Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί,...

24
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ... ...στο χέρι μας είναι να τον κάνουμε να αλλάξει προς το καλύτερο. Μαργκρέτ Ολίν, Δίχως σπίτι. Με τΑ socIal mEdIa γιΑ EνΑν κΑλΥτερο κοσΜο to twIttEr ωσ Μεσο γιΑ τη διεκδικηση δικΑιωΜΑτων κΑι ελεΥθεριων

Transcript of Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί,...

Page 1: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ......στο χέρι μας είναι να τον κάνουμε

να αλλάξει προς το καλύτερο.Μαργκρέτ Ολίν, Δίχως σπίτι.

Με τΑ social mediaγιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜοto twitter ωσ Μεσο γιΑ τη διεκδικηση δικΑιωΜΑτων κΑι ελεΥθεριων

Page 2: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει
Page 3: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

ε το που πέθανε ο στιβ τζομπς, ο άνθρωπος πουάλλαξε το χώρο της τεχνολογίας χάρη στα mac,στα iPod, στο iPhone και στο iPad, άναψε τοtwitter. οι πάντες αντάλλασσαν χιλιάδες λέξεις,εξέφραζαν τη λύπη τους, έγραφαν r.i.p.,αναπαύσου εν ειρήνη, έκαναν απόπειρεςαποτίμησης της προσφοράς του.

Ένα δημοσιογράφος αναρωτήθηκε: «πόσα πράγματα είχανγραφτεί μετά το θάνατο του τόμας Έντισον; πόσες λέξεις ήταν οιεπικήδειοι του Χένρι Φορντ; αριθμοί πεπερασμένοι, σίγουρα –όσα γράφτηκαν σε πέντε λεπτά στο twitter, μετά το θάνατο τουστιβ τζομπς, ας πούμε. Χάρη στην τεχνολογία –και, εν μέρει,στον στιβ τζομπς– ζούμε στην άνοιξη του γραπτού λόγου και,έτσι, την εποχή ετούτη, μόλις συμβαίνει κάτι άξιο λόγου,μπορούμε και απολαμβάνουμε άφθονο, πλήρη, πολύπλοκολόγο, σχεδόν δωρεάν».ο δημοσιογράφος εκείνος έχει δίκιο. τα τελευταία χρόνια, ηανθρωπότητα ζει μια από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις στηνιστορία της. είναι μια επανάσταση για την οποία δεν χύθηκεούτε μια σταγόνα αίμα. αλλά οι συνέπειές της είναιπανανθρώπινες. εκδημοκράτισε την πληροφορία, διευκόλυνετην επικοινωνία και έκανε κοινό κτήμα την έκφραση –τηνπολιτική έκφραση αλλά και την καλλιτεχνική έκφραση. Άλλαξετις ζωές μας.τι είδους άνθρωποι ήταν οι πρωτεργάτες αυτής τηςεπανάστασης; Ήταν, πρωτίστως, άνθρωποι με οράματα καιπάθος για δουλειά και δημιουργία. Άνθρωποι που επέλεξαν ναζήσουν την εποχή τους όχι γκρινιάζοντας, διαμαρτυρόμενοι καιεπαιτώντας, αλλά μπολιάζοντας με δημιουργικές ιδέες ένανκόσμο που τις ανέμενε. οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι ξεχωριστοί,διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε ναπερπατάνε πλάι μας, να τρώνε στο διπλανό τραπέζι στοεστιατόριο, να ψωνίζουν στο ίδιο σουπερμάρκετ. τους βοήθησεπροφανώς η τύχη.

από την άλλη πλευρά, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν είμαστε όλοιίδιοι, ότι υπάρχουν άνθρωποι ταλαντούχοι και ικανοί καιάνθρωποι όχι και τόσο έξυπνοι ή αποτελεσματικοί. Άνθρωποιπου βρίσκονται στην καρδιά των ευκαιριών κι άνθρωποι που δεντους δίνεται καμία ευκαιρία. αλλά τι είναι αυτό που μας κάνειτόσο διαφορετικούς από τον στιβ τζομπς; Ποια είναι ταχαρακτηριστικά που κάνουν έναν άνθρωπο να εκμεταλλεύεταιτο χρόνο του και τα προσόντα του έτσι ώστε να αλλάζει τονκόσμο, την ώρα που οι υπόλοιποι εκμεταλλευόμαστε τον ίδιοχρόνο σε μια προσπάθεια που μοιάζει να μην εξυπηρετεί τίποταπερισσότερο από τη διατήρηση της αδιάκοπης αλληλουχίαςεισπνοή-εκπνοή;στη βιογραφία του, που κυκλοφόρησε λίγο μετά το θάνατό του,ο τζομπς μιλάει για τέσσερα μυστικά. Χρειάζεται, λέει, να είσαιιδιοφυΐα. Να περιστοιχίζεσαι από ικανούς ανθρώπους. Ναθυσιάζεις άλλα (ακόμα και πολύ σημαντικά) στοιχεία τηςανθρώπινης φύσης σου. και να έχεις αυτοπεποίθηση, τη βαθιάπίστη ότι αυτό που κάνεις είναι το σωστό και μια μέρα θααναγνωριστεί.είχε άραγε δίκιο ο μακαρίτης; Ποιος μπορεί να απαντήσει μεβεβαιότητα; αλλά σε ένα τουλάχιστον πράγμα λέει το σωστό. Γιανα μπορείς να ελπίζεις στο δημιουργικό πλασάρισμα χρειάζεταινα είσαι αφιερωμένος, όποιο κι αν είναι το κίνητρό σου –τοχρήμα ή η φιλανθρωπία. κι ότι πρέπει να μάθεις να μη ζεις στηναναπαυτική μεριά της ζωής, να μάθεις ότι τέτοιες ζωέςοραματιστών είναι άβολες – και σε μεγάλο βαθμό δεν θα σουανήκουν.αξίζει τέτοια θυσία για την πιθανότητα ενός μέλλοντος γεμάτουεπιτυχία; το ερώτημα χρειάζεται να διατυπωθεί αλλιώς: σουαρέσει η δημιουργική ένταση και η διεκδίκηση, μέσα απ’ αυτή,ενός καινούργιου, πιο δυναμικού, πιο άνετου και πιο ελεύθερουκόσμου;σε έναν χώρο όπου συνωστίζονται καλλιτέχνες και γενικώςπροοδευτικοί άνθρωποι, η απάντηση είναι νομίζω αυτονόητη.

editorialΗ δική μας επανάσταση

m

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ iPADΠριν από δεκαπέντε χρόνια, δεν υπήρχε iPad.

Άραγε ποια θα είναι η επόμενη επανάστασηστο χώρο της επικοινωνίας;

H εφημερίδα του Φεστιβάλ Kινηματογράφου θεσσαλονίκης

Eιδική έκδοση για το 15o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Nο 272 [22/3/2013]

Διευθυντής σύνταξης: Hλίας KανέλληςAρχισυντάκτρια: Δήμητρα NικολοπούλουΣυντονισμός ύλης: Γκέλυ ΜαδεμλήΣύνταξη: Eλένη Aνδρουτσοπούλου, Αγγελική Βέργου, Δημήτρης Κερκινός, Αλεξάνδρα Κόλια, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Μαρία Παπαδάκη, Aγγελική Πέτρου, Γιάννα Σαρρή, Tζωρτίνα Σερπιέρη, Θάνος Σταυρόπουλος, Έλενα Χρηστοπούλου

Yπεύθυνη αγγλικών σελίδων: Λίλυ ΠαπαγιάννηΦωτογράφος: Βασίλης Βερβερίδης (MOTIONTEAM)

Eκτύπωση: TYPO-MOUGOS | COMMUNICATION IN PRINT

Φεστιβάλ Kινηματογράφου θεσσαλονίκηςYπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Δημήτρης Εϊπίδης

O διευθυντής σύνταξης, η αρχισυντάκτρια και οι συντάκτες της εφημερίδαςτου Φεστιβάλ εργάζονται χωρίς αμοιβή.

ΠΕ ΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ ΕΝΤΡ ΙΚΗΣ ΜΑΚ Ε ∆ΟΝΙΑΣ

του Ηλία κανέλλη

3 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

@filmfestivalgrακολοyθhστε μασστο twitter

Page 4: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤΟι φωνές τους έχουν καταπνιγεί, απαγορευθεί, λογοκριθεί. Ωστόσο, οιπαγκοσμίως διάσημες μπλόγκερ Γιοανί Σάντσες, Ζενγκ Τζινγιάν και ΦαρνάζΣεΐφι δεν φοβούνται τα δικτατορικά τους καθεστώτα. Και δίνουν τη μάχη τηςελευθερίας χάρη στις νέες δυνατότητες που ανοίγει το Διαδίκτυο. Στην ταινίατης Μπάρμπαρα Μίλερ, Απαγορευμένες φωνές μπρούμε να δούμε τισυμβαίνει με τη διεκδίκηση της ελευθερίας στην Κούβα (μεγάληφωτογραφία), στο Ιράν (κάτω αριστερά), στην Κίνα (κάτω δεξιά).

Page 5: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

5 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

«Παράξενη κυριακή. Ξύπνησα στις 4, χάζεψα τηναβάνα από το μπαλκόνι, να πάρω μαζί ό,τι μπορώ.

ανησυχώ για εκείνους που μένουν πίσω. Φοβάμαι πωςη ποινικοποίηση της διαφωνίας θα συνεχιστεί.

το πρώτο μου tweet από τη Βραζιλία. τι γρήγορη σύν-δεση!

Υπάλληλοι του αεροδρομίου στη Βραζιλία μιλάνε δυ-νατά και ανοιχτά για πολιτική. στην κούβα μιλάνε μεψιθύρους.

σαν μικρό παιδί. το καθετί με αφήνει έκθαμβη.

με ρώτησαν αν φοβάμαι τη διαστρέβλωση όσων λέω.οχι, φοβάμαι τη διαστρέβλωση της σιωπής μου.

οι δικτατορίες δεν πρέπει να αξιολογούνται ως δεξιέςή αριστερές αλλά ως δικτατορίες.

29 βαθμοί κελσίου στο Ρίο ντε Zανέιρο και χίλιοι βαθ-μοί αλληλεγγύης.

τόση απουσία εκπλήξεων στις κουβανικές εκλογές.εργο γνωστό εκ των προτέρων.

ανακαλύπτω τόσα πράγματα που δεν ήξερα. Ζήτω ηγνώση και η πληροφόρηση!

Πρέπει να είναι ένας λόγος που το Ιντερνετ ελέγχεταιακόμα τόσο στην κούβα, να μην ανακαλύψουμε ποτέποιοι είμαστε.

ευχαριστώ όλους όσοι έδειξαν αυθόρμητα και κόσμιατη διαφωνία τους με την επίσκεψή μου!

Παρότι κάνει κρύο στην τσεχία για αυτόν τον μικρό,τροπικό άνθρωπο, πιστέψτε με, όταν αναπνέεις αέραελευθερίας, η θερμοκρασία δεν έχει σημασία.

σκέφτομαι όλους τους κουβανούς που δεν έχουν τα-ξιδέψει ποτέ πουθενά, τη μητέρα μου ανάμεσά τους.

ενας αστυνομικός στην Πράγα και δεν μου ζήτησε ταχαρτιά μου!

μου χάρισαν αυτό το t-shirt με τον Βάτσλαβ Χάβελ,θα το φορέσω για την επιστροφή στην κούβα.

αεροδρόμια, αυτοί οι μαγικοί, απροσπέλαστοι τόποιγια τόσο πολλούς κουβανούς.

το δέκατο αεροπλάνο μου μέσα σε δύο εβδομάδες!

συλλυπητήρια στην οικογένεια του ούγκο τσάβες καιευχές να πορευτεί η Βενεζουέλα σε ένα μονοπάτι ει-ρήνης, ομόνοιας και συμπερίληψης.

Βρέχει στη μαδρίτη. μια μαρτιάτικη, καλοδεχούμενηβροχή...

Η ημέρα ξεκινάει! το κεφάλι μου είναι κουβάρι απόονόματα και πόλεις. Πού είμαι σήμερα; στο Ρίο; στηνΠράγα; στο μπούργκος;

Για αύριο, υπάρχει οργανωμένη διαδήλωση εναντίονμου έξω από το iredes. Ζήτω η δημοκρατία!»

σΑν Μικρο πΑιδiτης Κίττυς Ξενάκη

Όταν η μπάρμπαρα Γκάνλεϊ θέλει να μαζέψειτις σκέψεις της, φεύγει από το σπίτι της με τολάπτοπ παραμάσχαλα, περιπλανιέται στην εξοχήκι ύστερα κάθεται δίπλα στο ποτάμι και γράφειστο μπλογκ της (bgblogging. wordpress. com).Πριν από λίγο καιρό, περιέγραφε τα αποτυπώ-ματα που αφήνουν στο χιόνι τα κοιμισμένα ελά-φια. μια άλλη μέρα έγραφε ότι θέλει να αρχίσεινα κυκλοφορεί με ποδήλατο και να ασχολείταιπερισσότερο με τα λιπάσματα. Όλα τα κείμενάτης είναι χαλαρά, όπως χαλαρή αισθάνεται καιη ίδια. Γιατί η Γκάνλεϊ, που είναι 51 ετών, ανήκεισε ένα κίνημα που λέγεται Slow blogging. Γι΄ αυ-τήν, το να γράφει στο μπλογκ της είναι σαν τονδιαλογισμό. «κάθεσαι σιωπηλός για λίγο προτούαρχίσεις να γράφεις», λέει στη δημοσιογράφοτων Νιου Γιορκ τάιμς. «Δεν πληκτρολογείς τοπρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό».

το κίνημα αυτό αντλεί την έμπνευσή του απόένα παγκόσμιο φαινόμενο που λέγεται SlowFood. αν οι οπαδοί του αργού Φαγητού πι-στεύουν ότι τα καλύτερα τρόφιμα είναι τοπικά,βιολογικά και εποχής, οι αργοί μπλόγκερ υπο-στηρίζουν ότι τα καλύτερα κείμενα είναι εκείναπου γράφονται χωρίς βιασύνη. το 2006 απέκτη-σαν και το μανιφέστο τους: το έγραψε ο τοντσίλινγκ, ένας σύμβουλος τεχνολογίας από τοΒανκούβερ, που πιστεύει ότι ο ηλεκτρονικόςυπολογιστής πρέπει να ξαναγίνει ένας φορέαςτης ανθρώπινης έκφρασης, και όχι ένα εργαλείοπου τη μαστιγώνει. είναι αλήθεια ότι ο σίλινγκέπαψε να γράφει στο μπλογκ του επειδή δεν τοδιάβαζε κανένας. αλλά οι περισσότεροι αργοίμπλόγκερ δεν ανήκουν σ΄ αυτή την κατηγορία.απλώς προσπαθούν να κερδίσουν τον χαμένοχρόνο. Δίνουν βάρος στην ποιότητα αντί γιατην ποσότητα. κι αντί να γράφουν στο μπλογκτους πέντε φορές τη μέρα, ή ακόμη και κάθεμέρα, το κάνουν πολύ αραιότερα. Όπου να ́ ναι,φαίνεται ότι το κίνημα θα αποκτήσει και ένανέο, εξέχον, μέλος. ο αντριου σάλιβαν, ο πιο δη-μοφιλής ίσως πολιτικός μπλόγκερ στον κόσμο,γράφει στο τελευταίο τεύχος του περιοδικούαtlantic ότι δεν θα αντέξει για πολύ την πίεσηπου του ασκείται.

