MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2....

349
M M U U G G I I G G A A R R R R I I T T A A S S U U N N G G I I D D A A 2 2 0 0 1 1 2 2

Transcript of MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2....

Page 1: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MMUUGGIIGGAARRRRIITTAASSUUNN GGIIDDAA

22001122

Page 2: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

AAAUUURRRKKKIIIBBBIIIDDDEEEAAA

AAAUUURRRKKKEEEZZZPPPEEENNNAAA.........………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………......………...............………………………111

111... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA::: PPPEEERRRTTTSSSOOONNNEEENNN MMMUUUGGGIIIGGGAAARRRRRRIIITTTAAASSSUUUNNNAAA EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEAAANNN………………................................................................................................................................................111222

222... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA::: EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEKKKOOO EEERRRAAAKKKUUUNNNDDDEEEEEETTTAAANNN LLLAAANNN EEEGGGIIITTTEEEAAA...................................................................................................................................................................................................777666

333... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA::: EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEAAANNN IIIKKKAAASSSTTTEEEAAA.............................................111111555

444... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA::: EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEKKKOOO EEESSSTTTAAATTTUUUEEETTTAAANNN SSSAAARRRTTTUUU EEETTTAAA BBBIIIZZZIIITTTZZZEEEKKKOOO MMMOOODDDAAALLLIIITTTAAATTTEEEAAAKKK...............................................................111666222

Page 3: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 1

AURKEZPENA

Bizkaiko Foru Aldundiak MUGIGARRITASUN GIDA 2012 aurkezten du, lurralde historikoan bizi garenoi berriro ere informazio praktikoa, erabilgarria eta kalitatekoa ematearren Europako Merkatu Bakarrak eskaintzen dizkigun aukerei buruz, Europar Batasunean batetik bestera joateko ditugun eskubideei dagokienez: joan-etorriak, aldi baterako bizilekua eta bizileku iraunkorra, soldatako lana eta lan autonomoa, eta ikastea EB osatzen duten Europako estatuetan.

GIDAn xeheki aztertzen dira indarrean diren xedapen eta ekimen nagusiak, europarrei, Europar Batasunean joan-etorriak egiten dituztenean, dagozkien eskubideen harira.

LAU KAPITULU dauzka:

► 1. Kapitulua- PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAR BATASUNEAN: EBren barruko Europako herritarren mugigarritasunaren inguruko oinarrizko alderdiak aztertzen dira, haren oinarriak, onuradunak, eskubideak, egon daitezkeen salbuespenak, eta “Europar Batasuneko herritartasun” kontzeptua.

► 2. kapitulua- EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA: Europako erakundeetan lanerako zer aukera dauden azaltzen da, bai eta Erkidegoko funtzionarioek zer lan-baldintzak dituzten ere.

► 3. kapitulua- EUROPAR BATSUNEAN IKASTEA: Europako hezkuntzako eta prestakuntzako programetan sartzeko dauden aukerak azaltzen dira.

► 4. kapitulua- EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTZEKO ETA BIZITZEKO MODALITATEAK: xeheki aztertzen dira, herrialdez herrialde, indarrean diren estatu-mailako legeak (tokian tokiko hizkuntza ofizialean zein ingelesez eskuragarri dauden itzulpenetan eskaintzen da informazioa). Kasu bakoitzean, informazio osagarria eman dezaketen xedapen nagusiak edo erakunde eskudunak aipatzen dira, bai eta, hala dagokionean, Europako beste estatu batzuetatik iritsitako herritarrei nahiz haien zuzeneko senitartekoei bizileku- eta lan-eskubideak bermatzeko burokraziako eta administrazioko izapideez arduratzen direnak ere.

Page 4: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 2

MUGIGARRITASUNAREN IKUSPEGIA EUROPAR BATASUNEAN

1. Europako merkatu bakarraren xedea da EBko estatu batetik besterako joan-etorriak Europako herritarrei eragozten edo zailtzen dizkieten oztopoak desagerraraztea.

Pixkanaka, Europar Batasunak urrats gehiago egin ditu pertsonen joan-etorrien liberalizaziorantz, eta horrek herritarrei aukera eta bide berriak ekarri dizkie, arlo pertsonalean zein profesionalean. Pertsonak libreki dabiltza batetik bestera eta bizileku-eskubideak dituzte beste estatu kide batzuetan, duela urte batzuk pentsaezina zen modu batean.

Lan eginez, ikasiz edo, besterik gabe, gutxieneko diru-sarrera batzuk (eta, hala dagokionean, gaixotasun-aseguru bat) edukitzen direla frogatuz gero, Europako herritarrok erkidegoko beste herrialde batzuetan bizitzeko eskubidea dugu. EBko herritarren zuzeneko senitartekoek ere bizileku-eskubidea dute, langileak edo errentadunak ez badira ere, edo Europar Batasuneko estatu bateko herritar ez badira ere.

MUGIMENDU-ASKATASUNERAKO ESKUBIDEA garrantzi handikoa da Europako herritarrentzat, Eurobarometroak 2011ko abuztuan egin zuen azterlan batek frogatzen duenez1; inkestatuei “Europar Batasuna haientzat zer den” galdetu zitzaienean, Espainiako estatuko herritarren % 37k “Europar Batasuneko edozein herrialdetara bidaiatzeko edo han ikasi eta lan egiteko askatasuna” esan zuen, eta hura bigarren erantzuna izan zen errepikatuenen artean, “euroa” erantzunaren atzetik (% 44).

1 EUROBAROMETRO ESTANDARRA, 75. ZK.: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb75/eb75_en.htm

Page 5: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 3

Eurobarometroaren 2010eko martxoko "flash txostenaren" arabera2, itaundutako pertsonen erdiek (% 48) EBko herritar gisa dituzten eskubideen inguruan “ondo informatuta” ez zeudela sentitzen zuten, eta herenek baino gutxiagok (29%) esan zuen “ondo informatuta” zeudela.

Europar Batasuneko herritarri bermatzen zaizkien eskubideen artean, bizileku-eskubidea izaten da oraindik ezagunena: hain zuzen, % 89k badaki eskubidea duela, baldintza jakin batzuetan, Europar Batasuneko kide den edozein estatutan bizitzeko.

2 FLASH EUROBAROMETROA, 294. ZK.: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/flash_arch_299_285_en.htm

Page 6: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4

2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik ere, mugigarritasun geografikoari eta lan-merkatuari buruzko Eurobarometroaren 2010eko ekaineko edizio berezian3, europar gehienak (% 84%) ez dira inoiz bizi edo ez dute inoiz lan egin beste herrialde batean.

Eurobarometroaren arabera, Luxenburgon, Eskandinaviako herrialdetan eta Irlandan daude mugitzeko joera handiena duten biztanleak, Europari dagokionez. Aitzitik, Italian, Maltan eta Ekialdeko Europako herrialdetan dago mugitzeko joerarik txikiena.

3 EUROBAROMETRO BEREZIA, 337. ZK.: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb_special_339_320_en.htm

Page 7: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 5

Dena dela, 5 europarretik 1ek gutxi gorabehera (% 17) badu asmoa atzerrian lan egiteko, etorkizuneko uneren batean. Danimarkan bakarrik du biztanleen gehiengoak (% 51) etorkizunean atzerrian lan egiteko asmoa, atzetik Estonia (% 38), Suedia (% 37), Letonia (% 36) eta Lituania eta Finlandia (% 35 bietan) datozela. Italian, hain zuzen, alderantziz gertatzen da, han % 4k baino ez baitu ikusten bere burua atzerrian lan egiten, eta antzera Austrian eta Grezian (% 8).

Page 8: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 6

Oro har, Europan mugitzera gehien bultzatzen duten faktoreak honako hauek dira: bizi-kalitatea hobetzea (% 29), lan-baldintzak hobetzea (% 27), eta lanbide-karrerako aukerak hobetzea (% 23).

Page 9: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 7

2.107.554

2.012.5381.848.635

1.546.309

1.770.271

932.503817.747

614.491

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

19.824

5.812

18.80817.47616.585

14.833

5.2924.754

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

3. Europar Batasuneko herritarrak Espainian eta Bizkaian: Bizkaian EBko 19.800 herritar inguru bizi dira, eta biztanleen % 1,6 dira, estatu osoan dagoen ehunekoa baino askoz txikiagoa: $ 4,3.

2011ko irailaren 30ean, Espainian Europar Batasuneko estatuetako herritar ziren 2.107.554 atzerritar zeuden erregistraturik.

2010eko abenduaren 31ko datuen arabera, EBko egoiliar horiek Espainiako estatuan bizi diren guztien % 4,26 ziren. Gehikuntzarik handiena 2007. urtean gertatu zen, aurreko urtean baino Europako 613.806 herritar gehiago, Europar Batasunari Bulgaria eta Errumania atxikitzearekin batera.

ESPAINIAN ETA BIZKAIAN BIZILEKUA DUTEN EUROPAKO HERRITARREN (EB-27) BILAKAERA (2004-2010*)4

*.Abenduaren 31ko datuak, 2011n izan ezik (irailaren 30ekoak).

ITURRIA: ENPLEGU ETA GIZARTE SEGURANTZAKO MINISTERIOA – IMMIGRAZIOAREN BEHATOKI IRAUNKORRA

4. http://extranjeros.mtin.es/es/Estadisticas/operaciones/con-certificado/index.html

ESPAINIA BIZKAIA

Page 10: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 8

11.5893.735

1.093

771633

517376

277149

12710068

5958

5754

533329

17

175

32

2

0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000

ERRUMANIA

PORTUGAL

ITALIA

FRANTZIA

ERRESUMA BATUA

ALEMANIA

POLONIA

BULGARIA

IRLANDA

HERBEHEREAK

BELGIKA

HUNGARIA

LITUANIA

AUSTRIA

SUEDIA

ESLOVAKIA

TXEKIAR ERREP.

GREZIA

DANIMARKA

LETONIA

FINLANDIA

ESLOVENIA

BESTE BATZUK: ZIPRE ETA

LUXENBURGO

ESTONIA

31/12/2010 30/09/2011

Bizkaian, 2011ko irailaren 30ean, Europako 19.824 herritar bizi ziren, eta haietatik gehienak Errumaniatik (% 58) eta Portugaletik (% 19) zetozen. Bizkaian kokatzen diren Europar Batasuneko atzerritarren jatorri nagusietan, honako hauek datoz ondoren: Italia, Frantzia, Erresuma Batua, Alemania eta Polonia.

2011ko irailean, 2010eko abenduan baino 1.016 europar gehiago zeuden erregistraturik Bizkaian. Europar Batasuneko beste estatu batzuetako herritarrak diren egoiliarrak, beraz, % 5,4 gehitu dira.

BIZKAIAN BIZI DIREN EUROPAKO HERRITARREN KOPURUA, HERRITARTASUNAREN ARABERA5

5 ESPAINIAKO LAN ETA IMMIGRAZIOKO MINISTERIOA – IMMIGRAZIOAREN BEHATOKI IRAUNKORRA

Page 11: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 9

4. Europar Batasunak mugitzeko aukera handiak eskaintzen ditu: Europako erakundeetan lan egitea eta hango hezkuntzako eta prestakuntzako programak.

2012ko urtarrilaren 1ean Europako Batzordean6 23.877 funtzionariok eta aldi baterako agentek lan egiten zuten, eta haietatik 1.657 Espainiako estatuko herritarrak ziren. Europako funtzio publikoan sartzeko aukerak EPSOren bitartez (Langileak Hautatzeko Europako Bulegoa) ezagut daitezke; izan ere, horixe da Europar Batasunean funtzionarioak izendatzeko egiten diren lehiaketa orokor guztiak zentralizatzen dituen organoa.

4.5092.408

2.349

1.9771.657

1.1411.198

884

687631

527770

605534

483466419402

502325310

222196207

194145108

21

0 1000 2000 3000 4000 5000

BELGIKA

ITALIA

FRANTZIA

ALEMANIA

ESPAINIA

ERRESUMA BATUA

POLONIA

GREZIA

PORTUGAL

HERBEHEREAK

FINLANDIA

ERRUMANIA

HUNGARIA

SUEDIA

IRLANDA

TXEKIAR ERREP.

AUSTRIA

DANIMARKA

BULGARIA

ESLOVAKIA

LITUANIA

ESLOVENIA

LUXENBURGO

LETONIA

ESTONIA

MALTA

ZIPRE

BESTE BATZUK

EUROPAKO BATZORDEKO FUNTZIONARIOAK HERRIALDEKA

01/12/2010 01/01/2012

6 FUNTZIONARIOAK EUROPAKO BATZORDEAN http://ec.europa.eu/civil_service/about/figures/index_es.htm

Page 12: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 10

Prestakuntzako eta Hezkuntzako programei dagokienez, Europar Batasunak honako helburu hauek ezarri ditu Etengabeko Ikaskuntzako Programarako:

COMENIUS (haur, lehen eta bigarren hezkuntzetarako): gutxienez 3 milioi ikasle hezkuntzako jarduera bateratuetan parte hartzea, programaren aldirako (2007-13).

ERASMUS (goi-mailako hezkuntzarako): guztira, banakako 3 milioi parte-hartzaileren kopurua lortzea ikasle-mugigarritasuneko ekintzetan, 1987. urtean programa hasi zenetik.

LEONARDO DA VINCI (goi-mailako tituluetako lanbide-heziketarako): enpresetako plazak 80.000raino gehitzea urtean, programaren bukaerarako (2013).

GRUNDTVIG (helduen hezkuntzarako): urtean parte hartzen duten pertsonak 7.000 izatea 2013. urterako

Europako Batzordek Etengabeko Ikaskuntzako Programako parte-hartzeari buruzko azken txostenaren arabera7 (2011ko apirila), alde handiak daude EBko estatuen parte-hartzearen bilakaeren artean. Eskandinaviako herrialdeek iritsi dituzte era sistematikoan parte-hartze ratiorik handienak, % 20-30 bitarte lorturik. Bulgaria, Grezia eta Errumania, aitzitik, parte-hartze ratiorik txikienak dituzte. Espainia Europako batez bestekotik hurbil dago, % 10,4 du eta.

7 http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc34_en.htm

Page 13: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

0. KAPITULUA: AURKEZPENA 11

ITURRIA: EUROSTAT

- 2009

GREZIA, ESLOVAKIA, ERRUMANIA, IRLANDA, BULGARIA, ESPAINIA,

PORTUGAL

ALEMANIA, FRANTZIA, POLONIA,

EB-KO BESTE HERRIALDE BATEAN EDO HERRIALDE ATXIKIGAI BATEAN IKASTEN IKASLE GEHIEN DITUZTEN EB-27KO HERRIALDEAK:

Page 14: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITSUNA EB-N 12

111... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA:::

PPPEEERRRTTTSSSOOONNNEEENNN MMMUUUGGGIIIGGGAAARRRRRRIIITTTAAASSSUUUNNNAAA EEEBBB---NNN

I. EUROPAKO MERKATU BAKARRA ....................................................................... 14

I.1. PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAKO MERKATU BAKARREAN ............................19

I.1.1. LANGILEEN JOAN-ETORRI ASKEA ..................................................................................20

I.1.2. KOKATZEKO ESKUBIDEA ..................................................................................................20

I.1.3. ZERBITZUAK ASKE EMATEA ............................................................................................21

I.1.4. PERTSONA EZ-AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA ............................................................21

I.2. MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEEN ONURADUNAK EUROPAKO MERKATU BAKARREAN ..22

I.3. EB-REN TRESNAK PERTSONEN MUGIGARRITASUNA ERRAZTEKO .....................................23

I.3.1. EURES SAREA: MUGIGARRITASUN PROFESIONALAREN EUROPAKO ATARIA ..........23

I.3.2. EUROPASS: PRESTAKUNTZEN ETA GAITASUNEN GARDENTASUNA ..........................24

I.3.3. ENIC-NARIC SAREA ..........................................................................................................31

II. MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK EUROPAR BATASUNEAN .......................... 32

II. 1. HARRERAKO ESTATUAN SARTZEA ......................................................................................34

II.1.1. EB BARRUKO JOAN-ETORRIAK (BESTE ESTATU KIDE BATEAN SARTZEA) ..............34

II.1.2 SCHENGENGO ESPARRUAREN BARRUKO JOAN-ETORRIA (SCHENGENGO HITZARMENA

INDARREAN DUTEN ESTATUETAN SARTZEA) .........................................................................35

II.1.3. SARTZEKO ESKUBIDEAREN ONURADUNAK ..................................................................38

II.1.4. ALDI BATERAKO JOAN-ETORRIETAKO BESTE ESKUBIDE BATZUK: OSASUN-

PRESTAZIOAK ETA BABES DIPLOMATIKOA ............................................................................39

II. 2. HARRERAKO ESTATUAN BIZILEKUA IZATEA .....................................................................42

II.3. HARRERAKO ESTATUAN BEHIN BETIKO BIZILEKUA IZATEA ............................................46

II. 4. PERTSONA AKTIBOAK: HARRERAKO ESTATUAN SOLDATAKO LAN BAT EDO LANBIDE-

JARDUERA BAT IZATEKO AUKERA ................................................................................................48

II.4.1. SOLDATAKO LANGILEAK ................................................................................................48

II.4.2. LANGILE AUTONOMOAK .................................................................................................49

II.4.3. ELKARRI LANBIDE-PRESTAKUNTZAK ONARTZEA .......................................................50

II.4.4. BOLOGNAKO PROZESUA .................................................................................................53

Page 15: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITSUNA EB-N 13

II. 5. PERTSONA AKTIBOAK: LAN-BALDINTZAK ETA HARRERAKO ESTATUAN LANBIDE BAT

BETETZEA ..........................................................................................................................................55

II.5.1. SOLDATAKO LANGILEAK ................................................................................................55

II.5.2. LANGILE AUTONOMOAK .................................................................................................55

II.5.3. GIZARTE SEGURANTZAREN PRESTAZIOAK ..................................................................56

II. 6. PERTSONA AKTIBOAK: LANGILEAREN SEME-ALABENTZAKO HEZKUNTZA BEREZIA

HARRERAKO ESTATUAN .................................................................................................................58

II. 7. LUZAROKO EGOILIARRAK DIREN HIRUGARREN HERRIALDEETAKO HERRITARRAK .....60

III. PERTSONEN MUGIGARRITASUNERAKO SALBUESPENAK EUROPAR BATASUNEAN ................................................................................................................................... 62

III. 1. LANAREN EDO JARDUERAREN MOTAK ERAGINDAKO SALBUESPENAK .......................62

III. 2. PERTSONAREN JOKABIDEAK EDO EGOERAK ERAGINDAKO SALBUESPENAK ..............63

III.2.1. ORDENA ETA SEGURTASUN PUBLIKOAK .....................................................................63

III.2.2. OSASUN PUBLIKOA ........................................................................................................63

III.2.3. SARTZEKO DEBEKUAREN JAKINARAZPENAK, BERME PROZESALAK ETA INDARRALDIA

.......................................................................................................................................................64

IV. EUROPAKO HERRITARTASUNA ........................................................................ 66

IV. 1. HAUTESLE ETA HAUTAGAI IZATEA ...................................................................................67

IV.1.1. UDAL-HAUTESKUNDEAK ...............................................................................................67

IV.1.2. EUROPAKO HAUTESKUNDEAK ......................................................................................68

IV. 2. BABES DIPLOMATIKOA ETA KONTSULARRA .....................................................................69

IV. 3. EUROPAKO PARLAMENTUARI ESKARIAK EGITEA ............................................................70

IV. 4. EUROPAKO ARARTEKOARENGANA JOTZEA ......................................................................72

V. ONDORIOAK ......................................................................................................... 74

V. 1. PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAR BATASUNEAN .............................................74

V. 2. ESPAINIAKO LEGEDIA: EB-KO BESTE ESTATU BATZUETAKO HERRITARREN

MUGIGARRITASUNA ........................................................................................................................75

Page 16: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 14

Europar Batasuna Europako gero eta estatu gehiago eskualde-mailan integratzeko prozesu bat da, kontinenteko herritarrei ekonomiaren zein gizartearen arloan ongizate-maila handia ziurtatzea ahalbidetu duena; hari esker, Europa eredu bihurtu da munduan oparotasunari eta egonkortasunari dagokienez.

Europako integrazioaren oinarrizko zutabe bat da EBko estatuen arteko mugak eta oztopoak ezabatzea, alegia, esaten zaionez, “Merkatu Batua”, “Barne Merkatua” edo “Europako Merkatu Bakarra” sortzea:

I. EUROPAKO MERKATU BAKARRA

Europar Batasunaren funtzionamenduari buruzko tratatua: EBFTko 26. art.: “Barne-merkatuak barruko mugarik gabeko esparrua sortaraziko du, eta Tratatuetako xedapenen arabera bermatuko da bertan salgaien, pertsonen, zerbitzuen eta kapitalen zirkulazio askea.”

Estatu kideek Europar Batasunaren esparruan “ekonomia-esparru bakarra” eratu asmo dute; ondorioz, haien azken helburua izango da eragile ekonomikoen joan-etorri askea, inolako oztoporik gabe, estatu bakoitzaren barruko ekonomia-eremuan bezala, bermatzen duen esparru bat sortzea.

Estatuetako merkatuek “Barne Merkatu” bakarrean bat egiteak funtsezko faktorea da Europako enpresen eraginkortasun handiagorako; izan ere, enpresok tamaina handiagoko merkatu batean eskain dezakete beren ekoizpena. Eta, oro har, Europako herrialdeen arteko oztopoak kentzeak Europako ekonomiaren osotasunean ekoizpeneko baliabide eta faktoreak era eraginkorrean bana eta koka daitezen eragin behar du. Eraginkortasun eta lehiakortasun handiago horiei esker, azkenean, europarrek bizi-kalitate handiagoa izan ahal izango dute.

Page 17: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 15

“Merkatu Bakarra”, dena dela, proiektu konplexua eta asmo handikoa da, azken buruan “ekonomia-esparru bakarra” sortzeko xedea duena. Hori lortzeko metodologia “lau askatasunak” deiturikoetan oinarritzen da, bai eta haiek inspiratzen dituen funtsezko printzipioan ere: jatorriaren edo herritartasunaren ziozko BEREIZKERIARIK EZA:

EUROPAKO MERKATU BAKARRA: LAU ASKATASUNAK

ESTATU KIDEEN ARTEAN SALEROSKETARAKO MERKATARITZA-ALORREKO OZTOPOAK DESAGERTZEA: muga-zergak, kuotak eta aduanetako gainerako oztopoak kentzea

1. SALGAIEN JOAN-ETORRI ASKEA – merkataritza askea

ESTATU KIDEEN ARTEAN SALEROSKETARAKO OZTOPO TEKNIKOAK DESAGERTZEA: EBn produktuak fabrikatzeko eta merkaturatzeko araudi teknikoa harmonizatzea eta elkarri estatu bateko eta besteko arauak onartzea

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste estatu batzuetako langileen kontratazioan

2. PERTSONEN JOAN-ETORRI ASKEA – pertsonen mugigarritasuna

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste herrialde batzuetako pertsonek edo enpresek erabakitako kokatze profesional eta enpresarialetan

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste estatu batean kokaturiko profesional edo enpresek aldi baterako zerbitzu-emateetan

3. ZERBITZUAK ASKE EMATEA – zerbitzuak emateko erraztasuna

KAPITAL-MUGIMENDUETARAKO MURRIZTAPENAK KENTZEA Europar Batasuneko estatuen artean

4. KAPITALEN JOAN-ETORRI ASKEA – kapitalen sartu-irtenak

Page 18: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 16

EUROPAKO MERKATU BAKARRA

TRABAK ETA OZTOPOAK kentzea eragile ekonomikoei eta ekoizpeneko faktoreei Europar Batasuneko estatu batetik bestera mugitzean eta joan-etorriak egitean:

“Bereizkeriarik ez jatorriaren zioz (tratu-berdintasuna)”

AUKERA / ERRAZTASUN GEHIAGO INBERTITZEKO Europar Batasuneko beste estatu batzuetan

EFECTOS- OPORTUNIDADES QUE OFRECE EL MERCADO ÚNICO A EMPRESAS Y PROFESIONALES:

MERKATUAREN TAMAINA HANDIAGOA (500 milioi pertsona / kontsumitzaile)

AUKERA / ERRAZTASUN GEHIAGO LAN EGITEKO, ENPRESAK EDO FILIALAK SORTZEKO EBko beste estatu batzuetan

MERKATU BAKARRA: Merkatua HANDITZEA (estatu-barruko 27 merkatu Europako merkatu bakar bat bihurturik)

ENPRESEN ETA EUROPAKO EKONOMIAREN LEHIAKORTASUNA ETA ERAGIKORTASUNA

enpresa lehiakorragoak, beste merkatu batzuetan HAZTEKO, BERRITZEKO eta INTERNAZIONALIZATZEKO aukera eta gaitasuna dutenak

Europako herritar eta kontsumitzaileek enpresen eskaintza zabalago eta lehiakorragoaren onura jasotzen dute: prezio txikiagoak, produktuen, zerbitzuen aukera eta segurtasun handiagoak, etab.).

Lorpen garrantzitsuak izan diren arren, estatu kideen joera protekzionistek oraindik mugatzen dute, arlo jakin batzuetan, eragile ekonomikoen joan-etorria Europar Batasunean. Merkatu Bakarrak oztopoak eta hesiak jasaten ditu oraindik, eta,

horrenbestez, Barne Merkatuak hogeita zazpi estatu-merkatutan zatikatuta jarraitzen du.

Page 19: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 17

Europar Batasuna geografiaren aldetik handitu da pixkanaka. Partekaturiko balio demokratikoetan eta kultura- eta historia-ondare komunean oinarrituta, europarren arteko bizikidetza eta batasuna posible direlako sineste sendoak dakarren integrazio-eredu batean sartzea aukeratu dute herrialde gehiagok.

2007ko urtarriletik, Europako Merkatu Bakarra hogeita zazpi estatu kidek osatzen dute, eta haietan 500 milioi pertsona inguru bizi dira. EBko biztanleria hirugarrena da handienen artean, Txinaren eta Indiaren atzetik. Gainera, “Europako Esparru Ekonomikoa” deritzon eta 1994. urteaz geroztik indarrean den hitzarmen baten ondorioz, merkatu bakar hori EFTAko hiru herrialdeetara (Norvegia, Islandia eta Liechtenstein) zabaldu da.

EUROPAKO MERKATU BAKARRA – EUROPAKO ESPARRU EKONOMIKOA

1952 FRANTZIA, ALEMANIA, ITALIA, BELGIKA, HERBEHEREAK, LUXENBURGO, 1973 ERRESUMA BATUA, IRLANDA, DANIMARKA, 1981 GREZIA, 1986 ESPAINIA ETA PORTUGAL, 1994 EEE: NORVEGIA, ISLANDIA, LIECHTENSTEIN 1995 AUSTRIA, SUEDIA ETA FINLANDIA, 2004 POLONIA, HUNGARIA, TXEKIAR ERREPUBLIKA, ESLOVAKIA, ESLOVENIA, ESTONIA, LETONIA, LITUANIA, MALTA ETA ZIPRE 2007 BULGARIA ETA ERRUMANIA

Page 20: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

GUÍA DE MOVILIDAD 2012

CAPÍTULO 1: LA MOVILIDAD DE PERSONAS EN LA UE 18

MERKATU BAKARRAK BIZKAIKO ENPRESA ETA PROFESIONALEI ESKAINTZEN DIZKIEN AUKEREN ADIBIDE BATZUK:

BIZKAIKO INDUSTRIA-ENPRESA BAT: Italiako bezero bati makineria saltzen dio

EZ DAGO MERKATARITZAZKO OZTOPORIK: muga-zergak, kuotak eta aduanetako gainerako oztopoak

SALGAIEN JOAN-ETORRI ASKEA – merkataritza askea

EZ DAGO SALEROSKETARAKO OZTOPO TEKNIKORIK: EBn produktuak fabrikatzeko eta merkaturatzeko araudi teknikoa harmonizatzea eta elkarri estatu bateko eta besteko arauak onartzea BIZKAIKO ENPRESA BAT: merkatu-ikerketa bat kontratatzen dio Poloniako aholkularitza-enpresa bati

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste estatu batean kokaturiko profesional edo enpresek aldi baterako ematen dituzten zerbitzuetan

ZERBITZUAK ASKE EMATEA – zerbitzuak emateko erraztasuna

BIZKAIKO INDUSTRIA-ENPRESA BAT: Alemanian kokatzen da ekoizteko (baltzu berria)

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste herrialde batzuetako enpresek erabakitako kokatze enpresarialetan

PERTSONEN JOAN-ETORRI ASKEA – KOKATZEKO ESKUBIDEA

KAPITAL-MUGIMENDUETARAKO MURRIZTAPENAK KENTZEA KAPITALEN JOAN-ETORRI ASKEA – kapitalen sartu-irtenak

BIZKAIKO ELEKTRIKARI BAT: Finlandian kokatzen da bere lanbidean jarduteko

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste herrialde batzuetako pertsonek erabakitako kokatze profesionaletan (langile autonomoak)

PERTSONEN JOAN-ETORRI ASKEA – KOKATZEKO ESKUBIDEA

KAPITAL-MUGIMENDUETARAKO MURRIZTAPENAK KENTZEA KAPITALEN JOAN-ETORRI ASKEA – kapitalen sartu-irtenak

BIZKAIKO MEDIKUNTZA-ARLOKO PROFESIONAL BAT: Erresuma Batuko klinika batek kontratatzen du

BEREIZKERIARIK EZA Europar Batasuneko beste estatu batzuetako langileen kontratazioan

PERTSONEN JOAN-ETORRI ASKEA – langileen joan-etorri askea

Page 21: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 19

Hasieran, EUROPAR BATASUNEKO PERTSONEN MUGIGARRIATASUNAREN kontzeptua pertsona fisikoen lanbide-jardueraz eginiko joan-etorriei zegokien, besteren konturako langileak izan (Langileen Joan-etorri Askea), autonomoak izan (KOKATZEKO ESKUBIDEA) edo, hala dagokionean, aldi baterako zerbitzu-emaileak izan (Zerbitzuak Aske Ematea).

1990. urtean onartu ziren hiru zuzentarauren esparruan, Pertsonen Mugagarritasunean funtsezko urrats bat egin zen; izan ere, indarrean sartu zirenetik, Europar Batasuneko edozein estatutan bizitzeko eskubidea hiru pertsona-talderi bermatzen zaie, alegia, ikasle, erretiratu eta errentadunei, lanbide-jarduerarik egin gabe jatorrizkoa ez den EBko beste estatu batean.

PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAKO MERKATU BAKARREAN

I.1. PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAKO MERKATU BAKARREAN

1. LANGILEEN JOAN-ETORRI ASKEA: EB-KO BESTE ESTATU BATEAN KONTRATATURIKO SOLDATAKO LANGILEAK

A PERTSONA AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA

2. KOKATZEKO ESKUBIDEA: EB-KO BESTE ESTATU BATEAN KOKATURIKO LANGILE AUTONOMOAK

3. ZERBITZUAK ASKE EMATEA: ALDI BATERAKO EB-KO BESTE ESTATU BATEAN ZERBITZU BAT EMATEN DUTEN LANGILE AUTONOMOAK

4. IKASLEAK, ERRETIRATUAK ETA ERRENTADUNAK

A PERTSONA EZ-AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA

Page 22: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 20

I.1.1. LANGILEEN JOAN-ETORRI ASKEA

Europar Batasunaren funtzionamenduari buruzko tratatua:

EBFTko 45. art.: “Langileei bermatu egiten zaie zirkulazio askea, Batasunaren barruan. Estatu kideetako langileen artean, nazionalitatean oinarritutako bereizkeria guztien abolizioa dakar zirkulazio askeak, enpleguari, soldatei eta gainerako baldintzei dagokienez”.

Estatu kide batetik bestera, besteren kontura ekonomia-jarduera bat betetzeko, aldatzen diren LANGILE EMIGRANTEEK EZ DUTE INOLAKO BAZTERKERIARIK JASAN BEHAR, harrerako estatu kideko herritarren aldean.

Horrenbestez, estatu kide bakoitzean ezin da egon bazterkeriarik EBko beste estatu batzuetako langileen eta bertako langileen artean. Europar Batasuneko soldatako langileen artean tratu-berdintasuna egon dadin nahitaezkoa da.

I.1.2. KOKATZEKO ESKUBIDEA

Europar Batasunaren funtzionamenduari buruzko tratatua: EBFTko 49. art.: “Ondorengo xedapenen eremuan, debekatuta egongo dira estatu kide bateko herritarrek beste estatu kide bateko lurraldean kokatzeko daukaten askatasunaren kontrako murrizketak. Debeku hori, halaber, estatu kide bateko lurraldean kokatuta dauden beste estatu kide bateko herritarrek agentziak, sukurtsalak edo filialak irekitzeko daukaten askatasunaren murrizketen kontra ere badoa”. “Kokatzeko askatasunak berekin dakar bakoitzak bere konturako enplegua sortu eta horretan aritu ahal izatea, baita enpresak eratu eta kudeatzea ere, batez ere, sozietateak, bertako herritarrentzat herrialde bakoitzeko legediek jarritako baldintzetan, kapitalei buruzko kapituluko xedapenei kontra egin gabe, betiere”.

Page 23: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 21

EBko estatu bateko herritarrek BADUTE ESKUBIDEA arlo profesionalean kokatzeko (norberaren kontura ekonomia-jarduera bat aurrera eramatea) beste estatu kide batean harrerako estatuko herritarrentzako BALDINTZA BERDINETAN.

Estatu kide bakoitzean EBko pertsonek edo enpresek arlo profesionalean kokatzean tratu-berdintasuna izan dezaten nahitaezkoa da.

I.1.3. ZERBITZUAK ASKE EMATEA

Europar Batasunaren funtzionamenduari buruzko tratatua: EBFTko 56. art.: “Hurrengo xedapenen eremuan, debekatuta utziko dira Batasuneko herrialde batean kokatuta dauden Batasuneko estaturen bateko herritarrei estatu kide batean zerbitzuak aske emateko murrizpenak, nahiz eta herrialde hori ez izan prestazio-hartzailea”.

EBko estatu bateko herritarrak diren eta EBko estatu batean kokaturik dauden pertsonek BADUTE ESKUBIDEA EBko beste estatu batean zerbitzu bat aldi baterako emateko, harrerako estatuko herritarrentzako BALDINTZA BERDINETAN.

ZERBITZUAK ASKE EMATEAK, askotan, pertsonak EBko estatu batetik bestera lekualdatzea ekartzen du berekin. Hala ere, noizbehinkako eta/edo aldi baterako jarduerak izanik, besteren konturako langileen (Langileak) edo norberaren konturako langileen (Kokatzeko eskubidea) lekualdatze iraunkorragoen aldean, eragin txikiagoa du lekualdatuen eta haien familien eskubideetan.

Ikasle, erretiratu eta errentadunei dagokienez, harrerako/bizilekuko estatuak eskatu ahal izango die, hala dagokionean, froga dezatela behar beste baliabide badituztela, bai eta denetariko arriskuak estaltzen dituen gaixotasun-aseguru bat ere, bizi diren aldian haren gizarte-laguntzako sistementzat zama izan ez daitezen.

I.1.4. PERTSONA EZ-AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA

Page 24: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 22

I.2. MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEEN ONURADUNAK EUROPAKO MERKATU BAKARREAN

• EB-KO ESTATU BATEKO HERRITARRAK diren pertsona fisikoak, EBko estatu batetik (

PERTSONA AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA

jatorriko estatu kidea) EBko beste estatu batera (harrerako estatu kidea) aldatzen direnak, soldatako edo norberaren konturako lan bat betetzearren, edo, norberaren konturakoen kasuan, harrerako estatuan zerbitzu bat aldi baterako ematearren.

• EB-KO ESTATU BATEKO IKASLE, ERRETIRATU eta gainerako ERRENTADUNAK, EBko beste estatu batera aldatzea erabakitzen dutenak (harrerako estatua), han ikasketak egitearren edo han bizitzearren.

PERTSONA EZ-AKTIBOEN MUGIGARRITASUNA

Senitartekoek, hedapenez, titularraren –EBko estatu bateko herritarra den eta estatu batetik bestera lekualdatzen den pertsona fisikoaren– mugigarritasun-eskubideen onura jasotzen dute, baita senitarteko horiek EBko estatu bateko herritarrak ez badira ere, hirugarren herrialde batekoak baizik. Azken kasu horretan, daitekeena da herrialde guztietan betekizun berak ez eskatzea mugimendu-askatasunerako eskubidea erabiltzeko orduan.

Honako hauek hartzen dira “senitartekotzat”:

• Ezkontidea edo bikotekide erregistratua (harrerako estatuak elkartze horiek ezkontzaren antzera tratatzen baditu)

• EBko herritarraren eta ezkontide/bikotekidearen 21 urtetik beherako edo ardurapeko ondorengo ahaide zuzenak (seme-alabak, bilobak, eta abar)

• EBko herritarraren eta ezkontide/bikotekidearen ardurapeko aurreko ahaide zuzenak (gurasoak, aitona-amonak, eta abar)

IKASLEEI dagokienez, ezkontidea/bikotekidea eta ardurapeko seme-alabak baino ez dira jotzen senitartekotzat.

Page 25: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 23

I.3. EB-REN TRESNAK PERTSONEN MUGIGARRITASUNA ERRAZTEKO

EURES–MUGIGARRITASUN PROFESIONALAREN EUROPAKO ATARIA lankidetza-sare bat da, Europako Batzordearen, EBko estatuetako –eta Suitzako, Norvegiako, Islandiako eta Liechtensteingo– enplegu-zerbitzuen eta elkartutako beste organizazio batzuen artekoa.

Haren helburua da

I.3.1. EURES SAREA: MUGIGARRITASUN PROFESIONALAREN EUROPAKO ATARIA

langile zein enpresariei informazioko, aholkularitzako eta kontratazioko/enpleguko (lana bilatzea) zerbitzuak ematea, bai eta Europar Batasunaren barruko joan-etorri askearen printzipioaz baliatu nahi duen edozein herritarri ere.

Europako mugako eskualdeetan, EURESek badu bete beharreko eginkizun garrantzitsu bat, alegia egunero muga zeharkatzen duten langileei nahiz haiek lan egiten duten enpresei informazioa ematea eta halakoek aurre egin beharreko denetariko arazoak, arazorik izanez gero, konpontzen laguntzea.

http://ec.europa.eu/eures/home.jsp?lang=es

Page 26: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 24

EUROPASS dokumentu-dosier bat da, herritarrei hainbat herrialde eta sektoretan bizialdian zehar lortutako gaitasunak, tituluak eta ziurtagiriak era argi eta errazean jakinarazten laguntzen diena. Europassen helburu nagusia da

I.3.2. EUROPASS: PRESTAKUNTZEN ETA GAITASUNEN GARDENTASUNA

ikasleen eta langileen mugigarritasuna erraztea Europar Batasunean.

EUROPASS ataria Europan: http://europass.cedefop.europa.eu/es/home

EUROPASSen egitura Europassek bost dokumentuko

Interesdunak bere kabuz osa ditzakeen dokumentuak:

multzo bat jasotzen du, eta Curriculum Vitaea da osagai nagusia:

A) EUROPASS Curriculum Vitaea (CV)

B) EUROPASS Hizkuntza Pasaportea

Dagokien administrazio eskudunek osatzen eta ematen dituzten dokumentuak:

C) Teknikari-titulurako edo profesionaltasun-ziurtagirirako EUROPASS gehigarria

D) Goi-mailako titulurako EUROPASS gehigarria

E) EUROPASS Mugigarritasuna

Dokumentu horien guztien adibideak eta txantiloiak deskarga daitezke EUROPASSen webguneko esteka honetan:

http://europass.cedefop.europa.eu/es/documents/curriculum-vitae/templates-instructions

Page 27: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 25

A) EUROPASS Curriculum Vitaea (CV)

EUROPASS Curriculum Vitaea

Erantsi argazki bat.

Norberari buruzko informazioa

Deitura(k) / Izena(k) Deitura(k) / Izena(k) Helbidea (helbideak)

Telefonoa(k) Mugikorra:

Faxa(k)

Posta elektronikoa(k)

Nazionalitatea

Jaioteguna

Sexua

Nahi den lana / lanbide-arloa

Lan-esperientzia

Datak Azaldu banan-banan orain arte izan duzun garrantzizko lan bakoitza, azkenetik hasita.

Izandako lanbidea edo kargua

Funtzio eta ardura nagusiak

Enpresaren edo enplegatzailearen izena eta helbidea

Enpresa-mota edo sektorea

Hezkuntza eta prestakuntza

Datak Azaldu banan-banan egindako ikastaro guztiak, azkenetik hasita.

Lortutako prestakuntza

Page 28: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 26

Ikasitako lanbide-jakintzagai edo lanbide-gaitasun nagusiak

Ikastetxearen izena eta mota

Estatu-barruko edo nazioarteko sailkapen baten araberako maila

Norberaren trebetasunak eta gaitasunak

Ama-hizkuntza(k) Adierazi zeure ama-hizkuntza (bat baino gehiago izanez gero, adierazi guztiak)

Beste hizkuntza batzuk

Autoebaluazioa Ulermena Mintzamena Idazmena Europako maila (*) Ahozkoaren

ulermena Idatziaren ulermena

Ahozko interakzioa

Ahozko adierazpe

na

Hizkuntza

Hizkuntza

(*) Europako Erreferentzia Esparru Bateratuko (EEEB) maila

Gizarte-gaitasunak eta -trebetasunak

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Antolamendu-gaitasunak eta -trebetasunak

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Gaitasun eta trebetasun teknikoak

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Gaitasun eta trebetasun informatikoak

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Gaitasun eta trebetasun artistikoak

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Beste gaitasun eta trebetasun batzuk

Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Gidabaimena Azaldu gaitasun horiek eta esan zein testuingurutan garatu diren.

Beste informazio batzuk Adierazi atal honetan garrantzia izan dezakeen beste edozein informazio; esate baterako, harremanetarako pertsonak, erreferentziak, eta abar.

Eranskinak Adierazi banan-banan eranskin guztiak.

Page 29: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 27

B) Pasaporte de Lenguas EUROPASS

DEITURA(K) / IZENA(K)

Jaioteguna (*)

Ama-hizkuntza(k)

Beste hizkuntza batzuk

Hizkuntza-gaitasunaren autoebaluazioa (**) Ulermena Mintzamena Idazmena Ahozkoaren

ulermena Idatziaren ulermena Ahozko interakzioa Ahozko adierazpena

Titulua(k) edo ziurtagiria(k) (*) Tituluaren/tituluen edo

ziurtagiriaren/ziurtagirien izena Zentro emailea Data Europako maila (*)

Hizkuntza horretako hizkuntza-esperientzia(k) (*) Deskribapena Noiztik Noiz arte

Hizkuntza-gaitasunaren autoebaluazioa (**) Ulermena Mintzamena Idazmena Ahozkoaren

ulermena Idatziaren ulermena Ahozko interakzioa Ahozko adierazpena

Titulua(k) edo ziurtagiria(k) (*) Tituluaren/tituluen edo

ziurtagiriaren/ziurtagirien izena Zentro emailea Data Europako maila (*)

Hizkuntza horretako hizkuntza-esperientzia(k) (*) Deskribapena Noiztik Noiz arte

(*) Izartxoa duten laukiak aukerakoak dira (**) Ikus hurrengo autoebaluazio-taula (***) Europako Erreferentzia Esparru Bateratuko (EEEB) maila, jatorrizko ziurtagiri edo tituluan ageri denean.

Page 30: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N 28

EUROPAKO MAILAK - AUTOEBALUAZIO-TAULA

A1 A2 B1 B2 C1 C2

U L E R M E N A

Ahozkoaren ulermena

Sarritan erabiltzen diren oinarri-oinarrizko hitzak eta adierazpideak ezagutzen ditut, neure buruari, familiari eta inguru hurbilari buruzkoak, astiro eta argi hitz eginez gero

Interesatzen zaizkidan gaiei buruzko esaldirik eta hiztegirik ohikoenak ulertzen ditut (norberaren eta familiaren gaineko oinarrizko informazioa; erosketei, bizilekuari, lanari eta abarri buruzkoa).

Ideia nagusiak ulertzen ditut, diskurtsoa argia eta arrunta denean eta eguneroko gaiei buruz hitz egiten denean (lana, eskola, aisialdia, etab.). Gaurkotasuneko gaiei edo interes pertsonaleko nahiz lanbide-intereseko gaiei buruzko irrati edo telebistako programa askoren ideia nagusia ulertzen dut, astiro eta argi samar ahoskatzen dutenean

Hitzaldi eta konferentzia luzeak ulertzen ditut; gainera, arrazoibide-ildo konplexuei jarraitzen diet, gaia ezaguna zaidanean. Telebistako ia albiste guztiak ulertzen ditut, bai eta gaurkotasuneko gaiei buruzko programak ere.

Hitzaldi luzeak ulertzen ditut, baita argi egituratuta ez daudenean eta loturak inplizituak (berariaz adierazi gabeak) direnean ere. Ahalegin handirik gabe ulertzen ditut telebistako programak eta filmak.

Ez dut arazorik mintzaturiko edozein hizkera ulertzeko, ez zuzeneko elkarrizketetan eta ez komunikabideetako hitzaldietan, bertako hiztun batek erabiltzen duen abiaduran egin arren, baldin eta entzumena azentura moldatzeko astirik badut.

Idatziaren ulermena

Hitz eta izen ezagunak eta oso esaldi errazak ulertzen ditut; adibidez, idazkunetan, karteletan eta katalogoetan daudenak.

Oso testu labur eta errazak irakurtzeko gauza naiz. Badakit informazio espezifikoa aurkitzen idazki erraz eta egunerokoetan; adibidez, publizitate-iragarkietan, prospektuetan, menuetan eta ordutegietan. Gainera, ondo ulertzen ditut gutun pertsonal laburrak eta errazak.

Hizkera arruntez edo lanari buruzko hizkeran idatzitako testuak ondo ulertzen ditu. Gertaeren, sentimenduen eta nahien azalpena ere ulertzen dut gutun pertsonaletan.

Gaur egungo arazoei buruzko artikuluak eta txostenak irakurtzeko gauza naiz, horietan autoreek ikuspegi eta jarrera zehatzak hartzen dituztenean. Ulertu egiten dut literatura-prosa garaikidea.

Ulertu egiten ditut literaturako edo gertaeretan oinarrituriko testu luze eta konplexuak, eta badakit estiloak bereizten.

Hizkuntza idatziaren forma ia guztiak erraz irakurtzen ditut, egituraren edo hizkuntzaren aldetik zailak diren testu abstraktuak ere barne; adibidez, eskuliburuak, artikulu espezializatuak eta literatura-lanak.

M I N T Z M E N A

Ahozko interakzioa

Elkarrizketa batean era bakun batean parte har dezaket, baldin eta beste pertsona, astiro-astiro, esandakoa errepikatzeko edo beste hitz batzuekin esateko prest badago eta esan behar dudana esaten laguntzen badit. Oinarrizko edo ohiko gaiei buruzko galdera errazak egiten ditut, eta halakoei erantzuten diet.

Badakit lan errazetan eta ohikoetan komunikatzen, eguneroko jarduerei eta gaiei buruzko informazio-truke erraza eta zuzena behar denean. Gizarte-harremanen arloko oso truke laburrak egiten badakit; baina, oro har, ez dut elkarrizketa bat neuk bakarrik aurrera eramateko beste ulertzen.

Hizkuntza hori erabiltzen duten lekuren batera bidaian joaten naizenean, badakit ia egoera guztietan moldatzen. Gauza naiz interes pertsonaleko eguneroko gaiei buruzko elkarrizketa batean naturaltasunez parte hartzeko, edo eguneroko bizitzari buruzko elkarrizketa batean (esate baterako, familia, zaletasunak, lana, bidaia eta gaurkotasuneko gertakariak).

Elkarrizketetan etorriz eta bat-batean azaltzen ditut gauzak, eta horrek bertako hiztunekiko komunikazio normala ahalbidetzen du. Era aktiboan parte har dezaket eguneroko egoeretan gertatzen diren eztabaidetan, eta halakoetan ondo azaltzen eta aldezten ditut neure iritziak.

Etorriz eta bat-batean hitz egiten dut, adierazpide egokiak modu nabarmenean bilatzen ibili barik. Hizkuntza malgutasunez eta eraginkortasunez erabiltzen dut gizarte- eta lanbide-arloko helburuetarako.

Edozein elkarrizketatan edo eztabaidatan parte har dezaket arazorik gabe, eta ondo ezagutzen ditut lagunarteko esamoldeak eta adierazpideak. Etorriz adierazten ditut esan nahi ditudanak, eta zehatz ematen ditut zentzu-ñabardura sotilak. Arazoren bat edukiz gero, erraz gainditzen dut, eta besteak ere ez dira konturatu ere egiten.

Ahozko adierazpena

Adierazpide eta esaldi errazak erabiltzen ditut nire bizilekua eta ezagutzen ditudan pertsonak deskribatzeko.

Nire familia eta beste pertsona batzuk, ditudan bizi-baldintzak, hezkuntza, jatorria eta oraingo edo azken lana azaltzeko adierazpide eta esaldi errazak erabiltzen ditut.

Badakit esaldiak era bakunean lotzen, esperientziak eta gertakariak, neure ametsak, itxaropenak eta asmoak azaltzeko.

Deskribapen argiak eta zehatzak egiten ditut, nire espezialitateari loturiko gai askori buruz.

Deskribapen argiak eta zehatzak egiten ditut, beste gai konplexu batzuei buruz; ideia zehatzak garatu eta, azkenean, ondorio egokiak ateratzen ditut.

Deskribapenak eta arrazoibideak argi eta etorriz egiten ditut, testuinguruari dagokion estiloa eta egitura zentzuzkoa eta eraginkorra erabiliz, entzuleak ideia nagusiei erreparatzeko eta horiek ondo gogoratzeko.

I D A Z M E N A

Idazmena Postal laburrak eta errazak idazten badakit; esate baterako, zorion-txartelak bidaltzeko. Badakit inprimakiak neure datuekin betetzen; esaterako, neure izena, nazionalitatea eta helbidea, hotel batean erregistratzeko inprimakian.

Nire premiarik handienei buruzko ohar eta mezu laburrak eta errazak idazten badakit.. Oso gutun pertsonal bakunak idatz ditzaket; esaterako, norbaiti eskerrak emateko gutunak.

Badakit ondo lotutako testu errazak idazten ezagutzen eta interesatzen zaizkidan gaiei buruz. Esperientziak eta sentsazioak azaltzen dituzten gutun pertsonalak idazteko gauza naiz.

Testu argiak eta zehatzak idazten ditut, neure interesi loturiko gai askori buruz. Idazlanak edo txostenak idazten badakit, eta, horietan, informazioa eman edo ikuspegi jakin bat euskarritzeko arrazoiak proposatzen ditut. Badakit gertaera eta esperientzia batzuei ematen diedan garrantzia nabarmentzeko gutunak idazten.

Testu argiak eta ondo egituratuak sortzen badakit, eta horietan nire iritziak ondo garatzen ditut. Ondo idazten dut gai konplexuei buruz, gutunetan, idazlanetan edo txostenetan, alderdirik garrantzitsuenak nabarmenduta. Badakit nire idazkiak jasoko dituzten irakurleentzako estilo egokia aukeratzen.

Testu argiak eta biziak ondo idazteko gauza naiz, estilo egokia erabiliz. Egitura logikoa eta eraginkorra duten arrazoibideak aurkezteko gutun, txosten edo artikulu konplexuak idazten badakit; horrela, irakurleak ideia nagusiei erreparatu eta ondo gogoratzen ditu. Lanbide- edo literatura-lanen inguruko txostenak edo aipamenak idazten ditut.

Azalpen-oharra Europass Hizkuntza Pasaportea Europako Batzordeak sortutako Europako Hizkuntzen Paper-zorroaren atal bat da, eta hizkuntzei buruzko Europako Erreferentzia Esparru Bateratuaren (EEEB) sei mailak erabiltzen ditu hizkuntza-gaitasuna era estandar batean erregistratzeko.

Page 31: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 29

C) D) TITULURAKO GEHIGARRIAK

Teknikari-titulurako edo profesionaltasun-ziurtagirirako Europass gehigarria

Goi-mailako titulurako Europass gehigarria

Titulurako gehigarriak titulu ofizial bati erantsiriko bi agiri instituzional dira, informazio-balioa bakarrik dutenak, eta haien xedea da beste herrialde bateko enplegatzaile edo erakundeei titulu edo ziurtagiriaren esanahia ulertzen laguntzea.

Informazio hau ematen dute, funtsean:

• Lortutako lanbide-gaitasun eta -trebetasunak

• Bete daitezkeen lanbideen aukera.

• Titulua edo ziurtagiria ematen duen erakundea

• Tituluaren edo ziurtagiriaren maila.

• Ziurtagiria lortzeko dauden prestakuntza-bideak.

• Hurrengo hezkuntza-mailan sartzeko betekizunak eta prestakuntza lortzeko aukerak.

Bi gehigarriak prestakuntza-zentroak ematen ditu edo, hala dagokionean, jatorriko ziurtagiria edo titulua emateko eskumena duen administrazioak

. Ezin har daitezke jatorriko prestakuntzaren ez ordezkotzat ez parekotzat, eta ez dira prestakuntza-maila aitortzea bermatzen duen sistema automatiko bat.

Espainian:

Titulurako edo ziurtagirirako Europass gehigarria deitutakoa teknikari-tituluei –hots, Erdi-mailako Lanbide Heziketari– edo profesionaltasun-ziurtagiriei (INEMek ematen ditu) dagokie.

► Goi-mailako titulurako Europass gehigarria delakoa Goi-mailako Lanbide Heziketako tituluei edo unibertsitateko tituluei dagokie.

Page 32: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 30

E) EUROPASS Mugigarritasuna

Azken dokumentua, EUROPASS MUGIGARRITASUNA, agiri pertsonal bat da, eta titularrak berea ez den Europako beste herri batean eginiko ikaskuntzako bat edo prestakuntzako aldi bat erregistratzen du; horri esker, hobeto eman ditzake aditzera bere esperientziak eta, batez ere, lortutako gaitasunak. Dokumentua sortu da Europako edozein herrialdetan mugigarritasun-esperientzia bat aurrera eramaten duen pertsona orori emateko,

• Enpresa bateko lan-praktikak.

haren adina edo hezkuntza-maila gorabehera.

Esaten baterako, ikaskuntzako aldian hauek egon daitezke barne hartuta:

• Truke-programa baten barruko ikastaro akademiko bat.

• GKE batean aldi baterako eginiko borondatezko lana.

EUROPASS MUGIGARRITASUNA dokumentua dena delako mugigarritasun-programan parte hartzen duten bi zentroek egin behar dute -jatorriko herrialdekoak eta anfitrioiak-

Dokumentu horien inguruko argibide gehiago lor daiteke Espainiako Centro Nacional Europass deritzon zentroan; hark koordinatzen ditu, hain zuzen, Europass dokumentuei dagozkien jarduera guztiak:

, biek interesdunarekin adosturiko hizkuntzan.

Dokumentuak, horrenbestez, organizazio bidaltzailearen eta titularra hartzen duen organizazioaren arteko lankidetza-hitzarmen idatzi bat behar du. Azken horretan, prestakuntzako egonaldirako edukiak, helburuak, iraupena eta metodologia jasoko dira, eta tutore bat izendatuko da harrerako organizazioan, interesdunari laguntzeko eta informazioa emateko, bai eta bera gidatzeko eta gainbegiratzeko ere. Zentroak unibertsitateak, eskolak, prestakuntza-zentroak, enpresak, GKEak, eta abar izan daitezke. Dokumentuaren eskaera guztiak atzerriko Europako beste herrialde batean ikaskuntzako edo prestakuntzako aldia antolatzen duen zentroaren bitartez egin behar dira.

http://www.oapee.es/oapee/inicio/iniciativas/europass.html

Page 33: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 31

ENIC-NARIC sarea (

I.3.3. ENIC-NARIC SAREA

www.enic-naric.net) 1984. urtean estatuetako zentroekin osaturiko sare bat da, atzerritar ikasleen prestakuntza onartzea errazagoa izan dadin.

Sarea diseinaturik dago Europar Batasuneko beste herrialde batean ikasi nahi duten pertsonentzat, aurreko titulua –egin nahi duten ikasketetarako sarbidea ematen diena, alegia– herrialde horretan eskuratu ez dutenean. ENIC-NARIC sarea “Bolognako Prozesua” deritzonetik eratorritako ekimenetako bat da (ikus II.4.3 atala).

Page 34: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 32

Pertsonen mugigarritasuna, Europar Batasunean, hainbat motatako eskubide batzuetan zertzen da, eta halakoen multzoa “bereizkeriarik ezaren” eta estatu kide batetik besterako joan-etorrietarako trabak eta oztopoak kentzearen oinarria dira.

II. MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK EUROPAR BATASUNEAN

Europako herritarrek Europar Batasuneko beste herrialde baterako mugigarritasunaren alorrean dituzten eskubideak

• EBko edozein herrialdetan sartzeko eskubidea, berariazko izapiderik bete behar izan gabe. Baliozko pasaporte bat edo nortasun-agiri nazional bat baino ez da behar. Europar Batasuneko herritarraren nortasuna egiazta daiteke, baliozkotasunari dagokionez, baina ezin galde dakioke bidaiaren arrazoiaz eta iraunaldiaz. Bidaiatzeko eskubidea ordena publikoaren, segurtasun publikoaren edo osasun publikoaren inguruko arrazoiren batengatik baino ezin da murriztu. (

honako hauek dira:

ikus II.1. atala)

• EBko edozein herrialdetan bizitzeko, bizilekua izateko edo kokatzeko eskubidea. EBko herritarrek EBko beste herrialde batean 3 hilabete bitarte bizi daitezke, baloizko pasaportea edo nortasun-agiri nazionala besterik ez edukita. 3 hilabeteez geroztik, EBko estatuek “erregistro-ziurtagiri bat” eska dezaten galdegin diezaieke, herrialde horretan bizileku-eskubidea erabiltzen ari direlako frogatzat. Behin bost urtez jarraian bizilekua izanez gero, bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesten dute. (ikus II.2. eta II.3. atalak)

• Nahi duen EBko herrialdean lan egiteko eta erretiratzeko eskubidea. EBko beste estatu batetik datorren langileak bertako edozeinek izaten duen tratu behar hartu behar du, eta ezin izango zaio eskatu betekizun gehigarririk. EBn iragarritako edozein lanpostu eska dezake (administrazio publikoko postu jakin batzuk izan ezik). Haren pentsioa esportatu egingo da, atzerrian zenbat bizi izan den gorabehera. (ikus II.4. eta II.5. atalak)

• Europako beste herrialde batean ikasteko eskubidea. Ikasi nahi den EBko herrialdeko unibertsitateak edo ikastetxeak EBko beste estatu batetik datorren

Page 35: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 33

ikaslea onartu beharko du, bertakoentzako baldintza berdinean, eta ezin izango dio eskatu matrikula-tasengatik gehiago ordain dezala. EBko beste estatu batean bizi den Europako herritar baten familiako kideek herrialde berrian dauden irakaskuntza orokorra eta lanbide-heziketa hartzeko eskubidea dute.

Europar Batasuneko estatu berrietako herritarrek (Errumania eta Bulgaria) behin-behineko murrizketak izan ditzakete beste herrialde batean lan egiteko eskubidean; alabaina, halakoak beranduenik 2014. urteko urtarrilean kendu beharko dira. Behin-behineko murrizketei buruzko argibide gehiago hemen: http://ec.europa.eu/youreurope/citizens/work/migrant-worker/work-permits/index_en.htm?profile=0 http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=466&langId=es

PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EB-N EB-KO HERRITARREN MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK

(harrerako - joan-etorriaren helmugako estatuko eskubideak)

1. SARTZEKO eskubidea

2. BIZITZEKO - EGOTEKO eskubidea

Pertsona AKTIBOAK Pertsona EZ- AKTIBOAK

4. Enplegua – lanbide-jarduera IZATEA

5. Lan-BALDINTZAK – lanbide-jardueran jardutea

6. HEZKUNTZA bereziak langilearen seme-alabentzat

PERTSONA AKTIBOAK – SOLDATAPEKO LANGILEAK ETA AUTONOMOAK:

Tratu-berdintasuna harrerako estatuko herritarrekin

EB-KO HERRITARRAK DIREN PERTSONA AKTIBOAK eta EZ-AKTIBOAK (eta haien zuzeneko familia)

3. BIZILEKU IRAUNKORREKO eskubidea

7. EB-ko araudian badaude jasorik eskubide batzuk “LUZAROKO EGOILIARRAK” DIREN HIRUGARREN HERRIALDEETAKO HERRITARRENTZAT.

Page 36: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 34

II. 1. HARRERAKO ESTATUAN SARTZEA

• Europar Batasunaren barruan egiten dituzten joan-etorrietan, EBko herritarrek nortasun-agiria aurkezteko baino ezin eska dakieke (edo, hala dagokionean, baliozko pasaportea), Europar Batasuneko estatu bateko herritarrak direla frogatzeko.

II.1.1. EB BARRUKO JOAN-ETORRIAK (BESTE ESTATU KIDE BATEAN SARTZEA)

• Ez da pasaporterik eduki behar, horrenbestez, EBko estatuetan egiten diren bidaietarako. Europako edozein herritar Europako herritartasuna egiaztatzen duen agiria erabiliz joan daiteke EBko estatu batetik bestera. Joan-etorrirako eskubide hori ordena publikoaren, segurtasun publikoaren edo osasun publikoaren inguruko arrazoiren batengatik baino ezin da mugatu.

• EBko esparruaren barruko mugigarritasuna Europako herritar guztien eskubide bat da, lanbide-egoera edo joan-etorrirako lan arloko edo arlo pribatuko arrazoiak gorabehera. Barne hartzen du, nolanahi ere, harrerako estatuan hiru hilabetez egoteko eskubidea.

• Sartzen direnetik, EBko herritarrek hiru hilabete baino gehiago egon nahi badute, daitekeena da nahitaezkoa izatea, harrerako/helmugako herrialdearen arabera, Europako herritarrentzako “erregistro-ziurtagiri” bat eskatzea dena delako harrerako estatuan, lanbide-jarduera bat (soldatakoa edo autonomoa) frogatuta, hala dagokionean, edo, harrerako estatu horrek eskatuz gero, gutxieneko diru-sarrera batzuk eta gaixotasun-aseguru bat (ikus 1. kapitulua, II.2. “HARRERAKO ESTATUAN BIZILEKUA IZATEA” atala).

Page 37: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 35

II.1.2 SCHENGENGO ESPARRUAREN BARRUKO JOAN-ETORRIA (SCHENGENGO

HITZARMENA INDARREAN DUTEN ESTATUETAN SARTZEA)

Schengengo esparrua” deritzonean, barneko muga-pasabideek ez dute pertsonen kontrolik egiten. Horren arabera, Schengen Hitzarmena izenpetua duten bi estaturen arteko lurreko, aireko edo itsasoko mugetan ez dago joan-etorrien gaineko kontrol sistematikorik, ez Europako herritartasuna dutenentzat ez kanpoko herritartasuna dutenentzat.

Herrialde horiek lotzen dituzten errepideetan, edo herrialde horietako hiriburuak eta hiriak lotzen dituzten hegaldi edo itsasbideetan, pertsonei agiriak sistematikoki eskatzea kendu da. Europako herritarren ez zaie eskatzen ez nortasun-txartel edo -agiria, ez pasaportea. EBkoak ez diren herritarrei ere ez zaie agiririk eskatzen, hitzarmena izenpetua duen herrialde bateko kanpo-muga batetik legez sartu baldin bada.

Schengen esparruan pertsonen joan-etorrietarako “barne-muga fisikorik” ez dagoen arren,, estatuek gerora kontrola egiteko eskubidea gorde dute; izan ere, hiru hilabetetik gorako egonaldietarako, EBko estatuetatik datozen herritarrei oraindik eska diezaiekete soldatako lan bat edo lan autonomo bat izan dezatela, edo gutxieneko diru-sarrera batzuk froga ditzatela (eta gaixotasun-aseguru bat, hala dagokionean).

Schengengo Hitzarmena: Schengenen (Luxenburgo), 1985ean, izenpeturiko hitzarmena.

Schengengo esparrua 25 estatuk osatzen dute:

►Europar Batasuneko 22 estatu daude, batetik: ALEMANIA, AUSTRIA, BELGIKA, DANIMARKA, ESLOVENIA, ESPAINIA, ESTONIA, FINLANDIA, FRANTZIA, GREZIA, HERBEHEREAK, HUNGARIA, ITALIA, LETONIA, LITUANIA, LUXENBURGO, MALTA, POLONIA, PORTUGAL, TXEKIAR ERREPUBLIKA, ESLOVAKIAR ERREPUBLIKA, ETA SUEDIA.

►Eta Europar Batasunetik kanpoko 3 estatu, bestetik: NORVEGIA, ISLANDIA eta SUITZA.

Page 38: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 36

Espero da Bulgariak eta Errumaniak hurrengo urteetan bat egingo dutela. Irlandak eta Erresuma Batuak Schengengo esparrutik kanpo geratzea aukeratu dute.

ITURRIA: EUROPAR BATASUNA http://ec.europa.eu/home-affairs/policies/borders/borders_schengen_en.htm

Hitzarmenean Schengengo esparruko herrialdeek hirugarren herrialdeekin dituzten kanpo-mugak indartzeko neurriak ezartzen dira (adib., Espainiaren eta Erresuma Batuaren arteko mugak edo Espainiaren eta Marokoren artekoak), herritarrak sartzeari dagokienez. Era berean, arau bateratu batzuk ezartzen ditu mugen kontrolerako, bai eta bisen gaineko politika bateratu bat ere:

EBko herritarren kontrola: nahikoa da, betiere, nortasun-agiri bat aurkeztea (“minimum check”).

EBtik kanpoko herritarren kontrola: agirien aldetik kasu bakoitzerako dauden eskakizunak aplikatuko dira (nortasun-txartela / pasaportea / bisa). Halako herritarrek muga-kontrol osoaren pean daude (“thorough check”).

Schengenen esparruan mugak zeharkatzeari buruzko argibide gehiago hemen:

http://ec.europa.eu/home-affairs/policies/borders/borders_crossing_en.htm

Page 39: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 37

http://www.mir.es/extranjeria-28/acuerdo-de-schengen-90/cruce-de-fronteras-317

Page 40: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 38

• Europar Batasuneko herritarra eta haren zuzeneko familia, azken horren herritartasuna edozein izanik ere. (ikus 1. kapitulua, I.3. “MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEEN ONURADUNAK EUROPAKO MERKATU BAKARREAN” atala).

II.1.3. SARTZEKO ESKUBIDEAREN ONURADUNAK

• Familiako kideren bat EBko herritarra ez bada, iragaitzazko edo helmugako estatu kideek, haren nazionalitatearen arabera, dagozkion agiriak eskatu ahal izango diote, baita sartzeko bisa ere, hala dagokionean. Eskumena duten agintaritza kontsularrek bisa hori doan eta baldintza partikularrik gabe eman behar dute. Ezin erabil ditzakete eskubide horiek bidaian bakarrik doazen senitartekoak, EBko legediak ez baititu hartzen EBtik kanpoko senitartekoentzako eskubide autonomotzat.

• Nolanahi ere, EBtik kanpoko senitarteko horiek Schengen Hitzarmena izenpetua duten herrialdetako batean bizi badira, ez dute bisarik esparru horretan egiten dituzten joan-etorrietarako. Beren kabuz bidaia dezakete , EBko senitartekoarekin egon gabe, aldean pasaportea eta bizileku-txartela eramateko baldintza betez gero (ikus 1. kapitulua, II.2. “HARRERAKO ESTATUAN BIZILEKUA IZATEA” atala).

Page 41: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 39

II.1.4. ALDI BATERAKO JOAN-ETORRIETAKO BESTE ESKUBIDE BATZUK: OSASUN-PRESTAZIOAK ETA BABES DIPLOMATIKOA

A) OSASUN-PRESTAZIOAK EUROPAR BATASUNEAN

Europar Batasuneko beste estatu batean aldi baterako egonaldia egiten den bitartean, EBko herritarrak eta haren senitartekoek beharrezko osasun-laguntza jasotzeko eskubidea dute gaixotuz edo istripua izanez gero. Bizilekua duten herrialdera goizegi itzuli behar ez izateko medikuntza-zaintza guztiak emango zaizkie.

Eskubide hori errazago erabili ahal izateko, hobe da Europako herritarrek “Europako Osasun Txartela” (EOT) izan dezaten; txartel horrek EBko estatu bateko gaixotasun-aseguru baten erregimenean afiliaturik egotea egiaztatzen du. Txartel hori banakoa eta doakoa da, eta titularrak beharrezko osasun-prestazioak hartzeko duen eskubidea egiaztatzen du, medikuntzaren aldetik, Europar Batasuneko herrialdeetatik edozeinetan aldi baterako egonaldi bat ematen ari den bitartean, prestazioen izaera eta egonaldirako aurrez pentsatutako iraupena kontuan harturik. Balio-denbora Europako Osasun Txartelean ageri da, eta urtebetekoa izaten da, normalean. Familiako kide bakoitzarentzat txartel bana eskatu behar.

Txartelak osasun-laguntza publikoa bisitatzen ari den herrialdeko herritarrentzako baldintza berdinetan jasoko dela ziurtatzen du. Prestazio horrengatik kobratzen duen herrialde batean hartu behar baldin bada laguntza medikoa, zenbatekoa itzuli egingo da, edo berehala, edo jatorriko herrialdera itzulitakoan.

Txartel baterako eskubidea izateko, aseguratuta egon behar da, edo estatuaren gizarte-segurantzako sistema batek estalita egotea EBko edozein estatutan. Bidaian doan familiako kide bakoitzak bere txartela eduki beharko du.

Page 42: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 40

Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, Gizarte Segurantzako txartela eta nortasun-agiria Gizarte Segurantzaren harreman eta argibideetarako zentroetan aurkeztu eta gero ematen da txartela. Halaber, Gizarte Segurantzaren bulego birtualean eska daiteke. Nolanahi ere, inoiz Europako Osasun Txartelik izan ez duten titularraren ardurapeko onuradunek aurrez aurre eskatu beharko dute txartel hori.

Europako herritarrak badu eskubidea EBko beste estatu batean laguntza medikoa jasotzeko eskubidea EOT izan ez arren, baina daitekeena da, halakoetan, prestazioaren zenbateko osoa ordaindu behar izatea. Geroago, gaixotasun-aseguruaren erakundeari –hala dagokionean, kotizatzen dion Espainiako Gizarte Segurantzari– zenbatekoa itzultzeko eskatu ahal izango dio, tratatu duten herrialdeko aplikatzekoak diren koefizienteen arabera.

Europako Osasun Txartelak ez du balio, baldin eta beste estatu batera joateko arrazoia medikuntzako tratamendu berezi bat hartzea bada

EUROPA:

.

Argibide gehiagorako:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=559&langId=es

ESPAINIA: http://www.seg-social.es/Internet_1/Trabajadores/PrestacionesPension10935/Asistenciasanitaria/DesplazamientosporE11566/TSE2/index.htm

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA: http://www.gazteaukera.euskadi.net/r58-2250/es/contenidos/informacion/salud_disfruta_viaje/es_1776/disfruta_c.html#e111

Page 43: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 41

• Europar Batasuneko estatu bateko herritarra izatea.

B) BABES DIPLOMATIKOA HIRUGARREN HERRIALDEETAN

EBtik kanpora bidaiatzen duenean, Europako herritarrak eta haren senitartekoek beste estatu kide bateko (Europako herritar horrek herritartasuna duen herrialdekoa ez den beste bat) babes kontsular edo diplomatikoa izan dezake.

Haren jatorriko estatuak EBtik kanpoko hirugarren herrialde batean ordezkaritzarik, kontsulaturik edo enbaxadarik baldin ez badu, EBko beste estatu batzuetako laguntza eta babesa eskatu ahal izango ditu (ikus IV.2. “BABES DIPLOMATIKOA ETA KONTSULARRA” atala).

EBFTko 23. art.:

“Batasuneko herritar orok, herritar deneko estatu kideak ordezkaritzarik ez badu hirugarren herrialderen batean, beste edozein estatu kidetako agintari diplomatiko eta kontsularren babesa jaso ahal izango du, estatu horretako herritarrentzako baldintza berberetan.”

Babes hori izateko baldintzak:

• Egoera zailean egon, eta kontsul-babesa behar izatea.

• EBkoa ez den herrialde batean egon, eta herrialde horretan norberaren herrialdeak han erabiltzeko enbaxadarik eta kontsulaturik ez edukitzea.

Espainiak atzerrian dauzkan enbaxada eta kontsuletxeen helbideak eta telefonoak begiratzeko:

http://www.maec.es/es/EYC/Paginas/embajadas-consulados.aspx

Page 44: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 42

II. 2. HARRERAKO ESTATUAN BIZILEKUA IZATEA

Soldatako langileak edo langile autonomoak

(Langileen Joan-etorri Askea eta Kokatzeko Eskubidea), edo aldi baterako zerbitzu bat emateko lekualdatzen direnak (Zerbitzuak Aske Ematea)

Erretiratuak, errentadunak eta ikasleak

: langileek eta ekonomiaren aldetik ez-aktiboak diren pertsonek badute eskubidea EBko beste estatu batean hiru hilabetez baino gehiagoz bizitzeko (ikasleek, haien prestakuntzak dirauen aldian)

Langileei:

Administrazio-izapideak:

Harrerako estatuak EBko beste estatu batetik datorren herritarra agintari eskudunen aurrean erregistraraz dezake. Betebehar hori ez betetzeak zehapen ekonomikoak ekar ditzake.

Halakoetan, harrerako estatuak berehala ERREGISTRO-ZIURTAGIRI bat emango du, erregistratutako pertsonaren izena eta helbidea zein erregistratze-eguna adierazirik.

ZIURTAGIRIA EMATEKO, estatu kideek, sarrerako agiria aurkezteaz gain(baliozko nortasun agiria edo pasaportea) ondorengo agiriak baino ezin eska ditzake:

• Harrerako estatuan ekonomia-jarduera bat aurrera eramango dutela ziurtagiria (normalean, lan-kontratu bat, edo lanbide-jarduera autonomo bat –negozio bat abian jartzea, esaterako– aurrera eramango delako ziurtagiria)

Page 45: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 43

Erretiratu eta errentadunei:

• Harrerako estatuko gizarte-laguntzarentzat zama bat ez izateko BEHAR BESTE BALIABIDE badutelako frogak 8

• Izan daitezkeen arrisku guztiak estaltzen dituen GAIXOTASUN-ASEGURU bat daukatelako frogak.

.

Ikasleei:

• Harrerako estatuko Gizarte Laguntzako sistemarentzat zama ez bihurtzeko BEHAR BESTE BALIABIDE daukatela ziurtatzen duen aitorpena edo pareko agiria.

• Izan daitezkeen arrisku guztiak estaltzen dituen GAIXOTASUN-ASEGURU bat izenpetuta edukitzea.

• Ikastetxe aitortu batean MATRIKULATURIK egoteko froga.

EB-KO HERRITARRAREN ZUZENEKO SENITARTEKOAK ♦ Langileak, erretiratuak eta errentadunak:

♦ Ikasleak: ezkontidea/bikotekidea, ardurapeko seme-alabak

ezkontide/bikotekidea, ardurapeko seme-alabak, ardurapeko aurreko ahaideak.

EBko herritarraren zuzeneko senitartekoentzat ere –haiek ere Europar Batasuneko herritarrak direnean– emango dituzte estatuek ERREGISTRO-ZIURTAGIRI bat. Honako hauek aurkezteko baino ezin izango dute eskatu:

• Baliozko nortasun-txartel edo pasaportea.

• Familiako harreman bat edo erregistratutako elkartze bat dagoela egiaztatzen duen agiri bat edo, bestela, beste agiri bat, EBko herritarraren ardurapean dagoela frogatzen duena.

8 BEHAR BESTE BALIABIDE: EBko estatuek ezin zehatz ditzakete “gutxieneko baliabide” batzuk; interesdunaren egoera

pertsonala kontuan izan behar dute, ordea. “Gutxieneko baliabide” edo “baliabide nahiko” horiek ezin izango dute gainditu

inoiz ere harrerako estatuak bere herritarri gizarte-laguntza emateko ezarririko muga-maila, edo, bestela, harrerako estatuan

ordaintzen den Gizarte Segurantzako gutxieneko pentsioa.

Page 46: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 44

• Lagundutako Europako herritarraren erregistro-ziurtagiria edo, erregistro-sistema bat ez dagoenean, harrerako estatuan bizilekua duelako beste edozein froga.

EBko estatu bateko herritartasuna ez duten senitartekoek “EUROPAR BATASUNEKO HERRITAR BATEN SENITARTEKO BATEN BIZILEKU-BAIMENA” deritzona eskatzeko betebeharra dute. Baimen hori emateko, harrerako estatuko agintariek EBko senitarteko bati eska diezaioketen agiri berak baino ezin izango dizkiete eskatu.

BIZILEKU-BAIMEN hori bost urteko aldi batean da baliozkoa, ematen denetik zenbatzen hasita (edo EBko herritarrak bizilekua izandako aldian, azken hori bost urte baino gutxiagokoa baldin bada).

ERREGISTRO-ZIURTAGIRIA bezala, “EBko herritar baten senitarteko baten bizileku-baimena” aitorpen hutseko agiria da, eta, horrenbestez, hura ez eskatzeari edo ez berritzeari isun edo zehapen bat baino ezin izango zaio ezarri.

Bizileku-agiriak (erregistro-ziurtagiriak edo bizileku-txartelak) doan emango dira, edo bertako herritarrei antzeko agiriak emateko (nortasun-agiri nazionala, esaterako) eskatzen zaiena gainditzen ez duen kopuru baten truke.

1.

XEDAPEN GARRANTZITSUAK - PERTSONA AKTIBOEN BIZILEKUA

► LAN-KONTRATUAK hiru hilabetetik beherakoak direnean

Ez da beharrezkoa erregistroa eta ZIURTAGIRIA eskatzea (bizileku-eskubidea erabiltzeko) honako kasu hauetan:

► NEKAZARITZAKO SASOIKAKO LANGILEAK, nekazaritza-jardueretan, kontratua sei hilabetetik gorakoa ez denean.

► MUGAZ GAINDIKO LANGILEAK,jatorriko estatura astean behin gutxienez itzultzen direnean, halakoek berariazko erregulazioa dute eta.

2. Europar Batasuneko lanik gabeko langileek badute eskubidea EBko beste herrialde batean bizilekua izateko han lan bila ibiltzeko, "arrazoizko aldi batean”. EBko Justizia Auzitegiaren iritziz, aldi hori sei hilabetekoa da. Eta, nolanahi ere, ezin izango dira kanporatu, baldin eta froga badezakete lan horren bila seriotasunez ari

Page 47: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 45

direla eta lortzeko egiazko aukerak badituztela (esate baterako, probaren edo elkarrizketaren bat egiteko badute).

Page 48: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 46

Harrerako estatu kide batean legalki bost urtez bizi izan diren Europar Batasuneko herritarrek bizileku iraunkorreko eskubide dute herrialde horretan.

Eskubide hori aplikatzen zaie EBko herritarrarekin bost urtez jarraian legalki bizi izan diren senitartekoei ere, EBko estatu bateko herritartasuna izan zein ez.

Behin bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsita, harrerako estatu kidetik kanpo jarraian bi urtez baino gehiagoz egoteagatik baino ezin izango da galdu.

II.3. HARRERAKO ESTATUAN BEHIN BETIKO BIZILEKUA IZATEA

Aldi baterako kanpoko egonaldiek, urtean guztira sei hilabete gainditzen ez dituztenean.

Honako hauek ez dute eraginik izango bizileku-eskubidean:

Iraupen luzeagoko kanpoko egonaldiek, jatorriko estatu kidean soldadutza-betebeharrak betetzeko direnean.

Elkarren segidako hamabi hilabeteak gainditzen ez dituzten kanpoko egonaldiek, garrantzizko arrazoiak dituztenean, hala nola haurduntza edo erditzea, gaixotasun larri bat, ikasketak edo lanbide-prestakuntza bat egitea, edo lan-arrazoiengatik EBko beste estatu batera edo hirugarren herrialderen batera lekualdatzea.

Page 49: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 47

1.

XEDAPEN GARRANTZITSUAK - PERTSONA AKTIBOEN BIZILEKU IRAUNKORRA (bizilekua 5 urtetik behera izanda)

► Langilea harrerako estatuan erretiratzen bada, harrerako estatuan azken hiru urteetan bizi, eta azken urtean lan egin duenean.

Bizilekua bost urtez jarraian izateko aldia amaitu baino lehen, langileak eta haren familiak bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi ahal izango dute, baldin eta ondorengo kasuetakoren bat betetzen badute:

► Langileak lanerako ezintasun iraunkor batengatik bere jarduera uzten badu, harrerako estatuan azken bi urteetan bizi izan denean.

► Mugaz gaindiko langileak harrerako estatuan jarraian hiru urtez bizi zian bada.

Denbora-eskakizun horiek (bizi izandako eta/edo lan egindako urteak) jaitsi egin dezakete EBko estatuek, haiek hautatu eran. Langileentzat onuragarriagoak diren xedapenen batzuk egon daitezke, beraz.

2.

► Hil den unean, harrerako estatuan azken bi urteetan bizi izan badira (denbora-eskakizun hori jaisteko aukera dute EBko estatuek).

Baldin eta langilea hiltzen bada bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi baino lehen, haren familiak eskubide hori eskura dezake:

► Langilearen heriotza lan-istripu baten edo lanbide-gaixotasun baten ondorioz gertatu baldin bada.

► Bizirik gelditu den ezkontideak langilearekin ezkontzearen ondorioz galdu baldin badu harrerako estatuko herritartasuna.

Page 50: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 48

II. 4. PERTSONA AKTIBOAK: HARRERAKO ESTATUAN SOLDATAKO LAN BAT EDO LANBIDE-JARDUERA BAT IZATEKO AUKERA

EBko beste estatu batzuetatik datozen

II.4.1. SOLDATAKO LANGILEAK

langileek lanpostu bat harrerako estatuko herritarrentzako BALDINTZA BERDINETAN lortzeko aukera izan behar dute.

Horrenbestez, ez da egon behar herritartasunaren ziozko inolako bereizkeriarik lanpostu bat lortzerakoan (EBko estatu bateko baino gehiagoko herritarren artean).

Behin langile emigrantea harrerako estatuan lanean ari denean, ezkontidea eta ondorengo ahaideak –21 urtetik beherakoak eta ardurapeko adindunak, zehazki– ere badira eskubide horren onuradun (EBko herritartasuna ez duten eta, berez, tratu-berdintasunerako eskubide horren onuradun ez diren senitartekoei dagokie kasu hau).

• Bertako langileentzat eta atzerriko –EBko beste estatu bateko, alegia– langileentzat baldintza, betekizun eta prozedura desberdinak ezartzea.

LANA LORTZEKO BEREIZKERIARIK EZAREN EDUKIA

Oro har, debeku dira herritartasunaren ziozko bereizkeria guztiak lanpostu bat betetzeko langileak hautatzerakoan:

Hizkuntza-ezagutzak salbuespen dira

• EBko estatutik datozen atzerritar langileak kontratatzeko mugak ezartzea (kopuru absolutu zein erlatibotan, enpresaka edo jarduera-sektoreka). Ezin jar daiteke kuotarik edo mugarik EBko beste herrialde batetik datozen langileak kontratatzeko.

: enplegatzaileak lan-eskatzaileari hizkuntza-gaitasun maila jakin bat izatea galdegin diezaioke, baina hori frogatzeko ezin eska diezaioke titulu zehatzik. Halaber, ezin galdegin daiteke hizkuntza jakin bat ama-hizkuntza izatea.

Page 51: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 49

• Atzerriko –Europar Batasuneko beste estatu bateko, zehazki– langileak kontratatzea bertako langileen kontratazioa maila jakin batera iristearen mende jartzeko sistemak ezartzea.

• Estatuetako legeetan ezin ezar daiteke betekizun eta prozedura desberdinik, kuotarik edo baldintzarik EBko beste estatu batetik datozen langileak kontratatzeko.

“LANA LORTZEKO ESKUBIDEAREN” ONDORIOAK EUROPAR BATASUNEKO ESTATU BATEKO SOLDATAKO LAN BATERAKO

• EBko estatu batean kokaturiko enpresek ezin bereiz ditzakete EBko beste estatuetatik datozen langileak, nahiz eta, izatez, kontratatzeko azken erabakia organizazio bakoitzaren erabaki propio eta libre bat den.

• EBko enpresa batek, horrela erabakiz gero, langileen % 100 atzerritarrak kontrata lezake, ez baita egon behar hori eragozten duen legerik.

► KOKATZEKO edo ZERBITZU PROFESIONAL BAT EMATEKO, EBko estatu batetik bestera lekualdatzen diren PERTSONEK ez dute jasan behar inolako bereizkeriarik harrerako estatuko herritarren aldean, jarduera SORTU eta abian jartzeari dagokion orotan.

II.4.2. LANGILE AUTONOMOAK

► Horren arabera, bertako herritarrei zein EBko beste estatu batetik datozen pertsonei, lege eta/edo administrazio aldetik, betekizun eta izapide berak eskatu behar zaizkie: lanbide-arloko eskakizunak, erregistroetako edo profesionalen elkargoetako inskripzioa, baimenak, onespenak, lanbide-prestakuntzaren arloko eskakizunak, tamaina, eta abar.

Page 52: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 50

Askotan, lanbide-jarduera bat sortu eta hartan aritzeko, estatuetako legeek lanbide-prestakuntza jakin bat eskatzen dute, eta, halaber, sarri askotan, prestakuntza hori titulu edo diploma jakin batean bermatzen da.

Bereizketak agertzen dira, horrenbestez, EBko estatu batean eskuraturiko titulu edo diplomak beste estatu kide batzuetan onartzen ez direnean eta, horrela, posible ez denean harrerako estatu batean lanbide-jarduera bat (norberaren edo besteren kontura) sortu eta aurrera eramatea.

II.4.3. ELKARRI LANBIDE-PRESTAKUNTZAK ONARTZEA

Lanbide-prestaketen onarpena aplikatu behar zaie, norberaren edo besteren kontura, harrerako estatu kidean arauturiko lanbide batean, aldi baterako zein era iraunkorrean, aritu nahi duten EBko estatu bateko herritar

Titulua lortu duten herrialdea ez den Europar Batasuneko beste estatu batean ikasketa gehiago egitearren, titulu horren

guztiei.

homologazioa lortu nahi duten pertsonek, ENIC-NARIC sarean ematen den informazioa begiratu beharko dute (ikus I.4.3 “ENIC-NARIC SAREA” atala).

2005/36/EE Zuzentarauak lanbide-prestakuntzak onartzeari buruz zeuden arauak sendotu eta modernizatu zituen. Zuzentarauko arauak aldatu egiten dira, lanbide bat EBko beste estatu batean aurrera eramatea iraunkorra ala aldi baterakoa den:

• ZERBITZUAK ALDI BATERAKO EMATEA: kasu gehienetan, lanbidea aldi batera EBko beste estatu batean aurrera eraman nahi duten pertsonek ez dute beren prestakuntzen gaineko kontrolik jasaten, eta berehala jardun dezaketen beren jardueran. Hala eta guztiz ere, lanbidea betetzeko, harrerako estatuak lanbide-prestakuntzaz bestelako eskakizun batzuk egin ditzake, hala nola profesionalen organizazio bati atxikitzea.

Jatorriko herrialdean araututa ez dagoenean harrerako herrialdean aurrera eraman nahi den lanbidea, harrerako estatu kideko agintariek informazio jakin bat eska dezakete, eta/edo lehendik bi urteko esperientzia –gehienez– izateko jatorriko estatuan aurreko hamar urteetan zehar.

Page 53: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 51

Horrez gain, lanbideak berekin osasunerako edo segurtasun publikorako arriskuren bat dakarrenean, harrerako estatu kideak prestakuntzaren kontrola egin dezake, sektore-lanbideei dagokienez izan ezik, beren sistema badaukate eta.

• KOKATZE IRAUNKORRA: EBko beste estatu batean lanbide batean era iraunkorrean jarduteko helburuz, lanbide-prestakuntzak onartzeko, 2005/38 Zuzentarauak prestakuntzak onartzeko hiru sistema

1)

jasotzen ditu:

ONARPEN AUTOMATIKOKO SISTEMA: Dagokien zazpi lanbideetako bakoitzerako (“sektore-lanbideak” deritze), EBko estatu bakoitzean titulua lortzeko behar den gutxieneko prestakuntza harmonizatu egin da

2)

. Horrela, onarpena modu automatikoan egiten da, eta emigrantea gaiturik geratzen da bere lanbidea aurrera eramateko egiaztatu diona ez den beste herrialde batean, era automatikoan. Zuzeneko onarpen horrek ondorengo lanbideak barne hartzen ditu: arkitektoa, odontologoa, medikua, emagina, erizaina, farmazialaria, eta albaitaria.

ONARPEN-SISTEMA OROKORRA: EBko estatuen elkarrekiko konfiantzaren printzipioan oinarritzen da; hala, bada, profesional bat jatorriko estatuan lanbide bat betetzeko osoki prestatua badago, harrerako estatuan lanbide horretan jarduteko onartu beharko litzateke

Hala eta guztiz ere, lanbide batean jarduteko estatu bakoitzean eskumena ematen duten tituluak erdiestea ahalbidetzen dituzten prestakuntzen artean desberdintasunak baldin badaude, konpentsatze-mekanismo batzuk aurreikusirik daude, alegia, gaitasun-proba bat edo egokitze-ikastaro bat egitea (gehienez hiru urtekoa), titulua onartu aurretik egin beharrekoak.

Sistema horretan, interesdunak eskabide bat aurkeztu behar du, eta halako eskabideok kasuz kasu aztertuko dira.

.

3) LANBIDE-ESPERIENTZIAN OINARRITUTAKO ONARPENA: eskulangintzako, industriako eta merkataritzako profesionalei aplikatzen zaie (zuzentarauko IV. ERANSKINEAN daude jasorik), eta prestakuntzen onarpen automatikoan datza, esperientzia-urteen kopuruan oinarriturik.

Page 54: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 52

Nahiz eta 2005/36 Zuzentarauak 800 lanbide baino gehiago arautzen dituen, badira haren aplikazio-eremuan sartzen ez diren lanbide jakin batzuk, beste zuzentarau berezi batzuen bitartez araututa daudenak. Horien artean daude aseguru-bitartekariak, merkataritza-agenteak, abokatuak, edo gai arriskutsuen garraioaren sektorea. Lanbide berezi horien argibide gehiagorako:

http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/other_directives/index_en.htm

2005/36 Zuzentarauak arautzen dituen lanbideen zerrenda hemen begiratzeko gomendatzen da:

http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?newlang=en

Badago informazio gehiago aurkitzea Espainiako Gobernuko Hezkuntza Ministerioan:

http://www.educacion.es/educacion/universidades/educacion-superior-universitaria/titulos/homologacion-titulos/reconocimiento-titulos.html

2011. urtearen amaieran, Europako Batzordeak erabaki du lanbide-prestakuntzei buruzko 2005/36 Zuzentaraua berrazter dadila proposatzea, Europar Batasunean pertsonen mugigarritasuna errazago egiteko helburuz.

Proposamenen artean daude, besteak beste, Europako Lanbide Txartela sortzea edo sektore-lanbideetarako onarpen automatikoko sistemaren gutxieneko betekizunak modernizatzea. Aurreikusita dago neurri berri horiek 2012. urtean zehar onartuko direla.

Page 55: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 53

II.4.4. BOLOGNAKO PROZESUA

“Bolognako Prozesua” deritzonak Bolognako adierazpena izan zuen abiapuntu. Azken hori 1999. urtean izenpetu zuten, izen horretako hirian, Europako hainbat herrialdetako hezkuntzako 29 ministrok (gaur egin, prozesuan 47 herrialdek parte hartzen dute), Europako Goi-mailako Hezkuntzako Esparrua (EGHE) sortzeko.

Bolognako Prozesuko kide diren herrialde guztien ahaleginak, 1999 eta 2010 artean, helburu horretan bildu ziren, hots, EGHE delakoa sortzean, eta hura dagoeneko zertu egin da, 2010eko martxoko Budapest-Vienako Adierazpena deritzonarekin.

Baina EGHE esparrua egoteak ez du esan nahi, berez, Bolognako Prozesuan parte hartu zuten ministroek adostutako helburu guztiak bete direla. Gaur egun, Bolognako Prozesua zein EGHE esparrua sendotzeko eta abian jartzeko fase berri batean sartu dira. Hurrengo hamarkada EGHE sendotzekoa izango da.

Horrela, Bolognako Prozesuko jarduera-ildo nagusiek ardatz hauek dituzte:

1. Prestakuntza-esparrua / Hiru zikloko sistema (gradua/masterra/doktoregoa):

http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=17

Espainiako unibertsitate-sistemaren trantsizioa:

http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/links/documents/HE_in_Spain.pdf

http://www.eees.es/es/eees-estructura-antigua-estructura-nueva-eees

2. Mugigarritasuna: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=13

3. Kalitate-bermatzea:

http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=24

Asociación Europea para la Calidad de la Enseñanza Superior

4. Enplegagarritasuna: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=16

Page 56: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 54

5. Nazioarteko irekitasuna: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=20

6. Onarpena: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=64

Hemen sartzen dira ENIC-NARIC sareko ekimenak (I.4.3. atala), ECTS kreditu-sistema edo Titulurako Gehigarria (I.4.2. “EUROPASS” atala).

7. Dimentsio soziala: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=12

8. Etengabeko ikaskuntza: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=14

9. Jarraipena: http://www.ehea.info/article-details.aspx?ArticleId=21

EGHEk ez du helburutzat goi-mailako hezkuntzako sistemak homogeneizatzea, haien BATERAGARRITASUNA eta KONPARAGARRITASUNA baizik, dibertsitatea errespetatuta. EGHE esparruaren eraketa konparatzeari eta elkarri onartzeari dagokienez lortu behar diren helburuen gaineko akordio eta konpromisoetan oinarritzen da, Europar Batasuneko estatuen artean eta EBn ematen diren titulu eta diploma desberdinen inguruan lortu behar diren akordio eta konpromiso batzuetan, hain zuzen.

Bolognako Prozesuari buruzko argibide gehiagorako:

BOLOGNAKO PROZESUAREN 2010-2012RAKO WEBGUNE OFIZIALA:

http://www.ehea.info/

ESPAINIAKO HEZKUNTZA MINISTERIOA-> BOLONIA EEES webgunea:

http://www.educacion.es/boloniaeees/inicio.html

ESPAINIAKO UNIBERTSITATE SAREA:

http://eees.universia.es/comprende-bolonia/

Page 57: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 55

II. 5. PERTSONA AKTIBOAK: LAN-BALDINTZAK ETA HARRERAKO ESTATUAN LANBIDE BAT BETETZEA

II.5.1. SOLDATAKO LANGILEAK

Europar Batasuneko beste estatu batzuetatik datozen langileek bertako herritarri aplikatzen zaizkien LAN-BALDINTZA berdinak aplikatzeko eskubidea dute (baldintza ekonomikoak, sozialak, sindikalak, fiskalak, eta abar).

Horren arabera, ez da egon behar bereizketarik EBko hainbat herritartasun dituzten langileen artean ordainsarien, barne-igoeren, lanbide-heziketaren, joan-etorrien/garraioaren ziozko dieten, gauzazko ordainsarien, eta abarren aldetik.

II.5.2. LANGILE AUTONOMOAK

KOKATZEKO edo ZERBITZU PROFESIONAL BAT EMATEKO, EBko estatu batetik bestera lekualdatzen diren PERTSONEK ez dute jasan behar inolako bereizkeriarik harrerako estatuko herritarren aldean, jardueran JARDUTEARI dagokion orotan.

Arlo horretan, Europar Batasunak “arau-oztopoak” kentzen saiatu behar izan du lanbide-jarduerak SORTU eta haietan JARDUTEARI dagokienez; izan ere, maiz, interes protekzionistak direla medio, EBko estatuek bertako enpresa edo profesionalen “neurrira” taxuturiko arauak ezartzen dituzte. Halakoek, praktikan, BEREIZKERIA estaliak eta zeharkakoak dakartzate EBko beste estatu batzuetatik datozen enpresa edo profesionalentzat.

• ESTATUETAKO LEGEDIEN HARMONIZAZIOA erabiliz, hainbat lanbide-jarduerari buruzko legeetarako, Europar Batasuna bereizkeria estali horiek saihesten saiatzen da. Badaude arau harmonizatzaileak zenbait jarduera garrantzitsu batzuetarako, hala nola banku-zerbitzuetarako, aseguruetarako, garraioetarako edo energiarako.

• Azken helburuak izan behar du, sektore jakin batzuetan lortua (adib., bankuak) legedien harmonizazio horren bitartez ESTATUETAKO ZAINTZA ETA KONTROLEKO

Page 58: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 56

SISTEMAK ELKARRI ONARTZEA ahalbide dezan estatuen artean. Horrela, jatorriko estatuak emandako “lizentzia bakar” batean oinarriturik, zerbitzua kokatzeko edo emateko gainerako “harrerako edo helmugako estatuek” onartu egiten dute “jatorriko estatuak” eginiko kontrola eta ez dute baimen edo onespen gehigarririk ezartzen. Horrela, Merkatu Bakarraren azken xedea beteko litzateke; izan ere, Europako Merkatuaren esparruan estatuetako merkatuen barruan bezalaxe lan egingo baita, EBko lurralde osoan kokatzeko / zerbitzuak emateko eskubidea baimen bakar batekin.

II.5.3. GIZARTE SEGURANTZAREN PRESTAZIOAK

Langileen joan-etorri askeak ezartzen du, nahitaez, langileak EZ GALTZEA Europar Batasuneko hainbat estatutan emaniko lanbide-bizitzan zehar lortu dituen Gizarte Segurantzako eskubideak (prestazioak).

2010eko maiatzaren 1ean indarrean sartu ziren Europar Batasunean gizarte-segurantzako sistemen koordinazioa modernizatzen dituzten bi arau: 883/2004 eta 987/2009 erregelamenduak.

Herrialde bakoitzak badu oraindik askatasuna bere gizarte-segurantzako erregimenaren xehetasunak erabakitzeko, zer prestazio barne hartzen diren, nork jaso ditzakeen, eta zein betekizunekin, baina Europar Batasunak gizarte-segurantza koordinatzeko ezarririko arauak errespetatuz. Arau horiek EBko herrialde batean aseguratuta dauden edo egon diren Europako herritarrei aplikatzen zaizkie, bai eta haren familiako kideei ere.

Europar Batasunaren barruan lekualdaturiko langilearen babesa bermatzen duten lau printzipio nagusiak hauek dira:

1. Herrialdeko baten araudiaren babesean egon daiteke aldi berean, eta, hortaz, herrialde batean bakarrik kotizatzen da. Kasu bakoitzean zein estatutako araudia aplikatzen den erabakitzea gizarte-segurantzako erakundeei dagokie.

2. Tratu-berdintasunaren printzipioa: langileak harrerako estatuko Gizarte Segurantzako erakundeari kotizatzen dio, eta sistema horretan bertakoen baldintza berdinak dauzka (betebehar berberak eta eskubide berberak -kotizazioak eta prestazioak-).

Page 59: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 57

3. Kotizazioaldien guztirako zenbaketaren printzipioa: Gizarte Segurantzaren prestazio batek gutxieneko denbora batez kotizatzeko eskatzen badu, harrerako estatuak –Gizarte Segurantzako erakundeak– langileak EBko estatu guztiak izan dituen kotizizazioaldi edo enpleguko aldi GUZTIAK zenbatu behar ditu (prestazioa zehazteko unean).

Esate baterako, langilea erretiratzeko adinera iristen denean, lan egin duen herrialde bakoitzean Gizarte Segurantzan kotizatu dituen urteen araberako pentsio proportzionatua hartuko du. Herrialderen batean ez baldin bada afiliaturik egon nahikoa denboraz pentsio-eskubidea sortzeko, herrialde horrek gainerako herrialdeetan izaniko historia kontuan hartuko du.

4. Gizarte-prestazioen esportazioaren printzipioa: Langileak lortzen dituen Gizarte Segurantzaren prestazioak ematen dira langile horrek bizilekua daukan estatua edozein izanik ere; hau da, baldin eta herrialde batean eskudiruzko prestazio bat jasotzeko eskubidea badu, hura jasotzen jarrai dezake, bizilekua beste herrialde batean izan arren.

Koordinazioa ez zaie aplikatzen herrialde jakin batzuetan:

• Gizarte- eta medikuntza-arloko laguntzari; onuradunaren baliabideen arabera ordaintzen diren prestazioei.

• Zergei.

• Kotizatu beharra ez duten eskudiruzko prestazio berezi batzuei (kotizazio gabeko prestazioak). Halakoak bizileku-herrialdeko erakundearen kontura baino ez daude. Kasu gehienetan, muga jakin baten azpiko pentsioak edo diru-sarrerak dituzten pertsonei ordaintzen zaizkie. Beste herrialde batean bizi bada, ezin izango dituzte jaso halako prestazioak. Haien zerrenda 883/2004 Erregelamenduko X. eranskinean ageri da.

Europar Batasunean dauden gizarte-segurantzako eskubideei buruzko argibide gehiagorako: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=26&langId=es http://ec.europa.eu/youreurope/citizens/health/settling-abroad/health-insurance/index_en.htm?profile=0

Page 60: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 58

II. 6. PERTSONA AKTIBOAK: LANGILEAREN SEME-ALABENTZAKO HEZKUNTZA BEREZIA HARRERAKO ESTATUAN

EBko estatu batetik bestera lekualdatzen diren langileen seme-alabek honako hauek doan hartzeko eskubidea dute9

• Hizkuntza ofizialari buruzko edo harrerako estatuko hizkuntzetako bati buruzko hezkuntza berezi bat, haien berezko beharrizanei egokitua.

:

• Jatorriko estatuko hizkuntzari eta kulturari buruzko hezkuntza bat, hezkuntza normalarekin koordinaturik.

Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren jurisprudentziak eta ondorengo araudiak eskubide horiek hezkuntzaren inguruko gainerako eskubideetara zabaldu dituzte; horren arabera, EBko beste estatu batzuetatik datozen LANGILEEN SEME-ALABEK tratu-berdintasuna (bereizkeriarik eza) izan behar dute hezkuntzaren / prestakuntzaren arloan, bertako langileen seme-alaben aldean (adib., hezkuntza, bekak, laguntzak, eta abar izateko berdintasuna)..

Europako Batzordeak, 2008. urteko uztailean, Liburu berde bat atera zuen, zuzentarau horren etorkizunari buruz eztabaida bat abian jartzeko, haren aplikazioa ez baitzen izan behar bezain egokia. Bai nazioarteko bai estatuetako datuen arabera, EBko haur etorkin askok desabantaila pairatzen dute hezkuntzaren arloan, bertako ikaskideen aldean; joera handiagoa dute eskola uzteko, eta neurri apalagoan iristen dira goi-mailako irakaskuntzara.

Kontsultaren datuen gainean 2009ko abuztuan argitaratutako Europako Batzordearen azterketatik ondorioztatzen da EBko estatuen artean ez dagoela adostasunik zuzentarauaren etorkizunaren inguruan, nahiz eta gehienak bat datozen alde horretatik erreforma bat egiteko beharrarekin. Europako Batzordeak iragarri du

9 Kontseiluaren 77/486/EEE Zuzentaraua, 1977ko uztailaren 25koa, langile migratzaileen seme-alabak eskolatzeari

buruzkoa.

Page 61: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 59

lanean jarraitzeko asmoa duela, langile migratzaileen seme-alaben hezkuntza hobetzearren.

Page 62: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 60

II. 7. LUZAROKO EGOILIARRAK DIREN HIRUGARREN HERRIALDEETAKO HERRITARRAK

2003/109/EE Zuzentarauan xedatuta dago “luzaroko egoiliarrak diren hirugarren herrialdeetako herritarren estatutu” bat sortzea.

Europar Batasunekoak ez diren herrialdeetako herritarrei aplikatzen zaie, legez eta etengabe bost urtez egoten direnean EBko estatu baten lurraldean, ikasleei eta beste kasu berezi batzuei izan ezik. “LUZAROKO EGOILIAR” horiek pareko tratua jasotzen dute Europar Batasunaren lurralde osoan.

“Luzaroko egoiliarraren estatutua” erdiesteko, hirugarren herrialde bateko herritarrak frogak eman beharko ditu, beretzat zein familiarentzat hauek dauzkala:

Baliabide egonkor eta nahikoak, beharrizanak estaltzeko EBko estatuko gizarte-laguntza sistemara jo behar izan gabe.

Gaixotasun-aseguru bat.

EBko estatuek hirugarren herrialdeetako herritarrei eska diezaiekete integrazioko baldintza gehigarri batzuk bete ditzatela, hala nola bertako hizkuntza nahikoa ezagutzea.

Behin estatutua erdietsirik, EBtik kanpoko herritarrak “bizileku iraunkorreko baimen” bat jasoko du, EBko estatu guztietarako normalizatua, gutxienez 5 urteko iraunaldia izango duena eta automatikoki berrituko dena. Horrez gain, bertako herritarren tratu bera izateko eskubidea izango du lana lortzeari eta lan-baldintzei dagokienez, tituluen onarpena eta Gizarte Segurantzaren prestazioak barne.

Gainera, “luzaroko egoiliarrak” bizileku-eskubidea erabili ahal izango du Europar Batasuneko beste estatu batzuetan, hots, estatutua eman ziona ez direnetan, hiru hilabetetatik gorako egonaldietan, egoera jakin batzuetan, hala nola:

Besteren edo norberaren konturako langiletzat ekonomia-jarduera bat betetzen.

Ikasketak edo lanbide-heziketa egiten.

Page 63: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 61

Luzaroko egoiliar horrek EBko “bigarren” estatu horri “bizileku-baimen” berri bat eskatu behar dio. Harrerako estatuak, era berean, interesdunari behar beste baliabide egonkor eta erregular eta gaixotasun-aseguru bat dauzkalako frogak eska diezazkioke. Hizkuntza-ikasketak egiteko eta, hala dagokionean, bizitoki egoki bat duelako froga aurkezteko.

Nolanahi ere, lan-merkatuaren bilakaeraren arabera, EBko estatuek EBko herritarrei eman ahal izango diete lehentasuna, eta, hala dagokionean, luzaroko egoiliar horientzako bizileku-baimenak mugatu.

Hala eta guztiz ere, EBko “bigarren” estatuan onartze denez geroztik, luzaroko egoiliarrak bertako herritarren tratu bera izango du lana lortzeari eta lan-baldintzei dagokienez.

EBko “lehen” estatuan zuen estatutua gordeko du, EBko “bigarren” estatuan estatutu hori bera erdiesten duen arte (baldin eta eskabide hori aurkeztu egiten badu modu erregularrean bost urte bizitzen eman eta gero).

Argibide gehiago, hemen:

http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/l23034_es.htm#key

Page 64: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 62

III. PERTSONEN MUGIGARRITASUNERAKO SALBUESPENAK EUROPAR BATASUNEAN

PERTSONEN MUGIGARRITASUNAK EB-N dituen salbuespen bakarrek bi arrazoi izan ditzakete:

• Aurrera eramango den LANAREN edo LANBIDE-JARDUERAREN MOTA. • Pertsonaren jokabidea edo egoera.

III. 1. LANAREN EDO JARDUERAREN MOTAK ERAGINDAKO SALBUESPENAK

Estatuek ADMINISTRAZIO PUBLIKOKO postu jakin batzuk bertako herritarrentzat gorde ditzakete. Justizia Auzitegiaren jurisprudentziaren arabera, honelako postuetan baino ezin da bereizketa egin:

• Botere publikoaren erabileran parte hartzea, zuzenean edo zeharka, dakarten postuetan (adib., gobernua, epaileak, parlamentariak)

• Estatuaren interesen babesa xedetzat duten postuetan(adib., militarrak, diplomazialariak, industria estrategietako erantzukizuneko postuak)

ADMINISTRAZIO PUBLIKOAN Europar Batasuneko beste estatu batzuetatik datozen herritarrak BEREIZTEA lanpostuen ezaugarri, zeregin eta arduren arabera justifikatu behar da, postu horiek botere publikoak erabiltzea edo estatuaren interesen babesa

edo beste erakunde publikoen babesa barne hartzen duten heinean

Maastrichteko Itunean “EUROPAKO HERRITARTASUNA” dela bide (ikus IV. “EUROPAKO HERRITARTASUNA” atala) sarturiko xedapenen ildotik, udaletarako zein Europako Parlamenturako harrerako estatuan egiten diren hauteskundeetan EBko egoiliarrek hautesle zein HAUTAGAI izateko eskubidea dute, eta, horri esker, bermaturik dago EBko beste estatu batzuetako herritarrak diren EGOILIARREK BOTOA JASO AHAL IZATEA harrerako/bizilekuko estatuan zinegotzi izateko (udaletan) eta/edo Europako parlamentariak izateko. Horrenbestez, ezin dira bereizi –hau da, ezin dira bertako herritarrentzat erreserbatu– Administrazio Publikoko halako postuak (zinegotzia eta europarlamentariak), nahiz eta botere publikoaren erabileran argi eta garbi parte hartzea dakarten berekin.

Page 65: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 63

III. 2. PERTSONAREN JOKABIDEAK EDO EGOERAK ERAGINDAKO SALBUESPENAK

Pertsonen eta zerbitzuen joan-etorri askeak ondorengo arloetako arrazoiak justifikatzen direnean ere muga daitezke

• Ordena eta segurtasun publikoak

• Osasun publikoa

Hala dagokionean, beraz, Europar Batasuneko herritar bati edo haren familiako kide bati, edozein herritartasun izanik ere, sartzeko eta bizilekua izateko eskubidea mugatu egin ahal izango zaio.

III.2.1. ORDENA ETA SEGURTASUN PUBLIKOAK

Halako arrazoiak eman ahal izango dira pertsonaren jokabidea oinarri hartuta Aurretik zigor penalak egotea ez da arrazoi nahikoa.

Pertsonaren jokabideak MEHATXU ERREALA, UNEKOA ETA NAHIKOA LARRIA izan beharko du, GIZARTEAREN FUNTSEZKO INTERES BAT KALTETZEKO MODUKOA.

• Ordena edo segurtasun publikoengatik norbait lurraldetik kanporatzeko erabakia hartu baino lehen, harrerako estatuak, bereziki, kontuan izan beharko ditu interesduna haren lurraldean egongo den denbora, adina, osasun-egoera, familia-egoera eta ekonomia-egoera, integrazio sozial eta kulturala, eta jatorriko herrialdearekin dituen loturen garrantzia.

• Ordena edo segurtasun publikoko arrazoi LARRIAK direla kausa baino ezin har dezake harrerako estatuak lurraldetik kanporatzeko erabakia Europar Batasuneko herritar baten aurka edo haren familiako kide baten aurka, lurralde horretan bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsia dutenean.

• Segurtasun publikoko premiazko arrazoiengatik izan ezik, harrerako estatuak ezin kanpora ditzake han aurreko hamar urteetan bizilekua izan duten Europar Batasuneko herritarrak, edo adingabeak direnak (kanporatzea adingabearen interesetarako beharrezkoa denean izan ezik).

III.2.2. OSASUN PUBLIKOA

Osasun publikoko arrazoiengatik, joan-etorri askea mugatzeko neurriak justifikatzerakoan, estatuek kasu hauek baino ezin dituzte erabili:

Page 66: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 64

• Epidemia sor dezaketen gaixotasunak, Osasunaren Mundu Erakundearen arauetan definitu bezala.

• Beste infekzio- edo bizkarroi-gaixotasun kutsakor batzuk, baldin eta, harrerako estatuan, bertako herritarrentzako babes-xedapenak ere ezarrita badaude haien inguruan.

Bizilekua ezarri ondorengo lehen hiru hilabeteak igarotakoan sortzen diren gaixotasunek ezin izango dute justifikatu lurraldetik kanporatzea. Horren arabera, ezin erabil daitezke inola ere (gaixotasunak) bizileku iraunkorreko eskubidea duten pertsonen aurka.

III.2.3. SARTZEKO DEBEKUAREN JAKINARAZPENAK, BERME PROZESALAK ETA

INDARRALDIA

Ordena, segurtasun edo osasun publikoaren kausaz, mugigarritasuna mugatzeko hartzen den erabaki oro idatziz jakinarazi beharko zaio interesdunari, edukia ulertzea ahalbidetzeko moduko moduan, bereziki erabakiak oinarritzat dituen arrazoiak, eta ondorioak. Jakinarazpenean aditzera eman beharko da interesdunak zein jurisdikzioren edo instantziaren aurrean jar dezakeen errekurtsoa, bai eta horretarako ezarririk dagoen epea ere; halaber, hala dagokionean, EBko estatuaren lurraldea uzteko ematen zaio epea ere jakinaraziko zaio. Behar bezalako justifikatutako premiazko kasuetan izan ezik, epe hori ezin izan daiteke hilabete baino gutxiago, jakinarazpenaren datatik zenbatzen hasita.

Estatuek uka dezakete interesduna beren lurraldean egon dadin errekurtsoaren prozeduran zehar, baina ezin debeka diezaiokete ikustaldian berak zuzenean aurkez dezan bere defentsa, ordena edo segurtasun publikoko arrazoi larriak daudenean izan ezik, edo errekurtsoa lurraldean sartzea ukatu izanari buruzkoa denean.

