A

a nivel loc. adv. a nivel, a rentes de (localización no espacio)a ras de loc. adv. a rentes deábaco s. m. ábacoabajo adv. abaixo, embaixoabandonar v. abandonarabandono s. m. abandonoabbevilliense s. m. e a. abbevilliense, abbevillianoabedul s. m. bidueiro, bido, bídaloabertura s. f. aberturaabierto a. abertoabocinado a. abucinadoaborígen s. e a. aborixeabovedado a. abovedadoabrasión s. f. abrasiónabrigo s. m. abeiro, acubillo, abrigo (lugar protexido) abrigo rocoso abeiro rochoso, abrigo rochosoábside s. f. ábsidaabultamiento s. m. avultamentoacabado 1 s. m. acabado, acabamento; 2 a. acabado, rematadoacanalado s. m. e a. acanaladoacanaladura s. f. acanaladuraacanalar v. acanalarachatado a. achatadoachelense s. m. e a. acheulense, acheulianoacidez s. f. acidez; s. m. acedumeácido 1 s. m. ácido 2 a. ácido, acedoacrópolis s. f. acrópole; s. f. croa (parte máis elevada dun castro)acrotera s. m. acroterioacroterio s. m. acroterioactividad s. f. actividadeacueducto s. m. acueductoacumulación s. m. acumulación, acumulamento, amoreamentoacumular v. acumular, amorearacuñación s. m. cuñaxe, acuñaciónacuñar v. acuñar, cuñar, amoedaradelgazamiento s. m. adelgazamentoadherencia s. f. adherenciaadintelado a. alinteladoadobe s. m. adobeadoquín s. m. lastroadoquinado s. m. e a. empedrado de lastrosadoquinar v. empedrar de lastrosadornar v. adornar, enfeitaradorno s. m. adorno, adobío, enfeite

adosamiento s. f. arrimadura; s. m. arrimamentoadosado a. arrimado, achegadoadosar v. apoiar, xuntar, arrimar, pegaradyacente a. adxacenteafilado a. afiadoafilar v. afiarafloramiento s. m. afloramentoagricultura s. f. agriculturaagrietado a. regañado, gretadoagrietar v. regañar, gretaragrupamiento s. m. agrupamentoagua s. f. augaaguijón s. m. aguillónaguja s. f. agullaagujero s. m. burato, furaco, buraco, orificioahondar v. afondarahorquillado s. m. e a. aforquitado, galladoaislado a. illadoaislante s. m. illanteajedrezado s. m. e a. xadrezadoajorca s. f. axorcaajuar s. m. enxovalal lado loc. adv. ó lado, á beira, a carón, cabo deala 1 s. f. ala (dun edificio) 2 s. f. á (dun paxaro)alabarda s. f. alabardaalambre s. m. aramealargado a. alongadoalbañilería s. f. albaneleríaalcantarilla s. m. sumidoiroalcantarillado s. m. rede de sumidoirosaleación s. f. aliaxe, ligaalero s. m. beirado, beiril; s. f. abaalerón s. f. áaleta s. f. aletaalfabeto s. m. alfabetoalfarería s. f. oleríaalfarero s. m. oleiro, alfaremealfiler s. m. alfinetealhaja s. f. alfaia, xoiaalineación s. f. aliñaciónalineamiento s. m. aliñamentoalinear v. aliñaralisador s. m. alisador; s. f. alisadeiraalisamiento s. m. alisamentoalisar v. alisaraliso s. m. ameneiro, amieiroaljibe s. m. alxibealmacén s. m. almacénalmacenado 1 s. f. almacenaxe, s. m. almacenamento 2 a. almacenadoalmacenamiento s. m. almacenamento; s. f. almacenaxe

almagre s. m. almagrealmena s. f. ameaalmohadillado s. m. e a. almofadadoalrededor adv. ó redor, arredor, derredoraltar s. m. altaralteración s. f. alteraciónalterar v. alteraraltitud s. m. altitudealtorrelieve s. m. altorrelevoaluvión s. m. aluvión (sedimento)álveo s. m. álveoalveolado s. m. e a. alveoladoalzado s. m. e a. alzadoamarillento a. amareladoamarillo s. m. e a. amareloámbar s. m. ámbarambiente s. m. ambienteamontonamiento s. m. amontoamento, amoreamentoamontonar v. amontoar, amorearamuleto s. m. amuletoanáglifo s. m. anáglifoanálisis s. f. análiseanalogía s. f. analoxía analogía etnográfica analoxía etnográficaanaranjado a. alaranxadoancheamiento s. m. ancheamentoancho s. m. e a. anchoanchura s. f. anchuraanclaje s. f. ancoraxeancoriense s. m. e a. ancorense, ancorianoanfiteatro s. m. anfiteatroánfora s. f. ánforaángulo s. m. ángulo ángulo de lascado ángulo de lascadoanilla s. f. argola; s. m. anelanillo s. m. anelanimal s. m. animalantecámara s. f. antecámaraantefija s. f. antefixaantepasado s. e a. antepasado, s. m. devanceiroantepecho s. m. antepeito, peitorilantigüedad s. f. antigüidadeantiguo a. antigoantracología s. f. antracoloxíaantropofagia s. f. antropofaxíaantropoide a. antropoideantropología s. f. antropoloxíaanudamiento s. m. anoamentoanudar v. anoaranverso s. m. anverso

anzuelo s. m. anzol, amocelo; s. f. brincaañadido s. m. e a. engadidoañicos s. m. p. anacos, cachos, cachizasaño s. m. anoaparejo s. m. aparelloapero s. m. apeiro, aveño, trebelloapisonar v. apisoaraplanar v. aplanar, achandaraplastado a. esmagadoaplastamiento s. f. esmagaduraaplastar v. esmagaraplicar v. aplicaraplique s. m. apliqueapuntado a. apuntadoara s. f. araarandela s. f. arandelaárbol s. f. árborearbotante s. m. arcobotantearcada s. f. arcadaarcilla s. f. arxilaarcilloso a. arxilosoarco s. m. arcoárea s. f. áreaárea de actividad área de actividadearena s. f. areaarenisca s. f. pedra de graarenoso a. areento, areosoarete s. m. anel, ariñoargamasa s. f. argamasaargolla s. f. argolaarista s. f. arestaarma s. f. armaarmadura s. f. armaduraarmazón s. f. armazónarmiño s. m. armiñoarnés s. m. arnésaro s. m. aroarpón s. m. arpónarqueología s. f. arqueoloxíaarqueobotánica s. f. arqueobotánicaarqueomagnetismo s. m. arqueomagnetismoarqueometalurgia s. f. arqueometalurxiaarqueozoología s. f. arqueozooloxíaarquitectura s. f. arquitecturaarquitrabe s. f. arquitrabearquivolta s. f. arquivoltaarrabal s. m. arrabalde, alfozarracada s. f. arracadaarrancar v. arrincar, arrancararranque s. m. arrinque, arranque

arreglar v. arranxar, amañararreglo s. m. arranxo, amañoarreos s. m. arreos, aparellosarriba adv. arriba, enribaarrojadizo a. arreboladizoarroyo s. m. regato, rego, regueiroarte s. f. arte arte rupestre arte rupestrearte mueble arte moble arte parietal arte parietal arte esquemático arte esquemática arte naturista arte naturista arte paleolítico arte paleolítica arte neolítico arte neolíticaartefacto s. m. artefactoartesanado s. m. artesanadoartesano s. m. e a. artesán (f. artesá)artesonado s. m. artesoadoarticulación s. f. articulación; s. m. artelloarticulado a. articulado, artelladoarticular v. articular, artellarartículo s. m. artigoasa s. f. asa, anga, armelaasentamiento s. m. asentamentoaserrado s. m. e a. serradoaserrar v. serrarasiento s. m. asentoasirio s. e a. asirioasiriología s. f. asirioloxíaasociación s. f. asociaciónaspecto s. m. aspecto, feitío; s. f. fasquíaasta s. f. hastaastil s. m. hastilastilla s. f. estela, racha, achaastillado a. estelado, rachadoastillar v. facer estelas, facer rachas, rachar, estelarastrágalo s. m. astrágaloasturiense s. m. e a. asturenseataud s. m. ataúde, cadaleitoaterrazamiento s. m. aterrazamento, socalcamentoaterrazar v. aterrazar, socalcaratipismo s. m. atipismoatributo s. m. atributoatrio s. m. adro, adralauriñaciense s. m. e a. auriñacense, auriñacianoaurochs (al.) s. m. auroc (p. aurocs)australopithecus s. m. australopitecoautenticidad s. f. autenticidadeavellana s. f. abeláavellano s. f. abeleira

avena s. f. aveaazabache s. m. acibecheazada s. f. aixada; s. m. sachoazagaya s. f. azagaiaaziliense s. m. e a. azilense, azilianoazuela s. f. aixolaazul s. m. e a. azulazulado a. azuladoazulejo s. m. azulexo

B

bancal s. m. socalcobajo relieve s. m. baixorrelevobajo 1 s. m. e a. baixo 2 prep. baixobalaustrada s. f. balaustrada, varandabalaústre s. m. balaústrebanda s. f. bandabandeja s. f. bandexabaño s. m. baño baquetón s. m. baquetónbarniz s. m. vernizbarnizado s. m. e a. vernizadobarra s. f. barrabarrer v. varrerbarrera s. f. barreirabarrido a. varridobarro 1 s. m. barro 2 s. f. lama; s.m. bulleiro, lodobasa s. f. basebasamento s. m. baseamentobase s. f. base / base dunha vasilla: cubastón s. m. bastónbastón perforado bastón perforado, bastón furadobasura s. m. lixobasurero s. m. vertedeiro, vertedoiro; s. f. esterqueirabatido s. m. e a. batidobatir v. baterbaya s. f. bagabebedero s. m bebedoirobellota s. f. landra, belotabetilo s. m. betilobetún s. m. betumebien s. m. benbifaz s. m. bifacebioturbación s. f. bioturbaciónbipenne s. m. bipennebisagra s. f. bisagra, palmela; s. m. gonzobisel s. m. biselbiselado s. m. e a. biseladobisonte s. m. bisonte

blanco s. m. e a. brancoblando a. mol, brando, dondoblanquear v. branquear, branquexarblanquecino a. esbrancuxado, abrancazadobloque s. m. bloqueboca s. f. bocabola s. f. bólaborde 1 s. m. bordo; s. f. beira (dun obxecto) 2 s. f. ribeira, beira (dun río ou do mar) 3 s. f.

