Nafarroa Oinez

Elkarrizketa b 6-7

Argiñe Korta zuzendaria:«Lan egiteko moduaasko aldatu da»

Omenduakb 8-9

Errigora elkartea eta Daniel Lopezomenduko dituzte

Antolaketa b 2-3

Proiektu pedagogikobat aurrera eramatekoerabiliko dute dirua

Testuak:Ane Ubegun Goikoetxea

2019ko urriaren 19a

ILUSIOZ. Urtebeteren ostean, egun handirako gogo biziz daude Argia ikastolako kideak. NAFARROA OINEZ

Argiprintza bat

baino gehiago

Urte osoko lana borobilduko dutebihar Tuteran, Nafarroa Oinez jaia

ospatuz. Lau gune eta denetariko ekitaldiakizango dira egun osoan.

b14-15

2BERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19aNafarroa Oinez

IRUÑA

BILBO

BILBO

Bidean, izan dituzte

argiak eta ilunak,

baina helmugara

iristea ederra izaten

da esfortzuak saria

duenean. Bihar ikusiko du argia

Nafarroa Oinez-ek, Tuteran. Ar-

gia ikastolak antolatu du aurten-

go festa, Altsasuko Iñigo Aritza

ikastolari lekukoa hartu eta urte-

betera. 3,4 kilometroko ibilbidea

atondu dute antolatzaileek, eta

lau gunetan izango dira ekital-

diak. Hamaika ekintza izango

dira, eta egun osoko egitaraua

osatu dute.

Urtebete pasatxo igaro dute

ikastolako kideek buru-belarri

lanean, eta bihar izango da egin-

dako esfortzuaren fruituak jaso-

tzeko eguna. Nekatuta, baina ilu-

sio eta gogo biziz daude Argiñe

Korta ikastolako zuzendaria eta

Maru Eriz ikastolako lehendaka-

ria. Adierazi dute egun handia

«urruti» ikusten zutela lekukoa

jaso zutenean, baina konturatu

orduko ailegatu dela. Urte osoko

lan karga handia izan den arren,

bihar bertan ere jo eta su aritu be-

harko dute; 10.000 lagun inguru

biltzea espero dute, eta ia mila bo-

luntarioren laguntza ezinbeste-

koa izango da dena prestatu beza-

la atera ahal izateko.

Ikastolaren izena erabili dute

aurtengo leloa sortzeko: Izan

Argi!. Zuzendariaren eta lehenda-

kariaren hitzetan, «bat-batean»

bururatu zitzaien leloa, eta anto-

latzaile guztiak bat etorri ziren

aukeraketarekin. «Euskara eta

ikastola dira goiburuaren arda-

tzak. Euskara delako gure hiz-

kuntza eta gure kulturaren zuta-

bea, eta ikastola delako gure hez-

kuntza eredua. Argia ikastolak

eta haren esperientzia luzeak ka-

litatezkoa eta euskalduna den

hezkuntza eredua bermatzen

dute». Gehitu dute Argian euska-

‘Izan Argi!’ lelopean ospatuko dute biharNafarroa Oinez jaia Tuteran, Argiaikastolaren alde. Proiektu pedagogiko bataurrera eramateko, aurreko inbertsioenzorra txikitzeko eta azpiegituranoinarrizko konponketak egiteko erabiliko dituzte irabaziak.

Erriberakoitsasargibilakatuko da

Argiñe Korta ikastolako zuzendaria eta Maru Eriz lehendakaria. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

Gaur egun, 18 hilabete eta 16

urte arteko 190 ikasle inguru

ditu Argia Ikastolak. NAFARROA OINEZ

3BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19a Nafarroa Oinez

ra eta euskal kultura lantzen eta

indartzen dituztela, baita gaine-

rako hizkuntzak eta kulturak ere.

Logoarekin ere «bete-betean»

asmatu dutela uste dute lehenda-

kariak eta zuzendariak: «Jendeak

zoriondu egin gaitu, eta oso iritzi

positiboak jaso ditugu». Maite

Elias diseinatzaile grafikoak sortu

du irudia, eta leloa oinarri hartuta

ekin zion marrazkia egiteari.

Adar guztien beharraLau zatik osatzen dute logoa, eta

zati bakoitzak kolore bat du: ho-

ria, urdina, laranja eta arrosa; ko-

lore eta forma bakoitzak esanahi

bat du oinarrian. «Kolore horiak

argia adierazten du, eguzkia, gure

izena delako eta Erriberaren

ezaugarri bat delako; urdinak, ge-

zi forma duenak, etorkizuna esan

nahi du, ikastolak aurrera goaze-

lako beti, eta punta-puntan ego-

ten saiatzen garelako, erreferen-

tziazko zentro izan nahi dugula-

ko; laranjak, aldiz, aniztasuna eta

inklusibotasuna islatu nahi ditu,

gure ikastola ereduan aniztasu-

naren alde gaudelako, eta gure

proiektuan denek dutelako tokia;

azken koloreak, arrosak, harridu-

ra ikur baten itxura du, jaiaren

adierazle da, festarena, mugi-

menduarena, eta, azken finean,

Nafarroa Oinez jai bat da», azaldu

du Korta ikastolako zuzendariak.

Irudia osotasunean hartuta,

«indarraren» adierazle da Korta

eta Erizen arabera, eta, zati guz-

tiak logoa osatzeko beharrezkoak

diren modu berean, ikastola ere

ez dute ulertzen batasun hori

gabe: «Nafarroan 4.000 familia

baino gehiago gara, eta familia

bakoitzak bere ezaugarriak ditu,

baina denok bat egiten dugu: ho-

rrela egiten dugu aurrera, denok

bat eginda».

Leloa izan dute inspirazio iturri

abestia sortzeko ere: «Euskara-

ren distira; Izan argi; ekarri digu

Argiak; Izan Argi; Herriaren inda-

rraren; Izan Argi; Ahots geldiezi-

na». Javier Perez musikari eta Ar-

gia ikastolako kooperatibistak

konposatu du musika, eta Ione

Blanzako irakasle, pedagogo eta

ikastolako ikasle ohia arduratu da

doinu horri hitzak jartzeaz. Gai-

nera, lan horretan eskarmentu

handia duen Javier Perez de Oba-

nos Jabitxu-k lagundu die. Azken

hori ere Argia ikastolako koope-

ratibista da, eta gaita eta danbor

irakaslea.

Ahotsa eta irudia ere jarri diote

abestiari: Blanzako irakasleare-

nak eta Saioa Cresporenak izan

dira ahots nagusiak, eta Argia

ikastolako adin guztietako ikasle-

ek lagundu egin diete horretan.

«Berezia» da bideoklipari eman

dioten nortasuna: ikasleak nahiz

familiak ageri dira, eta, antola-

tzaileen esanetan, «familia osoa-

ren ahalegina, gogoa, emozioa eta

ilusioa biltzen ditu».

Ametsak egia bihurtzekoLaugarrenez antolatu du aurten

Argia ikastolak Nafarroa Oinez.

Azkeneko aldian lortutako iraba-

ziekin, 2013ko jaiarekin, alegia,

frontoia eta kiroldegia eraiki zi-

tuzten ikastolan. Halaber, zuzen-

dariak azaldu duenaren arabera,

gaur egun guztiz kitatu gabe dute

inbertsio horrek sortutako zorra,

eta aurtengo irabazien zati bat zor

hori kitatzeko erabiliko dute. Gai-

nera, ikastetxeko instalazioek be-

har dituzten mantentze lanak

egitera bideratuko dute diruaren

beste zati bat.

Guztiaren gainetik, «jende

guztiaren festa» izatea dute hel-

buru Argia ikastolako kideek.

Izan ere, legearen arabera eremu

ez-euskaldunean dago ikastola,

eta Erribera inguruarentzat eredu

izan nahi du Argiak, hezkuntza-

ren «erakusleiho».

Hori ez da, ordea, festa antolatu

izanaren arrazoi bakarra. «Kali-

tatea eta inklusibotasuna» ber-

matu nahi ditu ikastolak, eta Ikas-

tolen Elkarteak martxan jarritako

proiektu pedagogikoan dago

murgilduta: hIZANproiektuan.