στη διάρκεια των εκλογών, οι αναγνώστες τουείχαν εθιστεί τόσο πολύ στα κείμενά του, ώστεπολλές φορές αναγκαζόταν να βάλει το μπλογκστον «αυτόματο πιλότο» για να μπορέσει να πάειγια φαγητό. Όταν πήρε άδεια για δύο μέρες ώστενα σκεφτεί το φαινόμενο σάρα Πέιλιν, πολλοί ανα-γνώστες πίστεψαν ότι είχε πεθάνει ή ότι ο προ-ϊστάμενός του τον είχε φιμώσει. «είναι αδύνατονα σταματήσεις», γράφει. «οι αναγνώστες αρχί-ζουν να κτυπιούνται σαν τα χρυσόψαρα που βγή-καν από το νερό και περιμένουν να τα ξαναβάλειςμέσα». μια παρομοίωση όχι και τόσο κολακευτικήγια τους αναγνώστες, ομολογουμένως

οι η

σΥχοι Μ

πλο

γκερτου

Μιχάλη Μ

ητσού

Με το twitterγιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜοτα κοινωνικά μέσα, τα social media δηλαδή όπως έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε το Facebookή το twitter, μπορεί για πολλούς από μας να είναι χώροι έκφρασης, ανταλλαγής απόψεων,προσωπικών φωτογραφιών, ενημέρωσης και διασκέδασης. Για μερικούς άλλους, όμως, στονκόσμο μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας μέσα διάδοσης των ιδεών τους – καυτών, στηνπερίπτωση που διακυβεύεται η ελευθερία και τα δικαιώματα πολιτών σε αυταρχικά καθεστώτα, ή απλώς χρήσιμων στην περίπτωση που δίνεται η δυνατότητα σε εκπροσώπους ιδεολογικώνστάσεων ή, απλώς, στάσεων ζωής διαφορετικών από τις κυρίαρχες να διαδοθούν και νααποκτήσουν κοινό.το 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ θεσσαλονίκης, φέτος, φιλοξενεί ταινίες για αυτή τη νέααπελευθερωτική δυναμική αλλά και για τους εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας πουπροσφέρουν τα νέα media. οι δημοσιογράφοι κίττυ Ξενάκη και μιχάλης μητσός, περιγράφουν τη δυναμική του twitter. Η πρώτη ψάχνει το twitter της κουβανής μπλόγκερ Γιοανί σάντσες, πουχάρη στη δραστηριότητά της κατάφερε να ταξιδέψει για πρώτη φορά εκτός κούβας. ο δεύτερος περιγράφει μια τάση συνυφασμένη με την αντίσταση στους ιλιγγιώδεις ρυθμούς τηςεποχής μας – την τάση των ήσυχων μπλόγκερ.

Στις 17 Φεβρουαρίου, επετράπη για πρώτη φορά στην κουβανή μπλόγκερ Γιοανί Σάντσες να ταξιδέψει στοεξωτερικό. Το ταξίδι συνεχίζεται, μέσα από ατελείωτα tweets, ατελείωτες φωτογραφίες στο Instagram, ατελείωτηχαρά. Η Κίττυ Ξενάκη παρακολούθησε το twitter της κουβανής ακτιβίστριας και κατέγραψε τα κατ’ αυτήν πιοενδιαφέροντα:

Page 6: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

6 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Μικρεσ αΦΗΓΗσεΙσ

εΞοΜολογησεισ

η ΜηχΑνη ποΥ κΑνει τΑ πΑντΑ νΑ εΞΑΦΑνιΖοντΑι

Τίνατιν Γκουρτσιάνι

Πόσο ζωτικής σημασίας για τις φτωχές χώρες του κόσμου είναι η πρόσβαση στο φτηνό φάρμακο και με ποιον τρόπο θα γίνειαυτό κατορθωτό; Τι σημαίνει να είσαι ήρωας σήμερα; Και πώς αφηγείσαι την ιστορία της ζωής των πιο δικών σου ανθρώπων;Αφηγήσεις για τη χαμηλή πλευρά της ζωής, εκεί όπου η καθημερινότητα υποδεικνύει την εποποιία της επιβίωσης, της δημιουργίας,της αναμέτρησης με τον εαυτό σου ή και με τα μεγάλα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Πώς ξεκινήσατε να γυρίζετε μια ταινίαγια τους νέους στη Γεωργία; Νομίζω πως η ταινία μου δεν αφορά μόνοή ειδικά τους νέους ανθρώπους στη Γεωρ-γία. ειδάλλως, δεν θα είχε την ίδια απήχησησε διάφορες περιοχές του κόσμου και οι άν-θρωποι δεν θα την εισέπρατταν με την ίδιαένταση. και για μένα ήταν ξεκάθαρο απότην αρχή πως δεν θα ήταν μόνο αυτό τοθέμα μου. αλλά η απόφαση να εστιάσω σενέους πάρθηκε ασφαλώς για συγκεκριμένοσκοπό. Για μένα αυτή η ηλικία είναι φοβεράευαίσθητη, διακρίνεται από ένταση στις εκ-φράσεις και στα συναισθήματα, προσπαθείνα ζήσει χωρίς συμβιβασμούς και σκέφτον-ται περισσότερο από άλλες γενιές για τα βα-σικά ζητήματα της ζωής. οι νέοι είναι ο κα-λύτερος καταλύτης για τα όσα συμβαίνουνγύρω. οπότε επέλεξα τους βασικούς χαρα-κτήρες στην ταινία μου για την ενέργεια, τηνένταση και την εκφραστικότητά τους.

Ζήσατε για χρόνια στην Ευρώπη και γυ-ρίσατε σχετικά πρόσφατα στην Τυφλίδα.Παρατηρήσατε κάποια σημαντική δια-φορά στους νέους της χώρας σας αυτάτα χρόνια; Ζούσα για πολλά χρόνια στην ευρώπη.σπούδασα εκεί. Όταν επέστρεψα, είχαπολλές ιδέες για ταινίες μυθοπλασίας.αλλά εδώ παρατήρησα πως οι ιστορίεςπου ήθελα να αφηγηθώ δεν ταίριαζαν μετους ανθρώπους που γνώρισα. Ξέρετε,όταν παρατηρείς ένα άτομο μπορείς να

υποθέσεις από ποιο περιβάλλον κατάγον-ται και τι ιστορίες μπορούν να πουν. καιεγώ είχα αλλάξει το διάστημα που ήμουνστην ευρώπη, οι ιστορίες μου δεν ήτανσυμβατές με το περιβάλλον της Γεωργίας.αντί όμως να προσπαθήσω να φέρω τουςανθρώπους στα μέτρα των ιστοριών αυ-τών, σκέφτηκα πως θα έπρεπε να ανακα-λύψω τους ανθρώπους, τους ανθρώπουςμου, τις αληθινές ιστορίες, να ανακαλύψωπώς θα μπορούσαμε να ξανάρθουμεκοντά. Ήθελα να εντοπίσω τις κοινές, οι-κουμενικές αλήθειες που θα γεφύρωναντο χάσμα. Δεν νομίζω πως γενικώς υπάρ-χει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις διαφορε-τικές γενιές νέων ανθρώπων, ακόμα καισε διαφορετικές χώρες ή κουλτούρες. Φυ-σικά, υπάρχουν διαφορετικές πολιτικές καικοινωνικές προκλήσεις, αλλά το πνεύματων καιρών παραμένει το ίδιο και τα παγ-κόσμια προβλήματα είναι πάντα τα ίδια.είμαστε όλοι άνθρωποι, γεννιόμαστε καιμια μέρα θα πεθάνουμε. Υπάρχει μόνο τομεσοδιάστημα και είναι υπόθεση του κα-θενός να το χειριστεί.

Με την εξαίρεση των δύο τελευταίων χα-ρακτήρων, οι άνθρωποι με τους οποίουςσυνομιλείτε δεν κοιτούν το φακό. Τουςείχατε δώσει κάποια σκηνοθετική οδη-γία; Πώς εξηγείτε αυτήν σας την αισθη-τική επιλογή; σε όλες τις λήψεις, είχα την ίδια θέση τηςκάμερας και καθόμουν στην ίδια θέση.

Ήθελα οι άνθρωποι να μιλήσουν με αμε-σότητα με την αιωνιότητα, όσο το δυνατόνπιο αυθεντικά, ειλικρινά, ανενόχλητα, σαννα ήταν γυμνοί. αυτό που αγαπώ στην ται-νία είναι οι άνθρωποι και η ευκολία με τηνοποία ανοίγονται, η ετοιμότητά τους να εκ-θέσουν τον κεντρικό τους πυρήνα, τις επι-θυμίες, την απόγνωση, τα όνειρά τους. στέ-κονται ενώπιον της κάμερας σαν ναβρίσκονται στο δικαστήριο του θεού. σαννα ήταν αυτή η μοναδική τους ευκαιρία ναπουν τις πιο σημαντικές αλήθειες που κρύ-βουν στην καρδιά τους, να μοιραστούν ταπιο σημαντικά κομμάτια της ψυχής τους.και προσπαθούν –με τη βοήθεια της μα-γείας του κινηματογράφου και της κάμε-ρας– να απαθανατιστούν, να ξεφύγουν απότα δεδομένα των συνηθισμένων ζωών τους.λατρεύω την ενέργεια αυτής της ταινίας.είναι μοναδική. το καδράρισμα είναι το ίδιο,αλλά η συμπεριφορά των ανθρώπων ήτανδιαφορετική. κάποιοι ήρθαν με μεγαλύτερηφόρτιση και ανάγκη να μιλήσουν. και τοαποτέλεσμα πήρε τη μορφή μονολόγου,όπως στο παράδειγμα του τελευταίου χα-ρακτήρα.

Έχετε διδακτορικό στην ψυχολογία. Σεποιο βαθμό νιώθετε πως σας επηρέασαναυτές οι σπουδές στη δουλειά σας στοχώρο του κινηματογράφου;Νομίζω πως δεν μπορεί να γίνει κάθε ψυ-χολόγος καλός σκηνοθέτης, αλλά κάθεσκηνοθέτης οφείλει να είναι καλός ψυχο-

λόγος, ανεξαρτήτως των σπουδών του.εγώ ήξερα, από τα παιδικά μου χρόνιαακόμη, πως θα ασχοληθώ με τον κινημα-τογράφο, κι έτσι σπούδασα διάφορα πράγ-ματα που σκέφτηκα πως μπορεί να με βοη-θούσαν να αποκτήσω αρκετές εμπειρίεςγια να ξεκινήσω. σπούδασα ζωγραφική,φωτογραφία, χορογραφία, ψυχολογία, φι-λοσοφία... κι όλες αυτές οι γνώσεις με επη-ρέασαν διαφορετικά. Η ψυχολογία όμωςείναι επιστήμη, και μένα δεν μ’ ενδιαφέ-ρουν οι άνθρωποι ως επιστημονικό αντι-κείμενο. Όταν έκανα ερωτήσεις δεν σκε-φτόμουν κάποιου είδους συνάντηση μεψυχολόγο. οι άνθρωποι είχαν έρθει αγω-νιώντας να πουν τις ιστορίες τους, να μοι-ραστούν ένα κομμάτι από την πραγματικήτους ζωή, κι έπρεπε να το πετύχουν αυτόμέσα σε λίγα λεπτά. Έτσι αποφάσισα νασυλλάβω αυτές τις στιγμές χωρίς ναεπέμβω στο μοντάζ, και να τους ενθαρ-ρύνω με ερωτήσεις βοηθώντας τους ναπεράσουν αυτά που θεωρούν απαραίτητασυστατικά στις ζωές τους.

Αν είχατε μια μηχανή που έκανε τα πάντανα εξαφανίζονται, πώς θα τη χρησιμο-ποιούσατε; αν είχα μια τέτοια μηχανή, θα διάλεγα ναεξαφανίσω κάποιες αδικίες και ασθένειεςαυτού του κόσμου. αλλά κατά τ’ άλλα, όλαγίνονται για κάποιο λόγο και πρέπει όλοι νακουβαλήσουμε κάποιο φορτίο. αξίζει όμωςνα το παλέψουμε.

Μια οντισιόν για μια ταινίαγίνεται ταινία από μόνη της:μια σκηνοθέτρια από τηΓεωργία συνομιλεί με τουςνέους ηλικίας 15-23 ετών πουανταποκρίθηκαν στοκάλεσμά της, αλλά συνομιλείκαι μαζί μας για τοντοκιμαντέρ της, πουβραβεύτηκε στο φεστιβάλτου Σάντανς.

συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

Page 7: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

7 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

είναι άραγε αλήθεια ότι φαρμακευτικές εταιρείες σεαναπτυσσόμενες χώρες, με την ανοχή ή και με τησυμμετοχή κυβερνήσεων της Δύσης,παρεμπόδισαν την πρόσβαση πληθυσμών σεγενόσημα φάρμακα, με αποτέλεσμα αρκετούςπρόωρους θανάτους που θα μπορούσαν να είχαναποφευχθεί; απάντηση προσπαθούν να δώσουν τοθαρραλέο, πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρενός νέου σκηνοθέτη – και η σχετική ημερίδα μετίτλο «Πρόσβαση στη ζωή» που διοργανώνεται σεσυνεργασία με τους Γιατρούς Χωρίς σύνορα, στις23 μαρτίου στις 14:30, στην αίθουσα τζον κασσαβέτης.

συνέντευξη στον Θάνο Σταυρόπουλο

Τι γίνεται με τα φάρμακα στις φτωχές χώρες του κό-σμου; Η πρόσβαση στα φάρμακα στις αναπτυσσόμενες, αλλά καισε κάποιες ανεπτυγμένες χώρες, φαντάζει θλιβερή, υπάρ-χουν όμως και ακτίδες ελπίδας. οι περισσότερες μεγάλεςεταιρείες δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι το τρέχονσύστημα δεν είναι βιώσιμο. Ότι μεγάλες χώρες που δενανήκουν στον δυτικό κόσμο είναι δυνάμει αγορές, πουαπλώς χρειάζονται πρόσβαση σε φτηνότερο φάρμακο. Έχεικανείς την εντύπωση ότι η βιομηχανία αρνείται πεισματικάνα αντιμετωπίσει τα δεδομένα.

Αντιμετωπίσατε εμπόδια όταν κάνατε το ντοκιμαντέρ;Πολλοί με έχουν προειδοποιήσει και συνεχίζουν να με προ-ειδοποιούν «να προσέχω», δεν με έχουν όμως απειλήσειποτέ ανοιχτά, κι ούτε μου έχουν επιτεθεί ποτέ. από ό,τι φαί-

νεται, αυτά έχουν συμβεί σε άλλους αλλά δεν πιστεύω ότιείναι μέρος της πρακτικής των φαρμακευτικών εταιρειώννα αντιμετωπίζουν τα πράγματα. το μεγαλύτερο εμπόδιοπου αντιμετωπίσαμε όταν κάναμε την ταινία ήταν το ότι οιάνθρωποι που δουλεύουν στις μεγάλες φαρμακευτικέςεταιρείες, σε καμία περίπτωση δεν συνεργάζονταν ανοιχτάμαζί μας, παρότι μας ενθάρρυναν. επίσης, όλοι όσοι ήτανσε ηγετικά πόστα της βιομηχανίας είναι πλέον φιμωμένοιαπό «εμπιστευτικές» συμφωνίες, ή έστω αυτό ισχυρίζονται.

Τι στοχεύετε με την ταινία σας;Να ξεκαθαρίσουν τρεις μεγάλες παρανόησεις που αφορούντην πρόσβαση στα φάρμακα. λέγεται συχνά: «οι φαρμα-

κευτικές εταιρείες ξοδεύουν εκατοντάδες εκατομμύρια,ακόμα και δισεκατομμύρια στην έρευνα και ανάπτυξη τουκάθε φάρμακου, γι’ αυτό χρειάζονται οι πατέντες και τα μο-νοπώλια, ώστε οι εταιρείες να επανακτούν τις τεράστιεςεπενδύσεις τους. λέγεται ακόμα ότι χωρίς αυτές τις εταιρείεςδεν θα υπήρχε κανένα από τα πρωτοποριακά φάρμακα.επίσης, είναι αλήθεια ότι έχουν γίνει λάθη στο παρελθόν,τώρα όμως οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν καταλάβειότι οφείλουν να νοιάζονται περισσότερο για τους πιο ευαί-σθητους από εμάς και το αίτημα για ευκολότερη πρόσβασησε σημαντικά φάρμακα προχωρά προς μια θετική κατεύ-θυνση.» Νομίζω ότι μπορούμε να πείσουμε πλέον ότι όλααυτά τα επιχειρήματα είναι εντελώς εσφαλμένα.

κινηματογραφώντας τη μητέρα καιτην γιαγιά του στις καθημερινές τουςκουβέντες, στις διαφωνίες τους καιστις τρυφερές στιγμές τους, έναςσκηνοθέτης από την ουρουγουάηπεριμένει την οικογένειά του ναμαραθεί – ή να ανθίσει ξανά.

