O Adro nº1

4
O ADRO REVISTA DA ASOCIACIÓN CULTURAL BUSTAVALLE-ZORELLE NÚMERO 1 DECEMBRO 2008 o adro ten sido, nas formas de vida galega que están a desaparecer, sitio de longas conversas; entretención, gozo e sabencia do falar por falar” EDUARDO BLANCO AMOR, XENTE AO LONXE EDITORIAL Nestes últimos días do ano 2008 ve a luz esta revista xurdida dentro da Asociación Cultural Bustavalle-Zorelle que naceu xa hai máis dun ano coa intención de revitalizar a vida destes dous pobos que todos levamos nos nosos corazóns, aínda que as circunstancias da vida nos levasen a vivir lonxe de alí. Nese intento de manter vivo, dentro das posibilidades, a nosa orixe común e de manter contacto entre os distintos membros nace agora a revista O Adro, que sae inicialmente con carácter semestral e que pretende recuperar aspectos do pasado avanzando cara un futuro que nos leve a conservar o noso carácter galego unido a esas pedras onde os nosos antepasados naceron.O adro ou adral, é o patio principal ou terreo arredor das igrexas, e a súa orixe está no “atrium” das casas romanas. Nas parroquias galegas o adro era o lugar tradicional de reunión semanal dos veciños para tratar os asuntos da parroquia. Para nós son lugares fundamentales o adro da capilla de Bustavalle onde tantas horas maravillosas pasamos e de tantas cousas falamos, ao igual que o adro da igrexa de Zorelle, onde ademais, é lugar de descanso para os nosos antepasados. Polo tanto no adro conviven pasado, presente e agora tamén futuro xa que será aquí onde atopemos novamente un lugar de diálogo de todos os temas que nos interesan. Atrio en castellano, atri en catalán, atari en euskera, é onde distintas linguas e variadas xentes atoparemos un lugar onde poder falar do noso pasado común. LA TROULA CONTINÚA UN AÑO MÁS Un 14 de agosto más, y ya van más de quince, la fiesta da Troula de este año fue un éxito absoluto, aunque esta edición el frío y la lluvia hicieron acto de presencia, teniendo que celebrar la cena en el interior de una palleira en la Poza, abandonando nuestro lugar habitual al aire libre. Pese a las condiciones meteorológicas adversas se celebró una nueva edición de la tradicional carrera en calzoncillos. Sin saber con exactitud quien cerró este año la palleira, lo que sí sabemos es que ya amanecía. Remitimos a la siguiente dirección de internet para ver fotos de la troula de este año y de ediciones anteriores, así como fotos de la reunión de la Asociación: http://picasaweb.google.com/odoaltodocouso. Al día siguiente, por iniciativa de esta Asociación, volvieron a sonar las gaitas en la misa patronal como era habitual hace años. A la salida de la misa los vecinos más animados, entre ellos mucha gente mayor, abrieron apetito bailando al ritmo de las más variadas muiñeiras. Gaiteiros na misa do día quince de agosto de 2008

description

revista da asociación

Transcript of O Adro nº1

Page 1: O Adro nº1

O ADROREVISTA DA ASOCIACIÓN CULTURAL BUSTAVALLE-ZORELLE NÚMERO 1 DECEMBRO 2008 “o adro ten sido, nas formas de vida galega que están a desaparecer, sitio de longas conversas; entretención, gozo e sabencia do falar por falar” EDUARDO BLANCO AMOR, XENTE AO LONXE

EDITORIALNestes últimos días do ano 2008 ve a luz esta revista xurdida dentro da Asociación Cultural Bustavalle-Zorelle que naceu xa hai máis dun ano coa intención de revitalizar a vida destes dous pobos que todos levamos nos nosos corazóns, aínda que as circunstancias da vida nos levasen a vivir lonxe de alí. Nese intento de manter vivo, dentro das posibilidades, a nosa orixe común e de manter contacto entre os distintos membros nace agora a revista O Adro, que sae inicialmente con carácter semestral e que pretende recuperar aspectos do pasado avanzando cara un futuro que nos leve a conservar o noso carácter galego unido a esas pedras onde os nosos antepasados naceron.O adro ou adral, é o patio principal ou terreo arredor das igrexas, e a súa orixe está no “atrium” das casas romanas. Nas parroquias galegas o adro era o lugar tradicional de reunión semanal dos veciños para tratar os asuntos da parroquia. Para nós son lugares fundamentales o adro da capilla de Bustaval le onde tantas horas maravillosas pasamos e de tantas cousas falamos, ao igual que o adro da igrexa de Zorelle, onde ademais, é lugar de descanso para os nosos antepasados. Polo tanto no adro conviven pasado, presente e agora tamén futuro xa que será aquí onde atopemos novamente un lugar de diálogo de todos os temas que nos interesan. Atrio en castellano, atri en catalán, atari en euskera, é onde distintas linguas e variadas xentes atoparemos un lugar onde poder falar do noso pasado común.

