38 | CULTURA | Viernes, 13 de febrero del 2015 | La Voz de Galicia

A í ea a a Disfruta del invierno marcando

estilo con la colección de cuellos de lana Lola Black.

15/02 22/02

BLANCO-GRIS(Doble vuelta)

4’95EUROS

+ CUPÓN DEL LOMO

PRÓXIMAENTREGA

Domingo 15

ENTREGADO ENTREGADO ENTREGADO

Los domingos con

PROM

OCIÓ

N VÁ

LIDA

SOL

O EN

GAL

ICIA

Cando de cativo Antonio Reigo-sa escoitaba tronar, o seu avó ex-plicáballe que era o ruído que fa-cían os mouros xogando aos bo-los no veciño castro mindoniense de Zoñán, no que tampouco fal-taban unha laxe de ouro nin un pasadizo secreto ata unha fon-te. Aquela semente infantil pren-deu e dela agromou unha paixón pola tradición oral á que este in-vestigador e divulgador dedicou varios libros de ensaio e crea-ción, ao que vén de sumar un vo-lume que recolle parte dos do-cumentos recompilados na web que creou hai dez anos con vo-cación de actuar como punto de encontro e de partida para unha enciclopedia da fantasía popu-lar galega. Galicia encantada. O país das mil e unha fantasías (Xe-rais) celebra o décimo aniversa-rio da web homónima e, a través

Os mil e un contosda Galicia encantada

XESÚS FRAGAREDACCIÓN / LA VOZ

Reigosa e Ripalda publican novos libros sobre o rico patrimonio lendario galego

O Pico Sacro inspirou numerosas lendas. XOÁN A. SOLER

das súas categorías, propón unha mostra da amplísima variedade coa que se manifesta o imaxina-rio marabilloso entre os galegos. O alén e a morte, sereas e lobiso-mes, covas, fontes, castros e ci-dades asolagadas, medicina tra-dicional e remedios ou heroes e santos desfilan por uns textos elaborados polo propio Reigosa pero tamén por moitos dos que enviaron a Galicia encantada as súas contribucións.

Achegas, as destes últimos anos, que testemuñan tamén un tempo. «Un dos obxectivos fun-damentais da web é salvagardar este patrimonio. Está claro que o que se recolleu nestes dez anos non é o mesmo que o que se re-collerá nos vindeiros», afirma Reigosa. A perda de poboación, o éxodo rural e a creba na trans-misión xeracional son riscos que ameazan unha riqueza inmate-rial cuxas orixes en moitas oca-sións vén de moi lonxe. A lenda

coñecida como as empanadillas do moribundo, por exemplo, que no libro se sitúa no Courel, foi re-collida xa no século XIX por un antropólogo de Finlandia. Neste sentido, as coñecidas como len-das urbanas son outra formula-ción máis desa necesidade antiga

de fabular, que goza de boa saú-de, como proban a media ducia anotadas no libro e Reigosa com-proba a diario: hai pouco, toman-do un café, o camareiro contou-lle a historia do creador dos so-bres de azucre, que á súa vez a es-coitou dun viaxante comercial...

Dos muiñeiros aosfareiros, pasando polo lobo, «o sabio do monte»Lendas, contos e historias ao pé do lume (Ir Indo) é o libro máis re-cente de Xosé Lois Ripalda e que recolle un monllo de narracións enraizadas na tradición oral. Al-gunhas escoitounas o autor de cativo, na lareira, ou ao longo da súa dilatada traxectoria co-mo mestre; outras naceron dunha frase ou dunha anécdota que pu-xeron en marcha a imaxinación de Ripalda. É o caso de O tou-ro que acadou a liberdade, unha historia certa á que o escritor, ao non coñecer o final, lle puxo o que a el lle gustaría. O libro ábre-se cun capítulo dedicado aos fa-ros e fareiros (Os vagalumes do mar) e inclúe apartados dedica-dos ao lobo (O sabio do monte) e aos muiñeiros. Ripalda concibe este traballo como unha homena-xe aos devanceiros que pasaron a tradición oral, pero tamén co-mo unha mensaxe de futuro. «A cerna do idioma son as aldeas e están desaparecendo. É moi im-portante que este patrimonio se manteña, por escrito, pero tamén que se siga a transmitir como fi-xo dende hai séculos», di.

13 Febrero, 2015