Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía...

5
Orria z./ Hoja 2020/02/16 Iraupena-Duración aproximada: 5-6 ordu Irteera ordua-Hora de salida: Goizeko 8:00ak - 8:00 de la mañana Zailtasuna-Dicultad: Zeharkaldi-Igoera ertaina-Travesía-Subida moderada Luzera-Distancia: 18 Km Beharrezko materiala-Material obligatorio: Goi mendirako arropa eta oinetakoak-Ropa y calzado alta montaña, eguzki betaurrekoak-gafas de sol, ... Gomendaturiko materiala-Material recomendado: Mendi makilak-Bastones, ... Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autza n.444. Kokalekua-Situación: Baztan ibarra Igoera-Desnivel: 800 m + (Subida desde Izpegi al Autza y bajada por Xorroxin a Erratzu) (Hautza mendi aparta, trikuharriak, cromlechak eta Xorroxin ur-jauzi ikusgarria) Sorginetxoa trikuharria Iñarbegin Xorroxin Autza Erratzutik Autza, subida desde Izpegi

Transcript of Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía...

Page 1: Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autzatxantreamenditaldea.com/mediapool/81/818577/data/... · 2020. 8. 8. · de los paisajes más bucólicos y bien conservados

Orria z./ Hoja

2020/02/16

Iraupena-Duración aproximada: 5-6 ordu

Irteera ordua-Hora de salida: Goizeko 8:00ak - 8:00 de la mañanaZailtasuna-Dificultad: Zeharkaldi-Igoera ertaina-Travesía-Subida moderada

Luzera-Distancia: 18 Km

Beharrezko materiala-Material obligatorio: Goi mendirako arropa eta oinetakoak-Ropa y calzado alta montaña, eguzki betaurrekoak-gafas de sol, ...Gomendaturiko materiala-Material recomendado: Mendi makilak-Bastones, ...

Zeharkaldia-Travesía

Erratzu-Xorroxin-Autza

n.444.

Kokalekua-Situación: Baztan ibarra

Igoera-Desnivel: 800 m +

(Subida desde Izpegi al Autza y bajada por Xorroxin a Erratzu)(Hautza mendi aparta, trikuharriak, cromlechak eta Xorroxin ur-jauzi ikusgarria)

Sorginetxoa trikuharria IñarbeginXorroxin

Autza ErratzutikAutza, subida desde Izpegi

Page 2: Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autzatxantreamenditaldea.com/mediapool/81/818577/data/... · 2020. 8. 8. · de los paisajes más bucólicos y bien conservados

Izpegi mendatean hasi eta Baigorri ibarreko bazterren ikusmiran, baso etazelaiak igaroz Autza mendi-puska igoko dugu. Trikuharriak, harrespilak,Xorroxin ur-jauzia. Travesía desde Izpegi hasta la gran montaña delHautza, por el bosque de Nekaitz y el espolón de Arrigorri. Bajada a travésde dólmenes y cascada de Xorroxin, lugar de lamias.Oraingo honetan Huescako Pirineoan aurreikusita genuen Burrambalo guretzat egokiago egonen den arte itxaronen dugu eta martxorako programaturikoa, Baztango eta Baigorriko ibarren arteko Autza mendi ikusgarria eta bereoinetan dagoenXorroxin ur-jauziaaintzat hartzen duentxangoa eginendugu.

Baztan, NafarroaGaraiko udalerririkzabalena dugu. Bere375km koadroetanzehar gizon-emakumek historiaurretik izan duten presentziak, natura indartsu horren artean espazioan irekitzeko borrokatuz, bere aztarna inprimatuta utzi du. Brontzearen zein Burdinaren Aroetan,artzaintza-kulturak goi-belardietan zeharzabaltzen dira eta horrenerakusgarri aurkitzenahal ditugunDolmen/Trikuharri etacromlechen itxurakoehorzketa aztarnaugariak dira. Hobekienkontserbaturikohorietako bat ikusikodugu, Iñarbegi edo Sorginetxoa trikuharria, Autzaren oinetan.

eskualdeanAinhoa eta Nafarroa Beherearen ondoan den Itxasuren artean. Bien artean Euskal Pirinoaren zonalde honen baso, baseliza -Arantzazu-eta mendiek -Erebi, Atxulegi, Arranomendi-eskaintzen dizkiguten paisaia eta ikuspegi apartak gozatuko ditugu.