ourela, bordo (dunha vasilla) bordillo s. m. bordobosque s. m. bosque; s. f. fraga (bosque de árbores autóctonas)botón s. m. botónbóveda s. f. bóvedabrazalete s. m. brazal; s. f. braceirabrezo s. m. breixo; s. f. queiroga, uzbrillo s. m. brillobroche s. m. brochebronce s. m. broncebrújula s. m. compásbruñido s. m. e a. brunidobruñir v. brunirbuey s. m. boi / buey almizclero: boi almiscreirobulbo s. m. bulbo bulbo de percusión bulbo de percusiónbulto s. m. vulto bulto redondo s. m. vulto redondoburil s. m. buril buril de eje buril de eixe buril desviado buril desviado buril transversal buril transversalburil de ángulo buril de ánguloburil sobre truncamiento buril sobre truncamento buril diedro buril diedro buril sobre fractura buril sobre fracturaburil de pico de loro buril de bico de papagaio buril de pico de flauta buril de bico de frautaburilado s. m. e a. buriladobuscar v. buscar, procurarbúsqueda s. f. busca, procurabusto s. m. bustobuzamiento s. f. inclinación

C

caballo s. m. cabalocabaña s. f. cabanacabecera s. f. cabeceiracabra s. f. cabracabujón s. m. cabuxóncacha s. f. cacha (as dúas pezas que cobren o mango das navallas, coitelos, etc.)

cacharro s. m. cacharrocadena s. f. cadeacaetra s. f. caetracairn (gae.) s. m. cairn (p. cairns); s. f. coirazacaja s. f. caixacalabaza s. m. cabazo; s. f. cabazacalado s. m. e a. calado, furado, perforadocalaíta s. f. calaítacalavera s. f. caveiracalcáreo a. calcariocalcolítico s. m. e a. calcolíticocalda s. f. caldacaldeo s. e a. caldeocaldero s. m. caldeirocalidad s. f. calidadecaliza s. f. pedra calcariacalizo a. calcariocalle s. f. rúacalzada s. f. calzadacámara s. f. cámaracamino s. m. camiñocampamento s. m. acampamentocampana s. f. campá; s. m. sinocampaniforme a. campaniformecampánula s. f. campánulacampaniense s. m. e a. campanense, campanianocampesino s. m. campesiñocampo 1 s. m. campo, agro 2 s. m. campo (superficie lisa entre dúas molduras) 3 s. m. campo

(espacio libre na cara dunha moeda onde se colocan os tipos) 4 s. m. campo (zona ou recadro onde vai unha inscrición)

camposanquiense s. m. e a. camposanquense, camposanquianocanal s. f. canle; s. m. canalcanalillo s. f. canliña; s. m. canaliñocancel s. m. cancelocanchal s. f. pedreiracánope s. m. cánopocántaro s. m. cántarocantera s. f. canteira, pedreiracantería s. f. canteríacanto 1 s. m. canto, bordo (lado dalgunha cousa) 2 s. f. cota (bordo oposto ó gume dun

instrumento afiado) 3 s. m. coio, seixo, callao, canto (pedra redonda de pequeno tamaño)

canto rodado s. m. coio, seixo, callaocaña s. f. canacañada s. f. encanada; s. m. canellóncáñamo s. m. cánabocapa s. f. capa, camada (porción de cousas que están esparexidas unhas sobre outras)capilla s. f. capelacapitel s. m. capitelcara s. f. cara, face

carbón s. m. carbóncarena s. f. carenacarenado a. carenadocariátide s. f. cariátidecarroña s. f. prea, carnizacarroñear fr. andar á carniza, buscar carniza, procurar carnizacarroñeo fr. busca de carnizacarroñero a. preeirocartaginés s. e a. cartaxinéscartela s. f. cartelacasa s. f. casacascabel s. m. axóuxerecascajo s. m. cascallo, rebocasco s. m. casco, capacetecascote s. m. cascote, cachotecasetón s. m. casetóncasquete s. m. casquetecastaño 1 s. m. castiñeiro (árbore) 2 s. m. e a. castaño (cor)castillo s. m. castelocastreño a. castrexocastro s. m. castrocata s. f. catacatacumba s. f. catacumbacauce s. m. leito, álveo; s. f. madrecaulículo s. m. caulículocaverna s. f. cavernacavidad s. f. cavidadecaza s. f. cazacazador-recolector s. m. e a. cazador-recolector, cazador-colleiteirocazo s. m. cazocazoleta s. f. cazoleta, coviña; s. m. corgocazuela s. f. cazolacebada s. m. orxoceca s. f. cecacelta s. e a. celtacella (la.) s. f. cella (p. cellae)cementerio s. m. cemiteriocenefa 1 s. f. orla, greca 2 s. m. reberete (adorno)ceniciento a. cincento, cinsento, acinsadoceniza s. f. cinza, cinsa, borrallacenotafio s. m. cenotafiocenteno s. m. centeocepillo s. m. cepillocerámica s. f. cerámica cerámica incisa cerámica incisa cerámica impresa cerámica impresa cerámica cardial cerámica cardial cerámica al almagre cerámica ó almagre cerámica lisa cerámica lisa cerámica pintada cerámica pintada

cerámica vidriada cerámica vidrada cerámica acanalada cerámica acanalada cerámica peinada cerámica penteada cerámica grabada cerámica gravada cerámica cordada cerámica cordada cerámica plástica cerámica plásticacerca adv. cerca, pretocercado 1 s. m. cercado, valado, valo; s. f. cerca 2 a. cercado, valadocercanía s. f. proximidade, contorna; s. m. arredorescerdo s. m. porco, cocho, marránceremonia s. f. cerimoniaceremonial s. m. e a. cerimonialcerrar v. cerrar, pecharcerro s. m. cerro, tesocerveza s. f. cervexacestería s. f. cesteríacesto s. m. cestochaflán s. m. chafránchapa s. f. chapa, placachapado s. m. e a. chapadocharentiense s. m. e a. charentense, charentianocharnela s. f. bisagra, palmela; s. m. gonzochatelperroniense s. m. e a. chatelperronense, chatelperronianochelense s. m. e a. chelense, chelianochimenea s. f. chemineachopo s. m. chopochopper (in.) s. m. chopper (p. choppers); callao tallado unifacialmentechopping tool (in.) chopping tool; callao tallado bifacialmentechoza s. f. choza, choupanaciclópeo a. ciclópeociénaga s. f. lameira; s. m. lamazal, bulleiro, tremedalcieno s. f. lama; s. m. bulleiro, lodocierre s. m. peche, pechociervo s. m. cervocilindro s. m. cilindrocima s. m. cume, cimo, curutocimacio s. m. cimaciocimentación s. f. cimentacióncimentar v. alicerzar, cimentarcimera s. f. cimeiracimientos s. m. p. alicerces, cimentoscinc s. m. cinc, zinccincel s. m. cicelcincelado s. m. e a. ciceladocincelar v. cicelarcinta 1 s. f. cinta, fita, tira, baraza, banda (tira de tecido ou outro material, estreita e longa) 2 s.

f. moldura, fita, cinta; s. m. filete, listelcinturón s. m. cintocipo s. m. cipocírculo s. m. círculo

cista s. f. cistaciudad s. f. cidadeciudadanía s. f. cidadaníaciudadano s. m. cidadán (s. f. cidadá)ciudadela s. f. cidadelaclactoniense s. m. e a. clactonense, clactonianoclaraboya s. f. claraboiaclasificación s. f. clasificaciónclasificar v. clasificarclave s. f. clave (doela central dun arco)clavija s. f. caravilla, cavillaclavo s. m. cravocloaca s. m. sumidoiro; s. f. cloacacobertizo s. m. alpendre, alboiocobertura s. f. coberturacobijo s. m. acubillo, abeirocobre s. m. cobre cocción s. f. cocción, cocedura cocción reductora cocción reductora cocción oxidante cocción oxidantecocina s. f. cociñacoetáneo a. coetáneocolada s. m. coada (metal líquido ou arxila líquida que se bota nun molde para fabricar unha

peza)cortina s. f. cortina (muralla entre dous cubos, torres ou baluartes)colador s. m. coadorcolección s. f. coleccióncolgante s. m. colgantecolina s. m. outeirocollar s. m. colarcollarino s. m. colariñocolmatación s. m. ateigamento, acugulamento; s. f. colmatacióncolmatar v. ateigar, acugular, colmatarcolmillo s. m. cairo, caíño, cabeirocolor s. f. cor, colorcoloración s. f. coloracióncolorante s. m. colorantecolorido s. m. coloridocolumna s. f. columnacolumnata s. f. columnatacolumnilla s. f. columniñacoluvión s. m. coluvión; s. f. rouñacomadreja s. f. donicela, doniñacompactar v. compactarcompacto a. compactocomplejidad s. f. complexidadecomplejo s. m. e a. complexocomponente s. compoñentecomposición s. f. composicióncompuesto s. m. e a. composto

concavidad s. f. concavidadecóncavo a. cóncavoconcha s. f. cuncha, conchaconchero s. m. cuncheiro, concheiroconcoide s. m. concoideconejo s. m. coelloconífera s. f. coníferaconjunto s. m. conxunto cono s. m. cono cono de percusión cono de percusiónconservación s. f. conservaciónconservar v. conservarconsolidación s. f. consolidaciónconsolidar v. consolidarconstrucción s. f. construcciónconstruir v. construírcontemporaneidad s. f. contemporaneidadecontemporáneo a. contemporáneocontenido s. m. contidocontera s. f. conteiracontexto s. m. contextocontorno s. m. contornocontrafuerte s. m. contraforteconvexidad s. f. convexidade [ks]convexo a. convexo [ks]copa s. f. copacoprolito s. m. coprólitocoraza s. f. coirazacordel s. m. cordelcordero s. m. año, cordeirocordillera s. f. cordilleira, cordalcordón s. m. cordóncornisa s. f. cornixa; s. m. beirilcorona 1 s. f. coroa (ornamento circular que cingue a cabeza como signo de dignidade) 2 s. f.