Nolanahi ere, ordena, segurtasun edo osasun publikoko arrazoiengatik, lurraldean sartzea debekatzeko erabakia hartzen denean, doakion pertsonak DEBEKUA KENTZEKO ESKABIDE bat aurkez dezake, arrazoizko epe bat igaro eta gero, egoeraren arabera, eta, betiere, behin betiko erabakia bete zenetik hiru urte igaro direnean. Lurraldean sartzeko debekua justifikatu zuen egoeran aldaketa material bat frogatzeko moduko arrazoiak alegatu beharko ditu. Doakion estatu kideak eskabide horri buruz sei hilabeteko epean ebatzi beharko du, aurkeztu zenetik zenbatzen hasita.

Page 67: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 65

Horrenbestez, ezin izango da behin betiko debekatu inola ere harrerako estatu kidearen lurraldean sartzea eta bizilekua izatea.

Page 68: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 66

IV. EUROPAKO HERRITARTASUNA

“EUROPAKO HERRITARTASUNA” Europar Batasuna eratzeko Itunean (EBI; Maastrichten 1992. izenpetua) sorturiko nozio bat da. Europar Batasunaren Funtzionamenduari buruzko Tratatuan (EBFT) EBko herritartasunetik eratorritako eskubideak berretsi zituen.

BATASUNEKO ESTATU KIDEREN BATEKO NAZIONALITATEA DAUKAN PERTSONA ORO IZANGO DA BATASUNEKO HERRITAR

Batasuneko herritartasuna (EBFTko 20. art.) estatuetako herritartasunaren osagarria da, eta ez ordezkoa; edozelan ere, eskubide gehigarri batzuk ematen ditu:

1. HAUTESLE ETA HAUTAGAI IZATEKO ESKUBIDEA harrerako estatu kidean, udal-hauteskundeetan zein Europako Parlamenturako hauteskundeetan. (EBFTko 22. art.)

2. BESTE EDOZEIN ESTATU KIDETAKO AGINTARI DIPLOMATIKO ETA KONTSULARREN BABESA JASOTZEKO ESKUBIDEA hirugarren herrialde batean egonez gero (EBFTko 23. art.)

3. DERECHO EUROPAR PARLAMENTUARI ESKARIAK EGITEKO ESKUBIDEA (EBFTko 24. art.)

4. “EUROPAKO ARARTEKOARENGANA” JOTZEKO ESKUBIDEA (EBFTko 24. art.) 5. Estatu kideetako lurraldean IBILI ETA BIZI IZATEKO ESKUBIDEA (EBFTKO 21.

art.).

Eskubide horiez gain, Amsterdamgo Ituna indarrean sartzearen ondorioz (1999), EUROPAKO HERRITARTASUNA ondorengoetara zabaldu zen:

6. Europako erakundeetara eta organo aholku-emaileetara idatziz jotzeko eskubidea, hizkuntza ofizialetakoren batean, eta erantzuna hizkuntza berean jasotzekoa (EBFTko 24. art.)

7. EBko herritarren artean, herritartasunean oinarritutako bereizkeriarik ez egoteko eskubidea (EBFTko 18. art.)

8. Europar Batasuneko instituzio, organo, bulego eta agentzietako agiriak eskuratzeko eskubidea, baldintza jakin batzuk ezarririk betiere(EBFTko 15. art.)

Page 69: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 67

IV. 1. HAUTESLE ETA HAUTAGAI IZATEA

IV.1.1. UDAL-HAUTESKUNDEAK

Herritar ez den estatu kide batean bizi den Europar Batasuneko herritar orok hautesle zein hautagai izateko eskubidea dute bizileku duten estatu kideetako udal-hauteskundeetan, estatu horretako herritarrek dituzten baldintza berdinetan.

EBko estatu bateko bere herritarrei bizilekua gutxieneko epe batean izateko eskatzen badie udal-hauteskundeetan parte ahal izateko baldintzatzat, eskaera bera egin ahalko zaie EBko gainerako herritarrei. Hala eta guztiz ere, eskakizun hori betetzen dutela ulertuko da EBko beste herrialde batean pareko epe batez bizi izan direnean.

HAUTESLE IZATEA

EBko herritarrek bizilekua duten herrialdean botoa emateko eskubidea dute, emateko nahia adierazi baldin badute. EBko hautesleak harrerako (bizilekuko) estatu kidean dauden estatu-mailako xedapenen arabera inskribatzen dira hautesle-erroldan. Hautesle-errolda horretan egon ahal izateko, EBko hautesleek bertako herritarrek aurkeztu beharreko agiri berak aurkeztu beharko dituzte. Era berean, baliozko nortasun-agiri bat aurkezteko eskatu ahalko da, herritartasuna eta bizilekua duten herrialdeko helbidea adierazita duena.

HAUTAGAI IZATEA

Hautagai izateari dagokionez, EBko herritarrek bertako herritar diren hautagaiek aurkeztu beharreko egiaztagiri berak aurkeztu beharko dituzte. Era berean, baliozko nortasun-txartel bat aurkezteko eskatu ahalko zaie, herritartasuna eta bizilekuko herrialdean duten helbidea jasotzen dituen adierazpen formal bat. Eta adierazpen formal bat eska dakieke –kautotua, hala badagokio– jatorriko herrialdean hautagai izateko eskubidea kendu ez zaiela eta jatorriko herrialdean bizilekuko herrialdeko hautetsi-aginte bat betetzearekin bateraezina den ezein kargu publikoren titular ez direla adieraziz.

Page 70: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 68

IV.1.2. EUROPAKO HAUTESKUNDEAK

Herritar ez den estatu kide batean bizi den Europar Batasuneko herritar orok hautesle zein hautagai izateko eskubidea dute bizileku duten estatu kideetako Europako Parlamenturako hauteskundeetan, estatu horretako herritarrek dituzten baldintza berdinetan.

Debeku da, hauteskunde berean, behin baino gehiagotan botoa ematea edo estatu kide batean baino gehiagotan hautagai aurkeztea. EBko hauteslea bizilekua duen estatu kideko hautesle-erroldan inskribaturik egon daiteke, baldin eta hori horrela izateko nahia aurretik adierazi badu bakarrik. Bizilekuko estatu kidean hautesle izateko eskubidea aukeratzen duen hautesleak uko egiten dio eskubide horri jatorriko estatuan. Botoa nahitaezkoa duten estatu kideetan, hautesle-erroldan inskribaturik dauden EBko hautesleek betebehar hori izango dute.

Europako Parlamenturako hautagaitza aurkezteko unean, EBko herritarrak nahitaez hautagarri-izaeraren froga aurkeztu beharko du. Froga hori, hala dagokionean, jatorriko estatuak emango du.

Page 71: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 69

IV. 2. BABES DIPLOMATIKOA ETA KONTSULARRA

Batasuneko herritar orok, herritar deneko estatu kideak ordezkaritzarik ez badu EBkoa ez den hirugarren herrialde batean, beste edozein estatu kidetako agintari diplomatiko eta kontsularren babesa jaso ahal izango du, estatu horretako herritarrentzako baldintza berdinetan.

BABESA JASOTZEKO ESKUBIDEA ERABILTZEKO OINARRIZKO BALDINTZAK:

• Europar Batasuneko estatu bateko herritarra izan, eta herritartasunaren froga aurkeztea.

• EBkoa ez den herrialde batean egon, eta herrialde horretan norbera herritarra deneko herrialdeak han erabiltzeko ordezkaritza iraunkorrik ez edukitzea(enbaxada edo kontsulatua, edo ohorezko kontsula).

• Egoera zailean egon, eta, horrenbestez, kontsul-babesa behar izatea.

Baldintza horiek betetzen badira, Europako herritarrak EBko beste edozein estaturen enbaxada edo kontsulatu erabilgarri baten babesa eska dezake bera dagoen EBtik kanpoko herrialde horretan. Babes hori “EBko estatu horretako herritarrentzako baldintza berberetan” (tratu-berdintasunaren eta herritartasunaren ziozko bereizkeriarik ezaren printzipioak aplikatzea). Kontsulatuen babesaren/laguntzaren adibide batzuk:

(a) Istripuak.

(b) Gaixotasun larriak.

(c) Preso hartzea edo atxilotzea.

(d) Indarkeriazko ekintzen biktimak.

(e) Sorospena eta aberriratzea.

Page 72: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 70

IV. 3. EUROPAKO PARLAMENTUARI ESKARIAK EGITEA

Europako herritarrek Europako Parlamentuari “eskariak egiteko eskubidea” dute, Europar Batasunaren jarduerari loturik dagozkion eta berari zuzenean doazkion gaiei buruz.

Eskarian jaso daitezke eskakizun partikular bat, kexa bat, Erkidegoko Zuzenbidearen aplikazioari buruzko ohar bat edo, bestela, Europako Parlamentuarentzako deialdi bat, gai jakin baten inguruan jarrera har dezan. Eskari horien bitartez, parlamentuak aukera du Europako herritarren eskubideen inguruko edozein irregulartasun edo urraketaz ohartarazteko, estatu kide batek, tokiko agintaritza batek edo beste erakunde batek halakoak egiten dituenean.

Eskarien gaiak honelakoak izan daitezke:

• Itunetan jasorik dauden Europako herritarren eskubideak.

• Ingurumena.

• Kontsumitzailearen babesa.

• Pertsonen, ondasun eta zerbitzuen joan-etorri askea, barne-merkatua,

• Enplegua eta gizarte-politika.

• Lanbide-prestakuntzen onarpena.

• EBko legeak aplikatzearekin zerikusia duten beste arazo batzuk.

Eskariek balizko bitartekoa dira, hala dagokionean, tartean diren erakundeei presioa egiteko; izan ere arazo berezi batzuk nabarmen utz ditzakete Europako erakundeen (Europako Parlamentua eta, normalean, Europako Batzordea) eta estatuetako agintaritzen arteko harremanen bitartez.

Nahiz eta eskariei emandako erantzunek ez dute sortzen betebehar juridikorik tartean diren alderdientzat, Eskari Batzordeak Erkidegoko zuzenbidearen hausteak aurki ditzake. Batzuetan, Europako Batzordeari EBko estatu baten aurka arau-hauste prozedura abiarazteko gomendioa egin diezaioke, Erkidegoko zuzenbidea ez aplikatzeagatik edo oker aplikatzeagatik, eta horrek estatuko legeak aldatzera eraman dezake.

Page 73: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 71

Eskariak egiteko inprimaki berezirik ez dago; dena dela, bidaltzaileak beti izena, nazionalitatea, helbidea eta lana adierazi behar ditu, bai eta gertaeren azalpen argi bat ere, Europar Batasunaren dagokion jarduera-eremua zein eskariaren arrazoiak aipaturik. Horrekin batera, ahal izanez gero, dagokion dokumentazioa eta izenpea gehitu behar dira.

Eskaria Europar Batasuneko edozein hizkuntza ofizialetan aurkez daiteke, bi modutan:

• Posta arruntez:

• Bide elektronikoz: Europako Parlamentuaren webgunean, https://www.secure.europarl.europa.eu/aboutparliament/es/petition.html, “Parlamentuari buruz – Zure zerbitzura – Eskariak” atalean berariaz prestaturiko formulario elektroniko bat bete eta bidal daiteke.

Page 74: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 72

IV. 4. EUROPAKO ARARTEKOARENGANA JOTZEA

“Europako Arartekoa” EBko erakundeen jarduerak zein EBko herritar eta enpresekin dituzten harremanak modu beregain eta inpartzialean ikertzen dituen erakunde bat da.

Parlamentuak lehen Arartekoa 1995. urtean hautatu zuen. Gaur egungo Europako Arartekoa Nikiforos Diamandouros da, lehenago Greziako arartekoa izandakoa.

Haren eginkizuna da Europako Batzordeak eta EBko gainerako erakundeek gauzaturiko “administrazio txarra” dela medio aurkezten zaizkion erreklamazioak aztertzea, Justizia Auzitegia eta Lehen Auzialdiko Auzitegia, beren jurisdikziozko funtzioa betetzen ari direnean, kenduta. “Administrazio txarreko” kasutzat hartzen dira Europako herritarrek jasaniko zuzengabekeriak, ez-egiteak, administrazio-irregulartasunak edo behar gabeko atzerapenak.

Arartekoak ez du eskumenik estatuetako, eskualdeetako edo tokiko administrazioen aurkako erreklamazioak bideratzeko. Halako erreklamazioak estatuaren barruan egin behar zaizkio dagokion arartekoari edo dena delako estatu kideko antzeko organoari.

Europako Arartekoak egiaz EBko erakunde batek “administrazio txarreko” kasu bat gauzatu duela irizten dionean, bi alderdientzat onargarria den konponbide bat bilatzen saiatuko da. Beharrezkoa bada, dena delako erakundeari gomendioak egiten dizkio arazoa konpontzeko eraren inguruan. Erakunde horrek ez baditu aurrera eramaten haren gomendioak hiru hilabeteko epean, edo ez badu aurkitzen administrazio txarrari amaiera emateko konponbide egokirik, Araratekoak txosten berezi bat igorriko dio Europako Parlamentuari.

Page 75: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 73

Europako herritarrek Arartekoari EBko edozein hizkuntza ofizialetan idatz diezaiokete, argi adierazita norbera nor den, zein erakunderen edo organoren aurka egiten den erreklamazioa eta erreklamazioa horren arrazoia zein den.

Erreklamazioa aurkezteko epea bi urtekoa da, eragindako pertsonak erreklamazioari dagozkion gertaeren berri izan zuen egunetik zenbatzen hasita.

Europako Arartekoarekin harremanetan jartzeko, Europako Arartekoaren bulegoa erabil daiteke, edo, bestela, EBko estatuetako arartekoen bulegoak.

-Harremanetarako formularioa: http://www.ombudsman.europa.eu/shortcuts/contacts.faces

-Erreklamazioetarako formularioa: https://secure.ombudsman.europa.eu/atyourservice/secured/complaintform/home.faces

-Interneteko webgunea: http://www.ombudsman.europa.eu

EBko estatuetako arartekoen sarea hemen kontsulta daiteke: http://www.ombudsman.europa.eu/links/es/natomeu1.htm

► Espainian: http://www.defensordelpueblo.es/

► Euskal Autonomia Erkidegoan: http://www.ararteko.net/

Page 76: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 74

V. ONDORIOAK

V. 1. PERTSONEN MUGIGARRITASUNA EUROPAR BATASUNEAN

EBko esparruaren barruko PERTSONEN MUGIGARRITASUNAri buruzko kontzeptu legalak oinarri hauek ditu:

BEREIZKERIARIK EZA sartzeko, bizitzeko eta era iraunkorrean geratzeko eskubideetan bertako herritarren eta EBko beste estatu batzuetatik etorritako pertsonen artean, lanbide-jarduera batean aritzean, besteren edo norberaren kontura.

EBko beste estatu batzuetako erretiratu, errentadun eta ikasleek sartzeko eta bizitzeko duten eskubidea, gutxieneko diru-sarrerak eta gaixotasun-aseguru bat dutela frogatuz gero, hala dagokionean (era iraunkorrean geratzeko eskubidea barne erretiratu eta errentadunentzat)

GUTXIENEKO MUGIGARRITASUN-ESKUBIDE horiek oinarri harturik, Europar Batasuneko estatuek badute aukera herritarrentzat onuragarriagoak diren estatu-mailako arau batzuk onartzeko, praktikan eskubide horiek zabaltzen dituztenak.

Hain zuzen ere, estatu askok MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK zabaltzen dituzten arauak onartu dituzte, hainbat arlotan, hala nola epeetan, administrazio-izapideetan eta eskakizunetan. Horrenbestez, oro ar, PERTSONEN MUGIGARRITASUN ERREALA EUROPAR BATASUNEAN askoz zabalagoa da “legezko mugigarritasuna” baino, bi zertzelada direla bide:

Ez daude inon jasotzen EB barruko joan-etorrien datak (nahikoa da nortasun-agiria, eta Schengengo esparruan ez da inolako kontrolik egiten -EBko 27 estatuetatik 22tan-),

“Kezka txikiagoa” dute EBko estatuek EBko herritarren immigrazioaz, EBtik kanpoko herritarren immigrazioaren aldean.

Page 77: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

1. KAPITULUA: PERTSONEN MUGIGARRITASUNE EB-N 75

V. 2. ESPAINIAKO LEGEDIA: EB-KO BESTE ESTATU BATZUETAKO HERRITARREN MUGIGARRITASUNA

“240/2007 ERREGE DEKRETUA, OTSAILAREN 16KOA, EUROPAR BATASUNEKO ETA EUROPAKO ESPARRU EKONOMIKOAREN ITUNEKO BESTE ESTATU BATZUETAKO HERRITARRAK ESPAINIAN SARTZEARI, JOAN-ETORRI ASKEA IZATEARI ETA BIZILEKUA EDUKITZEARI BURUZKOA.

–Azken aldaketa, 2011ko azaroaren 26an-

EBko herritarrek Espainian hiru hilabetetik gorako aldi batean bizitzeko eskubidea ezartzen du, baldin eta honelakoak badira, betiere:

o Besteren edo norberaren konturako langileak.

o Ikasleak, erretiratuak eta errentadunak.

o Bizileku-eskubidearen onuradunen senitartekoak, EBko herrialde bateko herritarrak direnak eta aurreko kasuetako batean daudenak.

Halako pertsonek “ERREGISTRO-ZIURTAGIRI” bat eskatu behar dute, eta horrek AIZ bat (atzerritarren identifikazio-zenbaki bat –NIE–) esleituko die. Horrez gain, bizilekua duten udalerrian erroldatu behar dute.

Espainiako Estatuak EBko herritartasuna egiaztatzen duen nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez du eskatzen. Ez du eskatzen jarduera-profesionalik edo diru-sarrerarik/gaixotasun-asegururik frogatzeko. Praktikan, ZIURTAGIRI horrek Espainian bizilekua era iraunkorrean izateko eskubidea ematen dio EBko edozein herritarri, lanbide-jarduerarik aurrera eraman zein ez, baliabideak izan zein ez.

Hirugarren herrialderen bateko herritarrak diren senitartekoek –baita Espainiako langile/herritarrenek ere– “EUROPAR BATASUNEKO HERRITAR BATEN SENITARTEKO BATEN BIZILEKU-TXARTELA” (haren indarraldia EBko herritarra bizitzen geratzen den aldiari loturik dagokio, eta gehienez bost urtekoa da), bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesteko aukera galdu gabe, halere.

Page 78: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 76

222... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA:::

EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEKKKOOO EEERRRAAAKKKUUUNNNDDDEEEEEETTTAAANNN LLLAAANNN EEEGGGIIITTTEEEAAA

I. EB-KO ERAKUNDEAK ETA BESTE ORGANO BATZUK ....................................... 77

I.1. EUROPAKO ERAKUNDEAK ........................................................................................................78

I.2. EUROPAR BATASUNEKO BESTE ORGANO BATZUK ...............................................................79

I.3. EUROPAKO AGENTZIAK ............................................................................................................80

II. EUROPAKO FUNTZIO PUBLIKOA ........................................................................ 83

II.1. EUROPAR BATASUNEKO FUNTZIONARIOAK .........................................................................85

II.1.1. EUROPAKO FUNTZIONARIOEN ERREKLUTAMENDUA ..................................................89

II.1.2. EUROPAKO FUNTZIONARIOEN BETEBEHAR ETA ESKUBIDEAK ..................................93

II.1.3. EUROPAKO FUNTZIONARIOEK LAN-BALDINTZA OROKORRAK ..................................94

II.2. EUROPAR BATASUNEKO BESTE AGENTE BATZUK ..............................................................98

II.2.1. ALDI BATERAKO AGENTEAK ..........................................................................................98

II.2.2. KONTRATUZKO AGENTEAK .......................................................................................... 101

III. LANGILEAK HAUTATZEKO EB-KO BULEGOA (EPSO) ................................... 106

IV. FUNTZIO PUBLIKOAREN EB-KO AUZITEGIA ................................................. 107

V. NOLA JAKIN ZER LAN-AUKERA DAUDEN EB-KO ERAKUNDEETAN ........... 108

V.1. LANGILEAK HAUTATZEKO EUROPAR BATASUNEKO BULEGOAREN -EPSO- WEBGUNEA 108

V.2. ERAKUNDEEN ETA EB-KO BESTE ORGANO BATZUEN WEBGUNEETAKO INFORMAZIOA 109

V.3. EB-REN ALDIZKARI OFIZIALA ............................................................................................ 111

V.4. EUROPAKO BATZORDEAREN ORDEZKARITZA EB-KO ESTATUETAN .............................. 112

V.5. REPRESENTACIONES DE LOS ESTADOS MIEMBROS ANTE LA UNIÓN EUROPEA ......... 113

V.6. EUSKADIREN ORDEZKARITZA BRUSELAN ......................................................................... 114

Page 79: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 77

Europar Batasunak berezko erakunde eta organo batzuei esker eramaten du aurrera bere jarduna. Halakoek Europagintzan aurrera egin dadin eta EBko estatuak gehiago integra daitezen zaintzen dute.

“Supranazionalitate-printzipioa” deritzonaren arabera, Europar Batasuneko 27 estatuek beren subiranotasuna lagatzen diete erakunde horiei Europako itunek ezarritako gaietan, erakundeok, beren erabakien bitartez, Europako arauak emateko eta ekintza bateratuak bideratzeko.

I. EB-KO ERAKUNDEAK ETA BESTE ORGANO BATZUK

EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEAK ETA BESTE ORGANO BATZUK

Erakundeak Europako Parlamentua

Kontseilu Europarra Europar Batasuneko Kontseilua

Europako Batzordea

Europar Batasuneko Justizia Auzitegia

Kontuen Auzitegia

Banco Europako Banku Zentrala

Organo aholku-emaileak

Ekonomia eta Gizarte Lantaldea Eskualdeetako Lantaldea

Finantza-organoak

Europako Inbertsio Bankua Europako Inbertsio Funtsa

Beste organo espezializatu batzuk

Europako Arartekoa

Babeserako Europako Gainbegiralea

Erakunde arteko organoak

Informatikako Larrialdiei Erantzuteko Taldea CERT

Europako Administrazio Eskola Europar Batasuneko Argitalpen Bulegoa Langileak Hautatzeko Europako Bulegoa

Europar Batasuneko agentzia eta organoak Agentzia eta organo arautzaileak:

o Sektoreko agentziak o Segurtasunerako eta defentsarako

politika bateratuko agentziak o Arlo penaleko polizia- eta justizia-

gaietako lankidetzako agentziak EUROATOMeko agentziak eta organoak Agentzia betearazleak Finantza-ikuskapeneko organoak

Europako Batzordeak gida bat argitaratu du Europar Batasuneko erakundeei buruz herritarrentzat, ondorengo estekan eskura daitekeena:

http://ec.europa.eu/publications/booklets/eu_glance/68/index_es.htm

Page 80: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 78

Europar Batasunak bost erakunde dauzka, Europar Batasunaren Funtzionamenduari buruzko Tratatuan halakotzat onartuak (13. art.):

I.1. EUROPAKO ERAKUNDEAK

Europako Parlamentua Kontseilu Europarra Europar Batasuneko Kontseilua Europako Batzordea Europar Batasuneko Justizia Auzitegia Europako Banku Zentrala Kontuen Auzitegia

EBko erabakiak hartzeko prozesuan hiru erakundek esku hartzen dute:

► Europako Parlamentua (EP): EBko herritarrak ordezkatzen ditu, eta azken horiexek hautatzen dute zuzenean.

► Europar Batasuneko Kontseilua: EBko estatuak ordezkatzen ditu.

► Europako Batzordea: Europar Batasunaren interesak, oro har, aldezten ditu.

Lisboako Tratatuak (EBT eta EBFT) sartu zituen funtsezko aldaketa bat izan zen elkarrekin erabakitzea legegintzako prozedura arrunta bihurtzea (EBFTko 294. art.).

Kontseilu Europarra erakunde bilakatu da Lisboako Tratuaren ondorioz. Estatuburuek edo gobernuburuek osatzen dute, bai eta kontseiluko bertako lehendakariak eta Europako Batzordeko lehendakariak ere. Atzerriari eta Segurtasunari buruzko Politika Bateratuko goi-ordezkariak ere parte hartzen du haren lanetan. Kontseilu Europarraren eginkizuna da Europar Batasunari garatzeko behar duen bultzada ematea, eta haren norabide eta lehentasun politika orokorrak zehazten ditu, baina ez du legegintzako funtziorik betetzen.

Beste hiru erakundek funtsezko eginkizun bat betetzen dute: Justizia Auzitegiak Europako legedia bete dadin zaintzen du; Kontuen Auzitegiak Europar Batasunaren jardueren finantzaketa kontrolatzen du; eta Europako Banku Zentrala Europar Batasunaren diru-politikaz arduratzen da.

Page 81: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 79

Zazpi erakundeez gain, EBk badauzka arlo espezializatuetan diharduten hainbat organo:

I.2. EUROPAR BATASUNEKO BESTE ORGANO BATZUK

1. Organo aholku-emaileak:

− Europako Ekonomia eta Gizarte Lantaldea gizarte zibilaren, enpresaburu-elkarteen eta langileen ordezkaria da.

− Eskualdeetako Lantaldea eskualdeko eta tokiko agintaritzen ordezkaria da.

2. Finantza-organoak:

− Europako Inbertsio Bankuak EBko inbertsio-proiektuak finantzatzen ditu.

− Europako Inbertsio Funtsak arrisku-kapitala eskuratzen die enpresa txikiei (ETE), hasten ari direnei eta teknologien sektorearen ingurukoei bereziki.

3. Erakunde arteko organoak:

− Informatikako Larrialdiei Erantzuteko Taldea – CERT Europako erakundeen sistema informatikoen aurkako mehatxuak kudeatzeaz arduratzen da.

− Europako Administrazio Eskolak prestakuntza eskaintzen dio arlo jakin batzuetan EBko pertsonalari.

− Europar Batasuneko Argitalpen Bulegoak EBri buruzko informazioa argitaratzen du.

− Langileak Hautatzeko Europako Bulegoak EBko erakundeetako eta beste organo batzuetako pertsonala kontratatzen du.

4. Beste organo espezializatu batzuk:

− Datuen Babeserako Europako Gainbegiraleak herritarren datu pertsonalen intimitatea babesten du.

− Europako Arartekoa EBko erakunde eta organoen kudeaketa okerraz herritarrek aurkezturiko salaketak ikertzen aritzen da.

Page 82: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 80

EBk denboran zehar hainbat

I.3. EUROPAKO AGENTZIAK

agentzia espezializatu eta deszentralizatu sortu ditu, estatu kideei zein herritarri laguntze aldera. Agentzia horien eragileak deszentralizazio geografikoaren nahia eta arlo juridiko, tekniko eta/edo zientifikoko zeregin berri batzuei aurre egiteko beharra dira. EBko agentziak bost kategoriatan banatuta daude:

1. Agentzia eta organo arautzaileak

2. EUROATOMeko agentzia eta organoak

3. Agentzia betearazleak

4. Finantza-ikuskapeneko organoak

1. Agentzia eta organo arautzaileak: hiru mota daude:

a) Sektoreko agentziak: Europako Zuzenbide publikoko organoak dira, berezko lege nortasuna dutenak, eta EBko erakundeetatik apartekoak(Kontseilua, Parlamentua, Batzordea, etab.). Teknikaren, zientziaren edo kudeaketaren arloko oso eginkizun zehatz batzuk betetzen dituzte.

Arrantza Kontrolatzeko Erkidegoko Agentzia (ACCP) Energiaren Arautzaileen Lankidetza Agentzia (prestatzen) (ACER) Europako GNSSaren Agentzia (GSA) Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Agentzia (FRA) Europako Sendagai Agentzia (EMA) Europako Ingurumen Agentzia (EEA) Aire Segurtasuneko Europako Agentzia(EASA) Sareen eta informazioaren segurtasunerako Europako agentzia (ENISA) Itsas Segurtasuneko Europako Agentzia (EMSA) Substantzia eta Prestakin Kimikoen Europako Agentzia (ECHA) Kanpoko Mugetako Lankidetza Operatiboa Kudeatzeko Europako Agentzia (FRONTEX) Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentzia (EU-OSHA) Europako Trenbide Agentzia (ERA) Elikagaien Segurtasuneko Europar Agintaritza (EFSA) Europar Batasuneko Organoen Itzulpen Zentroa(CdT)

Page 83: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 81

Lanbide Heziketa Garatzeko Europako Zentroa (Cedefop) Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroa (ECDC) Prestakuntzako Europako Fundazioa (ETF) Bizitzako eta Laneko Baldintzak Hobetzeko Europako Fundazioa(EUROFOUND) Genero Berdintasunerako Europako Institutua (EIGE) Drogen eta Droga Mendekotasunaren Europako Behatokia (EMCDDA) Landaren Barietateen Erkidegoko Bulegoa (CPVO) Barne Merkatua Harmonizatzeko Bulegoa (Markak, Marrazkia eta Ereduak) (OHIM) Asiloan Laguntzeko Europako Bulegoa (prestatzen) (EASO)

b) Segurtasunerako eta Defentsarako Politika Bateratuko agentziak: Defentsarako eta Segurtasunerako Politika Bateratuaren barruan, teknikaren, zientziaren edo kudeaketaren arloko eginkizunak betetzeko sortutako agentzia batzuk dira. Une honetan hauek dira:

Europako Defentsa Agentzia (EDA) Europar Batasuneko Satelite Zentroa (EUSC) Europar Batasunaren Segurtasunari buruzko Azterlanetarako Institutua (ISS)

c) Arlo penaleko polizia- eta justizia-gaietako lankidetzako agentziak: EBko estatuei, nazioarteko delitugintza antolatuaren kontrako borrokan, lankidetzan aritzen laguntzen dieten agentziak. Une honetan hauek dira:

Europako Polizia Eskola (CEPOL) Poliziaren Europako Bulegoa (Europol) Justizia Lankidetzako Europako Unitatea (EUROJUST)

2. EUROATOMeko agentziak eta organoak: Energia Atomikoaren Europako Erkidegoari buruzko Tratatuaren (Euratom) helburuak betetzen laguntzeko sortu ziren. Tratatuaren xedea da energia nuklearraren bake-erabilerarako EBko estatuen ikerkuntza-programak koordinatzea, horretarako ezaguerak, azpiegiturak eta finantzaketa ematea, eta horniduraren nahikotasuna eta segurtasuna bermatzea. Une honetan hauek dira:

EURATOM Hornidura Agentzia (ESA) ITERerako eta Fusio Energia Garatzeko Europako Enpresa Bateratua(«Fusion for Energy»)

Page 84: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 82

3. Agentzia betearazleak: Erkidegoaren programa bat edo gehiago kudeatzeari loturiko zeregin jakin batzuetarako eta epe jakin baterako sorturiko antolakundeak dira. Europako Batzordearen egoitzan kokaturik daude (Brusela edo Luxenburgo). Une honetan hauek dira:

Lehiakortasun eta Berrikuntzarako Agentzia Betearazlea (AECI) Ikerkuntzako Agentzia Betearazlea (REA) Europa Barneko Garraio Sareko Agentzia Betearazlea (TEN-T EA) Osasun eta Kontsumorako Agentzia Betearazlea (EAHC) Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazlea (EACEA) Europako Ikerkuntza Kontseiluko Agentzia Betearazlea (ERC)

4. Finantza ikuskapeneko organoak: 2011ko urtarrilean ikuskaritzako hiru europar agintaritza sortu ziren, finantza-sistema orokorraren egonkortasuna kolokan jar dezaketen arriskuak metatzea saihestearren. Une honetan hauek dira:

Bankuen Europar Agintaritza (ABE) Balio eta Merkatuen Europar Agintaritza (AEVM) Erretiro-aseguru eta -pentsioen Europar Agintaritza (AESPJ) Arrisku Sistemikoko Europar Batzordea (ESRB)

Page 85: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 83

Pertsona-kopuru handi batek, EBko herritartasunekoak gehienak (salbuespen berezi batzuk ezar daitezke; esate baterako, EB zabalkundeak prestatzeko), Europako erakundeen eta organoen multzo horretan lan egiten du. “Europako Funtzio Publikoan” lan egiten dute.

Europar Batasunak, bere kontratazio-politikan, produktibitatearen eta zintzotasunaren aldetik balio handia duten langileak hautatu asmo ditu, ahalik eta irizpide geografikorik zabalenarekin, EBko estatuetako herritarren artean.

Europar Batasunaren helburua da Europako funtzio publikoak bereizgarritzat izan ditzan gaitasuna, independentzia, leialtasuna, inpartzialtasuna eta iraunkortasuna, bai eta kulturen zein hizkuntzen aldetiko aniztasuna ere; hau da, Europako administrazio publikoa kalitate handiko administrazio publiko bat izan dadin, dagozkion eginkizunak ahalik eta mailarik gorenean betetzeko gai, eta etorkizunean agertzen zaizkion erronkei, barrukoei zein kanpokoei, aurre egiteko gai.

Europako Batzordeko funtzionarioei buruzko argibide gehiago hemen:

II. EUROPAKO FUNTZIO PUBLIKOA

http://ec.europa.eu/civil_service/index_es.htm

Page 86: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 84

Bi lan-modalitate nagusi daude Europar Batasunean:

“FUNTZIONARIO TITULARRAK”: lanpostu iraunkorrak betetzen dituzten langileak, oposizioko, lehiaketako edo oposizio-lehiaketako prozesu bat gainditu eta gero,

“BESTE AGENTE BATZUK”: iraunkortzat jotzen ez diren langile batzuk, lanbide-jarduera iraupen jakin bat daukaten kontratu batzuen arabera betetzen dutenak.

Haiei guztiei 31. (EEE) 11. (EAEE) ERREGELAMENDUA aplikatzen zaie, “funtzionarioen estatutua eta Europako Ekonomia Erkidegoko eta Energia Atomikoaren Europako Erkidegoko gainerako agenteei aplikagarria zaien araubidea” ezartzekoa, hain zuzen. Haren azken erreforma 2010eko urtarrilaren 1ean sartu zen indarrean, eta estatutu-esparru bakar bat da, Europako funtzio publikoan arau bateratuen bakartasuna eta aplikazioa bermatzen duena. Horrez gain, tresna eraginkorra da langileria-politikaren arloan lankidetza sendotzeko erakunde eta agentzien artean.

Page 87: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 85

Erkidegoko funtzionariotzat jotzen dira Europar Batasuneko erakundeetako batean lanpostu iraunkor bat betetzen duten pertsonak, erakundeak, organo aholku-emailek, organo espezializatuak zein agentziak barne.

ESTATUTUAK bi postu-mota ezartzen ditu (funtzio taldeak), postuei dagozkien arduren izaeraren eta mailaren arabera:

II.1. EUROPAR BATASUNEKO FUNTZIONARIOAK

ADMINISTRATZAILE (AD) funtzio-taldea: zuzendaritzako, sorkuntzako eta azterketako funtzioak, eta hizkuntzako edo zientziako funtzioak.

LAGUNTZAILE (AST)

Europako funtzionarioen lanbide-karreraren sistemak 16 graduko eskala bat du (

funtzio-taldea: gauzatzeko funtzioak; zeregin teknikoak eta bulegokoak.

gradu-sistema). Kategorizazio orokor horretan oinarriturik, erakunde eta organo bakoitzak berezko funtzio-deskribapen bat eta eskudantzia berezi batzuk ditu lanpostu bakoitzerako.

Funtzio-talde bakoitzak gradu-kopuru bat du:

FUNTZIO-TALDEAK GRADUAK

ADMINISTRATZAILEAK (AD) 12 GRADU:

AD5 AD6AD7AD8 AD9 AD10AD11 AD12 AD13 AD14 AD15 AD16

LAGUNTZAILEAK (AST) 11 GRADU

AST1 AST2AST3AST4 AST5 AST6AST7 AST8 AST9 AST10 AST11

AD funtzionario berriek 5. graduarekin sartzen dira, gehienetan, eta AST funtzionario berriek, aldiz, 1. edo 3. graduetan.

Zuzendaritza-karguetarako, erakunde bakoitzak bere politika du. Oro har, unitateburuak 9.etik 14.era bitarteko graduetan izendatzen dira, eta zuzendariak eta zuzendari nagusiak, bestalde, 14./15. eta 15./16. graduetan egoten dira, hurrenez hurren.

Page 88: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 86

GRADU

AK

FUNTZIO-TALDEAK: ADMINISTRATZAILEAK LAGUNTZAILEAK

16 AD 16 Zuzendari nagusia

15 AD 15 Zuzendari nagusia / Zuzendaria

14 AD 14 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: zuzendaria; unitateburua; kontseilaria; hizkuntzalari / legelari / mediku / albaitari / zientzialari / ikerlari / finantzari / kontu-ikuskari aditua

13 AD 13 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; hizkuntzalari / legelari / mediku / albaitari / zientzialari / ikerlari / finantzari / kontu-ikuskari aditua

12 AD 12 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete nagusia; ekonomista / legelari / mediku-aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari nagusia

11 AD 11 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete nagusia; ekonomista / legelari / mediku-aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari nagusia

AST 11 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: laguntzaile pertsonala; administrari / teknikari / informatikari nagusia

10 AD 10 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete trebatua; ekonomista / legelari / mediku aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari seniorra

AST 10 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: laguntzaile pertsonala; administrari / teknikari / informatikari nagusia

9 AD 9 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete trebatua; ekonomista / legelari / mediku aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari seniorra

AST 9 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: laguntzaile pertsonala; administrari / teknikari / informatikari nagusia

8 AD 8 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: kontseilaria; itzultzailea; interpretea; ekonomista; legelaria; mediku aholkularia, albaitaritza-ikuskaria; zientzialaria; ikerlaria; finantza-kudeatzailea; kontu-ikuskaria

AST 8 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administrari / dokumentalista / teknikari / informatikari seniorra

7 AD 7 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: kontseilaria; itzultzailea; interpretea; ekonomista; legelaria; mediku aholkularia, albaitaritza-ikuskaria; zientzialaria; ikerlaria; finantza-kudeatzailea; kontu-ikuskaria

AST 7 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administrari / dokumentalista / teknikari / informatikari seniorra

6 AD 6 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete juniorra; ekonomista / legelari / mediku aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari juniorra

AST 6 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administraria / dokumentalista / teknikaria / informatikaria

5 AD5 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten administratzaileak: unitateburua; kontseilaria; itzultzaile / interprete juniorra; ekonomista / legelari / mediku aholkulari / albaitaritza-ikuskari / zientzialari / ikerlari / finantza-kudeatzaile / kontu-ikuskari juniorra

AST 5 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administraria / dokumentalista / teknikaria / informatikaria

4 AST 4 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administrari / dokumentalista / teknikari / informatikari juniorra

3 AST 3 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: administrari / dokumentalista / teknikari / informatikari juniorra; parlamentuko atezaina

Page 89: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 87

2 AST 2 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: dokumentalista / teknikari / informatikari laguntzailea; parlamentuko atezaina

1 AST 1 Honelako postuak, esaterako, betetzen dituzten laguntzaileak: dokumentalista / teknikari / informatikari laguntzailea; parlamentuko atezaina

Page 90: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 88

Ondorengoak IZENDATZEKO gutxieneko BETEKIZUNAK:

a) AST:

a. Titulu baten bitartez egiaztatutako goi-mailako ikasketak; edo

b. Titulu baten bitartez egiaztatutako Bigarren Hezkuntzako ikasketa-maila bat, goi-mailako ikasketetara aukera ematen duena, bai eta gutxienez hiru urteko esperientzia profesional egoki bat ere; edo

c. Zerbitzuaren onurarako justifikaturik dagoenean, lanbide-heziketa edo pareko maila ematen duen esperientzia profesional bat.

b) AD 5 eta AD 6:

a. Unibertsitate-ikasketa osoen mailako heziketa bat, gutxienez hiru urtekoa, eta titulu baten bitartez justifikatua; edo

b. Zerbitzuaren onurarako justifikaturik dagoenean, pareko maila ematen duen lanbide-heziketa.

c) AD 7 - AD 16 bitarte:

a. Titulu baten bitartez egiaztatutako unibertsitate-ikasketa osoen mailako heziketa bat, unibertsitateko irakaskuntzaren iraupena lau urte edo gehiago denean; edo

b. Titulu baten bitartez egiaztatutako unibertsitate-ikasketa osoen mailako heziketa bat urtebeteko esperientzia profesional egoki bat, unibertsitateko irakaskuntzaren iraupena, gutxienez, hiru urte denean; edo

c. Zerbitzuaren onurarako justifikaturik dagoenean, pareko maila ematen duen lanbide-heziketa.

Page 91: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 89

Funtzionario-erreklutamenduaren xedea da erakunde guztiei gaitasunaren, errendimenduaren nahiz zintzotasunaren aldetik ezaugarri gorenak dituzten funtzionarioen zerbitzua bermatzea, funtzionariook ahalik eta oinarri geografikorik zabalenean hautaturik Europar Batasuneko estatuetako herritarren artean.

Bereizkeriarik ezaren printzipioaren arabera, lanpostu bat ezin gorde daiteke inola ere EBko estatu jakin bateko herritarrentzat, nahiz eta praktikan, Europar Batasuneko erakundeak beren langileen artean oreka geografikoari eusten saiatzen diren.

II.1.1. EUROPAKO FUNTZIONARIOEN ERREKLUTAMENDUA

a) Europar Batasuneko estatu bateko herritarra izatea.

EBko funtzionario izendatzeko eskatzen diren baldintzak:

b) Soldadutzari loturiko betebehar guztiak beteak izatea.

c) Diren direlako funtzioak betetzeko eskatzen diren moralitate-bermeak eskaintzea.

d)

e) Diren direlako funtzioak betetzeko behar diren gorputz-gaitasuneko baldintzak biltzea.

Lehiaketa bat, oposizio bat edo oposizio-lehiaketa bat gainditzea.

f) Erkidegoetako hizkuntzetako bat sakon jakitea, eta behar bezala jakitea haietako beste bat, bete beharreko funtzioak behar den neurrian.

Page 92: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 90

BETEKIZUNA: ”lehiaketa bat, oposizio bat edo oposizio-lehiaketa bat gainditzea”

A. LEHIAKETAK (lehiaketa, oposizioa, oposizio-lehiaketa)

- LEHIAKETA OROKORRAK: EBko herritar guztientzat.

- BARNE-LEHIAKETAK: lehendik EBko funtzionarioak badirenentzat. Lanpostu hutsak bete behar dituztenean, erakundeek, lehenik eta behin, aukera hauek aztertzen dituzte:

Erakunde barruko lekualdaketak eta igoerak.

Beste erakunde batzuetatik gradu bereko funtzionarioak transferitzeko eskatzea.

B. LEHIAKETAK EZ DIREN HAUTAPEN PROZESUAK GOI-FUNTZIONARIOENTZAT:

2010. urtean, Langileak Hautatzeko Europako Bulegoak (EPSO)

zuzendari nagusi eta zuzendari postuetarako, edo haien baliokideetarako (AD 16, AD 15 eta AD 14 graduak), bai eta salbuespeneko zenbait kasutarako ere, prestakuntza berezi bat behar duten hainbat postutarako.

Lehiaketa orokorrak, Europako herritar guztientzat irekiak, beheko graduetarako izaten dira gehienetan: AST1 - AST4 bitarte, eta AD5 - AD8 bitarte. EBko estatuetako hainbat egunkaritan iragartzeaz gain, lehiaketa orokor guztietarako deialdiak Europar Batasunaren Aldizkari Ofizialean (EBAO) argitaratu behar dira, hautagaiak onartzeko mugaeguna baino hilabete lehenago gutxienez, eta, hala dagokionean, probak egiteko eguna baino bi hilabete lehenago.

EBko oposizioetarako prozedura berria sartu zuen, eta honako hauek dira haren berritasun nagusiak:

• Deialdi bakarra urtean kategoriako, data finko batean.

• Oposizioen prozesuaren iraupena 15 hilabete baino gehiagotik 9ra laburtzen da.

• EBri buruzko ezagueren inguruko probak kentzen dira.

Page 93: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 91

ERREKLUTAMENDU-PROZESUA – LEHIAKETA OROKORRAK

Hautapen-prozesu berriak, oro har, bi fase dauzka:

ONARTZEKO PROBAK: gaitasunen araberako probak dira (eta, horrenbestez, ezagueren araberakoak). Baztertzaileak dira, eta badaude arrazoibide abstraktuko zein hitzezko eta zenbakizko arrazoibideko probak. Eskatzailearen jatorriko herrialdean egiten da.

EBALUAZIO FASEA: ezaguera espezializatuei buruzko proba bat eginarazten da. Lanpostua zein den, proba praktikoak, talde-dinamikak, ahozko aurkezpenak eta elkarrizketak barne har ditzake, gaitasunen arabera. Bruselan egiten da.

Proba horiek gainditzen baldin baditu, hautagaiak “laureat” gisa sartzen da “erreserba-zerrenda” batean, eta han hautagai bakoitzari buruz epaimahaiak eginiko txosten arrazoitu bat eransten da; zerrenda horren arabera, hain zuzen, egingo dira

Page 94: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 92

etorkizuneko kontratazioak. Erakunde bat postu bat hutsik duenean, zerrendara jo, eta hautagai-talde txiki bat aukeratzen du, elkarrizketak egiteko eta lanpostu zehatz hori betetzeko.

Horrenbestez, erreserba-zerrendetako hautagaiek ez dute bermaturik Europar Batasunak kontratatuko dituela, kontratazio hori hutsik geratzen diren postuen mende baitago. Europako erakunde edo zerbitzu batek postu huts bat bete nahi duenean, barne-hautagairik ez baldin badu aurkitzen, zerrenda horietara joko du, eta egoki iruditzen zaizkion hautagaiak aukeratuko ditu, aurretik ezarritako hurrenkerarik errespetatu behar gabe. Erakundeek, orduan, aukeratutako hautagaiekin harremanetan jartzen dira, elkarrizketa bat egiteko. Elkarrizketa hori positiboa bada, interesduna kontratatzeko proposatuko da, eta azken horrek, dagokion osasun-azterketa egin ondoren, lan-eskaintza ofiziala jasoko du.

“Erreserba-zerrendek” hurrengo urtean dagokion profilerako oposizio-zikloa bukatu arte balioko dute (hau da, urtebetez bakarrik). Dena dela, profil jakin batzuetarako, epe hori luzatu egin daiteke. Balio-epe hori bukatzen denean, oraindik zerrendetan dauden interesdunek eskubide edo aukera guztiak galtzen dituzte funtzionario kontratatzeari dagokionez.

Nolanahi ere, funtzionario guztiek bederatzi hilabeteko praktikaldi bat egin beharko dute, funtzionario behin betiko izendatu ahal izan baino lehen.

Page 95: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 93

Europako funtzionarioak bere zereginak Europako Batasunaren interesa gida bakartzat harturik bete behar ditu, ezein gobernuren, agintaritzaren, organizazioren edo bere erakundetik kanpoko pertsonaren agindurik eskatu eta onartu gabe.

Agintzen zaizkion zereginak objektibotasunez eta inpartzialtasunek eramango ditu aurrera, bai eta Europako Erkidegoen aldera duen leialtasun-betebeharra gordez. Bere funtzioak betetzean, funtzionarioak ez ditu egingo pertsonalki interesatzen zaion inongo gairen izapideak, haren independentzia urritzeko moduan. Baimenik ez duelarik, ez du zabalduko jaso duen informaziorik, dena delako informazioa dagoeneko jendaurrean jakinarazi denean izan ezik, baita bere funtzioak utzi dituenean ere.

Bi urtetik bi urtera, gutxienez, zerbitzuan dagoen funtzionario bakoitzaren gaitasuna, errendimendua eta jokabidea ebaluatuko dira.

Funtzionarioek badute elkartzeko eskubidea, eta Europako Funtzionarioen sindikatu edo lanbide-elkarteetako kide izan daitezke, bereziki.

Funtzionario orok lanaldi laburrean lan egiteko baimena eska dezake, eta hura automatikoki onartzen da, esate baterako, bederatzi urtetik beherako seme-alabez arduratzeko eskatzen denean, edo ezkontideaz, aurreko edo ondorengo ahaide batez, edo haurride batez arduratzeko, larri gaixorik edo elbarriturik dagoelako, edo prestakuntza osagarria lortzeko.

Europako funtzionarioek zerga jakin batzuk ordaindu behar dituzte, haien soldatetatik kentzen direnak. Era berean, zenbateko batzuk kentzen zaizkie osasun-arriskuak eta beste prestazio batzuk estaltzeko, hala nola erretiro-pentsioak, eta elbarritasuneko eta alarguntzako sariak.

II.1.2. EUROPAKO FUNTZIONARIOEN BETEBEHAR ETA ESKUBIDEAK

Page 96: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 94

II.1.3. EUROPAKO FUNTZIONARIOEK LAN-BALDINTZA OROKORRAK

Lanaldia:

Zeregin bereziak esleiturik dituzten funtzionario-talde batzuen kasu berezietan izan ezik, Europako funtzionarioen lanaldiak ez du normalean izango 42 ordu baino gehiago astean. Zerbitzuaren beharrizanen arabera, funtzionarioa behartu ahal izango da, bere lanalditik kanpo, erakundearen esanetara egotera, lantokian dela edo bere etxean dela.

Ezin behar daitezke funtzionarioak aparteko orduak egitera, premiazko kasuetan edo ohiz kanpoko lan-metaketaren kasuan. Inola ere ezin izango dituzte bete 150 ordu baino gehiago, sei hilabeteko aldi bakoitzean. AD eta AST 5-11 graduetako funtzionarioek beteriko aparteko orduek ez dute eskubiderik ematen ez konpentsaziorik ez ordainsaririk jasotzeko.

Oporrak:

Funtzionarioek urtean 24 egunetik 30 egunera bitarteko oporrak izateko eskubidea dute, urte naturaleko. Haurdunek, gainera, hogei asteko baimen baterako eskubidea dute; erditzeko ustezko eguna baino sei aste lehenago hasiko dira gehienez, eta erditu eta hamalau astera amaituko dira gutxienez.

Erretiroa:

Erkidegoko funtzionarioak erretiratzeko adin normala 65 urtekoa da, baina egoera jakin batzuetan badago erretiroa lehenago eskatzea.

Hala eta guztiz ere, funtzionarioek 67 urteetara arte jardunean jarraitzeko ere eska dezakete.

Page 97: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 95

Funtzionarioen

Ordainsaria:

ordainsaria oinarrizko soldata batek, osagarri batzuek eta indemnizazio batzuek osatzen dute, eta nahitaezko atxikipen batzuen ondoriozko kenketa batzuk egiten zaizkio, azken horien artean zergak eta gizarte-babeseko sistema berei baterako kotizazioak daudelarik (gizarte-babeseko sistemak funtzionarioaren eta zuzeneko familiaren gaixotasuna eta ezintasuna estaltzen ditu).

Osagarri eta indemnizazioak gorabehera, betetzen duten lanari dagokion graduaren eta gradu horren barruan duten mailaren araberakoa da funtzionarioen oinarrizko ordainsaria. Gradu bakoitzean bost maila daude, eta horiek ordainsaria ezartzen dute. Erreklutaturiko funtzionarioak beren graduko lehen mailan sailkatzen dira, salbuespeneko kasuetan izen ezik. Maila batean bi urteko antzinatasuna duten funtzionarioak beren graduko hurrengo mailara igoko dira automatikoki.

Horrela, 2010eko uztailaren 1erako ondorioekin, funtzionarioen hileko oinarrizko soldata (eurotan) ondorengo taulan ageri da12

12

(16 GRADU - 5 MAILA):

Kontseiluaren 1239/2010 Erregelamendua (EB), 2010eko abenduaren 20koa

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Kontseiluak soldatak eguneratzeko Batzordearen proposamen bat ezetsi du, eta, hortaz,

soldatok izozturik gelditu dira. Ikus:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:341:0054:0055:ES:PDF

Page 98: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 96

Oinarrizko ordainsari horiek urtero berraztertzen dira, eta Kontseiluak erabaki dezake sariak egokitu beharra dagoen. Batzordeak aurkezturiko txosten bateratu batean oinarrituko da, eta horrek bereziki kontuan hartuko ditu bizi-kostuaren bilakaera, EBko estatuetan soldatek izandako igoera –baldin izan badute–, eta pertsonala erreklutatzeko beharrizanak.

Edozelan ere, Europako funtzionarioek EBtik kanpoko hirugarren herrialderen batean lan egiten badute, euroa ez den beste diru batean ordain liteke haien ordainsaria, Europako Erkidegoen dena delako urteko aurrekontu orokorra gauzatzeko erabili diren trukaneurrien arabera kalkulaturik.

Funtzionario baten ordainsaria, nahitaezko atxikipenak kendu eta gero, koefiziente zuzentzaile batekin haztatuko da, eta hura % 100 edo gehiago edo gutxiago izango da, destinoko leku batean edo bestean dauden bizi-baldintzen arabera13

.

13 Kontseiluaren 1239/2010 Erregelamendua (EB), 2010eko abenduaren 20koa

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Kontseiluak koefiziente horiek eguneratzeko Batzordearen proposamena ezetsi du, eta,

hortaz, koefizienteok izozturik daude.

Page 99: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 97

Gradu-igoera eta funtzio-taldeko igoera:

Promozioa izango da dena delako funtzionarioa bere funtzio-taldeko goragoko hurren-hurrengo graduan izendatzea.

Modu egokian lan egiten duten funtzionarioak goragoko gradu batera igotzen dira. Gradu bakoitzean hiru-sei urte bitarte egoten da. Errendimendu profesionala ebaluazio eta promozioko urteroko sistema baten barruan balioztatzen da.

Laguntzaileek gradu bereko administratzaileen kategoriara irits daitezke, baldin eta haien ebaluazioak horrela bermatzen badu eta dagokion gaitasun-azterketa gainditzen badu (ziurtapen-prozesua).

Karrera osoan zehar badago zerbitzuz aldatzea edo lanbide-profila birbideratzea (mugigarritasuna). Aukera ematen da, horrela, (erakundeen) hainbat politika eta zerbitzu ezagutzeko, eta norberaren trebetasunak eta gaitasunak zabaltzeko.

Antzinatasuneko mailak automatikoki igotzen dira gradu bakoitzaren barruan. Maila bat igotzen da bi urtetik bi urtera, harik eta graduko azken mailara iristen den arte; handik aurrera, hurrengo gradurako promozio bat behar da igotzen jarraituko bada.

Page 100: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 98

Funtzionario iraunkorrez gain, Europar Batasunak beste langile batzuk ere kontratatzen ditu, “beste agente batzuk” modalitatean. Han, hauek sartzen dira:

II.2. EUROPAR BATASUNEKO BESTE AGENTE BATZUK

• Kontratuzko agenteak.

• Aldi baterako agenteak.

• Aldi baterako langileak: erakunde batzuek tokiko langileak kontratatzen dituzte berehalako eta iraupen laburreko (sei hilabete bitarte) kontratuak egiteko, aldi baterako laneko agentzia batzuen bitartez.

• Bekadunak: hiru eta bost hilabete arteko praktikaldiak eskaintzen dira unibertsitarioentzat; erakunde bakoitzak kudeatzen ditu halakoak.

• Zerbitzu-eginkizuneko estatuetako adituak (ZEEA): estatuko edo nazioarteko funtzionarioak dira, edo sektore publikoan enplegatutakoak, aldi baterako EBn lan egiten dutenak. Erakundeari beren ohiko jardunaren gaietan duten esperientzia dakarkiote, eta, jatorriko administraziora itzultzean, zerbitzu-eginkizunean EBko politika eta prozedurei buruz lortu dituzten ezaguerak daramatzate.

Europar Batasunak kontrataturiko agenteetan, kategoria nagusiak ALDI BATERAKO AGENTEAK eta KONTRATUZKO AGENTEAK dira, eta horiexek azaltzen dira zabalago ondoren.

Aldi baterako agenteak dira, funtsean, aldi baterako izaera eman zaien lanpostu bat betetzen dutenak edo, bestela, lanpostu iraunkor bat aldi baterako betetzen ari direnak.

II.2.1. ALDI BATERAKO AGENTEAK

• Aldi baterako lanpostu bat betetzen duten agenteak: iraupen zehatza batekoak izan daitezke edo mugagabeko iraupena izan dezakete. Lehen kasuan, kontratuak behin bakarrik berritu daitezke iraupen jakin baterako, eta ondoren berritzen baldin badira, iraupen mugagabe baterako berrituko da beti

Page 101: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 99

• Lanpostu iraunkor bat aldi baterako betetzen duten agenteak: kontratuek ez dute lau urte baino gehiago irauten normalean, eta behin bakarrik berri daitezke, bi urtez gehienez.

Espezializazio handiko askotariko zereginak egiteko kontrata daitezke aldi baterako agenteak, denboran gehienez sei urtera mugaturik.

Funtzionarioen Estatutuko xedapen asko aldi baterako agenteei ere aplikatzekoak dira. Bereziki, EBko funtzionarioentzako graduen eta mailen araberako kategorizazio bera (AD eta AST) aplikatzen da. (Ikus II.1 atala).

a) EBko estatu bateko herritarra izatea, kontratuak egiteko eskumena duten agintaritzek erabakitako salbuespenean izan ezik.