«Etengabeko anbizioa eskatzen

du, eta uste dugu hura aukeratu

nahi duten familia guztientzat

egon behar duela eskuragarri».

Urratsak pedagogianDuela urte batzuk sortu zuen hI-

ZANproiektua Ikastolen Elkarte-

ak, Haur Hezkuntzako printzipio

pedagogikoak berraztertzeko be-

harra ikusi baitzuen. Hainbat

eragilek hartu zuten parte propo-

samen horren prozesuan: ahol-

kulariek, familiek, baita irakas-

kuntzako adituek ere. Argia 2015.

urtean abiatu zen proiektu horre-

tan, eta haren proposamen pro-

pioa sortu zuen horretarako,

ikastolara egokitutako proposa-

mena, alegia.

Marko pedagogiko berri horre-

tan, haurra bera da irakaslearen

erdigunea, eta irakasleak barne-

ratu behar du haur bakoitza des-

berdina dela, eta gaitasun eta

ezaugarri propioak dituela. Ikus-

puntu hori oinarri hartuta, ikas-

learen beharrak dira irakaslearen

abiapuntua, eta irakasle-

aren zeregina da azter-

tzea eta hausnartzea es-

kolak nola erantzun die-

zaiekeen ikasleen behar

horiei. «Haurra bera da

ikasketa prozesuaren subjektua,

ez da helduek irakatsi nahi diote-

naren hartzaile soila».

Dinamika edo prozesu hori au-

rrera eraman ahal izateko, baina,

eskolako eremuak egokitu egin

behar dira, eta inbertsioak egitea

eskatzen du horrek, giroa «esti-

mulatzailea eta irekia» izan da-

din, «haurra bere ikasketa proze-

su propio eta pertsonalean urra-

tsak eginez joan dadin».

Dena prest dute, beraz, antola-

tzaileek, eta ekintza eta jarduera

andana bat antolatu du biharko

Argia ikastolak. Eguraldia lagun

izatea baino ez zaie falta.

Argia ikastolak eredu izan nahi du Erribera inguruarentzat, hezkuntzaren «erakusleiho»

4BERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19aNafarroa Oinez

Iraganera begiratu beharizaten da, batzuetan, orai-na ulertzeko. Hala da,behintzat, Argia ikastola-ren kasuan. 35 urte bete

ditu aurten, eta oztopo handieiegin behar izan die aurre urte ho-rietan guztietan. Gaur egun, Fon-tellas (Nafarroa) herrian dago,Tuteratik oso hurbil.Bost neska-mutil baino ez ziren

hasierako eskola hartan. 1984anloratu zen Argia ikastola, azaroa-

ren 5ean, Tuterako lagun taldebatek zuen egoitza txiki batean.Guraso talde baten eskutik gerta-tu zen dena. Proiektu euskalduneta kooperatibo baten aldekoapustua egin zuten, euren seme-alabek euskaraz ikas zezaten nahizuten eta. Pentsatu eta egin.Urtebete geroago, egoitza hori

utzi, eta San Martzial kaleko etxe-bizitza batean ekin zioten eskolakeman eta hartzeari. Garai haiekbizi izan zituztenen arabera, «ilu-

sioz beteriko uneak» ziren, bainabaita «zailak» ere. Horregatik,apustu indartsua egin behar izanzuten gurasoek, apustu «ausar-ta». Lau urtez egon ziren etxehartan, 1989. urtera arte; eta, pix-kanaka-pixkanaka, familia han-dituz joan zen: lau ikasle hasi zi-ren, baina 40 ikaslera iritsi ziren.1990eko hamarkadan, ilusio

berri bati heldu zioten. Gero etaikasle gehiago ziren, gero eta be-har handiagoak zituztela ikusi

zuten, proiektua puzten ari zen,eta, horregatik, ikasteko espazioatxiki geratzen ari zitzaien. 75 ikas-le inguru ziren ordurako, eta,1991n, ordura arte behitegia izan-dako eraikin batera joan ziren.Orduan gertatu zen benetako

loratzea: 1995ean, sendotu eginzen Argia ikastola. Urte hartanantolatu zuten Tuteran lehen al-diz Nafarroa Oinez jaia, eta urtehartako leloak ere argi utzi zuenikastolak lortutako indarra: Inoiz

baino gehiago. Nafarroa Oinezhartan lortutako irabaziei eskereraiki zituzten gaur egun Fonte-llasen dauden instalazioak. Ikas-tetxe itxura zuen eraiki bat zuten,ikasle ugari, eta gogoa ere ez zu-ten falta; Argia ikastola eskualde-ko ikastetxe bihurtu zen, Erribe-rako ikastola. 2000. urtean, etenik gabe haz-

ten jarraitzen zuen ikastolak, etaeraikina handitzeko lanak mar-txan jarri behar izan zituzten. Bi-garren solairuan kokatu zituztenLehen Hezkuntzako hainbat gelaeta Derrigorrezko Bigarren Hez-kuntzakoak. Ate joka zuten biga-rren Nafarroa Oinez. 2002an, le-kukoa hartu zuen berriro ere, etafesta antolatu zuen, Muga guztien

gainetik lelopean.

Izena eta izana

Ez zen erraza izan, baina, nego-ziazio luzeen ostean, legeztatuegin zuten Argia ikastola, 2006.urtean. Euskararen NafarroakoForu Legeak ez-euskaldun mo-dura izendatzen duen eremukobeste ikastolen legeztatzearekinbatera iritsi zen Argiarena. Ordu-ra arte, izan ere, ikastolak ez zuenlege aitortzarik, eta legez babes-tutako ikastetxe bat izateak ekarditzakeen kalte guztiak jasan be-har izan zituen. Azkenik, 2006ko urriaren

13an, Nafarroako Gobernuak itunerregimenean txertatu zuen ikas-tola. Ikastolaren funtzionamen-dua baimendu zuen, eta, horri es-ker, Haur Hezkuntzako bigarrenzikloa eta Lehen Hezkuntzako zi-kloa jarri zituzten martxan. De-rrigorrezko Bigarren Hezkuntza-ko zikloa ere baimendu zuen, bai-na salbuespenezko izaerarekin:heziketa fisikoa emateko, derri-gorrezko baldintza zen kiroldegibat izatea.Ezaugarri horrek baldintzatuta

iritsi ziren 2013ko Nafarroa Oinez-era, Baietz oraingoan! lelopean.Festan lortutako diruarekin, gauregun dituzten frontoia eta kirol-degia eraikitzea lortu zuten.

Argia ikastolak 35 urte bete ditu aurten. Laugarrenez antolatu dute Nafarroa Oinez,eta aurreko ekitaldietan lortutako dirua ezinbestekoa izan da gaur egun arte iristeko.

Ilusioak ematen duen indarra

Argia ikastola 1995etik dago egungo eraikinean. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

EROSKIoaarrNaf

Oinez-ekinUrriak 20

Urriak 20.anerutoz TZat

o denospatukA OINEZOARRNAFA

a!AIrJ

o laguntzaileaOhik

Hemengoa ea ona daizat

oski.es.erwww

6 Nafarroa Oinez

Batetik bestera dabil azken asteo-tan Argiñe Korta (Ezkio, Gipuz-koa, 1967) Argia ikastolako zu-zendaria: dena prest dute biharkojairako. Aitortu du antolatzaileeklan neketsua egin behar izan du-tela urte eta erdi honetan, baina,aldi berean, nabarmendu dubiharko eguna ailegatzeko irri-kan dagoela.Ongi ezagutzen du Kortak Ar-

gia ikastola, baita Nafarroa Oinezere. Ia 30 urte daramatza ikasto-lan lanean: irakasle izan da orainarte, eta zuzendari kargua dugaur egun. Adierazi du «handia»izan dela urte hauetan guztietanikastolan gertatu den aldaketa.Iristear da eguna. Zer sentsazio-

rekin ailegatu zara bukaerara?

Gogo handia dut, oso gogotsunago, baina egia da lan asko eginbehar izan dugula urte eta erdihonetan. Ez da prozesu errazaizan.Nolatan hasi zinen lanean Argia

ikastolan?