croa (a parte máis elevada dun castro)corral s. m. curralcorredor s. m. corredorcorrelación s. f. correlacióncorroer v. corroercorrosión s. f. corrosióncortar v. cortar, tallarcorte s. m. cortecórtex s. m. córtex [ks]; s. f. codiacorteza 1 s. f. codia (terrestre) 2 s. f. cortiza, casca (das árbores) 3 s. f. tona, casca, pel (dos

froitos)corto a. curto corzo s. m. corzocosecha s. f. colleitacosechar v. colleitarcostilla s. f. costela

costra s. f. codia costra caliza codia calcariacota s. f. cotacráneo s. m. craniocreencia s. f. crenzacresta s. f. cristacretense s. e a. cretensecriba s. f. peneira; s. m. cribocribado s. m. e a. peneirado, cribadocribar v. peneirar, cribarcrioturbación s. f. crioturbacióncrisol s. m. crisolcristal s. m. cristalcristal de roca cristal de rochacromlech (gal.) s. m. cromlech (p. cromlechs); círculo de pedras fitascronoestratigrafía s. f. cronoestratigrafíacronología s. f. cronoloxíacroquis s. m. bosquexo, deseño, esbozocuadra s. f. cortecuadrado s. m. e a. cadradocuadrante s. m. cuadrantecuadrícula s. f. cuadrículacuadriculado s. m. e a. cuadriculadocuadro s. m. cadrocuarcita s. f. cuarcitacuarzo s. m. cuarzocuaternario s. m. e a. cuaternariocuatrísquel s. m. cuadríscelecubierta s. f. cubertacubierto s. m. e a. cubertocubilete s. m. gobeletecubo 1 s. m. cubo (poliedro regular) 2 s. m. cubo (torreón que sobresae dunha muralla) 3

caldeiro, balde (recipiente para líquidos)cubrición s. f. cubrición, cubertacubrir v. cubrircuchara s. f. cullercucharilla s. f. culleriñacuchilla s. f. coitelacuchillo s. m. coitelo cuchillo de dorso coitelo de dorso, coitelo de cotacuenca s. m. conca, cunca, bacíacuello s. m. colo, pescozo (parte do corpo ou dunha vasilla)cuenco s. m. cuncacuenta 1 s. f. conta 2 s. f. conta, doa (peza dun colar)cuerda s. f. cordacuerno s. m. cornocuero s. m. coirocuerpo s. m. corpocuesta s. f. costa, encostacueva s. f. cova, pala

cultura s. f. cultura cultura castreña cultura castrexacuneiforme a. cuneiformecuña s. f. cuñacuño s. m. cuñocúpula s. f. cúpulacurvilíneo a. curvilíneocurvo a. curvo

D

dañar v. danardaño s. m. danodatación s. f. datacióndatar v. datardebajo adv. debaixodebitado 1 s. m. debitaxe 2 a. debitadodébris (fr.) s. m. p. débris; s. m. detrito, resto, refugallodecoración s. f. decoracióndecorar v. decorardedicar v. dedicardedicatoria s. f. dedicatoriadegeneración s. f. dexeneracióndegenerar v. dexenerardeidad s. f. deidadedelineación s. f. delineacióndelinear v. delineardendrocronología s. f. dendrocronoloxíadensidad s. f. densidadedentado a. dentadodenticulado s. m. e a. denticuladodepositar v. depositardepósito s. m. depósitoderribamiento s. m. derrubamento, esborrallamento; s. f. derrubaderribar v. derrubar, derribarderribo s. f. derriba, derrubaderrubio s. m. derrubio, luimento; s. f. rouñaderrumbamiento s. m. derrubamento, esborrallamento; s. f. derrubaderrumbar v. derrubar, esborrallar derrumbe s. f. derrubadesarrollar v. desenvolverdesarrollo s. m. desenvolvementodesbastar v. desbastardesbaste s. m. desbastedescomponer v. descompoñer, descompordescomposición s. f. descomposicióndescortezar v. descortizardescripción s. f. descricióndescubrimiento s. m. descubrimento; s. f. descubertadesembocadura s. f. desembocadura, foz

desengrasante s. m. desengraxantedesescombrar v. desentullardesgastado a. desgastado, luídodesgastar v. desgastar, luírdesgaste s. m. desgastedesgrasante s. m. e a. desgraxantedeshacer v. desfacerdeshecho a. desfeitodeshelar v. desxeardeshielo s. m. desxeodesintegración s. f. desintegracióndesintegrar v. desintegrardeslizamiento s. m. escorremento, esvaramentodeslizar v. esvarardesmenuzar v. esfarelar, esmiuzardesmonte s. m. desmonte, aterrodesmoronar v. esboroar, esborrallardesperdicio s. m. refugo, refugallodesperfecto s. m. estrago, deteriorodespiezo s. m. despezo, despezamentodesplazamiento s. m. desprazamentodesplazar v. desprazardespoblado s. m. e a. despoboadodespoblar v. despoboardespojo 1 s. m. espolio 2 s. m. botín; s. f. presa, prea 3 s. m. refugallo, reboutallo; s. f. p. sobrasdesprendimiento s. m. desprendementodestrozar v. esnaquizar, escachizardestrozo s. m. esnaquizamento, escachizamentodestrucción s. f. destruccióndestruir v. destruírdetalle s. m. detalledeteriorar v. estragar, derramardeterioro s. m. estrago, derramedetritus s. m. detritodiadema s. m. diademadiáfisis s. f. diáfisediámetro s. m. diámetrodibujar v. debuxardibujo s. m. debuxodiedro s. m. diedrodiente s. m.dentedientes de lobo dentes de lobo (decoración en)difunto s. m. e a. defuntodigitación s. f. dixitacióndimensión s. f. dimensióndintel s. m. lintel; s. f. lumieira, padieiradios s. m. deusdiosa s. f. deusadique s. f. presa, represa; s. m. diquedisco s. m. disco

discontinuidad s. f. descontinuidadediseño s. m. deseñodispersar v. dispersar, esparexerdispersión s. f. dispersión, esparexementodistal a. distaldiversidad s. f. diversidadedivinidade s. f. divindadedoble a. dobredolmen (br.) s. m. dolmen (p. dolmens); s. f. arca, antadonación s. f. doazóndonar v. doardorado a. douradodorsal 1 a. dorsal 2 s. f. cordal, cordilleiradorso s. m. dorsodovela s. f. doeladrenaje s. f. drenaxe

E

ecofacto s. m. ecofactoedad s. f. idade edad de piedra idade da pedra edad del hierro idade do ferro edad del bronce idade do bronce edad de los metales idade dos metaisedafogénesis s. f. edafoxéneseedafología s. f. edafoloxíaedículo s. m. edículoedificio s. m. edificioefigie s. f. efixieegeo s. e a. exeoegipcio s. e a. exipcioEgipto s. Exiptoegiptología s. f. exiptoloxíaeje s. m. eixeejecución s. m. execuciónejemplar s. m. exemplarejemplo s. m. exemploelefante s. m. elefanteelemento s. m. elementoelipse s. f. elipseembalaje s. f. embalaxeembalsamamiento s. m. embalsamamentoembalsamar v. embalsamaremblema s. m. emblemaembudo s. m. funil, embudeembutir 1 v. embutir, embuchar (meter cousas en calquera sitio apertándoas) 2 v. embutir,

engastar, encaixar (unha cousa noutra)embutido 1 s. m. embutido, incrustación (obra de madeira ou outro material que se fai

encaixando unhas pezas con outras) 2 a. embutido, embuchado

empalizada s. f. estacadaempaste s. m. empasteempedrado s. m. e a. empedradoemplazamiento 1 s. f. localización, situación 2 s. m. xacemento, sitio arqueolóxico 3 s. f.

citación; s. m. emprazamentoempotrado a. encastradoempotrar v. encastrarempuñadura s. f. empuñaduraencajamiento s. m. encaixamentoencajar v. encaixarencaje s. m. encaixeencima adv. encima, derriba, cima de, riba de encina s. f. aciñeiraenclave 1 s. m. enclave (lugar onde se sitúa algo) 2 s. m. encrave, encravamento (acción de

asegurar con cravo)encofrado s. m. e a. encofradoencontrar v. atopar, encontrarencuadrar v. encadrarencuadre s. m. encadramentoendógeno a. endóxenoendrino s. m. abruñeiroenganche s. m. enganche engarce 1 s. m. engarzamento,enganche (acción de engarzar; peza que serve para engarzar) 2 s.

m. engaste, incrustaciónengarzar v. engarzar, engastallar, incrustarengastado 1 s. m. engaste 2 a. engastadoengastar v. engastarengaste s. m. engasteengobe s. m. engobeenhebrado a. enfiadoenhebrar v. enfiarenlosado s. m. e a. lousado, lousameenlosar v. lousarenlucido s. m. e a. lucido, receboenlucir v. lucir, recebarenmangado a. encabado, mangadoenmangar v. encabar, mangar enmangue 1 s. m. encabamento; s. f. encabadura, mangadura (acción de encabar) 2 s. m. cabo,

mango, encabamentoennegrecer v. denegrir, negrexarennegrecido a. denegridoenrejado s. m. e a. enreixadoenrojecer v. avermellar, arrubiarenrojecido a. avermellado, arrubiado, rubioenrollado a. enroladoenrollar v. enrolarensamblaje s. f. ensamblaxeensamblar v. ensamblarenseres s. m. aparellos, instrumentos; s. f. moblaxeentablado 1 s. m. taboado, sollado 2 a. entaboado

entablamiento 1 s. m. entaboamento (acción e efecto de entaboar) 2 s. m. entaboamento (conxunto formado por arquitrabe, cornixa e friso)

