OSNOMESPROPIOSDAHISTORIAPORTUGUESA

AfonsoHenriquesPaulaRegueiroFajínePamelaFagínFariña1ºBach.B

DonDinísSheilaCarreira4ºESOA-DavidCouto,CarlotaGarcíaeFranciscoJ.Rodríguez1ºBach.B

InésdeCastroLauraFrescoReyeMilenaSilvaAntelo.4ºB

AFONSOHENRIQUES

Afonso I ou Afonso Henriques, alcumadoO Conquistador, O Fundador ou O Grande, naceu enGuimarães contra 1109 e finou en Coimbra o 6 de decembro de 1185, foi o primeiro rei dePortugal. Era fillo de Henrique de Borgoña e de Tareixa de León, señores do CondadoPortucalense,condadodependentedoreinodeLeón.

Despois da morte do seu pai, Afonso tomou unha posiciónpolíticaopostaádanai,queerapartidariadepermanecernoreinodeLeónedealiarseconobregalegoFernandoPérezdeTraba. Asumiu o goberno en 1128, tras vencer á súa nai nabatalladeSanMamede(Guimaraes),concentraentónosseusesforzosenobterorecoñecementodocondadoportucalensecomoreino.

En 1139, despois da vitoria na batalla deOurique contra uncontinxente mouro, Afonso Henriques proclamouse rei dePortugal co apoio das súas tropas. A independencia dePortugalfoirecoñecidapoloseucurmánAfonsoVIIdeLeóneCastela en 1143, no tratado de Zamora, debido ao desexodesteen tomaro títulodeemperadorde todaaHispaniae,como tal, necesitar de reis como vasalos. En 1179, o papaAlexandre III, a través da bula Manifestis Probatum,

recoñeceunocomorex(rei)

CoapoiodecruzadosdonortedeEuropaconquistouLisboaen1147.Pacificadoopaís,proseguiuas conquistasaosmouros,empurrandoa fronteiraparao sur,desdeLeiriaatéoAlentejo,máisqueduplicandooterritorioqueherdara.

Nacíaentónunreinoque,formandooseuterritoriopartedaGallaeciadendeoImperioRomano,e tendo albergado incluso a capital do reino (Braga) durantemoito tempo, adquiría a partir deagoraasúapropiapersonalidade,precisamentenamedidaenquesediferenciabadamonarquíagalego-leonesa,cuxoslíderesradicabanenLeóneCompostela.

EXPANSIÓNDOREINO

DesdeentónAfonsoIprocurouconsolidaraindependencia.FixoimportantesdoazónsáIgrexaefundoudiversosconventos.Dedicousecongrandeempeñoaoengrandecementodoterritoriocaraao sur, conquistando terras aosmusulmáns, despois case todo o Alentejo, que posteriormentesería recuperado polos mouros, pouco antes de que Afonso falecera en 1185. Esta actividademereceulleoalcumedeOConquistador.

Talcomofixerondespoisosseussucesores,aproveitouosservizosdasordesmonástico-militaresparacombaterossarracenoseparadesenvolverariquezadopaís,quesebaseabanaagricultura.AsmáisfamosasforonaOrdedoTemple(despoisdeCristo),conséenTomar,aOrdedeSantiago,conséenPalmela,aOrdedeCalatrava,conséenAvis,eaOrdedoHospital(oudeMalta),consénoCrato.

Protexeua fundacióndediversosmosteiros,amaiorpartedelesnarexiónentreos ríosMiñoeMondego, en particular beneditinos e do ramo cisterciense.O seu pai dera preferencia á ramacluniacense.NoseutempoconstruíuseoimportantemosteirodeAlcobaça,undosmáiscélebresmonumentosrelixiososdePortugal(asúaigrexaéamaiordopaís).

Casoucunhaprincesaitaliana,MafaldadeSavoiaePiemonte.Gobernoude1128até1185.

PaulaRegueiroFajínePamelaFagínFariña1ºBach.B

OREID.DINÍSDEPORTUGAL(1261-1325)

FoifillodoreiAfonsoIIIedasúasegundaesposaBeatrizdeCastela.SucedeuaseupainotronodePortugalen1279.

Comoherdeiroda coroa,D.Dinísdendemoi cedo implicousenosaspectosdegobernaciónconseupai,estesempreoobrigouacompartirasresponsabilidadesdoreino.Ádatadasúasubidaao

trono,PortugalestabaenconflitocoaIgrexacatólica. D. Dinís procurou normalizar asituación asinando un tratado co papaNicolás III no que xuraba protexer osintereses de Roma en Portugal. Salvou aOrdedoTemple,perseguidaenFrancia,eenPortugalcreouaOrdedeCristo,queherdouos bens dos templarios despois da súaextinción.

CoaReconquistarematadaeoreinolibredaocupación árabe, D. Dinís foi esencialmenteunreiadministradorenonguerreiro.Porén,mantivo unha breve contenda con CastelapolasposesiónsdeSerpaeMoura.En1296,a raíña de Castela amezou con romper osacordos establecidos entre ambos os reinosen 1295, se persistía nos seus ataques ácoroa de Castela, así como se o soberanoportugués continuaba apoiando ao infanteXoán de Castela, que se proclamara rei deLeón. Ante as ameazas da raíña, don Dinís

aceptou retirarse da coroa de Castela en 1296, non sen antes apoderarse de Castelo Rodrigo,AlfaiateseSabugal,territoriospertencentesaSanchodeCastela"odaPaz",netodeAfonsoXdeCastela.D.Dinísfirmoudespoisunpactodefronteiras:OTratadodePazdeAlcañicesfoiasinadoodía 12 de setembrode 1297nomunicipio zamoranoque lle dá nome, dando lugar a unha dasfronteirasmáisantigasdeEuropa.