EBko aldi baterako agenteak kontratatzeko eskatzen diren betekizunak:

b) Egoera erregularrean egotea soldadutzako erreklutamenduari buruzko lege aplikagarrien aldetik.

c) Diren direlako funtzioak betetzeko eskatzen diren moralitate-bermeak eskaintzea.

d) Diren direlako funtzioak betetzeko behar diren gorputz-gaitasuneko baldintzak biltzea.

e) Erkidegoetako hizkuntzetako bat sakon jakitea, eta behar bezala jakitea haietako beste bat, bete beharreko funtzioak behar den neurrian.

Erakunde bakoitzak proba edo prozedura jakin batzuk ezarri ahal izango ditu aldi baterako langileak hautatzeko; halakoak, hala dagokionean, Langileak Hautatzeko Europako Erkidegoetako Bulegoan (EPSO) egin ahal izango dira. Aldi baterako agenteen probaldia ezin izango da izan sei hilabetetik gorakoa.

Lan baldintzak:

Funtzionarioei lan-orduen aldetik, aparteko orduen aldetik, lantokian edo etxean esanetara egotearen aldetik zein oporren eta baimenen aldetik aplikagarri zaizkien xedapenak, oro har eta analogiaz, aldi baterako langile horiei ere aplikatuko zaizkie.

Era berean, ordainsaria ukitzen dituzten xedapenak ere aplikatzekoak izango zaizkie: oinarrizko soldatak (gradu eta mailen arabera), familia-osagarriak eta indemnizazioak, eta birdoitzeko baldintzak.

Page 102: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 100

2010eko uztailaren 1erako ondorioekin

Langabeziako prestazioak:

EBko erakundeetako batean postua utzi ondoren, lanik gabe dauden aldi baterako agente ohiek (zerbitzua gutxienez sei hilabetez eman dutelarik) langabeziako diru-kopuru baten onura jasoko dute, kontratua diziplinazko arrazoiengatik edo postuari uko egiteagatik desegiten denean izan ezik.

Prestazio hori aldi baterako agenteak lanpostua utzi zuenean zeukan oinarrizko soldataren arabera finkatzen da: oinarrizko soldataren % 60 lehen hamabi hilabeteetan (urte bete, 1); % 45 hogeita laugarren hilabetera arte (bigarren urtea); eta % 30 hogeita hamaseigarren hilabetera arte (hirugarren urtea).

14, eta oinarrizko soldaten berrikuspen-sistema bera erabilita, langabeziako prestazio horiek beheko eta goiko muga batzuk dauzka, hilean 1.337,19 eta 2.674,39 euro, hain zuzen.

Nolanahi ere, langabeziako prestazioaren gehieneko denbora hogeita hamasei hilabete bada ere, ezin gaindi daiteke emandako zerbitzuak izan duen iraupen osoaren herena.

•• Agenteak 65 urte betetzen dituenean.

Kontratuaren amaiera:

Aldi baterako agentearen kontratua ondorengo kasuetan amaitzen da:

•• Iraupen zehatzeko kontratuetan, kontratua ezarritako egunean edo, bestela, aurreabisu-epea amaitzean, erakundeari edo agenteari kontratua mugaegunera iritsi baino lehen desegiteko ahalmena eman baldin bazaio.

•• Mugagabeko iraupena duten kontratuetan, kontratuan ezarritako aurreabisu-epea amaitzean.

14 Kontseiluaren 1239/2010 Erregelamendua (EB), 2010eko abenduaren 20koa

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Kontseiluak prestazioak eguneratzeko Batzordearen

proposamen bat ezetsi du, eta, hortaz, prestaziook izozturik gelditu dira. Ikus: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:341:0054:0055:ES:PDF

Page 103: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 101

EBko kontratuzko agenteek aldi baterako postu batzuk betetzen dituzte, EBko erakunde baten giza baliabideen koadroan jasorik ez daudenak, edo postu horiek denboraldi baterako ezin bete ditzaketen pertsona batzuk ordezkatzen dituztenak.

Kontratuzko agenteak eskuzko edo administrazioko laguntza-zerbitzuetarako kontratatzen dira, edo ahalmen gehigarria emateko, beharrezko trebakuntza duten funtzionarioen kopurua nahikoa ez denean. Gehieneko iraupen jakin baterako kontratatzen dira, eta askotan hasierako kontratu laburrago bat egiten da, 6-12 hilabetekoa, lan-motaren arabera.

Bi modalitate daude:

II.2.2. KONTRATUZKO AGENTEAK

1. “KONTRATUZKO AGENTEA” (I., II.; III. eta IV. funtzio-taldeak):

eskuzko edo administrazioan laguntzeko zereginak betetzen dituzte erakunde batean.

Agentzietan edo EBko beste organo batzuetan –halako langileak kontratatzeko aukera aurreikusita dagoenean–, EBko erakundeen ordezkaritzetan, edo EBtik kanpo kokaturiko beste organo batzuetan lan egiten dute.

Halako agenteen kontratuek badituzte aukerak epe luzeagoko enplegua ekartzeko. Aldi jakin baterako izenpetzen dira, hiru hilabetez gutxienez, eta bost urtez gehienez. kontratuak iraupen jakin baterako berritu daitezke behin bakarrik, eta gehienez bost urterako. Hasierako kontratuaren eta lehen kontratu-berritzearen gutxieneko iraupena, guztira, sei hilabetekoa izango da I. funtzio-taldeari dagokionez, eta bederatzi hilabetekoa gainerako funtzio-taldeetarako. Ondoren berritzen diren kontratu guztiak, berritzen baldin badira, mugagabeak izango dira.

Page 104: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 102

2. “ZEREGIN LAGUNGARRIETARAKO KONTRATUZKO AGENTEA” (II.; III. eta IV. funtzio-taldeak):

eskuzko edo administrazioan laguntzeko zereginak ez diren beste zeregin batzuk betetzen dituzte erakunde batean.

Aldi batez dagozkien funtzioak ezin bete ditzaketen pertsona jakin batzuk ordezkatzen dituzte (AST funtzio-taldeko funtzionarioak edo aldi baterako agenteak eta, salbuespen gisa, espezializazio handiko lanpostu bat betetzen duten AD taldeko funtzionarioak, hortik kanpo utzirik unitateburu, zuzendari, eta zuzendari nagusi karguak nahiz kargu baliokideak).

Agente horiekin egiten diren kontratuek epe laburreko enplegu-aukerak ematen dituzte, denbora jakin baterako izenpetzen dira, eta berritu egin daitezke. Azkenean duen iraupenak, berritzea barne, ezin gaindi ditzake hiru urteak.

Kontratuzko agenteak lau funtzio-taldetan banaturik daude, eta horietako bakoitza gradu eta mailatan azpisailkatuta dago. Sailkapen horren arabera, erakunde edo organo bakoitzak dagokien zeregin eta arduren deskribapena ezartzen du. FUNTZIO-TALDEA

GRADUAK Zereginak KONTRATUZKO AGENTEAK

KONTRATUSZKO AGENTE

LAGUNTZAILEAK

IV 13-18 Zuzendaritzako, sorkuntzako eta azterketako zereginak, hizkuntzako zereginak, eta pareko beste funtzio tekniko batzuk, funtzionario edo aldi baterako agente batzuek gainbegiratuta

III 8-12 Betearazpen, idazpen eta kontabilitateko zereginak, eta pareko beste zeregin tekniko batzuk, funtzionario edo aldi baterako agente batzuek gainbegiratuta

II 4-7 Bulego eta idazkaritzako zereginak, administrazio-kudeaketakoak, eta pareko beste zeregin batzuk, funtzionario edo aldi baterako agente batzuek gainbegiratuta

I 1-3 Adminstrazio-laguntzako eskuzko zereginak eta zeregin osagarriak, funtzionario edo aldi baterako agente batzuek gainbegiratuta

Kontratuzko agenteak ahalik eta eremu geografikorik zabalenean hautatzen dira, EBko herritartasuna dutenen artean.

Page 105: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 103

a) IV. funtzio-taldean, baldintza hauetako bat:

EBko kontratuzko agenteak hautatzeko eskatzen diren baldintzak:

(1) Unibertsitate-ikasketa osoen mailako heziketa bat, gutxienez hiru urtekoa, eta titulu baten bitartez justifikatua.

(2) Zerbitzuaren onurarako justifikaturik dagoenean, lanbide-heziketa edo pareko esperientzia profesional bat.

b) II. eta III. funtzio-taldeetan, baldintza hauetako bat:

(1) Titulu baten bitartez egiaztatutako goi-mailako ikasketak. (2) Titulu baten bitartez egiaztatutako Bigarren Hezkuntzako ikasketa-

maila bat, goi-mailako ikasketetara aukera ematen duena, bai eta gutxienez hiru urteko esperientzia profesional egoki bat ere.

(3) Zerbitzuaren onurarako justifikaturik dagoenean, lanbide-heziketa edo pareko esperientzia profesional bat.

c) I. funtzio-taldea: Derrigorrezko eskolatzealdia betea izatea.

Betekizun orokorrak aldi baterako agenteei eskatzen zaizkien berberak dira:

a) EBko estatu bateko herritarra izatea, kontratuak egiteko eskumena duten agintaritzek erabakitako salbuespenean izan ezik.

b) Egoera erregularrean egotea soldadutzako erreklutamenduari buruzko lege aplikagarrien aldetik.

c) Diren direlako funtzioak betetzeko eskatzen diren moralitate-bermeak eskaintzea.

d) Diren direlako funtzioak betetzeko behar diren gorputz-gaitasuneko baldintzak biltzea.

e) Erkidegoetako hizkuntzetako bat sakon jakitea, eta behar bezala jakitea haietako beste bat, bete beharreko funtzioak behar den neurrian.

Erakunde bakoitzak proba edo prozedura jakin batzuk ezarri ahal izango ditu kontratuzko langileak hautatzeko.

Kontratuzko agentearen kontratuaren gutxieneko iraupena urtebete denean, zerbitzuan sartuz geroztiko lehen sei hilabeteak probalditzat hartuko dira I. funtzio-

Page 106: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 104

taldekoa baldin bada, eta lehen bederatzi hilabeteak hartuko dira gainerako taldeetako batekoa baldin bada.

Funtzionarioei lan-orduen aldetik, aparteko orduen aldetik, lantokian edo etxean esanetara egotearen aldetik zein oporren eta baimenen aldetik aplikagarri zaizkien xedapenak, oro har eta analogiaz, kontratuzko agente horiei ere aplikatuko zaizkie.

Kontratuzko agenteen ordainsaria ondorengo soldata-baremoan oinarritzen da (18 GRADU, ZAZPI MAILA), 2010Eko uztailaren 1erako ondorioekin

Ordainsaria:

15 - hileko oinarrizko soldata, eurotan-

15 Kontseiluaren 1239/2010 Erregelamendua (EB), 2010eko abenduaren 20koa

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Kontseiluak soldatak eguneratzeko Batzordearen proposamena ezetsi du, eta, hortaz,

soldatok izozturik gelditu dira. Ikus:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:341:0054:0055:ES:PDF

Page 107: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 105

2010eko uztailaren 1erako ondorioekin

Langabeziako prestazioak:

EBko erakundeetako batean postua utzi ondoren, lanik gabe dauden kontratuzko agente ohiek (zerbitzua gutxienez sei hilabetez eman dutelarik) langabeziako diru-kopuru baten onura jasoko dute, kontratua diziplinazko arrazoiengatik edo postuari uko egiteagatik desegiten denean izan ezik.

Prestazio hori kontratuzko agenteak lanpostua utzi zuenean zeukan oinarrizko soldataren arabera finkatzen da: oinarrizko soldataren % 60 lehen hamabi hilabeteetan (urte bete, 1); % 45 hogeita laugarren hilabetera arte (bigarren urtea); eta % 30 hogeita hamaseigarren hilabetera arte (hirugarren urtea).

16, eta oinarrizko soldaten berrikuspen-sistema bera erabilita, langabeziako prestazio horiek beheko eta goiko muga batzuk dauzka, hilean 1002,90 eta 2.005,78 euro, hain zuzen. Nolanahi ere, prestazioaren gehieneko denbora hogeita hamasei hilabete bada ere, ezin gaindi daiteke emandako zerbitzuak izan duen iraupen osoaren herena.

Agenteak 65 urte betetzen dituenean.

Kontratuaren amaiera:

Kontratuzko agentearen kontratua ondorengo kasuetan amaitzen da:

Iraupen zehatzeko kontratuetan, kontratua ezarritako egunean edo, bestela, aurreabisu-epea amaitzean, erakundeari edo agenteari kontratua mugaegunera iritsi baino lehen desegiteko ahalmena eman baldin bazaio.

Mugagabeko iraupena duten kontratuetan, kontratuan ezarritako aurreabisu-epea amaitzean.

16 Kontseiluaren 1239/2010 Erregelamendua (EB), 2010eko abenduaren 20koa

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Kontseiluak prestazioak eguneratzeko Batzordearen

proposamen bat ezetsi du, eta, hortaz, prestaziook izozturik daude. Ikus:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:341:0054:0055:ES:PDF

Page 108: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 106

LANGILEAK HAUTATZEKO EUROPAKO BULEGOA(EPSO)

III. LANGILEAK HAUTATZEKO EB-KO BULEGOA (EPSO)

Langileak Hautatzeko Europako Bulegoa (EPSO) erakunde arteko organo bat da (ikus I. atala), eta haren helburua da langileak hautatzeko zerbitzu bat profesionaltasun-mailarik handienean ematea Europar Batasuneko erakundeen izenean. Labur esanda, pertsonal iraunkorra hautatzeko LEHIAKETA OROKORRAK antolatzeaz arduratzen da, EBko organoetan lan egin dezan.

Langileak Hautatzeko Europako Bulegoa (EPSO) 2003. urtean sortu zen, Europar Batasunean, 2004. maiatzean, egin behar zen 15 estatutik 25 estaturako zabalkundearen testuinguru hurbilean. Sortzean, bulegoaren lehentasun nagusia estatu kide berrietako herritarrentzako oposizioak antolatzea izan zen, herrialde horietako hautagai-kopuru handi bat laster hautatu ahal izateko.

Gaur egun, EPSOk leihatila bakar gisa dihardu Europako erakundeetan lan egin nahi duten EBko herritar guztientzat. EPSOren jardunari esker, erakunde guztietan hautatzeko estandar eta printzipio bateratuak erabiltzen dira.

Era berean, eta EBko erakunde, organo eta agentziek hala eskaturik, EPSOk lagundu egiten die beren hautapen-prozedurak antolatzen(barne-lehiaketak). Eta agenteak kontratatzea erakunde interesdunen eskumena den arren, EPSOk ere, askotan, haien hautaketa antolatzen parte hartzen du.

Page 109: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 107

IV. FUNTZIO PUBLIKOAREN EB-KO AUZITEGIA

Funtzio Publikoaren Europar Batasuneko Auzitegiak Europar Batasunaren eta haren agenteen arteko auziak ebazten ditu.

Auzi horiek ez dira bakar-bakarrik berezko lan-harremanen inguruko gaiei buruzkoak (ordainsariak, karreraren bilakaera, kontratazioa, diziplinazko neurriak, eta abar); horiez gain, gizarte-segurantzaren erregimenari buruzkoak ere izan daitezke (gaixotasuna, zahartzaroa, elbarritasuna, lan-istripuak, familia-osagarriak, eta abar).

Eskuduna da, era berean, kolektibo berezi eta zehatz batzuen inguruko auzietarako, batez ere Eurojusteko, Europoleko, Europako Banku Zentraleko eta Barne Merkatua Harmonizatzeko Bulegoko (OAMI) langileei dagokienez. Ez du eskudantziarik, ordea, estatuetako administrazioen eta haien agenteen arteko auzietarako.

Haren egoitza Luxenburgon dago, eta arlo juridikoan esperientzia handian duten zazpi epailek osatzen dute. Haiek Kontseiluak izendatzen ditu, sei urteko epe berrigarritan. Funtzio Publikoaren Auzitegiak ematen dituen ebazpenei kasazio-errekurtsoa jar dakieke, bi hilabeteko epean, Auzitegi Orokorraren aurrean, zuzenbideko gaietara mugatuta.

Argibide gehiago hemen:

http://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_9041/#proc%C3%A9dure

Page 110: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 108

V. NOLA JAKIN ZER LAN-AUKERA DAUDEN EB-KO ERAKUNDEETAN

EPSOren Interneteko guneak informazio zehatz eta eguneratua ematen du EBko funtzionario izateko abian dauden deialdiei zein etorkizunean egongo direnei buruz. Era berean, aldi baterako agenteak kontratatzeko prozesu jakin batzuei buruzko informazioa ere ageri da.

V.1. LANGILEAK HAUTATZEKO EUROPAR BATASUNEKO BULEGOAREN -EPSO- WEBGUNEA

Page 111: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 109

V.2. ERAKUNDEEN ETA EB-KO BESTE ORGANO BATZUEN WEBGUNEETAKO INFORMAZIOA

EB-KO ERAKUNDEETAKO ETA ORGANOETAKO KONTRATAZIOA:

Europako Parlamentua

• Europar Batasuneko Kontseilua

• Europako Batzordea

- Eurostat

- Pertsonal zientifikoa

• Justizia Auzitegia

• Kontuen Auzitegia

• Europako Ekonomia eta Gizarte Lantaldea

Page 112: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 110

• Eskualdeetako Lantaldea

• Europako Inbertsio Bankua

Europako Banku Zentrala

Europako Arartekoa

• Datuen Babeserako Europako Gainbegiralea

• Europol

► EB-KO ERAKUNDE ETA ORGANOETAN PRAKTIKAK EGITEA

• Europako Parlamentua

• Europar Batasuneko Kontseilua

• Europako Batzordea

• Justizia Auzitegia

• Kontuen Auzitegia

• Europako Ekonomia eta Gizarte Lantaldea

• Eskualdeetako Lantaldea

• Europako Inbertsio Bankua

• Europako Banku Zentrala

• Europako Arartekoa

► BESTE BATZUK: http://europa.eu/quick-links/job-seekers/index_es.htm

Page 113: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 111

Europar Batasunaren Aldizkari Ofiziala egunero argitaratzen da 23 hizkuntzatan, eta L saila (legedia) eta C saila (informazioa, abisuak eta EBko legedia) dauzka.

C sailean, A eranskinetan, EBko erakundeek langileak kontratatzeko lehiaketen deialdiak sartzen dira (badago harpidetza berezi bat halako iragarkietarako bakarrik). Deialdi horiek EBko estatuetako tirada handieneko egunkarietan ere argitaratzen dira.

V.3. EB-REN ALDIZKARI OFIZIALA

EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu) Europar Batasuneko testu juridikoak sakonki eskaintzen dituen datu-base bat da, Europar Batasunaren Aldizkari Ofiziala barne.

Sistemak zenbait bilaketa-metodo ditu. Europar Batasuneko erakundeetan lan egiteko deialdi jakin bat bilatzeko, esteka hau erabil daiteke:

http://eur-lex.europa.eu/JOIndex.do?ihmlang=es

Page 114: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 112

Europar Batzordeak EBko estatuetan dauzkan ordezkaritzen eginkizun nagusietako bat da Europako Batzordea herritarrengana hurbiltzea eta haiei tresnak, dokumentazioa eta informazioa eskaintzea bere jardunari buruz.

Horrez gain, harremanetarako gunetzat balio dute Europako Batzordearen eta estatuetako agintaritzen, iritzi-sortzaileen, eta Europako informazio-sareen artean, estatu-mailan zein eskualde-mailan. Europako informazioaren zentroen sarea koordinatu eta kontrolatzeaz arduratzen dira.

Komunikazioko Zuzendaritza Nagusikoak badira ere, EBko estatuetako ordezkaritzek Batzorde osoari ematen diote zerbitzua, eta lankidetza estua dute EBko beste erakunde batzuekin.

Gaztelaniazko informazio xehatua dago EBko erakundeetako lanpostu hutsei buruz esteka honetan:

V.4. EUROPAKO BATZORDEAREN ORDEZKARITZA EB-KO ESTATUETAN

http://ec.europa.eu/spain/novedades/empleo/index_es.htm

Page 115: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 113

V.5. REPRESENTACIONES DE LOS ESTADOS MIEMBROS ANTE LA UNIÓN EUROPEA

http://www.es-ue.org/Default.asp?lg=2&section=14

EBn lan egitea

SARRERA: LAGUNTZA-UNITATEA

ZERBITZU-EGINKIZUNEKO ESTATUETAKO ADITUAK

FUNTZIONARIOAK

ADITU GAZTEAK

KONTRATUZKO AGENTEAK

LANBIDE-HEZIKETAKO ESTATUETAKO ADITUAK

LANPOSTU HUTSAK

CV EUROPASS

PRAKTIKAK

BESTE ESTEKA BATZUK

ERASMUS FOR OFFICIALS

EPSO-REN LEHIAKETAK

Boulevard du Régent, 52 1000 Bruxelles Tel: 02/5098611

Fax: 02/5111940 y 02/5112630

Page 116: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

2. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ERAKUNDEETAN LAN EGITEA 114

V.6. EUSKADIREN ORDEZKARITZA BRUSELAN

Euskadiren Bruselako Ordezkaritzak Euskadiren ordezkaritza-organoa da, bai eta Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat sektoreren interesak babesteko eta sustatzeko organoa ere, Europar Batasuneko erakunde eta organoen aurrean.

http://www.lehendakaritza.ejgv.euskadi.net/r48-10572/es/contenidos/informacion/del_euskadi/es_11165/del_euskadi.html

Page 117: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 115

333... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA:::

EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEAAANNN IIIKKKAAASSSTTTEEEAAA

I. EB-REN JARDUNAREN OINARRIAK HEZKUNTZAREN ETA PRESTAKUNTZAREN ARLOAN .................................................................................................................. 116

I. 1. EUROPAKO BATZORDEA- HEZKUNTZA ETA KULTURAKO ZUZENDARITZA NAGUSIA . 118

I. 2. HEZKUNTZAREN, IKUS-ENTZUNEZKOEN ETA KULTURAREN ARLOKO AGENTZIA

BETEARAZLEA (EACEA) ............................................................................................................... 120

I. 3. ESTATUETAKO AGENTZIAK ................................................................................................. 123

II. EUROPAR BATASUNAREN HEZKUNTZARI ETA PRESTAKUNTZARI BURUZKO PROGRAMAK .......................................................................................................... 127

II.1. ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMA – EIP ............................................................ 128

II.1.1. COMENIUS ESKOLAKO HEZKUNTZA ...................................................................... 131

II.1.2. ERASMUS GOI-MAILAKO HEZKUNTZA ................................................................. 135

II.1.3. LEONARDO DA VINCI LANBIDE-HEZIKETA .......................................................... 139

II.1.4. GRUNDTVIG HELDUEN HEZKUNTZA ...................................................................... 143

II.1.5. ZEHARKAKO PROGRAMA ............................................................................................. 146

II.1.6. JEAN MONNET EUROPAREN INTEGRAZIOARI BURUZKO EZAGUERA ................ 151

II.2. KANPO-HARREMANEKO PROGRAMAK .............................................................................. 153

II.2.1. TEMPUS .......................................................................................................................... 153

II.2.2. ERASMUS MUNDUS ...................................................................................................... 155

II.2.3. HERRIALDE INDUSTRIALIZATUEKIKO LANKIDETZA-PROGRAMAK ........................ 158

III. NOLA EZAGUTU EUROPAR BATASUNEAN IKASTEKO AUKERAK ............... 160

III.1. AGENTZIA BETEARAZLEA, ESTATUETAKO AGENTZIAK ETA ESTATUETAKO

HARREMANETARAKO GUNEAK .............................................................................................. 160

III.2. “STUDY IN EUROPE” ATARIA ........................................................................................ 161

Page 118: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 116

Europar Batasunak hainbat jarduera eramaten ditu aurrera EBko herritarren HEZKUNTZAREN eta PRESTAKUNTZAREN alorrean, Europar Batasunaren Funtzionamenduari Buruzko Tratatuko 165. eta 166. artikuluetan jasoriko xedapenak oinarri harturik.

I. EB-REN JARDUNAREN OINARRIAK HEZKUNTZAREN ETA PRESTAKUNTZAREN ARLOAN

HEZKUNTZA EBFTko 165. artikulua (lehengo EEIko 149. artikulua):

«Batasunak KALITATEZKO HEZKUNTZA garatzen lagunduko du, estatu kideen arteko lankidetza sustatuz, eta, premiazkoa izanez gero, estatuon ekintza bultzatuz eta osatuz, betiere estatuen erantzukizunak errespetatuz irakaskuntzaren edukiei eta hezkuntza-sistemaren antolamenduari dagokienez, eta kultura- eta hizkuntza-aniztasuna errespetatuz».

«Batasunaren ekintzak puntu hauek ditu jomuga: IRAKASKUNTZAN EUROPAR DIMENTSIOA GARATZEA, batez ere Erkidegoko estatuetako hizkuntzak ikasiz eta zabalduz. IKASLEEN ETA IRAKASLEEN MUGIGARRITASUNA erraztea, batez ere tituluen eta ikastaldien onespen akademikoa sustatuz. Ikastetxeen arteko LANKIDETZA sustatzea. Erkidegoko estatuetako heziketa-sistemetan dauden ARAZO BERDINEI BURUZKO INFORMAZIOA ETA ESKARMENTUAK ELKARREN ARTEAN TRUKATZEKO MODUAK garatzea. GAZTEEN ETA GIZARTE-HEZKUNTZETAKO ERAGILEEN ARTEKO TRUKAKETAK gehitzeko moduak erraztea, eta gazteak Europako bizitza demokratikoan parte hartzera bultzatzea. URRUTIKO HEZKUNTZA garatzeko bideak sustatzea. Kirolaren europar dimentsioa garatzea, eta, horretarako, lehiaketetan ekitatea eta zabaltasun-joera bultzatzea, kirolaren ardura duten erakundeen arteko lankidetza bultzatzea, eta kirolarien osotasun fisikoa eta morala babestea, batez ere gazteena.

PRESTAKUNTZA EBFTko 166. artikulua (lehengo EEIko 150. artikulua): «Estatu kideen ekintzak indartzeko eta osatzeko POLITIKA garatuko du Batasunak LANBIDE-HEZIKETARI DAGOKIONEZ, lanbide-heziketaren edukiari eta antolamenduari buruz estatuek daukaten erantzukizuna osorik errespetatuz».

«Batasunaren ekintzak puntu hauek ditu jomuga: INDUSTRIAREN ERALDAKETETARA EGOKITZEKO MODUA erraztea, batez ere lanbide-heziketaren bidez eta lanbidea birmoldatuz. Hasierako lanbide-heziketa eta etengabeko prestakuntza hobetzea, LAN-MERKATUAN LEHENENGO ALDIZ ETA HURRENGOETAN LANBIDERATZEA errazteko. Lanbide-heziketan sartzea erraztea, eta HEZITZAILEEN ETA PRESTAKUNTZA-ALDIAN AURKITZEN DIRENEN MUGIGARRITASUNA bultzatzea, batez ere gazteena, Ikastetxeen eta enpresen arteko LANKIDETZA akuilatzea, PRESTAKUNTZA GAIETAN. Erkidegoko estatuetako heziketa-sistemetan dauden ARAZO BERDINEI BURUZKO INFORMAZIOA ETA ESKARMENTUAK ELKARREN ARTEAN TRUKATZEKO MODUAK garatzea».

Page 119: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 117

“Hezkuntza eta Prestakuntza 2020” (ET 2020) esparru estrategiko berri bat da Europako hezkuntzaren eta prestakuntzaren arloko lankidetzarako, eta bere aurrekoan oinarrituta dago, hau da, “Hezkuntza eta Prestakuntza” (ET 2010) lan-programan.

Esparru horrek EBko estatu guztientzako estrategiazko helburu bateratuak ezartzen ditu, bai eta helburuok erdiesteko printzipio batzuk ere, aldizkako lan-ziklo bakoitzerako lehentasunezko arloak dituzten lan-metodo batzuekin batera.

Estrategiazko helburuak

:

Etengabeko ikaskuntza eta mugigarritasuna egia bihurtzea.

Hezkuntzaren eta prestakuntzaren kalitatea eta eraginkortasuna hobetzea

.

Zuzentasuna, gizarte-kohesioa eta herritartasun aktiboa sustatzea.

Europako hezkuntzaren eta prestakuntzaren arloko lankidetzarako lan-metodoak eraginkorrak eta malguak izan daitezen, esparruan ezartzen da lan-ziklo batzuk ezartzen dira 2020. urtera arte. Lehen zikloa 2009tik 2011ra bitartekoa da. Lankidetza elkarrengandik ikasteko ekimenen bitartez gauzatu behar da, manu, egutegi eta emaitza-plan zehatz batzuetan oinarriturik.

Zenbait organok parte hartzen dute lankidetza hori osatzen duten ekimenak taxutu eta gauzatzen:

Sormena eta berrikuntza areagotzea, enpresa-espiritua barne, hezkuntzaren eta prestakuntzaren maila guztietan.

1) Europako Batzordea – Hezkuntza eta Kulturako Zuzendaritza Nagusia.

2) Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazlea.

3) EBko 27 estatuetako Agentziak.

Page 120: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 118

Europako Batzordeko Hezkuntza eta Kulturako Zuzendaritza Nagusiak Europako hezkuntza-aniztasunaren alderdi onuragarri guztiak gordetzen laguntzen du; alderdiok aprobetxatzen ditu haiexen kalitatea hobetzeko, ikasteko aukeretarako oztopoak kentzeko, eta XXI. mendeko hezkuntzazko beharrizanak asetzeko.

XEDEA:

I. 1. EUROPAKO BATZORDEA- HEZKUNTZA ETA KULTURAKO ZUZENDARITZA NAGUSIA

http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/index_en.htm

Page 121: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 119

HEZKUNTZA ETA KULTURAKO ZUZ. NAGUSIAREN ORGANIGRAMA

A ZUZENDARITZA– Etengabeko ikaskuntza: POLITIKA HORIZONTALAK ETA ESTRATEGIA 2020

B ZUZENDARITZA– Etengabeko ikaskuntza: POLITIKAK ETA PROGRAMAZIOA

B1 UNITATEA – ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMAREN KOORDINAZIOA

B2 UNITATEA – COMENIUS –eskolako hezkuntza

B3 UNITATEA– GRUNDTVIG –helduen hezkuntza

B4 UNITATEA– LEONARDO DA VINCI – lanbide-praktikak

C ZUZENDARITZA– Etengabeko ikaskuntza: GOI-MAILAKO HEZKUNTZA ETA NAZIOARTEKO GAIAK

C1 UNITATEA– ERASMUS –goi-mailako hezkuntza

C2 UNITATEA– EUROPAKO BERRIKUNTZA ETA TEKNOLOGIAKO INSTITUTUA – lankidetza ekonomikoak

C3 UNITATEA– MARIE CURIE EKINTZAK –PEOPLE programa

C4 UNITATEA– LANKIDETZA ETA NAZIOARTEKO PROGRAMAK

D ZUZENDARITZA- KULTURA ETA KOMUNIKAZIOA

E ZUZENDARITZA- GAZTEAK ETA KIROLA

R ZUZENDARITZA- BALIABIDEAK

Page 122: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 120

I. 2. HEZKUNTZAREN, IKUS-ENTZUNEZKOEN ETA KULTURAREN ARLOKO AGENTZIA BETEARAZLEA (EACEA)

EACEA Agentzia Betearazlea (Education, Audiovisual & Culture Executive Agency) hezkuntzaren, kulturaren eta ikus-entzunezkoen arloetako Europako programen atal jaki batzuk kudeatzeaz arduratzen da, Europako Batzordearen hiru “jatorriko” zuzendaritza nagusiek gainbegiraturik:

EAC zuz. nag.: (Education and Culture): Hezkuntza eta Kulturako Zuz. Nagusia

COMM zuz. nag. (Communication): Komunikazioa

DEVCO zuz. nag. (EuropeAid Development and Cooperation): Garapena eta Lankidetza – Europe Aid

Agentziak 10 unitate operatibo dauzka, eta 3 unitate horizontal:

AGENTZIAREN ORGANIGRAMA:

Page 123: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 121

EBren programa jakin batzuetan zentralizaturik dauden arloak kudeatzea du bere gain agentziak. Hain zuzen ere, hezkuntzaren, prestakuntzaren, gazteen eta kulturaren arloetako programak dira aipatutakoak; hona hemen:

HEZKUNTZA ETA PRESTAKUNTZA (Education and Training)

► ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMA – EIP

o Comenius (Eskolako hezkuntza - School Education) LIFELONG LEARNING PROGRAMME (LLP)

o Erasmus (Goi-mailako hezkuntza - Higher Education) o Leonardo da Vinci (Lanbide-heziketa - Vocational

Education and Training) o Grundtvig (Helduen hezkuntza - Adult Learning) o Zeharkako Programa - Transversal Programme o Jean Monnet (EBri buruzko ezaguerak)

► KANPO-HARREMANEKO PROGRAMAK

(EXTERNAL RELATIONS PROGRAMMES)

► TEMPUS

► ERASMUS MUNDUS

► HERRIALDE INDUSTRIALIZATUEKIKO ALDEBIKO LANKIDETZA

YOUTH IN ACTION

Page 124: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 122

CULTURE

EUROPE FOR CITIZENS

MEDIA

Page 125: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 123

Programen zati bat modu deszentralizatuan kudeatzen da, parte hartzen dituzten herrialde guztietan dauden estatu-mailako agentzien bitartez.

I. 3. ESTATUETAKO AGENTZIAK

AGENTZIA - ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMAK

Espainian “Organismo Autónomo Programas Educativos Europeos” (OAPEE) izeneko organoak du xedetzat Espainiaren parte-hartzea kudeatzea Europar Batasunaren Etengabeko Ikaskuntzako Programaren –EIP (LIFELONG LEARNING PROGRAMME) barruan.

Agentzia hori (OAPEE) EIPko ekintza deszentralizatuak aurrera eramateaz arduratzen da: programaren deialdiak zabaltzen ditu; ekintzen onuradun gerta daitezkeenei laguntza teknikoa eta aholkua ematen dizkie; behar den jarraipena egiten du, aurreikusitako ekintzek beren emaitzak lor ditzaten; eta Europako Batasuneko funtsak era eraginkor eta gardenean kudeatzen ditu.

Zabalkundeko eta jarraipeneko lanetarako, agentziak badu erakunde-sare zabal baten lankidetza: autonomia-erkidegoetako kultura-sailak; unibertsitateak; eskualdeko enplegu-zerbitzu publikoak; merkataritza-ganberak; enpresaburuen elkarteak; sindikatuak, eta prestakuntzako jarduerak aurrera eramaten dituzten beste erakunde batzuk.

Page 126: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 124

Autonomia-erkidego batzuetan, halaber, badaude harremanetarako guneak etengabeko ikaskuntzako programetarako.

ESTATUETAKO HARREMANETARAKO GUNEAK

Estatuetako harremanetarako guneak (EHG) Europar Batasuneko herrialdeetan dauden informazioko gune batzuk dira, Agentzia Betearazleak zentralizaturiko eta kudeaturiko programa jakin batzuetarako, hala nola kanpo-harremaneko programetarako (Tempus eta Erasmus Mundus) eta “Gazteak Ekinean“, “Kultura” eta “Europa herritarrekin” programetarako.

► “TEMPUS” PROGRAMARAKO EHG

Page 129: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 127

II. EUROPAR BATASUNAREN HEZKUNTZARI ETA PRESTAKUNTZARI BURUZKO PROGRAMAK

EBren programak eta ekintzak HEZKUNTZA eta PRESTAKUNTZA arloak

(2007-2013 ALDIA)

1) ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMAK – EIP (Life long learning Programmes

• Sektoreko programak:

)

1.1. Comenius 1.2. Erasmus Programme 1.3. Leonardo da Vinci 1.4. Grundtvig

1.5. Zeharkako programak - -

Etengabeko ikaskuntzaren arloko politiketarako eta berrikuntzarako lankidetza Hizkuntzen ikaskuntza

- -

IKTak

1.6.

Programako jardueren emaitzen zabalkundea eta aprobetxamendua

Jean Monnet

2) KANPO-HARREMANEKO PROGRAMAK (External Relations Programmes)

2.1. Tempus 2.2. Erasmus Mundus 2.3. Herrialde industrializatuekiko lankidetza

- EB/USA - EB/KANADA - EB/JAPONIA - EB/AUSTRALIA - EB/ZEELANDA BERRIA - EB/HEGO KOREA

Oharra: Programa batzuk edo programa-arlo batzuk zentralizaturik daude, eta, horrenbestez, Agentzia Betearazleak kudeatzen ditu. Beste batzuk, ordea, deszentralizaturik daude, eta estatuetako agentziek kudeatzen dituzte halakoak.

Page 130: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 128

II.1. ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMA – EIP

Etengabeko Ikaskuntzako Programa –EIP- (LLP- Life long learning programme) Europako finantzaketa-mekanismo nagusia da hezkuntzaren eta prestakuntzaren alorrean. Programa bakar bat da, ikaskuntzaz haurtzarotik helduarora bitarte arduratzen dena.

Programaren filosofia bultzatzen duten gida-lerroak hauek dira:

trukea, lankidetza eta mugigarritasuna sustatzea hezkuntzako eta prestakuntzako sistemen artean EBren barruan.

Europako hezkuntzako eta prestakuntzako sistema mundu-mailako kalitate-erreferentzia bihurtzea.

EIParen helburua da, pertsona baten hezkuntza-ibilbide osoan zehar, jakintzaren gizarte aurreratu bat sortzen laguntzea, ekonomia-garapen iraunkorra zein lanerako eta gizarte-kohesiorako aukera gehiago eta hobeak dauzkana. Bereziki, programa hori ahalegintzen da trukea, lankidetza eta mugigarritasuna sustatzen, Europako herrialdeetako hezkuntzako eta lanbide-heziketako sistemen artean.

EIPak ikaskuntzako maila eta toki guztiak estaltzen ditu, eta hezkuntzan parte hartzen duten eragile guztiei zuzentzen zaie: irakasleei, irakaskuntzako, administrazioko eta zuzendaritzako pertsonalari, bai eta ikasle eta estudianteei. Horrez gain, hezkuntzak dakartzan erronkei aurre egin behar dieten gizarte zibileko erabilerak ere barne hartzen ditu: funtzionarioak eta arduradun politikoak, tokiko eta eskualdeko agintariak, gizarte-bitartekariak, elkarteak, enpresak, eta abar.

Page 131: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 129

ETENGABEKO IKASKUNTZAKO PROGRAMAREN (EIP) EGITURA :

SEKTOREKO LAU PROGRAMA. Bat datoz pertsona baten bizitzan zehar hezkuntza-ibilbideak izaten dituen lau aldiekin:

o Comenius: Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntza.

o Erasmus: Goi-mailako Hezkuntza.

o Leonardo Da Vinci: Lanbide Heziketa.

o Grundtvig: Helduen Hezkuntza.

ZEHARKAKO PROGRAMA. Lau jarduera nagusi dauzka:

o Lankidetza politikoa eta berrikuntza, etengabeko ikaskuntzaren arloan.

o Hizkuntzak.

o IKTak, informazioaren eta komunikazioaren teknologiak.

o Etengabeko Irakaskuntzako Programaren zein aurreko antzeko beste programa batzuen babespean diruz lagunduriko jardueren emaitzak zabaldu eta aprobetxatzea, eta jarduera egokiak trukatzea.

PROGRAMA OSAGARRI BAT, Jean Monnet programa. Haren xedea da Europaren integrazioari buruzko ezaguerak zabaltzea.

Page 132: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 130

PROGRAMEN IZENAK:

Johann Amos Comenius

Haren existentziak Europako hezkuntzaren arloko ondarea agerian uzten du, eta gogorarazten; horregatik aukeratu zen programa hau izendatzeko.

Jan Komensky-ren (1592-1670) latinezko izena da Comenius. Bera, Ilustrazioa iritsi baino mende bat lehenago, gaur egun Txekiar Errepublika den aldean, Moravian, jaiotako teologo, filosofo eta pedagogo bat izan zen, Europako zenbait herrialdetako hezkuntza-erreformetan parte hartu zuena (Moravia, Polonia, Suedia, Ingalaterra).

Sendo sinesten zuen hezkuntzaren bitartez baino ezin gara daitekeela osoki gizakia, eta egiazko bizitza harmoniatsu bat izan. Kanpoko munduari irekiriko eskola bat aldezten zuen sutsuki, eta hezkuntza modernoaren fundatzailetako bat dela irizten zaio. Ezaguna da «Didactica Magna» (1626-1632) lanean garatu zituen hezkuntzazko printzipioengatik. Han hezkuntzaz zuen kontzeptua azaltzen zuen: «guztia guztiei irakastea». Comeniusek hezkuntza aldeztu zuen, hari esker bakarrik gara zitzakeelako gizakiak bere aukera guztiak, eta bizitza harmoniatsua eraman. Era berean, gizon unibertsala izan zen, giza eskubideen, nazioen arteko bakearen, gizarteko bakearen nahiz gizateriaren batasunaren aldezle.

Erasmo Rotterdamgoa

Herbehereetako filosofo, teologo eta humanista (1465-1536). Giza jardunaren alor guztietako pentsamendu dogmatikoaren aurkari nekaezina izan zen Erasmo, eta Europako hainbat tokitan bizi eta lan egin zuen, hala nola Frantzian, Italian, Erresuma Batuan, Suitzan eta Alemanian, beste herrialde batzuetan egoteak soilik eman ziezazkiokeen jakintzaren, esperientzia eta pertzepzioen bila. Europako Errenazimentuaren garaiko ordezkari nabarmenetako bat da. Haren merezimendu handia izan zen orduan dagoeneko eragin erabakigarria izan zuela Europaren garapenean.

Leonardo da Vinci

Italiako artista, pentsalari eta ikerlari bat izan zen, XV. eta XVI. mendeen artean bizi izan zena. Haren jeinu polifazetikoaren ondorioz, Errenazimentuko gizonaren eredu betea bilakatu zen. Haren jakin-min aseezinak zein behaketarako zuen gaitasun zorrotzak jakintza-adar guztiei zein bizitzaren alderdi guztiei buruzko interesa piztu zioten.

Utzi zituen oharrak artearen beste alor batzuetan, musikaz gain, egin zituen sartu-irtenen erakusgarri dira, musikan edo literaturan, esaterako. Askotariko gaiak ikertu zituen, hala nola giza anatomia, zoologia, geologia, astronomia, fisika edo ingeniaritza.

Nikoli Frederik Severin Grundtvig

Danimarkako idazle, elizgizon eta pedagogoa (1783-1872). Bizitzan erroturiko irakaskuntza bat, eta guztientzat eskuragarria, aldeztu zuen. Bizitza osoan zehar luzatzen den irakaskuntzaren helburuen ildo beretik doala eta, Memorandum haren lanak egunerokotasun handia du oraindik.

Gizabanako guztiei bizitza osoan zehar ikasteko aukera ematearen alde agertu zen, adina edo jatorria gorabehera. Ikaskuntzak bi helburu zituen, gizabanakoaren errealizazio pertsonala, batetik, eta herritar guztiek bizitza publikoan parte har zezaten ziurtatzea, bestetik.

Page 133: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 131

II.1.1. COMENIUS ESKOLAKO HEZKUNTZA

COMENIUS programa hezkuntzaren lehen aldia du xedetzat: haur, lehen eta bigarren hezkuntza.

Hezkuntza-komunitateko kide guztientzat da, zentzu zabal batean: ikasleentzat, irakasle eta irakaskuntzako gainerako pertsonalarentzat, bai eta guraso-elkarteentzat, gobernuz kanpoko erakundeentzat, eta abarrentzat. Ikastetxeen arteko elkarteak, eskolako hezkuntzan parte hartzen duen pertsonalaren prestakuntzarekin zerikusia duten proiektuak, eta arlo horietako sareak sostengatzen digu. Ikastetxeen arteko mugigarritasuna eta lankidetza sustatzen du, horrenbestez. Haren helburu nagusiak bi dira:

• Gazteen artean eta hezkuntzako langileen artean Europako kulturen eta hizkuntzen aniztasuna nahiz haien balioa ezagutarazi eta ulertaraztea.

• Gazteei bizitzarako oinarrizko gaitasunak eta norberaren garapenerako, lan-etorkizunerako zein Europako herritartasun aktiborako oinarrizko trebetasunak lortzen laguntzea.

COMENIUSen egitura

1-> Ekintza deszentralizatuak eta estatuetako agentziek kudeatuak

a) Banakoen mugigarritasuna:

► Bigarren Hezkuntzako ikasleentzako mugigarritasuna.

► Irakasleentzako eta irakaskuntzarako bestelako pertsonalarentzako prestakuntza-ikastaroak, haur, lehen eta bigarren hezkuntzaren kalitatea hobetzen laguntze aldera.

► COMENIUSeko laguntzaileak edozein irakasgaitako etorkizuneko irakasleentzat, hezkuntza-prozesuko europar dimentsioa hobeto ulertze aldera.

Page 134: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 132

► Prestatze-bisitak, mugigarritasuneko jardueretarako, eskola-elkarte bat aurrera eramateko xedez.

b) Eskola-elkarteak:

► Comenius eskola-elkarteak, ikastetxe artean:

− Elkarte aldeaniztunak. Gutxienez EIPn parte hartzen duten hiru herrialdetako ikastetxek egon behar dute barruan, eta haietako batek, gutxienez, EBko estatua izan behar du.

− Aldebiko elkarteak. Argi hizkuntzak lantzeko bakarrik egin daitezke. 2 ikastetxeren artean egiten dira, eta ezinbestez ikasleak trukatu behar dituzte elkarrekin.

► Comenius-Regio elkarteak. Eskola-hezkuntzaren edozein alderdiren arduradun diren organizazioen arteko elkarteak dira, eskualde arteko lankidetza helburua dutenak, muga-eskualdeen arteko lankidetza barne.

2-> Ekintza zentralizatuak eta Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazleak kudeatuak.

c) Proiektu aldeaniztunak. Hezkuntzaren, metodo berrien eta ikasmaterialen arloko jardunbide onenak osatu, sustatu eta zabaltzeko, bai eta ikasle, irakasle eta gainerako pertsonalarentzat bereziki egokituriko informazio- edo orientazio-sistemak ezartzeko.

d) Sare aldeaniztunak. Dagokion diziplina edo gaian hezkuntzazko eskaintzak osatzeko, norberaren interesagatik edo hezkuntzaren interesagatik, zentzu zabalean, bai eta jardunbide egokiak zein berrikuntzak sartu eta zabaltzeko.

e) Neurri osagarriak. Askotariko jarduerak finantzatzeko, ekintzetan aukeran ez daudenean baina argiro Comeniusen eta Etengabeko Ikaskuntzako Programaren helburuak lortzekoak direnean. Esate baterako, e-Twinning ekintza.

Page 135: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 133

eTwinning Comenius ekintzaren neurri osagarri bat da. Programa horrek Agentzia Betearazlean zentralizaturiko egitura bat du, baina estatuetako eTwinning Laguntza Zerbitzuen laguntza ere jasotzen du estatu kide bakoitzean; haiek zerbitzu gehigarriak eskaintzen dituzte tokiko maila batean.

Internet bitartezko proiektuei laguntzen dien ekimen bat da, gutxienez Europako bi herrialdetakoak diren bi ikastetxeren edo gehiagoren artean. Ikastetxeek proiektu bat sortu, eta hura informazioaren eta komunikazioaren teknologien bitartez (IKT) eramaten dute aurrera. Ikastetxeak lankidetzan Internet bitartez aritzen direnez eta elkarrekin komunikatzen direnez, ez dago diru-laguntzarik, ez eta betekizun burokratikorik ere, eta aurrez aurreko elkartzeak ez dira ezinbestekoak.

EUROPA: http://www.etwinning.net/es/pub/index.htm

ESPAINIA: http://www.etwinning.es/

Nork parte har dezake COMENIUS programa batean?

• Haur, Lehen edo Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetako ikasleek, Erdi- eta Goi-mailako Lanbide Heziketa kenduta.

• Goian aipaturiko mailak irakasten dituzten ikastetxeek.

• Ikastetxe horietako irakasleek eta gainerako langileek.

• Elkarteek, irabazi-asmorik gabeko erakundeek, GKEek, eta aipaturiko ikasmailetan parte hartzen dituzten guztien ordezkariek.

• Tokiko, eskualdeko edo estatuko maila batean hezkuntza antolatzeko eta emateko ardura duten pertsona eta erakundeek.

• Etengabeko ikaskuntzaren alderdiren bati buruz lan egiten duten ikerkuntza-zentroek eta erakundeek.

• Goi-mailako Hezkuntzako Ikastetxeek.

Page 136: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 134

• Orientazio, aholkularitza eta informazioko zerbitzuak ematen dituzten erakundeek.

Page 137: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 135

II.1.2. ERASMUS GOI-MAILAKO HEZKUNTZA

ERASMUS programaren xedea da goi-mailako hezkuntzan eta hirugarren mailako lanbide-heziketan parte hartzen duten guztien irakaskuntzako eta ikaskuntzako beharrizanez arduratzea, doktoregoko ikasketak eta halako prestakuntza ematen duten erakundeak barne hartuta.

Europar Batasunaren programa aitzindarietako bat da; izan ere, 1987. urtean jarri zen abian, eta, ordutik izan duen arrakastari esker, erreferentziazko esperientzia bilakatu da Europako mugigarritasunerako. Hain zuzen ere, gaur egun ERASMUSen Europako ia unibertsitate guztiek parte hartzen dute.

ERASMUS bada, halaber, Europako Goi-mailako Hezkuntzako Esparrua (EGHE) sortzeko eta bermatzeko ardura duen programa, mugigarritasuna areagotuz, berrikuntza, beste kultura batzuen eraginpean egotea, eta ikasleen esperientziak aberastea sustatuta.

1->

ERASMUSen egitura

Ekintza deszentralizatuak eta estatuetako agentziek kudeatuak:

a) Banakoen mugigarritasuna:

► Ikasleen mugigarritasuna ikasteko helburuz: ikastaldi bat egitea Europako beste herrialde bateko goi-mailako hezkuntzako erakunde batean.

► Ikasleen praktikan enpresetan: praktikaldi bat egitea denbora batez Europako beste herrialde bateko enpresa edo organizazio batean.

► Irakasleen mugigarritasuna: goi-mailako hezkuntzako erakundeetako irakasleen mugigarritasuna, irakasteko, mugigarritasun-programa batean ezin parte har dezaketen ikasleek Europako beste herrialde batzuetako goi-mailako hezkuntzako erakundeetako pertsonal akademikoaren ezagueren eta esperientziaren onura jaso dezaten.

Page 138: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 136

► Langileen prestakuntza: goi-mailako hezkuntzako erakundeetako irakasleen zein gainerako langileen mugigarritasuna, beste ikastetxe edo enpresa batzuetara prestakuntza jasotzera joateko.

► Mugigarritasuna antolatzea: goi-mailako hezkuntzako erakundeei laguntzea, Erasmus programan barne hartzen diren mugigarritasun-motak aurrera eramateko baldintzarik hoberenak sortze aldera.

► Programa trinkoak: iraupen laburreko ikasketa-programak, hainbat herrialdetako unibertsitateetako ikasle eta irakasleek parte hartzeko.

► Hizkuntza-ikastaro trinkoak: Erasmus programan parte hartzen duten herrialdetan gutxien hitz egiten diren edo irakasten diren hizkuntzetan espezializaturiko ikastaroak.

► Prestatze-bisitak: Erasmus programan parte hartu nahi duten goi-mailako hezkuntzako erakundeei laguntzea elkartea sortzeko egokiak diren beste ikastetxe batzuk ezagutzen.

2-> Ekintza zentralizatuak eta Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazleak kudeatuak:

ERASMUS Unibertsitate Agiria (ERASMUS UNIVERSITY CHARTER - EUC): goi-mailako hezkuntzako Europako erakundeei ERASMUS programako ekintzetan parte hartzea ahalbidetzen die. Gutxieneko kalitate-maila ziurtatzen du banakoen mugigarritasuneko jardueretan parte hartzen dutenentzat.

Erasmus Unibertsitate Agiri estandarraren adibide bat:

Page 139: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 137

b) Proiektu aldeaniztunak. Halakoak, 2011. urtearen bukaera aldetik, 5 lehentasunetan banaturik daude:

► Goi-mailako hezkuntzako erakundeen eta enpresen arteko lankidetza.

► Goi-mailako hezkuntzaren dimentsio soziala.

► Mugigarritasun-estrategiak eta mugigarritasunerako oztopoak kentzea goi-mailako hezkuntzan.

► Goi-mailako hezkuntza modernizatzeko agendan laguntza ematea.

► Goi-mailako hezkuntzan bikaintasuna eta berrikuntza sustatzea.

c) Erasmus Sare aldeaniztunak. Haien egitura aldatu egin da 2011. urteaz geroztik, egitura-sareak kendurik. Gaur egun hauek bakarrik barne hartzen dira:

► Sare akademikoak. Gai-arlo jakin batzuetan Europa barneko lankidetza eta berrikuntza sustatzeko sortu ziren.

d) Neurri osagarriak.

Nork parte har dezake ERASMUS programa batean?

• Hirugarren mailako edozein hezkuntza-motatan eta prestakuntzatan ikasleak diren zein prestakuntza jasotzen ari diren pertsonek.

• Goi-mailako hezkuntzako erakundeek, estatu kideek zehazturikoaren arabera.

• Irakasleek, prestatzaileek, eta erakunde horietako gainerako pertsonalak.

• Goi-mailako hezkuntzan parte hartzen duten guztien elkarte eta ordezkariek, dagokien ikasle, unibertsitate eta irakasle edo prestatzaileen elkarteak barne.

• Enpresek, gizarte-bitartekariek, eta lan-munduko beste ordezkari batzuek.

• Tokiko, eskualdeko edo estatuko maila batean hezkuntza eta prestakuntza antolatzeko eta emateko ardura duten erakunde publiko eta pribatuek, irabazi-asmorik gabeko erakundeak eta gobernuz kanpoko erakundeak barne.

• Etengabeko ikaskuntzaren alderdiren bati buruz lan egiten duten ikerkuntza-zentroek eta erakundeek.

Page 140: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 138

• Orientazio, aholkularitza eta informazioko zerbitzuak ematen dituzten erakundeek.

Page 141: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 139

II.1.3. LEONARDO DA VINCI LANBIDE-HEZIKETA

LEONARDO DA VINCI programaren xedea da LANBIDE-HEZKUNTZAN ETA HEZIKETAN (VET- Vocational Education and Training) parte hartzen duten guztien irakaskuntzako eta ikaskuntzako beharrizanez arduratzea, halako prestakuntza ematen edo ahalbidetzen duten erakunde eta antolakundeak barne hartuta.

Programaren helburuak:

• Etengabeko prestakuntzako jardueretan parte hartzen dutenei ezaguerak, gaitasunak eta trebetasunak eskuratzen laguntzea, norberaren zein lanbidearen garapenerako.

• Lanbide-hezkuntza eta -heziketako sistema, erakunde eta jardunbideen kalitatea eta berrikuntza hobetzen laguntzea.

• Lanbide Heziketaren eta mugigarritasunaren erakargarritasuna areagotzea enpresa eta partikularrentzat, eta prestatzen ari diren langileen mugigarritasuna erraztea.

2010. urtean programaren 15. urteurrena bete zen.

LEONARDO DA VINCIren egitura

1-> Ekintza deszentralizatuak eta estatuetako agentziek kudeatuak:

a) Mugigarritasun-proiektuak:

► Banakoen mugigarritasuna. Hauek sartzen dira:

• Herrialdetik kanpoko egonaldiak, enpresetan edo prestakuntza-zentroetan, hasierako lanbide-heziketan (IVT - Initial Vocational Training) dauden pertsonentzat.

Page 142: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 140

• Herrialdetik kanpoko egonaldiak, enpresetan edo prestakuntza-zentroetan, lan-merkatuetan dauden pertsonentzat (PLM - People in the labour market).

• Egonaldiak eta trukeak - lanbide-hezkuntzako eta Lanbide Heziketako profesionalentzako mugigarritasuna (VETPro - Vocational Education and Training Professionals).

► Mugigarritasun-ziurtagiria (Mobility certificate). Erakunde batek Leonardo da Vinci mugigarritasuneko proiektu bat kalitate bikainarekin aurrera eramateko duen gaitasunaren aitorpena da.

► Prestatze-bisitak. Modalitateko bat harremanetarako mintegiak dira.

b) Leonardo da Vinci elkarteak (LdV partnerships).

c) Berrikuntza-transferentziako proiektu aldeaniztunak. Halako proiektuen xedea da konponbideak eta ideia berritzaileak atzematea, eta beste herrialde edo sektore hartzaile batzuetan abian jartzeko egokitzea.

