2

1. Binaka irakurketa partekatua eginez, liburuko 8. eta 9.orriko informazioa irakurri eta zuen

hitzetan definitu zer ote den eta zertarako balio ote duen geografiak.

- Geografia:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Binaka eta irakurketa partekatuaren bidez, liburuko 34.orrian bila ezazu zer ote den erliebea.

- Erliebea:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Lauko taldeetan jarri eta dagokizuen erliebearen inguruko informazioa bilatu eta azpiko

koadroan definizioa zuen hitzetan idatzi. Ondoren ahoz gainerako ikaskideei definizioa

eman eta gorputza erabiliz erliebe forma hori irudikatu behar duzue.

4. ERLIEBEEN DEFINIZIOAK

ERLIEBE FORMA DESKRIBAPENA

Mendia eta mendikatea

Harana

Sakonunea edo arroa

Ordokia

Goi ordokia (meseta)

Penintsula eta istmoa

Uhartea eta artxipelagoa

Lurmuturra

Golkoa

Badia

Hondartza eta itsaslabarrak

BIRPASA ARIKETAK: ERLIEBE UNITATEAK

3

5. Ezabatu ondoko esaldietan egokia ez den hitza:

• Altitude handian dagoen lautada zabala (lautada/meseta) da.

• Lurrean barneratzen den itsasoaren zatia, ibaiaren bokaletik barrena (itsasadarra/golkoa) da.

• Alde batetik izan ezik, urez inguratutako lurraldea (uhartea/penintsula) da.

• Itsasoan barneratzen den lur zatia (lurmuturra/itsaslabarra) da.

• Itsasoak lurrean egiten duen erdi biribileko forma handia (golkoa/ badia) da.

6. Idatzi definizio bakoitzaren ondoan, kontzeptuaren izena

•Inguruko lurrak baino beherago dagoen lur eremua zabala. • _______________

•Elkarren ondoan dauden uharteen multzoa. • _______________

•Kontinentearekin lotzen duen lur zatiari ematen zaion izena. • _______________

•Eremu malkartsuetan olatuen higaduraz sorturiko pareta bertikala • _______________

•Ibaiak egiten dituen uhindurak edo kurbak • _______________

HIZTEGIA

7. Bila ezazu etxeko hiztegi edo interneten, zer den arroila eta nola sortu den. Bide batez,

Nafarroako arroilen adibideak aipatu.

• Arroila:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Konparatu zure hitzetan ondoko kontzeptuak eta adibide errealak eman liburuko 36-37.

orriko mapari begiratuta.

• Meseta (goi ordoki) eta lautada:___________________________________________________ _____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Golkoa eta badia:______________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Harana eta sakonunea:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

IRUDIAK IDENTIFIKATZEN

5. Begiratu irudia eta idatzi hurrengo erliebearen formak dagokien Oharra: Erliebe unitate edo forma hauek berak seinalatu txosteneko azaleko irudian

6. Argazkiak identifikatu:bakoitzari dagokion izena eman eta arrazoitu ezazu irudiaren

deskribapena idatziz.

4

_________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________

IRUDIAK IDENTIFIKATZEN

5. Begiratu irudia eta idatzi hurrengo erliebearen formak dagokien tokian

Oharra: Erliebe unitate edo forma hauek berak seinalatu txosteneko azaleko irudian

6. Argazkiak identifikatu:bakoitzari dagokion izena eman eta arrazoitu ezazu irudiaren

- Zer da?

- Arrazoitu/Deskrib

- Zer da? - Arrazoitu/Deskribatu:

Mendia

Harana

Sakonunea

Golkoa

Meseta/goi ordokia

Mendikatea

Lurmuturra

Badia

Uhartea / Irla

- Zer da? - Arrazoitu/Deskribatu:

________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________

Oharra: Erliebe unitate edo forma hauek berak seinalatu txosteneko azaleko irudian

6. Argazkiak identifikatu:bakoitzari dagokion izena eman eta arrazoitu ezazu irudiaren

Mendia

Harana

Sakonunea

Golkoa

Meseta/goi ordokia

Mendikatea

Lurmuturra

Badia

Uhartea / Irla

Arrazoitu/Deskribatu:

5

LURRA. ETENGABEKO MUGIMENDUAN DAGOEN PLANETA

7. Bila ezazu liburua kontsultatuz ondoko kontzeptuen esanahia eta zure hitzetan adierazi:

- PANGEA:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- PLAKA TEKTONIKOAK:_______________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- DORTSAL OZEANIKOAK:_____________________________________________________

___________________________________________________________________________

Ikus bideo kontinenteen sorrerari buruzko bideoak: https://www.youtube.com/watch?v=7-MzoUR3R6E,

https://www.youtube.com/watch?v=3WerBdDScB4 https://www.youtube.com/watch?v=UKif0gKxE9w

- Zer da? - Arrazoitu Deskribatu

- Zer da? - Arrazoitu/Deskribatu:

- Zer da? - Arrazoitu/Deskribatu:

- Zer da? - Arrazoitu/Deskribatu:

Arrazoitu:

Zer

da?

6

8. Ikus azpiko mapa eta idatzi lur planetako plaka tektoniko bakoitza dagokion tokian;

9. Nola deritzo azpian irudikatuta

agertzen den kontinenteari? Zer

adierazten du? Zer gertatu zen

honekin edo zein eboluzio izan

zuen?

MUNDUKO ERLIEBE UNITATEAK

10. MUNDUKO MENDI ETA MENDIKATEAK:saia zaitez ondoko erliebe unitateak dagokien

laukian kokatzen: Atlas, Himalaya, Mendi Harritsuak, Alpeak, Kilimanjaro, Andeak, Sierra Madre, Aconcagua,

Drakensberg, Zagros Mendiak,Pirinioak, Eskandinabiako mendiak, Appalacheak, Taurus mendiak,Ural

Mendiak,Mont Blanc,Kaukasoa,Mckinley, Elbrus, K2, Kenya, Alasako mendikatea, Mendizerra banatzaile Handia.

AMERIKA EUROPA ASIA AFRIKA OZEANIA

7

11. Zehaztu honakoak irlak edo artxipelagoak diren eta zein ozeanoetan aurkitzen diren.

IRLA ARTXIPELAGOA OZEANOA

Kuba

Islandia

Britainiarrak

Madagaskar

Indonesia

Kanariak

Zelanda Berria

Sardinia

Japonia

Filipinak

Groenlandia

Antillak

Sizilia

Korsika

12. Zehaztu ondoko erliebeak zer diren, golkoa edo penintsula, eta zein kontinentean dauden.

GOLKOA PENINTSULA KONTINENTEA

Mexiko

Alaska

Yukatan

Ginea

Balkanak

Bengala

Arabia

Florida

Italia

Kalifornia

Hindustang

Somalia

Eskandinabia

8

13. Asmatu itzazu zein mendikate eta mendiez ari garen:

o Hego Amerikako “bizkarrezurra”

o “Harriz beteriko” mendikatea

o Ipar Amerikako hego ekialdean dagoena

o Afrikako mendirik altuena.

o Afrikako mendirik altuenaren iparraldean dagoen mendi tontorra.

o Europako mendikate garaiena

o Iberiar Penintsularen istmoa.

o Mendirik altuenak dauden mendikatea.

o Munduko mendirik garaiena.

o Italiar Penintsula ia osoa iparraldetik hegoaldera zeharkatzen duena

o Itsaso Kaspiar eta Beltzaren artean dagoena

o Hego Amerikako altitude handieneko mendia.

o Alaskako mendirik altuena

o Sahararen iparraldean dagoen mendikatea.

12. EUSKAL HERRIKO ETA EUROPAKO MENDIAK. Bete itzazu ondoko taula:

MENDIA ALTITUDEA MENDIKATEA LEKUA

Aizkorri

Orhi

Mulhacen

Mont Blanc

Elbrus

Beriain/S.Donato

Txindoki

Hiru Erregeen Mahaia

Teide

Auñamendi

- Zein da Europako mendirik altuena?

- Zein da Euskal Herriko tontorrik altuena?

- Eta Iberiar Penintsulakoa?