Dagoeneko 28 urte daramatzatTuteran (Nafarroa) bizitzen; bizi-tza erdia baino gehiago hemeneman dut. Eskoriatzan (Gipuz-koa) irakasle ikasketak egin ni-tuen, eta, ikasketak bukatu ni-tuenean, hona etortzeko aukera

eskaini zidaten. Noski, motxilahartu, eta gustura etorri nintzenhona. Eta hemen nago orduz ge-roztik.Urte dezente igaro dira, beraz,

etorri zinen lehen egun hartatik.

Zer aldaketa nabaritu dituzu

urte hauetan?

Urte hauetan, aldaketa oso han-dia egon da. Ikastolari dagokio-nez, asko aldatu diraikasle kopurua eta fami-lia kopurua. Ikastetxeaasko handitu da, eta askoaldatu da lan egitekomodua ere. Ikastola betiizan da herrian, beste tal-de batzuekin batera, eus-kara eta euskal kulturabultzatzeko talde eragilebat. Beraz, lan egitekomodua asko aldatu da,baita jendearen harreraeta jarrera ere. Azken fi-nean, gizartea aldatzen den hei-nean, gure lana ere aldatu egitenda. Nahiko ikastola txikia zarete.

Zenbat ikasle daude gaur egun

Argian?

Gaur egun, 190 ikasle inguru dau-de ikastolan. 18 hilabeterekinetortzen dira lehen aldiz, eta 16urtera arte ikasten dute hemen.

Derrigorrezko irakaskuntza egi-ten dute bertan.Eta derrigorrezko irakaskuntza

bukatzen dutenean, zer?

Tuteran ez dago aukerarik batxi-lergoa edo lanbide heziketa eus-karaz egiteko. Iruñea da horreta-rako gertuen dagoen herria. Ho-rregatik, zenbait ikasle Iruñerajoaten dira, eta beste batzuk, al-

diz, hemen bertan gelditzen dira,bertako institutuetan, eta gazte-leraz egiten dituzte, beraz, ikas-ketak. Horietako gehienek biga-rren aukera hori aukeratzen dute,eta ez dira kanpora joaten. Ondo-ren unibertsitatera doazenekeuskaraz, gazteleraz, katalanez...ikasten dute, aukeratzen dutengraduaren arabera.

Laugarren aldiz duzue aurtengo

Nafarroa Oinez jaia Tuteran.

Nola hartu zenuten berria?

Oso pozik, gogotsu. Guk jaia an-tolatzeko ardura eskatu egin ge-nuen, esanez Nafarroa Oinez be-har genuela, eta eman egin zigu-ten. Gogotsu hartu genuenerantzuna. Badakigu ardura osohandia dela, lan asko egin behardela dena behar bezala antolatze-ko. Urte eta erdiz dena emandaaritu gara. Baina, tira, gu oso go-gotsu gaude, baita jasotzen ari ga-ren elkartasunarekin ere, zerenbeharra baitago ikastolan, etahori begi bistakoa da. Gainera, Nafarroa Oinez anto-

latzeko prozedura auzolana iza-ten da. Ikastoletan ez da estilo be-rria, badakigulako auzolana zerden, badakigulako zertan eginbehar dugun lan, eta horretan arigara; askoz sakonago, jakina, bai-na ilusio handiarekin.Argia da ikastolaren izena, eta

Izan Argi! aurtengo leloa. Zer

eduki behar da argi? Zer mezu

helarazi nahi izan duzue lelo ho-

rrekin?

Guk, Argia ikastolan, oso argidugu zein den gure irakaskuntzametodoa eta zein den gure ikasto-la eredua. Gure ikastola eredua

euskalduna eta kooperatiboa da.Oso argi dugun hori besteei era-kutsi nahi diegu. Gainerakoek ereizan dezatela argi guk eskaintzendugun eredu hori, kontuan har-tuta gure esperientzia. Izan ere, 35

«Gure ikastola ereduaeuskalduna etakooperatiboa da»Argiñe Korta b Argia ikastolako zuzendaria

Argia ikastolak laugarrenez antolatuko du Nafarroa Oinez jaia, eta horiek guztiakgertutik bizi izan ditu Kortak: irakasle lanetan aritu da 28 urtez, eta zuzendari karguandago egun. Proiektu pedagogiko baterako erabiliko dituzte irabaziak, besteak beste.

Guk, Argia ikastolan, oso argi dugu zein den gure irakaskuntza metodoa eta ikastola eredua»

«Ez dugu beste diru laguntzarik, eta, horriaurre egiteko, beharrezkoadugu Nafarroa Oinez»

‘‘

BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19a

7

urte beteko ditu aurten Argia

ikastolak. Urtez urte eraiki dugun

esperientzia horrekin jendea gure

proiektura erakarri nahi dugu.

Zertarako erabiliko dituzue aur-

tengo irabaziak?

Ez dugu helburu jakin bat. Nor-

malean ere, bat baino gehiago

izaten dira. Nafarroa Oinez ekital-

di indartsua da, urte indartsua da,

eta dirua gauza asko egiteko era-

bili nahi dugu. Uztartu nahi ditu-

gu arlo ekonomikoa eta Argia

ikastolaren ezagutza, euskara,

euskararen normalizazioa eta

abar. Helburuak beti izaten dira

ekonomikoak, baita pedagogiko-

ak ere.

Arlo pedagogikoari dagokio-

nez, proiektu berri bat dugu esku

artean. Nafarroako ikastola guz-

tiak esparru pedagogiko berri ba-

tean gaude murgilduak. Haur

Hezkuntzako guneak moldatu

egin nahi ditugu. Dagoeneko la-

nean ari gara proiektu horrekin,

baina gelakako proiektu bat egin

nahiko genuke. Horretarako era-

biliko genuke diruaren zati handi

bat.

Eta instalazioei dagokienez?

Gaur egun dugun zorra arindu

nahiko genuke. 2013an egindako

Nafarroa Oinez jaian lortutako di-

ruarekin, kiroldegia eta frontoia

egin genituen. Zorraren zati han-

di bat kitatu genuen, baina orain-

dik ez dugu ordaintzen bukatu.

Beste zatitxo bat horretarako era-

biliko genuke. Eta diruaren hiru-

garren eta azken zatia erabiliko

genuke ikastolan bertan mante-

nu lanak egiteko.

Izan ere, zer diru laguntza jaso-

tzen duzue kanpotik bestela?

Guk, ikastolek eta gure sarean

dauden ikastetxe guztiek bezala,

administraziotik itunak jasotzen

ditugu, baina azpiegituretarako

ez dugu diru laguntzarik jasotzen.

Esan bezala, proiektu berritzaile

bati ekiten diogunean, egitura

moldatu beharra dago, eta inber-

tsio bat egin behar izaten da ho-

rretarako; hori jada ikastolaren

esku geratzen da. Ez dugu beste

diru laguntzarik, eta, horri aurre

egiteko, beharrezkoa dugu Nafa-

rroa Oinez.

Boluntario asko beharko ditu-

zue bihar, eta zuk aipatu bezala,

nahiko familia gutxi zarete ikas-

tolan. Nola eskatu duzue lagun-

tza?

Hiru talde osatu ditugu horreta-

rako. Lehenengo taldea ikastola-

ko gurasoek osatu dute, eta egun

osoan egin beharko dute lan.

Aurten guri dagokigu orduak eta

orduak ematea lanean. Egunean

bertan dena eman beharko dute

gurasoek. Gainera, beti egin ohi

den bezala, gainerako Nafarroako

ikastolei laguntza eskatu diegu;

zehaztu diegu zenbat lagun be-

harko ditugun lan egiteko, eta

horiek osatzen dute hirugarren

multzoa. Talde horiez gain, ingu-

ruko eta ezagunen lagunei, kua-

drillei, elkarteei ere laguntza es-

katu diegu. Hiru talde horiekin

aritu gara lanak egokitzen.

Ikastolan eta gizartean aldaketa

handiak gertatu direla esan

duzu. Nola oroitzen dituzu au-

rreko Nafarroa Oinez jaiak?