2-> Ekintza zentralizatuak eta Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazleak kudeatuak:

d) Berrikuntza Garatzeko proiektu aldeaniztunak. Herrialde arteko proiektuak dira, eta helburutzat dute lanbide-heziketako sistemen kalitatea hobetzea, eduki berritzaileak, metodoak eta prozedurak garatuz.

e) Gaikako sareak

f) Neurri osagarriak.

Berrikitan, bi ekintza zentralizatu berri gehitu dira:

• European Credit Transfer in Vocational Education and Training (ECVET): Lanbide Heziketarako Europako Kreditu Sistemaren xedea da ikaskuntzaren emaitzen onarpena erraztea mugigarritasunaren esparruan.

• The European Quality Assurance Reference framework for Vocational Education and Training (EQAVET): erreferentziako tresna bat da, EBko estatuei Lanbide Heziketaren etengabeko hobekuntza sustatzen eta

Page 143: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 141

kudeatzen laguntzeko, Europako erreferentzia bateratu batzuetan oinarriturik.

Page 144: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 142

Nork parte har dezake LEONARDO DA VINCI programa batean?

• Edozein motatako lanbide-heziketa, hirugarren mailakoa kenduta, egiten ari diren pertsonek, Goi Mailako Heziketa Ziklo baten titulua badutenean izan ezik.

• Lan-merkatuan dauden pertsonek.

• Leonardo da Vinci programak estaltzen dituen arloetan ikaskuntzarako aukerak ematen dituzten ikastetxe edo organizazioek.

• Ikastetxe edo organizazio horietako irakasleek, prestatzaileek, eta gainerako langileek.

• Lanbide-hezkuntzan eta Lanbide Heziketan parte hartzen duten guztien elkarte eta ordezkariek, prestatzen ari diren pertsonen, gurasoen eta irakasleen elkarteak barne.

• Enpresek, gizarte-bitartekariek, eta lan-munduko beste ordezkari batzuek, merkataritza-ganberek eta beste merkataritza-antolakunde batzuk barne.

• Etengabeko irakaskuntzaren inguruan orientazio, aholkularitza eta informazioko zerbitzuak ematen dituzten erakundeek.

• Tokiko, eskualdeko edo estatuko maila batean lanbide-hezkuntzaren eta Lanbide Heziketaren sistemaz eta haien edozein alderdiri aplikagarri zaizkion politikez arduratzen diren pertsonek eta erakundeek.

• Etengabeko ikaskuntzaren alderdiren bati buruz lan egiten duten ikerkuntza-zentroek eta erakundeek.

• Goi-mailako Hezkuntzako Ikastetxeek.

• Irabazi-asmorik gabeko erakundeek, boluntariotza-erakundeek eta GKEek.

Page 145: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 143

II.1.4. GRUNDTVIG HELDUEN HEZKUNTZA

GRUNDTVIG programaren xedea da helduen hezkuntzaren kalitatea eta europar dimentsioa hobetzea zentzu zabal batean, irakaskuntza formala (ofizialki onartua), irakaskuntza ez-formala (ez dago ofizialki onartua) eta irakaskuntza informala (ofiziala ez den ikaskuntza, edozein motatakoa, baita autoikaskuntza ere) barne harturik.

Programaren helburuak:

• Europako biztanleriaren zahartzeak dakarren hezkuntzazko erronkari erantzutea.

• Ikasketek ezaguerak eta gaitasunak hobetzeko baliabideak eskura ditzaten laguntzea.

GRUNDTVIGen egitura

1-> Ekintza deszentralizatuak eta estatuetako agentziek kudeatuak:

a) Banakoen mugigarritasuna. Hauek sartzen dira:

► Etengabeko prestakuntza helduen hezkuntzako langileentzat.

► Ikasle heldu banakoen mugigarritasuna:

• Grundtvig mintegiak prestakuntza jardueretan beste herrialde batzuetan parte hartu nahi duten pertsona helduentzat.

• Helduen boluntariotza. Haren bitartez, pertsona helduek boluntario-lana egin dezakete beste herrialde batean, ikaskuntza formal, ez-formal edo informal gisa, aldi berean lankidetza iraunkor bat sortzen delarik gai jakin baten inguruan parte hartzen duten bi erakundeen artean.

• Bisitak eta trukeak: Helduen hezkuntzako langileen zein etorkizunean langile izango direnen hezkuntzazko, kudeaketazko eta orientaziozko gaitasunak hobetzeko helburua dute, EIPn parte hartzen duen beste herrialde batean bisitak egiteko (norabide

Page 146: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 144

bakarrekoak edo trukekoak), biltzar edo mintegietara joateko, eta abarretarako aukera emanez.

• Laguntzailetzak helduen edozein gaitako hezkuntzan diharduten edo etorkizunean jardungo duten pertsonentzat. Iraupen luzeko aldi baterako mugitu ahal izango dira helduen hezkuntzarako erakunde batean, GKE batean, eta abarretan laguntzeko.

► Prestatze-bisitak: mugigarritasunerako laguntza bat, erakunde baten ordezkari bat harremanetarako mintegi batera edo etorkizunean elkarte batean kide izango direnekin biltzera joan ahal izateko.

b) Ikaskuntza-elkarteak, elkarteok osatzen dituzten herrialdeetako erakunde parte-hartzaileek batera dituzten intereseko gaien inguruan.

2-> Ekintza zentralizatuak eta Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazleak kudeatuak:

c) Proiektu aldeaniztunak. Helduen hezkuntzako sistemak hobetzeko.

d) Grundtvig sareak.

e) Neurri osagarriak.

• Helduen Hezkuntzako ikasleek.

Nork parte har dezake GRUNDTVIG programa batean?

• Helduentzako ikaskuntza-aukerak eskaintzen dituzten erakunde edo organizazioek.

• Ikastetxe edo organizazio horietako irakasleek eta gainerako langileek.

• Helduen Hezkuntzako langileen hasierako edo etengabeko prestakuntzan parte hartzen duten erakundeek.

• Helduen Hezkuntzan parte hartzen dutenen elkarte eta ordezkariek, ikasleen eta irakasleen elkarteak barne.

• Helduen hezkuntzaren edozein alderdiri buruz orientazio, aholkularitza eta informazioko zerbitzuak ematen dituzten erakundeek

Page 147: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 145

• Tokiko, eskualdeko edo estatuko maila batean helduen hezkuntzaren sistemaz eta haren edozein alderdiri loturiko politikez arduratzen diren pertsonek eta erakundeek.

• Etengabeko ikaskuntzaren alderdiren bati buruz lan egiten duten erakunde eta zentroek.

• Enpresek.

• Irabazi-asmorik gabeko erakundeek, boluntariotza-erakundeek eta gobernuz kanpoko erakundeek.

• Goi-mailako Hezkuntzako Ikastetxeek.

Page 148: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 146

II.1.5. ZEHARKAKO PROGRAMA

Zeharkako Programa lau jarduera nagusitan oinarritzen den mekanismo bat da, Etengabeko Ikaskuntzako Programaren lau euskarri behinenak (Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci eta Grundtvig) osatzeko jarduera batzuetan, hain zuzen.

Zeharkako Programako jarduera guztiak Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazleak kudeatzen ditu, 1. Jarduera Nagusiko ikaste-bisitak izan ezik, azken horiek estatuetako agentzien bitartez kudeatzen dira eta.

1. JARDUERA NAGUSIA: LANKIDETZA POLITIKOA ETA BERRIKUNTZA

Hezkuntzaren arloko ideia, azterlan eta eztabaida berriak aditu-kopuru itxi baten esparruan gera ez daitezen, LANKIDETZA POLITIKOA ETA BERRIKUNTZA funtsezkoak diren gai zenbaiten inguruko elkarrizketa hezkuntza-komunitatearen barruan zein gizarte zibileko kideekin (arduradun politikoak, gizarte-bitartekariak, elkarteak, eta abar).

Jarduera honen helburua da, horrenbestez, aniztasunetik ahalik eta onura handiena ateratzeko moduko tresna bereziak sortzea. Beste hezkuntza-testuinguru batzuei begiratzeak lagungarria da bestelako ikuspuntu batzuk badaudela ulertzen eta berrikuntzarako eta hezkuntzaren kalitatea hobetzeko ekintzak abian jartzen.

Jarduerak hiru ekintza nagusi finantzatzen ditu:

► Pertsonen mugigarritasuna: ikaste-bisitak hezkuntzako eta lanbide-heziketako espezialistentzat; parte hartzen dutenei beste herrialde batzuetan hartutako ikuspuntuak ezagutzea ahalbidetzen diete, eta ardura politikoak dituzten pertsonei Europako hezkuntzaren gaineko informazio hobea eta eguneratuagoa ematen die. Aipatu denez, estatuetan agentziek kudeatzen duten zeharkako ekintza deszentralizatu bakarra da.

► Europako ikerkuntza-proiektuak eta konparazio-azterlanak.

► Sareak

Page 149: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 147

Agentzia Betearazleak jarduera nagusi honen barruan aurrera eramaten dituen beste ekintza batzuk honako hauek dira: EURYDICE, EUROGUIDANCE, EUROPASS, PLOTEUS eta ENIC-NARIC.

1) EURYDICE

Eurydice hezkuntzari buruzko informazioaren Europako sarea da. Erakunde-sare bat da, Europako Batzordeak eta estatu kideak 1980. urtean sortu zutena, hezkuntzaren arloan lankidetza bultzatzeko estrategiazko mekanismo gisa, bai hezkuntza-sistemei eta hezkuntza-politikei buruzko informazioa trukatuz, bai konparazio-azterlanak eginez interes komuneko gairen batzuen inguruan. Hauek dira haren bi helburu nagusiak:

• Informazioa sortzea Europako herri batzuetan eta bestetzuetan abian jarritako hezkuntza-arloko prozesu eta politikei buruz, eta informazio horren trukea bultzatzea Europako arduradun politikoen artean, hezkuntzari loturiko erabakiak hartzeko, estatu-mailan nahiz Europar Batasunean.

• Informazioa ematea interesa duten guztiei hezkuntzaren alorrean Europan (irakasleak prestatzeko zentroak, hezkuntzari buruzko informazioko zentroak, irakasleak edo ikertzaileak, ikasleak, eta abar).

Eurydice sarean, gaur egun, Europar Batasuneko 27 estatuak, Norvegia, Islandia, Liechtenstein eta Turkia daude. Koordinazio-unitatean eta estatuetan unitateetan antolaturik dago. Espainian:

Webgunea: http://www.educacion.gob.es/eurydice

Page 150: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 148

2) EUROGUIDANCE

Euroguidance sarea zentro-sare bat da; zentrook Europan zehar banaturik daude, eta osatutako sareak Europako orientazio-sistemen arteko elkarguneak ezartzen dituzte.

http://www.euroguidance.net/

Euroguidance sareak mugigarritasuna sustatzen du, orientatzaileei zein beste pertsona batzuei lagunduz EBko herritarrentzat Europan dauden aukerak hobetu ezagutzen.

Euroguidanceren zentroak badaude EBko eta EEEko herrialde guztietan, herrialde atxikigaietan nahiz Suitzan. Espainian, Centro Nacional de Recursos para la Orientación Profesional (CNROP) deritzonarekin harremanetan jartzeko aukera dago ondorengo moduetan:

Centro Nacional de Recursos para la Orientación Profesional Los Madrazo, 17, 4. solairua 28071 Madril Tel.: +34 91 701 84 65 Faxa: + 34 91 701 86 24 http://www.euroguidance.net/?page_id=1787

3) EUROPASS

EUROPASS dokumentu-dosier bat da, herritarrei hainbat herrialde eta sektoretan bizialdian zehar lortutako gaitasunak, tituluak eta ziurtagiriak era argi eta errazean jakinarazten laguntzen diena (ikus GIDAko 1. kapitulua, I.3.2 atala).

4) ENIC- NARIC

ENIC-NARIC sarea estatuetako zentroek osaturiko sare bat da, atzerritar ikasleen prestakuntzaren onarpena erregulatzen laguntzeko eta estatuetako hezkuntza-sistemen integrazioa errazagoa izateko (ikus GIDAko 1. kapitulua, I.3.3 atala).

Page 151: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 149

5) PLOTEUS

PLOTEUS informazio-atari bat da, ikasleei, lan bila dabiltzan pertsonei, langileei, gurasoei, orientatzaileei eta irakasleei Europan ikasteko moduari buruzko informazioa aurkitzen laguntzekoa.

Ondorengo ekintzak ere 1. Jarduera Nagusiaren barruan daude: EUROPAKO PRESTAKUNTZA-ESPARRUA, HEZKUNTZAREN ETA PRESTAKUNTZAREN ARLOKO LANKIDETZARAKO LAGUNTZA, eta ADIERAZLEAK. Ekintza horiei buruzko argibide gehiago hemen:

http://eacea.ec.europa.eu/llp/ka1/policy_cooperation_innovation_en.php

2. JARDUERA NAGUSIA: HIZKUNTZAK

Europan hizkuntzan aniztasuna errealitate bat denez, beste hizkuntza batzuetan egiten ikastea oso baliagarria izan daiteke:

• Pertsonei lagungarria izan dakieke lanbide-karrera hobe baterako bidea aurkitzeko, ikasteko, lan egiteko, edo atzerrian bizitzeko.

• Enpresei enplegatu eleaniztunak izatea lagungarria izan dakieke merkatu global batean sartzeko.

Page 152: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 150

2. Jarduera Nagusiak hauek finantzatzen ditu:

► Proiektu aldeaniztunak.

► Sareak.

► Neurri osagarriak.

3. JARDUERA NAGUSIA: INFORMAZIOAREN ETA KOMUNIKAZIOAREN TEKNOLOGIAK

Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKTak) oso tresna erabilgarriak dira hezkuntzaren eta prestakuntzaren kalitatea hobetzeko zein haiek izateko aukera errazteko. Herritarren bizitzan zehar hezkuntza eta prestakuntza hobeak bultzatzeko IKT bidezko konponbideak garatzea funtsezkoa da Etengabeko Ikaskuntzako Programan. 3. Jarduera Nagusiak hauek finantzatzen ditu:

Proiektu aldeaniztunak.

Sareak.

4. JARDUERA NAGUSIA: EMAITZAK ZABALDU ETA APROBETXATZEA

Etengabeko Ikaskuntzako Programaren ekintzen eragina maximizatzeko, beharrezkoa da ezagutu, aztertu eta zabaltzea ekintza horien emaitzak.

Jarduera honen bidez lortu nahi den helburua da Etengabeko Irakaskuntzako Programaren zein aurreko antzeko beste programa batzuen babespean diruz lagunduriko jardueren emaitzak zabal eta aprobetxa daitezen sustatzea, eta jarduera egokiak trukatzea. 4. Jarduera Nagusiak proiektu aldeaniztunak finantzatzen ditu.

Page 153: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 151

II.1.6. JEAN MONNET EUROPAREN INTEGRAZIOARI BURUZKO EZAGUERA

JEAN MONNET programaren helburua da Europaren Integrazioari buruzko ezaguera munduan zabaltzea. Ildo horretan, Europako Gaietan espezializatutako aditu-belaunaldi berri bat prestatzea lortu nahi du, munduko unibertsitateetan Europaren Integrazioari buruzko irakasgai bat ezarririk.

Mundu osoko hainbat unibertsitatetan, haren xedea da Europaren integrazioaren eta Europar Batasunaren garapenen arloko baliabide zientifikoei eta jarduera ekonomikoei hein handiagoa ematea.

Gaur egun, Jean Monnet programa bost kontinentetako 72 herrialdetan dago. 1990etik 2011ra bitartean, programak 162 Jean Monnet bikaintasun-zentro ezartzen lagundu du.

Jean Monnet programaren barruko ekintza guztiak Agentzia Betearazlean zentralizaturik daude, 2. Jarduera Nagusiko funtzionamendurako diru-laguntzak izan ezik, halakoak zuzenean Batzordeak kudeatzen ditu eta(DG Education and Culture).

JEAN MONNETen egitura

► 1. JARDUERA NAGUSIA: Europaren integrazioari buruzko unibertsitate-hezkuntzaren mailako proiektuei laguntza ematea (“Jean Monnet ekintza” ere deitzen zaio).

• Proiektu aldebakarrak eta estatu-mailako proiektuak: − “Jean Monnet Chairs” (Jean Monnet katedrak), Europaren integrazioari

buruzko ikerketetan espezializaturiko irakasleentzat (seniors). − “Ad personam Jean Monnet Chair”, Europaren integrazioari buruzko

ikerketetan espezializaturiko katedradun eta ikertzaileentzat. − Jean Monnet bikaintasun-zentroak. − Jean Monnet moduluak. − Katedradunen, goi-mailako hezkuntzako irakasleen eta ikertzaileen

elkarteak. − Ikerkuntza-arloko informazioa eta jarduerak.

Page 154: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 152

• Proiektu eta sare aldeaniztunak: − Ikerkuntza-talde aldeaniztunak.

► 2. JARDUERA NAGUSIA: Jakineko sei erakunde akademikorentzako laguntza.

• College of Europe (Belgika) • European University Institute •

–EUI- (Italia) European Institute of Public Administration –EIPA- (Herbehereak)

• Academy of European Law (Alemania) • International Centre for European Training –CIFE- (Frantzia) • European Agency for Development in Special Needs Education (Danimarka)

Erakunde horiei buruzko argibide gehiago hemen:

http://ec.europa.eu/education/jean-monnet/doc818_en.htm

► 3. JARDUERA NAGUSIA: Hezkuntzaren eta prestakuntzaren alorreko Europako elkarte aktiboentzako laguntza (funtzionamendurako diru-laguntzak). Elkarte horiek Europako 12 herrialdetan egon behar dute gutxienez.

► Jarduera nagusi horiez gain, Jean Monnet programak dagoneko tradiziozko bilakatu diren eztabaida batzuk ezarri ditu mundu akademikoan Europaren integrazioari loturiko gai politikoen inguruan hausnarketa egiteko, jendeen eta kulturen arteko elkarrizketari buruz bereziki. Europako Batzordeko Hezkuntza eta Kulturako Zuzendaritza nagusiak antolatzen ditu zuzenean hausnarketako jarduera horiek:

• Jean Monnet gaikako taldeak: aditu hautatu gutxi batzuek (katedradunak, intelektualak, eta abar) osatzen dituzte, eta interes politikoko gai jakin bati buruzko aritzen dira elkarrizketan Europako Batzordeko eta Europako Parlamentuko kide zenbaitekin.

Jean Monnet biltzarrak

• Kultura arteko elkarrizketarako laguntza.

Page 155: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 153

II.2. KANPO-HARREMANEKO PROGRAMAK

Agentzia Betearazleak kudeatzen ditu kanpo-harremaneko programa guztiak, eta haien xedea da Europar Batasunaren herrialdeen eta munduaren gainerakoaren (hirugarren herrialdeak) arteko harremanak bultzatzea.

II.2.1. TEMPUS

TEMPUS (“Trans-European mobility scheme for university studies”) goi-mailako hezkuntza hobetzeko Europar Batasunaren programa da, bai eta Europar Batasunaren inguruko herrialdeen arteko lankidetza-esparru bat sortzeko programa ere.

Gaur egun Europar Batasunetik kanpoko 29 herrialderen esparru bat hartzen du, Mendebaldeko Balkanetan, Ekialdeko Europan, Erdialdeko Asian, Iparraldeko Afrikan eta Mediterraneoan.

Caucasus

• Armenia

• Azerbaijan

• Georgia Central Asia

• Kazakhstan

• Kyrgyzstan

• Tajikistan

• Turkmenistan

• Uzbekistan

Middle East

• Egypt

• Israel

• Jordan

• Lebanon

• The Occupied Palestinian Territory

• Syria

Eastern Europe

• Belarus

• Moldova

• The Russian Federation

• Ukraine

North Africa

• Algeria

• Libya

• Morocco

• Tunisia

Western Balkans

• Albania

• Bosnia and Herzegovina

• Croatia

• The Former Yugoslav Republic of Macedonia

• Kosovo under UNSC Resolution 1244/99

• Montenegro

• Serbia

Page 156: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 154

TEMPUS 1990. urtean jarri zen abian, Berlingo murrua erortzearekin bat, eta lau alditan berritu da. TEMPUS IV oraingo programak hiru ekintza-mota barne hartzen ditu:

1) Baterako proiektuak: lankidetza aldeaniztunetan, EBko eta beste herrialde batzuetako goi-mailako hezkuntzako erakundeen artean, oinarritzen dira. Hezkuntza-metodo edo material berriak garatzeko izan daitezke, edo Goi-mailako Hezkuntzako erakundeen kudeaketa modernizatzeko, besteak beste.

2) Egiturazko neurriak: EBko eta beste herrialde batzuetako Goi-mailako Hezkuntzako erakundeen garapenean eta erreforman laguntzen dute, hango Goi-mailako Hezkuntzako sistemak hobetzeko eta EBko aurrerapenekin bat etor daitezen errazteko.

3) Neurri osagarriak: informazio eta dibulgazioko jarduerak barne hartzen dituzte, hala nola gai baten gaineko biltzarrak, azterlanak edo jardunbide egokiak zehaztu eta bilatzeko beste jarduera batzuk. Neurri osogarri nagusietako bat da estatuetako harremanetarako guneak sortzea EBko herrialdeetan, eta, hirugarren beste herrialde batzuetan, estatuetako Tempus bulegoak.

Horrez gain, TEMPUS programak Bolognako Prozesuan laguntzeko helburua du (ikus GIDAko 1. kapitulua, II.4.4 atala).

Nahiz eta TEMPUS programako ekintza guztiak Agentzia Betearazleak kudeatzen dituen, jarduera horiek gainbegiratzeko ardura formala Europako Batzordeko bi sailek dute: Garapen eta Lankidetzarako Bulegoak (Europe Aid) eta EBko Zabalkundeko Zuzendaritza Nagusiak. Era berean, Kanpo Harremanetarako Europako Zerbitzuaren eta DG Hezkuntza eta Kulturako Zuzendaritza Nagusiaren laguntza dute.

Page 157: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 155

II.2.2. ERASMUS MUNDUS

ERASMUS MUNDUS Europar Batasuna, goi-mailako hezkuntzaren alorrean, mundu osoko Bikaintasun Zentro bilakatu nahi duen ekimen bat da, EBko hainbat estatutako unibertsitatek antolaturiko unibertsitate arteko master batzuetarako laguntza emanez.

Horrenbestez, goi-mailako hezkuntzaren alorreko lankidetzako eta mugigarritasuneko programa bat da, Europako Goi-mailako Hezkuntzaren kalitatea nabarmentzeko eta kultura arteko elkar-ulertzea bultzatzeko xede duena, hirugarren beste herrialde batzuekin lankidetzan arituz ere, Bolognako Prozesuaren helburuetan lagunduta.

Kalitate handiko Europako masterrak finantzatzen ditu, mundu osoko ikasle eta irakasle unibertsitarioei bide ematen dietenak Europako unibertsitateetan graduondoko ikasketa egiteko, eta, era berean, Europako unibertsitate-ikasleek hirugarren beste herrialde batzuetara joateko mugigarritasuna izan dezaten sustatzen dutenak.

Programa Hezkuntzaren, Ikus-entzunezkoen eta Kulturaren arloko Agentzia Betearazlearen bitartez kudeatzen da. Herrialde bakoitzean badago estatuko harremanetarako gune bat, eta hark programari buruzko argibideak ematen ditu.

ERASMUS MUNDUS 2009-2013 programan ekintza hauek jasotzen dira:

• 1. EKINTZA- Baterako programak, graduondoko bekak barne.

• 2. ekintza – Hirugarren beste herrialde batzuetako Goi-mailako Hezkuntzako erakundeekiko lankidetza eta mugigarritasuneko bekak.

• 3. EKINTZA – Europako Goi-mailako Hezkuntza mundu osoan sustatzea.

Page 158: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 156

ERASMUS MUNDUS programaren ONURADUNAK

► PARTZUERGOTAN ANTOLATUTAKO GOI-MAILAKO HEZKUNTZAKO ERAKUNDEEK ondorengoetan parte har dezakete:

- Baterako doktorego- edo master-programak garatu eta abian jartzeko partzuergoetan (1. Ekintza)

- Lankidetzetan (2. Ekintza) - Sustapeneko proiektuak garatzeko partzuergoetan (3. Ekintza)

► BESTE ERAKUNDE BATZUK: 1. Goi-mailako hezkuntzaren alorrean eta ikerkuntzan diharduten beste erakunde

batzuk: • Goi-mailako hezkuntzaren alorrean eta ikerkuntzan diharduten beste erakunde publiko edo pribatu batzuek ondorengoetan parte har dezakete: - Baterako doktorego-programak edo masterrak garatu eta abian jartzeko

partzuergoetan (1. Ekintza) - Sustapeneko proiektuak garatzeko eta abian jartzeko partzuergoetan (3.

Ekintza) • Enpresek eta beste enplegatzaile batzuek ondorengoetan parte har dezakete: - Baterako doktorego-programak garatu eta abian jartzeko partzuergoetan (1.

Ekintza) • Erasmus Mundus estatuetako egiturek ondorengoetan parte har dezakete: - Sustapeneko proiektuak garatzeko eta abian jartzeko partzuergoetan (3.

Ekintza) 2. Programaren helburu eta jardueretarako garrantzi berezia izan dezaketen beste

erakunde batzuk: • Programan parte hartzen duten herrialdeen lankidetzazko bazkideek 2. Ekintzan parte har dezakete, baina ez dira onuradunak eta ez dute funtsik jasotzen.

► IRAKASLEAK ETA IKASLEAK: • Goi-mailako Hezkuntzako ikasleek helburu hauek dituzten bekak jaso ditzakete: - Graduondoko ikasketak (2. Ekintza) - Master-ikasketak (1. eta 2. ekintzak)

• Doktoregaiek hauek egiteko laguntza jaso dezakete: - Doktoregoko ikasketak (1. eta 2. ekintzak) - Doktoratu ondoko ikasketak (2. Ekintza)

• Irakasle eta ikertzaileek hauek egiteko laguntza jaso dezakete:

Page 159: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 157

- Ikerkuntzako eta irakaskuntzako aldiak (1. eta 2. ekintzak) • Beste langile akademiko batzuek bekak jaso ditzakete 1. eta 2. ekintzen barruan.

Page 160: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 158

II.2.3. HERRIALDE INDUSTRIALIZATUEKIKO LANKIDETZA-PROGRAMAK

ATLANTIS PROGRAMA:

EB-REN ETA AMERIKETAKO ESTATU BATUEN ARTEKO LANKIDETZA

Programa Goi-mailako Hezkuntzaren eta Lanbide Heziketaren alorrekoa da, eta batera kudeatzen dute Europako Batzordeak eta AEBko Hezkuntza Sailak (US Department of Education -FIPSE-). Haren xedea, funtsean, EBko eta AEBko herritarren arteko elkar-ulertzea sustatzea, eta haien giza baliabideen garapenaren kalitatea hobetzea. Gaur egun, 2006-2013 aldirako epea du programak, eta ondorengo ekintzak bultzatzen ditu, batik bat:

1. Ekintza: Titulu Transatlantikoak (TD). Europako eta AEBko erakundeen arteko elkarte aldeaniztunei laguntzen die, baterako ikasketa-programak –baterako tituluak barne– zein ikasleen eta fakultateen mugigarritasun transatlantikorako programak abian jartzeko.

2. Ekintza: Mugigarritasun Proiektuen Bikaintasuna (EIM). Ikasleen mugigarritasunerako finantzaketa ematen dute, lankidetza transatlantikoaren bikaintasuna sustatzen duten partzuergo batzuetan.

3. Ekintza: Politiketarako neurriak (POM). Goi-mailako Hezkuntzaren eta Lanbide Heziketaren arloetako konparazio-gaietarako neurriak, bai eta prestakuntzak eta egiaztagiriak onartzeko elkarrizketa sustatzeko neurriak ere.

Bertan behera utzi dira 2012. eta 2013. urteetarako proposamenak egiteko deialdiak ATLANTIS programaren barruan, finantzaketa-arazoak direla medio. Argibide gehiago, hemen:

http://eacea.ec.europa.eu/bilateral_cooperation/eu_us/funding/calls_2012-2013_en.php

Page 161: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 159

Badaude antzeko programak beste herrialde industrializatu batzuetan ere, hala nola Kanadan, Japonian, Hego Korean, Australian eta Zeelanda Berrian.

Programa horiek Goi-mailako Hezkuntzaren eta Lanbide Heziketaren arlokoak dira, eta EBko eta hirugarren beste herrialde batzuetako Goi-mailako Hezkuntzako erakundeen arteko partzuergo batzuen bitartez bideratzen dira, ikasleek atzerrian jatorriko herrialdeko erakundeek onarturiko ikastaldiak egin ditzaten.

Lankidetza horren helburu nagusiak dira, batetik, EBko herritarren eta parte hartzen duten beste herrialdeetako herritarren arteko elkar-ulertzea sustatzea, hizkuntzak, kulturak era erakundeak ezagutzea barne, eta, bestetik, giza baliabideen garapenaren kalitatea hobetzea, ezagutzaren ekonomiaren erronkei aurre egiteko behar diren gaitasunez jabetzea barne.

EB-REN ETA KANADAREN ARTEKO LANKIDETZA-PROGRAMA

(2012ko eta 2013ko deialdiak bertan behera geratu dira)

EB-REN ETA AUSTRALIAREN ARTEKO LANKIDETZA-PROGRAMA

EB-REN ETA ZEELANDA BERRIAREN ARTEKO LANKIDETZA-PROGRAMA

EB-REN ETA JAPONIAREN ARTEKO LANKIDETZA-PROGRAMA

EB-REN ARTEKO ETA HEGO KOREAREN ARTEKO LANKIDETZA PROGRAMA

Page 162: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 160

III. NOLA EZAGUTU EUROPAR BATASUNEAN IKASTEKO AUKERAK

III.1. AGENTZIA BETEARAZLEA, ESTATUETAKO AGENTZIAK ETA ESTATUETAKO HARREMANETARAKO GUNEAK

► EACEA Agentzia Betearazlea (Education, Audiovisual & Culture Executive Agency)

► OAPEE estatuko agentzia

► TEMPUS programarako EHG

► ERASMUS MUNDUS programarako EHG

Page 163: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

3. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEAN IKASTEA 161

III.2. “STUDY IN EUROPE” ATARIA

“Study in Europe” atariak munduko beste toki batzuetako ikasleen arteak Europako Goi-mailako Hezkuntzaren erakargarritasuna hedatzen du. Haren helburua da ondorengo gaiak ukitzen dituen informazio eguneratua ematea:

• Goi-mailako Hezkuntzako Europako erakundeen ikastaro-eskaintza.

• Onarpenerako prozedurak.

• Aurreikusitako gastuak.

• Beken eskuragarritasuna.

• Ematen diren zerbitzuak.

• Europako Goi-mailako Hezkuntzaren ingurunea.

Page 164: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 162

444... KKKAAAPPPIIITTTUUULLLUUUAAA::: EEEUUURRROOOPPPAAARRR BBBAAATTTAAASSSUUUNNNEEEKKKOOO EEESSSTTTAAATTTUUUEEETTTAAANNN SSSAAARRRTTTUUU EEETTTAAA BBBIIIZZZIIITTTZZZEEEKKKOOO MMMOOODDDAAALLLIIITTTAAATTTEEEAAAKKK

I. 2004/38/EE ZUZENTARAUA .............................................................................................. 164

II. 2004/38/EE ZUZENTARAUAREN TRANSPOSIZIOA ........................................................ 174

III. EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK ... 176

1. ALEMANIA .............................................................................................................. 1762. AUSTRIA .................................................................................................................. 1823. BELGIKA .................................................................................................................. 1884. BIZKAIA ................................................................................................................... 1945. BULGARIA ............................................................................................................... 2006. ZIPRE ........................................................................................................................ 2057. DANIMARKA ........................................................................................................... 2118. ESLOVAKIA ............................................................................................................. 2189. ESLOVENIA .............................................................................................................. 22510. ESTONIA ................................................................................................................ 23211. FINLANDIA ............................................................................................................ 23912. FRANTZIA .............................................................................................................. 24713. GREZIA .................................................................................................................. 25414. HUNGARIA ............................................................................................................ 26015. IRLANDA ............................................................................................................... 26516. ITALIA .................................................................................................................... 27117. LETONIA ................................................................................................................ 27718. LITUANIA ............................................................................................................... 28319. LUXENBURGO ....................................................................................................... 28820. MALTA ................................................................................................................... 29521. HERBEHEREAK ...................................................................................................... 30122. POLONIA ................................................................................................................ 30923. PORTUGAL ............................................................................................................. 31524. ERRESUMA BATUA ............................................................................................... 32125. TXEKIAR ERREPUBLIKA ....................................................................................... 32926. ERRUMANIA .......................................................................................................... 33527. SUEDIA .................................................................................................................. 342

Page 165: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 163

Europako herritarrak Europar Batasuneko estatuetan sartzeko eta geratzeko modalitateak estatuetan hogeita zazpi legedietara zuzentarau baten transposizioa egitearen ondorio dira; zuzentarau hori hau dugu, hain zuzen: “Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2004/38/EE Zuzentaraua, 2004ko apirilaren 29koa, Europar Batasuneko herritarrek eta haien senitartekoek estatu kideetako lurraldean aske ibili eta bizi izateko duten eskubideari buruzkoa”.

Mugigarritasun Gida 2012ko 4. kapitulu honetan ondorengoak ukitzen dituen muntazko informazioa sartzen da:

I. 2004/38 Zuzentaraua: EBko herritarrek eta haien senitartekoek, estatu kide batetik besterako joan-etorrietan, dituzten BIZILEKU-ESKUBIDEAK.

II. EBko estatuetan 2004/38 Zuzentarauarekin eginiko transposizioaren balantzea.

III. EBko estatuetan sartu eta geratzeko eskubidea erabiltzeko modalitateak17

: EBko estatu bakoitzean egin den zuzentarauaren berezko transposizioa, estatu bakoitzeko lege-erreferentzia garrantzitsuenekin eta esteka interesgarri nagusiekin.

17

Oharra: Kapitulu honetan ez dira azaltzen EBko estatu batzuek sartzeko, bizitzeko eta lan egiteko ezarritako murrizketak Errumaniako, Bulgariako, Hungariako, Txekiar Errepublikako, Poloniako, Estoniako, Letoniako, Lituaniako, Eslovakiako eta Esloveniako herritarrentzat. Gehiago jakiteko, begiratu 1 kapituluko II. “MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK EUROPAR BATASUNEAN” atala.

Page 166: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 164

I. 2004/38/EE ZUZENTARAUA

2004/38/EE Zuzentaraua, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, 2004ko apirilaren 29koa, Europar Batasuneko herritarrek eta haien senitartekoek estatu

kideetako lurraldean aske ibili eta bizi izateko duten eskubideari buruzkoa”.

Europar Batasuneko herritarrek Europar Batasun osoan aske ibili eta bizi izateko duten eskubideari buruzko zuzentarauak ordura arte EBko legedi konplexuan sakabanaturik zeuden neurri guztiak biltzen ditu. Haren helburua da, gainera, EBko herritarren aske ibili eta bizitzeko eskubidearen erabilera erraztea, administrazio-izapideak behar den gutxienera murriztea, familiako kideen estatutuaren definizio hobea ematea, eta bizilekua ukatzeko edo bertan behera uzteko aukera mugatzea.

Zuzentarauari 2011ko ekainean egin zaio azken aldaketa, 2011ko apirilaren 5eko 492/2011 Erregelamendua, Europar Batasunaren barruko langileen joan-etorri askeari buruzkoa, erabilita. Erregelamendu horrek, arrazionaltasun eta argitasun gehiagorako, aurreko 1612/68 Erregelamendua (hainbat aldiz eta funtsez aldatua) ordezkatzen du. Hala eta guztiz ere, 2004/38 Zuzentarauari baino ez dio eragiten, indargabetze horri dagokionez.

2004/38 Zuzentarauaren bertsio kontsolidatua hemen begira daiteke:

http://eur-

lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2004L0038:20110616:ES:PDF

Page 167: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 165

► EB-KO HERRITARRA: Europar Batasuneko estatu bateko herritartasuna duen pertsona oro.

TERMINOEN GLOSARIOA:

► FAMILIAKO KIDEA18

a) Ezkontidea.

:

b) EBko herritarrak elkartze erregistratua eginiko bikotekidea, estatu kide bateko legediari jarraituz, harrerako estatu kideko legediak elkartze erregistratuei ezkontzen pareko tratua ematen baldin badie.

c) EBko herritarraren 21 urtetik beherako edo ardurapeko ondorengo ahaide zuzenak eta ezkontidearen –edo b) atalaren arabera erregistraturiko bikotekidearen– 21 urtetik beherako edo ardurapeko ondorengo ahaide zuzenak.

d) EBko herritarraren ardurapeko aurreko ahaide zuzenak eta ezkontidearen –edo b) atalaren arabera erregistraturiko bikotekidearen– ardurapeko aurreko ahaide zuzenak.

► BISARIK BEHAR EZ DUTEN EUROPAKO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOAK, EBko kanpo-mugak zeharkatzeko, 3 hilabetetik beherako egonaldietarako: 539/2001 Erregelamenduan (EE) araututa dago.

18

Ikasleei dagokienez, Zuzentarauaren ondorioetarako, ezkontidea, b)ataleko bikotekide erregistratua eta ardurapeko seme-alabak baino ez dira hartzen familiako kidetzat.

Page 168: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 166

Albania (2) Mazedoniako Jugoslaviar Errepublika Ohia (2) Andorra Antigua eta Barbuda (1) Argentina Australia Bahamak (1) Barbados (1) Bosnia-Herzegovina (2) Brasil Brunei Darussalam Kanada Txile Koreako Errepublika Costa Rica Kroazia El Salvador Ameriketako Estatu Batuak Guatemala Honduras Israel Japonia

BISA SALBUETSITA DUTEN HERRIALDEAK (2011KO URTARRILAREN 11):

Malasia Maurizio (1) Mexiko Monako Montenegro (2) Nikaragua Zeelanda Berria Panama Paraguai Saint Kitts eta Nevis (1) San Marino Vatikanoa Serbia [Serbiako Koordinazio Zuzendaritzak emandako

pasaporteen titularrak kenduta] (2) Seychelleak (1) Singapur Uruguai Venezuela Hong Kongeko ALB (3) Macauko ALB (4) Britainiar herritarrak (itsasoz haraindikoak) Taiwan (5)

(1) Bisaren beharraren salbuespena aplikatuko da Europar Batasunarekin izenpetu beharko den bisatik salbuesteko hitzarmen bat indarrean sartzen denetik. (2) Bisaren beharraren salbuespena pasaporte biometrikoen titularrei baino ez zaie aplikatzen. (3) Bisaren beharraren salbuespena «Hong Kong Special Administrative Region» deritzon pasaportearen titularrei baino ez zaie aplikatzen. (4) Bisaren beharraren salbuespena «Região Administrativa Especial de Macau» deritzon pasaportearen titularrei baino ez zaie aplikatzen. (5) Europar Batasunean sartzeko bisaren salbuespena Taiwanek eman duen eta nortasun-zenbaki bat daukan pasaporte baten titularrei baino ez zaie aplikatuko.

Page 169: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 167

2004/38/EE ZUZENTARAUA: EDUKIEN LABURPENA

MUGIGARRITASUN-ESKUBIDEAK

1 SARTZEKO ESKUBIDEA (MUGAK ZEHARKATZEA) -3 HILABETETIK beherako BIZILEKUA

ONURADUNAK BETEKIZUNAK/NAHITAEZKO ESKAKIZUNAK ESKAKIZUN POSIBLEAK/GEHIGARRIAK ERRAZTASUNAK

►EBko herritarrak

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

BETEBEHAR POSIBLEA: Lurraldean dagoela jakinaraztea (arrazoizko epe batean, sartzen denetik). Ez bada betetzen, zehapena ezar daiteke.

Harrerako estatuak ahalik eta erraztasunik handienak emango ditu, aske ibiltzeko edo bizitzeko eskubidea dutelako frogak eskuratu ahal izan dezaten.

“Lan-bilatzailea” den EBko herritar bat

harrerako estatu kidean 6 hilabete bitarteko epe batean egon daiteke. Epe hori amaiturik, lan-bilatzailea ezin izango da kanporatu, lan bila era aktiboan ari dela eta lortzeko egiazko aukerak badituela frogatzen badu (EB-KO JUSTIZIA AUZITEGIA). Hala ere, estatu kideak ez dira egongo gizarte-laguntzarik ematera.

► EBko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

►EBko herritarrak

►Hirugarren herrialde bateko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

Baliozko pasaportea

Jatorriko herrialde jakin batzuetarako, sarrera-bisa (539/ 2001 Erregelamendua)

Behar dituzten bisa guztiak eskuratzeko erraztasun guztiak ematea. Bisa horiek doan emango dira, eta ahalik eta lasterrena, prozedura bizkortu baten barruan (eskakizun bakarrak: pasaportea eta EBko herritarrarekin familia-loturak izatearen egiaztagiriak)

Page 170: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 168

2 3 HILABETETIK gorako eta 5 URTE bitarteko BIZILEKU-ESKUBIDEA ONURADUNAK BETEKIZUNAK/NAHITAEZKO ESKAKIZUNAK ESKAKIZUN POSIBLEAK/GEHIGARRIAK ERRAZTASUNAK

►EBko herritarrak

LANGILEAK: Besteren edo norberaren kontura lan egitea

IKASLEAK: Harrerako estatuak onarturiko ikastetxe batean

(eta zerbitzu-emaileak)

izena ematea eta gaixotasun-aseguru bat izatea, bai eta behar beste baliabide

EKONOMIAREN ALDETIK EZ-AKTIBOAK DIREN BESTE PERTSONA BATZUK:

izatea, egonaldian harrera estatuko gizarte-laguntzarentzat zama ez bihurtzeko.

Norberarentzat eta familiako kideentzat behar beste baliabide izatea, egonaldian harrera estatuko gizarte-laguntzarentzat zama ez bihurtzeko, bai eta gaixotasun-aseguru bat

BETEBEHAR POSIBLEA: Agintari eskudunen aurrean erregistratzea,

ere, harrerako estatu kidean arrisku guztiak estaltzeko.

“erregistro-ziurtagiria”

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

emateko (Ez bada betetzen, zehapena ezar daiteke)

Eskatzen diren betekizunak betetzen direlako froga (LANGILEA/ IKASLEA/ EZ-AKTIBOA).

Erregistratzeko epea: jatorriko estatuak ezartzen du; ez da inoiz izango 3 hilabete baino gutxiago, sartzen denetik.

EBko herritarrak LANGILE izaerari eusten dio hauek gertatuz gero:

Lanerako ezintasun iragankorra (gaixotasuna/ istripua).

Nahi gabeko langabezia, urtebetez (1) baino gehiago lan egin eta gero frogatua.

Nahi gabeko langabezia, urtebetez (1) baino gutxiago lan egin eta gero frogatua. langile-izaerari eusten dio 6 hilabetez gutxienez (kasu horretan, “lan-bilatzaile” gisa).

Aurreko lanarekin lotutako Lanbide Heziketa (kasu horretan, “lan-bilatzaile” gisa).

► EBko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

EBko herritar baten familiako kide izatea (laguntzen dion EBko herritarrak eskatzen diren betekizunetako bat bete behar du).

BETEBEHAR POSIBLEA: Agintari eskudunen aurrean erregistratzea, “erregistro-ziurtagiria”

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

emateko (Ez bada betetzen, zehapena ezar daiteke)

Laguntzen dion EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria edo, bestela (ziurtagiria nahitaezkoa ez denean), harrerako estatu kidean bizilekua daukalako beste edozein froga.

Ahaidetasuna edo elkartze erregistratua egiaztatzen duen agiria.

Hala dagokionean (jatorriko estatu kideak ematen

BIZILEKU-ESKUBIDE AUTONOMOA - Bizileku-eskubideari eustea, hauek gertatuz gero:

Laguntzen dion EBko herritarraren heriotza

Laguntzen dion EBko herrialde horrek

.

herrialdea uztea

Dibortzioa edo ezkontzaren edo EBko herritarrarekin

.

Page 171: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 169

dituen beste agiri batzuk): Familia-loturen agiri-froga (osasun

arrazoiez ardurapean edukitzen diren ahaideak)

EBko herritarrarekin harreman egonkor bat dagoelako agiri-froga.

erregistratutako elkartzearen deuseztatzea.

ONURADUNAK BETEKIZUNAK/NAHITAEZKO ESKAKIZUNAK ESKAKIZUN POSIBLEAK/GEHIGARRIAK ERRAZTASUNAK

►Hirugarren herrialde bateko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

EBko herritar baten familiako kide izatea (laguntzen dion EBko herritarrak eskatzen diren betekizunetako bat bete behar du).

Agintari eskudunen aurrean erregistratzea, “EBko herritar baten senitarteko baten bizileku-txartela”

Baliozko pasaportea.

emateko(Ez bada betetzen, zehapena ezar daiteke):

Laguntzen dion EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria edo, bestela (ziurtagiria nahitaezkoa ez denean), harrerako estatu kidean bizilekua daukalako beste edozein froga.

Ahaidetasuna edo elkartze erregistratua egiaztatzen duen agiria.

Hala dagokionean (jatorriko estatu kideak ematen dituen beste agiri batzuk):

Familia-loturen agiri-froga (osasun arrazoiez ardurapean edukitzen diren ahaideak)

EBko herritarrarekin harreman egonkor bat dagoelako agiri-froga.

BIZILEKU-ESKUBIDE AUTONOMOA - Bizileku-eskubideari eustea, hauek gertatuz gero:

EBko herritarraren heriotza

EBko herritarrak

, baldin eta, harrerako estatuan EBko herritarraren senitarteko gisa urtebetez (1) gutxienez bizi izan bada heriotza gertatu aurretik.

herrialde uztea

Dibortzioa edo ezkontzaren edo EBko herritarrarekin erregistratutako elkartzearen deuseztatzea:

: harrerako estatuan bizi diren eta ikastetxe batean matrikulaturik dauden seme-alabei eta seme-alaben zaintza duen gurasoari baino ez zaie bermatzen eskubideari eustea, seme-alaben ikasketak amaitu arte.

Baldin eta ezkontzak edo elkartzeak 3 urtez gutxienez

Page 172: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 170

Bizileku-txartelaren balio-denbora 5 urte da, edo aurreikusitako bizileku-denbora (denbora hori 5 urte baino gutxiagokoa bada).

iraun badu –haietatik batean (1) gutxienez bizilekua harrerako estatuan edukita–

Baldin eta seme-alaben zaintza EBtik kanpoko ezkontide edo bikotekidearen esku utzi bada.

Zailtasun-egoera bereziak (adib., etxeko indarkeria).

Page 173: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 171

3 BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

ONURADUNAK BETEKIZUNAK/NAHITAEZKO ESKAKIZUNAK ESKAKIZUN POSIBLEAK/GEHIGARRIAK ERRAZTASUNAK

►EBko herritarrak

Harrerako estatu kidean, legalki bost urtez jarraian bizi izana. BIZILEKUAREN JARRAITUTASUNA ez dute aldarazten EBko herritarraren aldi baterako kanpoko egonaldiek, honelakoak badira: 6 hilabetetik beherako kanpoko

egonaldia urtean 6 hilabetetik gora eta urtebetetik (1)

beherako kanpoko egonaldiak, kausa hauek direla eta: haurduntza edo erditzea, gaixotasun larri bat, ikasketak edo lanbide-prestakuntza bat egitea, edo lan-arrazoiengatik EBko beste estatu batera edo hirugarren herrialderen batera lekualdatzea.

6 hilabetetik gorako kanpoko egonaldia, soldadutzazko betebeharrengatik.

EZ DA NAHITAEZKOA, baina komenigarria: bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri bat

Bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri bat.

NORBERAREN EDO BESTEREN KONTURAKO LANGILEAK: bizileku iraunkorreko eskubidea bost urteak eman baino lehen erdiesteko aukera:

- Lanbide-jarduera uzten badute harrerako estatu kidean erretiro-pentsio baten eskubidea erdiesteko adinera

Bizileku iraunkorreko eskubidea harrerako estatu kidetik kanpo jarraian bi urtez baino gehiagoz egoteagatik

edo erretiro aurreratuko pentsioarena erdiesteko adinera iristeagatik, baldin eta jarduera estatu kide horretan azken urtean gutxienez bete badute eta estatu kide horretan 3 urte baino gehiago jarraian bizi izan badira.

- Lanbide-jarduera uzten badute lanerako ezintasun iraunkor batengatik, harrerako estatu kidean 2 urte baino gehiago jarraian bizi izan bada (ezintasuna lan-istripu edo lanbide-gaixotasun baten ondorioa bada, bizitzeko epearen baldintza ez da aplikagarria).

- Mugaz gaindiko langileak, harrerako estatu kidean 3 urteko bizilekua eta enplegua jarraian izan eta gero

Page 174: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 172

baino ezin izango da galdu.

ONURADUNAK BETEKIZUNAK/NAHITAEZKO ESKAKIZUNAK ESKAKIZUN

POSIBLEAK/GEHIGARRIAK ERRAZTASUNAK

► EBko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

Harrerako estatu kidean, laguntzen dion EBko herritarrarekin legalki bost urtez jarraian bizi izana.

Hala dagokionean, eskubide hori erdiets dezakete BALDIN BIZILEKU-ESKUBIDE AUTONOMOARI EUTSI BADIOTE (EBko herritarraren heriotza/ EBko herritarrak herrialdea uztea/ EBko herritarrarengandik dibortziatzea)

EB-KO HERRITARRAREN HERIOTZA bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi baino lehen gertatuz gero:

√ Heriotzaren unean, harrerako estatu kidean lagundutako EBko herritarrarekin bi urtez jarraian bizi izana

√ Heriotza lan-istripu edo lanbide-gaixotasun baten ondorioa izatea.

√ Bizirik gelditu den ezkontideak langilearekin ezkontzearen ondorioz harrerako estatu kideko herritartasuna galdu izana.

EZ DA NAHITAEZKOA, baina komenigarria: bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri bat

EBko herritartasuna duten senitartekoentzat bakarrik

NORBERAREN EDO BESTEREN KONTURAKO LANGILEAK: bizileku iraunkorreko eskubidea bost urteak eman baino lehen erdiesteko aukera, baldin eta laguntzen dion EBko herritarrak horretarako betekizunak betetzen baditu.

: bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri bat.

Bizileku iraunkorreko eskubidea harrerako estatu kidetik kanpo jarraian bi urtez baino gehiagoz egoteagatik baino ezin izango da galdu.

►Hirugarren herrialde bateko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

Bizileku iraunkorreko txartela

Bizileku iraunkorreko txartela automatikoki berritzen da hamar urtetik behin.

eskuratzea (ez bada betetzen, zehapena ezar daiteke)

Page 175: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 173

OHAR GARRANTZITSUAK 2 3 HILABETETIK gorako eta 5 URTE bitarteko BIZILEKU-ESKUBIDEA EBko herritarrak eta haren familiako kideek bizileku-eskubidea ematen duten baldintzak betetzen dituzten bitartean eusten diote eskubide horri. Horren arabera, eskubidea gal dezakete, baldin eta EBko herritarrak jadanik lanik egiten ez badu edo langile-estatusa galdu badu, edo ikasketak bukatu, eta egonaldia finantzatzeko behar beste baliabide ez badu. Bizileku-eskubidea egonaldian harrerako estatuko gizarte-laguntzarentzat zama ez bihurtzeko behar beste baliabide edukitzeko baldintzari loturik badagokio (hau da, herrialdean ikasle edo pertsona ez-aktibo gisa bizi izanez gero), eskubide hori amai liteke, EBko herritarra gizarte-zerbitzuko sistemarentzat ez-arrazoizko zama bihurtzen baldin bada. Horrek ez dakar berekin EBko herritarrak gizarte-laguntzarik eskatu ezin izatea herrialde horretan, behar izanez gero. Hala eta guztiz ere, hori gertatzen bada, harrerako estatu kideak badu eskubidea aztertzeko aldi baterako zailtasuneko kasu bat den, eta haren egonaldiaren iraupena, egoera pertsonalak eta emandako laguntzarik nondik norakoak kontuan hartu ondoren, erabaki dezake bere gizarte-laguntzako sistemarentzat ez-arrazoizko zama bihurtu dela, eta kanpora dezake. Kanporatzeko neurri bat ezin izan daiteke inola ere gizarte-laguntzako sistemara jotzearen ondorio automatikoa. Kanporatzearen ondorioak Arrazoi horrengatik kanporatuz gero, harrerako estatu kideak ezin debeka diezaioke sarrera, eta herrialde horretara itzul daiteke ondoren edozein unetan, eta bizileku-eskubidea erabil dezake, baldin eta azaldu diren baldintzak betetzen baditu. Muga hori ezin jar dakieke bizileku-eskubidea behar beste baliabide izateko baldintzaren azpian ez duten kategoriei, hala nola baitira norberaren eta besteren konturako langileak.

2 - 3 BIZILEKU-ESKUBIDEA Estatu kideek beren herritarrak ez direnei erregistro-ziurtagiria/ bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiria/ bizileku baimena aldean beti eramateko betebeharra ezar diezaiekete, eta dagozkien kontrolak egin ditzakete, baina betekizun bera, nortasun-agiri nazionalari dagokionez, beren herritarrei ere aplikatzen baldin badiete. SARTZEKO ETA BIZITZEKO ESKUBIDERAKO SALBUESPENAK

►EBko herritarrak EBko estatuek ibili eta bizitzeko askatasuna mugatu ahal izango dute ordena publikoaren, segurtasun publikoaren edo

osasun publikoaren inguruko arrazoiak direla kausa:

Ordena publikoa edo segurtasun publikoa

: arlo horietako arrazoiek proportzionaltasun-printzipioa bete beharko dute, eta interesdunaren jokabidean soil-soilik oinarritu.

Osasun publikoa

Zantzu guztiek infekzio-gaixotasun larriak daudela adierazten dutenean, agintariek, iritsi ondorengo hiru hilabete horien barruan, eskatu ahal izango diote doako osasun-azterketa bat egin diezaioten uzteko. Nolanahi ere, iritsi ondorengo hiru hilabete horiek igarotakoan sortzen diren gaixotasunek ezin izango dute justifikatu kanporatzea.

: joan-etorri askea mugatzen duen neurri bat justifika dezaketen gaixotasun bakarrak epidemia sor dezaketen gaixotasunak dira, Osasunaren Mundu Erakundearen dagozkion tresnetan definitzen diren eran, bai eta beste infekzio- edo bizkarroi-gaixotasun kutsakor batzuk, baldin eta, harrerako estatuan, bertako herritarrentzako babes-xedapenak ere ezarrita badaude haien inguruan. Iritsi ondorengo lehen hiru hilabeteak igarotakoan sortzen diren gaixotasunek ezin izango dute justifikatu lurraldetik kanporatzea.

Ordena edo segurtasun publikoko arrazoi larriak direla kausa baino ezin har dezake harrerako estatuak lurraldetik kanporatzeko erabakia Europar Batasuneko herritar baten aurka edo haren familiako kide baten aurka, haren herritartasuna gorabehera, lurralde horretan bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsia dutenean.

► EBko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

►Hirugarren herrialde bateko herritarrak diren (EBko herritar baten) senitartekoak

Page 176: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 174

Batzordeak 2008ko abenduan EBko estatuek 2004/38/EE Zuzentaraua aplikatzeari buruz argitaratu zuen

II. 2004/38/EE ZUZENTARAUAREN TRANSPOSIZIOA

txostenean ondorioztatzen zen zuzentarauaren transposizioa, oro har, etsigarri samarra dela.

Nahiz eta EBko estatu guztiek estatu-mailako legeak eman ziren EBko herritarren eta haien senitartekoen aske ibili eta bizi izateko eskubidea babestearren, txosten horren arabera, estatu batek ere ez zuen zuzentarauaren transposizioa era eraginkor eta zuzenean egin, haren elementu guztiei zegokienez.

√ Ziprek, Greziak, Finlandiak, Portugalek, Maltak, Luxenburgok eta Espainiak

bakarrik zituzten zuzenki hartuak zuzentarauko xedapenen % 85 baino gehiago.

Austriak, Danimarkak, Estoniak, Esloveniak eta Eslovakiak

EBko herritarrek joan-etorri askerako eskubidea erabiltzeko oinarrizko eskubideen urraketa agertzen zuten arazoek hauek ukitzen zituzten, batik bat:

, bestalde, zuzentarauko xedapenen % 60 baino gutxiago zituzten hartuak.

√ Hirugarren herrialderen batekoak diren familiako kideen sartzeko eta bizitzeko eskubidea:

arazoak sarrera-bisarekin edo muga zeharkatzerakoan; zuzentarauak jasota ez dauden baldintzak bizileku-eskubiderako; eta atzerapena bizileku-txartela emateko.

EBko herritarrek zuzentarauan aurreikusirik ez dauden agiri gehigarri batzuk aurkezteko betekizuna.