συνέντευξη στoν Γιώργο Κρασσακόπουλο

Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία να κά-νεις μια ταινία για την οικογένεια σου;Πώς προσεγγίζεις κάτι που σε αφοράάμεσα; Προτού καν το καταλάβω, βυθίστηκα στοφιλμ, οπότε έπρεπε να αντιδράσω, να ξε-κινήσω να γυρίζω. αν πούμε ότι ένα φιλμείναι μια χώρα, σ’ αυτή την περίπτωση πέ-ρασα τα σύνορα δίχως καν να το κατα-λάβω. είμαι κομμάτι του φιλμ τόσο ως κά-ποιος που συνδέεται με συγγενικούςδεσμούς με τους ήρωες, όσο και ως σκη-νοθέτης. αλλά δεν πιστεύω ότι υπάρχει κά-ποια ταινία που δεν λειτουργεί ως απάν-τηση –μερικές φορές μια απελπισμένηαπάντηση–, σαν μια προσπάθεια να κατα-λάβουμε και να επιβιώσουμε από ένα σε-νάριο το οποίο μας αφορά άμεσα. Παρ’όλη την απόσταση που χωρίζει τις δύο ται-νίες, είναι σπουδαίο να βλέπεις τον κόπολαστο ντοκιμαντέρ για τα γυρίσματα τουΑποκάλυψη Τώρα να λέει «δεν κάναμε έναφιλμ για το Βιετνάμ, είμαστε στο Βιετνάμ».Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος άλλος

τρόπος να κάνεις μια ταινία εκτός από τονα είσαι εκεί.

Υπήρξαν στιγμές που ήθελες να εμπλα-κείς, να διαλέξεις πλευρά, να ξεκαθαρί-σεις την άποψη σου;στην πραγματικότητα, δεν ένιωθα ότι υπήρ-χαν δύο αντίθετες πλευρές. απεναντίας, θαέλεγα ότι ήταν αυτή ακριβώς η αίσθηση πουμε έκανε να θελήσω να κινηματογραφήσωτο τι συνέβαινε. την πρώτη φορά που θέ-λησα να κάνω αίτηση για χρηματοδότησητου φιλμ μου, το περιέγραψα σαν ερωτικήιστορία. μια μητέρα και μια κόρη που αγα-πούν η μια την άλλη, αλλά μετά από τόσαχρόνια συμβίωσης, οι συνεχείς καβγάδεςέχουν δοκιμάσει τη σχέση τους. καθώς ηοικογενειά τους διαλύεται, ήθελα να κάνωαυτό τον αδιάσπαστο δεσμό ακόμη πιοπροφανή στις δυο τους. αυτή ήταν ηπλευρά που διάλεξα και ήμουν σίγουροςότι αυτή η πλευρά θα νικήσει μέσα από τογύρισμα αυτής της ταινίας.

Ξεκίνησες τα γυρίσματα αρκετά χρόνιαπριν. Πριν ακόμη αποφασίσεις ότι όντως«γυρίζεις μια ταινία». Πότε αυτή η ταινίαπαρουσιάστηκε μπροστά σου; Όντως δεν ξεκίνησα με στόχο να κάνω μιαταινία. ενας φίλος μού δάνεισε μια κάμερακαι ξεκίνησα να κινηματογραφώ. μια μέραη γιαγιά μου εμφανίστηκε στο μπαλκόνι καιμου είπε: «Ιγνάσιο, πρέπει να τραβήξειςαυτά τα λουλούδια». αυτή είναι η πρώτη

σκηνή του φιλμ, η πρώτη φορά που ένιωσαότι θα βγει κάτι από αυτό το υλικό, αν κιακόμη δεν ξέρω τι είναι αυτό που βγήκε.Πέρασαν πέντε χρόνια από εκείνη τηνπρώτη σκηνή μέχρι τη στιγμή που ξεκίνησανα γυρίζω υλικό ξανά, και μέσα σε έναχρόνο είχα 240 ώρες υλικού. Ηξερα ότι ησχέση της μητέρας μου με τη γιαγιά μουήταν κάτι που ήθελα να αφηγηθώ, αλλάόταν εμφανίστηκε ο άντρας με τον οποίο ημητέρα μου ήθελε να συζήσει, η ιστορίαάρχισε να παίρνει σχήμα.

Ποια ήταν αντίδραση της μητέρας καιτης γιαγιάς σου όταν είδαν την ταινία;

Η γιαγιά μου την είδε μόνο μια φορά και ηαλήθεια είναι ότι έτρεμα την ώρα και τηστιγμή. Ηταν 95 ετών τότε και όταν τελεί-ωσε η προβολή, μου είπε: «Γιατί ανησυχού-σες; Πώς θα μπορούσα να νιώσω πληγω-μένη από την ταινία; Δείχνει την αλήθεια,οπότε γιατί να προσβληθώ;» και στη συ-νέχεια ξεκίνησε να με ρωτά για τεχνικά θέ-ματα, για τη σκηνοθεσία και το μοντάζ. Ημητέρα μου, από την άλλη, χρειάστηκε ναδει το φιλμ αρκετές φορές για να πάρει τιςαποστάσεις της. μέχρι που μου ειπε κά-ποια μέρα: «Δεν είναι ο εαυτός μου στησκηνή, είναι ένας άλλος χαρακτήρας πουέχει μπει μέσα μου».

οικογενειΑκη Υποθεση

τΑ λοΥλοΥδιΑ τησ οικογενειΑσ ΜοΥXουάν Ιγνάσιο Φερνάντες Χόπε

ΦωτιΑ στο ΑιΜΑΝτίλαν Μόχαν Γκρέι

ΦωτιΑ στο ΑιΜΑΝτίλαν Μόχαν Γκρέι

ΦΑρΜΑκΑ γιΑ ολοΥσΦΑρΜΑκΑ γιΑ ολοΥσ

Page 8: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

8 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Page 9: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

9 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

ΑνθρωπινΑ ΔΙκαΙΩματαΈνας νέου τύπου ακτιβισμός αναζητεί τα όριά του στα κατεχόμενα της Παλαιστίνης. Οι πολίτες αντιτάσσονται απολύτως στη βία.Αμύνονται με την πληροφορία: βιντεοσκοπώντας τους Ισραηλινούς και τις επεμβάσεις τους. Συνέντευξη στην Αγγελική Πέτρου.

οι κΑΜερεσεινΑι τΑ οπλΑ τοΥσ

η γη τοΥ ΑΥριο – πωσ ΑποΦΑσισΑΜε νΑ γκρεΜισοΥΜε το ΑορΑτο τειχοσ

Αντρέα Πάκο Μαριάνι, Νικόλα Ζαμπέλι

σ’ ένα χωριό της Παλαιστίνης πουβρίσκεται υπό διαρκή απειλήεκκένωσης από το 1999, εφαρμόζεταιένα πείραμα ζωτικής σημασίας: μια«επιτροπή λαϊκής αντίστασης» στηνοποία συμμετέχουν χωρικοί από ταγύρω βουνά και ισραηλινοί ακτιβιστές,υπερασπίζεται την ειρήνη καιυποστηρίζει ότι η καλύτερη επίθεσηστις δυνάμεις κατοχής είναι η άρνησητου φαύλου κύκλου της βίας.

Πώς μάθατε για το συγκεκριμένο χωριόκαι ποιες ήταν οι πρώτες εμπειρίες σας;μας κάλεσαν να επισκεφτούμε το χωριό κά-ποιοι Ιταλοί εθελοντές που στηρίζουν την ει-ρηνική αντίσταση στην Παλαιστίνη εδώ καιχρόνια (στην γνωστή επιχείρηση «Περιστέρι»)και προσκλήθηκαν να ζήσουν στο ατ-τουάνιαφού αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Γάζαλόγω του πολέμου το 2002. Ήταν η πρώτημας φορά στο Ισραήλ, στην Παλαιστίνη καιστις κατεχόμενες περιοχές. Η εμπειρία ήτανσοκαριστική. Νιώθαμε την ένταση παντού. Ηπραγματικότητα ενός χωριού όπως το ατ-τουάνι που βρίσκεται σε μια απο τις φτωχό-τερες γειτονιές της Δυτικής Όχθης (της λο-

φώδους περιοχής νοτίως της Χεβρώνας) έγινεσύντομα το τέλειο παράδειγμα της στρατη-γικής επεκτατισμού των Ισραηλινών κατά τηςΠαλαιστίνης και των Παλαιστινίων. Η βία πουχρησιμοποιείται σε αυτή τη στρατηγική είναιμια προσπάθεια να απωθήσουν τους κατοί-κους του χωριού από τα κατεχόμενα, χρησι-μοποιώντας την ίδια βία: οι έποικοι καίνε ταχωράφια, σκοτώνουν ζώα και οι στρατιωτικέςαρχές υποστηρίζουν φυσικά την πλευρά τωνΙσραηλινών και είναι μέρος της κατοχής τηςπεριοχής. ο οικισμός μαόν έχει χτιστεί 100μέτρα μακριά από το χωριό και κόβει τοδρόμο ανάμεσα στο ατ-τουάνι και στα άλλαχωριά της περιοχής, απ’ όπου συνήθως περ-νούν με τα πόδια τα παιδιά πηγαίνοντας σχο-λείο. Για να τους αφήσουν να περάσουν χωρίςνα τους χτυπήσουν οι έποικοι (όπως συμβαί-νει συχνά), ο στρατός έχει υποχρεωθεί, λόγωδιεθνών πιέσεων, να συνοδεύει τα παιδιά. οιχωρικοί αποφάσισαν να μη χρησιμοποιούνβία εναντίον τους, γιατί ξέρουν ότι τα αντί-ποινα θα είναι τρομερά. αυτό είναι κάτι πουθέλουν και πρέπει να συνεχίσουν με την «ει-ρηνική» τακτική και την υποστήριξη πολλώνεθελοντών (οι οποίοι, δίνοντας κάμερες στουςχωρικούς, βιντεοσκοπούν την κατάσταση),όπως επίσης και με τη βοήθεια των Ισραηλι-νών ακτιβιστών για την ειρήνη. σίγουρα, χω-

ρίς τις κάμερες, δεν θα μπορούσε να απο-δειχθεί αυτό, και τότε θα δικαιωνόταν η στρα-τηγική των δυνάμεων κατοχής, με τη δικαιο-λογία πως οι Παλαιστινίοι συνεχίζουν ναασκούν βία. τελικά η μόνη λύση είναι η απο-φυγή της άσκησης βίας.

Συνεχίζουν οι κάτοικοι του χωριού να χρη-σιμοποιούν κάμερες για να κινηματογρα-φήσουν την κακοποίηση; Πιστεύετε ότι ηπροσέγγισή τους ήταν επιτυχημένη;Ναι, οι κάτοικοι του χωριού συνεχίζουν να εί-ναι κατά της βίας και η στρατηγική τους πα-ραμένει η ίδια. το Ισραήλ τούς απειλεί συνέ-χεια να εκκενώσουν την περιοχή και εκείνοικάθε φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο συγκεν-τρώνονται όλοι μαζί και καλούν ακτιβιστέςυπέρ της ειρήνης, καθώς και εθελοντές απόδιεθνείς οργανισμούς για να καταγράψουν τηνειρηνική και μαζική τους διαμαρτυρία. το ίδιοσυμβαίνει και σε άλλα χωριά στη Δυτική Όχθη,όπως στο μπιλίν και στο Ναμπί σαλέχ. Ηχρήση της βιντεοκάμερας είναι στρατηγικήςσημασίας γι’ αυτούς, γιατί αποτελεί το μονα-δικό τους «όπλο» με το οποίο μπορούν ναυπερασπιστούν τον εαυτό τους αλλά και νααποδείξουν στον κόσμο την αδικία που υφί-στανται. κατά τη γνώμη μας, η στρατηγικήτους είναι πολύπλοκη, και δεν μπορεί να απο-

δοθεί επιτυχώς, κατά τα δυτικά πρότυπα, ως«μη βίαιη». Πιο σωστό είναι να μιλάμε για μιαπολύπλοκη στρατηγική που επιτρέπει και στιςδύο πλευρές να συναντηθούν. Η μη βίαιηδράση των κατοίκων δεν θα ήταν επιτυχημένηχωρίς την υποστήριξη αρκετών Ισραηλινών,γεγονός που αποδεικνύει ότι οι συγκρούσειςθα τελείωναν εάν η ισραηλινή κυβέρνηση άλ-λαζε την πολιτική της. Η ηθική δύναμη τωνΠαλαιστινίων αποδεικνύει ακόμα ότι οι άν-θρωποι δεν χάνουν την αξιοπρέπεια και τηντιμή τους, ακόμα και όταν επικρατούν οι πιοεξευτελιστικές και ταπεινωτικές συνθήκες.

Πώς είναι η κατάσταση σήμερα στο χωριό;Η κατάσταση στο χωριό είναι η ίδια: με απει-λές προς τους κατοίκους για να το εγκαταλεί-ψουν, συχνά εισβάλλουν Ισραηλινοί στρατιώ-τες με τη δικαιολογία της έρευνας καισυλλαμβάνουν ορισμένους – ή απλώς προ-καλούν. συχνά, οι βοσκοί δέχονται επιθέσειςστα βοσκοτόπια, μερικές φορές και κατά τηδιάρκεια της νύχτας. τους τελευταίους μήνεςη κατάσταση ήταν πολύ εκρηκτική, γιατί ένααπό τα χωριά νομάδων στην έρημο κατα-στράφηκε. αυτό όμως δεν στάθηκε αιτία γιανα εγκαταλείψουν την προσπάθεια. εάν αν-τισταθούν βίαια στην κατοχή, δεν θα έχουνάλλη επιλογή για να επιβιώσουν.

Page 10: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

10 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

οψεισ tοΥ κοσμοΥΤι βλέπει ένας ξένος όταν αποφασίσει να διεισδύσει σε ένα μουσείο της Θεσσαλονίκης που δεν εξαίρει την κυρίαρχη, βυζαντινήταυτότητα της πόλης. Πώς η μετατροπή σε οίκο του Θεού ενός, έως πρόσφατα, οίκου ανοχής, γεννά μια διασκεδαστική ιστορία;Και τι ρόλο παίζει η μουσική στη ζώσα κουλτούρα της Δυτικής Αφρικής; Ο πραγματικός πλούτος είναι στους πολιτισμούς.

γκριοΦόλκερ Γκέτσε

θεματοφύλακας των επικώνιστοριών της Δυτικής αφρικής, οσενεγαλέζος τραγουδοποιός και«γκριό», αμπλαγέ σισοκό έρχεταιαντιμέτωπος μ’ έναν ψυχρό κόσμοπου επιβάλλει ραγδαίες αλλαγέςστις αρχαίες παραδόσεις. το Γκριό,ένα ντοκιμαντέρ ενός σκηνοθέτηπου είναι και παγκοσμίωςδιάσημος τρομπετίστας,αποκαλύπτει την ομορφιά τουπαρελθόντος και της παράδοσηςτης Δυτικής αφρικής καιδιαπιστώνει πως μπορεί ναεπίκεινται κάποιες επαναστατικέςαλλαγές που θα μπορούσαν ναμεταβάλουν καθοριστικά τοπολιτισμικό τοπίο της περιοχής.

συνέντευξη στoν Γιώργο Κρασσακόπουλο

Υπάρχει μια βαθιά πνευματική πλευράστην παράδοση των Γκριό: είναι κάτιπολύ παραπάνω από απλοί μουσικοί.Υπάρχει θέση γι αυτούς σε μια Αφρική

που αλλάζει ραγδαία;Η λέξη «γκριό» είναι ένας όρος που δημι-ουργήθηκε κατά τη διάρκεια της αποικιο-κρατίας. Η πρωτότυπη λέξη για τους αν-θρώπους αυτούς διαφέρει από χώρα σεχώρα, αλλά ο ρόλος τους είναι λίγο-πολύκοινός. σε κοινωνίες που δεν έχουν γραπτήγλώσσα, οι γκριό είναι αυτοί που αναλαμ-βάνουν να αφηγηθούν την ιστορία ενόςέθνους ή μιας οικογένειας, και διδάσκουντους ανθρώπους τον τρόπο που θα πρέπεινα συμπεριφέρονται και τους ρόλους τους.κάθε οικογένεια είναι άμεσα συνδεδεμένημε έναν γκριό, καθώς αυτός γνωρίζει όλητην ιστορία της και γίνεται αίφνης πρό-σωπο σεβασμού. Ωστόσο, οι νεότερες γε-νιές συχνά γυρίζουν την πλάτη τους στηνπαράδοση και τότε οι γκριό αναγκάζονταινα τραγουδούν σε ξενοδοχεία για τους του-ρίστες προκειμένου να επιβιώσουν. αλλάη αλήθεια είναι πως οι μεγαλύτερες προ-κλήσεις που αντιμετωπίζουν έχουν να κά-νουν με τον καινούργιο κόσμο της παγκο-σμιοποίησης και την οικονομική πίεση πουαυτός φέρνει.

