonomian, bai

emakumearen edo genero politi-

kan. Aprobetxatu behar dugu G7

Euskal Herrian dagoela munduko

beste antikapitalista guztiekin bat

egiten dugula adierazteko. Eta,

bestalde, Euskal Herrian, herri gi-

sa beste ekarpen bat egiteko ba-

dauzkagula hainbat proiektu es-

ku artean.

Frakaso bat izango litzateke

gailur hori Euskal Herrian izango

balitz normalitate politiko bate-

an. Aukera dugu demostratzeko

hemen herri bat dagoela

—ez garela ez frantsesak, ez espai-

nolak— eta, era berean, herri ho-

netan badagoela sentimendu an-

tikapitalista indartsu bat eta ez-

kerreko alternatiba askotarikoak.

D. D.: Plataforma horretan, eragile

guziek ez dute proiekturik Euskal

Herri mailan; batzen gaituena lo-

gika kapitalistaren kontrako ildoa

da. Nolanahi ere, garrantzitsua

agertu zaigu elkarrekin aritzea,

lehen aldikoz Euskal Herriko pla-

taformadeitzen den bilgune ba-

tean. Lehen aldia da batzuentzat

onartzen dutela Euskal Herri oso-

ko plataforma batean parte har-

tzea. Eta espero dugu G7 ondoren

lan komun horrek emanen ditue-

la fruituak, eta segituko dugula

batzen gaituzten ildoen inguruan.

J. A.: Nazioarteko ezkerrarekiko,

estatu frantses eta espainoleko ez-

kerrarekiko lortzen badugu de-

mostratzea elkartzen gaituena

eredu baten kontrako borroka

dela, baina era berean haiek eta gu

diferenteak garela, batzuk eus-

kaldunak garelako eta besteak

frantsesak, ingelesak, alemanak,

espainolak... lortuko dugu oso

gauza inportantea: esatea anizta-

sun horretatik ere batzen gaituen

borroka dela, baina aniztasun ho-

ri errespetatuz. Batez ere Euskal

Herriak mundu honetan bere to-

kia bilatu behar duelako, baita ez-

ker ikuspegi okerren er-

dian ere. Ezkerreko ere-

mu askok ez dute inoiz

onartu herri zapalduen

errealitatea.

Plataformak biltzen ditu

egitura politiko klasiko-

ak, horietatik aparte di-

ren herri mugimendue-

kin. Aspaldiko partez?

J. A.: Europa osoan gerta-

tu den bezala, Euskal He-

rrian hogei urte beran-

duago gertatu da indar

politikoen, sindikalen

eta mugimendu sozialen

arteko banaketa bat. Ibiltzen gi-

nenean Porto Alegreko foro sozia-

lean, gero Europakoetan, bazego-

en ia zatiketa hori. Oso fenomeno

larria iruditzen zitzaigun; zatiketa

horrek oztopoak baino ez baitzi-

tuen ekartzen. Bestaldetik, bazi-

rudien ez bazeunden egitura kla-

siko horietan ez zeneukala parte

hartzeko biderik. G7 Ez platafor-

ma honetan denen biltzen ari ga-

ra, eta koktel hori batzea oso in-

portantea da G7 ondoren herri

honetan egin beharko dugun la-

nari begira. Herri mugimendu eta

pertsonek izugarrizko garrantzia

daukagu, ez dauzkagulako alder-

di politikoek eta sindikatuek

dauzkaten mugak; ez gara bizi

agenda instituzional baten men-

pe. Herri mugimenduok dugun

ardura handia da beste horiek

guztiak dinamika batean sartzea.

Poliki-poliki, fenomeno hori ger-

tatzen ari da Euskal Herrian. Do-

nostian Bizitza da handiena-ren

gisako dinamika batean, Iruñean

Maravillas gaztetxearen ingu-

ruan, dinamika sozialek hartzen

dute indarra, eta egitura klasiko-

ek erantzuten dute. Bere garaian

Katalunian izan zen bezala.

D. D.: Iparraldeari dagokionez, as-

ki naturalki egin da. Mugimendu

sozialek toki garrantzitsua izan

dute betidanik, eta, usu, mugi-

mendu politikoa sortu da horieta-

tik. Dena den, azken urteetan joe-

ra azkar bat izan da. Hainbat ko-

lektibo sortu dira arlo sozialean

elkartu dituztenak alderdi politi-

koak, sindikatuak eta mugimen-

du sozialak. Adibidez, erretreta

erreformaren aurka 2010ean, Lan

Legearen kontrako kolektiboan.

J. A.: Hego Euskal Herrian, fran-

kismoaren ondoren erreforma

politikoa instalatu zenean, halako

hutsune bat sortu zen; ez zen garai

bateko dinamika soziala, eta al-

derdi politiko eta sindikatu kon-

bentzionalek hartu zuten, nola-

bait, prozesuaren gidaritza eta

«Ardura handiadugu herrimugimenduok»Dominika Dagerre eta Joseba Alvarez b G7 Ez

Heldu den agorrilaren hondarrean Biarritzen iragatekoa denG7ko estatuburuen goi bileraren salatzeko muntatu da G7 EzEuskal Herriko plataforma. Egitura politiko eta sindikalklasikoak, herri mugimenduak eta norbanakoak biltzen ditu.

Joseba Alvarez eta Dominika Dagerre,

solasean. I. E.

Azken urteetan, kolektiboaksortu dira alderdi politikoak,sindikatuak eta mugimendusozialak elkartu dituztenak»

Dominika Dagerre

«Beldurra galtzeko momentuada; ikusten ari garen indar horiguztia aktibatzeko, antolatzeko,esperientzia polit bat egiteko»

Joseba Alvarez

‘‘

3IPAR EUSKAL HERRIKO HITZA

Ostirala, 2019ko urtarrilaren 25a Gaiak

instituzioena. Horrek hogei urte-

an zer eman duen ikusi ondoren,

krisi osoan dago gaur egun. Ez

Euskal Herrian bakarrik; sistema

politiko konbentzionalaren ere-

dua krisian dago toki guztietan.