Oso ondo. Jendeak oso ongi eran-

tzun dio beti Argia ikastolari. Jen-

deak gogotsu erantzuten die Ar-

gia ikastolak antolatutako jaiei.

Halere, egia da Nafarroa Oinez-en

antolaketa asko aldatu dela lehen

aldi hartatik gaur egun arte. Be-

rrituz joan gara urtetik urtera.

Nafarroa Oinez-ek, egunean ber-

tan ospatzen den jaiaz gain, beste

proiektu batzuk ditu, eta proiektu

horiek ez ziren existitzen orain

dela hamar urte.

Proiektu berriek aldaketak era-

giten dituzte; antolaketan, esate-

rako. Jardueretan ere begi bista-

koak dira aldaketa horiek. Lehen,

kontzertuak eta puzgarriak baino

ez zeuden, eta, gaur egun, dene-

tariko jarduerak aurki daitezke.

Egitarauko zer jarduera nabar-

menduko zenuke?

Nabarmenduko nuke denetarik

dagoela prestatu dugun egita-

rauan. 10:00etan hasiko dira jar-

duerak gune guztietan. Bat aipa-

tzekotan, esango nuke Erronka

proiektuak daukala oihartzunik

handiena. Gazteei eskaintzen

zaien proiektu bat da, eta horrek

goiz osoa betetzen du. Jende ugari

erakartzen du Erronkak, eta oso

arrakastatsua izaten da.

JAGOBA MANTEROLA / FOKU

Nafarroa

Oinez

BERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19a

Mu s i k a z ,

dantzaz, jai

giroz eta al-

darrikape-

nez blaitu

ohi da Na-

farroa Oinez jaialdia. Antolatzai-

leek hamaika jarduera eta egitas-

mo ondu dituzte horretarako,

baina ez dituzte ahaztu bidean la-

gun izan dituztenak. Urtero, eus-

kararen alde eta ikastolen alde

egindako lana aitortzen diete

hainbat talde edo pertsonari Na-

farroa Oinez-en, eta aurten ere

izango dute horretarako tartea.

Argia ikastolak Errigora herri egi-

tasmoa omenduko du biharko

festan, eta NIE Nafarroako Ikasto-

len Elkarteak, berriz, Daniel Lo-

pez euskaltzalea. Antolatzaileen

arabera, «euskararekiko eta ikas-

tolen proiektuekiko neurrigabe-

ko atxikimendua» izateagatik

egingo diete «merezitako» ome-

naldia Errigorari eta Daniel Lope-

zi.

Harreman estua dute Errigorak

eta Argia ikastolak. Urteak dira

elkarlanean ari direla, eta elkar-

lan horretatik sortutako lagunta-

suna ere begi bistakoa da elkarren

inguruan hitz egiten dutenean:

«Asko lagundu digute», adierazi

du Maru Eriz Argia Ikastolako le-

hendakariak. Errigorako kideak

izugarri poztu ziren ikastolak

omendu egingo dituela jakin zu-

tenean: «Aspaldidanik ditugu la-

gun Argiako kideak, eta oso pozik

Urtero bezala, bi izango dira omenduak biharko Nafarroa Oinez jaialdian: Argia ikastolak Errigoraegitasmoari egingo dio aitortza, urte hauetan guztietan eman dion laguntzagatik, eta IkastolenElkarteak Daniel Lopez euskaltzalea omenduko du, euskararekin izan duen atxikimenduagatik.

«Eredu» izandakoei, aitortza

Agerraldia egitasmoaren aurkezpen eguna, Tafallan. IDOIA ZABALETA / FOKU

8 Nafarroa OinezBERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19a

Errigorarekin elkarlanean aritzen diren hainbat kide; tartean, Argiñe Korta Argiako zuzendaria. ERRIGORA

9BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19a Nafarroa Oinez

tarrek osatzen dute. Urtean

14.000 saski ere banatu izan di-

tuzte. Urte hauetan saldu dituz-

ten saskiei esker, ia milioi bat euro

eman ahal izan diote euskalgin-

tzari.

Saskietatik haratagoEuskalgintzari ekonomikoki

laguntzeaz gain, sozialki ere bul-

tzada bat ematea erabaki du Erri-

gorak. Orain dela hiru urte mahai

gainean jarri zuten Agerraldia

proiektua, eta joan den astean

jarri zuten martxan, urriaren

12an. «Euskalgintzatik harago,

euskarak beste zerbait behar

zuela ikusi genuen: espazioak

berreskuratu behar dituela, posi-

zionamendua, eta estrategia

baten beharra sentitu genuen»,

azaldu du Sueskunek. Egitasmo

horren helburu nagusiak hauek

izango dira: euskararen ezagutza

zabaltzea, erabilera handitzea eta

hizkuntzaren aldeko jarrera

indartzea. Hori lortzeko, eremu

ugaritan jardungo da Agerraldia:

kulturan, irakaskuntzan, aisial-

dian eta abarretan.

Tafallan eman zioten hasiera

egitasmoari, eta egun osoko egi-

taraua ondu zuten antolatzaileek

egun horretarako: kalejira, dan-

tzariak, erraldoiak, jotak eta kon-

tzertuak izan ziren. Saskiak ere

jarri zituen salgai Errigorak; hain

zuzen ere, aurki abiatuko dute

udazkeneko Euskarari puzka

kanpaina, eta elkarteak iragarri

du kanpainan lortuko duten ira-

bazien zati bat Agerraldiarentzat

ere urtero hautatzen du pertsona

edo elkarteren bat omenaldia egi-

teko. Aurten, Daniel Lopezi egin-

izango dela: «Saskiak eskatuta

egin dakioke putz Agerraldiari».

Nafarroako Ikastolen Elkarteak

go diote aitortza, «euskararen

alde egindako lan guztiagatik».

Ablitaskoa da Lopez, eta 16 urte

bete arte ez zuen sekula entzun

abesti bat euskaraz: Xabierren

izan zen hori, eta hori du euskara-

rekin lotuta duen garai hartako

oroitzapen bakarra. Baina geroa-

go, Bilbora ailegatu zenean, eus-

kara ikastea erabaki zuen. Handik

urte gutxira konturatu zen ez zue-

la apaiz izan nahi, eta, jaioterria

itzultzeko gogo handirik ez zue-

nez, Nafarroako Diputaziora joan

zen, Euskara Departamentuan la-

na eskatzera. Han jakin zuen ira-

kasle baten bila ari zirela Lizarra-

ko ikastolan, eta hara joan zen.

Zazpi urte egin zituen han lanean.

Tuteran ezkondu zen, eta, ge-

roztik, irakasten eman du bizitza

Lopezek. Azken urteotan, gaine-

ra, beste zeregin bat ere izan du:

Tuterako Olentzero da.

gaude; oso harreman ona dugu,

eta askotan aritzen gara elkarla-

nean», nabarmendu du Ibai

Sueskun Errigorako kideak. Ar-

gia ikastolak ere merezi du aitor-

tza, Sueskunen esanetan, egiten

duen lana kontuan hartuta: «Oso

eskertuak gaude Argia ikastolak

omenaldi hori egingo digulako,

baina merezi duena euskara da,

baita Argia ere, egiten duen lan

guztiagatik».

Nekazaritza, burujabetza eta

euskara hauspotzeko abiatu zu-

ten Errigora proiektua. 2012. ur-

tean, Zazpiak Bat Harreman Sare-

ak hausnarketa bat egin zuen, eta

ohartu zen Nafarroako hegoalde-

an eta erdialdean euskarak gabe-

ziak zituela, eta nekazaritza in-

dargune bihur zitekeela: «Hasta-

peneko proiektu bat jarri zen

martxan. Hasieran, proiektu ho-

rrek bazuen izana, baina ez zuen

izenik. Batetik, euskarari lagundu

nahi genion, eta, bestetik, buruja-

betzaren bidean urratsak egin,

bertako produktuei balioa eman

eta hori sustatu», azaldu du Sues-

kunek. Eta, modu horretan, izen

zehatzik gabe, Ikastolen Elkarte-

arekin batera garatu zuten

proiektua Errigorakoek. Nafarro-

ako Erriberako produktuz osatu-

tako 1.500 saski baino gehiago ba-

natu zituzten Euskal Herri osoan

—kontserbak eta oliba olioa sal-

tzen dituzte, batik bat—, eta sal-

menta horren bitartez lortutako

irabazi ekonomikoak Argia ikas-

tolari eman zizkioten, «bertako

ikastola sustatzeko». Ikastolak

urtero jaso izan du dirua

2012. urtetik gaur egun

arte, eta laguntza hori

ikastolaren beharrak be-

tetzeko erabili dute, hala

nola igogailua jartzeko

eta material informatikoa

erosteko.