Είστε μουσικός και ο ίδιος, κι ίσως είναιεύκολο να καταλάβει κανείς τους λό-

γους για τους οποίους το θέμα σάς εν-διέφερε. Αλλά πόσο επηρέασε τοντρόπο με τον οποίο αφηγηθήκατε τηνιστορία;Ως μουσικός βρίσκω πολλές ομοιότητεςανάμεσα στην αφρική και στην κουλ-τουρα των μαύρων στην αμερική. Ωςμουσικός που αρέσκεται στους αυτοσχε-διασμούς, δεν μου ήταν δύσκολο ν’ ανα-καλύψω τις παράλληλες γραμμές ανά-μεσα στην παράδοση των σπιρίτουαλς,της ρυθμ εν μπλουζ και της τζαζ με τηναφρικάνικη μουσική. μια τέτοια μουσικήπαράδοση, που πηγαίνει πίσω χιλιάδεςχρόνια και που ακόμη και σήμερα είναιζωντανή, μοιάζει καθοριστικής σημασίαςγια την πολιτιστική κληρονομιά του πλα-νήτη μας. το να την καταγράψουμε καινα τη διατηρήσουμε αποτελεί ένα καθή-κον υψίστης σημασίας. και το γεγονός ότιείμαι μουσικός μού έδωσε την ευκαιρίανα προσεγγίσω τους ανθρώπους που κα-ταγράφω, όχι σαν δημοσιογράφος ή ερευ-νητής, αλλά ως ένας από αυτούς: έναςμουσικός και φίλος. και είναι μια σχέσηπου χτίστηκε μέσα από χρόνια συνεργα-σίας. Ήξεραν ότι δεν είμαι εκεί για να γυ-ρίσω ένα φιλμ και να φύγω, κι αυτό βοή-

θησε την σχέση μας να πάει πιο βαθιά.επίσης, το ότι είμαι μουσικός οδήγησε καιτις σκηνοθετικές και αφηγηματικές επι-λογές μου, επηρέασε όλον τον τρόπο μετον οποίο δόμησα την ταινία – πάνω στημουσική.

Κάνοντας μια ταινία για την Αφρική καιτη μουσική της παράδοση, είναι συχνάεύκολο να παρασυρθείς σε εικόνες«τουριστικές», σε διδακτικά μηνύματα.Πώς αποφύγατε κάτι τέτοιο; Έχει να κάνει με τη βαθιά γνώση των πραγ-μάτων για τα οποία μιλούσα, τις δικές μουευαισθησίες καθώς και την έρευνα πουπροηγήθηκε προτού ξεκινήσω τα γυρί-σματα. επίσης, οφείλω εδώ να τονίσω τηνσημασία όλων των τεχνικών και των μελώντης ομάδας, όλοι τους εξαιρετικοί στον το-μέα τους και έμπειροι ντοκιμαντερίστες.Έχει επίσης να κάνει με το γεγονός ότι είχατην ευκαιρία να επισκεφτώ τη Δυτικήαφρική για μεγάλες περιόδους και πολλέςφορές, από το 1995 μέχρι σήμερα, γεγονόςπου με βοήθησε να τη γνωρίσω καλύτερακαι να «απομυθοποιήσω» αυτό που περι-γράφεις, σχετικά με την τουριστική τηςπλευρά.

η Ζωη τοΥσεινΑι η ΜοΥσικη

Page 11: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

11 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Είχατε εικόνα της πόλης πριν την επισκε-φτείτε; Σε ποια εικόνα για την ταυτότητάτης καταλήξατε;αν και είμαι ο σκηνοθέτης της ταινίας, δού-λεψα μαζί με έναν πολύτιμο φίλο, τον Ζερόμσεσίλ οφρέ, που έγραψε το σενάριο καιέκανε την ιστορική έρευνα. Δεν ήξερα καιπολλά πράγματα για τη θεσσαλονίκη και ηπρώτη μου εξερεύνηση του μουσείου έγινεμέσω της σελίδας του στο διαδίκτυο. Όταντην επισκέφθηκα, σχημάτισα την εντύπωσημιας πόλης φωτογενούς, κινηματογραφικής,πολύβουης, όπου όλες οι ιστορικές περίοδοισυναντιούνται. θαρρεί κανείς ότι όλες οι ση-μαντικές εποχές έχουν αφήσει τα απομει-νάρια τους. μοιάζει τα κομμάτια που είναιθαμμένα να παλεύουν να ξαναβγούν στηνεπιφάνεια, εδώ κι εκεί. Δεν ξέρω πια αν το

μοντέρνο κομμάτι της πόλης εισέβαλε στοαρχαίο ή αν οι αρχαιολογικοί χώροι την ξα-νακατέκτησαν. το αρχαιολογικό μουσείο καιμια μαγική θήκη που εκτίθεται σε αυτό είναιθαύματα μέσα σε θαύματα και μπορεί ναπροωθήσει μια ανάγνωση της Ιστορίας μέσααπό μικρές αφηγήσεις. μετά την πρώτη μουεπίσκεψη, καταλάβαμε πως είχαμε αναλάβειμια μεγάλη ευθύνη, όχι μόνο για να μην προ-δώσουμε την ιστορία του, αλλά επίσης καιγια να επιδείξουμε τι πρέπει να προσέξει κα-νείς πέρα απ’ τις προθήκες.

Έχετε γυρίσει πολλές ταινίες που είναικοντά στο είδος του ταξιδιωτικού ντοκι-μαντέρ. Υπάρχει κάποια γενική αρχή πουακολουθείτε όταν κινηματογραφείτε ένανέο μέρος άγνωστο σε σας;

Υπάρχουν πολλά σημαντικά κριτήρια πουφροντίζω να εφαρμόζω, αλλά αφορούν πε-ρισσότερο ένα γενικό πνεύμα, δεν υπόκειν-ται σε κάποιο κανόνα ή φόρμουλα. τα πιοεύκολα από αυτά; Να μην ξεχνάς ποτέ ναπροσπαθείς να πεις μια ιστορία, ανεξαρτή-τως του αν αυτή είναι μικρή ή μεγάλη, απλήή σύνθετη. Να κάνεις τις τοποθεσίες να μοι-άζουν μεγαλύτερες, με την παρατήρηση, τησωστή θέση της κάμερας, τις κινήσεις τουεξοπλισμού, την επιλογή της εστίασης. Νασκέφτεσαι το μοντάζ, το ντεκουπάζ πουπρέπει να εφαρμοστεί για να ζωντανέψει τοτελικό αποτέλεσμα. Να σέβεσαι τα πρό-σωπα, τους μάρτυρες, τους οικοδεσπότες.Να προσπαθείς να είσαι εφευρετικός, να τε-λειώνεις μια μέρα γυρισμάτων με μια απρό-σμενη ιδέα.

Ποια είναι η γνώμη σας για τις ταινίες πουγυρίζονται με σκοπό να προβάλλονταιαποκλειστικά σε περιβάλλον μουσείου ήσε άλλους εκθεσιακούς χώρους; Σε ποιοβαθμό επηρεάζει την παραγωγή της εκά-στοτε ταινίας σας το μέσο στο οποίο θαπροβληθεί τελικά;τα πρότζεκτ που σχεδιάζονται για να προ-

βληθούν αποκλειστικά σε περιβάλλονμουσείου, όσο κι αν τα σέβομαι προφανώς,είναι είτε κάπως αφελή είτε κάπως διανο-ουμενίστικα. Νομίζω ότι οφείλουν να κο-μίζουν ένα στοιχείο «θεαματικό», να έχουνένα συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως για πα-ράδειγμα αν δοκιμάζουν τις νέες τεχνικέςδιευρυμένης πραγματικότητας. οφείλουννα συνεισφέρουν στην έρευνα του κλάδουτης μουσειολογίας, και να προχωρούνπέρα από το έκθεμα. Να κάνουν το μου-σείο μια ζωντανή τέχνη. και ναι, τελικά εί-ναι πολύ σημαντικό να έχεις στο νου τομέσο για το οποίο προορίζεται η ταινία,όταν ακόμα είναι στο στάδιο του post-pro-duction, είναι για κάποια τηλεοπτική σειρά,για κάποιο ίδρυμα; αυτοί είναι οι πελάτες,οι σπόνσορες, οι εντολοδόχοι, και στιςπροδιαγραφές που ζητούν θα πρέπει ναανταποκρίνεται το τελικό αποτέλεσμα.Ωστόσο , ακούγοντάς τους και μαζί πραγ-ματοποιώντας αυτό που ξέρει κανείς νακάνει καλύτερα, φτάνει πάντα στο επιθυ-μητό αποτέλεσμα και είναι περήφανος γι’αυτό. Άλλωστε, όταν σου αναθέτει κανείςκάτι, το κάνει για συγκεκριμένους λόγουςπου θέλει να δει στην τελική εικόνα.

το ΑρχΑιολογικο ΜοΥσειο τησ θεσσΑλονικησ

Ξαβιέ Λεφέβρ

Πώς ανακαλύψατε την ιστορία του μέ-ρους αυτού που προσεγγίσατε; Ποιεςήταν οι πρώτες σας σκέψεις; Διάβασα ένα ρεπορτάζ στην εφημερίδα γιαένα πορνείο που είναι τώρα τόπος για προ-σευχή. «οι γείτονες είχαν αγανακτήσει απότο θόρυβο κι αποφάσισαν να μετατρέψουναυτόν τον οίκο ανοχής σε οίκο του θεού»,

έγραφε το κείμενο. ο κόσμος των μπαρ καιτων πορνείων ανήκει στους άνδρες. Ως γυ-ναίκες, είμαστε αναγκασμένες να τα παρα-τηρούμε από απόσταση. Προσπάθησα νααφηγηθώ από την οπτική μιας γυναίκας τηνίδια ιστορία, την τόσο συνηθισμένη στον«μάτσο», συντηρητικό ανδρικό τρόπο σκέ-ψης, κάνοντας ένα σχόλιο και αποκαλύπτον-

τας την υποκρισία της λεγόμενης «καλής»κοινωνίας.

Η έρευνά σας κράτησε ένα χρόνο. Τι σαςέκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση αυτό τοδιάστημα; Υπήρχε ένας μεγάλος κίνδυνος να γίνει μιαταινία ανεκδοτολογικού χαρακτήρα, μιαπου όλοι οι άνθρωποι οι οποίοι εμφανί-ζονται σε αυτή εμπίπτουν σε κάποιο υπάρ-χον στερεότυπο και θα μπορούσαν να τους«φορεθούν» πολλά κλισέ. Γι’ αυτό πέρασαέναν ολόκληρο χρόνο μαζί τους, για να κα-ταφέρω να τους γνωρίσω και να κατα-νοήσω τα βαθύτερα αίτια για τις συνθήκεςζωής τους. Η πρόθεσή μου ήταν να θίξωτα βαθύτερα κίνητρα για αυτή τη μάχη, πα-ρουσιάζοντας τη δική μου εκδοχή της ιστο-ρίας και προσπαθώντας να αναδείξω τηφωτεινή πλευρά κάθε χαρακτήρα. Για μέναδεν είναι μια ιστορία για τους καλούς ή γιατους κακούς ανθρώπους, αλλά περισσό-τερο για μια ευκαιρία να σκεφτούμε ζητή-ματα που μας προκαλούν, ως κοινωνία.Πρόκειται για μια ταινία για τις προκατα-λήψεις. Για το πώς μπορούν να αλλάξουνοι προκαταλήψεις, αν και στην πραγματι-

κότητα τίποτα δεν έχει αλλάξει πραγματικά.είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. οιάνθρωποι συμπεριφέρονταν έτσι για πολύκαιρό. και η καρδιά του ζητήματος είναιότι όλοι οι χαρακτήρες αναζητούν το ίδιοπράγμα: το να αγαπηθούν. μπορούμε λοι-πόν να ταυτιστούμε με τους χαρακτήρεςκαι τις αγωνίες τους. εκεί βρίσκεται η οι-κουμενικότητα της ιστορίας.

Η ταινία παίζει με τα όρια πραγματικό-τητας και μυθοπλασίας. Πώς καθοδηγή-σατε τους ανθρώπους της Μπέλα Βίστα; μετά από έναν χρόνο είχαμε αναπτύξει εμ-πιστοσύνη. Πήρα την απόφαση να εισα-γάγω τεχνικές συνηθισμένες στο φιξιόν αρ-γότερα. κι αυτό γιατί έβλεπα πως ένιωθανπιο άνετα παίζοντας έναν ρόλο, ακόμα κιαν αυτός είναι ο εαυτός τους, παρά με μιακάμερα στο κατόπι τους. είναι όλοι «ηθο-ποιοί» στην καθημερινή ζωή τους, φορούνμάσκα. στις σκηνές όπου αναπαριστούνπιο προσωπικές τους στιγμές, ήξερα ήδητι είχε γίνει στην πραγματική ζωή, αλλά ρω-τούσα σαν να ήταν η πρώτη φορά πουάκουγα για την ιστορία. και, κατά κάποιοτρόπο έτσι ένιωθα.

η ΜπελΑ ΒιστΑΑλίσια Κάνο

Μπέλα Βίστα σημαίνει και «ωραία θέα». Πράγματι, είναι πρωτόγνωρη η θέαενός κτιρίου σε ένα χωριό της ουρουγουάης που παλιά στέγαζε μιαποδοσφαιρική ομάδα, αργότερα έναν οίκο ανοχής και τελικά έγινε καθολικόξωκλήσι. Ένα ευφάνταστο ντοκιμαντέρ που δείχνει αυτό που πολλά άλλακρύβουν: ότι «αντικειμενική» καταγραφή της πραγματικότητας δεν υπάρχει.

συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

ΠλαθοΝτασ ενΑ ρολο

μπορεί η θεσσαλονίκη να είναι περισσότερο γνωστή για τα βυζαντινά τηςμνημεία, αλλά δεν είναι μικρός και ο αρχαιολογικός πλούτος της πόλης. Η κάμερα ενός Γάλλου σκηνοθέτη που περιηγείται στους χώρους ενόςμουσείου με εκθέματα από την προϊστορική ακόμα εποχή, είναι το βλέμμαενός επισκέπτη που δεν ψάχνει για εκμαγεία.

συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

περι τΑΥτοτητοσ

Page 12: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

12 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

ενα ντοκιμαντέρ για το περιβάλλονμε την υφή ενός ποιήματος, για έναφράγμα στο νοτιοδυτικό Ιράν, πουκάλυψε με νερό περισσότερα από 50στρέμματα δασικής έκτασης, και γιαέναν άντρα που ζει με τα φαντάσματατου χωριού του και μπορεί νααφουγκράζεται τα δέντρα.

συνέντευξη στον Γιώργο Κρασσακόπουλο

Ποια ήταν η αφετηρία της ταινίας; Τοπεριβαλλοντικό θέμα για το οποίο μιλάή η προσωπικότητα του ήρωά σου; οι ταινίες μου είναι πάντα ανθρωποκεν-τρικές. οι άνθρωποι είναι αυτοί που μαςβοηθούν να κατανοήσουμε το μέγεθος

του προβλήματος, την υπερβολή τηςβιομηχανικής προόδου, την ταυτότηταπου χάνεται. μέσα από τον διάλογο με-ταξύ του ανθρώπου και του περιβάλλον-τος, των πληγών που έχει δεχτεί, μπορείςνα αντιληφθείς το εύρος της καταστρο-φής.