G7 inguruan sortzen den dinami-

ka sozial horrek guztiak ez du bes-

teen kontra egiten, baina ahal-

dundu egiten da, eta ekimena

hartzen du. Pentsiodunen mugi-

mendua ez da sortu ez sindikatue-

tatik, ez indar politikoetatik: pen-

tsiodunek beraiek sortu dute, eta,

sekulako indarra hartu duenean,

denak hasi dira mugitzen. Mar-

txoaren 8ko joan den urteko espe-

rientzia —leherketa izugarri hori—

, ez dut esaten mugimendu femi-

nistak ez duenik lan egin, baina

indar politiko eta sindikalismo

konbentzionalak esku hartze txi-

kia eduki du hor.

Errefuxiatuen aldeko elkartasu-

na eta, aldi berean, gobernu xe-

nofoboen agertzea; estatuen

trinkotze militarra eta lege her-

tsatzaileak. Testuinguru horre-

tan ere eginen da G7.

D.D.:Horrek guztiak agerian ezar-

tzen du G7 horren funsgabekeria.

Macronek finkatu du lehentasu-

netan desberdinkerien aurkako

borroka, baita zerga ihesaren kon-

trakoa ere. Alta, gaurko egoeran

kontrakoa da agertzen. Macronek

horiek erraten ditu abenduaren

18ko bilkura prestatzeko, eta egun

batzuk berantago badoa Txadera

Afrikako diktadore handienetari-

koarekin biltzeko. Dena, interes

militar batzuengatik edo multina-

zionalen presiopean. Helburuetan

jarri dute ingurumenaren zain-

tzea ere, eta Guyanako urre mea-

tegiaren proiektua aitzina doa,

Macronen oniritziarekin. Ikusten

denean krisi soziala, ingurumena-

rena, migrazioei begirako politi-

ka, nazioarteko egoera, Europa-

koa... G7an elkartuko dira Trump,

eskuin muturreko Italiako gober-

nuburua, Erresuma Batua brexit-

aren erdian izanen dena, eta ager-

tzen dituzte inoiz gauzatuko ez di-

ren xedeak; salatuko dugu.

J.A.: Politika konbentzional ho-

rrek nazkatua dauka jendea. Sor-

tzen ditu mota guztietako sumin-

durak. Esaten denean: «Europa

eskuinera doa, eta populismo ul-

traeskuindarra indartzen ari da»,

hori da hedabideetatik elikatzen

ari diren ideia, haiei ere komeni

zaielako. Behar baitute segurta-

sunaren fantasma demokrazia-

ren kontra jarri. Nahi dute jendea

inseguru sentitu dadin eskubide

zibil eta politikoak txikitzeko. De-

nek aitortzen dute gero eta neurri

zorrotzagoak hartzen ari direla;

horrek esan nahi du gero eta erre-

akzio handiagoa dela. Sistemak ez

lituzke neurri horiek hartuko ez

balego errealitate sozial bat. Erre-

alitate sozial hori badago Grezian,

Italian, Espainian, Frantzian, Eu-

ropa osoan.

Bilera bat egiteko 15.000 militar

behar dituen egitura batek seku-

lako beldurra du! Sistemak jar-

tzen dizkigu ohiturak: kontsumi-

tzeko, bizitzeko, lan egiteko, ha-

rremanetarako ohiturak; bere

erreprodukziorako barneraraz-

ten dizkigute arau batzuk. Eta guk

arau horiek betetzen ez ditugune-

an, jartzen dute martxan errepre-

sio zuzena: poliziak, epaileak, le-

geak. Errepresio hori gero eta

handiagoa da, gero eta jende gu-

txiagok betetzen dituelako txin-

txo-txintxo sistemaren arauak.

Jendea ari da ateratzen, gero eta

gehiago desobedientzian. Nola

konpondu nahi du hori sistemak?

Zer esaten die Jaka Horiei? «Egin

ezazue alderdi politiko bat!». Jaka

Horiak horretan sartzen badira

—hori da M-15etik Podemosera

egin zen urratsa—, eroriko dira sis-

temaren engranajean.

Plataformak erabaki du ez zela

ariko G7 garaiko borroka molde

baten edo bestearen epaitzen?

D.D.:Adostu duguna da gure pla-

taformaren izenean eginen diren

ekinaldiak hiru motatakoak iza-

ten ahalko direla: ideien borroka,

masa mobilizazioak eta desobe-

dientzia zibilekoak. Eta erran da,

bestalde, ez dugula iritzirik plaza-

ratuko plataformatik kanpo egi-

nen denaz.

J.A.:Estatuek oso pedagogia txa-

rra egiten dute. Esaten dute: «Ma-

nifestatu zaitezte bide baketsue-

tatik!». Baina ez dute erantzuten.

Gero, batzuek ekintza zuzena eta

kale borroka muntatzen dute,

adibidez Parisen, eta gobernua

hasten da atzera egiten. Printzipio

demokratikoen kontrakoa da.

Uste dugu beste bidea nagusitu

behar dela, baina beste bidea ez da

konfrontaziorik ezarena. Kon-

frontazioa egin behar da ahalik

eta muturreraino, beti desobe-

dientziaren bidez, baina ahal bada

bortizkeriaren erabilera estatua-

ren esku utziz. Hori alde batera

utzita, estatuek daukaten jokabi-

de antidemokratikoa eta sortu

duten mina kontuan edukita, ebi-

dentea da holako gailur batean,

beti bezala, egongo direla kale ga-

tazkak. Kale gatazka horiek dira

sortu duten egoera politiko baten

ondorio. Beraz, ez etorri guri iri-

tzia emateko eskatzera haien po-

litika ankerraren ondorioz sor-

tzen diren horrelako gertakarien

aurrean.

Nik uste dut beldurra galtzeko

momentua dela; ikusten ari garen

indar hori guztia aktibatzeko, an-

tolatzeko, esperientzia polit bat

egiteko. Egiten baditugu borroka

oso bat bestearen aldamenekoak,

herri harresiak diren bezala... hor

sortzen den elkartasunak, emo-

zioek izugarrizko indarra ematen

dute aurrera begira.