LA TROULA CONTINÚA UN AÑO MÁS Un 14 de agosto más, y ya van más de quince, la fiesta da Troula de este año fue un éxito absoluto, aunque esta edición el frío y la lluvia hicieron acto de presencia, teniendo que celebrar la cena en el interior de una palleira en la Poza, abandonando nuestro lugar habitual al aire libre. Pese a las condiciones meteorológicas adversas se celebró una nueva edición de la tradicional carrera en calzoncillos. Sin saber con exactitud quien cerró este año la palleira, lo que sí sabemos es que ya amanecía. Remitimos a la siguiente dirección de internet para ver fotos de la troula de este año y de ediciones anteriores, así como f o t o s d e l a r e u n i ó n d e l a A s o c i a c i ó n : http://picasaweb.google.com/odoaltodocouso. Al día siguiente, por iniciativa de esta Asociación, volvieron a sonar las gaitas en la misa patronal como era habitual hace años. A la salida de la misa los vecinos más animados, entre ellos mucha gente mayor, abrieron apetito bailando al ritmo de las más variadas muiñeiras.

Gaiteiros na misa do día quince de agosto de 2008

Page 2: O Adro nº1

ENTREVISTA A URBANO REQUEJO RODRÍGUEZ

El sacerdote salesiano Urbano Requejo Rodríguez es memoria viva del pasado de nuestros pueblos, siendo múltiples los lazos que le unen con ellos. En Bustavalle nació el 9 de septiembre del año 1931, y en Zorelle celebró su primera misa el 15 de agosto de 1958. Actualmente visita frecuentemente Bustavalle, especialmente en verano, para saludar a sus vecinos y compartir algunos días con su familia. Este pasado verano presidió la eucaristía del día quince de agosto, día de la Asunción, trasladándose posteriormente a Zorelle con su familia y amigos para celebrar una eucaristía de acción de gracias por sus cincuenta años de sacerdote.

-¿Cómo fue este 15 de agosto de 2008, tan significativo para ti?

Desde que estoy en Orense (año 1992) nunca falté a la fiesta del día 15. Pero este año la fiesta tuvo para mí un significado especial porque celebraba los 50 años de mi ordenación sacerdotal

- Después de muchos años y por iniciativa de nuestra asociación, volvieron a sonar las tradicionales gaitas en la eucaristía, y posteriormente con carácter más festivo en el exterior de la capilla para que nuestros mayores pudieran bailar una muiñeira. ¿Recuerdas cuándo fue la última vez que unas gaitas participaban en la misa solemne del día de nuestra patrona?

Recuerdo que cuando yo era niño siempre traían una banda de música para la fiesta. En 1944 me marché a estudiar y no sé cuando dejaron de llevarla porque

hasta 1958 no volví a estar ese día en Bustavalle.

- Intentemos hacer algo de memoria. ¿Qué recuerdas de aquel pueblo en el que naciste, ¿cómo era Bustavalle en los años 30 y 40?, ¿cómo era la vida entonces?, ¿cuántos años pasaste allí?

Viví en Bustavalle los 13 primeros años de mi vida. Años felices para mí y creo que para la mayoría de los muchos chicos/as que éramos entonces en el pueblo porque todos nos sentíamos queridos y protegidos por Luzdivina y Demetrio, Virginia y Antonio, Mercedes y Antonio, Consuelo y Feliciano, Hermesinda, tío España, Rosende y Encarnación, Herminia y Cándido, Milagros y Antonio, Serafina y Antonio, Paz y Eliseo, Antonio Parente y Generosa, Jovino y Modesta, Paulina, Francisco Gabardino y Concepción, Pascual y Generosa, Perfecta y Finamor, María y Evaristo, Nieves y Demetrio, Gumersindo y Hermelinda, Hermelinda Piteira, Agustín y Antonia, Eloy y Lucinda, Aurora Caramés, Concha y Pepe, Celsa y Adelino, Generosa y José, Manuel y María, Abelardo y Dolores, Valentín y Luzdivina, Adolfo y Generosa, Antonio y Clementina, Antonio y Socorro, Germán y María, Perfecto y Jesusa, José y Carmen, José y Dolores, Amadeo y Gracia, Eulasia y esposo, Teresa y esposo, Antonia y esposo.

Zorelle lo dejaremos para otra ocasión

- ¿Dónde estudiaste posteriormente? ¿cómo recuerdas aquellos años?

Page 3: O Adro nº1

puesto de director en la nueva fundación salesiana de la muy noble, ilustre, leal y humanitaria ciudad de Arévalo (Ávila). Y con él íbamos tres adolescentes de Orense para comenzar nuestros estudios eclesiásticos (otros veintitantos se incorporaron días más tarde desde Madrid). Para mí el desarraigo familiar quedó un poco atenuado porque el director había sido compañero de mi tío Juan Rodríguez Segade, muerto en Baracaldo en el año 1928 con 28 años de edad, siendo sacerdote salesiano, y me sentía protegido particularmente por él.

Recuerdo, por ejemplo, que en el comedor presidían la mesa los dos salesianos de la comunidad. A su derecha me puso a mí el director y, cuando venían las fuentes de la comida, se servía él y me las pasaba a mí para que me sirviera y luego las pasara a los demás. Y por la parte del otro salesiano se hacía lo mismo. ¡Qué espíritu de familia!