La subida al Burrambalo, en el Pirineo oscense, que teníamos prevista la dejamos para cuando esté en mejores condiciones derealización y haremos la salida programada para marzo, la subida al gran monte Autza

entre los valles de Baztan yBaigorri, más la visita del lugar de lamias que es la bella cascada de Xorroxin en su base.

Baztan, encajado entre elpuerto de Belate y la cordillera pirenaica, es el valle más extenso de la Alta Navarra. Tiene uno de los paisajes más

bucólicos y bien conservados de todo el herrialde, escenario de verdes prados, caseríos de piedra y bosques frondosos que parecen sacados de un cuento. Pareciera

que en esos parajes brumosos te va a salirBasajaun o una lamia en cualquier esquina.

Baigorri inguruko mendien Ikuspegia

Monte Autza vista desde Erratzu+ manu

Autza, kondaira. Autza, han baduk gauza

Kondairak dioenez, Autza mendian bada inguruko herrien artean arras ezaguna den kobazuloa. Bertan urrezko altxorra omen dago, baina alboetan herensuge handia eta akerra zaindari. Orain arte inork ez omen du altxorra ukitzerik izan, herensugea saihesteko erabide aunitz erabili izan badira ere. Hargatik esaten da: «Autza, han baduk gauza; baina neok ezin ar». Kondaira ala egia, baina egiazko altxorra mendi honek eskaintzen digun ikusmira izanen duguna da. Atsedenaldi luzean inguruaz gozatzeko modukoa.

Sorginetxoa/Iñarbegitrikuharria

Page 3: Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autzatxantreamenditaldea.com/mediapool/81/818577/data/... · 2020. 8. 8. · de los paisajes más bucólicos y bien conservados

Gure gaurko ibilbideaIzpegiko mendatetik HEko norabidea hartuko dugu Nekaitzeko gailurreria inguratzeko. Bertako basoak kuartzitako harkaitzen zehar sigi-saga egiten du. Izen bereko lepoa irabazi eta isurialdeaz aldatukodugu. Bideari jarraikiz Elorrietako lepoa lortuko dugu. BertanHistoriaurreko estaziogarrantzitsu bat dago.Bertatik Arrigorriko harkaitz ikusgarriarenaldera joan eta honenondoko pagadianAutza aldeko maldapikoari ekinen dioguharriz eta monumentuzbeterik dagoentontorra irabazteko. Tontorrean dugun ikusmira izugarria da, norabideguztietara begira dagoen talaiatik Euskal mendienpanorama dugu: Aia, Larrun baita Euskal kostaldea Ipar eta Ipar Mendebalderantz, Iparla eta Baigura Ipar Ekialderantz, Ori eta Anie Hego Ekialderantz, ...

Nuestro recorridoEsta mastodóntica montaña que es el Autza/Auza/Hautza constituye la cumbre señera del valle de Baztan. Domina

gran parte de este valle y el de Baigorri.El camino desde el fondo del valle, ya Baztan o Baigorri, puede hacerse largo. Por eso hemos elegido el alto de Izpegi para comenzar nuestro recorrido, en la carretera que une Baztan con Baigorri. Tomaremos rumbo SE desde el

aparcamiento donde el sendero nos introducirá en el bosque de Nekaitz. Llegaremos al collado del mismo nombre y ladeamos la herbosa colina para alcanzar el collado de Elorrieta que se abre al pie del Autza. Estamos junto al impresionante espolón del Arrigorri. Desde aquí sólo nos queda remontar hacia el O la empinada ladera para disfrutar del paisaje y cimas que nos ofrece la cumbre redondeada del Autza.

