1. 1. Nola garatu diskurtsoamintzapraktika egitasmoetakopartaideen artean?Iaki Martinez de Luna
2. 2. Nola garatu diskurtsoamintzapraktika egitasmoetako partaideen artean???Hagaxka magikorik???Ez dago hagaxka magikorik!
3. 3. Nola garatu diskurtsoamintzapraktika egitasmoetako partaideen arteanDiskurtsoa garatzea,motibazioak bilatzean datzaArrazoibideakKontzientzia/aitormen mailakLehentasun-hierarkiaSozializazioa
4. 4. Motibazioen eta motibazio ezaren arrazoibideakArrazoibide arrazionalakKognitiboaEmotiboaEsaten zaiena ahaztuko zaie, sentitzen dutena ez.(Barnetegi Programa)
5. 5. Nola eragin arrazoibideetan?Zergatik / Zertarako: aldarrikatu euskara? ikasi euskara? egin euskaraz?Bertakoa eta euskaldun sentitzennaizelako /Euskal kulturara hurbiltzekoGustukoa dudalako, nahidudalakoBilobekin hitz egiteko
6. 6. Nola eragin arrazoibideetan?Zergatik / Zertarako: aldarrikatu euskara? ikasi euskara? egin euskaraz?Lanerako abantaila delako /Gero eta gehiago eskatzen delakoEuskaldunei ulertzeko eta haiekinjokoz kanpo ez sentitzekokultura- zein hizkuntza-aniztasunababesteko
7. 7. Motibazioen eta motibazio ezarenkontzientzia / aitormen mailaKontzienteaEz-kontzienteaBarne-bidaiaren premia
8. 8. Motibazioen eta motibazio ezarenkontzientzia / aitormen maila(Gemma Sangins: Argia, 2013)Katalanaren aldeko manifestazio batenondoren Estudiants per la Llenguataldeko batzuk kafetegi batera sartueta erdaraz eskatzen aditu genituen.Orduan ohartu ginen hizkuntzamantendu nahi duten eta aldekojarrera duten hiztun batzuek, ez dutelaoso modu koherentean jokatzen....Hizkuntza ez da kontzientzia kontuhutsa...
9. 9. Nola eragin kontzientzia / aitormen mailan?BORTIZKERIASINBOLIKOA (Bourdieu)Euskaldun askok eta erdaldungehienek erdararennagusitasuna barneratua izateaeta horren aurrean men egitea.(Ferran Suay / Gemma Sangins,2011: 11)
10. 10. Nola eragin kontzientzia / aitormen mailan?BORTIZKERIA SINBOLIKOA:"Edukazioa", "errespetua" eta "komunikazioa balioakhizkuntza komun eta inor baztertzen ez duenaribakarrik errekonozitzen zaizkio (gaztelaniari).(Jausoro et al., 1998)Heziketa txarrekoa da, parekoak ez badaki, euskarazegitea. (Amorrortu eta Ortega, 2011)
11. 11. Nola eragin kontzientzia / aitormen mailan?...erdaldunekiko errespetuz gure buruarikristoren egurra ematen diogu.Ez dugu gatazkarik sortu nahi inorekin,beraz amore ematen dugu segituan etaasimilazio prozesua ari gara elikatzen...Unai Larreategi, EHE:Argia 2012-03-04
12. 12. Nola eragin kontzientzia / aitormen mailan?ASERTIBITATE FALTA:Euskaraz hitz egiterakoan akatsak egiteko beldurra etalotsa sentimenduak. (Siadeco-AED, 2010)Gehienek txarto egiten dute (Amorrortu eta Ortega,2011): euskaldun berriek, bantu, euskara berria,eskolakoa; euskaldun zaharrek, etxekoa, landu gabekoa,alfabetatugabea; gazteek, euskaola.
13. 13. Nola areagotu gure asertibitate maila?Koherenteak gara?Ezezkotan, zergatik?Ongi ezagutzen ditugu gure barruko trabak?Adimentsua izatea ez da adimen-kontziente altua soilikedukitzea (Gardner 1993).ADIMEN EMOZIONALA (Salovey eta Mayer 1990):1. Norberaren emozioak eta gainerakoenak hautematea.2. Hauteman diren emozio horiek ulertzea, bainorbanakoarengan bai gainerakoengan (enpatia).3. Hauteman eta ulertu diren emozio eta afektu horiekerregulatzeko gaitasuna.