4 IPAR EUSKAL HERRIKO HITZAOstirala, 2019ko urtarrilaren 25aAstekoa

Joanes Etxebarria Maule

Informazioa eskas dela

agerikoa da nonahi:

Mauleko San Frantses li-

zeo katoliko pribatuan,

Donibane Garaziko Na-

farroa lizeoan, Baionako

Etxepare edo Rene Cassin lizeoe-

tan, denetan berdin. Zuzendari-

tzak, orientazio arduradunak eta

ikasleek ez dakite oraino zehazki

nola antolatuko den lizeoa heldu

den sartzean. Gauzak zehazten

ari dira, halere; lizeo profesiona-

lean aldaketa gutxi eta orokorre-

an gehiago: orain arteko hiru sail

nagusiak —sail literarioa, zientifi-

koa, eta ekonomiko eta soziala—

desagertuko baitira bestelako

hautu batzuk proposatuz.

«Aldaketa handi bat da gure-

tzat, eta irakasleek ere ez dakite

sobera zer izanen den». Hala ai-

tortu du Donibane Garazin biga-

rrenean ikasle den Maddi Saint

Estebenek. Baionako ikastetxee-

tan hainbat mobilizazio egin dira

ikasturte honetan jadanik, eta,

horietan, ikastetxe desberdinen

artean lizeoaren erreforma aipa-

tzeko parada ukan dute ikasleek,

Aimar Lopez Erasun Bernat Etxe-

paren terminaleko ikasleak dioe-

nez: «Irakasleen aldetik ez dugu

jaso bereziki informaziorik; nor-

berak bere interesaren arabera

behar izan du informatu. Mobili-

zazioetan, aldiz, bai. Hor ukan

dugu parada erreformari buruz-

ko informazioak jaso eta emate-

ko, baina aski gutxi oro har».

Informazio eskasia orokorra

bada ere, bigarreneko ikasleei

hautuak egiten hastea galdegina

zaie oraindanik. Erreformaren le-

hen urtean aldaketa ezagutuko

dutenak hirugarrenetik bigarre-

nera eta bigarrenetik lehenera

jauzi eginen duten ikasleak dira.

Ikasketa orokorrak segitzen di-

tuztenek enbor komuna ukanen

dute, eta, sail bat izan beharrean,

hiru espezialitate edo ikasgairen

arteko hautua ukanen dute.

Gaur egun lizeo bakoitzak ba-

daki zenbat ikasgai proposatzen

ahalko dituen: kasu gehienetan

zazpi dira. «Guk nahi genituen

espezialitate guztiak lortu ditugu,

lehengo sailetan jadanik bazire-

nak —literarioa, zientifikoa, eta

ekonomiko eta soziala—» labur-

bildu du Nafarroa lizeoko zuzen-

dariak, Nathalie Pasquierrek. Ha-

la da kasu gehienetan. Aitzinetik

ikasgai gehiago zituztenek «au-

kera» zabalagoa dute hamar es-

pezialitaterekin—Rene Cassin lize-

oa kasurako—. Maina Riviere biga-

rreneko ikaslearen erranetan, ha-

atik, horrek ez du bermatzen hau-

tu zabalagoa ukaitea: «Aipatu

dizkigute espezialitateak, baina ez

dakigu oraino onartuak izanen di-

renez. Ez da posible izanen, irakas-

leek erran digutenaz, matemati-

ka, fisika eta filosofia hartzea. Bel-

dur gara bakarrik ikasgai literario-

ak edo bakarrik zientifikoak hartu

beharko ditugula azkenean».

Mauleko San Frantses lizeo ka-

tolikoan baimen berezi baten be-

harra ukan dute zazpi espezialita-

te proposatu ahal izateko. Andre

Larralde, zuzendaria: «Horieta-

rik bi Interneteko plataforma ba-

tean eginen dira: irakaskuntza

katolikoko irakasleek kurtsoak

ezarriko dituzte, bideoak eta abar

izanen dira, eta ikasleak Skype bi-

dez galdekatuak izanen dira».

Sail literarioa lizeotik desagertua

zen, eta horri lotuak dira bi espe-

zialitateak, literaturari. Baserrial-

deko lizeoei onartzen zaizkie gisa

horretako salbuespenak.

Irekidura hautuetanIkasgaiak menu bateko osagai bi-

lakatzen direnez, bide literario

edo zientifiko trinkoak zabaltze-

ko parada eskaintzen du, dirudie-

nez, erreformak. Etxepare lizeo-

an aitzin-kontsulta bat egin dute

ikasleen artean, eta horrek bide

berriak ireki daitezkeela erakutsi

zuen, Maite Karrere zuzendaria-

ren arabera: «Matematika nagusi

zen, baina usaiaz kanpoko hiru-

koteak baziren, halere: adibidez

ekonomia, historia-geografia eta

fisika, orain arte ez zena ematen.

Hori interesgarria izan daiteke».

Ikasleentzat, horrek bietatik

du: baikorretik eta duda iturritik.

Marina Ladeuixek hautatu ditu

Nafarroa lizeoan hartuko ditue-

nak: «Ez dakit batere zer ikasketa

egin nahi dudan, baina hartu di-

tut gai garrantzitsuenak: hartu

ditut matematikak, zeren eta

eguneroko bizian baliagarria da;

ingelesa, munduan egunero ba-

liatuena den hizkuntza baita; eta

gero, fisika, maite baitut». Maddi

Saint Esteben bere ikaskideak

hautu desberdinak egin ditu:

«Hautatu dut ekonomia, komer-

tzioarentzat ateak irekitzen di-

tuelako; biologia, natura maite

baitut eta, zergatik ez, medikun-

tzan zerbait egiteko; eta, azkenik,

matematika».

Etxepare lizeoan, lehen hautua

ber gisan egin du Pattin Espilek,

gustuen arabera, baina dudak ba-

ditu: «Pixka bat galdua naiz, ez da-

kit zer hautatu: jadanik behar da

jakin zer lan egin nahi dugun, eta

nik ez dakit oraino. Hartuko ditut

gehien maite ditudan espezialita-

teak, baina, gero ez badira onak, ez

dakit nola eginen dudan».