Herritarren artean egi-

tasmoak harrera ona jaso

zuela ikusita, aurrera ja-

rraitzea erabaki zuten: «Arrakas-

tatsua izan zenez, buruari bueltak

ematen hasi ginen, proiektuari

forma nola eman erabakitzeko.

Euskalgintzako hiru eragilerekin

jarri ginen harremanetan: Ikasto-

len Elkartearekin, AEKrekin eta

Sortzen elkartearekin. Akordio

bat egin, eta denok oso argi ikusi

genuen Nafarroako hegoaldean

eta erdialdean euskara sustatzeko

beharra zegoela», kontatu du

Errigorako kideak. Horiek horre-

la, ekoizleekin harremanetan jar-

tzen hasi ziren, eta orduan eman

zioten Errigora izena proiektu

horri. Gaur egun, 25 ekoizle ingu-

ruk parte hartzen dute Errigora

egitasmoan, eta sare moduan

funtzionatzen du: hau da, Euskal

Herriko hainbat txokotako herri-

GASTEIZ euskaltegiaErrege-erregina Katolikoak 15 C945 288 922

ARATZ euskaltegiaAdriano VI.a 18945 154 341

ZALDIARAN euskaltegiaZaldiaran Plaza 15-16945 244 905

GASTEIZ 945 154 341 | IRUÑEA 948 222 246

ERRIOXA 945 601 087 | LESAKA 948 637 796

BARAÑAIN 948 188 325 | ATARRABIA 948 332 660

DONEZTEBE 948 451 555 | LEITZA 948 610 776

gasteiz.ikaeuskaltegiak.eus

hogeitahamaurte

euskaraerrazago

egiten

MatriculikateCursos de euskera / Euskara ikastaroak

Gaur egun, 25 ekoizle ingurukhartzen dute parte Errigoraegitasmoan, eta sare moduanfuntzionatzen du

Ablitaskoa da Lopez, eta 16 urte bete arte ez zuen sekulaentzun abesti bat euskaraz:Xabierren izan zen hori

Taldean lan egite-

aren garrantzia

agerian uzten

duen proba bat

da Erronka. Sei-

garren ekitaldia

izango da bihar Tuteran, eta urte-

tik urtera gero eta oihartzun

eta indar handiagoa du. DBHko

ikasleek parte hartzen dute,

13 eta 16 urteko gazteek. Hama-

bost ikastola daude Nafarroan,

baina hamabi lehiatuko dira,

gainerako hirurek ez baitute

DBH zikloa. Ikastola bakoitzak

bere taldea osatu behar izan du,

eta proban egin beharreko erron-

kak Nafarroa Oinez jaia antola-

tzen duen ikastolak zehaztu

behar izaten ditu. Antolatzaileen

arabera, Erronka probaren hel-

buru nagusia da aisialdirako

beste eredu bat eskaintzea, eta

ikastoletako ikasleen artean

harremanak egitea, jarduera fisi-

koa oinarri duen egitasmo baten

bidez.

Bihar eramango dute lekukoa

iazko Erronkaren irabazleek, eta

gazteek goiz osoa igaro beharko

dute probetan dena emanda.

Hamabi lagunek osatutako talde-

ak izango dira; talde bakoitzak bi

kapitain izango ditu, baita ban-

dera propioa ere. Lau proba egin

beharko dituzte denera: gune

bakoitzeko, proba bat. Ariketa

horietan, euren abilezia, indarra,

azkartasuna, herri jakinduria eta

euskaltzaletasuna erakutsi

beharko dituzte garaikurra esku-

ratu nahi badute.

Lau proba, lau abileziaIndiana Jon erronka izango da

gainditu beharreko lehena. Proba

horretan, taldeetako partaideek

baloi erraldoiak garraiatu behar-

ko dituzte zirkuituaren alde bate-

tik bestera, eta zirkuituan egongo

Erronka probaren seigarren aldia izango dute bihar Nafarroa Oinez jaialdian. Hamabi ikastolak parte hartuko dute, eta 13 eta 16 urte arteko gazteek osatuko dituzte taldeak. Lau proba prestatu dituArgia ikastolak aurtengo ekitaldirako, eta topaleku «jendetsua» izatea espero dute antolatzaileek.

Talde lanari esker, saria eskura

Erronka proban Argia ikastola ordezkatuko duten gazteak, bandera eta guzti. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

10 BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19aNafarroa Oinez

11BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19a Nafarroa Oinez

Baztango ikastolak abiatu zuen

egitasmoa, eta azken lau urteetan

egin den lehiaketa da. Ikastola ba-

koitzak bideo bat grabatu behar

izan du, taldeko partaideak zein

diren azaltzeko. Saria irabazi ahal

izateko, imajinazioa martxan ja-

rri behar izan dute, urtero sormen

eta umore handiko bideoak iza-

ten baitira.

Goiz osoa batetik bestera ibili

ostean, irabazlea zein den jakite-

ko unea iritsiko da. Irabazten

duen taldeak lekukoa hartuko

du, eta garaikurra urte osoan era-

kusgai edukitzeko aukera izango

du. Lau probetan lortutako pun-

tuak batuta erabakiko dute zein

talde izango den garailea.

Ikastolako antolatzaileak pozik

daude ondutako probarekin, eta

espero dute jende andana etor-

tzea biharko jardunaldia ikuste-

ra.

diren lau eremu zeharkatu be-

harko dituzte horrela. Erronka

horren helburua izango da hama-

bost minutuan ahalik eta zirkuitu

oso gehien egitea, hau da, baloi

horiekin distantzia handiena egi-

ten duen taldea izango da irabaz-

lea.

Baloiak alde batera utzita, Bi

kilo menestra probaren txanda

izango da. Kasu honetan, errele-

boen bidez, beharrezko osagai

guztiak dituen bi kilogramoko

menestra ontzi bat prestatu be-

harko dute. Lau proba egin be-

harko dituzte jarduera horretan,

eta parte hartzaileek txapela eta

amantala pasatu beharko dizkie-

te batak besteari. Amaieran, ha-

sieran zehaztutako pisura, hots,

bi kilogramora gehien hurbiltzen

den taldea izango da garailea.

Hori bai, proba guztian ez dute

balantzarik erabiltzeko aukerarik

izango, eta, beraz, modu intuiti-

boan asmatu beharko dute zer

osagai kopuru erabili.

Txapelak eta amantalak gorde,

pontoizainak izatera egingo dute

jauzi ikasleek hirugarren proban:

Pontoneroak. Proba horrekin

Ebroko pontoizainen lana gogora

ekarri nahi izan dute antolatzaile-

ek, eta ikasleen kooperazioa eta

talde lana frogatu. Gazteek pon-

toiak erabiliko dituzte ibaiaren

ertz batetik irla batera iristeko. Ir-

lara ailegatzean, talde aldaketa

egin beharko dute, eta, berriz ere

pontoiak erabiliz, beste ertzerai-

no heldu beharko dute. Joan-eto-

rria azkarren egiten duen taldeak

irabaziko du puntu gehien.

Eta laugarren eta azken pro-

ban, alde artistikoa erakutsi be-

harko dute. Kolorez blai deituri-

ko proban, aurtengo logoa mar-

gotu beharko dute. Baina ez

pentsa horretarako materiala es-

kuratzea erraza izango denik; au-

rrena, tiragomarekin punteria

ona dutela frogatu beharko dute

pintura potoak eskuratu ahal iza-

teko. Baita azkarrak direla ere,

potoak gainerako taldeek baino

azkarrago eskuratzeak abantaila

itzela emango baitie. Pintura lor-

tuta, logoa margotzeari ekingo

diote. Baina hori ere ez da lan ma-

kala izango, ezingo baitute eskuz

egin: kanabera luze baten lagun-

tza izango dute horretarako.