entalle s. m. entalleentero a. enteiroenterramiento s. m. enterramentoenterrar v. enterrar, soterrarentierro s. m. enterroentorno s. m. contornoentrante s. m. entranteentrelazado s. m. e a. entrelazadoentrepaño s. m. entrepanoenvés s. m. envés, revés, reversoenyesado s. m. e a. enxesadoenyesar v. enxesareolito s. m. eólitoepífisis s. f. epífiseepígrafe s. m. epígrafeepigrafía s. f. epigrafíaepipaleolítico s. m. e a. epipaleolíticoépoca s. f. épocaequino s. m. equino (parte dunha columna)era 1 s. f. era (período de tempo) 2 s. f. eira (lugar onde se fai a malla)ergología s. f. ergoloxíaergológico a. ergolóxicoerizo de tierra s. m. ourizo cachoermita s. f. ermidaerosión s. m. erosiónerosionar v. erosionarescalera 1 s. f. escaleira 2 s. f. escada (escaleira de man)escalinata s. f. escalinataescalón s. m. banzo, chanzoescalonamiento s. m. esbanzamento, escaleiramentoescalonar 1 v. esbanzar, escaleirar 2 v. graduarescarpe s. f. escarpaescayola s. f. escaiolaescena s. f. escenaescisión s. f. escisiónesclavitud s. f. escravitudeesclavo s. m. escravoescoba s. f. vasoiraescobilla s. f. vasoiriñaescocia s. f. escociaescombrera s. f. entulleira; s. m. cascalleiroescombro s. m. entullo, cascallo, reboescondrijo s. m. escondedeiro, recuncho, acubillo, acochoescoplo s. m. escouproescoria s. f. escoura; s. m. refugalloescotadura s. m. escoteescritura s. f. escrituraescudilla s. f. escudela

escudo s. m. escudoesculpir v. esculpirescultura s. f. esculturaescurrir v. escorrer, escoaresfera s. f. esferaesfinge s. f. esfinxe esfragística s. f. esfraxísticaesgrafiado s. m. e a. esgrafiadoeslabón 1 s. m. elo (parte dunha cadea) 2 s. f. chaira (pedra para afiar coitelos)esmaltar v. esmaltaresmalte s. m. esmalteespada s. f. espada espada de lengua de carpa espada de lingua de carpaesparcir v. esparexer, espallar, ciscaresparto s. m. espartoespátula. s. f. espátulaespecificidad s. f. especificidadeespecimen s. m. espécimeespejo s. m. espelloespiga 1 s. f. espiga (parte superior do talo dalgunhas plantas) 2 s. f. espiga; s. m. espigón (parte

dunha peza que encaixa noutra)espina s. f.espiñaespina de pez espiña de peixe (decoración en)espira 1 s. f. espira (cada volta dunha espiral) 2 s. f. espira (parte da columna)espirals f. espiralespolóns m. esporónespuelas f. esporaesqueleto s. m. esqueletoesquematismo s. m. esquematismoesquina s. f. esquinaesquinal s. m. esquinalesquirla s. f. estela, rachaesquirlado a. estelado, rachadoesquirlar v. estelar, racharesquisto s. m. xistoesquistoso a. xistosoestablo s. f. corteestaca s. f. estaca, s. m. chantónestadística s. f. estatísticaestalactita s. f. estalactitaestalagmita s. f. estalagmitaestampado s. m. e a. estampadoestampar v. estamparestaño s. m. estañoestatuilla s. f. estatuetaeste s. m. e a. lesteesteatita s. f. esteatita; s. m. toelo, tobeloestela 1 s. f. estela (monumento funerario) 2 s. f. esteira, pegada, s. m. rastro, vestixioestepas. f. estepaestera s. f. esteira

esteróbato s. f. esteróbataestiércol s. m. estercoestilo s. m. estiloestilóbato s. m. estilóbataestípite s. m. estípiteestrangulamiento s. m. estrangulamentoestrategia s. f. estratexiaestratificación s. f. estratificaciónestratigrafía s. f. estratigrafíaestrato s. m. estratoestrechamiento s. m. estreitamentoestrechez s. f. estreitezaestrecho a. estreitoestrella s. f. estrelaestría s. f. estríaestrigil s. m. estrixilestropeado a. estragadoestropear v. estragarestructura s. f. estructuraestuario s. m. esteiro, estuarioestucado s. m. e a. estucadoestuco s. m. estucoesvástica s. f. esvásticaetapa s. f. etapaetiqueta s. f. etiquetaetiquetado s. m. e a. etiquetadoetnoarqueología s. f. etnoarqueoloxíaetrusco s. e a. etruscoeustasia s. f. eustasiaevaluación s. f. avaliaciónevaluar v. avaliarevolución s. f. evoluciónevolucionado a. evolucionadoevolucionar v. evolucionarexamen s. m. exame [ks]excavación s. f. escavación excavación de urgencia escavación de urxenciaexcavar v. escavarexento a. exento [ks]exergo s. m. exergo [ks]exhumar v. exhumar [ks]exógeno a. esóxenoextender v. estenderextracción s. f. extracción [ks]extradós s. m. extradorso [ks]extraer v. extraer [ks]extremidad s. f. extremidade [ks]extremo s. m. extremo [ks], caboexvasado s. m. e a. exvasado [ks], volteadoexvoto s. m. exvoto [ks]

F

faceta s. f. faceta, cara, facefacetado a. facetadofachada s. f. fachadafacies s. f. faciesfactoría s. f. factoríafaja s. f. faixafalange s. f. falanxefalcata (la.) s. f. falcata (p. falcatae)falda 1 s. f. aba, ladeira 2 s. f. saiafalera (la.) s. f. falera (p. falerae)fango s. f. lama; s. m. bulleiro, lodofase s. f. fasefayenza s. f. faianza, louza finafecha s. f. datafechar v. datarfenicio s. e a. feniciofibra s. f. fibrafíbula s. f. fíbula fíbula de arco fíbula de arcofíbula de arco foliáceo fíbula de arco foliáceo fíbula de arco torcido fíbula de arco torcido fíbula de arco de violín fíbula de arco de violín fíbula de arpa fíbula de harpa fíbula de cabeza cuadrada fíbula de cabeza cadrada fíbula de codo fíbula de cotobelo, fíbula de cóbado fíbula de doble espiral fíbula de dobre espiral fíbula de muelle fíbula de resorte fíbula de navicella fíbula de navicella fíbula de pivote fíbula de pivote fíbula serpentiforme fíbula serpentiforme fíbula de timbal fíbula de timbal fíbula de travesaño fíbula de traveseiro figura s. f. figurafiguración s. f. figuraciónfigurilla s. f. figuriñafijación s. f. fixaciónfijar v. fixarfilete 1 s. m. filete, listel, cinta, moldurafiligrana s. f. filigranafilo s. m. gume, fíofisura s. f. físgoa, fendaflecha s. f. frecha, setaflexibilidad s. f. flexibilidade [ks]flexible a. flexible [ks]flotación s. f. flotaciónfoco s. m. focofoliáceo a. foliáceo

folklore s. m. folclorefollaje s. f. follaxe, fronde, follafondo s. m. fondo fondo de cabaña fondo de cabanaforja s. f. forxaforjado s. m. e a. forxadoforjar v. forxarforma s. f. formafortaleza s. f. fortalezafosa s. f. fosafósil s. m. fósil fósil director fósil directorfoso s. m. foxofotografía s. f. fotografíafotografiar v. fotografarfractura s. f. fracturafrágil a. fráxilfragilidad s. f. fraxilidadefragmento s. m. fragmento, anacofranja s. f. franxafrente s. f. frontefresco s. m. frescofresno s. m. freixofricción s. f. fricciónfriso s. m. frisofrontón s. m. frontónfrotamiento s. m. fricción, friccionamento, fregafrotar v. friccionar, esfregar, refregar, fregarfruta s. f. froitafruto s. m. froitofuego 1 s. m . lume 2 s. m. fogo (disparo)fuelle s. m. folfuente s. f. fontefuncionalidad s. f. funcionalidadefundente s. m. fundentefundición s. f. fundiciónfundir v. fundirfusayola s. f. rodela, rodiña, fusaiola; s. m. trousofuste s. m. fuste

G

galería s. f. galería galería cubierta galería cubertagallina s. f. galiña, pola, pitagallo s. m. galogallonado a. gallonadoganadería s. f. ganderíaganadero s. m. e a. gandeiroganado s. m. gando

gancho s. m. ganchogarbanzo s. m. garavanzogargantilla s. f. colargelifluxión s. f. xelifluxión [x-ks]gelifracción s. f. xelifraccióngeliturbación s. f. xeliturbacióngema s. f. xemageminado a. xeminadogénesis s. f. xénesegeocronología s. f. xeocronoloxíageología s. f. xeoloxíageométrico a. xeométricogermano s. e a. xermanogerontocracia s. f. xerontocraciaglaciación s. f. glaciaciónglaciar 1 s. m. glaciar 2 a. glacial, glaciarioglifo s. m. glifoglíptica s. f. glípticaglobo s. m. globoglobular a. globulargola s. f. golagozne s. m. gonzo; s. f. bisagra, palmelagrabar v. gravargrabado 1 s. m. gravado (resultado da técnica de gravar) 2 s. f. gravura (técnica de gravar)grado s. m. graográfica s. f. gráficagrafila s. f. grafilagrafito s. m. grafitogranero s. m. celeiro; s. f. tullagranito s. m. granitogranja s. f. granxagrano s. m. grangranudo a. graúdogranulado 1 s. m. granulado 2 a. granulado, graúdogránulo s. m. gránulogranulometría s. f. granulometríagrapa s. f. grampagrava s. m. grixo, cascallo; s. f. brita, gravagravera s. f. graveira, cascalleiragravetiense s. m. e a. gravetense, gravetianogravilla s. m. grixo; s. f. grava miúda, britagreca s. f. grecagriego s. e a. gregogrieta s. f. fenda, greta, grecha, regañagris s. m. e a. grisgrisáceo a. grisallo, agrisadogrosero a. groseirogrosor s. m. grosorgrueso a. grosogruta s. f. gruta

guadaña s. f. gadañaguarnición s. f. garnicióngubia s. f. gubiaguijarral s. f. coieira; s. m. coído, seixalguijarro s. m. seixo, coio, callaoguilloqueado s. m. e a. guilloqueadoguirnalda s. f. grilandaguisante s. m. chícharo, ervellogusano s. m. verme