Προσεγγίζεις με διάθεση ποιητική κάτιπου μοιάζει πολύ σκληρό και τελεσί-δικο. Πώς προέκυψε το ύφος του φιλμ;αυτό που δοκιμάζω να κάνω είναι μια ποι-ητική προσέγγιση της φύσης μέσα απόστοιχεία που προέκυψαν από μια επιμελήέρευνα, αλλά και μέσα από έναν χαρα-κτήρα που, σαν τον αλέξη Ζορμπά τουκαζαντζάκη, αποκτά μια μεταφυσική, ποι-ητική διάσταση. Όμως αυτή η διάσταση

του φιλμ δεν υποβαθμίζει τη σημασία τωνστοιχείων, ακόμη κι αν στον δικό μουτρόπο να βλέπω το σινεμά ο τρόπος μετον οποίο αφηγείσαι μια ταινία έχει πάντασημασία: η δομή και το ύφος είναι πράγ-ματα που έχουν εξίσου σημαντική επί-δραση όσο και τα γεγονότα. στο φιλμ δενείναι μόνο τα δέντρα που χάνονται κάτωαπό το νερό ή στις φωτιές των καρβου-νιάρηδων. Χάνεται μαζί και η σχέση μαςμε το τοπίο, η σύνδεσή μας με τις ανα-μνήσεις μας. ελπίζω ότι σκέψεις σαν αυ-τές θα έρθουν στο μυαλό των θεατώνβλέποντας την ταινία. αλλά δεν είναιπράγματα που θέλω να τους επιβάλλω.Δεν πιστεύω στην καθοδήγηση του κοι-νού. ο ρόλος μου είναι απλώς να δείχνωκαι να αφήνω τους θεατές να βγάζουν τα

δικά τους συμπεράσματα. Δεν με ενδια-φέρει να εξηγώ το έργο μου περαιτέρω.

Πώς αντιμετωπίστηκε το φιλμ σας στοΙράν; Πόσο ευαισθητοποίησε το κοινόπάνω στις συνέπειες της αλόγιστης κα-τασκευής φραγμάτων; Δυστυχώς όχι με τον καλύτερο τρόπο. οιεπίσημες φωνές ήταν αρνητικές απέναντιστην ταινία, έφτασαν ώς το σημείο να μεκατηγορήσουν ότι τα στοιχεία που παρου-σιάζω για τα υδροηλεκτρικά φράγματα καιτις επιπτώσεις τους είναι ψευδή. αλλάυπήρξαν και άνθρωποι που πείστηκαν απότην αλήθεια του σε προβολές που έγινανιδιωτικά ή σε πανεπιστήμια, ή στις περιο-χές που η ταινία μου αφορά άμεσα. αλλάη πλειονότητα, δυστυχώς, υπήρξε εχθρική.

η ΜΑνΑ ΜοΥ η ΒελΑνιδιΑΜαχμούντ Ραχμανί

κοινωνιΑ καΙ ΠεΡΙΒαλλοΝ

το δεντρο ποΥ πληγωνΑΜε

Page 13: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

13

Η ΔΥΝΑΜΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΘΡOΝΟ [1]Κέρστι Γκρούντιτς6 Έργα και ημέρες του Βίνσεντ Πάτερσον, στενού συ-

νεργάτη πολλών μεγάλων σταρ της μουσικής. 6 Υπήρξε ο χορογράφος του βιντεοκλίπ του τραγου-

διού «Smooth Criminal» του μάικλ τζάκσον και πολ-λών ακόμα του ίδιου καλλιτέχνη.

6 Η αξέχαστη εμφάνιση της Madonna ως μαρία αν-τουανέτα στο τραγούδι «Vogue» στα βραβεία τουMtV το 1990 οφείλεται ολοκληρωτικά σ’ αυτόν.

6 ο Πάτερσον ήταν ο σκηνοθέτης, σεναριογράφοςκαι χορογράφος της φαντασμαγορικής παράστα-σης «ViVA eLViS!» με το τσίρκο του Ήλιου, στο λαςΒέγκας το 2012.

6 οι ταινίες Χορεύοντας στο σκοτάδι, Hook, Το κλουβίμε τις τρελές, Closer, Εβίτα είναι μερικές μόνο απόαυτές που έχει στο ενεργητικό του ως χορογράφου.

6 Η σκηνοθέτρια Kersti Grunditz ξεκίνησε την καριέρατης ως χορεύτρια και χορογράφος.

DON’T STOP BELIEVIN’: ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΤΟΥΣ JOURNEY [2]Ραμόνα Ντίαζ6 Η απίστευτη ιστορία ενός άνδρα που έγινε εν μία

νυκτί φρόντμαν ενός μεγάλου συγκροτήματος 6 Πολύ πριν τους Journey, το 1994, και ενώ συμμετείχε

σε διάφορα συγκροτήματα, ο αρνέλ Πινέδα αντι-μετώπισε σοβαρά προβλήματα υγείας που είχανεπιπτώσεις στη φωνή του. Έπειτα από ανάρρωση 6μηνών, ο αρνέλ μπόρεσε σταδιακά να ξανατραγου-δήσει.

6 Όταν επικοινώνησε για πρώτη φορά ο Νιλ σον μετον αρνέλ μέσω μέιλ, ο αρνέλ νόμιζε ότι πρόκειταιγια μια καλοστημένη φάρσα. του ζήτησε να μιλή-σουν με κάμερα ώστε να βεβαιωθεί ότι είναι όντωςαυτός!

6 με το θάνατο της μητέρας του, η οικογένεια αντι-μετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. συγγε-νείς ανέλαβαν τη φροντίδα των 3 μικρότερων αδελ-φών του, ενώ ο αρνέλ, 12 ετών τότε, αναγκάστηκενα μείνει στους δρόμους Όταν ήταν μικρός ήθελενα γίνει μηχανικός!

6 ανάμεσα στα πράγματα που δεν αποχωρίζεται ποτέείναι και τα αγαπημένα του παπούτσια Ντοκ μάρ-τενς.

6 Η σκηνοθέτρια είναι παλιά γνώριμη του Φεστιβάλ,μιας και η ταινία της Ιμέλντα προβλήθηκε το 2004,στο 6ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ θεσσαλονίκης.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΜΟΥΡΙΑΣ [3]Σούζαν Μόργκαν Κούπερ 6 μια δυνατή, συγκινητική ιστορία ενηλικίωσης, της

κόρης ενός υψηλόβαθμου κυβερνητικού αξιωμα-τούχου και της μάχης που έδωσε η οικογένειά τηςγια να επιβιώσει στην κίνα της Πολιτιστικής επανά-στασης (1966-1976).

6 το φιλμ της σούζαν μόργκαν κούπερ είναι βασι-σμένο στο βιβλίο της τζιαν Πινγκ (Το παιδί της μου-ριάς: Αναμνήσεις απ’ την Κίνα), την οποία ακολουθείστην αμερική σήμερα και στη σχέση της με τηναμερικανίδα κόρη της.

6 το φιλμ περιλαμβάνει αρχειακό υλικό και σπάνιεςφωτογραφίες που τράβηξαν στρατιώτες του κόκ-κινου στρατού. Πολλές από αυτές βλέπουν γιαπρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.

6 την αφήγηση στο φιλμ ανέλαβε η Ζακλίν μπισέ,ενώ τη μουσική υπογράφει ο γιος του κλιντΙστγουντ και αναγνωρισμένος μουσικός της τζαζ,κάιλ Ίστγουντ.

INTERSEXION [4]Γκραντ Λαχούντ6 κάθε γονιός αναρωτιέται: «θα είναι αγόρι ή κορίτσι;»

τι συμβαίνει όμως όταν οι γιατροί δεν μπορούν ναδώσουν μια απάντηση; Ένα στα δύο χιλιάδες μωράγεννιούνται μεσόφυλα, με γεννητικά όργανα τόσοεπαμφοτερίζοντα, που είναι δύσκολο να καταλήξεικανείς για το φύλο τους. το φιλμ του Γκραντ λα-χούντ ακολουθεί τον/την μάνι μπρους μίτσελ κα-θώς ταξιδεύει στον κόσμο και συναντά άλλους αν-θρώπους σαν αυτόν/ήν.

6 ο Γκραντ λαχούντ είναι ένας από τους πιο πολυ-σχιδείς σκηνοθέτες της Νέας Ζηλανδίας, έχοντας

γυρίσει εκτός από ντοκιμαντέρ, ταινίας μυθοπλα-σίας και μικρού μήκους. μία από αυτές, το LemmingAid, έφτασε μέχρι τις κάννες, όπου και κέρδισε τοΒραβείο της επιτροπής.

6 ο ίδιος παραδέχεται ότι γνώριζε ελάχιστα πράγματαγια τους μεσόφυλους ανθρώπους προτού ξεκινήσεινα γυρίζει αυτό το ντοκιμαντέρ. επέλεξε τον πρώτοδημόσια δηλωμένο μεσόφυλο της Νέας Ζηλανδίαςγια κεντρικό χαρακτήρα και, όπως λεει, «αποφασί-σαμε να βρούμε όσο το δυνατόν περισσότερουςμεσόφυλους σε ολόκληρο τον κόσμο μπορούσαμε.θέλαμε να τους αφήσουμε να διηγηθούν οι ίδιοιτην εμπειρία τού να μεγαλώνεις σε ένα μεσόφυλοσώμα. το αποτέλεσμα νομίζω ότι είναι μια βαθιάπροσωπική, πολύ συγκινητική, ειλικρινής κι αστείαεξερεύνηση ενός θέματος που ίσως να είναι το τε-λευταίο ταμπού.»

Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ [5]Κέρμπι Ντικ6 μια ρηξικέλευθη έρευνα για ένα από τα πιο ντρο-

πιαστικά και καλά κρυμμένα μυστικά της αμερικής:την επιδημία βιασμών στις τάξεις του αμερικανικούστρατού.

6 το ντοκιμαντέρ του κέρμπι Ντικ έκανε την πρε-μιέρα του στο φεστιβάλ του σάντανς και η εν-τύπωση που έκανε ήταν τόσο μεγάλη, που τοαμερικανικό Πεντάγωνο ενδιαφέρθηκε να πα-ρακολουθήσει την ταινία. ο Γενικός ΓραμματέαςΆμυνας της αμερικανικής κυβέρνησης, αφούείδε την ταινία, διέταξε να ερευνηθούν όλες οικαταγγελίες για βιασμό στον αμερικάνικοστρατό και ανακοίνωσε την ίδρυση κέντρωνβοήθειας προς τα θύματα τέτοιων πράξεων.

6 Η ιδέα για το ντοκιμαντέρ προέκυψε από ένα άρθροτου διαδικτυακού περιοδικού www.salon.com κιαπό την έκπληξη που ένοιωσαν οι δημιουργοί τουόταν ανακάλυψαν την έκταση του προβλήματοςκαι της συγκάλυψής του. «Περισσότεροι από μισόεκατομύριο άντρες και γυναίκες στο στρατό έχουνπέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από τηνεποχή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου», ανα-κάλυψε ο κέρμπι Ντικ.

6 τα νούμερα είναι σοκαριστικά. το ίδιο και η ατιμω-ρησία των υπευθύνων για τέτοιες πράξεις. το 2011,οι αμερικάνικες στρατιωτικές αρχές δέχθηκαν 3192καταγγελίες για σεξουαλική κακοποιήση, από τιςοποίες 1518 προχώρησαν σε εκδίκαση και μόλις191 κατέληξαν στην τιμωρία των υπευθύνων.

ΣΑΛΜΑ [6]Κιμ Λοντζινότο6 Η συγκλονιστική ιστορία της ποιήτριας και ακτιβί-

στριας σάλμα, που κατόρθωσε να νικήσει το σκληρόπεπρωμένο των γυναικών της Ινδίας και να κάνειτη φωνή της να ακουστεί.

6 Όταν η σάλμα έγινε 13 ετών, οι γονείς της την ανάγ-κασαν να παραμείνει έγκλειστη στο σπίτι για εννέαχρόνια, μέχρι να δεχτεί να παντρευτεί έναν άνδραπου της επέβαλλαν οι ίδιοι – μια πρακτική που ακο-λουθείται εθιμοτυπικά για τα νεαρά κορίτσια τουτόπου της.

6 ο σύζυγος της σάλμα είχε φτάσει στο σημείο νατην απειλήσει να της ρίξει οξύ ενώ κοιμόταν, προ-κειμένου να σταματήσει να γράφει ποιήματα.

6 h πολυβραβευμένη κιμ λοντζινότο, από τις πιοδραστήριες ντοκιμαντερίστριες διεθνώς, έγινε γνω-στή για τη μαχητική, φεμινιστική ματιά στα θέματαπου εξετάζει.

ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ [7]Μπες Κάργκμαν6 μια «βουτιά» στα άδυτα του κόσμου του μπαλέτου,

μέσα από την προετοιμασία έξι νεαρών χορευτώνγια έναν από τους σημαντικότερους διαγωνισμούςχορού στον κόσμο.

6 Η σκηνοθέτρια μπες κάργκμαν υπήρξε μπαλαρίνααπό τα 4 έως τα 14 της χρόνια.

6 h ταινία έχει βραβευθεί σε πολλά φεστιβάλ, μεταξύάλλων και σε αυτά της Νέας Υόρκης, του σαν Φραν-σίσκο, του Ντάλας και του Πόρτλαντ.

6 Η 11χρονη μίκο, μία από τους πρωταγωνιστέςτου ντοκιμαντέρ, υπήρξε η αρχική μούσα της σκη-

νοθέτριας, η οποία αποφά-σισε να κάνει την ταινία ότανείδε τη μίκο να χορεύειστον διαγωνισμό: «Βλέ-ποντάς την, ανατρίχιασα.αποφάσισα ότι αυτή θαήταν η ταινία μου.» Ησκηνοθέτρια κρατάακόμη επαφή με τα παι-διά μέσω Facebook. «Ημπες δείχνει εμάς τουςχορευτές όπως πραγμα-τικά είμαστε», είπε σε μιασυνέντευξη η μίκο. «αυτόείναι το παν για μένα»,απαντά η σκηνοθέτρια.

ΦΡΟΥΤΑ ΠΟΥ ΩΡΙΜΑΖΟΥΝ [8]Γιακέμπ Ανιβού6 Παρόλο που το Βιετνάμ δεν έχει

συγκεκριμένους νόμους για τις εκτρώ-σεις, οι πολύ υψηλές στατιστικές εκτρώ-σεων, ειδικά για τις νέες κοπέλες, οδήγησαντην κυβέρνηση στο να αποφασίσει πρόσφατα ότιαπαγορεύονται οι αμβλώσεις αν το έμβρυο είναιμεγαλύτερο των 7 εβδομάδων.

6 ο σκηνοθέτης πέρασε έναν ολόκληρο χρόνο κινη-ματογραφώντας μέσα στο ορφανοτροφείο τουτονγκ Φουκ για να αποκαλύψει τις συνθήκες δια-βίωσης των παιδιών.

6 Η ιδέα για την ταινία προέκυψε όταν ο σκηνοθέτηςέμαθε πως ο πατέρας του ήταν υιοθετημένος καιταξίδεψε στο Βιετνάμ για να ερευνήσει το θέμα τωνυιοθεσιών – έτσι βρέθηκε και στο ορφανοτροφείοπου τελικά «πρωταγωνιστεί» στην ταινία.

FUCK FOR FOREST [9]Μίχαου Μάρτσακ6 Η... παράξενη οργάνωση Fuck for Forest (FFF) αριθ-

μεί 1300 μέλη τα οποία γυρίζουν ερασιτεχνικά βίν-τεο πορνό και τα πουλούν στο διαδίκτυο. τα έσοδαδιατίθενται για οικολογικά ζητήματα, όπως για τηδιάσωση του αμαζονίου. ο σκηνοθέτης αποφάσισενα γυρίσει μια ταινία για αυτούς για να κατανοήσειαν τα κίνητρα τους είναι όντως ευγενή ή απλώς...σε-ξουαλικά.

6 ο μαρζάκ πέρασε ένα χρόνο αρχικά παρατηρώνταςτην ομάδα και στην αρχή του δεύτερου χρόνου άρ-χισε να κινηματογραφεί – το διάστημα αυτό ήταναπαραίτητο για να τον εμπιστευτούν απόλυτα ταμέλη της οργάνωσης.

6 h προηγούμενη ταινία του σκηνοθέτη, Στην άκρητης Ρωσίας, κέρδισε το σημαντικό βραβείο Πρωτο-εμφανιζόμενου καλλιτέχνη του αμερικάνικου κα-ναλιού hBO.

