O DESCUBRIMENTO DA CÉLULA. A TEORÍA CELULAR- En 1665, Robert Hooke examinou ao microscopio unha laminiña de cortiza e observou unas celiñas xeométricas ás que denominou células.- Anthony Van Leeuwenhoek en 1674 descubriu células vivas e microorganismosos na auga (animácu-los) cun microscopio simple (dunha soa lente). - En 1831 o botánico Brown descubriu o núcleo.- En 1838 o fisiólogo Purkinje introduciu o termo de protoplasma para designar ao líquido que contén a célula.- En 1838-1839 o botánico Schleiden e o zoólogo Schwannen afirmaron que todos os vexetais e animais están formados por células e enunciaron a Teoría celular : - A célula é a unidade estrutural e funcional dos seres vivos - Toda célula provén doutra célula - É a unidade xenética de todos os seres vivos. - En 1855 Virchow, toda célula provén doutra célula.En 1899, o médico español, Santiago Ramón e Cajal demostrou que as neuronas eran células individua-lizadas. Xeneralizou a Teoría celular. OS NIVEIS DE ORGANIZACIÓNA materia preséntase en distintos grados de complexidade estrutural chamados niveis. Os niveis de orga-nización pódense agrupar en :NIVEL ABIÓTICOS (non están vivos) : - partículas subatómicas (Protóns, neutróns, electróns) - áto-mos (Na, K, Fe) – moléculas - macromoléculas e momplexos supramoleculares - Orgánulos NIVEL BIÓTICOS (exclusivos da materia viva) : - células - tecidos – órganos – aparellos e sistemas – individuos – poboacións – comunidades – ecosistemas

TIPOS DE ORGANIZACIÓN CELULARExisten dous tipos de organización celular : - Células procariotas (Non teñen núcleo) - Células eucario-tas (Teñen un núcleo co material xenético no seu interior).ESTRUTURA DA CÉLULA PROCARIOTA- PAREDE BACTERIANA : Envoltura ríxida e forte.- MEMBRANA PLASMÁTICA: Forman os mesosomas.- CROMOSOMA BACTERIANO : contén toda a infórmación xenética (ADN).- RIBOSOMAS : Levan a cabo a síntese de proteínas.- FLAXELOS : Prolongacións do citoplasma.- FIMBRIAS : Fixan a bacteria ao substrato.ESTRUTURA DA CÉLULA EUCARIOTA- MEMBRANA PLASMÁTICA : Capa que envolve a célula.- NÚCLEO : Contén o material xenético.- CITOPLASMA : No seu interior están os orgánulos celulares.- ÓRGANULOS CELULARES : Encárgase de diferentes función :- Retículo endoplasmático : sacos e condutos. Liso (síntese lípidos) e rugoso (con ribosomas, sínte-se proteínas).- Aparato de Golgi : cisternas planas amoreadas, acumulación e secreción de substancias.- Ribosomas : RNA e proteínas, síntese de proteínas.- Mitocondrias : esférica ou aplanada, dobre membrana. Respiración celular, obtención de enerxía.- Lisosomas : vesícula do aparato de Golgi con enzimas dixestivos, hidrólise de moléculas complexas.- Vacúolos : vesículas de acumulación de substancias ou auga.

O NÚCLEO CELULARÉ o centro de control da célula eucariota. Nas células animais, aproximadamente  esférico, no centro. Nas células vexetais, máis irregular, posición lateral, formas lobuladas, ramificados, etc., células cun, varios (polinucleadas) ou sen núcleo.COMPOÑENTESENVOLTURA NUCLEAR : dobre membrana (interna e externa) separada por un espazo intermembra-

noso - A externa está unida ao RE - Poros nucleares (intercambio substancias).NUCLEOPLASMA : medio interno acuoso - Replicación do ADN.NUCLÉOLO : corpúsculo sen membrana - Forma ribosomas - Só en célula en división.CROMATINA : ADN condensado, asociado a proteínas en nucleoplasma - Organízanse en cromosomas ao dividirse. OS CROMOSOMASEstruturas filamentosas que aparecen durante a división celular. Conteñen o ADN, repárteno entre as cé-lulas fillas. Nun cromosoma pode distinguirse :O CENTRÓMERO : estreitamento que divide ao cromosoma en dúas partes, denominadas brazos.AS CROMÁTIDAS : son dous nos cromosomas metafásico e unha nos anafásicos. Cada cromátida con-tén unha molécula de ADN (cromátidas irmás).NÚMERO CROMOSOMASA maior parte de animais, plantas e fungos son diploides (2n), posúen dous xogos de cromosomas nas células somáticas (non reproductoras) e teñen cromosomas homólogos. As células reprodutoras se-xuais son haploides (n). Posúen un xogo de cromosomas nas súas células.

