MOLDAERA

Izaki bizidunek inguruko baldintzetara egokitzeko duten gaitasunariesaten diogu.

Bere ingurura moldatzen diren ezpezieak gai dira:

Airea, ura eta elikagaiak lortzeko.

Tenperaturari eta klimari aurre egiteko.

Etsaietatik babezteko.

Ugaltzeko.

Inguruko aldaketei erantzuteko.

Gaitasunak ondorengoei transmititzeko.

Moldaera prozesuak oso astiro gertatzen dira, miloika urtean, eta izakibizidunek garatzen dituzte organo egokiak bere inguruan bizi ahalizateko.

MOLDAERA MOTAKMORFOLOGIKOA (gorputzaren aldaketak):

• Elikatzeko moldaerak: Inguru bakoitzetan dauden elikagaiak aprobetxatzeko, landareek sustraiak

dituzte, lurzorutik subtantzia mineralak xurgatzeko. Hegaztiek hainbat eratako mokoak dituzte, haziak zatitzeko, intzektuak eta

harrak euren gordelekuetatik ateratzeko, edo uretako organismo txikiak iragatzeko…

Belarjaleek mamurtzeko hagin sendoak eta belarra mozteko inzisiboak dituzte. Haragijaleek haragiak urratzeko moduko hagin eta lau betagin oso zorrotzak. Haziak jaten dituztenek eten gabe hazten diren inzisiboak dituzte asko higatzen direlako.

• Mugitzeko moldaerak:

Uretan bizitzeko, hegalak edo arraun itxurako hankak garatu dituzte, airetan bizitzeko hegoak dituzte; lehorrean bizitzeko, hankak lasterkariak,lurrai oratu ahal izateko edo lekutan goraka igo ahal izateko, gorputz-adarrak, eta abar.

FISIOLOGIKOAK (funtzio aldaketak):

• Leku hotzetan bizi direnak hibernatzen dira edo leku epeletara joaten dira urtarorik hotzenean.

• Itsaseko iguanek glandulak dituzte bere gorputzan sobera dagoen gatza kanporatzeko.

ETOLOGIKA (konportaera):

• Hegazti arrek dantza egiten dute emeak erakartzeko eta horrela ugaltzen dira.

KOLORE MOLDAERAK:

• Babesteko eta izkutatzeko: Inguruarekin kamuflatzen dira eta etsaiek ez dituzte ikusten.

• Abizu emateko :Tonu deigarri eta dizdiratzuak dituzte animali pozointsuak direla edota zapore naskagarria dutela esateko.

• Ugaltzeko: Loreek oso kolore deigarriak dituzte animalia polinizagarriak erakartzeko (polena lore batetik bestera eramateko).

Izaki biziduek inguruko egoera oso desberdinetara egokitzeko moldaera ugari

eta oso bestelakoak dituzte, eta horri esker daude hainbeste organismo.

Azken batean, horregatik dago bioaniztasuna.