14. 14. Nola areagotu gure asertibitate maila?NORBERAREN EZAGUTZA FALTA:Euskararekiko motibazio afektiboaren eta motibazioefektiboaren arteko desoreka. (Siadeco-AED, 2010: 63)EZAGUTZA SOZIOLINGUISTIKO FALTA:Euskararen ikasketa prozesua, prozesu jarraitua denkontzientziarik ez dago.Erabilerak duen garrantziaren inguruko kontzientzia praktikoafalta da.(Siadeco-AED, 2010: 63)
15. 15. Nola areagotu enpatia maila?EUSKALDUN BERRIEKIKO ENPATIA FALTA:Euskara hobetzeko egin behar den ahaleginaz ez dira jabetueuskara esfortzurik gabe ikasi duten elebidunek. (SiadecoAED, 2010)Euskaldun ez osoek oztopo berezia dute euskaldun osoekin:hauek ez dute euskarazko interakzioa bultzatzen aspergarriazaielako. (Jausoro et al., 1998)
16. 16. Motibazioen eta motibazio ezarenardatza: lehentasunaGure bizitzan,zeri emanlehentasuna?Zein lekuegiten diogueuskarari gurebizitzan?Denborarik ez dut /Nahiago dut ingelesaikasteaEZ ZAIT INTERESATZEN !
17. 17. Motibazioen eta motibazio ezarenardatza: lehentasunaKonplexuz jositako gizarte azpikulturala gara;ingelesa ikasteari pisu garrantzitsuagoaaitortzen diogu, geurea hasieratik ongifinkatzeari baino.Iaki Murua:Argia, 2012-03-04
18. 18. Nola eragin lehentasun mailan?EUSKARAZKO BIZIPENAK:Hizkuntza bat erabilia izan dadinzenbait ezaugarri izan behar ditu;adibidez:1. Erosoa2. Adierazkorra3. ErakargarriaEuskaraerakargarribihurtzea !
19. 19. Nola eragin lehentasun mailan?Interesa pizteaEuren intereseko gaiak agertzen direnean,badute zeresana, eta, beraz, haurrek eta gazteekegingo dute euskaraz" (Lorea Agirre )Disonantzia kognitiboaren arriskua:Euskararen sustapena ez da gizarte dinamikarekin etaeguneroko bizimoduarekin lotzen;euskararen sustapena, euskararekin bakarrik lotzen da:euskaraz gehiegi hitz egiten da euskarari buruz, eta ezer gutxibizitzari buruz. (Siadeco-AED, 2010: 66)Astindu batinteresari:Bagara alaez gara?
20. 20. Motibazioen eta motibazio ezarensozializazioaren ardatza1.- NORBANAKO MAILA Gaitasun erlatibo nahikoa. Motibazioa.2.- MAILA MIKROSOZIALAEgoerak eta gizarte-sareak: Solaskideen agerikogaitasuna. Harreman trinkoa. Hautua egiteko ahalmena.3.- MAILA MAKROSOZIALAGizarte baldintza orokorrak: Gizartearen babesa. Estatus juridikoa. Hizkuntza-politikaHHiizzkkuunnttzzaarreenneerraabbiilleerraa
21. 21. Nola eragin sozializazio mailan?SOZIALIZAZIOA SOZIOLINGUISTIKO FALTA:Ez dago euskara erabiltzeko beharraz kontzientzia-hartzeaeragiten duen presio sozial naturalik. (Siadeco-AED, 2010:63)SOZIALIZAZIO AGENTEAK1. Pertsona eta talde erreferentzialak.2. Input mediatikoak: IKTak, publizitatea,hedabideak,ZER IKUSI, HURA IKASI:Euskalduntzea burutu dutenen irakaspena: Motibazioak, jarrerak Baliatutako estrategiak Gainditutako zailtasunak
22. 22. Nola eragin kontzientzia mailan?EZAGUTZAZailena, erakargarria zer den jakitea da, ez baitugu taldehomogeneo bat osatzen. (Zabaleta, 2007)IKERKETA:Aproposena tokian tokiko ikerketa txikiak egitea litzateke eta(gazteak) eskaintza horretan inplikatuta egotea. (Zabaleta2007)BIDE BERRIAK ASMATZEAInguru erdaldunaren eragin handia ezin dugu berehalakoanaldatu.Baina, posible zaigu Euskal Herri euskalduna den lekuetakoezaugarriak inportatzen asmatzea. (Paya, 2007: 15)
23. 23. Egiazko pasadizo batSir Ernest Rutherford,British Royal Society-kolehendakari eta 1908anKimikako NobelSaridunak honakoakontatzen zuen:
24. 24. Egiazko pasadizo batDuela urte batzuk lankide batek deiegin zidan, arazo bat zutela esanez:Ikasle bati, fisikako azterketanemandako erantzunagatik ez gaijarri behar zioten.Baina ikasleak, behin eta berriz, zioenerantzuna erabat zuzena zela.Orduan, adostu zuten arbitraje-lananiri eskatzea.