Page 177: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012

4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK 175

Egoera hori konpontzeko eta EBko legedia estatu- eta toki-maila zuzen aplikatzen dela bermatzeko, Europako Batzordeak ekimen hauek eraman ditu aurrera, besteak beste:

• 2009ko uztailean, zuzentarauaren transposizioa eta aplikazioa zuzenagoak izateko gidalerro batzuk argitaratu zituen, EBko estatuei informazioa eta laguntza ematearren arazoak sor ditzaketen alderdien inguruan; eta halakoak dira, hain zuzen: behar beste baliabide izatearen definizioa, mendekotasuna; ordena publikoa, segurtasun publikoa, eta abusuak, hala nola intereseko ezkontzak.

• 2010eko uztailean, komunikazio bat eman zuen, “Langileen joan-etorri askearen berrespena: eskubideak eta aurrerapen garrantzitsuak” izenburuz. EBko langile migratzaileen joan-etorri askerako eskubidearen ikuspegi orokor bat aurkezteko, jendea sentiberatzeko, eta langile migratzaileen eskubideak babesteko.

• 2010eko urrian, gida sinplifikatu bat argitaratu zuen, herritarrentzat, EBn duten joan-etorri askerako eskubideari buruz.

Horrez gain, Your Europe webgune berriak laguntza eskaintzen die EBko herritarrei, beren eskubideak ezagut ditzaten, eta aholku praktikoak ematen die, Europar Batasunean joan-etorrian ibiltzen laguntze aldera.

Hurrengo estekan, EBko herrialde bakoitzean, estatu-mailan, Europako herritarren eskubideez arduratzen diren erakundeen helbideak eta harremanetarako datuak lor daitezke:

http://ec.europa.eu/youreurope/citizens/residence/contact/index_es.ht

m

Europar Batasuneko mugigarritasunari buruzko uneko berri guztiak hemen eskuragarri:

http://ec.europa.eu/justice/citizen/move-live/index_en.htm

Page 178: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 176

III. EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 177

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 177

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 177

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 177

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 178

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 179

Page 179: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 177

1.

FREIZÜGG/EU –Mugimendu Askatasunari buruzko Legea/EB- 2004ko uztailaren 30koa; azken aldaketa: 2007ko abuztuaren 19an.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daitezke Alemanian, eta hiru hilabete bitarteko aldi batean bizi.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bisa izan behar dute Alemanian sartzeko eta hiru hilabete bitarteko aldi batean bizitzeko.

• EBko herritarrek hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea dute, hauek izanez gero:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Norberaren edo besteren konturako langileak, edo lan-bilatzaileak.

√ Biztanleria aktibokoak ez diren pertsonak, ikasleak, edo lan-praktikak egiten ari direnak, bizitzeko behar beste baliabide eta osasun-aseguru bat edukita.

√ Bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi duten pertsonak.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar bati laguntzen dioten senitartekoak, edozein herritartasun izanik ere.

• Alemanian aske ibiltzeko eskubidean duten EBko herritarrek, Alemanian hiru hilabetetik gora bizi nahi badute, hori erroldaren bidez jakinarazteko betebeharra dute.

• Behin eskaera eginik, bizileku-eskubidea berresten duen ziurtagiri bat ematen da automatikoki (“Freizügigkeitsbescheinigung”).

• EBko herritarrak erregistratzeko, Atzerritarrentzako Bulegoak behar duen informazioa bizilekua duten tokiko egoiliarren erregistroko bulegoan (“Einwohnermeldeamt”) eman daiteke, eta honako informazio hau da:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

Page 180: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 178

√ Herritarra besteren konturako langilea baldin bada, lanean ari delako idatzizko egiaztapena, enplegatzaileak emana.

√ Herritarra bere konturako langilea baldin bada, ekonomia-jarduera independentea aurrera eramaten duelako froga.

√ Herritarra ez badago aktiboan, osasun-aseguruaren froga eta bizitzeko behar beste baliabide izatearen froga.

• EBko herritar baten Alemanian aske ibiltzeko eskubidea duten EBtik kanpoko senitartekoek EBko herritarren senitartekoen bizileku-txartel bat eskatu behar dute, eta haren balio-denbora 5 urte izango da.

• EBtik kanpoko senitartekoen bizileku-txartela emateko, edo EBko senitartekoentzako bizileku-ziurtagiria emateko, hauek aurkezten behar dira:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Familia-loturaren agiri-froga.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• Alemanian legalki jarraian 5 urtez bizi izan diren EBko herritarrek eta haien senitartekoek herrialdean bizileku iraunkorra izateko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrei eskubide hori egiaztatzen duen agiri bat ematen zaie, eskatzen baldin badute.

• EBtik kanpoko senitartekoei bizileku iraunkorreko txartel bat emango zaie.

Page 181: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 179

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ALEMANIAKO ERREPUBLIKA FEDERALEKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA - BMI (alemanez - inglelesez)

http://www.bmi.bund.de/EN/Ministerium/ministerium_node.html;jsessionid=C8CD219689E7914FA8C0DF4FC9AF2A66.2_cid165

EUROPAKO HERRITARRENTZAKO MUGIMENDU-ASKATASUNARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.bmi.bund.de/EN/Themen/MigrationIntegration/FreedomOfMovement/Freedom_of_movement_node.html

MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.bmi.bund.de/EN/Themen/MigrationIntegration/FreedomOfMovement/FAQ/faq_node.html

LAN ETA GIZARTE-GAIETAKO MINISTERIOA

http://www.bmas.de/EN/Home/home.html;jsessionid=9C4ABF8892DD35D871BD2A562C4D3301

EB-KO HERRITARRENTZAKO ENPLEGUARI BURUZKO ARGITALPENA (2011ko otsaila)

Page 182: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 180

http://www.bmas.de/EN/Service/Publications/a806-entsendung-eu-buerger-englisch.html

MIGRAZIORAKO ETA ERREFUXIATUENTZAKO BULEGO FEDERALA -BAMF (alemanez - ingelesez)

http://www.bamf.de/SiteGlobals/Forms/Sprachumschaltung/DE/Sprachumschaltung_Formular.html

EB-KO HERRITARRENTZAKO KONTAKTU GARRANTZITSUAK

http://www.bamf.de/EN/Willkommen/Aufenthalt/Ansprechpartner/ansprechpartner-node.html

ATZERRITARRENTZAKO BULEGO FEDERALA (alemanez - ingelesez)

http://www.auswaertiges-amt.de/EN/Startseite_node.html

EB-KO HERRITARRAK DIREN LANGILEENTZAKO INFORMAZIOA

Page 183: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

1. ALEMANIA 181

http://www.auswaertiges-amt.de/EN/Infoservice/FAQ/ArbeitenLebenDeutschland/03-EUBuergerArbeitsmoeglichkeiten.html?nn=479790

ESTATU-MAILAKO ARAUDIA (alemanez)

www.juris.de

FREIZÜGG/EU – MUGIMENDU ASKATASUNARI BURUZKO LEGEA/EB (alemanez)

http://www.gesetze-im-internet.de/freiz_gg_eu_2004/BJNR198600004.html

ALEMANIAKO LEGE-INFORMAZIOKO ZENTROA - CGerLI (ingelesez)

http://www.cgerli.org/

MUGIMENDU ASKATASUNARI BURUZKO LEGEA/EB (ingelesez)

http://www.cgerli.org/index.php?id=50&tx_vmdocumentsearch_pi2[docID]=228

http://www.migrationsrecht.net/doc_details/767-german-act-on-the-general-freedom-of-movement-for-eu-citizens-freizueggeu.html

http://www.unhcr.org/refworld/docid/48e5d24b2.html

ALEMANIAN BIZITZEARI BURUZKO INFORMAZIO-WEBGUNE OFIZIALA (alemanez - ingelesez)

http://www.bund.de/EN/Living-In-Germany/Living-In-Germany_node.html

Page 184: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 182

2. AUSTRIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 183

2. EDUKI OROKORRAK ........................................................................................ 183

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 183

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA .................................. 183

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 184

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK .................................................... 185

Page 185: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 183

1.

Austrian Settlement and Residence Act (SRA). Federal Law Gazzette 100/2005 (51.-56. art.) –azken berrikuspena: 2011ko apirilean-

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat behar dute Austrian sartu eta hiru hilabetetik behera bizitzeko.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek pasaportea eta bisa behar dute.

• Aske ibiltzeko eskubidea duten EBko herritarrek eta haien senitartekoek, Austrian hiru hilabetetik gora bizi nahi badute,

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

bizilekua erregistratu beharko dute

• EBko herritarrei eskatzen zaizkien betekizunak betetzen badituzte, erregistro-ziurtagiri bat emango zaie (“Anmeldebescheinigung”); ez da berritu behar, eta 15 euro inguru balio du.

tokiko atzerritarrentzako bulegoan (“Fremdenbehörde”), lau hilabeteko epean, herrialdean sartzen direnetik zenbatzen hasita.

• Betekizunak:

√ Norberaren edo besteren kontura lanean aritzea, edo

√ Estatuak onarturiko ikastetxe batean izena emanda egotea eta osasun-aseguru bat izatea, norberarentzat zein familiarentzat, egonaldian gizarte-laguntzetara jo beharrik ez izateko moduan

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide izatea, bai eta osasun-aseguru bat ere.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat eskatu behar dute (“aufenthaltskarte”), tokiko

Page 186: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 184

atzerritarrentzako bulegoan, 4 hilabeteko epean, herrialdean sartzen direnetik zenbatzen hasita; 56 euro balio du.

• Eskaerak egiteko zer agiri behar diren hemen begira daiteke:

http://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20004470

• Austrian legalki eta jarrian 5 urtez bizi eta gero, EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorrerako eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Nahi badute, bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrek bizileku iraunkorreko ziurtagiria eska dezakete (“bescheinigung des daueraufenthalts”).

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarren EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartela eskatu behar dute (“daueraufenthaltskarte”); berritu egin daiteke, eta haren balio-denbora 10 urte da.

• Badira salbuespenak bizileku iraunkorreko eskubidea 5 urteko epea igaro baino lehen. Dagozkien araudian kontsulta daitezke (ikus estekak).

Page 187: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 185

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

AUSTRIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (alemanez)

http://www.bmi.gv.at/

KOKATZEA ETA BIZITZEA(alemana)

http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_Niederlassung/start.aspx

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKUARI BURUZKO INFORMAZIOA (alemanez)

http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_Niederlassung/Allgemeine_Informati/Informationsblatt_fuer_EWR_Buerger_und_Schweizer_sowie_deren_Angehoerige_11.pdf

EB-KO HERRITAR BATEN SENITARTEKOENTZAKO GIDA (ingelesa)

http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_Niederlassung/english/files/Unionsrechtliches_Aufenthaltrecht_Right_of_Residence_under_EU_Law.pdf

AUSTRIAN IKASI NAHI DUTEN IKASLE ATZERRITARRENTZAKO GIDA –ikus 10. eta 18. orrialdeak- (ingelesez)

http://www.bmi.gv.at/cms/BMI_Niederlassung/allg_infos_neu/guide_entry_students.pdf

BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOAREN MIGRAZIOARI BURUZKO WEBGUNEA (ingelesa – alemana)

http://www.migration.gv.at/en/

EB-KO HERRITARREN ETA HAIEN SENITARTEKOEN MUGIGARRITASUNA (ingelesez)

http://www.migration.gv.at/en/types-of-immigration/mobility-of-union-citizens-and-their-family-members-within-the-eu.html

EB-KO HERRITARRENTZAKO GIDA (ingelesez)

Page 188: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 186

http://www.migration.gv.at/fileadmin/downloads/infoblaetter/information_leaflet_residence_eea_citizens_swiss.pdf

AUSTRIAKO GOBERNUKO ATZERRITARRENTZAKO ZERBITZUA (alemanez - ingelesez)

http://www.help.gv.at/

https://www.help.gv.at/Portal.Node/hlpd/public/en

AUSTRIAN BIZITZEA - EB-KO HERRITARRAK

https://www.help.gv.at/Portal.Node/hlpd/public/content/135/Seite.1350000.html#EU

AUSTRIAN LAN EGITEA - EB-KO HERRITARRAK

http://www.help.gv.at/Content.Node/144/Seite.1440000.html#Requirements

AUSTRIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (alemanez - ingelesez)

http://www.bmeia.gv.at/en/foreign-ministry.html

AUSTRIAKO LEGEDIARI BURUZKO INFORMAZIOKO ZERBITZUA (alemanez – ingelesez)

http://www.ris.bka.gv.at/defaultEn.aspx

EB-KO HERRITARRENTZAKO LEGEDIA (alemanez)

http://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20004242

ESPAINIAKO GOBERNUAREN SUITZAKO LAN ETA IMMIGRAZIOKO KONTSEILARITZA (AKREDITAZIOA AUSTRIAN ETA LIECHTENSTEINEN) (gaztelaniaz)

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/suiza/consejeria/index.htm

AUSTRIAN BIZITZEA - EB-KO HERRITARRAK

Page 189: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

2. AUSTRIA 187

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/suiza/trabajarResidir/ReqResid.htm#AUSTRIA

AUSTRIAN LAN EGITEA - EB-KO HERRITARRAK

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/suiza/trabajarResidir/ReqTrab.htm#AUSTRIA

Page 190: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 188

3. BELGIKA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 189

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 189

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 189

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 189

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 191

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 192

Page 191: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 189

1.

• 1980ko abenduaren 15eko Legea, atzerriko herritarrak lurraldean sartzeari, bertan egoteari eta kokatzeari buruzkoa –azken aldaketa: 2011/09/22-.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritar bati Belgikan sartzeko eskubidea baliozko nortasun-agiri bat edo pasaporte bat aurkeztuz onartzen zaio.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek baliozko pasaportea eta bisa eduki behar dute Belgikan sartzeko.

• Horrez gain, EBko herritarrek eta haien senitartekoek presentzia-adierazpen bat egin behar dute biziko diren tokiko udal-administrazioan (3. eranskina), iritsi ondorengo hamar egunen barruan, hotel-establezimendu batean ostatu hartzen dutenean izan ezik.

• EBko herritar orok badu bizilekua Belgikan hiru hilabetetik gora izateko eskubidea, baldin kasu hauetako bat betetzen badu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Soldatako langilea bat edo langile autonomo bat bada, edo Belgikan lana bilatzeko asmoz sartu bada (baldin eta oraindik lan bila badabilela eta aurkitzeko aukera errealak dituela frogatzen badu).

√ Norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide baditu, egonaldian gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, osasun-aseguru bat izateaz gain.

√ Estatuak onarturiko ikastetxe batean izena eman badu eta norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide baditu, egonaldian gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, osasun-aseguru bat izateaz gain.

Page 192: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 190

• Belgikan hiru hilabetetik gora egon nahi duten EBko herritarrak eta haien familiako kideak “egoiliartzat” jotzen dira. Egoiliar gisa, bizi diren tokiko udal-administrazioan inskribatu behar dute, iritsi eta hiru hilabete bete baino lehen.

• Erregistratzeko, izapidearen prezioa ordaindu behar da –desberdina udalerri batetik bestera–, bai eta hauek aurkeztu ere::

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ tamaina txikiko 3 argazki.

√ Familiako kideei dagokienez, bisa (beharrezkoa bada) eta familia-lotura dagoela frogatzen duten agiriak.

• Erregistratzean, eskaeraren kopia bat unean bertan ematen da (19. eranskina EBko herritarrentzat; eta 19ter eranskina EBtik kanpoko senitartekoentzat), eta, behin beharrezko agiri guztiak aurkezturik eta betekizunak egiaztaturik, dagokion bizileku-agiria ematen da:

√ EBko herritarrentzat eta EBkoak diren familiako kideentzat: “E txartela” (8. eranskina).

√ EBtik kanpoko familiako kideentzat: “F txartela” (9. eranskina).

• Badago aukeratzea agiriak paperean ala txartel elektroniko batean jaso nahi diren. Paperean hartuz gero, mugagabe irauten dute; txartel elektronikoak badira, bost urtean behin berritzen dira.

Page 193: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 191

• Bizileku iraunkorreko eskubidea onartzen zaie norberaren edo besteren konturako langileak diren EBko herritarrei, edo estatuko gizarte-laguntzako sistementzat zama bat ez izateko behar beste baliabide zein gaixotasun-aseguru bat dutenei, Belgikan legalki 3 urtez jarraian bizi izan badira. Ikasleei dagokienez, eskatzen den etengabeko egonaldia 5 urte da.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Denbora horretan EBko herritarrarekin batera bizi izan diren familiako kideei ere onartzen zaie eskubide hori. Agintariek beharrezko bizikidetza egiaztatzeko behar diren pauso guztiak eman ditzakete.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrei eta senitartekoei, egonaldiaren iraupena egiaztatu ondoren, bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri bat ematen zaie (E+ txartela EBko herritarrentzat –8bis eranskina- edo F+ txartela EBtik kanpoko senitartekoentzat –9bis eranskina-).

Page 194: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 192

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOKO ZERBITZU PUBLIKO FEDERALA (alemanez– frantsesez- nederlanderaz)

http://www.ibz.fgov.be/

ATZERRITARRENTZAKO BULEGOA (frantsesez- nederlandera)

https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/FR/Pages/home.aspx

2004/38/EE ZUZENTARAUARI BURUZKO INFORMAZIOA

https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/FR/guide-sejour/Pages/Directive_2004_38_CE_droit_des_citoyens_de_l_union.aspx

ATZERRITARRENTZAKO TXARTEL ELEKTRONIKOAK

https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/FR/Pages/Cartesélectroniquespourétranger.aspx

Page 195: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

3 BELGIKA 193

“1980KO ABENDUAREN 15EKO LEGEA” -2011/09/22an eguneratua- (ikus II. TITUULUA, 1. kapitulua, 40.-47. artikuluak, 88.-100. orrialdeak) .

https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/FR/Documents/19801215_F.pdf

BIZILEKUARI BURUZKO LEGEDIAN AIPATURIKO ERANSKIN GARRANTZITSUAK:

3. eranskina -Presentzia-adierazpena. 8. eranskina -Erregistro-ziurtagiria-E CARD. 8bis eranskina -Bizileku iraunkorreko ziurtagiria-E+ CARD. 9. eranskina -EBko herritarren senitartekoentzako-bizileku-txartela- F

CARD. 9bis eranskina -EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku

iraunkorreko txartela- F+ CARD. 19. eranskina -erregistro-ziurtagiriaren eskaera. 9ter eranskina -EBko herritar baten senitartekoentzako-bizileku-

txartelaren eskaera. 22. eranskina -bizileku iraunkorreko ziurtagiriaren eskaera.

https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/FR/Pages/AnnexesdelARdu8101981.aspx

THE BRUSSELS-EUROPE LIAISON OFFICE (frantsesez – nederlanderaz - ingelesez)

http://www.blbe.be/

BIZILEKURAKO FORMALITATEAK

http://www.blbe.be/en/short-term-stay

MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.blbe.be/en/node/1212

Page 196: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 194

4. BIZKAIA

1. BEREZKO ARAUDIA ....................................................................................... 195

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 195

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 195

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 195

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 197

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 198

Page 197: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 195

1.

• “240/2007 ERREGE DEKRETUA, otsailaren 16koa, Europar Batasuneko eta Europako esparru ekonomikoaren ituneko beste estatu batzuetako herritarren sarrerari, joan-etorri askeari eta bizilekuari buruzkoa” (BOE, 51. zk., 2007ko otsailaren 28koa);

BEREZKO ARAUDIA

2.

azken aldaketa: 2011ko azaroaren 26an argitaratua.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak herritartasuna adierazten duen baliozko eta indarreko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sartu eta bizi daitezke, hiru hilabete bitarte gehienez, BIZKAIAN.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko estatuetako bateko herritartasuna ez duten familiako kideek, hiru hilabete bitarteko aldi baterako, baliozko eta indarreko pasaporte batekin eta, hala dagokionean, sarrera-bisarekin sar eta ibil daitezke BIZKAIAN.

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek badute BIZKAIAN hiru hilabetetik gora bizitzeko.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• BIZKAIAN hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek Atzerritarren Erregistro Zentralean inskribatu behar dute

• Behin eskaera onarturik, berehala erregistro-ziurtagiri bat ematen da, izena, nazionalitatea, helbidea, erregistratze-eguna eta atzerritarraren identifikazio-zenbakia (AIZ –NIE gaztelaniaz–).

, bizi diren tokiko Atzerritarrentzako Bulegora haiexek joanda –edo, bestela, polizia-etxera– hiru hilabeteko epean, BIZKAIAN sartu zirenetik zenbatzen hasita.

• Horrez gain, bizilekua duten udalerrian erroldatu behar dute.

Page 198: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 196

• Hona hemen erregistro-ziurtagiria eskuratzeko aurkezten behar diren agiriak (kopiak eta jatorrizkoak; azken horiek itzuli egingo dira, kopiak erkatu eta gero:

√ Inskribatzeko eskaera (EX-18 eredua)

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Ziurtagiria emateko tasaren abonua egiaztatzen duen agiria.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek BIZKAIAN hiru hilabetetik gora bizi nahi dutenean “EBko herritar baten senitarteko baten bizileku-txartela” eskatu eta lortu behar dute bizi diren tokiko Atzerritarrentzako Bulegoan edo udalerriko Udaltzaingoaren polizia-etxean , hiru hilabeteko epean BIZKAIAN sartu zirenez geroztik.

• Horretarako, honako agiri hauek aurkeztu behar dira:

√ Inskribatzeko eskaera (EX-19 eredua)

√ Eskatzailearen baliozko eta indarreko pasaportea.

√ Familia-lotura dagoela frogatzen duten agiriak.

√ Laguntzen dioten senitartekoaren erregistro-ziurtagiria.

√ Tamaina txikiko hiru argazki, koloretan.

√ Txartela emateko tasaren abonua egiaztatzen duen agiria.

• EBko senitartekoentzako bizileku-txartela eskaera aurkeztu hiru hilabetera ematen da, eta bost urte bitarte balio du. Berritzeko, eskatzean bete zen prozedura bera erabili beharko da.

Page 199: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 197

• Badira bizileku iraunkorreko eskubidearen titularrak BIZKAIAN legalki bost urtez jarraian bizi izan diren Europar Batasuneko herritarrek zein haien senitartekoek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritar interesdunak eskaturik, Atzerritarrentzako Bulegoak era iraunkorrean bizilekua izateko eskubidearen ziurtagiri bat emango du ahalik eta lasterrena, eta egonaldiaren iraupena egiaztatu ondoren.

• Bizileku iraunkorreko eskubidearen ziurtagiria eskatzeko, EBko herritarrek honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Dagokion eskaera (EX-18).

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Hala dagokionean, beharrezko agiriak frogatzeko EBko herritarra bizileku iraunkorreko ziurtagiria bost urteak igaro baino lehen erdiesteko eskubidea ematen dioten kasuetakoren batean dagoela.

√ Ziurtagiria emateko tasaren abonua egiaztatzen duen agiria.

• EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartel bat eskatu behar dute, eta hura hamar urtean behin berritzen da.

• Horretarako, hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Dagokion eskaera (EX-19).

√ Baliozko eta indarreko pasaportea.

√ Tamaina txikiko hiru argazki berri, koloretan.

√ Txartela emateko tasaren abonua egiaztatzen duen agiria.

√ Hala dagokionean, beharrezko agiriak frogatzeko senitartekoa bizileku iraunkorreko ziurtagiria bost urteak igaro baino lehen erdiesteko eskubidea ematen dioten kasuetakoren batean dagoela.

Page 200: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 198

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

BILBOKO ATZERRITARRENTZAKO BULEGOA (euskararaz – gaztelaniaz - ingelesez)

http://www.bilbao.net/inmigracion/ficha.asp?codficha=620&i=eu&language=eu

BIZILEKU-ZIURTAGIRIARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.bilbao.net/inmigracion/gestion.asp?codges=151&i=es

ESPAINIAKO GOBERNUKO BARNE ARAZOETARAKO MINISTERIOA (gaztelaniaz –

euskararaz – galegoz - katalanez)

http://www.mir.es/extranjeria-28/ciudadanos-de-la-union-europea-718

EB-KO HERRITARRAK EGOTEA ETA BIZILEKUA IZATEA

http://www.mir.es/extranjeria-28/ciudadanos-de-la-union-europea-718/estancia-y-residencia-722

EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-GAIEZ MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.mir.es/file/11/11307/11307.pdf

ESKAERA-EREDUAK (IKUS EX-18 ETA EX-19)

http://www.mir.es/modelos-de-solicitud-37/extranjeria-342

Page 201: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

4. BIZKAIA 199

240/2007 ERREGE DEKRETUA, otsailaren 16koa, Europar Batasuneko eta Europako esparru ekonomikoaren ituneko beste estatu batzuetako herritarren sarrerari, joan-etorri askeari eta bizilekuari buruzkoa.

http://www.boe.es/aeboe/consultas/bases_datos/act.php?id=BOE-A-2007-4184

IMMIGRAZIOKO ETA EMIGRAZIOKO ESTATU IDAZKARITZA (gaztelaniaz)

http://extranjeros.mtin.es/es/index.html

INFORMAZIO-ORRIAK

http://extranjeros.mtin.es/es/InformacionInteres/InformacionProcedimientos/index.html

ESKAERA-EREDUAK (IKUS EX-18 ETA EX-19)

http://extranjeros.mtin.es/es/ModelosSolicitudes/Mod_solicitudes2/

EUSKO JAURLARITZAKO ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA – IMMIGRAZIOA (euskaraz - gaztelania)

http://www.gizartelan.ejgv.euskadi.net/r45-inmigrac/eu/

Page 202: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

5. BULGARIA 200

5. BULGARIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 201

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 201

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 201

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 201

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 203

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 204

Page 203: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

5. BULGARIA 201

1.

• EBko herritarrak eta haien senitartekoak Bulgariako Errepublikan sartzeari eta bizitzeari zein errepublikatik irteteari buruzko legea; 2007ko urtarrilaren 1ean sartu zen indarrean (State Gazzette, 80. zk., 2006/10/03). Azken aldaketa: 2009ko maiatzaren 15ean.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daitezke Bulgarian, eta hiru hilabeteko aldi batean gehienez bizi.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBk herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak pasaporte eta bisa batekin sar daitezke Bulgarian, eta han hiru hilabete bitarte, gehienez, bizi.

• EBko herritar batek Bulgarian hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, aldi baterako bizileku-ziurtagiri bat eskatu behar du Bulgariako Polizia Nazionaleko Zerbitzuko Immigrazio Sailaren aurrean, poliziaren tokiko bulegoetan, herrialdean sartu ondorengo lehen hiru hilabeteak igaro baino lehen.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Aldi baterako bizileku-ziurtagiria honako kasuetako batean dauden EBko herritarrei ematen zaie:

√ Norberaren edo besteren konturako langileak dira Bulgarian.

√ Badituzte osasun-aseguru bat zein behar beste baliabide Bulgariako egonaldiko gastuak, berenak eta familiako kideenak, estaltzeko, zama izan gabe estatuko gizarte-segurantzako sistemarentzat.

√ Ikastetxe batean izena emanda daude, ikasteko edo lanbide-prestakuntza jasotzeko, bigarren kasuko betekizunak betez gero, betiere.

Page 204: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

5. BULGARIA 202

• Aldi baterako bizileku-ziurtagiria eskatzeko, herrialdean sartu ondorengo lehen hiru hilabeteak igaro baino lehen, hauek aurkeztu behar dira eskaerarekin batera:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria.

√ Besteren edo norberaren konturako langilea izanez gero, egiatan lanean ari dela frogatzen duen agiri bat.

√ Osasun-aseguru bat eta bere burua zein senitartekoak mantentzeko behar beste baliabide dituen EBko herritar bat izanez gero, banku-erreferentziak eta osasun-asegurua.

√ Ikasle bat izanez gero, banku-erreferentziak, osasun-asegurua, eta ikastetxe batean izena emanda egotearen adierazpena.

• Behin eskaera eginik, aldi baterako bizileku-ziurtagiri bat ematen da, eskatzailearen izen-deiturak eta erregistratze-eguna jasotzen dituena.

• Aldi baterako bizileku-ziurtagiria bost urtetarako balio du.

• EBko herritarrak diren senitartekoek, bizileku-ziurtagiria eskatzeko, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Familiako kide bat dela frogatzen duen agiri bat.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, aldi baterako bizileku-txartela eskatu behar dute, Bulgarian hiru hilabetetik gora bizi nahi badute. Horretarako, honako hauek aurkeztu behar dituzte eskaerarekin batera:

√ Pasaportea.

√ Familia-loturak egiaztatzen dituzten agiriak.

Page 205: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

5. BULGARIA 203

√ Lagundutako EBko herritarraren aldi baterako bizileku-ziurtagiria.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria.

• Bulgarian 5 urtez jarraian, gutxienez, bizi izan den EBko herritar batek badu bizileku iraunkorreko eskubidea, eta, hala nahi izanez gero, hori frogatzen duen ziurtagiri bat eskura dezake.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko ziurtagiriaren eskaera egiteko, honako hauek aurkeztu behar dira:

√ Baliozko nortasun-agiriaren edo pasaportearen kopiak.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria.

√ EBko herritarra 5 urtez etengabe bizi izan dela frogatzen duen ziurtagiria, Bulgariako agintaritzek emana.

• Bulgarian 5 urtez jarraian bizi zian diren EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek badute bizileku iraunkorreko eskubidea.

• Bizileku iraunkorreko txartelaren eskaera tokiko poliziaren bulegoan egin behar da, eta 10 urtetik 10 urtera berritu behar da.

• Bulgariako agintariek eskatuta, ez bada aurkezten nortasun-agiria, pasaportea, bizileku-ziurtagiria edo bizileku-txartela, 50 eta 300 BGN arteko isun bat ezarriko da.

Page 206: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

5. BULGARIA 204

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

BULGARIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (bulgarieraz - ingelesez)

http://www.mvr.bg/en/default.htm

“EUROPA ZEHAR BIDAIATZEA” BULGARIARI BURUZKO GIDA, 2011

http://www.mvr.bg/en/Guide/traveling.htm

BULGARIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (bulgarieraz - ingelesez)

http://www.mfa.bg/en/

ERRESUMA BATUAREN SOFIAKO ENBAXADA (ingelesez)

http://ukinbulgaria.fco.gov.uk/en/

BULGARIAN BIZITZEKO INFORMAZIOA (ingelesez) http://ukinbulgaria.fco.gov.uk/en/help-for-british-nationals/living-in-bulgaria/How_to_apply_residence

Page 207: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 205

6. ZIPRE

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 206

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 206

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 206

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 206

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 208

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 209

Page 208: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 206

4.

• 2007ko 7. (I) Legea: “Europar Batasuneko herritarren eta haien familien ibili eta bizitzeko eskubideari buruzko legea”.

ESTATUKO ARAUDIA

5.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat izanez gero sartu eta bizi daitezke, hiru hilabetetik behera, Zipreko Errepublikako lurraldean.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bisa behar dute Zipren sartu eta hiru hilabetetik behera bizitzeko.

• EBko herritar batek Zipren hiru hilabetez baino gehiagoz geratzeko asmoa baldin badu, nahitaez erregistro-ziurtagiria eskatu behar du.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Erregistro-ziurtagiriaren eskaera herrialdera iritsi eta lau hilabete igaro baino lehen egin behar da. Betebehar hori ez bada betetzen, diruzko isun bat ezarriko da, gehienez 2.562,90 eurokoa.

• Erregistro-ziurtagiria eskatzeko, EBko herritarrak berak aurkeztu behar du Erregistro Zibileko Immigrazio Sailean. Gaur egun, zerbitzu hori poliziaren tokiko immigrazio-bulegoek ematen dute Zipreko barruti guztietan, Nikosian izan ezik; azken horretan, badago Barrutiko Immigrazio Bulegoa delako bat.

• Hona hemen aurkeztu behar diren agiriak:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea, eta haien kopiak.

√ Betetako eskaera estandar bat(MEU1 inprimakia).

√ Bi argazki.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria (8,54 euro).

Page 209: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 207

√ Langile bat izanez gero: lanean ari delako egiaztagiria.

√ Autonomo bat izanez gero: Gizarte Segurantzan autonomotzat erregistratuta egotearen ziurtagiria.

√ Ikasle bat izanez gero: estatuak onarturiko ikastetxe batean izena emanda egotearen froga, osasun-aseguruaren froga, eta norbera zein familia mantentzeko behar beste baliabide badituela ziurtatzen duen aitorpen bat.

√ Beste egoeraren batean egonez gero: behar beste baliabide izatearen froga eta osasun-aseguruaren froga.

• EBko herritartasuna duten senitartekoek bereiz aurkezten behar dute erregistro-ziurtagiriaren eskaera, honako agiri hauekin batera:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea, eta haien kopiak.

√ Betetako eskaera estandar bat(MEU1 inprimakia).

√ Bi argazki.

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria (17,09 euro).

√ Familia-loturak egiaztatzen dituen agiria.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat eskatu behar dute herrialdean sartu eta lau hilabete igaro baino lehen, Zipren hiru hilabetetik gora bizi nahi baldin badute.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek honako hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Baliozko pasaportea.

√ Betetako eskaera estandar bat(MEU2 inprimakia).

√ 2 argazki.

Page 210: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 208

√ Tasen ordainketaren egiaztagiria (34,17 euro).

√ Familia-loturak badaudela frogatzen duen agiria.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• Bizileku-txartelaren balio-denbora 5 urte da gehienez.

• Bizileku-txartela eskatzeko betebehar hori ez bada betetzen, diruzko isun bat ezarriko da, gehienez 2.562,90 eurokoa.

• Zipreko Errepublikan legalki eta jarraian bost urtez bizi izan diren Europar Batasuneko herritarrek badute bizileku iraunkorreko eskubidea.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Nahi izanez gero, EBko herritarrek bizileku iraunkorreko eskubidea dutela egiaztatzen duen agiri bat eska dezakete (“Bizileku iraunkorreko ziurtagiria”). Eskaera (MEU3 inprimakia) bi argazkirekin batera aurkeztu behar da, eta 34,17 euro balio du.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartel bat eskatu behar dute bizileku-txartela iraungi ondorengo hilabetearen barruan. Horretarako, MEU3 inprimakia aurkeztu behar dute, tamaina txikiko 2 argazkirekin batera.

• Bizileku iraunkorreko txartela 10 urtean behin berritu behar da, eta 34,17 euro ordaindu behar dira.

• Bizileku iraunkorreko txartela eskatzeko betebehar hori ez bada betetzen, diruzko isun bat ezarriko da, gehienez 2.562,90 eurokoa.

Page 211: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 209

6. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ZIPREKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (grekoz)

http://moi.gov.cy/

MIGRAZIO ETA ERREGISTRO ZIBILEKO SAILA (grekoz-ingelesez)

http://www.moi.gov.cy/moi/crmd/crmd.nsf/DMLindex_en/DMLindex_en?OpenDocument

EB-KO HERRITARRENTZAKO ESKARI-INPRIMAKIAK (grekoz-ingelesez)

http://moi.gov.cy/index.php?option=com_content&view=article&id=128%3A2011-02-14-19-45-48&catid=46&lang=el

http://www.moi.gov.cy/moi/crmd/crmd.nsf/DMLInfMaterial_en/DMLInfMaterial_en?OpenDocument&Start=1&Count=1000&Expand=2

LEGEDIA (grekoz)

http://www.moi.gov.cy/moi/crmd/crmd.nsf/DMLlegislation_en/DMLlegislation_en?OpenDocument&Start=1&Count=1000&Expand=2

ZIPREKO GOBERNUAREN WEB ATARIA WEB-ATARIA (grekoz- ingelesez)

http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/33D74C8D5E59FFC8C2256EBD004F3CF4?OpenDocument&a=1&z=

Page 212: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 210

ZIPREKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (grekoz - ingelesez)

http://www.mfa.gov.cy/

ZIPREKO LAN ETA GIZARTE-GAIETAKO MINISTERIOA (grekoz - ingelesez)

http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/mlsi.nsf/index_en/index_en?OpenDocument

EB-KO HERRITARRENTZAKO LAN-PROZEDURA

http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dl/dl.nsf/dmlprocedure_en/dmlprocedure_en?OpenDocument

Page 213: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 211

7. DANIMARKA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 212

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 212

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 212

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 212

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 213

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 215

Page 214: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 212

1.

• Act no. 322 of 21 April 2009 “Executive Order on residence in Denmark for Aliens falling within the rules of the European Union” (the EU residence order).

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak beren baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daitezke Danimarkan, eta hiru hilabete bitarteko aldi batean bizi. Lan bila dabiltzan diren langileak izanez gero, aldi hori 6 hilabeteraino luza daiteke.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBk herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Danimarkan sartu eta hiru hilabete bitarte bizi nahi izanez gero, beren pasaportea eta sarrera-bisa bat behar dituzte.

• Danimarkan bizilekua hiru hilabetetik gora izateko eskubidea duten EBko herritarrak egoera hauetako batean daudenak dira:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Norberaren edo besteren konturako langileak.

√ Estatuak onarturiko ikastetxe batean ikasketak egiten dituen ikaslea (Danish Education Support Agency –SU). Horrez gain, ekonomikoki bere burua mantentzeko gauza dela frogatu behar du, bai eta osasun-babes egokia duela, estatuaren gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe.

√ Gizarte-laguntzen beharrik ez izateko diru-sarrerak edukitzea eta, gainera, osasun-babes egokia izatea.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea izatea.

Page 215: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 213

• EBko herritar batek Danimarkan hiru hilabetetik gora bizi nahi izanez gero, bizileku-egiaztagiri bat lortu beharko du herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteko epea amaitu baino lehen.

• Bizileku-egiaztagiria epe mugagabe baterako ematen da.

• Bizileku-ziurtagiria eskatzeko honako hauek aurkeztu behar dira:

√ Betetako eskaera bat (OD1 inprimakia): Statsforvaltningen.

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Norberaren kasuaren arabera, bizileku-eskubidea izateko betekizunetakoren bat betetzen dela egiaztatzen duten agiriak.

• Behin bizileku-ziurtagiria eskuraturik, EBko herritarrak bere udalerriko Udalarekin harremanetan jarri behar da, erregistro zibileko zenbakia lortzeko(CPR zenbakia).

• Danimarkan hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat eskatu behar dute.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzako Bizileku-txartelaren eskaera herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteko epea amaitu baino lehen egin behar da, ondorengo agiriak aurkeztuta:

√ Baliozko pasaportea.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

√ Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak.

• EBko herritar baten senitartekoen bizileku-txartelak gehienez 5 urteko balio-denbora du.

• Bizileku-ziurtagiria paperezko gutun bat da, eta bizileku-txartela, plastikozko txartel bat, eta biak Danimarkako Immigrazio Zerbitzuak ematen ditu.

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

Page 216: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 214

• Danimarkan legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritarrak eta haren familiako kideek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrek, hala nahi izanez gero, hori ziurtatzen duen agiri bat eska dezakete, hau da, bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat, horretarako ere OD1 inprimakia erabilirik.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, EBko herritar baten bizileku-txartelaren balio-denbora agortu baino lehen, bizileku iraunkorreko txartela eskatu behar dute; hamar urtean behin berritzen da automatikoki.

Page 217: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 215

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

DANIMARKAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (danieraz - ingelesez)

http://um.dk/en

BIZILEKUA ETA LAN-BAIMENAZ

http://um.dk/en/travel-and-residence/residence-and-or-work-permits/

DANIMARKAKO IMMIGRAZIO ZERBITZUA - ERREFUXIATUENTZAKO, IMMIGRAZIOKO ETA INTEGRAZIOKO MINISTERIOA (daniera - ingelesa)

www.nyidanmark.dk

HARREMANETARAKO

http://www.nyidanmark.dk/en-us/contact/contact_to_the_danish_immigration_service/contact_the_danish_immigration_service.htm

EB-KO HERRITARREK DANIMARKAN BIZILEKUA IZATEARI BURUZKO INFORMAZIOA (ingelesez)

http://www.nyidanmark.dk/en-us/coming_to_dk/eu_and_nordic_citizens/eu-eea_citizens/residence_in_denmark_for_union_citizens_and_eea_nationals.htm

NOLA EGIN ERREGISTRO-ZIURTAGIRIAREN ESKAERA

http://www.nyidanmark.dk/en-us/coming_to_dk/eu_and_nordic_citizens/eu-eea_citizens/How_to_apply.htm

OD1 INPRIMAKIA

Page 218: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

7. DANIMARKA 216

http://www.nyidanmark.dk/resources.ashx/Resources/Blanketter/Ansoegningsskemaer/2008/OD1_ansoegning_eu_opholdsdokument_statsforvaltningen.pdf

DANIMARKAKO GARRANTZIZKO LEGEDIA

http://www.nyidanmark.dk/en-us/legislation/legislation.htm

EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-GAIEZ MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.nyidanmark.dk/en-us/faq/eu/

DANIMARKAN SARTU ETA BIZITZEARI BURUZKO INFORMAZIO OROKORRA (gaztelaniaz)

http://www.nyidanmark.dk/es-ES/Medborger_i_danmark_es_es/3+entrada+y+residencia+en+dinamarca.htm

ESTATUKO ESKUALDE-ADMINISTRAZIOA –STATSFORVALTNINGEN- (polonieraz)

http://www.statsforvaltning.dk/site.aspx?p=4557

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA (ingelesez)

http://www.statsforvaltning.dk/site.aspx?p=6028

MUNTAZKO LEGEDIA (danieraz)

http://www.statsforvaltning.dk/site.aspx?p=6082

HERRITARRENTZAKO NAZIOARTEKO ZERBITZUA (ingelesez)

http://www.statsforvaltning.dk/site.aspx?p=8191

DANIMARKAN LAN EGITEA- DANIMARKAKO LAN MINISTERIOAREN WEBGUNEA (danieraz – ingelesez– alemanez- polonieraz)

https://www.workindenmark.dk/

DANIMARKAN BIZI ETA LAN EGITEKO ARAUAK – EB-KO HERRITARRAK

Page 220: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 218

8. ESLOVAKIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 219

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 219

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 219

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 219

► LEHEN BAIMENA ........................................................................................... 220

► ONDORENGO BAIMENA ................................................................................. 221

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 223

Page 221: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 219

1.

• Atzerritarren bizileku-eskubideari buruzko 48/2002 Akta (5. kapitulua)

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat behar dute Eslovakiako Errepublikan sartzeko.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritarrek bizilekua non duten adierazi behar diote poliziari, herrialdean sartu ondorengo 10 egunen barruan, ostatu-emaileak –esate baterako, hotelak- adierazten duenean izan ezik.

• EBko herritarrari osatu ematen dion pertsonaren izena eta haren jaiotze-zenbakia jasotzen duen egiaztagiri bat eskatu behar da.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bisa behar dute Eslovakian sartzeko. Eslovakian bizitzeko eskubidea dute baliozko pasaportea baldin badaukate.

• Eslovakian hiru hilabetetik gorako egonaldiak jotzen dira EBko herritar baten bizileku iraunkortzat. Hala, bada, bizileku iraunkorreko baimenak bi mota ditu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ “Lehen baimena”: bizileku iraunkorreko baimenaren lehen eskaera egitean, poliziak 5 urterako ematen duen bizileku iraunkorreko baimena da. Eskatzean, Lehen baimenaren erregistroaren egiaztagiri bat ematen da.

√ “Ondorengo baimena”: “Lehen baimenari” dagokion 5 urteko aldia amaitu ondoren epe mugagabe baterako poliziak ematen duen bizileku iraunkorreko baimena da. Kasu honetan, eskatzen denean, bizileku-ziurtagiri bat ematen da, eta horrek 10 urteko balio-epea du.

Page 222: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 220

• EBko herritar batek Eslovakiako Errepublikan hiru hilabetetik gora bizilekua izatea “lehen baimenean” oinarrituriko bizileku iraunkortzat jotzen da, EBko herritarra kasu hauetakoren batean dagoenean:

LEHEN BAIMENA

√ Lana duenean.

√ Bere negozioa duenean.

√ Estatuak onarturiko ikastetxe batean ikasten duenean, egonaldiaren kostuak estaltzeko behar beste baliabide dituelarik eta, gainera, osasun-aseguru bat daukalarik.

√ Egonaldiaren kostuak behar beste bizi-baliabide dituenean eta osasun-aseguru bat daukanean.

√ Lana aurkitzeko aukerak dauzkanean.

• “Lehen baimenaren” erregistroa eskatzeko, hori nahi duen EBko herritarrak berak joan behar du bere bizilekuko Mugetako eta Atzerritarrentzako Polizia Sailera, eta ondorengo agiriak aurkeztu:

√ Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat.

√ Inprimaki ofiziala beteta.

√ Bizilekua ziurtatzen duen agiri bat.

√ Bi argazki, baldin eta eskatzaileak haren bizileku iraunkorra egiaztatzen duen plastikozko txartel bat jaso nahi badu.

• Eskaera egiten den egun berean, poliziak “lehen baimenaren” erregistroaren egiaztagiri bat ematen dio herritarrari.

• Dagokion polizia-sailak “lehen baimena” emango dio EBko herritarra ez den eta Eslovakiako Errepublikan hiru hilabetetik gora bizi nahi duen atzerritar bati, baldin eta:

√ Azaldutako betekizunak betetzen dituen EBko herritar baten familiako kidea bada.

Page 223: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 221

√ Eslovakiako Errepublikako osasun-sistemarentzat eta gizarte-segurantzarentzat zama bat ez bada.

• EBko herritar batek EBtik kanpoko senitartekoek “lehen baimena” eskatu behar dute nahitaez. Horretarako, haiexek joan behar dute dagokion polizia-sailera, edo beren atzerriko enbaxadara, eta hauek aurkeztu:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Uneko bi argazki, tamaina berekoak (3x3,5 cm).

√ Eslovakiako Errepublikan bizileku-baimena duen EBko herritar baten familiako kidea dela egiaztatzen duen agiri bat.

√ Ardurapeko senitarteko bat dela egiaztatzen duen agiri bat, ezkontidearen eta 21 urtetik beherako seme-alaben edo ardurapeko nagusien kasuan izan ezin (lehen eta bigarren kasua).

√ Eslovakiako Errepublikako osasun-sistemarentzat eta gizarte-segurantzarentzat zama bat ez dela egiaztatzen duen agiri bat.

• Dagokion polizia-sailak EBko herritar baten senitartekoari eskaera jaso izanaren egiaztagiri bat emango dio eskaera egiten den egun berean.

• EBko herritar baten egonaldia “ondorengo baimenean” oinarrituriko bizilekutzat jotzen da, Eslovakian gutxienez bost urtez jarraian bizi izan baldin bada.

ONDORENGO BAIMENA

• “Ondorengo baimena” eskatzeko, hura nahi duen EBko herritarrak berak joan behar du Polizia Sailera, eta inprimaki ofiziala bete. Horrez gain, hauek ere aurkeztu behar ditu:

√ Baliozko nortasun-agiri bat edo pasaportea.

√ Ezarririko betekizunak betetzen direla egiaztatzen duten agiriak.

√ Tamaina txikiko hiru argazki.

Page 224: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 222

• Polizia Sailak, eskaera egiten den egun berean, herritarrari eskaera horren erregistroaren egiaztagiri bat ematen dio. Behin eskaera onarturik, bizileku-ziurtagiri bat ematen da.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko herritarrek “ondorengo baimena” jasoko dute, baldin eta azken bost urteetan Eslovakian bizi izan badira.

• Baimen hori eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek honako hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Betetako eskaera bat.

√ Bidaia-agiri bat.

√ Eslovakian bost urtez jarraian bizi izan direla frogatzen duen agiri bat.

√ 3 argazki.

• Eskaera egiten den unean, poliziak senitartekoari eskaera horren erregistroaren egiaztagiri bat emango dio.

Page 225: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 223

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

IMMIGRAZIOARI BURUZKO INFORMAZIOKO ZENTROA (eslovakieraz – ingelesez - errusieraz)

http://www.mic.iom.sk/

EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://mic.iom.sk/en/residence/general-info/16-pobyt-obcanov-eu-v-sr.html

ESLOVAKIAKO ERREPUBLIKAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA – POLIZIAKO ATZERRITARRENTZAKO ETA MUGEN ZAINTZARAKO BULEGOA (eslovakieraz)

http://www.minv.sk/

EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA (eslovakieraz)

http://www.minv.sk/?pobyt-cudzinca

ESLOVAKIARA BIDAIATZEN DUTEN ATZERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA (eslovakieraz)

Page 226: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

8. ESLOVAKIA 224

http://www.minv.sk/?vizova-info-typy-viz-1

EB-KO HERRITARRENTZAKO ERREGISTRO-ZIURTAGIRIAREN ESKAERA (eslovakieraz)

http://www.minv.sk/?dokumenty-na-stiahnutie-1&subor=1355.

NAZIO BATUEN ERDIALDEKO EUROPARAKO ERREFUXIATUENTZAKO AGENTZIA - ESLOVAKIA (eslovakieraz)

http://www.unhcr-centraleurope.org/sk/index.html

ATZERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO 48/2002 AKTA (ikus 5. kapitulua, 45. atala, 24. orrialdea)

http://www.unhcr-centraleurope.org/pdf/where-we-work/slovakia/law-on-the-stay-of-aliens-2007.html

http://www.unhcr-centraleurope.org/en/where-we-work/operations-in-central-europe/slovakia.html

Page 227: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 225

9. ESLOVENIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 226

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 226

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 226

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 226

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 228

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 229

Page 228: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 226

1.

• “SLOVENIAN ALIENS ACT“

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrek ez dute sarrerako baimenik edo bisarik behar Eslovenian sartzeko, egonaldiaren arrazoia edozein izanik ere. Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez dute behar.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak, familiaren birbatzerako, Eslovenian baliozko pasaporte batean edo, behar denean, bisa batekin sar daitezke.

• Egonaldiaren lehen hiru hilabeteetan, bai EBko herritarrak bai haien senitartekoak, haien herritartasuna edozein izanik ere, Esloveniako Errepublikan bizilekua erregistratu gabe egon daitezke.

• EBko herritarrak herrialdean hiru hilabetetik gora bizitzeko asmoa izanez gero, eta hotel-establezimendu batean edo antzekoren batean ez badu ostatu hartzen, bizi den lekuko polizia-etxean erregistratu behar du bere presentzia, herrialdean sartu ondorengo hiru egunen barruan.

• Eslovenian 3 hilabetetik gora egon nahi duten EBko herritarrek udaleko administrazio-bulegoa erregistratu behar dute 3 hilabeteko epea amaitu baino lehen, bizilekuaren erregistro-ziurtagiria eskuratzeko.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Ziurtagiri hori emateko betekizunak EBko herritarrak Eslovenian bizi nahi izateko duen zio edo arrazoiaren araberakoak dira. Hona hemen arrazoi horiek:

√ Norberaren kontura lan egitea, besteren kontura lan egitea, edo zerbitzuak ematea.

√ Ikasketak.

Page 229: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 227

√ Familiaren birbatzea.

√ Beste arrazoi batzuk – bizitzeko behar beste baliabide.

• Erregistro-ziurtagiriaren eskaerarekin batera, EBko herritarrak honako hauek aurkeztu behar ditu:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Eslovenian bizitzeko arrazoia goian azaldutakoetako bat dela egiaztatzen duten agiriak.

√ Ikasketak edo beste arrazoi batzuk direnean arrazoi horiek, frogatu behar da, gainera, behar beste baliabide zein osasun-aseguru egoki bat izaten direla.

• EBko herritarrak bizilekuaren erregistro-ziurtagiria eskatzen duenean, eskumena duen administrazioak frogagiri bat ematen dio, eskaera hori egin dela egiaztatzen duena, ziurtagiri ofiziala eman bitartean.

• Erregistro-ziurtagiriak gehienez bost urtez balio du, eta berritu egin daiteke.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, aldi baterako bizileku-txartel bat eskatu behar dute, Eslovenian hiru hilabetetik gora bizitzeko.

• EBko herritarra ez den senitarteko bati aldi baterako bizileku-baimena emateko, hauek dira beharrezkoak:

√ Eslovenian bizi den eta erregistro-ziurtagiri bat duen EBko herritar baten familiako kidea izatea.

√ Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat izatea.

√ Bizitzeko behar beste baliabide edukitzea (Esloveniako gutxieneko soldata gutxienez).

√ Osasun-aseguru egoki bat izatea.

√ Eslovenian legezko eran sartu izana.

Page 230: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 228

√ Ezkontza bizileku-baimena soil-soilik gauzatu izana ez iriztea.

√ Ordena, segurtasun edo osasun publikorako mehatxua izateko susmorik ez egotea.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitarteko baten aldi baterako bizileku-baimena ematen da lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria ematen den epe bererako ematen da, eta berritu egin daiteke.

• Eslovenian, bizilekuaren erregistro-ziurtagiri baten jabe dela, 5 urtez bizi izan den EBko herritar batek, segurtasun nazionalerako edo ordena publikorako mehatxurik sortzen ez duenean, EBko herritarrentzako bizileku iraunkorreko baimen bat eska dezake, hala nahi izanez gero, iraunaldi mugagabe batekin.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Esloveniako Errepublikan bost urtez jarraian bizi izan badira aldi baterako bizileku-baimen baten jabe direla, bizileku iraunkorreko baimena eska dezakete.

• Laguntzen dioten EBko herritarrak bizileku iraunkorreko baimena beretzat dagoeneko eskuratua duenean, senitartekoek bizileku iraunkorreko baimena eska dezakete Eslovenian legalki eta jarraian bi urte gutxienez eman ostean.

Page 231: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 229

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ESLOVENIAKO ERREPUBLIKAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (eslovenieraz -ingelesez)

http://www.mnz.gov.si/

HERRIALDEAN SARTZEA – EB-KO HERRITARRAK

http://www.mnz.gov.si/en/services/slovenia_your_new_country/entering_the_country/citizens_of_eu_and_eea/

ESLOVENIAKO POLIZIA NAZIONALA (eslovenieraz - ingelesez)

http://www.policija.si/eng/

ATZERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.policija.si/eng/index.php/prevention/132-passports-visas-personal-documents

ALIENS ACT (ikus XII.A kapitulua, 45. orrialdea, 93. artikulua eta hurrengoak)

http://www.policija.si/eng/images/stories/Legislation/pdf/AliensAct2007.pdf

http://www.policija.si/eng/index.php/legislation

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

http://www.policija.si/eng/index.php/areasofwork/bordermattersandforeigners/127-entry-and-residence-of-citizens-of-member-states-of-the-european-union-and-their-family-members-and-family-members-of-slovenian-citizens

Page 232: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 230

ESLOVENIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (eslovenieraz - ingelesez)

http://www.mzz.gov.si/en

HERRIALDEAN SARTZEA – INFORMAZIO OROKORRAK

http://www.mzz.gov.si/en/travel_and_visa_information/visa_information/entry_to_slovenia/

ATZERRITARRENTZAKO INFORMAZIO-ATARIA (eslovenieraz– ingelesez– frantsesez – gaztelaniaz – errumanieraz - alemanez)

http://www.infotujci.si/index.php?setLang=EN&t=&id=

SARTZEA ETA BIZILEKUA IZATEA

http://www.infotujci.si/v/1/entry-and-residence

EB-KO HERRITARRAK

http://www.infotujci.si/s/7/eu-and-eea-citizens

ESLOVENIAKO ERREPUBLIKAKO ESTATU-ATARIA (eslovenieraz– ingelesez– italieraz– magyarreraz)

http://e-uprava.gov.si/e-uprava/

HERRIALDEAN SARTZEA ETA HERRIALDETIK IRTETEA (ingelesez)

http://e-uprava.gov.si/e-uprava/en/zivljenjskeSituacijeDrevo.euprava?dogodek.id=12467

Page 233: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

9. ESLOVENIA 231

ALIENS ACT (eslovenieraz)

http://zakonodaja.gov.si/rpsi/r09/predpis_ZAKO1479.html

MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://e-uprava.gov.si/e-uprava/en/faqKategorijaVprasanje.euprava?faq.id=70

NAZIO BATUEN ERDIALDEKO EUROPARAKO ERREFUXIATUENTZAKO AGENTZIA - ESLOVENIA (eslovenieraz)

http://www.unhcr-centraleurope.org/si/index.html

ALIENS ACT (ikus XII.A kapitulua, 45. orrialdea, 93. artikulua eta hurrengoak)

http://www.unhcr-centraleurope.org/pdf/where-we-work/slovenia/aliens-act-2007.html

http://www.unhcr-centraleurope.org/en/where-we-work/operations-in-central-europe/slovenia.html

Page 234: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 232

10. ESTONIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 233

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 233

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 233

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 233

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 235

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 237

Page 235: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 233

1.

• “EUROPEAN UNION CITIZEN ACT“; 2006ko abuztuaren 1an sartu zen indarrean.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak Estonian baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daitezke, eta han hiru hilabete bitarte gehienez geratu, bizilekua erregistratu beharrik gabe.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek pasaportea eta bisa behar dute Estonian sartu eta hiru hilabetetik behera bizitzeko.