Para la bajada optaremos por la cresta que se dirige hacia el SO por las cimas secundarias de Erregarri y Elkaitza para llegar al barrio de Iñarbegi, donde nos encontraremos con los dólmenes de Aznabalterra y Sorginetxoa/Iñarbegi.

Los bosques de Baztan y la cascada de XorroxinLos bosques de Baztan y la cascada de Xorroxin

Los bosques del Baztan son lugares mágicos en los que podemos disfrutar de la naturaleza en todo su esplendor. La rica flora y fauna que posee este ecosistema atrae a muchas personas amantes del senderismo, la montaña o de la naturaleza. Una de las joyas más populares el lugar es el precioso salto de agua conocido como la Cascada Xorroxin. En nuestra ruta de bajada hacia Erratzu, tras disfrutar de las vistas que nos puede ofrecer la cima y alrededores del Autza, tendremos la oportunidad de deleitarnos con los sonidos de los animales que pueblan la zona y de los de la caida de agua de la relajante Xorroxin, así como del exuberante paisaje.

Oilarandoiko kapera

Cascada de Xorroxin en Gorostapolo

Crestas que cogeremos en la bajada hacia Iñarbegi

Autzaren tontor harkaitsua

Page 4: Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autzatxantreamenditaldea.com/mediapool/81/818577/data/... · 2020. 8. 8. · de los paisajes más bucólicos y bien conservados

Areso herriaren ikuspegia

Hemen zonaldeko mapa eta proposaturiko ibilbidea.Aquí dejamos el mapa de la zona y recorrido.

Oiloak Ainhoako etxe batean

Hemen Arrigorri harkaitz ondoko igoeraSubida con el espolón de Arrigorri detrás

Autzako tontorratik ikuspegiaVistas desde la cima de Autza

Rocas/monolitos de la cima de AutzaRocas/monolitos de la cima de Autza

Autzako tontorra

Page 5: Orria z./ Hoja n.444. Zeharkaldia-Travesía Erratzu-Xorroxin-Autzatxantreamenditaldea.com/mediapool/81/818577/data/... · 2020. 8. 8. · de los paisajes más bucólicos y bien conservados

AUZA MENDIKO EURI-ERAUNTSIA1913KO EKAINEAN

1913ko ekainaren 2an sekulako euri-erauntsia izan zen Auza mendian. Horren ondorioz, harri eta zuhaitz jausi handia gertatu zen eta triskantza garrantzitsua eragin zuen Baztango bailaran. Bidean harrapatu zuen guztia txikitu zuen eta hamabi metro zabal eta bost luze izatera iritsi zen olatu ikaragarria altxatu zen. Urak Bidasoa ibaiko hemezortzi zubi birrindu zituen. Erratzun, bost etxe eta elizaren parte bat suntsitu zituen ekaitzak eta Elizondon bertako bi emakume hil ziren urak arrastaka eraman eta gero: Juana Elizegi eta Joaquina Larunbe. Goiko argazkian Elizondo ageri da eta argazkia Felix Menak (Nafarroakoargazkilaritzaren aitzindarietako bat) atera zuen ekaitza gertatu eta egun batzuetara

Gran tempestad en el monte AuzaJunio de 1913

El 2 de junio de 1913 se produjo una intensa tormenta en el monte Auza. Como consecuencia de ello,se produjo una gran caída de árboles que provocó una importante masacre en el valle de Baztan. Destrozó todo lo que pilló en el camino y llegó a tener doce metros de ancho y cinco de largoSe levantó una ola terrible. El agua destruyó dieciocho puentes del río Bidasoa. En Erratzu la tormenta destruyó cinco casas y parte de la iglesia, y en Elizondo murieron dos mujeres locales tras ser arrastradas por el agua: Juana Elizegi y Agustina Larunbe. En la foto superior aparece Elizondo días después de la tormenta. La foto la sacó Félix Mena (uno de los pioneros de la fotografía navarra) días después de la tormenta

https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gaur8/