H

haba s. f. fabahabitación s. f. habitaciónhábitat s. f. hábitathacha s. f. machada; s. m. machado hacha de alas machado de ás hacha de anillos machado de aneis hacha de apéndice machado de apéndice hacha de combate machado de combate hacha plana machado plano hacha de rebordes machado de rebordos hacha de talón machado de talón hacha de tubo machado de tubohallar 1 v. achar, atopar, encontrar 2 v. ver, notar, coidar, reparar enhallazgo s. m. achado, descubrimento, descubertahaya s. f. faiahaz s. f. feixehebilla s. f. fibelahechura s. f. feitura; s. m. feitíohelar v. xearhelecho s. m. fento, fieito, folgueirahendedor s. m. fendedorhendedura s. f. fenda, fendedura, físgoa, regañahender v. fenderhendido a. fendido, regañadoheno s. f. herba seca, herba trigueiraherradura s. f. ferraduraherramienta s. f. ferramentaherrería s. f. ferrería, forxaherrero s. m. ferreiroherrumbe s. f. ferruxeheterogéneo a. heteroxéneohiato s. m. hiatohielo 1 s. m. xeo 2 s. m. lazo (capa de xeo que se forma na tona da auga)hiena s. f. hienahierba s. f. herbahierro s. m. ferrohilada s. f. fiadahiladero s. m. fiadeiro

hilandera s. f. fiadeirahilar v. fiarhilera s. f. fileira, ringleirahilo s. m. fíohincar v. fincarhipocausto s. m. hipocaustohipogeo s. m. hipoxeohistoriado a. historiadohitita s. e a. hititahito s. m. fito, marcohogar 1 s. m. fogar, lar 2 s. f. lareirahoguera s. f. fogueira, lumeiradahoja s. f. follahojita s. f. folliñaholoceno s. m. holocenohollín s. m. feluxehombrera s. f. ombreirahombro s. m. ombrohomínido s. m. homínidohomogéneo a. homoxéneohonda s. f. fonda, tirafondahondo a. fondohondonada s. m. fondal, s. f. valgada, valiña, vagoadahondura s. f. fondurahongo s. m. fungohorizontal a. horizontalhorizonte s. m. horizontehormigón s. m. formigónhornacina s. m. fornelohorno s. m. fornohorquilla 1 s. f. galla; s. m. gallo, furco (bifurcación) 2 s. f. pinza; s. m. gancho (aparello para

soste-lo peiteado)hortalizas: s. f. hortalizas; s. m. rianxohoyo s. m. furaco, buraco, burato, focho; s. f. focha, fochanca / hoyo de fundición: croio de

fundiciónhoz s. f. fouce; s. m. fouciñohueco s. m. ocohuella s. f. pegada, pisadahuerta s. f. hortahueso s. m. ósohuevo s. m. ovohumanidad s. f. humanidadehumedad 1 s. f. humidade 2 s. f. lentura (humidade da terra)húmedo a. húmidohúmero s. m. úmerohumus s. m. humushundimiento s. m. afundimentohundir v. afundirhurón s. m. furónhuso s. m. fuso

I

ibero s. e a. iberoiconografía s. f. iconografíaiconología s. f. iconoloxíaidolillo s. m. idoliñoídolo s. m. ídoloiglesia s. f. igrexaimagen s. f. imaxeimbricación s. f. imbricaciónímbrice s. m. ímbrice (tella curva romana)impresión s. f. impresiónimpronta s. f. impronta, marca; s. m. seloincineración s. f. incineraciónincinerar v. incinerarincisión s. f. incisiónincrustación s. f. incrustaciónincrustar v. incrustarindígena s. e a. indíxenaindustria s. f. industria industria lítica industria lítica industria ósea industria óseainfluencia s. f. influenciainflujo s. m. influxoinhumación s. f. inhumacióninhumar v. inhumarinscripción s. f. inscricióninscultura s. f. insculturainsertar v. inseririnterestadio s. m. interestadiointerglaciar a. interglacial, interglaciariointradós s. m. intradorsoinundar v. asolagar, alagar, inundarisostasia s. f. isostasia

J

jabalí s. m. xabaril, porco bravojabalina s. f. xavelinajabre s. m. xabre, sábregojade s. m. xadejalón s. m. balizajamba s. f. xambajarra s. f. xerrajarretera s. f. xarreteirajarrita s. f. xerriñajarro s. m. xerrojaspe s. m. xaspejefatura s. f. xefatura

jeroglífico s. m. xeroglíficojoya s. f. xoia, alfaiajoyería s. f. xoieríajudía s. f. feixónjunta s. f. xuntajuntura 1 s. f. xuntura, xunta (lugar por onde se unen dúas pezas) 2 s. f. xunta, xoga; s. m.

xogo, artello (articulación de ósos) 3 s. f. mestura, combinación

K karst s. m. carstkárstico a. cársticokilo s. m. quilo (k)kilogramo s. m. quilogramo (kg)kilómetro s. m. quilómetro (km)

L

laberinto s. m. labirintolabio 1 s. m. labio, beizo (bordos carnosos da boca) 2 labio (bordo dun obxecto con forma

semellante a este órgano) labor 1 s. m. labor 2 s. f. laboura (traballo agrícola)labrar v. labrar (traballar unha materia dándolle forma)labrador s. m. e a. labrego, labradorlabriego s. m. e a. labregolacería s. f. laceríaladera s. f. ladeira, abalado s. m. lado; s. f. beiraladrillo s. m. ladrillolaguna s. f. lagoalaja s. f. laxe, lastra, lousalajado s. m. e a. laxeadolámina s. f. lámina lámina auriñaciense lámina auriñacense lámina con truncatura lámina con truncamento lámina de cresta lámina de cristalaminado 1 a. laminado 2 s. f. laminaciónlaminilla s. f. lamela laminilla de borde rebajado lamela de bordo rebaixado laminilla de dorso lamela de dorso, lamela de cota lámpara s. f. lámpadalamparilla s. f. lampadiñalana s. f. lalanguedocienses. m. e a. languedocense, languedocianolanza s. f. lanzalápida s. f. lápida (lousa gravada de carácter conmemorativo)largo a. longolarguero s. m. largueiro, traveseirolasca s. f. lasca, labralascado s. m. e a. lascado, labrado

lasquita s. f. lasquiñalatitud s. f. latitudelauda s. f. laudalecho s. m. leitolegendario a. lendariolegión s. m. lexiónlegionario s. m. e a. lexionariolegumbre s. m. legumelejos adv. lonxelengüeta s. f. lingüetalenteja s. f. lentellalentejón s. m. lentellónleptolítico s. m. e a. leptolíticolevalloisienses m. e a. levalloisense, levalloisianolevantamiento s. m. levantamento, erguementolevantar v. levantar, erguerley s. m. lei (grao de pureza dun metal ou aliaxe)leyenda s. f. lendalezna s. f. subelaliebre s. f. lebrelienzo s. m. lenzo (dunha pintura, dun muro)ligero a. lixeirolima s. f. limalimadura 1 s. f. limadura, lima (acción e efecto de limar) 2 s. f. limadura (cada unha das

partículas que se desprenden ó limar)limo s. m. limo; s. f. lamalimpiar v. limparlimpieza s. f. limpezalinaje s. f. liñaxe, xínealínea s. f. liña / línea de imposta liña de impostalineal a. lineallingote s. m. lingotelino s. f. liñolinterna s. f. lanternaliquen s. m. liquelirón s. m. leirónliso a. lisolistel s. m. listel, filete; s. f. moldura, cintalistón s. m. listónlitología s. f. litoloxíalitoral s. m. litoral; s. f. beiramarllano 1 s. f. chaira, s. m. chan 2 a. chan (f. chá)llanura s. f. chaira, s. m. chanllenar v. encherlleno a. cheolobo s. m. lobolóbulo s. m. lóbulo, lobo [ò]lodo s. m. lodo, bulleiro; s. f. lamaloess (en) s. m. loessloma s. f. lomba; s. m. touticeiro

lombriz de tierra s. f. miñocalongitud s. f. lonxitudelosa 1 s. f. lousa, lastra, laxe (pedra grande e plana) 2 s. f. campa, lousa (pedra grande e plana

para tapa-las sepulturas) 3 s. f. lápida, lauda (lousa gravada)losange s. m. losanxelosángico a. losánxicoloseta s. f. louseta, lousaloza s. f. louza, vaixelalucerna s. f. lucernalujo s. m. luxolujoso a. luxosoluna s. f. lúa media luna media lúalúnula s. f. lúnulaluneto s. m. lunetolustre s. m. lustre, brillo

M

macizo 1 a. macizo 2 s. m. macizo, cordal, serra (conxunto de montañas) 3 s. m. macizo,lenzo, pano (de parede entre dous ocos)

machón s. m. machónmadera s. f. madeiramadriguera s. m. tobo, toco; s. f. toqueiramadroño s. m. érbedo, albedro, amorogomagdaleniense s. m. e a. madalenense, madalenianomaglemosiense s. m. e a. maglemosense, maglemosianomainel s. m. mainelmalacología s. f. malacoloxíamaleza s. m. mato; s. f. broza, matogueiramamelón s. m. mamelónmamilo s. m. mamilomampostería s. f. cachoteríamampuesto s. m. cachotemamut s. m. mamutmanada 1 s. f. manda 2 s. m. fato (de animais domésticos) 3 s. f. grea (de animais salvaxes) manantial s. m. manancial, illó manantial de agua caliente s. f. p. burgasmancha s. f. manchamandíbula s. f. mandíbulamango s. m. mango, cabomanilla s. f. pulseira, braceira (adorno para o brazo)mantener v. mantermantenimiento s. m. mantementomanzano s. f. maceiramarea s. f. mareamarfil s. m. marfil, almafímargen s. f. marxe, beiramarginal a. marxinalmarinero s. m. e a. mariñeiro

marisma s. f. marismamármol s. m. mármoremarmota s. f. marmotamarrón s. m. e a. castaño, marrónmartillado s. m. e a. marteladomartillar v. martelarmartillo s. m. martelomastaba s. f. mastabamaterial s. m. materialmatiz s. m. matizmatorral s. m. mato; s. f. matogueira, brozamatriz s. f. matrizmausoleo s. m. mausoleomaza s. f. mazameandro s. m. meandromedalla s. f. medallamedallón s. m. medallónmedianero s. m. e a. medianeiro, medianilmedida s. f. medidamedio relieve s. m. mediorrelevomegalítico a. megalíticomegalitismo s. m. megalitismomegalito s. m. megálitomégaron s. m. mégaronmenhir (br.) s. m. menhir (p. menhires); s. f. pedrafitaménsula s. f. ménsulamenudo a. miúdomercancía s. f. mercadoría, mercancíameseta s. f. meseta; s. m. planaltomesial a. mesialmesolítico s. m. e a. mesolíticomesopotámico s. m. e a. mesopotámicometal s. m. metalmetalografía s. f. metalografíametalurgia s. f. metalurxiamétodo s. m. método método arqueológico método arqueolóxicometodología s. f. metodoloxíametopa s. m. métopamezcla s. f. mesturamezclar v. mesturarmicénico s. m. e a. micénicomicroburil s. m. microburilmicrolito s. m. micrólitomicrorraspador s. f. microrraspadeiramijo s. m. millo miúdo, paínzomilenio s. m. mileniomiliario s. m. miliariomimbre s. m. vimbio, vimemitad s. f. metade