• EBko herritar batek Estonian hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, hauek egin behar ditu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

1. Bizilekua dagokion erregistro zibilean erregistratzea.

2. Poliziari nortasun-txartel bat eskatzea.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitarteko batek Estonian hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, hauek egin behar ditu:

1. Poliziarenean aldi baterako bizilekuko eskubidea eskatu -> nortasun-agiri bat eskuratzen da, “aldi baterako bizilekuko eskubidea” dioena; azken hori, dagokionean, “bizileku iraunkorreko eskubidea” idazkunak ordezkatuko du”.

2. Bizilekua dagokion erregistro zibilean erregistratzea.

• Bizilekua Erregistro Zibilean erregistratzea, EBko herritarrak berak joan behar du bizilekutik hurbilen dauden tokiko agintariengana, 3 hilabete bete baino lehen herrialdean sartu zenetik.

Page 236: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 234

• Poliziari nortasun-txartel bat eskatzeko, EBko herritarrek, aldi baterako bizilekuko eskubidea erdietsi zuten egunaren –hau da bizilekua erregistratu zuen egunaren– ondorengo hilabetearen barruan honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Betetako eskaera bat.

√ Eskatzailearen nortasun-agiria.

√ 40x50mm tamainako argazki bat, koloretan.

√ Estatu-zergaren ordainketaren egiaztagiria.

• EBko herritarren nortasun-txartelek bost urterako balio dute, eta berritu egin behar da denbora hori igarotakoan.

• EBko herritar baten senitartekoei dagokienez, aldi baterako bizilekuko eskubidea eskatzeko, herrialdean sartu ondorengo lehen hilabetea igaro baino lehen, honako agiri hauek aurkeztu behar dizkiote Poliziari:

√ Betetako agiri estandar bat.

√ “Family members of an applicant” inprimaki gehigarria,

√ EBko herritarraren adierazpena, senitartekoa berekin birbatzerekin ados dagoela esanez.

√ Eskatzailearen nortasun-agiria.

√ 40x50mm tamainako argazki bat, koloretan.

√ Familia-loturak badaudela frogatzen duen agiria.

√ Estatu-zergaren ordainketaren egiaztagiria.

• EBko herritar baten familiako kide batek aldi baterako bizilekuko eskubidea erdietsi ahal izateko baldintzak berriz batu nahi duen EBko herritar hori ondoren azaltzen diren kasuetako batean edo bestean egotearen araberakoak dira:

√ Besteren edo norberaren kontura lan egitea.

Page 237: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 235

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide izatea eta, gainera, osasun-aseguru bat izatea.

√ Ikasten ari izatea eta norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide izatea, eta, gainera, osasun-aseguru bat izatea.

• Horrez gain, birbatuko den EBko herritarrak aldi baterako bizilekuko eskubidea edo bizileku iraunkorreko eskubidea izan behar du.

• EBko herritar baten senitarteko baten aldi baterako bizilekuko eskubideak 5 urte bitarte dirau, eta bost urteko ondoz ondoko epetan luza daiteke, baina ezin gaindi dezake inoiz ere lagundutako EBko herritarrak Estonian bizitzen ematen duen denbora.

• EBko herritarraren senitartekoek aldi baterako bizilekuko eskubidea berritzeko edo bizileku iraunkorreko eskubidea emateko eskatu behar dute aldi baterako bizilekuko eskubidea iraungi aurreko hilabetea igaro baino lehen (hau da, haien nortasun-txartela iraungi baino lehen).

• Estonian, aldi baterako bizilekuko eskubidearen jabe direla, 5 urtez jarraian legalki bizi izan diren EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsiko dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritar batek, hala nahi izanez gero, bere bizileku iraunkorreko eskubidea erregistra dezake, eta dagokion oharra jaso bere nortasun-agirian.

• Estonian bost urtez jarraian bizi ondoren, EBren herritarrak hartu beharreko erabakia da aldi baterako bizilekuko eskubidearekin bizitzea edo bizileku iraunkorreko eskubidea erregistratzea.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea erregistratzeko, EBko herritarrek Poliziarengana jo behar dute, eta hauek aurkeztu:

√ Betetako eskaera bat.

√ Eskatzailearen nortasun-agiria.

Page 238: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 236

√ 40x50mm tamainako argazki bat, koloretan.

√ Estatu-zergaren ordainketaren egiaztagiria.

• EBko herritar baten senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea erregistratu behar dute aldi baterako bizilekuko eskubidea iraungi baino hilabete lehenago gutxienez.

• Horretarako, haiek berek ondorengoak aurkeztu behar dituzte:

√ Betetako eskaera bat.

√ Eskatzailearen nortasun-agiria.

√ 40x50mm tamainako argazki bat, koloretan.

√ Estatu-zergaren ordainketaren egiaztagiria.

Page 239: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 237

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

POLIZIAKO ETA MUGA-ZAINTZAKO SAILA (estonieraz– ingelesez – errusieraz)

http://politsei.ee/et/

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

http://politsei.ee/en/teenused/right-of-residence/eu-citizen/

EB-KO HERRITAR BATEN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

http://politsei.ee/en/teenused/right-of-residence/family-member/

EB-KO HERRITARRENTZAKO NORTASUN-AGIRIA LORTZEKO ESKAERA

http://politsei.ee/dotAsset/63419.pdf

EB-KO HERRITARREK ETA HAIEN FAMILIAKO KIDEEK BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ERREGISTRATZEKO ESKAERA

http://politsei.ee/dotAsset/25989.pdf

ESTONIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (estonieraz - ingelesez - errusieraz)

http://www.siseministeerium.ee/

BIZILEKUA ERREGISTRATZEARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.siseministeerium.ee/?id=35797&

Page 240: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

10. ESTONIA 238

ESTONIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (estonieraz - ingelesez - alemanez - frantsesez - finlandieraz - errusieraz)

http://www.vm.ee/?q=en

BIDAIARIENTZAKO INFORMAZIOA (aukeratu “Spain” bilaketa-menua)

http://www.vm.ee/?q=en/node/53

ESTONIAKO LEGEDIA (estonieraz – ingelesez)

http://www.legaltext.ee/indexen.htm

EUROPAR BATASUNEKO HERRITARRENTZAKO LEGEA (idatzi “European Union” bilaketan, eta hautatu 1. dokumentua : “Citizen of European Union Act”)

http://www.legaltext.ee/en/andmebaas/ava.asp?m=022

Page 241: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 239

11. FINLANDIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 240

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 240

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 240

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 240

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 242

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 243

Page 242: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 240

1.

• ATZERRITARREI BURUZKO 301/2004 LEGEA

ESTATUKO ARAUDIA

• 360/2007 EGINTZA JURIDIKOA, 301/2004 Legea EBko herritarren bizileku-eskubideari dagokionez aldatzekoa.

• 432/2010 EGINTZA JURIDIKOA, 301/2004 Legea ikasle diren EBko herritarren inguruko zenbait alderdiri dagokienez aldatzekoa.

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak Finlandian baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin bakarrik sar daitezke, eta han hiru hilabete bitarte gehienez geratu, bizilekua erregistratu beharrik gabe.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Finlandian sartu eta hiru hilabetetik behera bizitzeko, baliozko pasaporte bat izan behar dute, bai eta, behar den kasuetan, bisa bat ere.

• Finlandian hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek bizilekua erregistratu behar dute tokiko poliziaren aurrean, 3 hilabeteko epea amaitu baino lehen.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Horretarako, ondorengo kasuetako bat bete behar dute:

√ Besteren edo norberaren kontura lan egitea.

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste bizi-baliabideak izatea eta, hala dagokionean, osasun-asegurua izatea, Finlandiako gizarte-segurantzako sistemarentzat zama bat izan gabe.

√ Ikastetxe ofizial batean izena emanda egotea eta norbera eta familia mantentzeko behar beste bizi-baliabideak izatea, eta, hala

Page 243: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 241

dagokionean, osasun-asegurua izatea, Finlandiako gizarte-segurantzako sistemarentzat zama bat izan gabe.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea izatea.

• Behin agintariek erabaki erregistrorako betekizunak betetzen diren, erregistro-ziurtagiri bat emango da (finlandieraz: “Unionin kansalaisen oleskeluoikeuden rekisteröintitodistus”).

• Erregistro-ziurtagiria ez da bizileku-baimen bat, baizik eta EBko herritar baten bizileku-eskubidea Finlandiako Atzerritarren Erregistroan jaso delako froga bat besterik ez.

• Bizileku-eskubidea erregistratzeko ondorengo agiriak dira beharrezkoak (herritarrari dagokion kasuaren arabera):

√ Betetako eskaera bat (EU1).

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Argazki bat.

√ Hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea ematen duten kasuetako batean egotea egiaztatzen duten agiriak.

√ Finlandiako agintaritzak eskatutako beste agiri batzuk.

• Eskaera horrek 47 euroko tasa ordaintzea dakar.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Finlandian hiru hilabetetik gora bizi nahi baldin badute, bizileku-txartel bat eskatu behar dute herrialdean sartu eta hiru hilabete igaro baino lehen.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek honako hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Betetako eskaera bat (EU 4).

√ Baliozko pasaportea.

Page 244: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 242

√ Familia-loturak badaudela frogatzen duen agiria.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitarteko baten bizileku-txartelak gehienez 5 urteko balio-denbora du.

• Finlandian 5 urtez jarraian bizi eta gero, EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesten dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Hala eskatzen duten EBko herritarrek, bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat izango dute (EU 1 inprimakia), Finlandian era iraunkorrean bizitzeko eskubidea ziurtatzen duena.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartela eskatu behar dute (EU 4 inprimakia) bizileku-txartelaren balio denbora amaitu baino lehen.

Page 245: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 243

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

FINLANDIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

http://www.intermin.fi/intermin/home.nsf/pages/index_eng

FINLANDIAKO IMMIGRAZIO ZERBITZUA (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

http://www.migri.fi/netcomm/Default.asp?language=EN

FINLANDIAN DAUDEN EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.migri.fi/netcomm/content.asp?path=8,2664,2668

FINLANDIAKO POLIZIA (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/pages/index_eng

Page 246: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 244

EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO INFORMAZIO OROKORRA

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/pages/F3B8C0E86901D0BDC225780100435878?opendocument

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEAREN ERREGISTROA

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/pages/FBC50CC59E5B37D6C2257801004AE49B?opendocument

EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-BAIMENA

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/pages/8448B667EDCCF743C2257801004B382B?opendocument

EU1 ESKAERA: BIZILEKU-ERREGISTROA - EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO ZIURTAGIRIA

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/ExternalFiles/eu_rekisterointi_enp/$file/eu_rekisterointi_enp.pdf

EU4 ESKAERA: BIZILEKU TXARTELA - EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA

http://www.poliisi.fi/poliisi/home.nsf/ExternalFiles/oleskelukortti_enp/$file/oleskelukortti_enp.pdf

FINLANDIAKO LAN ETA EKONOMIA MINISTERIOA (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

http://www.mol.fi/mol/en/index.jsp

Page 247: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 245

LANGILEENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.mol.fi/mol/en/02_working/05_foreigners/01_permits_registration/index.jsp

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEAREN ERREGISTROA

http://www.mol.fi/mol/en/02_working/05_foreigners/01_permits_registration/01_eu_eea_countries/01_right_of__residence/index.jsp

FINLANDIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

http://formin.finland.fi/public/default.aspx?culture=en-US&contentlan=2

FINLANDIAKO BIZILEKU-BAIMENEN GAINEKO INFORMAZIOA (ikus azken atala: “EU- and EEA-citizens right to work in Finland”)

http://formin.finland.fi/public/default.aspx?nodeid=15721&contentlan=2&culture=en-US

FINLANDIAKO LEGEDIA - FINLEX Data Bank- (finlandieraz- suedieraz - ingelesez)

Page 248: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

11. FINLANDIA 246

http://www.finlex.fi/en/

360/2007 EGINTZA JURIDIKOA, 301/2004 Legea Finlandian EBko herritarrak sartu eta bizitzeari dagokionez aldatzekoa (finlandiera).

http://www.finlex.fi/fi/laki/alkup/2007/20070360

ATZERRITARREI BURUZKO 301/2004 LEGEA, 1152/2010 egintza juridikora arteko aldaketak biltzen dituen bertsio kontsolidatua (ikus 10. kapitulua, 51. or.) (ingelesez)

http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/2004/en20040301?search[type]=pika&search[pika]=ALIENS

Page 249: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 247

12. FRANTZIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 248

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 248

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 248

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 248

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 250

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 252

Page 250: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 248

1.

• CODE DE L'ENTREE ET DU SEJOUR DES ETRANGERS ET DU DROIT D'ASILE . Atzerritarrak sartu eta bizitzeari eta asilo-eskubideari buruzko kodea –2011ko abenduaren 2an kontsolidatutako bertsioa-.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• Frantzian sartu nahi duten EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat aurkezte hutsarekin sar daitezke.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• Frantzian sartu nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek pasaportea eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa bat aurkeztu behar dituzte.

• Frantzian hiru hilabetetik behera bizitzeko, EBko herritarrek eta haien senitartekoek ez dute administrazio-formalitaterik egin behar.

• Bizilekua Frantzian kokatu nahi duten EBko herritarrak bizi diren

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

udalerrian erregistratzeko betebeharra

• EBko herritarrek badute eskubidea Frantzian hiru hilabetetik gora bizitzeko, baldin eta kategoria hauetako batean badaude:

dute, iritsi ondorengo hiru hilabeteen barruan. Betebehar hori ez badute betetzen, hiru hilabetetik beherako egoiliartzat jotzen dira.

1. Langileak

2.

: lanbide-jarduera bat betetzen dutenak (norberaren edo besteren kontura).

Ez-aktiboak

3.

: norberarentzat eta familiarentzat behar beste baliabide dituztenak, Frantziako gizarte-laguntzako sistemarentzat zama ez bihurtzeko, gaixotasun- eta amatasun-aseguru bat izateaz gain.

Ikasleak: estatuak onarturiko ikastetxe batean izena emanda daudenak, ikasketak egiteko edo lanbide-prestakuntza jasotzeko.

Page 251: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 249

Horrez gain, norberarentzat eta familiarentzat behar beste baliabide izan behar dituzte, Frantziako gizarte-laguntzako sistemarentzat zama ez bihurtzeko, gaixotasun- eta amatasun-aseguru bat izateaz gain.

4. Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kideak

• Frantzia hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek ez dute CE bizileku-txartela eskuratzeko betebeharra (“carte de sejour – CE”). Hala eta guztiz ere, nahi baldin badute, bizi diren prefeturan eska dezakete.

.

• Eskaera egiteko, honako agiri hauek aurkeztu behar dira, norbera dagoen kategoriaren arabera:

1. Langileak

2.

(“CE-toutes activités professionnelles”): baliozko nortasun-agiria edo pasaportea; lan-jarduera bat betetzen delako egiaztagiria (esate baterako, lan-kontratua); eta tamaina txikiko hiru argazki.

Ez-aktiboak

3.

(“CE-non actif”): baliozko nortasun-agiria edo pasaportea; osasun- eta amatasun-asegurua; behar beste baliabide izaten direla egiaztatzen duten agiriak; eta tamaina txikiko hiru argazki.

Ikasleak

4.

(“CE-étudiant”): baliozko nortasun-agiria edo pasaportea; ikastetxe batean izena emanda egotearen egiaztagiria; osasun- eta amatasun-asegurua; behar beste baliabide izaten direla egiaztatzen duten agiriak; eta tamaina txikiko hiru argazki.

EBko herritar baten EBko herritar diren senitartekoak

• EBko herritarrentzako eta EBko herritar diren haien senitartekoentzako bizileku-txartelak doan ematen eta berritzen dira. Langile eta ez-aktiboen

(“CE- membre de familla – toutes activités professionnelles”): baliozko nortasun-agiria edo pasaportea; familia-loturak frogatzen dituzten agiriak; laguntzen dioten EBko herritarrak bizileku-eskubidea baduelako egiaztagiria; eta tamaina txikiko hiru argazki.

Page 252: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 250

bizileku-txartelaren iraunaldia gehienez 5 urte da. Ikasleei dagokienez, iraunaldi hori urtebetekoa (1) da gehienez.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Frantzian beren senitartekoarekin hiru hilabetetik gora bizi nahi dutenean, bizileku-txartela eskuratu behar dute nahitaez herrialdean sartu ondoren hiru hilabete igaro baino lehen; txartel horri “CE- membre de familla – toutes activités professionnelles” deritzo.

• Txartela eskatzeko, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Frantzian sartzea ahalbidetu dioten agiriak (pasaportea eta, ahal dagokionean, bisa).

√ Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak.

√ Laguntzen dioten EBko herritarrak bizileku-eskubidea baduelako egiaztagiria.

√ Tamaina txikiko hiru argazki.

• EBko herritarren EBtik kanpoko herritarrentzako bizileku-txartelak doan ematen eta berritzen dira. Haien iraunaldia, gehienez, 5 urte da.

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, Frantzian azken bost urtean legalki eta jarraian bizi eta gero, bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesten dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi duten EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek, hala nahi izanez gero, “CE séjour permanent - toutes activités professionnelles” izeneko bizileku-baimen bat eman diezaietela eska dezakete.

• Baimen hori eskatzeko, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Frantzian asken 5 urtean jarraian bizi izanaren egiaztagiriak.

Page 253: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 251

√ Bizileku-eskubidea izatearen egiaztagiria (esaterako: lan-kontratua, behar beste baliabide izatearen froga, edo ikastetxe batean izena emanda egotearena)

√ Tamaina txikiko hiru argazki.

• EBko herritarrentzako bizileku iraunkorreko txartela (aukerakoa da edukitzea) doakoa da eta 20 urtean behin berritzen da.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea erdietsi duten EBko herritar EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartela (“CE séjour permanent - toutes activités professionnelles”) eskatu behar dute

• EBko herritar baten EBtik kanpoko herritarrentzako bizileku iraunkorreko txartela (nahitaezkoa da edukitzea) doakoa da eta 10 urtean behin berritzen da.

, jarraian 5 urtez bizitzeko aldia amaitu baino bi hilabete lehenago.

Page 254: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 252

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

FRANTZIAKO ADMINISTRAZIOAREN INFORMAZIO-ATARIA (frantsesez – alemanez – ingelesez - gaztelaniaz)

http://www.service-public.fr/etranger/espanol.html

EB-KO HERRITARRAK SARTZEA ETA BIZITZEA

http://vosdroits.service-public.fr/particuliers/N123.xhtml?&n=Etranger%20-%20Europe&l=N19804&n=Europe%20&l=N20305

EB-KO HERRITARREN SENITARTEKOAK SARTZEA ETA BIZITZEA

http://vosdroits.service-public.fr/particuliers/F2653.xhtml

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA LORTZEA

http://vosdroits.service-public.fr/particuliers/F16003.xhtml

EB-KO HERRITARREN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA LORTZEA

http://vosdroits.service-public.fr/particuliers/F19315.xhtml

FRANTZIAKO ZUZENBIDEA HEDATZEKO ZERBITZU PUBLIKOA (frantsesez– ingelesez - gaztelaniaz)

http://www.legifrance.gouv.fr/

FRANTZIAN SARTU ETA BIZITZEARI BURUZKO KODEA, 2011ko abenduaren 2an kontsolidatutako bertsioa (ikus: Lege-atala, I. liburua, II. titulua eta Arautegi-atala, 1. liburua, II. titulua)

http://www.legifrance.gouv.fr/affichCode.do;jsessionid=A09C96517F5C5AE301F5AF87F527700E.tpdjo02v_3?cidTexte=LEGITEXT000006070158&dateTexte=20101223

Page 255: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 253

FRANTZIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERRIOA (frantsesez)

http://www.interieur.gouv.fr/

FRANTZIAKO KANPOKO ETA EUROPAKO ARAZOETARAKO MINISTERIOA (frantsesez – ingelesez – gaztelaniaz – alemanez – arabieraz - txineraz)

http://www.diplomatie.gouv.fr/es/ministerio-asuntos-exteriores_197/index.html

IMMIGRAZIORAKO ETA INTEGRAZIORAKO FRANTZIAKO BULEGOA – OFII (frantsesez– ingelesez– gaztelaniaz– italieraz- alemanez)

http://www.ofii.fr/defaut.php3

FRANTZIAREN BARTZELONAKO KONTSULATU OROKORRA (frantsesez – katalanez - gaztelaniaz)

http://www.consulfrance-barcelone.org/spip.php?rubrique170

Page 256: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 254

13. GREZIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 255

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 255

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 255

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 255

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 257

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 258

Page 257: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 255

1.

• Presidentearen 106/2007 Agindua, Europar Batasuneko herritarrak eta haien senitartekoak Greziako lurraldean aske ibili eta bizitzeari buruzkoa.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritar batek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez du behar Grezian sartu eta hiru hilabete bitarteko aldi batean bizitzeko, Greziako gizarte-laguntzako sistemarentzat gehiegizko zama ez baldin bada, betiere.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek pasaporte bat behar dute, bai eta, dagokion kasuetan, bisa bat ere, Grezian sartzeko, eta herrialdean hiru hilabete bitarte bizi daitezke erregistratu behar izan gabe.

• Grezian, EBko herritar guztiek badute hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea, hauek betez gero:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Enplegatuak edo norberaren konturako langileak badira.

√ Behar beste baliabide badituzte norberarentzat eta familiarentzat, Greziako egonaldian gizarte-laguntzako sistemarentzat zama ez bihurtzeko moduan, eta, gainera, osasun-aseguru onargarria badute.

√ Ikastetxe publiko batean edo estatuak finantzatutako edo legediaren arabera ziurtatutako ikastetxe pribatu batean izena emanda badago, lanbide-heziketa barne. Horrez gain, herritarrak osasun-babes egokia izan behar du, eta frogatu norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide dituela, Greziako egonaldian gizarte-laguntzako sistemarentzat zama ez bihurtzeko moduan.

Page 258: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 256

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kideak badira.

• Grezian hiru hilabetetik gora bizi nahi duen EBko herritar batek bizileku-eskubidea erregistratu behar du

• Horretarako, herritarrak berak jo behar du bizi den tokian atzerritarren gaiez arduratzen den poliziako agintaritzarengana, eta honako agiriak aurkeztu:

(“Dikeoma Diamonís”), herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteko epea amaitu baino lehen.

√ Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte baten fotokopia zehatza.

√ Langilea, ikaslea, pentsioduna, edo EBko herritar baten senitartekoa izatea frogatzen duten agiriak.

√ Osasun-aseguru publiko edo pribatu baten egiaztagiria.

√ Aurreko kategorien artean ez baldin badago, bizitzeko behar beste baliabide izatearen frogak (Greziako gutxieneko pentsioa), Greziako gizarte-zerbitzuentzat zama bat izan behar izan gabe.

• EBko herritar baten EBko herritartasuna duten senitartekoek bizileku-ziurtagiria eskuratzeko ondorengo agiriak aurkeztu behar dituzte:

√ Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte baten fotokopia zehatza.

√ Familia-loturak egiaztatzen dituen agiri formal bat.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiriaren fotokopia zehatza.

• Grezian hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku-txartel bat eskatu behar dute.

• Horretarako, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizi diren tokiko immigrazio-arloko agintaritzaren aurrean honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Baliozko pasaportea.

Page 259: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 257

√ Familia-loturak egiaztatzen dituen agiri formal bat.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiriaren fotokopia zehatza.

• Bizileku-txartela doakoa da EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzat, eta 5 urteko gehieneko balio-denbora bat du.

• Grezian legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Interesdunak hala eskaturik, eta behin EBko herritarraren egonaldiaren iraupena egiaztatu eta gero, Poliziak Grezian bizileku iraunkorra duela ziurtatzen duen agiri bat emango dio doan.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten senitartekoek, bizileku-txartelaren balio-denbora amaitu baino lehen, EBko herritarren senitartekoentzako bizileku iraunkorreko txartel bat eskatu behar dute.

• Bizileku iraunkorreko txartel horren eskaera bizi diren tokiko Immigrazio Zerbitzuan egin behar dute, honako agiri hauek harekin batera aurkeztuta:

√ Bizileku-txartelaren fotokopia.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiriaren edo bizileku iraunkorreko ziurtagiriaren fotokopia baliozkotua.

√ Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak.

• EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku-txartela 10 urtean behin berritu behar da; eskaera egin behar da berritzeko, eta bizileku-txartel zaharra aurkeztu.

Page 260: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 258

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ITALIAREN LAN ETA GIZARTE-GAIETAKO KONTSEILARITZA (AKREDITAZIOA GREZIAN ETA ERRUMANIAN) (gaztelaniaz – katalanez– euskaraz – galegoz – ingelesez - frantsesez)

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/italia/consejeria/index.htm

GREZIAN BIZITZEKO BETEKIZUNAK

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/italia/trabajarResidir/ReqResid.htm#Grecia

HERRITARRENTZAKO GREZIAKO 24 ORDUKO ZERBITZU PUBLIKOA (grekoz – ingelesez – frantsesez – alemanez)

http://www.ermis.gov.gr/portal/page/portal/ermis/FullStory?id=684136

GREZIAN EKONOMIA-JARDUERA BAT AURRERA ERAMAN NAHI DUTEN EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-BAIMENAK

http://www.ermis.gov.gr/portal/page/portal/ermis/FullStory?sid=1238

BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (grekoz– ingelesez – frantsesez - italieraz)

http://www.ypes.gr/el/

PRESIDENTIAL DECREE NUMBER 106/2007 ON "FREE MOVEMENT AND RESIDENCE WITHIN THE GREEK TERRITORY OF THE CITIZENS OF THE UNION AND THEIR FAMILY MEMBERS" (ikus Government Gazette Α135/2007)

http://www.ypes.gr/en/Generalsecretariat_PopulationSC/PresidentDecretal/

Page 261: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

13. GREZIA 259

HERRITARRENTZAKO ZERBITZU-ZENTROA (grekoz)

http://www.kep.gov.gr/portal/page/portal/kep

GREZIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (grekoz - ingelesez - frantsesez)

http://www.mfa.gr/

ESPAINIAREN GREZIAKO ENBAXADA

IMEPO- GREZIAKO IMMIGRAZIO POLITIKAKO INSTITUTUA (grekoz - ingelesez)

http://www.imepo.gr/Home.aspx?C=3

IMMIGRAZIORAKO ZERBITZU ZENTROA ATENASEN (grekoz – ingelesez)

http://www.cityofathens.gr/en/foreign-nationals-migrants/migrant-service-centre

Page 262: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

14. HUNGARIA 260

14. HUNGARIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 261

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 261

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 261

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 261

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 262

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 263

Page 263: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

14. HUNGARIA 261

1.

• 2007ko I. Akta, mugimendu- eta bizileku-askatasuna duten pertsonen onarpenaren eta bizileku-eskubideari buruzkoa (FMRA)

ESTATUKO ARAUDIA

• 113/2007 Dekretua (V. 24.), I/2007 Akta ezartzeari buruzkoa.

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sartu eta hiru hilabetetik behera bizi daitezke Hungariako Errepublikako lurraldean, bisa behar izan gabe.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar bati laguntzen dioten hirugarren herrialderen bateko senitartekoek Hungarian baliozko pasaporte batekin eta, beharrezkoa denean, bisa batekin sar daitezke. Horrez gain, hiru hilabete bitarte bizi daitezke erregistratu gabe, Estatuaren gizarte-laguntzako sistementzat gehiegizko zama bihurtzen ez baldin badira, betiere.

• EBko herritarrek kasu hauetan dute 3 hilabetetik gorako bizileku-eskubidea:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Lan egiteko asmoa dutenean.

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide dutenean, estatuarentzat zama bat ez izateko moduan herrialdean bizi diren bitartean, eta, horrez gain, gaixotasun-aseguru bat ere badutenean.

√ Hungariako ikastetxe batean izena emanda daudenean eta, gainera, norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide dutenean, estatuarentzat zama bat ez izateko moduan herrialdean bizi diren bitartean, gaixotasun-aseguru bat izateaz gain.

• Aurreko kasuetako batean dauden EBko herritarren familiako kideek ere izango dute hiru hilabetetiko gorako bizileku-eskubidea.

Page 264: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

14. HUNGARIA 262

• Bizileku-eskubidea hiru hilabetetik gora izan nahi duten EBko herritarrek Immigrazio Bulegoan inskribatu behar dute, herrialdean sartu ondorengo 93 egunen barruan.

• Inskribatzeko, eskumena duten agintariei datu pertsonalak eman behar dizkiete, dagokion inprimakia beterik (ikus estekak), bizileku-eskubidea izan ahal izateko kasuetako batean daudela egiaztatzen dituzten agiriak aurkezteaz gain.

• Behin aipatutako agiri horiek aurkeztu eta gero, Immigrazio Bulegoak EBko herritarrari “bizilekuaren erregistro-ziurtagiri” bat emango dio, eta haren iraunaldia mugagabea izango da.

• Hungarian hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek immigrazioko agintaritzaren aurrean inskribatu behar dute, herrialdean sartu ondorengo 93 egunen barruan, eta bizileku-txartel bat lortu.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoen bizileku-txartelak gehienez 5 urteko balio-denbora du.

• Hungarian legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritarrek bizileku iraunkorreko eskubidea Immigrazio Bulegoan “bizileku iraunkorreko txartel” bat eskatuz ziurta dezakete.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartel bat eskatu behar dute bizileku-txartelaren balio denbora amaitu baino lehen.

Page 265: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

14. HUNGARIA 263

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

IMMIGRAZIO ETA NAZIONALIZAZIO BULEGOA (OIN) (hungarieraz – ingelesez – alemanez - frantsesez)

http://www.bmbah.hu/index.html

2007KO I. AKTA, MUGIMENDU- ETA BIZILEKU-ASKATASUNA DUTEN PERTSONEN ONARPENAREN ETA BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKOA (FMRA)

http://www.bmbah.hu/jogszabalyok.php?id=38

BIZILEKUAREN ERREGISTROAREN ETA JAKINARAZPENAREN ZIURTAGIRIA ESKATZEKO INPRIMAKIA

http://www.bmbah.hu/nyomtatvany_mintak.php?id=62

EB-KO HERRITAR BATEN HIRUGARREN HERRIALDEREN BATEKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA ESKATZEKO ETA BERRITZEKO INPRIMAKIA

http://www.bmbah.hu/nyomtatvany_mintak.php?id=54

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO TXARTELA ESKATU ETA BERRITZEKO INPRIMAKIA

http://www.bmbah.hu/nyomtatvany_mintak.php?id=80

HUNGARIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERRIOA (hungarieraz)

http://www.bm.hu/web/portal.nsf/index

HUNGARIAREN ESPAINIAKO KONTSULATUA -BARTZELANA (hungarieraz – gaztelaniaz - katalanez)

http://www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/Barcelona/es/es_konzuliinfo/

Page 266: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

14. HUNGARIA 264

KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (hungarieraz - ingelesez)

http://www.mfa.gov.hu/kum/en/bal/

MUNTAZKO LEGEDIAREN LABURPENA ZEIN TESTU OSOA

http://www.mfa.gov.hu/kum/en/bal/consular_services/Entry_of_Foreigners_to_Hungary/changes_in_hungarian_aliens_legistlation/

Page 267: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 265

15. IRLANDA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 266

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 266

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 266

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 266

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 267

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 269

Page 268: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 266

1.

• EUROPEAN COMMUNITIES (FREE MOVEMENT OF PERSONS) REGULATIONS 2006 AND 2008.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• Irlandan sartzeko, EBko herritar batek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat eduki behar du.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek baliozko pasaportea eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa behar dute Irlandan sartzeko.

• EBko herritarrak eta haien senitartekoak, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, Irlandan 3 hilabete bitarteko aldi batean bizi daitezke batere izapiderik egin gabe.

• EBko herritar batek Irlandan hiru hilabetetik gora egon nahi badu, ondorengo betekizunetako bat bete beharko du:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Ekonomia-jarduera bat aurrera eramatea (norberaren edo besteren kontura lan egitea),

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide izatea, gizarte-segurantzako sistemarentzat zama bat izan gabe, bai eta gaixotasun-aseguru bat izatea.

√ Estatuak homologaturiko ikastetxe batean ikaslea izatea edo lanbide-heziketako ikastaro batean egotea, bai eta norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide zein gaixotasun-aseguru bat izatea.

√ Aurreko kategorietako batean dagoen Europako herritar baten familiako kidea izatea.

Page 269: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 267

• EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek ez daude beharturik immigrazioko agintaritzaren aurrean erregistratzera Irlanda hiru hilabetetik gora bizitzeko.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, ostera, bizileku-txartel bat eskatu behar dute, Irlandan hiru hilabetetik gora bizitzeko.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EU1 eskaera bete behar da, eta ondorengoak egiaztatzen dituzten jatorrizko agiriak aurkeztu:

√ Nortasuna (pasaportea eta bere nahiz berak laguntzen dion EBko herritarraren bi argazki)

√ EBko herritarrarekin duen harremana (ezkontza-ziurtagiria, jaiotza-agiria edo beste batzuk).

√ Irlandako bizilekua (errentatzailearen gutuna, hipotekaren gutuna, edo beste batzuk).

√ EBko herritarrak Irlandan aurrera eramaten dituen jarduerak (lan-kontratua, ikastetxearen gutuna, osasun-asegurua, banku-kontuen laburpenak, langabe-erregistroaren gutuna, edo beste batzuk).

• Bizileku-txartelaren balio-denbora EBko herritarra egoten den denbora bera izango da, edo bost urte gehienez.

• Horrez gain, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek “Garda Síochána” delakoan erregistratu behar dute, Immigrazioko Erregistro Ziurtagiria jasotzeko (GNIB txartela deitzen zaio normalean).

• Irlandan 5 urtez jarraian, ezarritako betekizunen arabera, bizi izan diren EBko herritarrak eta haren senitartekoek badute eskubidea herrialdean modu iraunkorrean bizitzeko.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duen EBko herritar batek, hala nahi izanez gero, bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat eska dezake, eskubide hori, hain zuzen, egiaztatzen duena.

Page 270: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 268

• Eskaerarekin batera (EU2), ondorengoak egiaztatzen dituzten jatorrizko agiriak aurkeztu behar dira:

√ Nortasuna (baliozko nortasun-agiria edo pasaportea eta bi argazki)

√ Irlandako bost urte jarraituko bizilekua (errentatzailearen gutuna, hipotekaren gutuna, edo beste batzuk).

√ Irlandan bost urtez jarraian aurrera eraman dituen jarduerak (lan-kontratua, ikastetxearen gutuna, osasun-asegurua, banku-kontuen laburpenak, langabe-erregistroaren gutuna, edo beste batzuk).

• Irlandan bost urtez jarraian bizi izan diren EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartela eskuratu behar dute nahitaez.

• Horretarako, EU3 eskaera bete behar dute, eta ondorengoak egiaztatzen dituzten jatorrizko agiriak aurkeztu:

√ Nortasuna (pasaportea eta bere nahiz berak laguntzen dion EBko herritarraren bi argazki)

√ EBko herritarrarekin duen harremana (ezkontza-ziurtagiria, jaiotza-agiria edo beste batzuk).

√ EBko herritarrak Irlandan aurrera eramaten dituen jarduerak (lan-kontratua, banku-kontuen laburpenak, edo beste batzuk).

√ Irlandako bost urte jarraituko bizilekua (errentatzailearen gutuna, hipotekaren gutuna, edo beste batzuk).

• Eskaera guztiak Irlandako Immigrazio eta Nazionalizazio Zerbitzuko (INIS) “EU TREATY RIGHTS” atalera bidali behar dira.

Page 271: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 269

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

IRLANDAKO INFORMAZIO-ZERBITZU PUBLIKOA (irlanderaz – ingelesez – frantsesez – polonieraz - errumanieraz)

http://www.citizensinformation.ie/categories/moving-country/moving-to-ireland

EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEAK IRLANDAN

http://www.citizensinformation.ie/categories/moving-country/moving-to-ireland/rights-of-residence-in-ireland/residence_rights_EU_national

IRLANDAN LAN EGITEA - EB-KO HERRITARRAK

http://www.citizensinformation.ie/categories/employment/migrant-workers/coming_from_EU_to_work

EUROPEAN COMMUNITIES (FREE MOVEMENT OF PERSONS) REGULATIONS 2006

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/SI656of2006.pdf/Files/SI656of2006.pdf

EUROPEAN COMMUNITIES (FREE MOVEMENT OF PERSONS) (AMENDMENT) REGULATIONS 2008

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/SI%20310%20of%202008.pdf/Files/SI%20310%20of%202008.pdf

Page 272: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

15. IRLANDA 270

IRLANDAKO IMMIGRAZIO ETA NAZIONALIZAZIO ZERBITZUA (ingelesez)

http://www.inis.gov.ie/

EB-KO HERRITARREN ESKUBIDEAK

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Pages/EU%20Treaty%20Rights

EB-KO HERRITAR GISA IZATEN DIREN ESKUBIDEEI BURUZ MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Pages/EU%20Treaty%20Rights%20FAQs

EU1 ESKAERA – EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Form%20EU1.pdf/Files/Form%20EU1.pdf

EU2 ESKAERA – EBKO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO TXARTELA

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Form%20EU2.pdf/Files/Form%20EU2.pdf

EU1 ESKAERA – EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO TXARTELA

http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Form%20EU3.pdf/Files/Form%20EU3.pdf

Page 273: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 271

16. ITALIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 272

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 272

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 272

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 272

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 274

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 275

Page 274: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 272

1.

• 30/2007 Legegintzako Dekretua, otsailaren 6koa (“Gazzetta Ufficiale”, 72. zk., martxoaren 27koa).

ESTATUKO ARAUDIA

• 32/2008 Legegintzako Dekretua, otsailaren 28koa (“Gazzetta Ufficiale”, 52. zk., martxoaren 1ekoa).

2.

EDUKI OROKORRAK

• Europako herritarrak baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daitezke Italian, eta hiru hilabete bitarteko aldi batean bizi.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• Italian hiru hilabetetik behera bizi nahi duten EBko herritarrek tokiko poliziari eman diezaiokete beren presentziaren berri, sarrera-adierazpenaren kopia zigilatu bat jasotzeko. Baldin eta hala egiten ez badute, hiru hilabetetik gora biziko direla ulertuko da.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek baliozko pasaporte bat eta bisa bat behar dute Italian sartzeko, eta herrialdean hiru hilabete behera bizi daitezke izapiderik egin behar izan gabe.

• EBko herritar batek Italian 3 hilabetetik gora bizi nahi badu, bizilekua duen tokiko Erregistro Zibilean inskribatu behar du.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Horretarako, EBko herritarrak “Certificazione anagrafica per cittadini membri dellÙnione Europea” izenekoa eskatu behar du ohiko bizilekua duen tokiko Udalean, herrialdean sartu zenetik hiru hilabeteko epea amaitu baino lehen. Ziurtagiri horri Espainian “erroldatzea” eta italieraz “iscriversi allánagrafe” deitutakoen parekoa da.

• Horrez gain, Italian hiru hilabetetik gora bizi nahi duen herritarrak, kasu hauetako batean egon behar du:

√ Norberaren edo besteren konturako langilea izatea.

Page 275: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 273

√ Egonaldian norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide ekonomiko izatea, bai eta beharrezko osasun-babesa izatea ere, estatuarentzat zama ez izateko moduan.

√ Estatuak onarturiko hezkuntza-erakunde publiko zein pribatu batean izena emanda egotea.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea izatea.

• “Certificazione anagrafica per cittadini membri dell Ùnione Europea” delakoaren eskaera egiteko, EBko herritarrak baliozko nortasun-agiri bat eta azaldutako baldintzak betetzen direla egiaztatzen duen dokumentazioa aurkeztu behar ditu.

• Osasun-babesa frogatzeko, ez da nahikoa Europako Osasun Txartela; Gizarte Segurantzako inskripzioaren kopia bat behar da (Espainiako Gizarte Segurantzak ematen du agiri hori, herrialdetik atera baino lehen), edo, bestela, osasun-aseguru pribatuaren polizaren kopia bat aurkeztu behar da, italierara itzulirik.

• Lan egin ahal izateko, norbere kontura dela edo besteren kontura dela, “Codice Fiscale” delakoa eskatu behar da; Espainiako IFZren pareko agiri bat da, eta Italian bizilekua duen herritar orok –italiarrak zein atzerritarrak– eduki behar du. Horretarako, EBko herritarrak zerga-agentziaren (“Agenzia delle Entrate”) lurralde-bulegora joan behar du, eta pasaportea edo baliozko nortasun-agiria aurkeztu.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartela (“permiso di soggiorno”) eskatu behar dute polizia-buruzagitzan (Questura), Italian hiru hilabetetik gora bizi nahi badute.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek kolore horiko eskaera-seta erabili behar dute (postetxeetan eskura daiteke), eta honako hauek aurkeztu:

√ Betetako eskaera bat.

Page 276: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 274

√ Nortasun-agiria edo pasaportea, dagokion bisarekin, azken hori beharrezkoa denean.

√ Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak.

√ Lagundutako EBko herritarraren erroldatze-ziurtagiria.

• EBko herritarrek, Italian jarraian bost urtez bizilekua izan eta gero, bizileku iraunkorreko baimena (“soggiorno permanente”) erdiets dezakete, eta horrek Italiako herritarrekiko berdintasun osoa bermatzen du.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Italian bost urtez bizilekua izan eta gero, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartel bat lortu behar dute, EBko herritar baten senitarteko gisa, dagokion polizia-buruzagitzan (Questura), bizileku-txartelaren iraungitze-dataren aurretik.

Page 277: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 275

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ESTATUKO POLIZIA (italieraz – ingelesez – alemanez – gaztelaniaz - frantsesez)

http://www.poliziadistato.it/articolo/956-Espanol/

EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA (gaztelaniaz)

http://www.poliziadistato.it/articolo/17938

2008KO OTSAILAREN 28KO 32. LEGEGINTZAKO DEKRETUA

http://img.poliziadistato.it/docs/Decreto_lgv_32_2008_enmiendas_decreto_30_07.pdf

ERREGISTRO ZIBILEAN INSKRIBATZEKO ESKAERA

http://img.poliziadistato.it/docs/solicitud_inscripcion_Registro_Civil.pdf

ERREGISTRO ZIBILEKO INSKRIPZIOAREN ZIURTAGIRIA

http://img.poliziadistato.it/docs/certificacion_inscripcion_Registro_Civil.pdf

EB-KO HERRITARREN SARRERA-ADIERAZPENA

http://img.poliziadistato.it/docs/declaracion_entrada_ciudadanos_UE.pdf

ITALIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (italieraz - ingelesez)

http://www.interno.it/

ATZERRITARREN SARRERA ITALIAN

http://www.interno.it/mininterno/export/sites/default/it/temi/immigrazione/english_version/Entry_of_foreign_nationals_into_Italy.html

Page 278: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

16. ITALIA 276

ESPAINIAREN LAN ETA GIZARTE-GAIETAKO KONTSEILARITZA ITALIAN (gaztelaniaz – katalanez– euskaraz – galegoz – ingelesez - frantsesez)

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/italia/trabajarResidir/index.htm

ITALIAN BIZITZEKO BETEKIZUNEI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.mtin.es/es/mundo/consejerias/italia/trabajarResidir/ReqResid.htm#Italia

ITALIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (italieraz - ingelesez - arabieraz)

http://www.esteri.it/mae/it

ATZERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA DUTEN ESTEKAK HAINBAT HIZKUNTZATAN

http://www.esteri.it/MAE/IT/Header_Footer/AltreLingue.htm

ITALIAKO IMMIGRAZIO-ATARIA (italieraz - ingelesez)

http://www.portaleimmigrazione.it/

Page 279: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 277

17. LETONIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 278

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 278

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 278

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 278

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 280

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 281

Page 280: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 278

1.

• 675. LEGEA, 2011ko ABUZTUAREN 30ekoa, “EBko herritarrak Letoniako Errepublikan sartu eta bizitzeko prozedurak”.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak Letoniako Errepublikan baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat aurkeztuz sar daitezke, eta 90 egunetik beherako aldi batean bizi.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak pasaportea eta, beharrezkoa den kasuetan, dagokion bisa aurkeztu sar daitezke Letonian, eta 90 egunetik beherako aldi batean bizi.

• Letonian 90 egunetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek Herritartasun eta Migrazio Sailean erregistratu behar dute. Erregistratutakoan, erregistro-ziurtagiri bat jasoko dute doan.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• EBko herritar batek erregistro-ziurtagiria jasotzeko eskubidea du, baldin eta:

√ Besteren edo norberaren konturako langilea bada.

√ Ikastetxe homologatu batean ikasten ari bada eta behar beste bizi-baliabide baditu estatuko gizarte-laguntzako sistemarentzat zama bat ez izateko, eta, gainera, baliozko Europako Osasun Txartel bat badauka.

√ Behar beste bizi-baliabide baditu estatuko gizarte-laguntzako sistemarentzat zama bat ez izateko, eta, gainera, baliozko Europako Osasun Txartel bat badauka.

√ Aurreko kasuetako baten dagoen EBko herritar baten senitartekoa bada, eta behar beste bizi-baliabide baditu estatuko gizarte-

Page 281: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 279

laguntzako sistemarentzat zama bat ez izateko, eta, gainera, baliozko Europako Osasun Txartel bat badauka.

• Erregistro-ziurtagiria eskatzeko, EBko herritarrak honako hauek aurkeztu behar ditu:

√ Baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat.

√ Dagokion inprimakia (“bizileku-baimenaren eskaera” deitzen da).

√ Azaldutako baldintzetako bat betetzen delako adierazpena.

√ Hala dagokionean, notario aurrean bi gurasoek izenpeturiko baimena, haurrak Letoniara bidaiatu ahal izateko.

• EBko herritarrek eskaturiko agiriak 90 hamarreko epe batean aurkeztu behar dituzte, herrialdean sartu zirenetik zenbatzen hasita. Horrez gain, ematen dituzten kopien jatorrikoak ere aurkeztu behar dituzte.

• Herritar bakoitzak, adingabeak barne, bere eskaera bete behar du bereiz.

• Ez dago erregistratu beharrik, baldin eta EBko herritarra(k):

√ Letonian urtean gehienez 6 hilabetez bizi bada, lan egiteko asmoz. Behin 6 hilabeteko aldia igarota, oraindik ez badu lanik aurkitu, Letonian bizitzen jarrai dezake erregistratu gabe, egiaz lan bila dabilela frogatzen baldin badu, betiere.

√ Letonian lan egin, baina EBko beste estatu batean bizi bada, azken horretara gutxienez astean behin itzultzen delarik.

√ Hezkuntza-erakunde batean erregistratutako ikasle bat bada eta Letonian urtebetetik (1) behera bizitzeko asmoa badu.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek Letonian hiru hilabetetik gora bizitzeko eskubidea dute, baldin eta laguntzen dioten EBko senitarteko hori azaldutako kasuetakoren batean badago.

Page 282: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 280

• Horrez gain, 3 hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek “EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku-txartel” bat eskatu behar dute

.

• Letonian legalki bost urtez jarraian bizi izan den EBko herritar batek badu eskubidea, baina ez betebeharra, bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat jasotzeko.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko ziurtagiria eskatzeko, EBko herritarrak honako hauek aurkeztu behar ditu:

√ Baliozko nortasun-agiri bat edo antzekoa.

√ Dagokion inprimakia.

√ Herritarrak Letonian bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesteko betekizunak betetzen dituela egiaztatzen duten agiriak.

• Bizileku iraunkorreko ziurtagiria jasotzeko, eskatzaileak berak joan behar du Herritartasun eta Migrazio Bulegora. Izapide honek ez die kosturik eragiten EBko herritarrei eta haien senitartekoei.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, Letonian legalki bost urtetik gora jarraian bizi izan direnean, badute eskubidea “bizileku iraunkorreko baimen” bat lortzeko; hala, bada, bizileku-baimena berritzea edo bizileku iraunkorreko baimena eskatzea dute aukeran.

• Bizileku-baimena edo bizileku iraunkorreko baimena eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek, dagokion eskaerarekin batera, honako hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Baliozko nortasun-agiri bat edo pasaportea.

√ Ahaidetasuna egiaztatzen duen agiriaren kopia bat.

Page 283: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 281

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

HERRITARTASUN ETA MIGRAZIO-GAIETAKO BULEGOA (OCMA) (letonieraz – errusieraz - ingelesez)

http://www.pmlp.gov.lv/en/

2011ko ABUZTUAREN 30eko 675. LEGEA: EB-KO HERRITARRAK LETONIAKO ERREPUBLIKAN SARTU ETA BIZITZEKO PROZEDURAK (*)

http://www.pmlp.gov.lv/en/pakalpojumi/registracija.html

(*) Oraindik ez dago erabilgarri 675. Legearen ingelesezko bertsioa. OCMArekin zuzenean harremanetan jartzeko gomendatzen da, informazio eguneratua erdieste aldera.

EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA HAIEN FAMILIAKO KIDEENTZAKO BIZILEKU-AGIRIAREN ESKAERA

http://www.pmlp.gov.lv/en/pakalpojumi/residence/application.html

LETONIAKO ERREPUBLIKAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (letonieraz– errusieraz - ingelesez)

http://www.am.gov.lv/en/

EB-KO HERRITARRAK ETA HAIEN SENITARTEKOAK LETONIAN SARTZEARI ETA BIZITZEARI BURUZKO INFORMAZIO

Page 284: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

17. LETONIA 282

http://www.am.gov.lv/en/service/entry-into-latvia/visiting-latvia/EU/

LETONIAKO ERREPUBLIKAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (letonieraz)

http://www.iem.gov.lv/lat/

LETONIAKO LEGEEI BURUZKO WEBGUNEA (letonieraz)

http://www.likumi.lv/index.php

2011ko ABUZTUAREN 30eko 675. LEGEA: EB-KO HERRITARRAK LETONIAKO ERREPUBLIKAN SARTU ETA BIZITZEKO PROZEDURAK (letonieraz)

http://www.likumi.lv/doc.php?id=235499

LETONIAKO LEGE-TESTUAK INGELESEZ (ingelesez)

http://www.vvc.gov.lv/advantagecms/LV/tulkojumi/dokumenti.html?folder=%2Fdocs%2FLRTA%2FLikumi%2F

(*) Oraindik ez dago erabilgarri 675. Legearen ingelesezko bertsioa.

Page 285: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 283

18. LITUANIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 284

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 284

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 284

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 284

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 285

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 286

Page 286: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 284

1.

• Lituaniako Errepublikako 2004ko apirilaren 29ko Legea, atzerritarren legezko estatusari buruzkoa; azken aldaketa: 2009ko uztailaren 22an.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritar bat administrazio-izapiderik egin behar izan gabe onartzen da eta 3 hilabete gainditu gabe egon daiteke Lituaniako Errepublikan, baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez du eduki behar.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak lagundutako EBko herritarrarekin onartzen dira eta 3 hilabete gainditu gabe egon daitezke Lituaniako Errepublikan herrialdeko agintarien aurrean erregistratu beharrik gabe; pasaportea eta, beharrezkoa denean, bisa baino ez dituzte behar.

• EBko herritar batek badu eskubidea Lituanian bizilekua izateko, baldin eta ondorengo kasuetakoren bat betetzen badu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Besteren edo norberaren konturako langilea da.

√ Baditu behar beste bizi-baliabide norberarentzat zein familiarentzat, eta badu, halaber, baliozko gaixotasun-aseguru bat.

√ Ikaslea da edo lan-praktikaldi batean parte hartzen ari da, norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide izanik, betiere, bai eta baliozko osasun-aseguru bat ere.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea da, eta berarekin birbatu behar da.

Page 287: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 285

• EBko herritar batek Lituanian hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, hauek egin behar ditu:

√ Bere bizileku-eskubidea egiaztatzen duen ziurtagiri bat eskuratu.

√ Udal-agintaritzaren aurrean bere bizilekua adierazi.

• Ziurtagiri hori eskuratzeko, EBko herritarrak poliziaren tokiko bulegoko immigrazio-sailera joan behar du, eta honako hauek aurkeztu:

√ Dagokion eskaera.

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Bizileku-eskubidea baduela egiaztatzen duten agiriak (esate baterako, lan-kontratua, edo bizitzeko behar beste baliabide izatearen frogak).

• Lituanian 3 hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-baimen bat eskatu behar dute, gehienez 5 urteko iraunaldia izango duena.

• Lituanian legalki azken 5 urtean bizi izaniko EBko herritarrak eta haren senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Lituanian bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrei bizileku iraunkorreko egiaztagiri bat emango zaie, hala eskatzen baldin badute. Izapide hori aukerakoa da.

• Lituanian bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko baimen bat lortu behar dute EBko bizileku-baimenaren balio-denbora amaitu baino lehen.

• EBko bizileku iraunkorreko baimenak 10 urteko iraunaldia du, eta berritu egin behar da urteok igarotakoan.

Page 288: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 286

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

LITUANIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (lituanieraz - ingelesez)

http://www.vrm.lt/

LITUANIAKO MIGRAZIO SAILA (lituanieraz - errusieraz - ingelesez)

http://www.migracija.lt/

Oharra: komeni da zuzenean harremanetan jartzea Migrazio Sailarekin, informazio eguneratua lortze aldera.

EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.migracija.lt/index.php?-911420665

ATZERRITARREI BURUZKO LEGEKO 101. ARTIKULUA, EB-KO HERRITARREI LITUANIAN BIZILEKUA IZATEKO DAGOKIEN ESKUBIDEARI BURUZ

http://www.migracija.lt/popup2.php?item_id=962

EB-KO HERRITARRENTZAT BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA EGIAZTATZEN DUEN ZIURTAGIRIARI BURUZKO INFORMAZIO (begiratu azken galdera: WHAT DOCUMENT CONFIRMS AN EU MEMBER STATE NATIONAL’S RIGHT TO PERMANENTLY RESIDE IN LITHUANIA?)

http://www.migracija.lt/index.php?457999131#7

Page 289: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 287

LEGEDIA (lituanieraz – errusieraz – frantsesez – txineraz – alemanez - ingelesez)

http://www3.lrs.lt/pls/inter/w5_home.home?p_kalb_id=2

ATZERRITARREN LEGEZKO ESTATUSARI BURUZKO LEGEA (ikus V. kapitulua) –azken aldaketa, 2009ko uztailaren 22an- (bilaketako “Title” atalean, sartu ondorengo testua “Law on the Legal Status of Aliens”, eta sakatu beheko eta ezkerreko “Search” botoiari)

http://www3.lrs.lt/dokpaieska/forma_e.htm

ERREGISTRO-ZIURTAGIRIAREN ESKAERA-INPRIMAKIA (agiriko lehen inprimakia)

http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.dok_priedas?p_id=28178

Page 290: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 288

19. LUXENBURGO

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 289

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 289

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 289

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 289

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 291

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 293

Page 291: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 289

1.

• 2008ko abuztuaren 29ko Legea, pertsonen joan-etorri askeari eta immigrazioari buruzkoa (Mémorial A, 138. zk., 2008-09-10ekoa); azken aldaketa, 2011ko uztailaren 25ean (ikus 2024. orrialdea eta hurrengoak).

ESTATUKO ARAUDIA

• 2008ko irailaren 5eko Arautegia, pertsonen joan-etorri askeari eta immigrazioari buruzko 2008ko abuztuaren 29ko legean (Mémorial A, 138. zk., 2008-09-10ekoa) ezarritako administraziozko formalitateen inguruko zenbait xedapen betearaztekoa (ikus 2. kapitulua, 2059. orrialdea eta hurrengoak).

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak beren baliozko nortasun-agiri edo pasaportearekin sar daitezke Luxenburgo, eta hiru hilabeteko aldi batean gehienez bizi.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBk herritar bati laguntzen dioten EBtik kanpoko senitartekoak baliozko pasaporte batekin eta bisa batekin (beharrezkoa den kasuetan) sar daitezke Luxenburgon, eta han hiru hilabete bitarte, gehienez, bizi.

• EBko herritarrek Luxenburgon hiru hilabetetik gora bizi daitezke, baldin eta kasu hauetako batean badaude:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

Besteren edo norberaren konturako langileak.

Estatuko gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide dituzten ez-aktiboak, osasun-aseguru bat izateaz gain.

Estatuak onarturiko ikastetxe batean izena emanda dauden ikasleak, norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide badituztenak, gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, osasun-aseguru bat izateaz gain.

Page 292: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 290

Familiako kideak.

• Luxenburgon hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek tokiko agintarien aurrean erregistratu behar dute

• Horretarako, herrialdean sartu ondorengo hiru hilabeteak bete baino lehen, haien bizilekuari dagokion tokiko administraziora jo behar dute, eta hauek aurkeztu:

, eta erregistro-ziurtagiria (attestation d’enregistrement) lortu.

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

Dagokion eskaera, beteta.

Besteren konturako langilea izanez gero: lan-kontratua.