Lehia handia izango da ikasto-

len artean, orain arte entrenatze-

ko aukera izan dute eta. Proba an-

tolatzeko ardura dutenek erron-

ka bakoitzaren azalpenak bideoz

grabatu behar dituzte, eta gaine-

rako ikastolei bidali. Erronka egi-

tasmoaren webgunean ere ikus-

gai daude bideo horiek.

Lau proba fisiko horiez gain, bi-

deo lehiaketa ere egingo dute.

Antolatzaileen arabera,Erronka probarenhelburu nagusia daaisialdirako beste eredu bat eskaintzea

12BERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19aNafarroa Oinez

Urte guztian eginda-

ko lana lehertu

egiten da Nafarroa

Oinez jaialdian.

Antolatzaileentzat

egun berezia eta, aldi berean,

neketsua izan ohi da, lan asko

egin behar izaten baitute, eta

haientzat oso garrantzitsua baita

dena ongi ateratzea eta jaialdian

parte hartzen duen jendeak egi-

tarauaz gozatzea. Haatik, festa

handiaz gain, urtean zehar ere

hainbat ekintza antolatzen dituz-

te: besteak beste, sormena lantze-

ko eta jaiak ingurumenean duen

eraginaren aurrean neurriak har-

tzeko. Jarduera horiek antolatzen

aritzen dira, gainera, hainbat

elkarte eta udal. Horri esker,

Nafarroa Oinez bizi-bizirik egon

da Tuteran azken hilabeteotan.

Urtero antolatzen diren ekital-

diak dira Oinez Basoa, Txikiak

Handi eta Artea Oinez.

TXIKIAK HANDI

bbb Hizkuntza gutxituen

etorkizuna argitzeko

Hizkuntza gutxituen arloa landu

eta horretan sakontzea du helbu-

ru Txikiak Handi egitasmoak, eta,

aurten, ikasleak ahalduntzeko bi-

dean sakontzen jarraitu nahi izan

du Argia ikastolak. Joan den urte-

an, Altsasuko eta Valentziako

DBHko ikasleek euren hizkun-

tzaren inguruko gogoetak egin zi-

tuzten. Oraingoan, berriz, Euskal

Herriko hainbat lurraldetako

gazteak bildu dira euskararen ira-

ganaz, orainaz eta etorkizunaz

jarduteko: Baionako Bernart

Etxepare lizeoa, Tolosako Lasko-

rain ikastola eta Argia ikastola el-

karlanean aritu dira Txikiak Han-

di egitasmoan.

Lurralde bakoitzaren errealita-

te soziolinguistikoaren ikerketa

bat egin dute; aztertu dute zer ja-

rrera duten herritarrek euskara-

ren inguruan, eta zer egoeratan

dauden munduko gainerako hiz-

kuntzak. Horrez gain, hizkuntzek

pertsonengan uzten duten arras-

toaz egin dute gogoeta, euren ko-

munitatean hizkuntzek izan du-

ten garapena ekarri dute gogora,

eta euren burua kokatu dute ere-

mu linguistiko horretan. «Zein

izan zen nire arbasoen hizkun-

tza? Zein da nirea gaur egun? Zein

gustatuko litzaidake izatea etor-

kizunean niretzat edo nire ondo-

rengoentzat?». Galdera horiei eta

beste hainbati erantzuten saiatu

dira gaztetxoak.

Joan den astean, hiru eguneko

topaketa batean bildu ziren ikas-

tetxeetako ikasleak Argia ikasto-

lan. Ikerketaren inguruko azalpe-

nak eta hausnarketak parteka-

tzeko aukera izan zuten, baita

unitate didaktiko bat lantzeko

abagunea ere. Biharko jaian, ikas-

toletako ordezkariak bilduko

dira, eta manifestu bat sinatuko

dute, adierazteko Txikiak Handi

proiektuan parte hartu dutela eta

bat egiten dutela manifestu ho-

rrekin.

OINEZ BASOA

bbb Inpaktu ekologikoa

orekatzeko asmoz

2008. urtean jarri zen martxan

Oinez Basoa egitasmoa, eta bede-

ratzigarren aldia izango da aur-

tengoa. Ingurumenaren eta eus-

kararen berreskurapena dira egi-

tasmo horren ardatza. Nafarroa

Oinez jaialdiak sortzen duen in-

paktu ekologikoa orekatzeko hel-

buruarekin, zuhaitzak landatze-

an datza ekinaldi hori. Izan ere,

baliabide naturalak kontsumitu,

hondakinak sortu eta berotegi

efektua areagotzen duten gasak

Egun handiaz gain, urte osoko hainbategitasmori jarraipena eman diete aurtenere antolatzaileek. Euskara, sormena etaingurumena dituzte ardatz Txikiak Handi,Oinez Basoa eta Artea Oinez proiektuek.

Urte osoanbizirik dagoenjaialdia

1

2

3

13BERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19a Nafarroa Oinez

jaulkitzen dira horrelako jaial-

dien bitartez.

Proiektua martxan jarri zene-

tik, Nafarroa osoan zortzi baso sor-

tu dituzte, eta 47.000 zuhaitz bai-

no gehiago landatu. Hori gutxi ba-

litz bezala, biodibertsitatea susta-

tzeko elementuak ere ipini dituz-

te, hala nola habiak hegaztientzat,

saguzarrentzat eta abarrentzat.

Argia ikastolak ere gogotsu hel-

du dio Oinez Basoa egitasmoari

aurten. Ingurumena zaintzeko

premiaz sentsibilizatu nahi izan

ditu ikasleak, eta erakutsi nahi

izan die zeinen garrantzitsua den

modu aktiboan jokatzea inguru-

mena zaindu ahal izateko. «El-

kartasun aztarna bat» utzi nahi

izan dute Tutera inguruan.

Halaber, aurten ez dute baso

bat sortu: hobekuntzak egin nahi

izan dituzte oso ezaguna den in-

gurune batean. Arguedasko Uda-

larekin aritu dira elkarlanean ho-

rretarako. Nafarroako Erriberan

balio sinboliko handia duen leku

bat aukeratu dute: Yugoko men-

dilerroa. Leku oso ezaguna da he-

rritarren artean, baita kanpotik

datorren jendearentzat ere: Bar-

deako sarrera da. Leku hori ingu-

ruko paisaiaren isla da, eta Bardea

Zuriaren eta Ebro ibaiaren ikus-

pegi ikusgarriak ditu. Hango ego-

era hobetzeko eta aberasteko,

landareak eta zuhaitzak landatu

dituzte, eta zuhaitz horiek moni-

torizatu egin dituzte, unibertsita-

tearekin egin duten elkarlan bati

esker.

Hiru helburu nagusi izan ditu

egitasmoak: batetik, abelbideek

ondare immaterial gisa duten ba-

lioa azpimarratzea; bestetik, lan-

dare bioaniztasuna sustatzea er-

mitatik gertu dauden pinudietan;

eta, bukatzeko, inguruko hegaz-

tien biodibertsitatea bultzatzea.

Hegazti horien artean daude, esa-

te baterako, txolarrea eta kaska-

beltza.

Gainera, Arguedasko Udalak

ingurumenarekin duen konpro-

misoa goraipatu dute antolatzai-

leek: «Oso jarrera baikorra dute

ingurumenarekin, eta esfortzu

handia egiten dute ingurumena

zaintzeko. Arguedas etorkizun

iraunkor baterantz urratsak egi-

ten ari den herri bat da».

ARTEA OINEZ

bbb Sormenak eta arteak

badute euren lekua

«Erreferentziazko erakusketa

bat» da Artea Oinez, antolatzaile-

en hitzetan. Hainbat artista esan-

guratsuk euren lanak eskaintzen

dizkiote Nafarroa Oinez jaialdiari,

eta, modu horretan, erakusketa

ibiltari bat osatzen dute festaren

antolatzaileek. Aurten, 70 artista

garaikideren obrak bildu ditu

erakusketa horrek: Nestor Baste-

rretxea, June Crespo, Juan Gorri-

ti, Itziar Okariz eta Jose Luis Zu-

meta artistak dira horietako ba-

tzuk. Aurrekoetan bezala,

Iruñeko Kondestablearen jaure-

gian egon dira lanak ikusgai au-

rrena, eta Tuterako Almirantea-

ren Etxean ondoren.