mitología s. f. mitoloxíamobiliario 1 s. f. moblaxe; s. m. mobiliario 2 a. mobiliariomodelado s. m. e a. modeladomodelar v. modelarmodillón s. m. canzorro; modillónmoho s. m. mofo, balormojón s. m. marco, fitomolar s. m. e a. molarmolde s. m. moldemoldeado s. m. e a. moldeadomoldearv. moldearmolduras. f. molduramolino s. m. muíño molino de mano muíño de man molino naviforme muíño naviformemomia s. f. momiamomificación s. f. momificaciónmonasterio s. m. mosteiromoneda s. f. moedamonolito s. m. monólitomonóstilo s. m. monóstilomontículo s. m. cotarelo, montículo, montecelomontón s. f. morea; s. m. montónmonumento s. m. monumentomorfología s. f. morfoloxíamorrena s. f. morenamorrillo s. m. seixo, coiomortaja 1 s. f. mortalla; s. m. sudario (tea que recobre un defunto) 2 s. f. entalla (corte que se

fai nunha peza para encaixar outra; parte da fíbula)mortero s. m. morteiro; s. f. argamasa, masa (mestura que se emprega en albanelería)mosaico s. m. mosaicomotivo s. m. motivomóvil a. móbilmovilidad s. m. mobilidademovimiento s. m. movementomueble s. m. moblemuela 1 s. f. moa (peza do muíño) 2 s. f. moa (peza dental) 3 s. f. moa (peza para afiar)muelle 1 s. m. peirao (construcción dos portos para carga e descarga dos barcos) 2 s. m. resorte

(peza metálica elástica)muesca s. f. entalla, amósegamuestra s. f. mostramuestrear tomar mostrasmuestreo s. f. mostraxemural s. m. muralmuralla s. f. murallamurete s. f. muradelamurillo s. m. muradelamuro 1 s. m. muro 2 s. m. valado, valo (muro de pedra ou terróns, de pequena altura, que cerra

unha propiedade ou separa dúas) muro testigo muro-testemuño

museo s. m. museomuseología s. f. museoloxíamusgo s. m. carrapucho, brión; s. f. carrizamusivaria s. f. musivariamusteriense s. m. e a. mustierense, mustieriano

N

nácar s. f. nácaranaos (la.) s. f. p. naosnaranja s. f. e a. laranxanavaja s. f. navallanave 1 s. f. nave (espacio entre muros, arcadas, etc.) 2 nave (embarcación)naveta s. f. navetanecrópolis s. f. necrópolenegativo s. m. negativonegro a. negro, mouronegruzco a. mouroneolítico s. m. e a. neolíticonervado a. nervadonervadura s. f. nervaduranervio s. m. nervionevero s. f. xeleiranicho s. m. nichonielado s. m. e a. nieladonielo s. m. nielonivel s. m. nivelnivelación s. m. nivelamentonogal s. f. nogueiranomadismo s. m. nomadismonordeste s. m. nordeste, nordésnoroeste s. m. noroestenorte s. m. nortenovedad s. f. novidadenoyo de fundición s. m. noio de fundiciónnucleiforme a. nucleiformenúcleo s. m. núcleonudo s. m. nónuez s. f. noznumisma s. f. numismanumismática s. f. numismáticanutria s. f. lontra, londra

O

obelisco s. m. obeliscoobjeto s. m. obxectooblicuo a. oblicuoobsidiana s. f. obsidianaocre s. m. e a. ocre

ocupación s. f. ocupaciónoeste s. m. oesteofrenda s. f. ofrendaojal s. m. illó, ollalojiva s. f. oxivaojival a. oxivalolivo s. f. oliveiraolla s. f. ola, potaollero s. m. oleiro, cazoleiroolmo s. m. olmo, umeiroomóplato s. f. omóplataondulación s. f. ondulaciónondulante a. ondulanteoquedad s. m. ocoorfebre s. m. ouriveorfebrería s. f. ouriveríaorificio s. m. orificio, buraco, burato, furacoorigen s. f. orixeorilla 1 s. f. beira 2 s. f. ribeira, orela (da auga) 3 s. f. beiramar (do mar)orden s. f. orde orden clásico orde clásica orden corintio orde corintia orden dórico orde dórica orden jónico orde xónica orden toscano orde toscanaorín s. f. ferruxe; s. m. óxidoorla s. f. orlaornamentación s. f. ornamentaciónornamento s. m. ornamentooro s. m. ourooropel s. m. ouropelortostato s. m. ortostato, chanto, esteooso s. m. oso oso de las cavernas oso das cavernasosteoarqueología s. f. osteoarqueoloxíaosteología s. f. osteoloxíaotero s. m. outeiroova s. f. ova (decoración en)oval a. ovalóvalo s. m. óvalooveja s. f. ovellaóxido s. m. óxido; s. f. ferruxe

P

pagano s. m. e a. pagán (f. pagá)paisaje s. f. paisaxepaja 1 s. f. palla 2 s. m. colmo (palla de centeo ou trigo xa mallada)pala s. f. papalaciego a. palaciano

palacio s. m. palacio, pazopalafito s. f. palafitapalanca s. f. pancapaleoantropología s. f. paleoantropoloxíapaleobotánica s. f. paleobotánicapaleoclimatología s. f. paleoclimatoloxíapaleodemografía s. f. paleodemografíapaleoecología s. f. paleoecoloxíapaleoedafología s. f. paleoedafoloxíapaleografía s. f. paleografíapaleolítico s. m. paleolítico paleolítico inferior paleolítico inferior paleolítico medio paleolítico medio paleolítico superior paleolítico superiorpaleontología s. f. paleontoloxíapaleosuelo s. m. paleosolopaleta s. f. paletapalinología s. f. palinoloxíapalmeta s. f. palmetapalo s. m. pao palo cavador pao cavadorpanel s. m. panelpantano s. m. pantanopanza s. f. barriga (parte dunha vasilla)paño s. m. panoparadero s. m. paradoiroparamento s. m. paramentoparapeto s. m. parapetopardo s. m. e a. pardoparduzco a. apardazado, pardacentopared s. f. paredeparteluz s. m. parteluzpasadizo s. m. pasadizopasillo s. m. corredorpasta s. f. pastapastor s. m. pastor, pegureiropastoreo s. m. pastoreopátera s. f. páterapátina s. f. pátinapatrón s. m. patrón, padrón patrón de asentamiento padrón de asentamento, patrón de asentamentopavimento s. m. pavimentopeana s. f. peañapebble culture (in.) s. f. pebble culture; cultura dos callaos traballadospechina s. m. pendentepectoral s. m. peitoralpedazo s. m. anaco, cachopedernal s. m. pedernal, pederneirapedestal s. m. pedestalpedogénesis s. f. pedoxénese

pedología s. f. pedoloxíapedregal s. m. coído; s. f. coieira, pedreirapedúnculo s. m. pedúnculopeinado s. m. e a. peiteadopeine s. m. peitepella s. f. pela, penlapelvis s. f. pelvependiente 1 s. m. pendente (aro para adorna-las orellas) 2 a. pendente (que pende) 3 s. f.

pendente, costa, encosta (terreo en baixada)penillanura s. f. penechaira, peneplaniciepeñasco s. m. penedopequeño a. pequeno, miúdo, cativopercusión s. f. percusiónpercutir v. percutirpercutor s. m. percusor percusor blando percusor brando percusor duro percusor duroperdiz s. f. perdizperecedero a. perecedoiroperfil s. m. perfilperforación s. f. perforaciónperforador s. m. furador, perforadorperforar v. furar, perforarpergamino s. m. pergamiño, pergameoperiglaciar a. periglacial, periglaciarioperigordiense s. m. e a. perigordense, perigordianoperilla s. f. periña, pera (remate piriforme)período s. m. períodoperíptero a. perípteroperistilo s. m. peristiloperla s. f. perlapermafrost (in.)s. m. permafrost; solo conxelado permanentementepernio s. m. porlónperpiaño s. m. e a. perpiañopersa s. m. e a. persaperro s. m. canpesca s. f. pescapeso s. m. pesopesquisa s. f. pescuda, pesquisapetroglifo s. m. petroglifopetrografía s. f. petrografíapetrología s. f. petroloxíapez s. m. peixepezón s. f. mamelapico 1 s. m. peteiro, bico (das aves) 2 s. m. pico (ferramenta) 3 s. m. pico, picouto, cume, coto,

curuto (parte máis elevada dun monte) 4 s. m. bico; s. f. biqueira (parte do bordo dunha xerra por onde se verte o líquido)

pico asturiense pico asturensepie s. m. pépiedra s. f. pedra

piedra pulida pedra puída, pedra pulida, pedra pulimentada piedra tallosa pedra tallada, pedra lascada, pedra labradapiel s. f. pelpieza s. f. pezapigmento s. m. pigmentopila s. f. pía (recipiente grande de pedra ou madeira para conter auga)pilar s. f. piar; s. m. esteopilastra s. f. pilastrapilón s. m. pío (de auga)pilote s. f. estaca; s. m. madeiro pincel s. m. pincelpino s. m. piñeiropintura s. f. pinturapiqueta s. f. piquetapirámide s. f. pirámidepithecántropo s. m. pithecántropopitorro s. f. biquelapivote s. m. pivotepizarra 1 s. f. lousa (rocha sedimentaria) 2 s. m. encerado (prancha para escribir)pizarrosidad s. f. xistosidadeplaca s. f. placaplan s. m. planoplancha s. f. prancha (lámina delgada e lisa)plano 1 a. plano, chan, chairo 2 s. m. plano, gráfico (representación gráfica dunha superficie) 3

s. m. plano (superficie cha) plano de lascado plano de lascado plano de percusión plano de percusiónplanta 1 s. f. planta (ser orgánico vexetal) 2 s. f. planta (plano ou deseño en proxección