O CARIOTIPOChámase cariotipo ao número, tamaño e forma dos cromosomas metafásico dun determinado orga-nis-mo.Tipos de cromosomas no cariotipo :- HETEROCROMOSOMAS OU SEXUAIS : determinan o sexo (X e Y).- AUTOSOMAS : resto de cromosomas - Iguais nos dous sexos.Humanos : en células somáticas posuímos 46 cromosomas, 22 son autosomas e un par é sexual.

O CICLO CELULARO ciclo celular é a secuencia de modificacións que sofre unha célula dende a súa formación ata que se di-vide orixinando dúas células fillas. O ciclo celular en eucariotas divídese nas seguintes fases : - A INTERFASE OU FASE DE NON DIVISIÓN : período de crecemento celular, que comprende o tempo que transcorre entre dúass divisións sucesivas. Nela teñen lugar a maioría das actividades celulares, en- tre elas a síntesis de proteínas, replicación do ADN, etc. - A DIVISIÓN CELULAR OU FASE M : período en que se forman as dúas células fillas a partir da célula inicial. O núcleo desaparece - cromosomas visibles – mitose (división do núcleo) e citocinese (división do citoplasma). A DIVISIÓN CELULAR NAS CÉLULAS EUCARIOTASNa fase de división ou fase M, a partir dunha célula nai orixínanse dúas células fillas con idéntico número de cromosomas que a proxenitora. Os dous procesos de división celular : MITOSE- Profase : Comeza a constituírse o fuso mitótico.- Metafase : Fórmase a placa ecuatorial.- Anafase : As cromátidas irmás de cada cromosoma sepáranse.- Telofase : Desaparece o fuso mitótico e os cromosomas forman de novo a cromatina.MEIOSE : É un tipo de división reduccional, xa que apartir dunha célula nai diploide, fórmanse 4 células fillas haploides, é dicir, coa metade do contido de ADN que a célula proxenitora. Prodúcense dúas  divi-sións nucleares sucesivas. A meiose prodúcese nas gónadas e as células que se forman son gametos. A meiose divídese en : MEIOSE I :profase I, metafase I, anafase I, telofase I e citocinese (Sepáranse cromosomas homólogos)MEIOSE II : profase II, metafase II, anafase II, telofase II e citocinese (Sepáranse cromátidas irmás)

COMPARACIÓN DE MITOSE E MEIOSEMITOSE : Non se produce sobrecruzamento - Sepáranse cromátidas irmás - En células somáticas - Pro-ceso curto - Dá dúas células fillas iguais á célula nai.MEIOSE : Emparellan cromosomas homólogos e sobrecruzamento - Sepáranse cromosomas homólogos

- sepáranse cromátidas irmás - en células nai dos gametos - Proceso longo - Só en células diploides - dan 4 células fillas haploides distintas á nai.

SIGNIFICADO DA MITOSE E MEIOSESIGNIFICADO DE MITOSE : Dáse en todas as células eucariotas. Garante unha descendencia coa mes- ma información xenética que a célula nai.En organismos unicelulares : sistema de reprodución asexual. Os descendentes son un clon. Mesmas vantaxes e inconvenientes que os proxenitores.En organismos pluricelulares : participa na reprodución asexual. A mitose é un sistema de regenera- ción de tecidos e de crecemento do individuo.SIGNIFICADO DA MEIOSE : Orixina gametos haploides. Ao fecundarse dá un cigoto diploide. Asegura  o mesmo número de cromosomas en organismos con reprodución sexual - Asegura variabilidade xe- nética por sobrecruzamento e segregación ao azar de cromosomas.FORMACIÓN GAMETOSAs células reprodutoras ou gametos son células haploides que se producen nas gónadas tras a meiose. Un exemplo de meiose é a formación dos gametos (gametoxénese) : - Espermatoxénese : formación de gametos masculinos ou espermatozoides (nos testículos) - ovoxénese : formación de gametos femeninos ou óvulos (nos ovarios)