Asúaprioridadegobernativa foiesencialmenteaorganizacióndoreino,continuandoavertentelexisladoradoseupaiD.Afonso III.Estaprofusaacción lexislativaestácontidahoxenoLivrodeLeis e Posturas e nas Ordenacións Afonsinas. Non son "códigos" lexislativos tal como osentendemoshoxe,maissicompilaciónsdeleisedodereitoconsuetudinariomunicipal,alteradasereformuladaspolaCoroa.

D.Dinístaménfoichamadoo“ReiLabrego”,nonsópolasreformasqueincorporounaagricultura,polosinmensospiñeiraisdeLeiríaquemandouplantar,senóntaménporrepoboarmultitudedeterrasesementalas.Ordenouacreacióndemoitosenovosconcellosefeiras.

Oreinonsósepreocupoupolasexplotaciónsagrícolas.Taméninstouáexplotacióndeminasdecobre, estaño e ferro, e organizou a exportación das producións excedentes a outros paíseseuropeos.En1308asinouoprimeiroacordocomercialportuguésconInglaterra.

En1312fundouaMariñaportuguesa,nomeandocomoprimeiroalmirantedePortugalaoxenovésManuelPessanha,eordenouaconstrucióndevariosportos.

A cultura foi tamén un dos seus intereses persoais. D. Dinís apreciaba a literatura e escribiu elmesmovarios libros sobre temascomoacazaouaadministraciónpública,evariosvolumesdepoesía.Foiunpoetanotableeundosmaioresemáisfecundostrobadoresdoseutempo.Atéosnososdíaschegaron137cantigasdasúaautoría,distribuídasportodososxénerosdaépoca:73de amor, 51 de amigo e 10 de escarnio e maldicir, así como a música orixinal de sete desascantigas,descubertascasualmenteen1990poloprofesorHarveyL.SharrernoArquivodaTorredoTomboenLisboa.EstabannunpergamiñoqueservíadecapaaunlibroderexistrosnotariaisdoséculoXVI,equesecoñececomoPergamiñoSharrer.

DuranteoseureinadoLisboafoiundoscentroseuropeosdacultura.Instituíualinguaportuguesacomolinguaoficialdacorte.Ordenouatraducióndenumerosasobrasaoportugués,entreelasostratados de seu avó Afonso X. A primeira universidade de Portugal fundouse polo seu decretoScientiae thesaurus mirabilis, asinado en Lisboa en 1290. Esta institución foi cambiando delocalización entre Lisboa e Coímbra durante moito tempo, ata que quedou definitivamenteinstalada na segunda cidade en 1537 por orde do rei Joao III. Nela ensinábanse daquela Artes,DereitocivileDereitocanónico.

DoseumatrimoniocoainfantaIsabeldeAragón,coñecidacomoaRaínhaSanta,filladoreiPedroIIIdeAragónedasúaesposaConstanzaIIdeSicilia,raíñadeSicilia,nacerondousfillos:ConstanzadePortugal,nacidaprobablementeenCoímbraechamadaigualqueasúaavoamaterna,equefoiraíñaconsortedeCastelapoloseumatrimonioconFernandoIV;eAfonsoIV,reidePortugal.

Tivo máis fillos fóra do matrimonio, entre eles o que se dicía que era o seu favorito, AfonsoSanches.Estesupostofavoritismolevoumesmoaunhaguerra(1320-1324)entreofillolexítimo,ofuturo Afonso IV, e o seu pai o rei. Neste enfrontamento a maioría dos concellos apoiou aoinfante. O rei tivo escaso apoio popular por mor dos moitos dereitos e privilexios que lleconcederaánobreza.

SheilaCarreira4ºESOA-DavidCouto,CarlotaGarcíaeFranciscoJ.Rodríguez1ºBach.B

INÉSDECASTRO

DonPedroestabanamoradodeDonaInêsdeCastroapesar de estar casado. Cando a súamullermorre, elcomeza unha relación con Inês, o que provocou unenfrontamento co seu pai, o rei Alfonso IV, que nonaceptabaarelación.

DuranteanosPedroeInêsvivironenCoimbracosseusfillos,maisacortepresionabaaAlfonsocoacensuradaunión do seu fillo con Dona Inês, polo que ordenoumatala.

Moi doído, Pedro liderou unha rebelión contra o reisen perdoar nunca o asasinato da súa namorada.Cando finalmente sobe ao trono, ordena matar osasasinosdeInêssenpiedade,eposteriormentecoroouaInêsraíñadePortugal.

En 1360 ordenou trasladar o corpo desta desdeCoimbra ata o Real Mosteiro de Alcobaça , onde se

contruírondoussepulcros,unparaelaeoutroparaqueelpuidesedescansaralísemprecoasúaamada.

LauraFrescoReyeMilenaSilvaAntelo.4ºB