Mi jornada en Arévalo comenzaba yendo a ayudar a misa al Asilo de ancianos, que estaba al otro extremo del pueblo y allí desayunaba, no digo como un cura pero bien. Después venían las clases. Y en las clases del director ya se sabía. Al rato de comenzar, nos

poníamos todos a toser y entonces me mandaba a la farmacia por una caja de pastillas Joanola. Repartía yo a cada uno una pastilla y las toses se terminaban. Y luego ya se sabía, casi todos los días me preguntaba la lecc ión para que respondiera en gallego y así todos apreciaran la dulzura de nuestra lengua

Recuerdo también que, a los pocos días de llegar, me presentó al director del Banco y le dijo: cuando venga este chico le dan el dinero que yo pida. Y allí me ves a mí, yendo al Banco cuando D. José lo ordenaba y llevando a casa el sobre que habían metido en mi bolsillo, apretándolo bien apretado con las manos.

Recuerdo también que un viernes desaparecieron de las cochiqueras nuestros cerditos. D. José llamó al pregonero del pueblo y allí le ves al hombre pregonando por todo el pueblo: Se han perdido los cerdos de los salesianos. Si alguien los encuentra que me lo diga a mí. Hasta que el lunes, al integrarse al trabajo los funcionarios, los encontraron en los jardines interiores del ayuntamiento que estaba enfrente de nuestra casa.

Como os podéis imaginar, en este ambiente era fácil aguantar hasta el frío. ¡Cuántas veces no pudimos lavarnos porque se había helado el agua en las tuberías!

Urbano en Arévalo, sentado a la derecha de todo

Bustavalle, a finales de los setenta

Page 4: O Adro nº1

Bustavalle! Unha aldea que perteñece o concello de Maceda. Iste concello, tamen comprende agarimosas parroquias coma por exemplo Zorelle, ca cual, compartimos unha intensa relacion, e po lo cual, Non se me pode esquecer.O pensar en Bustavalle, encheseme a cabeza de moitos sent imentos e experiencias!. Sendo eu cativo, lembrome de escoitar na escola comentarios do resto dos rapaces sobre a bosta de vaca. ¡Si, sobre a puta merda da vaca! Pois o que eu entendia por merda de vaca, non era iso do que se reian o resto dos rapaces... ¿E logo.. a alguen lle resultou asqueroso xogar a tantas cousas divertidas, sobre o chan que cagaban as vacas? ¿Cantas historias poden contar as palleiras? ¿E a poza? ¿Quen carallo non marchou a poza a facer algo "privado"?. E a capilla... Que cousiñas pode chegar a contar a capilla... A de acontecementos que se levaron a cabo en tan poucos metros cuadrados (vellos, adultos, mocedade...) ¡Que conversacions de noites de Agosto! Si as pedras falasen... Quero facer un breve inciso na miña reflexion, por un motivo bastante chamativo, cando menos , o que supon a historia do pobo, coma o feito de que suprimisen, a reseña dunha epoca moi dificil, po lo simple escudo do concello o que perteñece a vila... Retomando o espiritu diste escrito, sigo lembrandome de tardes de moito calor, camuflados a sombra do barreiro...! Gloriosas batallas se poden describir en vinte minutos de charla un catorce a noite, si a carreira en calzoncillos non nos deixa conxeladas as neuronas!A sega da herba... recoller as patacas... Ir pechar as pitas... Darlle de comer os marraus... Levalle os osos o can... Montar no alto dun tractor... Entrar nuha horta e pillar cacho... Meterse cos pequenos... Ir andando hasta o couso... As festas de Maceda (e as de esgos, molgas, entroido, nadal, etc), e todas as que vos queirades... O fin e o cabo, e unha parte moi importante das nosa vidas, e a cual no debemos de olvidar! Por iso con esta breve reflexion, so pretendo remover unhos minutiños as vosas consciencias.¡Bueno! ¡Xa pa acabar, so mandarvos un agarimoso abrazo a todos os que apreciades tan bonita comarca, e que o sentides de corazon! Andrés

TOPONIMIA Vén de publicarse neste ano 2008 o libro de Fernando Cabeza Quiles Toponimia de Galicia na editorial Galaxia. O autor indaga na orixe do nome de Bustavalle, e indica que procede dunha palabra composta por “val” e “busto”. A primeira é a forma orixinaria do castelanismo “valle”, por outra parte “busto” significa pasteiro ou extensión de terra destinada ao pasto do gando. Podemos recordar como ata hai ben pouco os eidos do noso pobo estaban cheos de vacas pastando. Ademáis sinala o autor que o nome do noso pobo xa aparece nun documento no cercano mosteiro de Santo Estevo de Ribas do Sil do ano 1233 coa forma “Bustavali”.

Esperamos os vosos comentarios, suxerencias e colaboracións tanto para a revista como para a Asociación no seguinte correo electrónico:

[email protected]

Bustavalle nevado este outono

Os veciños bailando á saída da misa