horizontal)plaqueta s. f. plaquetaplaquita s. f. plaquiñaplata s. f. prataplataforma s. f. plataformaplateado a. prateadoplatillo s. m. prato pequenoplato s. m. pratoplaya s. f. praia playa levantada praia levantada, praia sobreelevadaplaza s. f. prazapleistoceno s. m. pleistocenopliegue s. f. prega, pregamentoplinto s. m. plintoplomada s. f. chumbadaplomo s. m. chumbopoblación s. f. poboaciónpoblado s. m. e a. poboadopocilga s. m. cortello, cortepodio s. m. podiopolen s. m. polepolis s. f. polis

polvo s. m. po; s. f. voaxaporche s. m. pórtico, soportal (entrada dun edificio formada por columnas e aros)porcentaje s. f. porcentaxeportada s. m. portadapórtico s. m. pórticoposte s. m. poste, esteopostglaciar a. posglacial, posglaciariopotala s. f. poutadapotasio-argón s. m. potasio-argon (método do)pote s. m. potepozo s. m. pozopradera s. f. pradeira, praderíaprado s. m. prado, lameiroprehistoria s. f. prehistoriapreservación s. f. preservaciónpreservar v. preservarpresión s. f. presiónprestigio s. m prestixiopretil s. m. peitorilprimate s. m. primateprisma s. m. prismaprismático a. prismáticoprofundidad s. f. profundidadeprofundo a. profundo, fondopropulsor s. m. propulsorprospección s. f. prospecciónprospectar v. prospectarprotohistoria s. f. protohistoriaprotuberancia s. f. protuberanciaproximal a. proximal [ks]proyección s. f. proxecciónproyectil s. m. proxectilpuchero s. m. pucheiropueblo 1 s. m. pobo (colectividade humana unida por unha tradición, lingua, cultura ou historia

comúns) 2 s. f. aldea, vila (pequena entidade de poboación)puente s. f. pontepuerta s. f. portapuerto s. m. portopulido 1 s. m. pulimento 2 a. puído, pulidopulidor s. m. pulidorpulimentado s. m. e a. pulimentadopulimentar v. pulimentarpulir v. puír, pulirpulsera s. f. pulseirapunta s. f. punta punta aziliense punta azilense, punta azilana punta chatelperroniense punta chatelperronense, punta chatelperronana punta de borde rebajado punta en bordo rebaixado punta de cara plana punta de face plana; punta de cara plana punta de flecha punta de frecha, punta de seta

punta de hueso de base hendida punta de óso de base fendidapunta de muesca punta de entalla punta de pedúnculo lateral punta de pedúnculo lateral punta en hoja de laurel punta en folla de loureiro punta en hoja de sauce punta en folla de salgueiro punta gravetiense punta gravetense, punta gravetana punta musteriense punta mustierense, punta mustieranapunteado s. m. e a. picadopuntiagudo a. puntiagudopuntillado s. m. e a. picadopunto s. m. puntopunzón s. m. punzónpuñal s. m. puñal puñal de antenas puñal de antenas

Q

quesera s. f. queixeiraquicio s. m. couzón, guiceiroquilate s. m. quilate

R

radiocarbono s. m. radiocarbonoraedera s. f. raedeirarama 1 s. f. póla, rama 2 s. f. galla (póla bifurcada)ramaje s. f. ramallada, ramaxe, rama, ramadarampa s. f. ramplaranura s. f. rañura, regañarascado s. m. e a. rascado, rañadorascadura 1 s. f. rascadura, rascadela (acción de rascar) 2 s. f. rascadura, rascadela, rabuñadura

(risco ou marca que queda ó rascar)rascar v. rascar, rañarraspador s. f. raspadeira raspador carenado raspadeira carenada raspador doble raspadeira dobre raspador en abanico raspadeira en abano raspador en hocico raspadeira en fociño raspador en hombrera raspadeira en ombreira raspador ojival raspadeira oxival raspador simple raspadeira simple raspador sobre núcleo raspadeira sobre núcleo raspador unguiforme raspadeira unguiformerasqueta s. f. rasquetarastrear v. rastrexar, rastrearrastreo s. m. rastrexo, rastreo, rastrexamento, rastreamentorata s. f. rataratón s. m. ratoraya s. f. raia; s. m. riscorayado s. m. e a. raiado, riscado

rayar v. raiar, riscarreaprovechar v. reaproveitarrebaba s. f. rebarbarebajado s. m. e a. rebaixadorebajar v. rebaixarrebaje s. m. rebaixe, rebaixamentorebaño s. m. rabañorebeco s. m. rebezoreborde s. m. rebordoreciente a. recenterecipiente s. m. recipienterecoger v. recollerrecogida s. f. e a. recollidarecolección s. f. recolección, recolleitarecolectora. recolector, colleiteiroreconocimiento s. m. recoñecementoreconstrucción s. f. reconstrucciónreconstruir v. reconstruírrecorrido s. m. percorridorectángulo s. m. rectángulorectilíneo a. rectilíneorecto a. rectorecubrimiento s. m. recubrimentorecubrir v. recubrirred s. f. rederedondeado a. redondeado, arredondadoredondear v. redondear, arredondarredondel s. m. círculo, redondelrefuerzo s. m. reforzorefugio s. m. refuxio, abeiroregión s. f. rexiónregistro s. m. rexistroregresión marina s. f. regresión mariñareja s. f. reixarejilla 1 s. f. reixa, malla; s. m. enreixado (entramado de barras de metal) 2 s. f. malla, rede; s.

m. trenzado (entramado de materia téxtil ou plástica)relieve s. m. relevoreliquia s. f. reliquiarellano s. m. relanzo, descansorellenar v. reencher, encher, cubrirrelleno s. m. e a. recheoremache s. m. remacheremate s. m. remateremoción s. m. remoción; s. f. remexidaremontaje s. f. remontaxeremover v. remover, remexerreno s. m. renorepujado s. m. e a. repuxadorepujar v. repuxarresalte s. m. resalte, saínte

resbalar v. esvarar, escorregarresidual a. residualresiduo s. m. residuo, refugallorestauración s. f. restauraciónrestaurar v. restaurarresto s. m. restoretama s. f. xestaretícula s. f. retículareticulado s. m. e a. reticuladoretocar v. retocarretoque s. m. retoque retoque abrupto retoque abrupto retoque alterno retoque alterno retoque alternante retoque alternante retoque basal retoque basal retoque bifacial retoque bifacial retoque cóncavo retoque cóncavo retoque convexo retoque convexo [ks] retoque continuo retoque continuo retoque cruzado retoque cruzado retoque cubriente retoque cubrinte retoque corto retoque curto retoque denticulado retoque denticulado retoque derecho retoque dereito retoque directo retoque directo retoque discontinuo retoque descontinuo retoque distal retoque distal retoque escaleriforme retoque escaleiriforme retoque escamoso retoque escamoso retoque invasor retoque invasor retoque inverso retoque inverso retoque irregular retoque irregular retoque izquierdo retoque esquerdoretoque largo retoque longoretoque mesial retoque mesial retoque paralelo retoque paralelo retoque plano retoque plano retoque proximal retoque proximal [ks] retoque rasante retoque rasante retoque rectilíneo retoque rectilíneo retoque regular retoque regular retoque simple retoque simple retoque subparalelo retoque subparalelo retorcer v. retorcerretorcido a. retortoreverso s. m. reversorevestimiento s. m. revestimentorevestir v. revestirrevocar v. revocar, recebar (enluci-las paredes)revolver v. revolver, remexer

revoque s. m. recebo, revoco (lucido das paredes)revuelto s. m e a. revolto, remexidorhyton rítonriachuelo s. m. regato, regueiro, regoribete s. m. rebereteribeteado s. m. e a. reberetadoribetear v. reberetarricaso s. m. ricasorigidez s. f. rixidezrígido a. ríxido, irtorincón s. m. curruncho, recuncho, recantorinoceronte s. m. rinoceronte rinoceronte lanudo rinoceronte laúdo, rinoceronte peludorío s. m. ríoripio s. m. cascallo, reboroble s. m. carballoroca 1 s. f. rocha (agregado de minerais) 2 s. f. pena (formación rochosa) roca madre rocha nairocoso a. rochosorodado a. rodadorodamiento s. m. rodamentorodear v. rodear, arrodearrodete s. f. rodelarodillo s. m. rodete, rolorojizo a. avermellado, arrubiado, rubiorojo s. m. e a. vermello, rubio, encarnadoroleo s. m. roleoromano s. m. e a. romanorombo s. m. romboromo a. romoromper 1 v. romper, partir, quebrar, crebar 2 v. romper, partir, escachar; 3 v. romper, estragar,

destrozar, derramar; 4 v. romper, rachar, esgazarroquedal s. f. penedía; s. m. rochedoroquedo s. m. penedoroto a. rachado, rompido, rotoroturación s. f. cava, cavadura, decrúaroturar v. decruar, cavarrudeza s. f. rudezarueca s. f. rocarueda s. f. rodaruina s. f. ruínarupestre a. rupestreruta s. f. ruta