Nafarroa Oinez-ek txoko bat

eskaini nahi die sormenari eta ar-

teari. Gainera, artista bat ere

omentzen dute urtero. Aurten,

Javier Sueskun margolariari

eman dio sari hori Argia ikasto-

lak. Antolatzaileen arabera, «oso

pertsona berezia» da Sueskun

ikastolarentzat, eta urte hauetan

guztietan ikastolarekin izan duen

harremana azpimarratu nahi

izan dute: «Gure lurraldeari lotu-

tako hezkuntza eta kultura ibilbi-

de luzea duen tuterarra; arteari

eta, oro har, kulturari egin dion

ekarpenarengatik omendu nahi

izan dugu ekitaldi honetan».

4

1 Kantari.Haur Kantari Jaialdia

egin zuten joan den martxoan,

Tuteran. NAFARROA OINEZ

2 Yugoko mendilerroa.Argia

ikastola elkarlanean aritu da

Arguedasko Udalarekin Yugoko

ingurua hobetzeko. NAFARROA OINEZ

3 Dantzan.Giro ederra izan dute

antolatutako jai eta erromerietan.

NAFARROAKO HITZA

4 Omenaldia. Javier Sueskun

Tuterako artista omendu dute

aurten Argia ikastolako kideek

Artea Oinez egitasmoaren

barruan. NAFARROA OINEZ

Nafarroa Oinez Tuteran

Mugarik Gabeko Ttunttuneroak, Tutera Kantuz, Xapiru trikiti eskola,

Loatzo musika eskolako ikasleak, Keja Punkera elektrotxaranga, gaiteroen alardea.

Talde ibiltariak

TUTERA

Sarrerak Aparkalekuak

Gunea

1 Argia

Bizkaiko gaiteroak

Ertzak

Erronka

Paloteao San Juan

Txutxin Ibañez y Los Txarros

Kiki Koko eta Moko (Tururututu Pailazo Bihurtu)

Gauargi

Egun osoan

10:00

11:00

12:00

13:00

14:00

15:00

16:30

Gunea

2 Etorkizuna

Eutsi

Pimiento radikal

Trikidantz

Erronka

Erronka sari banaketa

Modus operandi

Zopilotes Txirriaos

Oihan Vega

10:00

10:30

11:30

13:00

14:00

15:00

16:15

17:30

1

2

3

4

A-68

A-68

Haur jarduerak, tailerrak, ludoteka, autobusa, inklusibitate tailerra…

Egun osoan

Gazteentzako puzgarriak

Gunea

3 Aniztasuna

Erronka

Jotak

Potxin eta Patxin pailazoak (Zirkuko Izarrak)

Dantzaro

Trikiteens

Udekasi txaranga

Larrain dantza (Tuterako gaiteroak

eta Udekasi txarangarekin)

10:00

11:00

12:00

13:30

15:30

17:00

17:30

Egun osoan

Jokoak, haur jarduerak, Kaikutxo ipuina…

Gunea

4 Alaitasuna

Herri kirolak

Erronka

Duguna, Iruñeko dantzariak

Timbakada

Tximeleta

Afu

Urtz

10:00

11:00

12:00

12:30

14:00

15:30

17:00

Egun osoan

Puzgarriak, jokoak, haur jarduerak…

Musika eskaintza zabala ondu dute Argia ikastolako antolatzaileek biharko Nafarroa Oinezjaialdirako. Egitarauan «aniztasuna» eskaini nahi izan dute, eta lau gunetan banatu dituztejarduerak. Jasangarritasunaren dekalogoa gehitu dute eskuorrian, kutsadura murrizteko helburuz.

Gogobetetzeko eta hobetzeko

14 Nafarroa OinezBERRIA

Larunbata, 2019ko urriaren 19a

15Nafarroa Oinez

an. Azken horretan, 13:00etan

egingo dute azken proba, Kolorez

blai izenekoa. Proba hori bukatu

eta aurreko guztietan lortutako

puntuazioa batuta, 14:00etan

egingo dute sari banaketa, gune

horretan bertan.

Kontzertu ugari egongo dira

egun osoan, eta, bereziki, biga-

rren eta laugarren guneetan topa-

tuko dituzte bisitariek kontzertu

horiek: Trikidantz, Modus ope-

randi, Zopilotes Txirriaos, Txime-

leta, Afu eta Urtz izango dira kon-

tzertu horietako batzuk.

Dantzak ere izango du tartea

jaialdian. Esaterako, Duguna

Iruñeko dantza taldeak laugarren

gunean eskainiko du emanaldia,

12:00etan, eta larrain dantza

egingo dute 17:30ean hirugarren

gunean, Tuterako gaiteroekin eta

Udekasi Txarangarekin. Txaran-

gak ere izango dira, beraz, eta

haurrentzako jarduerak izango

dira gune guztietan egun osoan:

puzgarriak, jokoak, erraldoiak,

tailerrak eta abar.

Gune bakoitzean izango diren

jarduera eta emanaldiez gain, tal-

de ibiltariak ere ibiliko dira bate-

tik bestera, besteak beste, Muga-

rik Gabeko Ttunttuneroak, Tute-

ra Kantuz, Xapiru Trikitixa

Eskola, Loatzo Musika Eskolako

ikasleak, Keja Punkera elektro-

txaranga eta gaiteroak. Musika

eta doinurik ez da faltako, beraz,

egun osoan zehar.

Dena den, egun osoko egita-

raua eskura eduki ahal izateko,

gailu mugikorretarako aplikazio

bat jarri dute eskuragarri antola-

tzaileek: Ikasjai izeneko aplika-

zioa, hain zuzen. Android nahiz

iOS mugikorrekin bateragarria

da aplikazio hori.

Argia Ikastolak Ibilbide birtua-

la izeneko proiektua jarri du mar-

txan aurten, jende orori aurtengo

jaialdian «elkarlanean aritu ahal

izateko» aukera ematen dion

proiektua. Nafarroa Oinez-en

webgunean bertan dago proiek-

tuan parte hartu ahal izateko au-

kera. Nahi duenak «metroak»

eros ditzake ibilbide birtual ho-

rretan. Metroak bakarrik, fami-

liarekin, lagunekin edo bakoitzak

nahi duenarekin eros daitezke,

eta, modu horretan, ekarpena

egin Argia ikastolari.

Ingurumena zaintzekoJasangarritasunaren dekalogoa

txertatu dute jaialdiaren antola-

tzaileek esku orrian, jaialdiak sor-

tzen duen eragina ahalik eta

gehiena murrizteko xedearekin.

Besteak beste, gomendatu dute

garraio jasangarria erabiltzea,

hondakinak murriztea, lurrera

zaborrik ez botatzea eta ura eta

energia neurrian kontsumitzea.

Herriaren kanpoko aldean

aparkalekuak egokitu dituzte.

Zortzi aparkaleku baino gehiago

egongo dira, eta autobusak jarri

dituzte horietatik ibilbidera joate-

ko; ordu erdian behin emango

dute zerbitzua. Furgonetentzako

eta autokarabanentzako aparka-

lekuak ere badaude.

Dena prest dute

antolatzaileek

biharko egun

handirako, eta

Tuterara joan-

go direnek es-

kaintza zabal eta askotarikoare-

kin egingo dute topo. Kontzer-

tuak, tailerrak, emanaldiak...

denetik izango da Nafarroa Oinez

jaialdian, eta haur, gazte eta hel-

duek gozatu ahalko dute egita-

rauaz. Argia, Etorkizuna, Anizta-

suna eta Alaitasuna izango dira

lau guneak, eta 3,5 kilometroko

ibilbidea osatuko dute denera.

Gune horietan egongo diren jar-

duerez gain, batetik bestera mu-

gituko diren talde ibiltariak ere

izango dira, giroa alaitzeko. Be-

raz, aitzakiarik ez da faltako

biharko jaira hutsik ez egiteko.