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΣΘΕΝΟΦΟΡΟ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ [10]Ιλιάν μέτεφ6 Η καθημερινότητα τριών νοσηλευτών ενός ασθε-

νοφόρου σε μια ταινία που κέρδισε το βραβείοFrance 4 Visionary που θεσπίστηκε για πρώτη φορά,στην 51η εβδομάδα κριτικής στο κινηματογραφικόΦεστιβάλ των καννών το 2012. Ήταν μόλις το δεύ-τερο ντοκιμαντέρ που έχει ποτέ συμμετάσχει στην51χρονη ιστορία του εν λόγω τμήματος.

6 Η κινηματογράφηση διήρκεσε δύο χρόνια και τοσυνεργείο της ταινίας αποτελούνταν μόνο από δύοάτομα, τον ηχολήπτη τομ κερκ και τον σκηνοθέτηΙλιάν μέτεφ, ο οποίος ήταν και ο οπερατέρ της. καιοι δύο τους βρίσκονταν στο πίσω μέρος του ασθε-νοφόρου, προσπαθώντας να είναι όσο διακριτικοίκαι αόρατοι όσο ήταν δυνατόν. από τις πέντε κάμε-ρες που είχαν, οι τέσσερις ήταν εγκαταστημένεςστο ασθενοφόρο και η άλλη χρησιμοποιούνταναπό τον ίδιο τον σκηνοθέτη.

6 στην πρεμιέρα της ταινίας, η Βουλγάρα ΥπουργόςΥγείας Ντεσισλάβα ατανάσοβα παραδέχτηκε πωςη ταινία «αντανακλά την πραγματικότητα τωνπραγμάτων» και πως από τότε που προβλήθηκεη ταινία, άνοιξαν δύο νέες μονάδες πρώτης ανάγ-κης στην πρωτεύουσα. ανήγγειλε δε, πως οι μι-σθοί των νοσηλευτών στα ασθενοφόρα θα αυξά-νονταν κατά 18%.

triv

ia 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Page 14: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

14 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

μΙκΡεσ αΦΗΓΗσεΙσ κΑτΑγρΑΦη τησ ΜνηΜησ ΠοΡτΡετα GrΕίναι παράξενο, αλλά ούτε η κρίση μπορεί να αλλάξει τη σχέση πολλών κινηματογραφιστών με στέρεα εδραιωμένες μυθολογίες:τα είδωλα του ελληνικού ροκ και της αντισυμβατικής μποεμίας, το ρόλο του χωριού, ακόμα και την ιδεολογία του κοινοτισμού.Στον αντίποδα, η ταυτότητα συνεχίζει να είναι βασικό ερώτημα ακόμα και σήμερα. Τελικά, ένα μόνο πράγμα δεν αλλάζει: ο ρόλοςτης Ελληνίδας μάνας. Συνεντεύξεις στην Ελένη Ανδρουτσοπούλου και στην Τζωρτίνα Σερπιέρη.

ΑννΑ Βιχ – ΦωτογρΑΦοσΣταύρος Καπλανίδης

Η Άννα Βιχ ήταν μια Γερμανίδαστην ελλάδα. Άνθρωπος τουκινηματογράφου, εργάστηκε γιαπολλά χρόνια κόβοντας αρνητικό.από τα χέρια της και το έμπειρομάτι της πέρασαν όλες οι ταινίεςτου ελληνικού κινηματογράφου,για τουλάχιστον μια δεκαετία.αλλά το πραγματικό πάθος τηςήταν η φωτογραφία. με τον φακόπροσέγγισε μια ελλάδα γυμνήαπό φολκλορισμό, απόωραιοπάθεια, από κολακεία τηςτουριστικής ταυτότητάς της. τισήμαινε, όμως, και τι σημαίνεισήμερα, η ύπαρξη μιας ανήσυχης,ευρηματικής, ευαίσθητηςΓερμανίδας, ανάμεσα σε δυοταυτότητες;

Η Άννα Βιχ φαίνεται ότι αγάπησε τηνΕλλάδα για αυτό που πραγματικάήταν, πέρα από τις εξιδανικευμένες ει-κόνες της χώρας σε κάποιο τουρι-στικό οδηγό. Τι πιστεύετε ότι την γοή-τευσε πραγματικά στη χώρα μας;Γοήτευσε; Η Άννα δεν υποτάχθηκε ποτέσε κάτι.

Θεωρούσε η Άννα Βιχ τον εαυτό τηςεπαναστάτη; Ήταν φωτογράφος, τίποτα περισσότεροτίποτα λιγότερο. Ήταν καλλιτέχνις, καιβαθιά πνευματικός άνθρωπος με συγ-κροτημένη σκέψη. Δεν ήταν ιδεολόγος.

Το θέμα της ταυτότητας μιας Γερμανί-δας, που ζει το μεταπολεμικό τραύματης ενοχής για το ναζιστικό παρελθόντης χώρας της, κι η οποία βρίσκεταιστην Ελλάδα, αντιμέτωπη με μια πλα-

στή ταυτότητα ιστορικού κλέους καιτουριστικής ευμάρειας απασχολεί ιδι-αίτερα την προσέγγιση της ταινίαςσας. Πώς προσεγγίσατε αυτή τη σχέση;είναι, ελπίζω, προφανής ο προβληματι-σμός για την ταυτότητα μιας Γερμανίδαςγεννημένης τη μεταπολεμική εποχή που,γαλουχημένη στην ευρώπη της αμφι-σβήτησης, η οποία επιλέγει να ζήσει σεμια κλειστή, σχεδόν αγοραφοβική ελ-λάδα. και εξίσου προφανής η στάση τηςγια την ταυτότητα της χώρας μας, πουδεν κατάφερε να εμβαθύνει στις ιδέεςτης προόδου, της χειραφέτησης από τονεθνικό μύθο, της δημιουργικής συνομι-λίας με τον δυτικό κόσμο στον οποίοεπέλεξε να ανήκει... Η Άννα Βιχ έζησεανάμεσα σε δυο κόσμους, καθένας μετα δικά του ξεχωριστά προβλήματα.Υπήρξε κριτική και με τους δύο αυτούςκόσμους, επειδή η πραγματική της πα-

τρίδα ήταν η τέχνη – και η χειραφέτησηπου κατακτάται διαμέσου της δημιουρ-γικής έκφρασης.

Μιλήστε μας λίγο για τη μέθοδό σας.Ήταν απλή. καταδύθηκα στη δουλειάτης Άννας Βιχ, την οποία εκτιμώ και πι-στεύω. είδα και ξαναείδα χιλιάδες αρνη-τικά, συνέθεσα με αυτά τον κόσμο τηςκαι τον έντυσα με μερικά ακόμα ξεφτί-δια: τις προσωπικές σημειώσεις της, κά-ποια φιλμάκια που διασώζονται (εκτόςτων άλλων, η Άννα έχει παίξει στην τε-λευταία ταινία του τορνέ), τις μουσικέςπου της άρεσαν. στο τέλος, ο κομίσταςαλέκος Παπαδάτος, που παίζει με μιακομπανία ρεμπέτικα, έντυσε με ταξίμιατην ταινία. Ξέρετε, αυτοσχεδιάζει και μετη «Lady Jane» των Stones, που ήταναπό τα αγαπημένα τραγούδια της Άνναςεκείνα τα χρόνια...

ΑνΑΜεσΑ σε δΥο τΑΥτοτητεσ

Page 15: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

15 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με έξι πρό-σωπα τα οποία, εκτός των άλλων, ότανεγκαταστάθηκαν στη Γαύδο, η τοπικήκοινωνία δεν ήταν φιλική μαζί τους;Γ.Μ.: Η τοπική κοινότητα δεν ήταν εχθρική.οι διαφωνίες είχαν να κάνουν με το ναότους, που προσπάθησαν να τον χτίσουν χω-ρίς να ακολουθήσουν τις γραφειοκρατικέςκαι νόμιμες διαδικασίες. Βασικά όμως επε-νέβη η εκκλησία, ως φρουρός της «ορθήςπίστης». τους προσεγγίσαμε και είδαμε ότιέχουν πολλά να μας πουν. Ν.Λ.: την πρώτη φορά που επισκέφτηκα τηΓαύδο, το 2005, άκουσα διάφορους μύθουςγια την ομάδα αυτή. από τότε μου σφηνώ-θηκε η ιδέα να κάνω το ντοκιμαντέρ. το2010, στην πρώτη μας συνάντηση, μας υπο-δέχτηκαν με θέρμη! στη συνέχεια, βέβαια,μας αντιμετώπιζαν κάθε φορά διαφορετικά.

yπήρχαν συνεχείς εναλλαγές στις διαθέσειςτων μελών της ομάδας για το αν πρέπει ναμας μιλήσουν στην κάμερα και για το τιέπρεπε να τραβήξουμε. κάθε μέρα νιώθαμεότι παίζουμε σκάκι μαζί τους!

Η καχυποψία των ντόπιων, παντως, επι-μένει...Γ.Μ.: Η καχυποψία έχει να κάνει με τη δια-φορετικότητα. σπουδασμένοι επιστήμονεςαπό τη Ρωσία φτάνουν σ’ ένα χωριό όπουμεγάλο μέρος των κατοίκων δεν έχει βγάλειτο γυμνάσιο. είναι μεγάλη η αντίθεση. Πα-λαιότερα, έξω απο το σπίτι τους υπήρχε ηπινακίδα «Πυθαγόρειος σχολή», αργότεραέγινε «λύκειο των Γραμμάτων». ειναι κάτιπου δεν απασχόλησε ούτε την τοπική κοι-νότητα ούτε πολλούς άλλους. Άλλοι ενδια-φέρθηκαν περισσότερο και δημιούργησαν

ουσιαστική επαφή. Άλλωστε και τα μέλη τηςομάδας ήταν προσεκτικά ως προς το με ποι-ούς και με ποιό τρόπο ανοίγονταν.Ν.Λ.: αρχικά υπήρχε καχυποψία και πολλάερωτήματα: «μήπως είναι κατάσκοποι, πα-ράνομοι, κυνηγημένοι, τι θέλουν στο νησίμας;» Νομίζω είναι φυσικό σε ένα τόσο μι-κρό μέρος (50 κάτοικοι όλοι κι όλοι, σχεδόνόλοι ηλικιωμένοι) να υπάρχει φόβος. με ταχρόνια, όμως, οι ντόπιοι τους δέχτηκαν, κα-θώς οι Ρώσοι βοηθούσαν στα πάντα στονησί με την τεχνογνωσία που διαθέτουν. Βέ-βαια, τις τελευταίες μέρες των γυρισμάτωνάρχισε ένας «πόλεμος» μεταξύ τους, τουςλόγους του οποίου θα ήταν καλύτερα νατους δει ο θεατής.

Το παράδειγμα μίας μικρής ομάδας φαί-νεται ότι λειτουργεί σαν απειλή για το σύ-

νολο. Δεν μοιάζει όμως και σαν λύση απότα αδιέξοδα της κρίσης;Γ.Μ.: Δεν βλέπω την κρίση σαν πρόβλημααλλά σαν ένα σύμπτωμα. και για να κλείσωμε τα λόγια του αντρέι: «το πρόβλημα είναισυνολικό για ολόκληρη την ανθρωπότητα.Έχει χάσει τον προσανατολισμό της».Ν.Λ.: στην αρχή με ενθουσίασε το ότι έχουνμια φιλοσοφία που προσπαθούν να εφαρ-μόζουν (αυτόνομοι σε ενέργεια και αγαθά)στην καθημερινή τους ζωή. Φαίνεται ότιαυτή η ομάδα μπορεί να είναι αυτοδύναμηκαι να επιβιώνει μια χαρά ακόμη και στηνκρίση. Πιστεύω πάντως πως πρόκειται γιαρομαντικούς, διαβασμένους και εκκεντρι-κούς ανθρώπους, που προσπαθώντας ναεφαρμόσουν στην πράξη τη φιλοσοφίατους, έστω κι αν δημιουργούν αμφιβολίεςκαι ρήξεις, ηθελημένα ή και άθελά τους.

Έξι Ρώσοι επιστήμονεςμετακόμισαν στη Γαύδο για ναιδρύσουν μια σχολήαποκρυφισμού βασισμένη στηφιλοσοφία του Πυθαγόρα, υπότην καθοδήγηση ενόςπυρηνικού φυσικού πουεπιβίωσε της έκρηξης στοτσερνόμπιλ. Δύο σκηνοθέτεςχαρτογραφούν τη σχέση τουςμε τη μικρή κοινότητα που τουςυποδέχτηκε, μια σχέση πουτίθεται διαρκώς υπό αίρεση.

οι ΑθaνΑτοι στο νοτιoτερο Ακρο τησ εΥρωπησ

Γιώργος Μουστάκης, Νίκος Λάμποτ

Η φωτογραφία της ταινίας σας υπερτο-νίζει τη μοναχικότητα των εγκλωβισμέ-νων πρωταγωνιστών στην ομορφιά τουτοπίου. Πώς καταλήξατε σε αυτούς τουςήρωες;το χωριό που βλέπουμε στην ταινία είναιο τόπος καταγωγής της οικογένειας τηςΧριστίνας, οπότε είχαμε αναπτύξει οικειό-τητα με κάποιους από τους βοσκούς πριναρχίσουμε τα γυρίσματα. από την αρχή,δείξαμε περισσότερο ενδιαφέρον για αυ-τούς που δεν είχαν αφήσει ποτέ τον τόποτους κι έφεραν πάνω τους ανεξίτηλα τα ση-μάδια του. θέλαμε να εστιάσουμε στουςξεχασμένους, στους ανθρώπους που δενείχαν ποτέ την εμπειρία κάποια άλλης όψηςτης ζωής.

Μία ταινία για την ελληνική επαρχίαπου εξελίσσεται σε σχολιασμό για την

κατάσταση της Ελλάδας: ήταν κάτι πουτο είχατε στο μυαλό σας όταν ξεκινή-σατε τα γυρίσματα;Φαίνεται ότι όλες οι ελληνικές ταινίες πουπαράγονται αυτήν τη στιγμή προσλαμβά-νονται με συγκεκριμένο τρόπο, σαν να αν-τικατοπτρίζουν την κατάσταση ενός ολό-κληρου έθνους, κι ενδεχομένως να τοκάνουν, είτε έχουν αυτήν την πρόθεση είτεόχι. Ωστόσο, όταν ξεκινήσαμε να γυρίζουμεαυτήν την ταινία, η κρίση μόλις είχε δώσεικάποια δείγματα στην αθήνα. στην πραγ-ματικότητα, ήμαστε πολύ χαρούμενοι πουήμαστε συγκεντρωμένοι σε κάτι που είναιόσο πιο μακρινό γίνεται από αυτήν την κα-τάσταση, αλλά προς το τέλος των γυρισμά-των ήταν αναπόφευκτο και θα ήταν άδικοή λάθος να αποκρύψουμε αυτήν την παρά-μετρο σε μια ταινία για τις ζωές αυτών τωνανθρώπων. Ίσως λοιπόν να πρόκειται για

κατάθεση της βαρύτητας και της σκληρό-τητας της κατάστασης στην ελλάδα πουεπηρεάζει τις ζωές όλων των ανθρώπων,από τους τραπεζίτες ώς τους καλλιτέχνες,από τους πολιτικούς ώς τους πιο άγριουςβοσκούς.

Πόσο άλλαξε την οπτική σας στο θέματο γεγονός ότι ο ένας από τους δύο σκη-νοθέτες δεν είναι Έλληνας;Παρά τις όποιες προκλήσεις, η διαδικασία

επωφελήθηκε από αυτό το διπλό βλέμμαπου καθορίζει την παραγωγή. Ίσως η ασυμ-βίβαστη σκληρότητα της ταινίας να προκύ-πτει ως αποτέλεσμα της έλλειψης συναι-σθηματισμού που επιβάλλει το βλέμμα ενόςεξωτερικού παρατηρητή. ο συνδυασμόςαυτού του βλέμματος με την οικειότητα πουμπορεί να χτίσει μόνο κάποιος που διατηρείστενούς δεσμούς με την περιοχή και τουςανθρώπους της, είναι για μας ο λόγος τηςδύναμης αυτής της ταινίας.