Marie Dumaire, BAB eskualde-

ko orientazio laguntzaile eta psi-

Lizeoaren erreforma heldu den eskola sartzean gauzatukoda. Ikastetxeetan informazioa eskas dute oraino, hala nolazer-nolako ahalak emanen zaizkien aldaketak gauzatzeko.Ondoko sartzean bigarrenean eta lehenean izanen direnikasleak hasiak dira hautuak egiten: orain arteko sailakdesagertu, eta hiru ikasgai nagusi hautatu behar dituzte.

Orientaziodesberdina lizeoan

Erreformak ondoriodesberdinak ukanenditu Ipar Euskal Herrikoikastetxeetan. BOB EDME

Proiekzio gutxi ditugujakiteko goi mailakoikastetxeetan zer gisazhautatuko dituztendosierrak»Nathalie PasquierNafarroa lizeoko zuzendaria

«Erreformaren aldebaikorretan da gai anitzeuskaraz egiten ahalkodirela. Lizeoan bertanebaluatuak izanen dira»Lore AginagaEtxepare lizeoan orientazio arduradun

«Beldur gara bakarrikikasgai literarioak edobakarrik zientifikoakhartu beharko ditugulaazkenean»Maina RiviereRene Cassin lizeoko ikaslea

«Hartuko ditut gehien maite ditudanespezialitateak, baina,ez badira onak, ez dakitnola eginen dudan»Pattin EspilEtxepare lizeoko ikaslea

‘‘

5IPAR EUSKAL HERRIKO HITZA

Ostirala, 2019ko urtarrilaren 25a Astekoa

kologoaren ustez, ikasleen artean

baino gehiago, gurasoen artean

da «arrangura nagusitzen». Aur-

ten ikasleak orientazioan lagun-

tzeko lan zaila dutela gehitu du,

«erreforma guztiak batera baiti-

tugu: parcoursup, lizeoaren erre-

forma, lizeo profesionalena, ba-

xoarena...». Lizeoaren errefor-

maz, informazioak «egunez

egun» heldu zaizkie, gainera.

Goi mailarekin lotura

«Proiekzio gutxi ditugu jakiteko

goi mailako ikastetxeetan zer gi-

saz hautatuko dituzten dosierrak.

Dena den, badakigu ikasleek ego-

kitu beharko dutela». Nathalie

Pasquieren ustez, halere, doi bat

zehaztu da goi mailako ikasketen-

tzat kausitu beharrekoa: «Jakin-

tza hutsetik gaitasunak eskatzera

pasatzeak aldaketa handia ekar-

tzen du».

Maina Riviere ikasle baionarra

xehetasunen esperoan da: «Fa-

kultatean sartzeko ez dakigu

zeintzuk diren hautu hoberenak.

Hartu dut fisika, astronomian se-

gitu nahi dudalako, baina ez dakit

matematika edo biologia hartu

behar dudan. Ez dakigu espeziali-

tateak gure gustuen arabera hartu

behar ditugunez, lan hobe bat

ukaiteko gero...». Alde horreta-

tik, «presio handi bat» izan daite-

keela baieztatu du Marina Ladeui-

xek ere, baina erlatibizatu egin

du: «Bestaldetik, lehenak gara;

beraz, entseatzen gara; ez dugu

adibiderik, lehengoek ez digute

bidea erakutsi». Lekukotasun

anitzen arabera baliteke formula

errotik aldatuz ere ikasle anitzek

orain arteko sailen logika segitzea.

Ikasleei hiruhileko honen bu-

kaeran lehen hautu bat egitea gal-

degin zaie, lehenean hartuko li-

tuzketen hiru espezialitateekin,

eta hautu horiez eskola kontsei-

luak iritzi bat emanen die. «Ikas-

leei azken hiruhilekoan behin be-

tiko hautua eskatuko diegu» ze-

haztu du Nathalier Pasquier Do-

nibane Garaziko zuzendariak;

«Hor ere klase kontseiluak iritzi

bat emanen du, baina familiek iri-

tzia ez kontuan hartzea deliberatu

lezakete: haiek dute azken hitza».

Antolaketa aldetik, «Galdera

batzuk airean dira oraino» Andre

Larralderen erranetan. Maulen,

adibidez, barnetegia badute, eta

urte osoan irits daitezkeen ikasle-

ei zer proposatzen ahalko dien ez

daki oraino: «Ez badugu aski

ikasle espezialitate batzuentzat,

eta ikasle berriak heldu badira es-

pezialitate hori egin nahian...».

Zuzendariek badakite antolake-

tan zailtasunak sortuko direla,

erreforma plantan ezartzeko uka-

nen dituzten ahalak ezagutu ga-

beak direlarik oraino.

Euskara irabazle

Lizeoaren erreformaren xeheta-

sunak eskas dira, baina, pixkana-

ka heltzen diren informazioen

arabera, euskarazko ikasketen

aldeko urratsak egiten lagundu

lezake. Duela aste pare bat, negu-

ko sartzean, jakin zen, adibidez,

kanpoko hizkuntza, literatura

eta kultura izeneko ikasgai edo

espezialitate bati hautu gehigarri

bat txertatu diotela, kanpoko edo

lekuko hizkuntza izendatuz.

«Euskara berezitasun gisa har

daiteke, beraz», Karreren erra-

netan, hautu hori egin nahi bada.

Lore Aginaga irakasleak du

ikasleak orientazioan laguntzeko

ardura Etxepare lizeoan. Eta bera

ere baikorra da: «Erreformaren

alde baikorretan da gai anitz eus-

karaz egiten ahalko direla. Lizeo-

an bertan ebaluatuak izanen dira

ikasleak, baita ahozkoan ere. Ez

da ziur, gauza anitz ez dakizkigu

oraindik, baina lehenekoek jada-

nik badituzte ahozkoak, eta eus-

karaz egiten dituzte; beraz, pen-

tsa daiteke hala izaten segituko

duela. Oraingo ahozkoek pisu gu-

txi dute baxoaren notan, baina

erreformarekin pisu handiagoa

lukete».