Norberaren konturako langilea izanez gero: autonomo-inskripzioa, edo zerbitzuak emateko kontratua, edo beste batzuk.

Ez-aktiboa izanez gero: norberarentzat eta familiarentzat behar beste baliabide izatearen egiaztagiria eta osasun-asegurua.

Ikaslea izanez gero: estatuak onarturiko hezkuntza-zentro batean izena emanda egotearen froga.

• EBko herritarrak diren EBko herritar baten senitartekoek, erregistro-ziurtagiria eskatzeko, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

Dagokion eskaera, beteta.

Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiriaren kopia.

Familia-loturak frogatzen dituen agiria.

• Erregistro-ziurtagiriaren eskaerak eta beharrezko agiriak hona bidali behar dira:

Kanpo-arazoetarako eta Immigraziorako Ministerioa Immigraziorako Zuzendaritza

B.P. 752 L-2017 Luxenburgo

Page 293: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 291

• Luxenburgon hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten familiako EBtik kanpoko kideek EBko herritarren senitartekoentzako bizileku-baimen bat lortu behar dute

• EBko herritarren senitartekoentzako bizileku-baimena eskatzeko, haien bizilekuari dagokion tokiko agintaritzari zuzendu behar zaizkio, eta honako hauek aurkeztu:

.

Baliozko pasaportea, sarrera-bisa barne.

Betetako eskaera bat.

Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak.

Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiriaren kopia.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoen bizileku-txartelak gehienez bost urteko iraunaldia du.

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek bizileku iraunkorreko eskubidea dute, Luxenburgon legalki eta jarraian bost urtez bizi eta gero.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritarrek bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat eskura dezakete. Horretarako, immigrazio-arloko agintariei honako hauek aurkeztu behar dizkiete:

Betetako inprimaki bat.

Nortasun-agiriaren kopia bat.

Luxenburgon legalki bost urtez baino gehiagoz jarraian bizi izan dela egiaztatzen duten agiriak.

Page 294: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 292

• EBko herritarren EBko herritar diren senitartekoek, bestalde, hauek aurkeztu behar dituzte:

Betetako inprimaki bat.

Nortasun-agiriaren kopia bat.

Luxenburgon, lagundutako EBko herritarrarekin, legalki bost urtez baino gehiagoz jarraian bizi izan direla egiaztatzen duten agiriak.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko baimena lortu behar dute.

• Horretarako, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

Betetako inprimaki bat.

Baliozko pasaportearen kopia bat.

Argazkiak.

Luxenburgon, lagundutako EBko herritarrarekin, legalki bost urtez baino gehiagoz jarraian bizi izan direla egiaztatzen duten agiriak.

Page 295: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 293

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

LUXENBURGOKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERRIOA (frantsesez)

http://www.mi.etat.lu

LUXENBURGOKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (frantsesez - ingelesez)

http://www.mae.lu

► ATZERRITARRAK SARTZEA ETA BIZITZEA

http://www.mae.lu/en/Site-MAE/Immigration/Entree-et-sejour-des-etrangers

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ERREGISTRO-ADIERAZPENERAKO INPRIMAKIA

http://www.mae.lu/images/biblio/biblio-195-7_hkpvm_7687_1426_5794.pdf

► EB-KO HERRITARREN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELERAKO INPRIMAKIA

http://www.mae.lu/images/biblio/biblio-195-22_usywl_6553_8680_1625.pdf

► EB-KO HERRITARREN INGURUKO GAIEZ MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.mae.lu/images/biblio/biblio-329-20_egbvv_7960_9081_2056.pdf

Page 296: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 294

LEGEDIA- LUXENBURGOKO GOBERNUAREN ATARI JURIDIKOA (frantsesez)

http://www.legilux.public.lu

► 2011/07/25EAN KONTSOLIDATUTAKO ARAUDIA (ikus 2. kapitulua, 24. orrialdea)

http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/2011/0151/2011A2201A.html

► “2008ko ABUZTUAREN 29KO LEGEA” (ikus 2. kapitulua, 2025. orrialdea)

http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/2008/0138/index.html

Page 297: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 295

20. MALTA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 296

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 296

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 296

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 296

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 297

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 299

Page 298: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 296

1.

• “EB-KO HERRITARREN ETA HAIEN FAMILIAKO KIDEEN MUGIMENDU-ASKATASUNARI BURUZKO LEGEA, 2007”. EUROPEAN UNION ACT (CAP.460) Legal notice 191 of 2007.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritar bat baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daiteke Maltan.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak baliozko pasaporte batekin eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa batekin sar daitezke Maltan.

• EBko herritar bat eta haren senitartekoak hiru hilabete bitarte bizi eta aske mugitu daitezke Maltan, izapiderik egin behar izan gabe, Maltako gizarte-laguntzako sistemarentzat neurrigabeko zama bihurtzen ez diren heinean, betiere.

• EBko herritarrek badute bizilekua Maltan hiru hilabetetik gora izateko eskubidea, baldin eta kasu hauetako bat betetzen badute:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

o Norberaren edo besteren kontura lanean aritzea.

o Ikasleak izatea, estatuko gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide izatea, eta osasun-aseguru egoki bat ere izatea.

o Estatuko gizarte-laguntzako sistementzat zama izan gabe, norberarentzat zein familiarentzat behar beste baliabide izatea. Horrez gain, osasun-babes egokia izan behar dute. Kategoria horretan pentsiodunak eta erretiratuak sartzen dira, esate baterako.

• EBko herritar batek Maltan hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, bizileku-ziurtagiria eskatu behar du.

Page 299: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 297

• Maltan hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat lortu behar dute.

• Agiri bata zein bestea eskatzeko, CEA/21 eskaera bete behar da, eta norberak joan behar du Herritartasun- eta Atzerriratze-gaietarako Sailera ondorengo agiriekin (ikus eskaerako 7. atala):

o Pasaportea edo nortasun-agiria.

o 2 argazki.

o Herritarra Maltan bizilekua izateko eskubidea ematen dioten kasuetako batean badagoela frogatzen duten agiriak (ikus CEA/21 eskaera).

o Familiako kideei dagokienez, familia-loturak edo mendekotasun-egoera frogatzen duten agiriak.

• Herrialdean legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritarrak eta haren familiako kideek era iraunkorrean izan dezakete bizilekua Maltan.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Herritartasun- eta Atzerriratze-gaietarako zuzendariak Maltan bizileku iraunkorra izateko eskubidea duen EBko herritarrari bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat emango dio, interesdunak aurretik hala eskatuta.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko baimena lortu behar dute.

• Agiri bata zein bestea eskatzeko, CEA/21 eskaera bete behar da, eta norberak joan behar du Herritartasun- eta Atzerriratze-gaietarako Sailera ondorengo agiriekin (ikus eskaerako 7. atala):

o Pasaportea edo nortasun-agiria.

o 2 argazki.

o Maltan 5 urtez jarraian bizilekua izana frogatzen duten agiriak.

Page 300: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 298

o Familiako kideei dagokienez, familia-loturak edo mendekotasun-egoera frogatzen duten agiriak.

Page 301: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 299

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

MALTAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (malteraz - ingelesez)

http://www.foreign.gov.mt

► EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-AGIRIEI BURUZKO INFORMAZIO-LIBURUXKA (CEA7)

http://www.foreign.gov.mt/Library/Cit/CEA7-EEA.pdf

► ERREGISTRO-ZIURTAGIRIRAKO EDO EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELERAKO ESKAERA (CEA21)

http://www.foreign.gov.mt/Library/Cit/CEA21-%20EU%20Nationals.pdf

► EB-KO HERRITARREN BIDAIATZEKO ESKUBIDEA

http://www.foreign.gov.mt/default.aspx?MDIS=527

► EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BEHARREZKO AGIRIAK

http://www.foreign.gov.mt/default.aspx?MDIS=538

► HERRITARTASUN- ETA ATZERRIRATZE-GAIETARAKO SAILA (Europar Batasuneko herritarrei eta haien familiako kideei ematen zaizkien agirien inguruk kontsultak egiteko)

http://www.foreign.gov.mt/default.aspx?MDIS=522

Page 302: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

20. MALTA 300

EURES SAREA MALTAN (ingelesez)

https://www.eures.com.mt/

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ERREGISTRO-PROZEDURAK

https://www.eures.com.mt/EuresMalta/Main/Page.aspx?pageid=Movingtoanothercountry#residencepermits

MALTAKO GOBERNUAREN INFORMAZIO ZERBITZUA (malteraz - ingelesez)

http://www.doi.gov.mt/

► EUROPEAN UNION ACT, 2007 (ikus L.N. 191 of 2007) (ingelesezko bertsioa PDFko 23. orrialdean dago)

http://doi.gov.mt/en/legalnotices/2007/default1.asp

EB-KO IKASLEENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO INFORMAZIOA – MALTAKO UNIBERTSITATEA (malteraz - ingelesez)

http://www.um.edu.mt/int-eu/international/visa/eu_residence_permit

MALTAKO GOBERNUA (malteraz – ingelesez)

http://www.gov.mt/index.asp?l=2

MALTAKO JUSTIZIA ETA BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (ingelesez)

http://www.mjha.gov.mt/

Page 303: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 301

21. HERBEHEREAK

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 302

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 302

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 302

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 302

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 304

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 306

Page 304: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 302

1.

• "Vreemdelingenwet 2000”- Aliens Act 2000, chapter 3 (Verblijf), Section 1 (Rechtmatig verblijf), article 8, letter e).

ESTATUKO ARAUDIA

• “Vreemdelingenbesluit 2000 » Aliens Decree 2000 Chapter 8 (Algemene en Strafbepalingen), Section 2 (Afwijking op grond van verdragen), Paragraphe 2 (EG/EER)ALIENS DECREE 2000” chapter 8 (Algemene em Strafbepalingen).

• “Vreemdelingencirculaire deel B” Aliens Act implementations guidelines, Chapter 10, part B.

2.

EDUKI OROKORRAK

• Herbehereetan sartzeko, EBko herritarrek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez dute behar.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• Herbehereetan sartu nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek baliozko pasaporte bat eta bisa bat behar dituzte.

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, ez dute izapiderik egin behar herrialdean 3 hilabetez baino gutxiagoz bizitzeko.

• Herbehereetan 3 hilabetetik gora egon nahi duten EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek IND delakoan (“Justice Ministry's Immigration and Naturalisation Service”) erregistratu behar dute. Horretarako, honako betekizun hauek bete behar dituzte:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

Besteren edo norberaren kontura lan egitea.

Ikastea.

Norbera zein familia mantentzeko ahalmena izatea.

Page 305: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 303

EBko herritar baten EBko herritartasuna duen senitarteko bat izatea.

• INDn inskribatu baino lehen, nahitaezkoa da Erregistro Zibilean (GBA) hiriko biztanletzat erregistratzea. Horretarako, EBko herritarrak berak joan behar du bizi den tokiko udalera, eta honako agiri hauek aurkeztu:

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

Bizileku bat izatearen froga.

Jaiotza-ziurtagiria, legeztatua eta itzulia.

• Behin Erregistro Zibilean inskribatu eta gero, EBko herritarrak ondorengo prozedura bete behar du INDn erregistratzeko:

INDra deitu (“Justice Ministry's Immigration and Naturalisation Service”) 0900 1234561 telefono-zenbakiaren bidez, eta hitzordu bat adostu. EU-appointment desk (“afsprakenlijn”) aukera hartu behar du. Deian, Herbehereetan egon nahi izateko arrazoiaz galdetuko zaio, eta aurrez aurreko hitzordu bat ezarriko da, bizilekutik hurbilen dagoen INDren bulegoan.

Bizilekua hitzordua berretsiko duen gutun bat iritsi arte itxaron. Gutunarekin batera, erregistro-eskaera bat iritsiko da, eta hura etxean bete daiteke. Horrez gain, hitzordura eraman beharreko agiriak zehaztuko dira gutun horretan.

INDrekiko hitzordura herritarra bera joan. Hitzordu horretan, agiriak eta eskaera egiaztatuko dira. Betekizunak betetzen baldin badira, ondoren bertan erregistro-ziurtagiri bat emango zaio, nortasun-agirian edo pasaportean ipinitako etiketa itsaskor baten eran.

• Oro har, honako hauek dira behar diren agiriak:

Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

Erregistro Zibilean inskribaturik egotearen froga.

Page 306: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 304

Osasun-asegurua eta bizitzeko behar beste baliabide izatea ziurtatzen duten agiriak.

EBko herritartasuna duten senitartekoei dagokienez, familia-loturak badaudelako froga.

• Erregistro-ziurtagiriak epe mugagabe baterako balio du, eta doakoa da.

• Herbehereetan hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek nahitaez bizileku-baimen bat eskatu behar dute INDn. Erregistratzeko prozedura EBko herritarrentzako prozeduraren antzekoa da.

• Oro har, EBtik kanpoko senitartekoek aurkeztu beharreko agiriak honako hauek dira:

Dagokion eskaera, beteta (ikus estekak: “EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzat legezko bizilekua egiaztatzeko eskaera”).

Familia-loturak badaudelako froga.

Lagundutako EBko herritarraren legezko bizilekuaren probaren kopia (esate baterako, Erregistro Zibileko inskripzioarena).

• EBko herritar bat eta haren senitartekoak, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, Herbehereetan legalki 5 urtez edo gehiagoz bizi izan badira, badute bizileku iraunkorreko eskubidea.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, EBko herritarrentzako bizileku iraunkorreko baimena eska dezakete, hala nahi izanez gero.

• Horretarako, hauek aurkeztu behar dira:

Baliozko pasaportea edo nortasun-agiria.

Argazki berriak.

Page 307: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 305

Betetako inprimaki bat (“EBko herritar eta haien senitartekoentzako bizileku iraunkorreko agiriaren eskaera”)

Herbehereetan gutxienez bost urtez legalki bizi izan dela frogatzen duten agiriak. Horretarako, Udal Administrazioaren jatorrizko laburpen bat aurkeztu behar da (Erregistro Zibileko -GBA- Inskripzioa), familiaren helbidea eta osaera frogatzekoa. Laburpen horren datak eskaeraren aurreko 6 hilabeteen barrukoa izan behar du.

Page 308: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 306

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

IMMIGRAZIO ETA NATURALIZAZIO ZERBITZUA (IND) (nederlanderaz - ingelesez)

http://english.ind.nl/

► ESKAERAK (ikus “Citizens in the EU”)

http://english.ind.nl/Brochures_en_Formulieren/index.aspx#paragraph2

► IND-N ERREGISTRATZEKO EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIO-LIBURUXKA (ikus “Living and working in the Netherlands” ataleko bigarren agiria: “IND registration for EU citizens”)

http://english.ind.nl/Brochures_en_Formulieren/index.aspx#paragraph1

HERBEHEREETAN LAN EGITEA (nederlanderaz)

► LANGILEENTZAKO INFORMAZIOA https://www.werk.nl/portal/page/portal/werk_nl/werknemer/working_in_the_netherlands_wn/enespanol

Page 309: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 307

HERBEHEREETAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (nederlanderaz)

http://www.rijksoverheid.nl/#

NUFFIC- GOI-HEZKUNTZAREN ARLOKO NAZIOARTEKO LANKIDETZARAKO HERBEHEREETAKO ERAKUNDEA (ingelesez)

http://www.nuffic.nl/

► EB-KO HERRITARRAK IND-N ERREGISTRATZEA

http://www.nuffic.nl/international-students/how-to-prepare/upon-arrival/residence-permit/ind-registration-for-eu-citizens

► UDALEAN ERREGISTRATZEA (GBA-inschrijving)

http://www.nuffic.nl/international-students/how-to-prepare/upon-arrival/residence-permit/registering-as-inhabitant-gba-inschrijving

Page 310: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

21. HERBEHEREAK 308

HERBEHEREETAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (nederlanderaz - ingelesez - alemanez - gaztelaniaz - frantsesez)

http://www.minbuza.nl/en/home

HERBEHEREETAKO LEGEDIARI BURUZKO WEB-ATARIA

(nederlanderaz) http://www.overheid.nl/

► VREEMDELINGENWET 2000 (Aliens Act 2000)

http://wetten.overheid.nl/BWBR0011823/geldigheidsdatum_17-01-2012

► VREEMDELINGENBESLUIT 2000 (Aliens Decree 2000)

http://wetten.overheid.nl/BWBR0011825/geldigheidsdatum_17-01-2012

► VREEMDELINGENCIRCULAIRE DEEL B (Aliens Act implementations guidelines part B)

http://wetten.overheid.nl/BWBR0012289/geldigheidsdatum_17-01-2012

Page 311: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 309

22. POLONIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 310

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 310

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 310

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 310

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 311

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 313

Page 312: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 310

1.

• 2006ko uztailaren 14ko Akta, Poloniako Errepublikan sartzeko, bizitzeko nahiz hartatik irteteko EBko herritarrentzako eta haien familiako kideentzako baldintzei buruzkoa.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritar bat, Poloniako Errepublikan, haren nortasuna eta herritartasuna egiaztatzen dituen baliozko nortasun-agiri edo pasaporte batekin sar daiteke.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitarteko bat, Poloniako Errepublikan, baliozko pasaporte batekin eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa batekin sar daitezke.

• EBko herritarrek eta haien senitartekoek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, Polonian hiru hilabetetik behera bizi nahi badute hotel-establezimendua edo antzekoa ez den leku batean ostatu harturik, beren presentzia erregistratu behar dute, sartu ondorengo lehen lau egunak igaro baino lehen.

• EBko herritar batek badu eskubidea Polonian hiru hilabetetik gora bizitzeko, baldin eta baldintza hauetako bat betetzen badu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Lan egiten egotea, besteren kontura zein norberaren kontura dela.

√ Osasun-aseguru bat eta norbera zein familia mantentzeko behar beste baliabide izatea, gizarte-segurantzaren laguntzarik jaso behar izan gabe.

√ Ikasten edo lanbide-heziketako ikastaro batean egotea, eta osasun-asegurua zein estatuaren laguntza behar ez izateko behar beste baliabide izatea.

Page 313: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 311

√ Poloniako herritartasuna duen herritar batekin ezkonduta egotea.

• Polonian hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritarrek bizilekua erregistratzeko betebeharra dute.

• Bizilekua erregistratzeko, EBko herritarrak berak egin behar du eskaera dagokion udal-bulegoaren aurrean (“voivod”), Polonian sartu zenetik hiru hilabeteko epea igaro baino lehen.

• Bizilekua erregistratzeko eskaerarekin batera hauek aurkeztu behar dira:

√ Azaldutako betekizunak betetzen direla egiaztatzen duten agiriak.

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

• Bizilekua erregistratzeak “Europar Batasuneko herritarrentzako bizilekuaren erregistro-ziurtagiria” eskuratzea dakar berekin.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek EBko herritar baten senitarteko gisako bizileku-txartel bat lortu behar dute.

• EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku-txartelerako eskaera egitean, hauek ere aurkeztu behar dira:

√ Baliozko pasaportea eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa.

√ 5 argazki.

√ Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

√ Familia-loturak egiaztatzen dituzten agiriak.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoei EBko herritar baten senitartekoentzako bizileku-txartela emango zaie, eta hark gehienez 5 urterako balioko du.

Eskaera guztiak polonieraz eta inprimaki ofizialetan egin behar dira. Eskaerarekin batera aurkezten diren agirietako batzuk polonieraz ez badaude, itzulpena ofiziala erantsi beharko zaie.

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

Page 314: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 312

• EBko herritar batek eta haren familiako kideek bizileku iraunkorreko eskubidea Polonian gutxienez 5 urtez legalki eta jarraian bizi eta gero erdietsiko dute.Bizileku iraunkorreko eskubidea duen EBko herritarrak eskubide hori ziurtatzen duen agiri bat jasoko du, hala eskatuz gero.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek nahitaez “Europar Batasuneko herritar baten senitartekoentzako bizileku iraunkorreko txartela” lortu behar dute; haren balio-denbora 10 urte da.

Page 315: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 313

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

POLONIAKO ATZERRITARRENTZAKO BULEGOA (polonieraz – ingelesez – errusieraz)

http://www.udsc.gov.pl/

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA HAIEN FAMILIAKO KIDEENTZAKO JARRAIBIDEAK

http://www.udsc.gov.pl/INSTRUCTION,TO,THE,NATIONALS,OF,THE,EUROPEAN,UNION,MEMBER,STATES,AND,THEIR,FAMILY,MEMBERS,274.html

► EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEA POLONIAN

http://www.udsc.gov.pl/STAY,OF,EU,CITIZENS,IN,THE,TERRITORY,OF,THE,REPUBLIC,OF,POLAND,1771.html

► EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.udsc.gov.pl/EU,CITIZEN%E2%80%99S,FAMILY,MEMBERS,WHO,ARE,NOT,EU,CITIZENS,1789.html

► EB-KO HERRITARRENTZAKO INPRIMAKI GARRANTZITSUAK

http://www.udsc.gov.pl/FORMS,TO,DOWNLOAD,1791.html

► “2006ko UZTAILAREN 14ko AKTA”, Poloniako Errepublikan sartzeko, bizitzeko nahiz hartatik irteteko EBko herritarrentzako eta haien familiako kideentzako baldintzei buruzkoa.

http://www.udsc.gov.pl/Polish,law,265.html

Page 316: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

22. POLONIA 314

POLONIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (polonieraz - ingelesez)

http://www.msz.gov.pl/index.php?document=2

► POLONIARA BIDAIA EGITEN DUTEN EB-KO HERRITARRENTZAKO AHOLKUAK

http://www.msz.gov.pl/Advisory,for,citizens,of,the,EU,countries,traveling,to,Poland,9279.html?PHPSESSID=9309cdd4a208c2bd0a1fc5f9d2f236d8

Page 317: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 315

23. PORTUGAL

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 316

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 316

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 316

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 316

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 318

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 319

Page 318: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 316

1.

• Abuztuaren 9ko 37/2006 Legea, EBko herritarrek eta haien familiek lurralde nazionalean aske mugitzeko eta bizitzeko duten eskubidea arautzekoa.

ESTATUKO ARAUDIA

• 1334-D/2010 Ordenantza – EBko herritarren erregistro-ziurtagirirako eta EBko herritarren bizileku iraunkorreko agirirako inprimaki ofizialak zein agiri horiek emateko aplikatu beharreko tasak onartzekoa.

2.

EDUKI OROKORRAK

• Portugalen sartzeko, EBko herritarrek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat baino ez dute aurkeztu behar.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten hirugarren herrialderen bateko senitartekoak baliozko pasaporte bat eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa bat aurkeztuz sar daitezke Portugalen.

• EBko herritarrek eta laguntzen dieten familiako kideek Portugalen 3 hilabete bitarte bizitzeko eskubidea dute inolako betekizunik edo formalitate erantsirik bete behar izan gabe, aipatutakoez gain.

• EBko herritar batek badu eskubidea Portugalen 3 hilabetetik gora bizitzeko, baldin eta baldintza hauetako bat betetzen badu:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

► Badu lanbide-jardueraren bat, besteren konturako edo norberaren konturako langile gisa, Portugalgo lurraldean.

► Baditu behar beste baliabide norberarentzat zein familiarentzat, bai eta osasun-aseguru bat ere.

► Estatuak onarturiko ikastetxe batean erregistraturik dago, eta, adierazpen bat edo beste bideren bat erabiliz, norberarentzat eta familiarentzat behar beste baliabide badituela, bai eta osasun-aseguru bat ere, frogatzen du.

Page 319: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 317

► Bada aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea.

• EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek, 3 hilabetetik gorako egonaldia egitekoak direnean, erregistratu egin behar dute, bizileku-eskubidea formalizatze aldera. Horretarako, 30 eguneko epea dute, herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteak igarotzen direnez geroztik.

• Erregistro hori bizi diren tokiko udalerriko udalean egin behar da, eta erregistro-ziurtagiri bat emango da haren ondorioz (“Certificado de Registo para cidadão da UE”).

• Erregistro-ziurtagiria 15 euro kostatzen da, eta gehienez 5 urterako balio du, eskuratzen den egunetik zenbatuta.

• Erregistro-ziurtagiriaren eskaera egiteko, EBko herritarrak honako agiri hauek aurkeztu behar ditu:

► Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

► Herritarra Portugalen bizileku-eskubidea izateko kasuetako batean badagoela egiaztatzen duten agiriak.

• EBko herritarrak diren EBko herritar baten familiako kideek, erregistro-ziurtagiria eskatzeko, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

► Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

► Familia-loturak badaudela frogatzen duen agiria.

► Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• Portugalen hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat (“Cartão de Residência”) lortu behar dute, herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteko epea amaitu eta 30 eguneko epe baten barruan.

Page 320: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 318

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek hitzordua eskatu behar dute aurretik bizi diren tokiko Atzerritar eta Muga Zerbitzuan (SEF), eta honako agiri hauek aurkeztu:

► Baliozko pasaportea, eta pasaporte horretan erabilirik dauden orrialde guztien fotokopia.

► 2 argazki.

► Familia-loturak badaudela frogatzen duen agiria.

► Lagundutako EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoen bizileku-txartela 15 euro kostatzen da, eta gehienez 5 urteko balio-denbora du.

• Portugalen legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritarrek eta haien familiako kideek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrei bizileku iraunkorreko ziurtagiri bat emango zaie “Serviço de Estrangeiros e Fronteiras”(SEF) deritzon zerbitzuan. Ziurtagiri hori eskatzeko, hitzordua eskatu behar da aurretik SEF zerbitzuan, eta, eskaerarekin batera. 2 argazki eta baliozko nortasun-agiri edo pasaporte bat aurkeztu.

• Bizileku iraunkorreko ziurtagiria 15 euro kostatzen da, eta eskaera egin ondorengo 15 egunen barruan emango da, bizi izandako aldia egiaztatzearen mende baino ez dela egongo.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartela eskatu behar dute bizileku-txartelaren balio-denbora amaitu baino lehen.

• Bizileku iraunkorreko txartela eskatzeko, hitzordua eskatu behar da aurretik SEF zerbitzuan, eta hauek aurkeztu: bi argazki; familia-loturen agiri-froga; eta Portugalen azken bost urteetan legalki eta jarraian bizi izanaren agiri-froga.

Page 321: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 319

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ATZERRITAR ETA MUGA ZERBITZUA (SEF) (portugaleraz – ingelesez)

http://www.sef.pt/portal/v10/PT/aspx/page.aspx#0

► EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.sef.pt/portal/V10/EN/aspx/apoioCliente/detalheApoio.aspx?fromIndex=0&id_Linha=4351

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA HAIEN SENITARTEKOENTZAKO ESKAERA

http://www.sef.pt/documentos/57/Mod0011_v2.7_comunitarios.pdf

► 37/2006 LEGEA, EBko herritarrek eta haien familiek lurralde nazionalean aske mugitzeko eta bizitzeko duten eskubidea arautzekoa eta Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren apirilaren 29ko 2004/38/EE Zuzentarauaren transposizioa barneko lege-ordenamendura egitekoa.

http://www.sef.pt/portal/V10/EN/aspx/legislacao/legislacao_detalhe.aspx?id_linha=4559#0

Page 322: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

23. PORTUGAL 320

http://www.sef.pt/portal/v10/PT/aspx/legislacao/legislacao_detalhe.aspx?id_linha=4559#0

► 1334-D/2010 Ordenantza – EBko herritarren erregistro-ziurtagirirako eta EBko herritarren bizileku iraunkorreko agirirako inprimaki ofizialak zein agiri horiek emateko aplikatu beharreko tasak onartzekoa (portugaleraz).

http://www.dre.pt/pdf1s/2010/12/25302/0032800330.pdf#1

HERRITARRAREN ATARIA (portugaleraz)

http://www.portaldocidadao.pt/PORTAL/pt

PORTUGALGO BARNE-ADMINISTRAZIOKO MINISTERIOA (MAI) (portugaleraz)

http://www.mai.gov.pt/

PORTUGALGO GOBERNUAREN ATARIA (portugaleraz)

http://www.portugal.gov.pt/Portal/PT

Page 323: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 321

24. ERRESUMA BATUA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 322

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 322

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 322

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 322

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 324

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 326

Page 324: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 322

1.

• The Immigration (European Economic Area) Regulations 2006.

ESTATUKO ARAUDIA

2.

EDUKI OROKORRAK

• Erresuma Batuan sartzeko, EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek baliozko nortasun-agiria edo pasaportea erakutsi behar dute.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko herritarrek baliozko pasaportea eta EBko herritarren senitartekoentzako baimena, hala dagokionean, erakutsi beharko dituzte (ikus http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/eucitizens/eea-family-permit/).

• EBko herritarren senitartekoentzako baimena (EEA family permit) Erresuma Batuan sartzeko erabiltzen da, eta bisa baten antzekoa da. Kasu hauetan nahitaezkoa da baimen hori lortzea:

a. EBko herritar baten senitartekoak, bisa lortzea beharrezkoa den hirugarren herrialderen bateko herritar direnak, Erresuma Batuan EBko herritar horrekin batera sartu nahi dutenean.

b. Hirugarren herrialderen bateko herritar diren EBko herritar baten senitartekoak, Erresuma Batuan EBko herritarrarekin era iraunkorrean edo denboraldi luze batean bizi nahi dutenak.

• EBko herritarrek badute hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea, baldin eta ondorengo kasuetako batean badaude:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

c. Lan egiten badute, besteren kontura edo norberaren kontura.

d. Enplegu-eskatzaileak badira.

e. Ikasten edo lanbide-heziketan ari badira,

Page 325: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 323

f. Erresuma Batuko gizarte-laguntzako sistemarentzat gehiegizko zama ez izateko behar beste baliabide badituzte, osasun-aseguru egoki bat izateaz gain.

• EBko herritarrak bere bizileku-eskubidea egiaztatu nahi badu, erregistro-ziurtagiri bat eska dezake, hala nahi baldin badu, EEA1 inprimakia erabiliz.

• Erregistro-ziurtagirirako eskabidean, EBko herritarrek EBko herritar diren bere familiako kideak sar ditzake.

• Horrez gain, honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

Eskatzailearen eta EBko herritar diren familiako kideen baliozko nortasun-agiria edo pasaportea (jatorrizkoak).

Koloretako bi argazki, berdinak eta tamaina txikikoak, bai eskatzailearenak bai EBko herritar den familiako kide bakoitzarenak, atzealdean izena idatzita dutelarik.

Familiako harremanaren agiri-froga.

Herritarra azaldutako kasuetako batean frogatzen duten beste agiri batzuk.

• Erresuma Batuan hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek eskubide hori egiaztatzen duen bizileku-txartel bat lor dezakete, hala nahi izanez gero.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoen bizileku-txartela lortzea ez da nahitaezkoa, baina gomendagarria da oso, zenbait arrazoi direla medio:

Lege-bizilekua duen pertsona bat dela frogatzeko zailtasunak saihesten ditu.

Atzerrira irteten diren bakoitzean, gero Erresuma Batuan atzera ere sartzeko, “EEA family permit” bat eskatu beharra saihesten du.

Page 326: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 324

Lana aurkitzeko zailtasunak saihesten ditu; izan ere, bestela ez dute herrialdean lege-bizilekua duten pertsonak direla frogatzen duen agiririk.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek EEA2 inprimakia bete behar dute, eta honako agiri hauek aurkeztu:

Eskatzailearen eta laguntzen dion EBko herritarraren baliozko pasaportea edo nortasun-agiria (jatorrizkoa).

Eskatzailearen bi argazki koloretan, berdinak eta tamaina txikikoak, atzealdean haren izena idatzita dutelarik.

Familiako harremanaren agiri-froga.

Beste agiri batzuk. Esate baterako, laguntzen dioten EBko herritarraren datuak gehitu behar dituzte, bai eta hark hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea izateko kasuetako batean badagoela egiaztatzen duten agiriak ere, herritar horrek erregistro-ziurtagiria ez eskatzea erabaki badu ere.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzako bizileku-txartela doan ematen da. Bost urteko balio-denbora du, eta pasaporteari etiketa itsaskor gisa erantsiriko agiri bat da.

• EBko herritarrek eta haien familiako kideek bizileku iraunkorreko eskubidea herrialdean bizilekua 5 urtez legalki eta jarraian izan ondoren erdiesten dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritarrak eskubide hori egiaztatzen duen agiri bat nahi izanez gero, halakoa eskatu dezake, EEA3 inprimakia beteta; dena dela, izapide hori ez da nahitaezkoa.

• Aurkeztu beharreko dokumentazioa erregistro-ziurtagirirako aurkeztu beharreko berbera da; horrez gain, gainera, herritar horrek 5 urte

Page 327: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 325

jarraituko bizilekua izan duela frogatzen duten agiriak ere gehitu behar dira.

• Behin bizilekuaren aldia egiaztaturik, “bizileku iraunkorra ziurtatzen duen agiri” bat eskuratu da, iraungitzeko datarik gabekoa.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko txartel bat lor dezakete, hala nahi izanez gero.

• Horretarako, EEA4 inprimakia bete behar dute, eta bizileku-txartelerako dokumentazio bera aurkeztu; horrez gain, gainera, Erresuma Batuan 5 urte jarraituko aldi batean legalki bizilekua izan dutelako froga-agiria gehitu behar dute.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzako bizileku iraunkorreko txartela doan ematen da. Hamar urteko balio-denbora du, eta pasaporteari etiketa itsaskor gisa erantsiriko agiri bat da.

Page 328: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 326

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ERRESUMA BATUKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (ingelesez)

http://www.homeoffice.gov.uk/

IMMIGRAZIO ETA MUGA AGENTZIA (ingelesez)

http://www.ind.homeoffice.gov.uk/

► EB-KO HERRITARREK BIZILEKUA IZATEARI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.bia.homeoffice.gov.uk/eucitizens/

Page 329: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 327

► EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-GAIEZ MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.bia.homeoffice.gov.uk/sitecontent/documents/policyandlaw/ecis/faqs?view=Binary

► EB-KO HERRITARREN BIZILEKU-ESKUBIDEARI BURUZKO ARAUDIA

http://www.bia.homeoffice.gov.uk/sitecontent/documents/policyandlaw/ecis/

► 2006ko ERREGELAMENDUA – IMMIGRAZIOA (EUROPAKO ESPARRU EKONOMIKOA)

http://www.bia.homeoffice.gov.uk/sitecontent/documents/policyandlaw/ecis/annexa.pdf?view=Binary

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA HAIEN SENITARTEKOENTZAKO GIDA

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/applicationforms/eea/guide-eea.pdf

► EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO SARRERA-BAIMENA

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/eucitizens/eea-family-permit/

► EEA1 ESKAERA – EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA EB-KO HERRITAR DIREN HAIEN SENITARTEKOENTZAKO ERREGISTRO-ZIURTAGIRIA (2011ko EKAINEKO bertsioa)

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/applicationforms/eea/eea11.pdf

► EEA2 ESKAERA – EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELA (2011ko EKAINEKO bertsioa)

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/applicationforms/eea/eea21.pdf

► EEA3 ESKAERA – EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA EB-KO HERRITAR DIREN HAIEN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORRA (2011ko EKAINEKO bertsioa)

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/applicationforms/eea/eea31.pdf

Page 330: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

24. ERRESUMA BATUA 328

► EEA4 ESKAERA – EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORRA (2011ko EKAINEKO bertsioa)

http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/applicationforms/eea/eea41.pdf

Page 331: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 329

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 330

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 330

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 330

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 330

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 332

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 333

Page 332: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 330

1.

• “326/1999 Akta” eta zuzenketak

ESTATUKO ARAUDIA

19

2.

, atzerriko herritarrek Txekiar Errepublikako lurraldean bizilekua izateari buruzkoa.

EDUKI OROKORRAK

• Txekiar Errepublikan sartzeko, EBko herritarrek baliozko nortasun-agiria edo pasaportea erakutsi behar dute, eta EBtik kanpoko haien senitartekoek, pasaportea eta bisa, azken hori beharrezkoa den kasuetan.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• Egonaldia 30 egunetik gorakoa bada, EBko herritarrek eta haiekin biltzen diren senitartekoek Txekiar Errepublikan daudela jakinarazi behar dute bizi duten tokiko Poliziako Atzerritarrentzako Sailean, herrialdean sartu direnetik 30 egun igaro baino lehen.

• Betebehar hori ez da aplikatzen baldin eta ostatu-emailea ostatu hori erregistratzera behartuta badago (esate baterako, hotel bat).

• Txekiar Errepublikan hiru hilabetez baino gutxiagoz bizitzeko, EBko herritarrek eta haien senitartekoek ez dute beste betekizun berezirik bete behar, aipaturikoez gain.

• EBko herritar batek Txekiar Errepublikako lurraldean 3 hilabetetik gora egoteko asmoa badu, aldi baterako bizilekuko ziurtagiri bat lor dezake, hala nahi izanez gero.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoak, aldiz, Txekiar Errepublikan hiru hilabetetik gora bizitzeko asmoa badute, aldi baterako

19 Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, Txekiako Errepublikako gobernuak ez du argitaratu 2011ko urtarrileko aldaketaren ondorioak barne hartzen dituen ingelesezko bertsioa. Hala ere, aldaketok hemen begira daitezke: http://www.mvcr.cz/clanek/changes-in-conditions-for-the-entry-and-stay-on-the-territory-of-the-czech-republic-under-preparation-for-2011.aspx

Page 333: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 331

bizilekuko baimena eskatzera behartuta daude, herrialdean sartu ondorengo 3 hilabeteen barruan.

• Kasu batean zein bestean, ondorengo agiriak aurkeztu behar zaizkio Txekiar Errepublikako Barne-arazoetarako Ministerioko Asilo eta Immigrazio Sailari:

o Betetako eskaera bat.

o Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

o Egonaldiaren arrazoia justifikatzen duen agiria (esate baterako: lan-kontratua).

o Bi argazki berdin.

o Osasun-aseguruaren froga, egonaldiaren arrazoia besteren kontura edo norberaren kontura lan egitea edo bestelako ekonomia-jarduera bat ez bada.

o Txekiar Errepublikako bizilekua frogatzen duen agiria (esate baterako: alokairu-kontratua).

o Familia-loturak badaudela egiaztatzen duen agiria, dagokion kasuetan.

• Behin eskaera egin eta gero, EBko herritarrei aldi baterako bizilekuko ziurtagiri bat ematen zaie (“potvrzení o prêchodném pobytu”), eta EBtik kanpoko haren senitartekoei, aldi baterako bizilekuko txartel bat.

• Aldi baterako bizilekuko ziurtagiriak ez du iraungitze-datarik, eta doan ematen da.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko herritar baten aldi baterako bizilekuko txartelak 5 urteko balio-denbora du, eta iraungi baino lehen berritu behar da.

Page 334: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 332

• EBko herritarrek eta haien familiako kideek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, badute bizileku iraunkorreko eskubidea Txekiar Errepublikan legalki 5 urtez jarraian bizi eta gero.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritarrek bizileku iraunkorreko baimena eska dezakete, hala nahi izanez gero.

• Bizileku iraunkorreko eskubidea duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku iraunkorreko baimena eskatu behar dute nahitaez.

• Bizileku iraunkorreko baimena eskatzeko, Txekiar Errepublikako Barne-arazoetarako Ministerioko Asilo eta Immigrazio Sailean honako agiri hauek aurkeztu behar dira:

o Betetako eskaera bat.

o Baliozko pasaportea edo nortasun-agiria.

o 2 argazki.

o Txekiar Errepublikan legalki 5 urte jarraituko bizilekua izana frogatzen duen agiria.

o Txekiar Errepublikako bizilekua frogatzen duen agiria (esate baterako: alokairu-kontratua).

Page 335: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 333

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

TXEKIAR ERREPUBLIKAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (txekieraz - ingelesez)

http://www.mvcr.cz/SCRIPT/default.aspx?baf=0

► EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.mvcr.cz/mvcren/article/eu-citizens-and-their-family-members.aspx

► EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

http://www.mvcr.cz/mvcren/article/citizens-of-the-european-union-iceland-norway-liechtenstein-and-switzerland-579383.aspx?q=cHJuPTE%3d

► EB-KO HERRITARREN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

http://www.mvcr.cz/mvcren/article/family-members-of-citizens-of-the-european-union-iceland-norway-liechtenstein-and-switzerland-587078.aspx?q=cHJuPTE%3d

► “326/1999 Akta”, atzerriko herritarrek Txekiar Errepublikako lurraldean bizilekua izateari buruzkoa. 2009ko otsailaren 13ko itzulpen ez-ofiziala (ikus IVa titulua, 68. orrialdea eta hurrengoak)

http://www.mvcr.cz/mvcren/article/asylum-and-migration-legal-framework.aspx

Page 336: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

25. TXEKIAR ERREPUBLIKA 334

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA HAIEN SENITARTEKOENTZAKO ESKAERAK (ikus “Application form for a permanent residence permit for an EU citizen and his/her family members”)

http://www.mvcr.cz/mvcren/article/application-forms.aspx

► 2011KO URTARRILEAN LEGEDIAN EGINIKO ALDAKETEI BURUZKO INFORMAZIOA

http://www.mvcr.cz/clanek/changes-in-conditions-for-the-entry-and-stay-on-the-territory-of-the-czech-republic-under-preparation-for-2011.aspx

TXEKIAR ERREPUBLIKAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (txekieraz - ingelesez)

http://www.mzv.cz

► EB-KO HERRITARREN SENITARTEKOENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.mzv.cz/jnp/en/information_for_aliens/family_member_of_an_eu_citizen/index.html

TXEKIAR ERREPUBLIKAKO GOBERNUA (txekieraz - ingelesez)

http://www.vlada.cz/en/

Page 337: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 335

26. ERRUMANIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 336

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 336

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 336

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 336

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 337

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 339

Page 338: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 336

1.

• Government Emergency Ordinance no 102/2005, Europar Batasuneko (EB) eta Europako Esparru Ekonomikoko (EEE) herritarren mugimendu-askatasunari buruzkoa, eta haren ondorengo aldaketak.

ESTATUKO ARAUDIA

–azken aldaketa, 80/2011 Legea-

2.

EDUKI OROKORRAK

• EBko herritarrak baliozko nortasun agiria edo pasaportea erakutsiz gero da daitezke Errumaniako lurraldean.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten senitartekoek, EBko estatu bateko herritartasuna ez badute, Errumanian sartzeko baliozko pasaporte bat eta, beharrezkoa den kasuetan, bisa bat erakutsi behar dute.

• EBko herritarrak eta haren familiako kideak, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, badute bizileku-eskubidea Errumanian hiru hilabete bitarteko aldi baterako, beste izapiderik egin behar izan gabe.

• Bizileku-eskubidea hiru hilabetetik gora izateko, EBko herritarrek eta haren familiako kideek dagokien Immigrazio Bulegoan inskribatzeko betebeharra dute.

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

• Horretarako, ondorengo kasuetako batean egon behar dute:

√ Errumanian norberaren edo besteren kontura lan egitea.

√ Norberarentzat eta familiarentzat behar beste bizi-baliabideak izatea, eta, gainera, osasun-sistema nazionalak onarturiko osasun-aseguru bat izatea.

Page 339: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 337

√ Lanbide-heziketa edo hezkuntza akademikoa ematen duen eta estatuak onartu duen Errumaniako erakunde publiko edo pribatu batean izena emanda egotea. Horrez gain, osasun-aseguru bat izan behar da, eta bermatu norberarentzat zein familiarentzat bizitzeko behar beste baliabide izaten direla.

√ Aurreko kasuetako batean dagoen EBko herritar baten familiako kidea izatea.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea izan dezakete, baldin eta EBko senitarteko horrekin badoaz edo birbatzen badira eta, horrez gain, azken hori aipaturiko kasuetako batean badago.

• Hona hemen erregistratzeko behar diren agiriak:

√ Nortasun-agiri nazionala edo pasaportea (jatorrizkoa eta kopia).

√ Dagokion eskaera, beteta.

√ Aipaturiko kasuetako batean egotea egiaztatzen duten agiriak, hala nola unibertsitateko matrikula edo lan-kontratua.

√ Dagozkion tasak.

• EBko herritar baten familiako kideek, gainera, birbatuko diren EBko herritarraren erregistro-ziurtagiria eta familia-loturak egotearen froga ere aurkeztu behar dituzte.

• Behin eskaera onarturik, EBko herritarrei “erregistro-ziurtagiri” bat ematen zaie, eta EBtik kanpokoak diren haren senitartekoei, “bizileku-txartel” bat; haren balio-denbora 5 urte da gehienez.

• Errumanian legalki gutxienez bost urtez jarraian bizi izan diren EBko herritarrek eta haren familiako kideek –azken horien herritartasuna edozein izanik ere– badute bizileku iraunkorreko eskubidea.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

Page 340: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 338

• Bizileku iraunkorreko eskubidea jasota edukitze aldera, EBko herritarrek “EBko herritarrentzako bizileku iraunkorreko txartela” ematen zaie, eta haien EBtik kanpoko senitartekoei, “EBko herritar ez diren senitartekoentzako bizileku iraunkorreko txartel” bat.

• Agiri horien balio-denbora gehienez 10 urte da, eta epe hori amaitu baino lehen berritu behar dira.

• EBko herritarrentzat, bizileku iraunkorreko txartela lortzea aukerako izapide bat da.

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoentzat, berriz, nahitaezkoa da bizileku iraunkorreko txartela eskatzea.

• Bizileku iraunkorraren erregistroa eskatzeko, honako hauek aurkeztu behar dira:

√ Dagokion eskaera, beteta.

√ Nortasun-agiri nazionala edo pasaportea (jatorrizkoa eta kopia).

√ Erregistro-ziurtagiria (jatorrizkoa eta kopia). EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartela aurkeztu behar dute (jatorrizkoa eta kopia).

√ Bizileku iraunkorreko eskubidea erdiesteko baldintzak betetzen direla egiaztatzen duten agiriak.

√ Dagozkion tasak.

Page 341: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 339

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

ERRUMANIAKO IMMIGRAZIO BULEGOA (errumanieraz – ingelesez)

http://ori.mira.gov.ro/

► EB-KO HERRITARRAK SARTZEA (errumanieraz)

http://ori.mai.gov.ro/detalii/pagina/ro/Admisie/62

► EB-KO HERRITARRAK ERREGISTRATZEA (errumanieraz)

http://ori.mai.gov.ro/detalii/pagina/ro/Residence-registration/63

► EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA (errumanieraz)

http://ori.mai.gov.ro/detalii/pagina/ro/Acordarea-rezidentei-permanente/64

► EB-KO HERRITARRENTZAKO BIZILEKU-ESKUBIDEAREN MUGAK (errumanieraz)

http://ori.mai.gov.ro/detalii/pagina/ro/Limitari-si-restrangeri/65

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA EB-KO HERRITAR DIREN HAIEN SENITARTEKOENTZAKO ERREGISTRO-ZIURTAGIRIRAKO ESKAERA (errumanieraz - ingelesez)

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfilesfile/Cetateni%20UE-SEE/Cerere%20certificat%20de%20inregistrare%20UE.pdf

► EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU-TXARTELERAKO ESKAERA (errumanieraz - ingelesez)

Page 342: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 340

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfilesfile/Cetateni%20UE-SEE/Cerere%20carte%20de%20rezidenta%20non-UE.pdf

► EB-KO HERRITARRENTZAKO ETA EB-KO HERRITAR DIREN HAIEN SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO TXARTELERAKO ESKAERA (errumanieraz - ingelesez)

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfilesfile/Cetateni%20UE-SEE/Cerere%20carte%20de%20rezidenta%20permanenta%20UE.pdf

► EB-KO HERRITAR BATEN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO BIZILEKU IRAUNKORREKO TXARTELERAKO ESKAERA (errumanieraz - ingelesez)

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfilesfile/Cetateni%20UE-SEE/Cerere%20carte%20de%20rezidenta%20permanenta%20pentru%20membrii%20de%20familie%20non-UE.pdf

► Government Emergency Ordinance No 102 (2005eko uztailaren 14koa), Europar Batasuneko (EB) eta Europako Esparru Ekonomikoko (EEE) herritarren mugimendu-askatasunari buruzkoa. (ingelesez)

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfilesfile/Legislatie/Legislatie%20nationala/ORDONANTA_DE_URGENTA_nr_102_ENG.pdf

Oharra: gida honi amaiera ematerakoan, arauaren ingelesezko bertsio hau ez dago eguneratua. Hala ere, hura aldatzen duen 2011ko ekaineko araua kontsulta daiteke errumanieraz, honako esteka honetan:

http://ori.mai.gov.ro/api/media/userfiles/New%20Microsoft%20Word%20Document%284%29.pdf

► LEGEDIA (errumanieraz)

http://ori.mai.gov.ro/detalii/pagina/ro/Legislatie-nationala/121

ERRUMANIAKO BARNE-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (errumanieraz- ingelesez)

http://www.mai.gov.ro/engleza/english.htm

Page 343: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

26. ERRUMANIA 341

ERRUMANIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (errumanieraz - ingelesez - frantsesez)

http://www.mae.ro/index.php?lang=en

ERRUMANIAKO GOBERNUKO EUROPAKO ARAZOETARAKO SAILA (errumanieraz - ingelesez)

http://www.dae.gov.ro/index.php?lang=en

Page 344: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 342

27. SUEDIA

1. ESTATUKO ARAUDIA ..................................................................................... 343

2. EDUKI OROKORRAK ....................................................................................... 343

► SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA ............................... 343

► HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA ................................. 343

► BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA ....................................................... 345

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK ................................................... 346

Page 345: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 343

1.

• “Aliens Act 2005:716”; azken aldaketa, 2009:16 (ikus 3a kapitulua)

ESTATUKO ARAUDIA

• “Aliens Ordinance 2006:97”; azken aldaketa, 2008:982 (ikus 3a kapitulua)

2.

EDUKI OROKORRAK

• Suedian sartzeko eta hiru hilabete bitarte bizitzeko, EBko herritarrek eta EBko herritar diren haien senitartekoek baliozko nortasun-agiri edo pasaporte izan behar dute.

SARTZEA ETA HIRU HILABETETIK BEHERA BIZITZEA

• EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek baliozko pasaporte bat behar dute, bai eta, dagokion kasuetan, bisa bat ere, Suedian sartu eta herrialdean hiru hilabete bitarte bizitzeko, beste izapiderik egin behar izan gabe.

• EBko herritar batek hiru hilabetetik gorako bizileku-eskubidea izan dezake Suedian, baldin eta ondorengo kasuetako batean badago:

HIRU HILABETETIK GORAKO BIZILEKU-ESKUBIDEA

√ Besteren edo norberaren konturako langilea da.

√ Lan bila dabil, eta kontratatzeko aukera errealak dauzka.

√ Estatuak homologaturiko ikastetxeren batean ikasletzat izena emanda dago, eta baditu behar beste baliabide norbera eta familia mantentzeko, bai eta Suedian baliozkoa den osasun-aseguru bat ere.

√ Norbera eta familia mantentzeko behar beste baliabide ditu eta, gainera, Suedian baliozkoa den osasun-aseguru bat ere badu.

• Bizileku-eskubidea duen EBko herritar batek Suedian hiru hilabetetik gora bizi nahi badu, Suediako Immigrazio Sailean (Swedish Migration Board) erregistratzeko betebeharra du, herrialdean sartu zenetik hiru

Page 346: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 344

hilabete igaro baino lehen. Betekizun hori bete ezean, diruzko zehapen bat ezar dakioke.

• Erregistratzeko, hauek aurkeztu behar dira:

√ Dagokion eskaera (ikus estekak: 141011 zenbakiko inprimakia).

√ Baliozko nortasun-agiria edo pasaportea.

√ Herritarra aipaturiko kasuetako batean dagoela egiaztatzen duten agiriak (esate baterako: lan-kontratua).

√ EBko herritar baten EBko herritar diren senitartekoek, gainera, familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak ere aurkeztu behar dituzte.

• Eskaera hori postaz bidal daiteke “Swedish Migration Board“ sailera, edo eskura eman daiteke haren bulegoetakoren batean. Ikasleek edo langileek badute, era berean, linean erregistratzeko aukera, hemen: http://www.migrationsverket.se/info/1231_en.html.

• Behin eskaera onarturik, EBko herritarrak eta senitartekoek Suedian duen bizilekura erregistro-ziurtagiri bat bidaliko da.

• Erregistro-ziurtagiria iraunkorra da, eta ez da berritu behar; herritarra Suedia bizi duen denborarako du balioa, aipaturiko betekizunak betetzen baldin baditu, betiere.

• Suedian hiru hilabetetik gora bizi nahi duten EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek bizileku-txartel bat lortu behar dute; txartel horrek 5 urteko balioa izango du gehienez.

• Bizileku-txartelaren eskaera doakoa da, eta Suediako Immigrazio Zerbitzuaren bulegoetan egin daiteke (aurrez aurre edo postaz), edota Suediaren enbaxadan edo kontsulatuan, Suediara bidaiatu aurretik.

• Bizileku-txartela eskatzeko, EBko herritar baten EBtik kanpoko senitartekoek honako agiri hauek aurkeztu behar dituzte:

√ Betetako eskaera (ikus estekak: 145011 zenbakiko inprimakia).

Page 347: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 345

√ Baliozko pasaportea.

√ Familia-loturak badaudela frogatzen duen ziurtagiria.

√ Laguntzen dioten senitartekoak bizileku-eskubidea baduela frogatzen duten agiriak (esate baterako: lan-kontratua).

• Suedian legalki 5 urtez jarraian bizi izaniko EBko herritar batek eta haren familiako kideek bizileku iraunkorreko eskubidea dute.

BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

• EBko herritarrek eta haren familiako kideek, azken horien herritartasuna edozein izanik ere, beren bizileku iraunkorreko eskubidea egiaztatzen duen agiri bat eduki nahi badute, Migrazio Sailari eska diezaiokete, hala nahi izanez gero. Izapide hori ez da nahitaezkoa.

• EBko herritarrei eta EBko herritar diren haien senitartekoei dagokienez, haien bizileku iraunkorreko eskubidea frogatzen duen agiria bizileku iraunkorreko ziurtagiria (PUR) da; eta EBtik kanpoko senitartekoen kasuan, bizileku iraunkorreko txartela (PUK).

• Izapidea doakoa da. Hona hemen aurkeztu behar diren agiriak:

√ Dagokion eskaera, beteta (ikus estekak: 142011 zenbakiko inprimakia).

√ Baliozko pasaportea edo nortasun-agiria, kasuaren arabera.

√ Familia-loturak badaudela egiaztatzen duten agiriak, dagokion kasuetan.

√ Suediako egonaldiko jarduera frogatzen duten agiriak (langilea, ikaslea, eta abar)

√ Erregistro-ziurtagiria edo bizileku-txartela.

√ Argazkiak.

Page 348: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 346

3. HELBIDE ETA ESTEKA INTERESGARRIAK

SUEDIAKO IMMIGRAZIO SAILA (suedieraz – ingelesez)

http://www.migrationsverket.se/info/start_en.html

► EB-KO HERRITARRENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.migrationsverket.se/info/eumedborgare_en.html

► EB-KO HERRITARREN EB-KO HERRITAR DIREN SENITARTEKOENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.migrationsverket.se/info/194_en.html

► EB-KO HERRITARREN EB-TIK KANPOKO SENITARTEKOENTZAKO INFORMAZIOA

http://www.migrationsverket.se/info/145_en.html

► EB-KO HERRITARREN BIZILEKU IRAUNKORREKO ESKUBIDEA

http://www.migrationsverket.se/info/348_en.html

► ESKAERA (ikus formulario hauek: 141011 zk., “Registration of right of residence”; 145011 zk., “Application for residence card”; eta 142011 zk., “Certificates of permanent right of residence and application for permanent residence cards”)

http://www.migrationsverket.se/info/1220_en.html

► BIZILEKU-ESKUBIDEAREN ERREGISTRATZE ELEKTRONIKOA

Page 349: MUGIGARRITASUN GIDA 2012 · 2012-04-27 · MUGIGARRITASUN GIDA 2012 0. KAPITULUA: AURKEZPENA 4 2. Merkatu Bakarrak, pertsonen mugigarritasunari dagokionez, eskaintzen dituen aukerengatik

MUGIGARRITASUN GIDA 2012 – 4. KAPITULUA: EUROPAR BATASUNEKO ESTATUETAN SARTU ETA BIZITZEKO MODALITATEAK

27. SUEDIA 347

http://www.migrationsverket.se/info/1231_en.html

► MAIZ EGITEN DIREN GALDERAK

http://www.migrationsverket.se/info/2613_en.html

SUEDIAKO GOBERNUKO IDAZKARITZA NAGUSIA (suedieraz – ingelesez)

http://www.sweden.gov.se/

► “ALIENS ACT” (ikus 3a kapitulua)

http://www.sweden.gov.se/sb/d/5805/a/66122;jsessionid=axnOnhDLLWS_

► “ALIENS ORDINANCE” (ikus 3a kapitulua)

http://www.sweden.gov.se/sb/d/5805/a/75618

SUEDIAKO KANPO-ARAZOETARAKO MINISTERIOA (ingelesez)

http://www.sweden.gov.se/sb/d/2059