στο λΥκοΧριστίνα Κουτσοσπύρου, Άραν ΧιουζΜιΑ Αλλη χωρΑ

Δυο βοσκοί σε ένα χωριό της ορεινής Ναυπακτίας μάχονται για την επιβίωση.Ώσπου ένα κύμα σφοδρής κακοκαιρίας θερίζει τον τόπο τους... Δυοκινηματογραφιστές πρωτοπαρουσίασαν κι αυτή την όψη της ελλάδας, μιαςελλάδας χωρίς επιδοτήσεις, σε μια ταινία που πρωτοπροβλήθηκε στο Βερολίνο.

New aGe ωσ τΑ ΑκρΑ

Page 16: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

Στο κέντρο της προσοχής σας βρίσκε-ται το φαγητό και η Ελληνίδα μάναπου ζει για να προσφέρει. Ή μήπωςπροσφέρει για να ζει;Για την ελληνίδα μάνα, το παιδί της δενμεγαλώνει ποτέ κι έτσι χρειάζεται πάντατην προστασία της. Ως εκ τούτου οφείλεινα είναι πάντα παρούσα, άσχετα από τηνηλικία της, και τις γεωγραφικές αποστά-σεις. Ένας από τους πιο αποτελεσματι-κούς τρόπους για να το επιτύχει αυτό εί-ναι το φαγητό της! ο ρόλος του φαγητούστην ελλάδα εκτείνεται πολύ πέρα απότην πρακτική του διάσταση. στα χέριατων ελληνίδων μανάδων, μετατρέπεται

σ’ ένα ισχυρό συναισθηματικό και συμ-βολικό εργαλείο που δημιουργεί στε-νούς και ισχυρούς οικογενειακούς δε-σμούς και γεφυρώνει γεωγραφικές καισυναισθηματικές αποστάσεις. Η φρον-τίδα των παιδιών της αποτελεί την πιοιερή αποστολή στη ζωή της, και σε με-γάλο βαθμό εκεί βρίσκει το νόημα στηζωή της. Η προσφορά της είναι έκφρασηαγάπης και φροντίδας, είναι όμως καιμια ανάγκη να αισθάνεται χρήσιμη καικυρίαρχη. Η ζωή της είναι τόσο αλλη-λένδετη με τα παιδιά της που συχνά δη-μιουργεί μια σχέση παντοτινής αλληλο-εξάρτησης.

Βλέποντας την ταινία το κοινό γελάειμε γνώριμες καταστάσεις. Πώς αντέ-δρασαν οι μητέρες-πρωταγωνίστριεςόταν είδανε την ταινία;Γέλασαν με τους εαυτούς τους, και προ-βληματίστηκαν με την «αποκάλυψη» κά-ποιων βαθύτερων προσωπικών ψυχικώναναγκών και συναισθημάτων σε σχέσημε τα παιδιά τους. αυτό όμως που είχειδιαίτερο ενδιαφέρον ήταν η αντίδρασητων παιδιών τους την ώρα που έβλεπαντην ταινία. κυριολεκτικά «κόλλησαν»πάνω στις μητέρες τους, εκδηλώνονταςέντονη τρυφερότητα. Ήταν σαν να συ-νειδητοποιούσαν για πρώτη φορά τηνβαθύτερη ουσία πίσω από τα τάπερ, καιτους συγκίνησε η διαρκής αφοσίωσητων μαμάδων τους. Η ταινία λειτούργησεγια τις μαμάδες και τα παιδιά σαν μια δη-μόσια εξομολόγηση αγάπης αλλά καισυνειδητοποίησης.

Η μητέρα, αλλά και γενικά οι γονείς,που θυσιάζονται για να μπορέσει τοπαιδί τους να έχει κάτι καλύτερο απόεκείνους είναι βαθιά ριζωμένο στηνελληνική κουλτούρα. Πόσο πιστεύετε

ότι αυτό εγκλωβίζει τα παιδιά σε μίασχέση αιώνιας υποχρέωσης και πόσοεποικοδομητική μπορεί να είναι μίατέτοια σχέση;στην ελλάδα, ακόμα και σήμερα, η οικο-γένεια αποτελεί τη βασική δομή της κοι-νωνίας και λειτουργεί ως μια γερή καιασφαλής βάση αλληλοϋποστήριξης καιπροστασίας των μελών της. τα παιδιά εί-ναι στο κέντρο της προσοχής, με τημάνα να κυριαρχεί και να φροντίζει.μέσα σε ένα τέτοιο κλειστό σύστημασυχνά η υπερβολική αγάπη και υπερ-προστατευτικότητα δημιουργούν εντά-σεις και συγκρούσεις. τα τάπερ της μά-νας εμπεριέχουν την αγάπη και τηφροντίδα προς τα παιδιά της, αλλά καιτην ανάγκη της να ελέγχει και να επεμ-βαίνει στη ζωή τους. συχνά δημιουρ-γούνται τέτοιες συναισθηματικές εξαρ-τήσεις και υποχρεώσεις που πνίγουν καιαδρανοποιούν τα παιδιά εμποδίζοντάςτα να ενηλικιωθούν και να αυτονομη-θούν. μέσα από το ψυχογράφημα τηςμητρικής αγάπης, που η ταινία ανιχνεύει,αναδεικνύεται μια ισχυρή αντίφαση. Ηθυσία και ο έλεγχος. -

16 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Μία ταινία για τον Παύλο Σιδηρό-πουλο, για μία από τις πιο σημαντικέςμορφές της ελληνικής ροκ σκηνής. Τισας ώθησε να κάνετε τώρα μία τέτοιαταινία;Κ.Π.: Η αγάπη μας γι’ αυτόν τον καλλι-τέχνη, καθώς αποτελεί αναπόσπαστοκομμάτι της εφηβείας μας και η πεποί-θηση που είχαμε ότι του χρωστάμεκάτι... ο τρόπος με τον οποίο έχουμεπροσεγγίσει τον σιδηρόπουλο προσπα-

θεί να διαχωρίσει τον μύθο που δημι-ουργήθηκε με τον θάνατό του, από τηνουσία, δηλαδή την καλλιτεχνική τουαξία. Για έναν καλλιτέχνη που δεν δι-καιώθηκε όσο ζούσε, ένα τέτοιο αφιέ-ρωμα ήταν χρέος .A.Π.: Έχουν περάσει σχεδόν τρεις δεκαε-τίες από τότε που μεσουρανούσε ο Παύ-λος και βλέπουμε σήμερα με όλα αυτά πουζούμε το πόσο επίκαιρος είναι και πόσομπροστά από την εποχή του βρισκόταν.

Κάνατε περιορισμένη χρήση αρχει-ακού υλικού και εκτενέστερη χρήσησύγχρονων πλάνων. Τι σας οδήγησεσε αυτή την απόφαση;Κ.Π.: σκοπός ήταν να δείξουμε την δια-χρονικότητα και το πόσο επιδραστικόςήταν ο Παύλος. επιλέξαμε να μιλήσουνγι’ αυτό, οι άνθρωποι που είναι περισσό-τερο αρμόδιοι και που δέχθηκαν τηνεπιρροή του Παύλου. το αρχειακό υλικόάλλωστε υπάρχει ελεύθερο στο διαδί-κτυο, μπορεί ο καθένας να το δει όποτεθέλει. A.Π.: στην ταινία υπάρχει, βέβαια, αρ-χειακό υλικό γνωστό αλλά και ανέκ-δοτο, το οποίο μας παραχώρησε η οι-κογένειά του και συνεργάτες του.επίσης, υπάρχει και μια έκπληξη στοπώς έχουμε «ντύσει» τα λόγια τουΠαύλου

Το θέμα της διαχρονικότητας του Σι-δηρόπουλου πρωταγωνιστεί σε όλοτο ντοκιμαντέρ. Πείτε μας δύο λόγιαγια αυτό.Κ.Π.: ο Παύλος ήταν ο άνθρωπος πουσφράγισε το ροκ στην ελλάδα και απέ-δειξε για πρώτη φορά με ένα τόσο ολο-κληρωμένο τρόπο το ότι ο ελληνικός στί-χος μπορεί να σταθεί σε αυτό που λέμεροκ ποίηση. αυτό που ακολούθησε στηδεκαετία του ‘90, με τις τρύπες, τα Ξύλινασπαθιά και άλλα συγκροτήματα μέχρι τιςμέρες μας, ήταν αποτέλεσμα της επιμονήςαυτού του ανθρώπου. A.Π.: και γι’ αυτό βλέπουμε σήμερα τανέα παιδιά που δεν τον πρόλαβαν, ούτεέζησαν την εποχή, να επιστρέφουν στονΠαύλο, τον Άσιμο, τη Γώγου, σ’ αυτή τηγενιά που τροφοδότησε με ενέργειαόλους αυτούς που ακολούθησαν.

κι Αν εινΑι ροκ«Να δεις θα φταίει η τριλογία “σεξ, ντραγκς, ροκ εκ ρολ” / ψευδαίσθηση καμιάδεν τους αγχώνει / μέταλλο κρύο που δεν λιώνει»: έτσι συνεχίζεται το τραγούδιπου δίνει τον τίτλο στο μουσικό ντοκιμαντέρ για τον μοναδικό, ίσως, ροκ ενρολ σταρ στην ελλάδα, που αγγίζει όλα τα σημεία που έχτισαν την προσωπικήτου μυθολογία.

Food For loVeΜαριάννα Οικονόμου

μια ταινία για τις ευφάνταστες στρατηγικές της αθάνατης ελληνίδας μάνας πουδεν παύει να ανησυχεί αν το παιδί της θρέφεται σωστά, ακόμα κι όταν αυτόμένει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, ακόμα κι αν αυτό το παιδί δεν είναι τόσομικρό σε ηλικία. Άραγε, θα υπήρχε το αντίστοιχο κέιτερινγκ στα γυρίσματα;

ta τΑπερ tησ ΑγΑπησ

welcome to tHe sHowΑλέξης Πόνσε, Κώστας Πλιάκος

Page 17: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

17 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

Κεντρικό ρόλο στην ταινία σας διαδρα-ματίζει η Ικαρία, οι κάτοικοί της και οξεχωριστός τρόπος ζωής που έχει ανα-πτυχθεί στο ελληνικό αυτό νησί. Πόσοεπηρέασε την πορεία και την ατμό-σφαιρα της ταινίας η αύρα του νησιού; Η ταινία είναι απολύτως συνδεδεμενη μετο νησί, γι’αυτό άλλωστε και ο τίτλος τηςαναφέρεται σε αυτό. Little Land είναι ολό-κληρος ο άγνωστος κόσμος που ανακα-λύψαμε αναπάντεχα πριν από ένα χρόνο,όταν πήγαμε για πρώτη φορα στην Ικα-ρία. μεχρι τότε, είχα υπόψη μόνο τα στε-ρεότυπα για τους Ικαριώτες, καθώς καιτο θέμα της μακροζωίας, που ανέδειξαντα παγκόσμια μμε. Όμως το πραγματικόμυστικό της Ικαρίας είναι οι άνθρωποίτης: σεμνοί, δεκτικοί και μερακλήδες, πουφτιάχνουν μέλι και κρασί, καλλιεργούντην τροφή τους γύρω απο τα σπίτια τουςκαι κάνουν παράλληλα διάφορα επαγγελ-ματα. ανθρωποι που έχουν ζήσει πάνωαπό έναν αιώνα ζωής και ξέρουν αποπρώτο χέρι τα σκαμπανεβάσματα τηςΙστορίας. ανθρωποι που σε κάνουν να νο-σταλγείς μια χώρα η οποία ποτέ δεν

υπήρξε, μια ελλάδα φαντασιακή σχε-δόν. Άλλα και πολλοί νέοι, άρτι αφιχ-θέντες, οι οποίοι εμπνέονται απο τοιδιαίτερο αυτό νησί, τη φύση και τιςπαραδόσεις του, και αναζητούν τοντρόπο για να ζήσουν μια καλή ζωή.

Ο Θοδωρής, ο κεντρικός ήρωας της ται-νίας, κατάφερε τελικά να προσαρμοστείστις νέες συνθήκες ζωής του νησιού καινα εγκατασταθεί μόνιμα στην Ικαρία;Για τους νέους των πόλεων, η ζωή στηνεπαρχία δεν αποτελεί επιστροφή στις ρίζες.ειναι μια πολύ πιο δύσκολη διαδικασία με-ταμόρφωσης σε κάτι ριζικά διαφορετικό. οθοδωρής, όπως και οι περισσότεροι αποεμάς, έχει μάθει να σκέφτεται και να δρα μετους όρους της ζωής στην πόλη. και η πόλησού μαθαίνει να σκέφτεσαι μόνο τον εαυτόσου, αλλιώς δεν τη βγάζεις. στην επαρχίαόμως, και δη στην Ικαρία, τα πράγματα είναιδιαφορετικά. Για να αλλάξει κανείς τοντρόπο με τον οποίο σκέφτεται και πράττει,θέλει πολύ χρόνο. οι δυσκολίες παραμέ-νουν. Όμως ο θοδωρής είναι ακόμα εκεί,και δεν σκοπεύει να φύγει.

Η οικονομική κρίση και το τέλμα πουοδηγεί η ανεργία τους νέους ανθρώ-πους γίνεται η αφορμή να εγκαταλεί-ψουν την πόλη και να αναζητήσουνέναν εναλλακτικό τρόπο ζωής στηνεπαρχία. Το Little Land με ποιον τρόποπροσεγγίζει την κρίση;αν και παίρνει ως αφορμή την κρίση γιανα «πάει» στην Ικαρία, η ταινία στην ουσίαπροσπαθεί να δει πέρα από αυτή. Να προ-σεγγίσει έναν άλλο τρόπο ζωής και, μέσωαυτού, ένα διαφορετικό μέλλον. Γιατί μι-λάμε όλοι μόνο για λεφτά και για τίποτε

άλλο – ίσως αυτό να είναι το σημαντικό-τερο προβλημα: το μέλλον, οι νέοι, η παι-δεία, η υγεία, το περιβάλλον, όλα εξαρτών-ται και αποκτούν αξία μόνο μέσα από τοχρήμα. Δηλαδή το σύστημα μέσω τουοποίου υποτίθεται πως εξασφαλίζουμε τηλειτουργία της κοινωνίας έχει αποκτήσειμεγαλύτερη σημασία από την ίδια την κοι-νωνία, Νομίζω πως το οικονομικό, πολι-τικό, κοινωνικό και κατ’ επέκτασιν αξιακόμας σύστημα λειτουργεί πλέον εναντίοντης ζωής της ίδιας, και δεν μας βλέπω καλάαν δεν αλλάξει κάτι.

στο χωριο...

little laNd Νίκος Νταγιαντάς

little laNd Νίκος ΝταγιαντάςΈνας άντρας στα τριαντακάτι του εγκαταλείπει την πόλη και εγκαθίσταται

στην Ικαρία. Ένας σκηνοθέτης τον παρατηρεί, κοιτάζοντας πέρα από ταστερεότυπα που συνοδεύουν την κουλτούρα αυτού του νησιού και τη ζωήστην επαρχία, αλλά, κυρίως, πίσω από τις κουβέντες του καφενείου γιατην κρίση στην ελλάδα.

Page 18: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

15th TDF πρώτο πλάνο #271 [2013]

πόσταση. Γεωγραφική, χρονική. Δενέχει σημασία. αρκεί να μας χωρίζειαπ’ όσα μας ενοχλούν, μας στενο-χωρούν, μας εξοργίζουν. Παρακο-λουθείς τις εξελίξεις στην αίγυπτο,στην Παλαιστίνη, στο αφγανιστάν,στον κόσμο, βουρκώνεις μπροστά

στις εικόνες διαμελισμένων παιδιών, διαο-λίζεσαι από πράξεις τυφλής βίας, ανεβάζειςστο facebook ένα μαχητικό post κι ύστερατρως το παγωτό σου.

απόσταση. επιτρέπει πολυτελείς επανα-στάσεις μέσω πληκτρολογίων και τηλεχει-ριστηρίων. Γεννά μεγάλες κουβέντες και μι-κρές σκέψεις. ενίοτε και το αντίστροφο.

τι μάθαμε απ’ την Ιστορία; Πώς γράφουμετη δική μας; Πόσο απλώνουμε το χέρι ναβοηθήσουμε; Πόσο υποκριτές είμαστε; Ηγραμμή που συνδέει τα ανθρώπινα δικαιώ-ματα και τις πολιτικές μεταβολές, θύτες καιθύματα, ηττημένους και νικητές γίνεται ευ-διάκριτη, παίρνει τίτλους και προβάλλεταιστις οθόνες.