Baxoa ere aldatzen baita; beste-

ak beste, kontrol jarraikiari ga-

rrantzi handiagoa emanen zaio,

notaren %40 izanen baita. Nota

hori ikastetxean bertan emanen

da, Karrerek ulertu duenaz: «Zu-

zentzaileak ezin dira izan gelan

dituzten irakasleak baina barne-

ko irakasleak izan daitezke; be-

raz, pentsatzen dugu euskaraz

egiten ahalko dugula».

Baxoa Euskaraz mugimendu-

ko kidea da Aimar Lopez Erasun:

«De facto baxoaren %40 euska-

raz litzateke. Ondotik ikusi behar

litzateke hautuzko ikasgaiak nola

formulatuko diren, baina litekee-

na da azterketa horiek ere lizeoan

bertan eginen direnez euskaraz

egitea». Mugimenduko kideak

biltzekoak dira oraino, informa-

zio zehatzekin, baina baliteke Ba-

xoa Euskaraz mugimenduaren

geroa baldintzatua izatea, «filo-

sofia baizik ez litzatekeelako gel-

dituko euskaraz egin ezin dena»,

Lopez Erasunen erranetan.

3ESPEZIALITATEAK

HAUTUAN

Heldu den sartzetik aitzina,

leheneko ikasleek sei ikasgai

ukanen dituzte enbor komu-

nean. Gainerateko hiru hauta-

tu beharko ditu ikasle bakoi-

tzak. Espezialitate gehigarri

bat ere hauta lezakete.

7IKASGAIAK BATEZ BESTE

Ipar Euskal Herriko lizeo

gehienek zazpi espezialitate

proposatuko dituzte. Baiona-

ko Rene Cassin lizeoak ikus-

entzunekoak, musika edo arte

plastikoak ditu besteez gain.

2021BAXO BERRIAREN URTEA

Belaunaldi berriek 2021. urte-

an baxoaren formula estreina-

tuko dute. Aldaketa aipagarria

izanen da ikastetxean bertan

egiten den kontrol jarraikiak

bukaerako notaren %40ko

pisua ukanen duela.

Etika, analisia eta ideologia

Bistan dena errealitate-ak baldintzatzen duelagure pentsamoldea.Bizirauteko ditugun

beharrak (elikagaiak, jantziak,etxea...) asetzeko dugun moldeada gizarte antolaketaren oinarri.Bizitzeko baliabideak beren ka-buz eskuratzen zituzten ihiztari-biltzaileak aipatu dituzu edota bizitzeko beharrak esklaboekasetzen zizkieten ugazabak. Kapitalismo modernoan, bizi-

tzeko baliabideak diru truk eros-ten ditugu. Langileentzat, dirualortzeko, hots, bizirauteko ezin-besteko baldintza da beren lepo-tik aberastuko direnen pean lanegitea. Soldatapeko lana eta tru-ke sistema dira gure oraingo gizarte antolaketaren oinarria,gure bizitzeko, harremantzekoeta pentsatzeko modua kondizio-natzen duena. Ez dira kasualitategure mentalitate indibidualistaeta lehiakorra. Gizarte hobe bat eraikitzeko

oinarrizko galderatzat dugu, be-raz, ondokoa: nola ekoitzi nahiditugu bizitzeko beharrezko di-tugun baliabideak? Eta nola ha-rremandu nahi dugu elkarrekin?Esplotazioan oinarritzen den

ekoizpen sistemak eta interesekonomiko indibidualetan oina-rritu merkatuak guztiz baldin-tzatzen gaituenez da garrantzi-tsua, mobilizatu bakarrik ez, bestelako bizi eredu baten haziakerein ditzagun, beste modu bate-ra izan eta pentsatzera eramatengaituztelako. Errekaleorren bezala, beste

leku anitzetan, gure beharrakasetzeko ekoizpen sistema kolek-tiboa dugu ipar, bakoitzaren be-har eta ahaletan oinarritua iza-nez. Interes indibidualak baino,zaintza jarri nahi dugu gure ha-rremanen erdigunean; elkarrisalduz eta erosiz baino, eman etahartuz. Zerk gidatzen du bestelako gi-

zarte bat eraikitzeko nahia? Arra-

zionalki egin genezake jendartehonen analisia, baina, bestemodu batean ekoitzi eta harre-mantzeko nahia, denentzat ho-bea litzatekeen gizarte batennahia, etikak gidatzen du. Baliosakon batzuk gure izatearen par-te direlako, ez dugu, batzuk mi-lioika eurorekin bizi eta erabaki-tzeko boterea duten bitartean,besteak gosez hiltzen eta obedi-tzera behartuak diren sistemanahi. Gure mentalitatea, gure balio-

ak, izaera eta praktikak baldin-tzatzen dizkigu sistema kapitalis-ta honek. Horregatik da garran-tzitsua gure baitako zoko bateandugun etika hori elikatzea, hortikbizitzea. Uste dut ideologia delaetika horretatik abiatuz bestelakopraktika baterako bidea ematenduena. Aldaketa pertsonal baterabultzatu eta norabide kolektibobat hauspotzen duena ideologiada.Analisi on batetik abiatuz, gure

etikarekin bat datorren bizi ere-du hobe bat gorpuzteko gai denideologia behar dugu. Bizi ereduhorretan bizitzeko gai izanen di-ren pertsonak eta harremanaksortuko dituenak. Nik oinarriz-kotzat ikusten dut ideologia jen-

dea eraikitzera eramateko. Anali-siarekin badakizu zer ez doanongi, ideologia da, ongi ez doane-tik ongi doanera kolektiboki joa-teko bidea. Pertsona bezala alda-tzera, harremanak aldatzera etaproiektu politiko bat eta hori lor-tzeko estrategia bat martxan jar-tzera eramanen zaituena. Ideologia azkar batek mugia-

razten du jendea. Gure herrianikusi dugu nola Euskal Herri in-dependentista eta sozialista batenametsak mobilizatu duen hain-beste urtez hainbeste jende, etaideologia horren baitan herrigin-tzan gorpuztera eraman. Nola-baiteko ideologia bagenuen, bai-na ausar ninteke erratera, beste-ak beste, analisi zorrotza eskastuzaigula azken hamarkadetan,baita estrategia egoki bat ere. Akatsak akats eta erronkak

erronka, bidea luzea da eta, Ipa-rraldera ekarri nahiko nuke begi-rada, ez baitira urratsak ematekoparadak falta. Ea asmatzen dugun, aurtengo

G7an, eta bereziki, ibilbide opa-roa opa diodan EHZ berrian, analisian sakondu, antolaketansendotu eta beste bizi eredu baten esperimenturako haziakereiten.