S

sablón s. m. xabre, sábregosala s. f. salasalazón s. f. salga, salgadurasaliente s. m. e a. saínte, saliente

salvaje s. e a. salvaxesalvajismo s. m. salvaxismosantuario s. m. santuariosarcófagos m. sarcófago, sartegosauce s. m. salgueirosauco s. m. bieiteiro; sabugueirosauveterriense s. m. e a. sauveterrense, sauveterrianosección s. f. secciónsector s. m. sectorsecuencia s. f. secuenciasedentarismo s. m. sedentarismosedimentación s. f. sedimentaciónsedimento s. m. sedimentosedimentología s. f. sedimentoloxíasegmento s. m. segmentoseísmo s. m. sismosellado s. m. e a. seladosellar v. selarsello s. m. selosemilla s. f. sementesencillez s. f. sinxelezasencillo a. sinxelosendero s. m. carreiro, sendeiro, vieiroseno 1 s. m. seo 2 s. f. enseada, radaseñal s. m. sinalseñalización s. f. sinalizaciónsepulcro s. m. sepulcro; s. f. sepulturasepultura s. f. sepultura, cova; s. m. xácigo, sepulcroseriación s. f. seriaciónseriar v. seriarserranía s. f. serra; s. m. cordalsierra 1 s. f. serra (artefacto para serrar) 2 s. f. serra; s. m. cordal (conxunto de montañas)sigilografía s. f. sixilografíasiglado s. m. e a. sigladosiglar v. siglarsiglo s. m. séculosigno s. m. signosillar s. f. pedra de cantería; s. m. perpiañosillería s. f. canteríasilo s. m. silosilueta s. f. siluetasímbolo s. m. símbolosimbología s. f. simboloxíasimio s. m. simiosinuoso a. sinuososinuosidad s. f. sinuosidadesimultaneidad s. f. simultaneidadesitio s. m. sitiosítula s. f. sítulasobre 1 adv. sobre, encol (localización espacial de superioridade) 2 adv. sobre, verbo de, acerca

desociedad s. f. sociedadesogueado s. m. e a. sogueadosoldadura s. f. soldadurasoldar v. soldarsolifluxión s. f. solifluxión [ks]solutrense s. m. e a. solutrense, solutreanosondear v. sondarsondeo s. f. sondaxesoporte s. m. soportesortija s. f. sortella; s. m. anelsostener v. sostersuave a. lene, dondo, suavesubsuelo s. m. subsolosubterráneo s. m. e a. subterráneosubyacente a. subxacentesubyacer v. subxacersudoeste s. m. sudoestesuelo 1 s. m. solo (parte superficial do manto terrestre que sostén a vida vexetal) 2 s. m. chan

(superficie que pisamos) suelo arqueológico chan arqueolóxico suelo de habitación chan de habitación suelo de ocupación chan de ocupaciónsuelto a. soltosujección s. f. suxeiciónsumergir v. mergullar, somerxersumerio s. m. e a. sumeriosuperficie s. f. superficiesuperponer v. superpoñersuperposición s. f. superposiciónsuperpuesto a. superpostosur s. m. sursurcar v. sucarsurco s. m. suco, regosureste s. m. suestesuroeste s. m. suroestesustrato s. m. substrato

T

tabicado s. m. e a. tabicadotabique s. m. tabiquetabla s. f. táboatablado s. m. taboadotablero s. m. taboleirotableta s. f. taboíñatablilla s. f. taboíñatablón 1 s. f. táboa grande 2 s. m. taboleiro (de anuncios)tafonomía s. f. tafonomíatajamar s. m. tallamar

talayot (ca.) s. m. talaiot (p. talaiots)talla s. f. talla, labratallado s. f. talla, labratallar v. tallar, labrartaller 1 s. m. obradoiro (oficios artesanais) 2 s. m. tallertalón 1 s. m. talón, calcañar (parte do pé) 2 s. m. talón (parte posterior dun artefacto) talón cortical talón cortical talón diedro talón diedro talón en ala de pájaro talón en á de paxaro talón en espolón talón en esporón talón en sombrero de gendarme talón en chapeo de xendarme talón facetado talón facetado talón lineal talón lineal talón liso talón liso talón puntiforme talón puntiformetalud s. m. noirotamaño s. m. tamañotapa s. f. tapa, tampa, testo, tapadeiratapadera s. m. tapadeira, tapa, tampa, testotarabilla s. m. tarabelotardenoisiense s. m. e a. tardenoisense, tardenoisianotardiglaciar a. tardiglacial, tardiglaciariotardío a. serodio, tardíotatuaje s. f. tatuaxetaula(ca.) s. f. taula (p. taulas)tayaciense s. m. e a. taiacense, taiacianotaza s. f. cuncatazón s. m. cunca grandetecho s. m teitotechumbre s. m. teitumetécnica s. f. técnicatecnocomplejo s. m. tecnocomplexotecnología s. f. tecnoloxíategula (la.) s. f. tegula (p. tegulae) (tella plana romana)teja s. f. tellatejado s. m. telladotejedor s. m. tecelán (f. tecelá)tejer v. tecertejido s. m. e a. tecidotejo s. m. teixotejón s. m. teixugo, porco teixotela s. f. teatelar s. m. teartell (tu.) s. m. tell (p. tells)templo s. m. templotemprano 1 a. temperán (f. temperá) 2 adv. cedotenazas s. f. p. tenacesteñir v. tinguir, tinxirteodolito s. m. teodólitotermas s. f. p. termas

terminología s. f. terminoloxíatermoluminiscencia s. f. termoluminiscenciaterracota s. f. terracota; s. m. barro cocidoterraplén s. m. terraplénterraza 1 s. f. terraza 2 s. m. socalco (forma de cultivo en encosta) terraza fluvial terraza fluvial; socalco fluvial terraza marina terraza mariña; socalco mariño terreno s. m. terreoterrón s. m. terrón, cadullo, cadabullotesela s. f. teselatesorillo s. m. tesouriñotesoro s. m. tesourotestero s. m. testeirotestigo s. f. testemuñatestimonio s. m. testemuñotextura s. f. textura [ks]tholos (gr.) s. m. tholos (p. tholoi)tiempo s. m. tempotienda s. f. tendatierra s. f. terra tierra sigilata (la.) terra sigilatatieso a. teso, irtotiesto s. m. tarro, cacharrotilo s. m. tileirotímpano s. m. tímpanotinaja s. f. tina, tinalla, ámboa, tallatinte s. f. tinxidura, tinguidura, tintura (acción de tinxir e substancia con que se tinxe)tintura s. f. tinxidura, tinguidura, tinturatipo s. m. tipotipología s. f. tipoloxíatira s. f. tira, fita, cinta, baraza, bandatoba s. f. tufotobillera s. f. nocelleira, noeleiratocado s. m. toucadotojo s. m. toxotonalidad s. f. tonalidadetono s. m. tontope s. m. topetopillo s. f. cortatopo s. f. toupatopografía s. f. topografíatoponimia s. f. toponimiatorcer v. torcertorcido a. tortotorno s. f. roda; s. m. tornotoro 1 s. m. touro (animal) 2 toro (moldura dun capitel)torques s. m. p. torquestosco a. rudo, bastotosquedad s. f. rudezatrabajador s. m. traballador

trabajar v. traballartrabajo s. m. traballotrabazón s. f. trabazóntraceología s. f. traceoloxíatradición s. f. tradicióntragaluz s. f. bufardatransgresión s. f. transgresión transgresión marina transgresión mariñatrapecio s. m. trapeciotratamiento s. m. tratamentotravertino s. m. travertinotravesaño 1 s. m. traveseiro (barra ou listón que une as partes opostas dunha cousa) 2 s. m.

banzo (dunha escada) 3 s. m. cango (cada unha das táboas transversais colocadas sobre as trabes dun teito debaixo das ripas)

trazo s. m. trazotrébede s. m. trespés; s. f. trepiatrecho s. m. treitotrencha s. f. trenchatrenza s. f. trenzatrenzado s. m. e a. trenzadotrenzar v. trenzartrépano s. m. trépanotriángulo s. m. triángulotribu s. f. tribotriedro s. m. triedrotriglifo s. m. triglifotrigo s. m. trigotrilito s. m. trilitotrinchera s. f. trincheiratrípode s. m. trípodetrisquel s. m. trísceletronco 1 s. m. tronco 2 s. m. toro, s. f. toradatroquel s. m. cuñotroquelado s. m. e a. cuñadotroquelar v. cuñartrozo s. m. anaco, cachotrueque s. m. trocotruncatura s. m. truncamentotruncar v. truncartumba s. f. tumbatúmulo s. m. túmulo; s. f. mámoa, medoña, modiatundra s. f. tundratúnel s. m. túnel (p. túneles)turba s. f. turfaturbera s. f. turfeiraturón s. m. tourón

U

umbo s. m. umbo

umbral s. f. soleira; s. m. limiarunidad s. f. unidadeunifacial a. unifacialunifaz a. unifaceuniformidad s. f. uniformidadeurdido s. m. e a. urdidourdimbre s. f. urdiduraurdir v. urdirurna s. f. urnauro s. m. uroutensilio s. m. utensilio, trebelloútil s. m. útil (p. útiles)utillaje s. f. ferramenta; s. m. utensilios

V

vaciado s. m. e a. baleirado, baldeiradovaciar v. baleirar, baldeirarvacío s. m. e. a. baleiro, baldeirovado s. m. vaovaguada s. f. valga, valgadavaina s. f. vaxa, casula, vaíña; s. m. bagullovajilla s. f. vaixela, louzavallado 1 s. m. valado, cercado, valo; s. f. cerca 2 a. valado, cercavalle s. m. valvalva s. f. valvavano s. m. e a. van (va)vara s. f. varavariabilidad s. f. variabilidadevariedad s. f. variedadevarilla s. f. variñavarva s. f. varvavasija s. f. vasillavaso s. m. vasovecindad s. f. veciñanzavecino s. m. e a. veciñovegetación s. f. vexetaciónvegetal s. e a. vexetalvenablo s. m. venabrevenado s. m. veadoventana s. f. xanela, fiestra, ventáventral a. ventralverde s. m. e a. verdeverdoso a. verdello; verdosovértebra s. f. vértebravertical a. verticalvertiente s. f. vertentevestíbulo s. m. vestíbulovestigio s. m. vestixio, sinal, pegadaveta s. f. veta, vea; s. m. filón

vid s. f. videvidriado s. m. e a. vidradovidriar v. vidrarvidrio s. m. vidroviejo s. m. e a. velloviga s. f. trabe, vigavilla 1 s. f. vila 2 (la.) s. f. villa (mansión rural romana) (p. villae)vino s. m. viñovirola s. f. virolavisibilidad s. f. visibilidadevivienda s. f. vivendavolumen s. m. volumevoluminoso a. voluminosovoluta s. f. voluta

Y

yacer v. xaceryacimiento s. m. xacementoyelmo s. m. helmoyermo s. m. e a. ermoyesca s. f. esca, iscayeso s. m. xesoyunque s. f. zafra, bigornia; s. m. increyuxtaponer v. xustapoñer, xustaporyuxtaposición s. f. xustaposiciónyuxtapuesto a. xustaposto

Z

zanja s. f. gabia; s. m. foxozarza s. f. silvazig-zag s. m. zigzag (p. zigzag)zigurat (ac.) s. m. cigurat (p. cigurats)zócalo s. m. zócolozorro s. m. raposo, golpe