εδώ κι εκεί. Γιατί συμβαίνει παντού. στηΡουάντα, το 1994, πάνω από ένα εκατομ-μύριο άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε 100μέρες. σήμερα, 18 χρόνια μετά τη γενοκτο-νία, εθελοντές της Action Aid ελλάς σπέρ-νουν την ελπίδα. στο Seeds of Hope [1] οΓιώργος Γκιούλης συναντά γυναίκες πουδεν εγκαταλείπουν το δικαίωμα στη ζωή,παρά το στοιχειωμένο παρελθόν και το αδί-στακτο παρόν. είναι παλικάρια. και παίρ-νουν τη ζωή στα χέρια τους. στο Δενδρο-πόταμο θεσσαλονίκης, η ζωή δεν είναιρόδινη. ανάμεσα στις αποχρώσεις του γκρί-ζου και του μαύρου, στα ναρκωτικά καιστην υψηλή εγκληματικότητα, στην ανέχειακαι τον αναλφαβητισμό, κάποιοι δεν το βά-ζουν στα πόδια. το κέντρο Προστασίαςανηλίκων «Φάρος του κόσμου», σηκώνει ταμανίκια και αναλαμβάνει δράση, κόντραστις αντιξοότητες. μόνο. Όσα καταγράφειο φακός της Κατερίνας Καραγιάννη καιτου Δημήτρη Κιτσικούδη στο Ιχνηλατών-τας: Ο φάρος του κόσμου, [2] συνεχίζονταικι όταν η κάμερα κλείνει. στη λωρίδα τηςΓάζας, οι Ελεύθεροι χαρταετοί [3] του Δια-μαντή Παπαδόπουλου, καταγράφουν τηζωή σε μια πολιορκούμενη περιοχή. Βομ-βαρδισμοί, αποκλεισμοί, συμφέροντα, σ’έναν φαύλο κύκλο.

κερδισμένα δικαιώματα χάνονται ξανά, ηΙστορία επαναλαμβάνεται, λέξεις θυσιάζον-ται. μαζί με τις λέξεις και το ανθρώπινο εί-δος. Ξεχνάμε εύκολα. κι όταν θυμόμαστεείναι αργά. Η Γιάννα Ευαγγελίδου παίρνειτα –ιστορικά– βουνά και αφηγείται όσα συ-νέβησαν στον Γράμμο, το βουνό της ήττας[4]. Η αφετηρία και το τέλος της εμφύλιας

αναμέτρησης, η πρωτιά για τις βόμβες να-πάλμ στην ελλάδα και 21 μαχητές που θυ-μούνται, μας θυμίζουν, προειδοποιούν. Γνω-στά κι άγνωστα. κι ακόμη πιο άγνωστα, στοντοκιμαντέρ Ταξισυνειδησία – Η άγνωστηιστορία του ελληνοαμερικάνικου ριζοσπαστι-σμού [5] του Κώστα Βάκκα, που εστιάζειστη συμμετοχή των ελλήνων μεταναστώνστο ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα στιςΗΠα, από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τονμακαρθισμό. Δυσεύρετο υλικό και πρωτο-γενής έρευνα και στις δυο περιπτώσεις, εμ-βολιάζουν τη μνήμη μας με τα απαραίτητααντισώματα. σπάνιο υλικό χρησιμοποιεί καιο Γρηγόρης Οικονομίδης στο ντοκιμαντέρΗ αλησμόνητος Αρετσού Κωνσταντινουπό-λεως [6], όπου χτίζει το πορτρέτο της κω-μόπολης, μέσα από προφορικές μαρτυρίεςαρετσιανών προσφύγων πρώτης και δεύ-τερης γενιάς και επιστημόνων. κι από απέ-ναντι, εδώ. ο Γιώργος Μπότσος κινηματο-γραφεί το Ενθύμιον Θεσσαλονίκης [7], μεαφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων απότην ενσωμάτωση της πόλης στον εθνικόκορμό, ξαναζωντανεύοντας μνήμες πουακόμη πονάνε. σελίδες ιστορίας, συνταρα-κτικές, μελανές, ζωντανές, γραμμένες απόγεγονότα και ανθρώπους. στην ίδια πόλη,η Τάνια Χατζηγεωργίου γυρίζει το ντοκι-μαντέρ Σπουδή μνήμης [8]. εδώ πρωταγω-νιστούν οι απόφοιτοι του Πειραματικούσχολείου θεσσαλονίκης, οι οποίοι επιστρέ-φουν στα θρανία και θυμούνται: στιγμές,μέντορες, μεγάλους δασκάλους.

κι απ’ το τότε στο τώρα. στην ελλάδα της κρίσης. στους αποσβο-

λωμένους Έλληνες. στους μετέωρους μετα-νάστες.

στη μελαγχολική αθήνα της κρίσης όπωςκαταγράφεται στο Living in Interesting Times[9] της Ελισάβετ Λαλουδάκη και τουMάσιμο Πιτσοκάρο. σ’ ένα κρεβάτι μασάζ,σημείο αναφοράς και συνάντησης ηλικιω-μένων ανθρώπων στο ντοκιμαντέρ Το μα-σάζ [10] της Λάρα Κρίστεν. μια κοινωνίααντιθέσεων σ’ ένα άλλο ντιβάνι.

στις σκάλες μιας πολυκατοικίας, στο Μίατυχαία συνάντηση [11] του Σπύρου Αμοι-ρόπουλου όπου ξετυλίγεται η ιστορία τουτιγκράν, του καθαριστή από την αρμενία,ειπωμένη απ’ τον ίδιο.

και στον εικονικό κόσμο που πλέον υπο-καθιστά/συντηρεί/βοηθά/διαδίδει τον υπαρ-κτό. στο Ακολούθησέ με: εξερευνώντας τοTwitter [12] ο Μανώλης Ανδριωτάκης, εξε-ρευνά την υπόσχεση, τους κινδύνους και ταόρια της νέας εποχής των μέσων κοινωνικήςδικτύωσης.

απόσταση. Υπάρχει. τη χτίζουμε. τηνγκρεμίζουμε.

ΑποστΑσηΑσΦΑλειΑστης Δήμητρας Νικολοπούλου

A21

43

65

87

109

1211

Page 19: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

ι 6.000 τίτλοι προέρχονται από το αρχείο της εταιρείας στούντιο-Παράλληλοκύκλωμα, που ξεκίνησε πριν από περίπου 30 χρόνια και δεν υπάρχει πια,για να διακινεί ταινίες στο μη εμπορικό κύκλωμα, να διασώσει δηλαδή ελ-ληνικές ταινίες ή να φέρει από το εξωτερικό άλλες και να τις διανείμει έναντισυμβολικού αντιτίμου σε κινηματογραφικές λέσχες, ιδρύματα, πανεπιστήμιακ.λπ. το έργο ολοκληρώθηκε με την υποστήριξη του ιδρύματος σταύρος

Νιάρχος. Η ιδέα για μια βιβλιοθήκη ξεκίνησε από τον Παύλο Ζάννα, που αναζητούσεκάποιον οργανισμό για να δωρίσει τη δική του συλλογή, για να διασωθεί αλλά καινα έχει πρόσβαση από το κοινό.

«Έκτοτε την εμπλουτίζαμε διαρκώς. Η επόμενη μεγάλη δωρεά ήταν του κριτικούαντώνη μοσχοβάκη, από τη χήρα του, αφού κατ’ εντολήν του ήθελε να περάσει ησυλλογή του σε έναν ζωντανό οργανισμό. το 2004 πήραμε ένα πρόγραμμα ψηφιο-ποίησης που εντασσόταν τότε στο Γ΄ κοινοτικό Πλαίσιο, και μέρος της βιβλιοθήκηςείναι ψηφιοποιημένο. μετά την ενσωμάτωση στο Φεστιβάλ θεσσαλονίκης και μετη στήριξη του προγράμματος εσΠα, η ψηφιοποίηση θα συνεχιστεί, με αντίστοιχοσύστημα εύρεσης και ταξινόμησης με άλλες ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες. ο ερευνητήςθα μπορεί να έχει πρόσβαση στη συλλογή από τερματικό υπολογιστή που θα βρί-σκεται στο χώρο – και τα βιβλία δεν θα ταλαιπωρούνται από τη χρήση. Η βιβλιοθήκηδεν θα είναι δανειστική», επισημαίνει η κ. μεσημέρη.

Υπάρχουν πολλά βιβλία που δεν μπορεί να βρει κανείς πουθενά. Άλλα από αυτάέχουν ιστορική αξία, όπως για παράδειγμα αυτά που είχε ο Παύλος Ζάννας κατά τηπερίοδο της δικτατορίας στις φυλακές της αίγινας που έφτασαν στα χέρια του με τησφραγίδα της λογοκρισίας. ο Παύλος Ζάννας ήταν ένας από τους ιδρυτές του Φε-στιβάλ. είναι λοιπόν πολύ σημαντικό που δημιουργείται αυτή η βιβλιοθήκη στηνστη θεσσαλονίκη, πόλη με ισχυρούς δεσμούς με την έβδομη τέχνη.

οεγκΑινιΑ κΙΝΗματοΓΡαΦΙκΗσ ΒιΒλιοθηκησλίγο πριν από τα επίσημα εγκαίνια της κινηματογραφικήςΒιβλιοθήκης της, η υπεύθυνη της ταινιοθήκης τηςθεσσαλονίκης, αργυρώ μεσημέρη, μας μιλά για τηνπεριπέτεια της δημιουργίας ενός αρχείου που αριθμεί8.000 τίτλους ελληνόγλωσσων και ξενόγλωσσων βιβλίωνκαι περιοδικών, του μεγαλύτερου στην ελλάδα.

Page 20: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

τιFF momeNts

ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ1. Ουρές στο γυάλινο box του φεστιβάλ, στο κέντροτης πλατείας Αριστοτέλους.

2. Οι σκηνοθέτες Μπρινό Σουινάρ, ΧέρμπερτΣβέινμπγιορνσον και Τζέι Πι Πάσι.

3. Τα κορίτσια της Fischer κερνούν παγωμένεςμπύρες στο 15ο ΦΝΘ.

4. Κούλουμα στο Λιμάνι.

5. Η Μαρία Κουφοπούλου, παρουσιάζει την ταινία Hippie! Hippie! Matala! Matala!

6. Η σκηνοθέτρια της ταινίας Παλιοκόριτσο,Στεφανί Άργκεριχ.

7. Ο Ηλίας και ο Γιώργος Χωραφάς.

8. Ο Πατρίσιο Γκουσμάν μιλά μέσω skype με το κοινότου φεστιβάλ σε ανοιχτή συζήτηση στην αίθουσαΤζον Κασσαβέτης. Στο πάνελ οι Δημήτρης ΚερκινόςΦερνάντο Μορένο, Γιώργος Αυγερόπουλος καιΓιώργος Σταυρακάκης.

9. Τα παιδιά μυούνται στον κόσμο του ντοκιμαντέρμε τα Docs for Kids.

10. Έναρξη του εργαστηρίου του EDN.

11. Στιγμιότυπο από την έκθεση φωτογραφίας«Θεσσαλονίκη 101».

1

4 5

109

2

Page 21: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

6 7 8

11

3

Page 22: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

22 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

ΜΑ ΕΝΑ ΜΠΛΕ ΦΕΓΓΑΡΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ...ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΑ ΜΠΛΕ ΦΕΓΓΑΡΙ.

ΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΑΣΤΥΝΟΜΕ ΠΑΠ, O ΙΓΚΝΑΤΣ ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΟΤΙ

ΟΤΑΝ ΒΓΕΙ ΤΟ ΜΠΛΕ ΦΕΓΓΑΡΙ ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ

ΤΟΝ ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΕΔΩ.

ΤΟΤΕ ΝΑ ΔΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΘΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΓΙΑ ΠΟΛΥ, ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ

ΧΑ, ΧΑ! ΝΑΤΟ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ, ΚΟΙΤΑ ΤΟ. ΕΙΝΑΙ ΧΡΥΣΟ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΔΥΣΕΙ

ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΣΗΜΕΝΙΟ...ΑΛΛΑ ΜΠΛΕ,

ΠΟΤΕ.

ΚΑΤΣΕ ΕΔΩ ΛΟΙΠΟΝ ΑΦΟΥ ΘΕΣ, ΕΥΑΙΣΘΗΤΕ ΦΙΛΑΡΑΚΟ ΜΟΥ, ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΜΠΛΕ ΦΕΓΓΑΡΙ ΝΑ ΔΕΙΞΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ.

ΕΓΩ ΘΑ ΠΑΩ ΝΑ ΒΡΩ ΤΟΝ ΚΑΚΟ ΠΟΥ ΣΕ

ΚΟΡΟΪΔΕΨΕ.

ΔΕΝ ΕΙΠΕ ΚΟΚΚΙΝΟ, ΔΕΝ ΕΙΠΕ ΠΡΑΣΙΝΟ,

ΔΕΝ ΕΙΠΕ ΡΟΖ, ΕΙΠΕ ΜΠΛΕ, ΜΠΛΕΕΕΕΕΕΕΕ,

ΜΠΛΕ.

ΠΑΡΑΔΕΧΕΣΑΙ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΘΑ

ΒΓΕΙ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

ΜΑ, ΝΑΙ, ΘΑ ΒΓΕΙ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ, ΑΛΛΑ

ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΠΛΕ!

ΜΑ Ο ΙΓΚΝΑΤΣ ΗΤΑΝ ΤΟΣΟ ΣΙΓΟΥΡΟΣ...ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΟΥΜΕ

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ;

του George Herriman

Page 23: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει

23 15th TDF πρώτο πλάνο #272 [2013]

he 15th anniversary edition ofthessaloniki Documentary Film

Festival has almost reached its end,with approximately 200 films, hun-dreds of attending film profession-als, a new Library for the thessa-

loniki Cinematheque with 8.000 bookand magazine titles, Doc Market activitiesthat promote documentaries all over theworld, a traditional Greek holiday, livestreaming of films and Q&As, images ofaudiences queueing to get tickets and awealth of sidebar events. the hashtag#tdf15 inundated twitter, showing howsocial media more and more spreads theword about documentaries and how theycan really have an impact on society.

with two more days to go, there is stilla multitude of screenings, a panel dis-cussion on pharmaceutical corporationsand one more chatty “Just talking” ses-sion, as well as the celebratory closingceremony on Saturday 23/03, at 21:00.

we will see you again at the 16th tDF,with a promise to not look back, but toalways look to the future of the docu-mentary art.

iN their owN words:Daniel Dencik, The Expedition to the End of the World“i enjoyed talking with scientists whocould easily discuss the end of civilisationwhile cooking up a great meal onboardthe ship. As one of them says in a veryexcited voice: ‘i think it’s so beautiful thatwe disappear’.”

Christina Koutsospyrou & Aran Hughes, To the Wolf“the people we were most interested in

were those who had never really left thisenvironment and had an indelible con-nection to this stark landscape. wewanted to focus on the forgotten people,the people who had never experiencedanother side of life.”

Petr Lom, Back to the Square“in the Middle east there is a young dis-affected generation that is extremely wellinformed about the injustice of the state;it rejects political powerlessness, and de-mands a new just society.”

Marianna Economou, Food for Love“in Greece, even today, family is soci-ety’s foremost structure and functionsas a solid and safe base of support be-tween its members. Children are at itscenter and excessive love and protec-tiveness create tensions. through thisportrait of motherly love, we see astrong contrast: that of sacrifice andcontrol.”

Alicia Cano, The Bella Vista“this is a film about prejudices and abouthow prejudices can change, although inthe end nothing really changes. they arepart of human nature; people have be-haved like this for a long time. the heartof the matter is that all of the charactersare seeking the same thing: to be loved.there is where the universality of thisstory lies”.

DON’T MISS our CLOSING PARTY on Saturday, 23/03,at 23:00, at DIATIRITEO bar, where we can say goodbye and rendez-vous for next year!

doN’t LOOK BACKby Lilly Papagianni

τAe

π

n οη

Page 24: Με τΑ social media γιΑ eνΑν κΑλΥτερο κοσΜο · διαφορετικοί, ξένοι. θα μπορούσαμε να τους δούμε να ... καταλαβαίνει