25. 25. Egiazko pasadizo batAzterketako galderak horrela zioen:Nola neur daiteke eraikin batenaltuera barometro baten bidez.Ikasleak zera erantzun zuen:Lotu barometroa soka batekin etaeraikinaren azoteatik lotuta jaitsikaleraino, markatu eta neurtu sokarenluzera.Hori da eraikinaren altuera
26. 26. Egiazko pasadizo batIkasleak arazo bat sortu zuen horrekin:Erantzuna balekoa bazen ere, ezin zen ontzat eman,ez baitzuen erakutsi fisikako ezagutzarik.Zer egin?
27. 27. Egiazko pasadizo batProposatu nuen beste aukera bat ematea ikasleari :Sei minututan galdera berari beste erantzun bat ematea,oraingoan fisikako ezagutzan oinarrituta.Bost minutu igarota, ikasleak orria zuri zeukan.Galdetu nion azterketa utzi nahi ote zuen, baina zeraerantzun zidan:Arazoa ez zela erantzun falta, erantzun guztietatikhoberena aukeratzea baizik.
28. 28. Egiazko pasadizo batAzken minutuan, hauxe idatzi zuen ikasleak:Bota barometroa eraikinaren azoteatik beheraino,neurtu erortzeko denbora eta [Altuera = 0,5 x A xT2] formula baliatuz, altuera ezagutuko dugu.Beste irakasleek erantzuna ontzat eman eta notarikaltuena jarri zioten.
29. 29. Egiazko pasadizo batIrtetean, ikaslearekin egin nuen topo, eta galdetu nionea bestelako erantzunik ez zuen ezagutzen.Bai, hainbat, erantzun zidan.Adibidez, egun eguzkitsu batean barometroarenaltuera eta bere itzalarena neur ditzakezu, eta bienarteko proportzioa kalkulatu.Ondoren, eraikinaren itzala ere neurtu eta horribarometroarekin izandako proportzioa aplikatzenbadiogu, jakingo dugu eraikinaren altuera.
30. 30. Egiazko pasadizo batBeste bat, oso oinarrizkoa,eskailerak igo ahala, barometroarekinhorman markatzen joatea da.Bukatzean, marken kopurua zenbatu etadatu hori barometroaren altuerarekinbiderkatu.Emaitza eraikinaren altuera da.
31. 31. Egiazko pasadizo batSofistikatuagoa den beste bat:Barometroa soka batez lotu eta pendulu gisamugitu terrazatik.Pendulua terraza parean dagoeneangrabitatea zero izanik, eta ibilbide zirkularreanjaistean grabitate-indarraren eraginez hartzenduen azelerazioa aintzat hartuz,bi balio horien arteko aldeari formulatrigonometriko erraz bat aplikatuta ezagutukodugu eraikinaren altuera.
32. 32. Egiazko pasadizo batBeno, beste modu asko ere badago,eta errazena hauxe litzateke:Atezainaren atean jo eta, zabaltzean, hauproposatzea:Eraikin honen altuera esaten badidazu, barometropolit hau oparituko dizut.
33. 33. Egiazko pasadizo batUne horretan, galdetu nion ea erantzunkonbentzionala ez ote zuen ezagutzen.Bai, barometroak altueraren arabera markatzenduen presio ezberdinekin eraikinaren altuerakalkula daitekeBaina, irakasleek, beste ezeren gainetik,pentsatzen irakatsi didate.
34. 34. Egiazko pasadizo batIkaslea Niels Bohr zen,1922an Nobel Saria jaso zuen fisikodaniarra,atomoaren protoiak, neutroiak etaelektroiak landu zituen lehenbizikoa.
35. 35. Nola garatu diskurtsoamintzapraktika egitasmoetako partaideen artean???1. Ongi ezagutzen ditugu motibazioak,egoerak, aukerak?2. Motibatzeko ahaleginetan,betiko ideia eta topikoekin dihardugu?3. Ez dugu bide berririk bilatu eta arakatubeharko?4. Aukerak egon badaude, beraz?
36. 36. Nola garatu diskurtsoamintzapraktika egitasmoetako partaideen artean....gogoan izan ikusitako pasadizoaren muina:Pentsatzeak zenbat balio duenAlegia,errealitatea, ezagutu, ikertu eta bideberriak asmatzea.Hori da-eta hagaxka magiko bakarra !