33MIKEL ALBISUK IHESEAN ETA PRESO IRAGAN URTEAK

Mikel Albisu euskal presoa eta idazlea libre da joan den asteartetik.

1985ean ihes egin zuen etxetik, Joseba Sarrionandiak eta Iñaki Pikabeak

Martuteneko presondegitik ihes egin ondoan. 2004an atxilotu zuen

Frantziako Poliziak, Saliesen, eta geroztik preso zen.

«[Migrazioa] Segur aski, epe luzerako abiatua da; egoerapolitiko orokor bati lotua da,eta, erantzun politikorikagertzen ez deno, segituko du»Pantxika IbarburuPausa gunea kudeatzen duen Atherbeako buruordea

Ipar Euskal Herriko Hitzak irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400

karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta Ipar Euskal Herriko Hitzak

mozteko eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria

adierazita: Lisses karrika, 3, 64100 Baiona. Eskutitzak Internet bidez bidaltzeko:

ieh@hitza.info.

%

AHTaren txostenaz puntua egitekobilkura publikora deitu du CADEk sarriko

UZTARITZE b«AHTa bururatua da ala beti aitzina ari da?» galdera jarri du gaurko bilkura publikoko gai gisa CADEk. Azpiegituren Nora-bide Kontseiluak Bordele eta Hendaia arteko zatia berritzea aski delaerrateak eta diru eskasiak lasaitzeko arrazoiak ematen baditu ere, CADEk dio AHTaren aldeko «lobby-ak pozik» ageri direla «gober-nuarekin egin urratsez»; beraz, erne egoteko beharra azpimarratu du.Txostenari buruzko azken xehetasunak aipatuko ditu sarri,20:00etan, Uztaritzeko Lapurdi gelan.

ELEKETAMaddi Sarasua

Ortzi Murua

Beste modu bateanekoitzi eta

harremantzekonahia, denentzathobea litzatekeen

gizarte baten nahia,etikak gidatzen du

6 IPAR EUSKAL HERRIKO HITZAOstirala, 2019ko urtarrilaren 25aIritzia

Irudiab Angelu

Haurren begiratze elkarteko arazoakSindikatu ordezkarien kanporatzeak, laneko oinazea, langileen depresioak, eraso fisikoen pareko babesik eza,

auzipetzeak. Haurretik Heldurako Begiratze elkarte barneko egoera ilun eta gogorra deitoratu zuen CFDT sin-

dikatuak asteazkenean, elkarteak Angelun duen egoitza nagusiaren aitzinean. Langile ordezkariek pairatu ja-

zarpena salatzeaz gain, langileen osasuna, geriza, lan baldintzen hobetzea eta lege bideen errespetua eskatu

zuten zailtasunetan diren haurrekin lan egiten dutenen ordezkariek. I.E.

MUSIKA

ANGELUGuillo taldeak kontzertua

joko du bere ateleria jalgitzearen

karietara. Kitorik.

bUrtarrilaren 31n, ostegunez,

20:30ean, Barojako zalditegietan.

BAIONAPintxo-poteo musikala

Dirdira Dar-Dar taldearekin.

bGaur, 19:00etan, Arkupeak

ostatuan.

BAIONABlack Meteor eta

Sambamigos. Kitorik.

bGaur, 20:30ean, Magneto

casematean.

BAIONANassai, Love Corner

Sound eta Selecta Binbin. Sartzea,

5 euro.

bBihar, 20:30ean, Magneto

casematean.

BIARRITZElektro-pop gaualdiaAgar Agar eta Lee Ann taldeekin.

Sartzeak, 16 edo 19 euro aitzinetik;

22 euro lekuan berean.

bBihar, 21:00etan, Atabal

kontzertu gelan.

MAULE-LEXTARRERodeorenkontzertua. Sartzea, 3 euro.

bGaur, 22:00etan, Zinka ostatuan.

ZIBURUBixintxoko besten

karietara, kontzertuak: Kuartz,

Joujou eta Fusible.

bGaur, 19:00etarik lekora,

Baltsan elkartearen egoitzan.

ZINEMA

BAIONAKoldo Almandozen

Oreina filmaren aurkezpena, egilea hor delarik. Lehenago,

Ekizaren kontzertua.

bGaur, 20:00etan, Atalante

zinema gelan.

DONIBANE GARAZIOreina filma-ren aurkezpena, Koldo Almandoz

hor delarik.

bBihar, 20:30ean, Vauban

zinema gelan.

KANBOOreina filma, Koldo Almandoz hor delarik.

b Igandean, 18:00etan, L’Aiglon

zinema gelan.

DANTZA

DONAPALEUBeritza konpainia-

ren Üda Batezemanaldia. Sartze-ak, 17 euro helduentzat; 10 euro

haurrentzat.

bGaur eta bihar, 20:30ean,

Saint-Louis gelan.

KANTUA

BAIONABaiona Kantuz.

bBihar, 11:00etan, Lakarra plazan,

eta 11:40ean, merkatu estalian.

INAUTERIAK

LEXANTZÜUrdiñarbeko gazteen

maskarada.

b Igandean, goizean, barrikadak;

bazkalondoan, joko nagusia.

HITZALDIAK

ATHARRATZEHaüaldizkariarengaualdiaren karietara: JacquesRanciere, emantzipazioa eta filoso-fia, Toufik Boubegtitenen eskutik.Frantsesez.

bBihar, 20:30ean, Xahoenea

etxean.

BAIONAMahai ingurua Eusko

Ikaskuntzaren lan eremuei buruz.