Argiñe Korta Argiako zuzenda-

riak eta Maru Eriz lehendakariak

adierazi dutenaren arabera,

«aniztasuna» bermatu nahi izan

dute aurtengo jaialdian, eta, ho-

rregatik, eskaintza handia eta za-

bala izango da bihar. «Pozik»

daude ondu duten egitarauare-

kin, eta espero dute Nafarroa Oi-

nez-era joatea erabakitzen duen

jende orok egunaz gozatzea. Gai-

nera, eguraldia lagun izatea espe-

ro dute.

10:00etan hasiko da eguna gu-

ne guztietan. Urtero egin ohi du-

ten moduan, inaugurazio ofizia-

lean hainbat eragilek hartuko du-

te parte, besteak beste, instituzio-

etako ordezkariek, Ikastolen El-

karteko kideek eta bailarako

udaletako ordezkariek. Argia

ikastolako kideak ere izango dira,

eta, horiez gain, ongi etorria izan-

go da bertaratu nahi duen oro.

Musika eta askoz gehiagoBi sarrera izango ditu jaiak: lehe-

nengo gunetik, Argia gunetik eta

laugarrenetik, Alaitasuna gune-

tik. Argia gunean, Biz-

kaiko gaiteroek ekingo

diote giroa jartzeari, eta

musika ez da egun guz-

tian faltako. Izan ere, Er-

tzak taldeak hartuko die

erreleboa gaiteroei

11:00etan.

Hirugarrenean, Aniz-

tasuna gunean, alegia,

hasiko da Erronka proba,

10:00etan. Proba horretan parte

hartuko duten ikastoletako or-

dezkariek lau guneetan egin be-

harko dituzte erronkak: hiruga-

rren gune horretatik laugarren

gunera joango dira, Alaitasuna

gunera, eta 11:00etan hasiko da

hango lehia. Hori amaituta, lehe-

nengo gunera igaroko dira, Argia

gunera, eta bigarren gunean

amaituko dute, Etorkizuna gune-

Egun osoko egitaraua eskuraeduki ahal izateko, gailumugikorretarako aplikazio batjarri dute eskuragarri

Zortzi aparkalekutik goraegongo dira, eta horietatikibilbidera gerturatzekoautobusak jarri dituzte

BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19a

1

2

1 Zopilotes Txirriaos. Argiak

2013an antolatutako Nafarroa Oi-

nez-en ere kontzertua eman zuen

taldeak. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

2 Altsasu. Jende andana bildu

zen iaz Iñigo Aritza Ikastolak anto-

latutako Nafarroa Oinez festan.

IDOIA ZABALETA / FOKU

16 BERRIALarunbata, 2019ko urriaren 19aNafarroa Oinez

Jaiotzez, ez da Nafarroakoa Gari-koitz Urbizu (Mendaro, Gipuz-koa, 1976) Argia ikastolako ira-kaslea, baina urte mordoa egin duTuteran; familia ere Erriberanosatu du. Urte osoan buru-belarriaritu da biharko Erronka proba-ren xehetasunak fintzen, eta,prozesu «gogorra» izan delaadierazi duen arren, ilusio handiadu biharko festarako.Mendaron jaio zinen. Nolatan

bizi zara Tuteran?

Ia bizitza erdia daramat hemen:20 urte. 1998an etorri nintzen Tu-terara. Irakasle ikasketak amaituondoren, irakasle moduan hasinintzen lanean. Hasieran, Azpei-tian (Gipuzkoa) izan nintzen ira-kasle, ordezkapen bat egiten, etalanpostu bat atera zen Tuteran.Orduan, hango bi irakasle honaetorri ginen, eta harrezkero he-men geratu gara, jendea beharzen eta. Alde handia nabaritu zenuen

ikastetxe batetik bestera?

Aldaketa, azken finean, beti iza-ten da nahiko handia. Hemengobizimodua desberdina zen han-goarekin alderatuta, eta desber-dina izango da hemendik aurreraetorriko den jendearentzat ere.Baina gure txokoa aurkitu ge-nuen hemen ere. Betiere, egia da,gazteagoa zarenean nahi izaten

duzula lagunekin daukazun ha-rremana mantendu, baina geroz-tik hemen sortu dugu familia, eta,beste asko bezala, oso gusturagaude.Zer nabarmenduko zenuke Ar-

gia ikastolatik?

Nabarmenduko nuke ikastolatxiki bat dela, eta, ikastola txikibat den heinean, askotan deneta-rik egin behar izaten dugula. Gaijakin batean espezializatuz geroedo espezializatu gabe ere, bestehainbat gauza egin behar izatendituzunean, zerbaiten parte zare-

la sentitzen duzu, eta ikuspegiglobalago batetik ikusten duzuhezkuntza. Horrez gain, gertutasuna.

Hemen daukagun jende askoegunero ikusten dugu kalean, etahoriekin dugun harremana ezgenuke izango ikastetxe handia-go batean lan egingo bagenu.Eskualdeko ikastetxe bat daArgia, baina gure herriko jendeaere etortzen da. Horregatik,horietariko asko lagunak dira,edo oso gertukoak. Harreman

hori estuagoa izaten da normale-an.Zer eman dizu, beraz, hemengo

bizimoduak?

Niri izana eman dit hemen bizi-tzeak. Izena amak jarri zidan, bai-na hemen lortu ditut izana eta ira-kasle izatea. Tuterara joaten gare-nean, badakite gu ikastolakoirakasleak garela, onerako nahiztxarrerako. Baina gustura sentia-razten gaituzte; kalean maitatuasentitzeko aukera hori, gertuta-sun hori... gustura hartzen da.Pertsonekin lan egiteak beti ema-ten ditu buruhauste asko, bainapoz handia ere sortzen du batzue-tan.Nolakoak dira ezagutu dituzun

ikasleak? Zer jarrera dute eus-

kararekin?

Zaila izango litzateke hitz baka-rrean laburtzea. Bertako inguru-neak eta giroak ematen dituenaukerak ezagutu behar dira, etahemengo gehiengoak ez du eus-kara jaso etxetik. Alde batetik,esango nuke konprometituak di-rela, baina euskaraz egiteko du-ten ingurune bakarrenetakoaikastola da. Horregatik, alde ho-rretatik uste dut badutela horreninguruko kontzientzia, urteekinhandituz joaten dena, eta aldako-rra dena. Gainera, nire iritziz, gertutasu-

na da ikasleen beste ezaugarri bat.Erronka izeneko taldean ari naizlanean orain, eta, ikasle ohiei dei-tu diedanean laguntza eske, as-kok euskaraz egin dute nirekin,edota euskaraz hitz egiten saiatudira, ikastola bukatu zutenetikeuskararekin harremanik izan ezduten arren. Beraz, ikasleek osoargi dute konpromiso hori, etamantendu egiten dute. Tuteran,bere kutsua du ikastolan ikasteaketa ikastolakoa izateak. Zer moduz aritu zarete Erronka

proba antolatzen?

Taldetxo bat dugu; zazpi lagungara, gutxienez, arduradunak,eta nik zeregin bat izan dut horre-tan. Oso gustura ari gara lanean;lan gogorra izan da, lan asko due-lako eta inguruneak baldintzatuegiten duelako.Gogotsu al zaudete biharko?

Azken bi aste hauek oso garran-tzitsuak izan dira. Jendearen par-te hartzea da gure erronkarikhandiena. Erriberatik eta EuskalHerriko iparraldetik etorriko daia jende guztia; beste toki askorenaldean, muga hori dugu.

«Jendearen partehartzea da gureerronkarik handiena»

Garikoitz Urbizu b Argia ikastolako irakaslea

Ikastolaren «gertutasunak» erakarrita, hogei urte inguru daramatzaUrbizuk Argian. Erronka proba antolatzearen ardura izan du aurten,beste zazpi bat kiderekin batera, eta «gogotsu» dago biharko egunerako.

JAGOBA MANTEROLA / FOKU

«Ikasleek oso argi dutekonpromiso hori, etamantendu egiten dute.Tuteran, ikastolanikasteak bere kutsua du»