Parte hartzaileak: Mixel Berhokoi-

rigoin, Mixel Kaztetxe, Francis

Jauregiberri eta Antton Maya.

Euskaraz eta frantsesez.

bBihar, 10:00etan, Euskal

Museoan.

DONIBANE LOHIZUNEChâteauPignon, espainiar gotorlekua

Harian. Ipar Euskal Herriko labo-

rantzaren geroaz Harianemanki-zun berezia egin du Kanaldudek,

FNSEA eta ELB sindikatuek hauta-

tu bina etxalderen bisita eginez.

Izerditankirol emankizunak, berriz,Irisarriko eskubaloia

jarraitu du iragan asteburuan.

Bihar08:05.Punpa laster.11:05.On daizuela.18:00.Kirol magazina.

Etzi08:05.Aitzur eta jorra.18:00.Kirol magazina.

19:00.Adisaioa.

manifestaldia, «politikariei aterabi-

de iraunkorrak atxeman ditzaten

galdetzeko».

bBihar, 17:00etan, Ficoban.

LEKORNESagartzea elkarteak sagarrondoen eta oro har zuhaitz

fruitudunen mozteko ikastaldiak

antolatzen ditu. Landare gehienen

moztea erakutsiko da, zuhaitz gaz-

teen moldatzetik zaharren argaltze

arte. Urteko artatzeak ere aipatuko

dira.

bBihar, 09:30ean, Garroan.

ZIBURUBazkaria eta Holakoren

dantzaldia Bixintxoentzat.

bBihar, 12:00etatik lekora, Baltsan

elkartearen egoitzan.

Nafarroan, Christian Normandenhitzaldia. Frantsesez.

bUrtarrilaren 31n, ostegunez,

19:00etan, Dukontenia gelan.

URRUÑAFrantziako hezkuntzasistema eta Seaska, Hur Gorostia-garen hitzaldia.

bUrtarrilaen 31n, ostegunez,

18:30ean, Baleak elkartearen

egoitzan.

BESTELAKOAK

IRUNHarrera Sareak antolatu

Euskal Herria, harrera herriaetor-kinekin elkartasuna erakusteko

Irudiab Baiona

Zizpak hirugarren urtebetetzea ospatuko du bihar Hiru urte beteko ditu bihar Baionako gaztetxeak egoitza berrian. 16:00etan hasiko ditu ospakizunak, Patxa plazan, zintzur bustitzearekin eta Maddi

Sarasua eta Patxi Iriarten bertso saioarekin. Gaia elkarteak herri kirolak eginaraziko ditu, eta graf ateleria eta piñata ere izanen dira. Txakatuk txaran-

gak musika joko du. Ondotik, poteoa ostatuz ostatu. Gaualdiak Zizpa gaztetxean berean jarraituko du 23:00etarik aitzina, kontzertu hauekin: Ufes-

tuek, Governors, Aldiz. Bukatzeko, playlist eguree. BOB EDME

7IPAR EUSKAL HERRIKO HITZAOstirala, 2019ko urtarrilaren 25a Agenda

Iñaki Etxeleku Urketa

Duela hiru urte sortu zen Trukatuelkartea, Lehuntzeko auzotar ba-tzuen artean harremanak sortze-ko, jakintzak trukatzeko, ekolo-giaren ideia zabaltzeko. Demain

filma ikusi ondoan sortu zen zer-baiten egiteko nahia. Ekintza oro-tarik bideratu ditu geroztik: lan-dare trukea, liburu eta objektutrukea, oilategi ibiltaria, erabiligabeko sagar bilketa zukua egite-ko, hondakinak sortu ordez be-rrerabiltzea hedatzea, eta abar.Patricia eta Jacques Behotegi(Baiona, 1959 - Lehuntze, 1956)sortzaileetan dira. Nola abiatu zenuten Trukatu el-

kartea?

JACQUES BEHOTEGI:Gauza sin-pleak egin ditugu hastetik. Helbu-rua zen elkar ezagutzea eta gau-zen elkarrekin egiteko plazeraukaitea. Gauza sinpleenak izandira: landare poltsa, liburu kutxa—arras ongi ibiltzen dena—, emai-tza kutxa —handiago da, eta jen-deek gehiago erabiltzen ez dituz-ten objektuak ezar ditzakete—.Horiek berek pentsamoldeak al-datu dituzte; jestua aldatu du, etajestua dela medio, bestearenganajoatea eragin. Oroitarazi nahi du-gu zer den ematea, eta beldurrakendu; bestea gutaz baliatuko li-tzatekeelako beldur hori. PATRICIA BEHOTEGI: Elkar la-guntzea da ideia, baita kontsumo-an eragitea ere, eta ez kontsumi-tzaile huts izatea. J. B.:Trukaturen kausitzea da jei-nuz bete jendea biltzen duela. Ofi-zio ederrak dituzten jendeak dira,baina beren lanean zentzurik ga-be aritzera behartuak direnak,bere burua aurkitzen ez duten en-presa batzuetan. Elkartean, berengaitasun guziak eskaintzen dituz-te kolektiboarentzat. Ongi garaelkarrekin, ez dugu nehor bazter-tzen, ez diogu leziorik eman nahinehori. Pentsamoldeak ditugu al-datu nahi, eta maila nazionaleanez bada posible —dena zangoz go-ra baitoa—, tokian-tokian saiatu-ko dugu. Jendea errespetatuz,edozein izanik ere. Ezusteak ekartzen ditu zenbait

aldiz, harremanak egin baitituguguztiz kontrako ideiak izan zitza-keten batzuekin. Hondakinik ez sortzea eta berre-

rabilpena dituzue gai nagusien

artean.

P. B.: Planeta salbatu behar delaerraten da, baina hasten da nor-beraren kontsumitzeko molde-tik. Zero zaborraren ideia hastenda erosten dugunetik; botatzekoorde, gauzen konpontzetik.

J. B.:Nola nahi dituzu gauzak al-datu zuhaur ez bazara aldatzen?Ez da lortzen besteak alda daite-zen galdeginez. Ekintzen bideziradokitzen dugu, trukearen bi-dez. Ahalaz, belaunaldi arteko na-hasketa bilatzen dugu. Eguberriz,herrian animazioa sortzeko, be-rreskuratu zurez egin izaiak eginditugu, aisialdi zentroko haurrakparte harraraziz. Adineko jende-ak baginen haurrekin, eta elkartugara denak elkarrekin. Haurreigaldegin diegu mezuen idazteazuhaitzean jartzeko, baina pen-tsaraziz: «Zer da Eguberri? Zer di-ra opariak? Opari masa da ga-rrantzitsua, edo eskaintzen dizunpertsona? Ganbaran metatukoduzun plastikoaz zer diozu?».

P. B.:Haurrean dira ulertzen gauzahoriek, eta erreflexu onak har-tzen; gero, heldua zarelarik, zure-kin duzu.

Azkenaldiko herriko bestetan

ere nahi izan duzue esku hartu,

uztailean…

P. B.:Herriko bizian gehiago partehartu nahi genuen, eta herrikobestetako igandeko aperitifa an-tolatu genuen. J. B.:Hiru helburu genituen: bestabatzordearen lauzkatzea elkartearteko laguntza gisa; herria ani-

matzen laguntzea; jatekoa bestemodu batez eskaintzen ahal zelaerakustea. P. B.: Ez bakarrik xipzak eta ka-

kahueteak; doi bat kozi-natuz beste zerbait eginzitekeela, aurrekontu tti-pi-ttipiarekin gainera,baina tokiko ekoizpene-kin. Gainera, plastikorik

erabili gabe baxeretan. Ez dugubaldetara bat hondakin izan hon-darrean. Denak kontent ziren. Ikea eta Ametzondoko merkata-

ritza eremua plantan jarri den lu-

rraldean ez duzue lan ttipia, be-

raz…

J. B.:Anbizioa badugu; mugarikjarri gabe eta ditugun ahalekinsaiatzen gara. Ereduaren bidez.

Eta, gaur egun, 80 kidetara hel-duak gara. Egungo gizartean,kontsumitzen dugunari begira, ezgara gehiago fidatzen jaten dugu-nari buruz. Pierre Rabhik dioenbezala: «Mahaian jartzen garene-an gaur egun, hobe da ‘suerte on’erratea, ‘on egin’ baino!». Gurebelaunaldiak zernahi egin du. Lu-zaz ez genekien zertan ari ginen,baina orain badakigu, eta segitzendugu berdin. Hori kriminala da.Badu 60 urte hemen bizi naizela,eta ez da txori bakarra gelditzenpentzeetan. Eta ez dira bihar bere-an berriz agertuko; larria da. Badjoto aplikazioaren medioz

auto partekatzeko egitasmoa

zertarik jin zaizue?

P. B.:Lehenik ohartu gara zaila ze-la mugitzea, obrengatik eta beste,eta zozokeria zela bakoitza bereautoarekin ibiltzea. Gure herrianez da garraio publikorik. Autopartekatzea plantan ematea ongiiduritu zaigu, baina zaila ikustengenuen gure baitarik egitea. Batekjakin du Badjoto aplikazioarenberri, eta harremanetan sartu daenpresarekin. Blablacarren ideiabera da: izena ematen da platafor-ma komun batean, egiten denibilbidea zehazten, eta jendea ha-rremanetan sartzen da elkarrenartean. J. B.: Jendeak izena ematen du au-to gidari gisa edo bidaiari gisa. Oi-narrizko saria da: hamar zentimokilometroko, gehi %15eko partehartzea zerbitzua ematen duenenpresarentzat. Helburua baitabidaien murriztea, auto metake-ten ttipitzea, jendeak elkarren-gandik hurbiltzea, dirua aurrez-tea. Diotenez, urtean 1.000-1.200euro aurreztu daitezke; ez da guti.Botere publikoek ikus dezaten erejendea bere baitarik mugitzen de-la eta zerbait egin dezaketela. P. B.:Kutsadura ttipitzea ere badahelburua. Xedearen aurkezpenean erra-

ten duzue autoz ibiltzen direnen

hamarretarik zortzi bakarrik di-

rela autoan.

P. B.:Auzoen artean mintzatuzohartu gara denak hala ibiltzenginela. Zentzugabea da!J. B.:Zailtasuna da mugitzeko te-noreetan ados jartzea. Baina batekantolatzen duen puntutik, erra-nez tenore horretan izanen dela,ibiltzen da. Tren geltokiarekin ezdituzu negoziatzen abiatze teno-reak! Joan nahi baduzu, heldu za-ra tenoreko trena hartzeko. Gero,ideia ez bada ibiltzen, ez da ibil-tzen, eta kito! Helburua da, hala-ber, Hirigune Elkargoak ikus de-zan arazo bat badela garraioare-kin eremu honetan.

«Nola nahi dituzugauzak aldatu zuhaurez bazara aldatzen?»

Patricia eta Jacques Behotegi b Trukatu elkarteko kideak

Errobi-Aturri eremuan auto partekatzea garatzeko plataforma bataurkeztuko du Trukatu elkarteak gaur. Sortzetik eraman dituen ekintzenildotik, jende harremana eta ingurumena dira xedearen gibelean.

I.E.

«Ohartu gara zaila zelamugitzea, obrengatik, eta zozokeria zela bakoitzabere autoarekin ibiltzea»

IPAR EUSKAL

HERRIKOHITZA

OSTIRALA, 2019ko urtarrilaren 25a b 0.50 €

Zuzendaria/Directeur de publication: Iñaki Etxeleku. Argitaratzailea/Editeur: SARL Euskal Komunikabideak.

Egoitza nagusia/Adresse: Lisses karrika, 3, 64100 Baiona / 3, rue des Lisses, 64100 Bayonne.

Inprimategia/Imprimerie: Bidasoa Inprimatzeko Zentroa SA Sansinenea erreka, A1 sektorea, 20740 Zestoa (Gipuzkoa).

Lege gordailua/Depot legal: SS-1527-2010 / ISSN 2491-1666. Batzorde parekidea/Commission paritaire: 0623 C 90915.

Tel: 0559-25 62 20. Fax: 0559-25 43 03. Posta e.: ieh@hitza.info