Lara Lagoa Patiño 2º ESO B Curso 07-08

Tema 1 Da Antigüidade á Idade Media

• No século V produciuse a caída do Imperio Romano de Occidente, os seus territorios convertírornse en varios reinos como consecuencia das invasións

dos pobos xermánicos.

• O Imperio Romano de Oriente logrou resistir os ataques dos pobos xermánicos e sobreviviu. Este Imperio, chamado tamén Bizantino mantívose durante máis

de mil anos.

• A comezos do século VII Mahoma predicou en Arabia unha nova relixión chamada Islam.Os árabes botáronse á conquista de extensos territorios en Asia, África e Europa, mentras expandían a súa lingua e maila súa relixión.

Ó principio…

• A finais do século VIII, Carlomagno, rei dos francos, (na foto) , incorporou ós seus dominios gran parte de Europa Occidental e foi coroado emperador.

• Os pobos xermánicos e os árabes provocaron cambios moi grandes e os historiadores consideran que a partir do século V, se inicia unha nova etapa da historia chamada A Idade Media.

E ao final…

Tema 1 Da Antigüidade á Idade

Media

O comezo da Idade O comezo da Idade MediaMedia

No ano 395 d.C. o emperador Teodosio No ano 395 d.C. o emperador Teodosio dividiu o Imperio Romano entre os seus dividiu o Imperio Romano entre os seus dous fillos: a Honorio deulle a parte dous fillos: a Honorio deulle a parte Occidente e a Acardio a de Oriente.Con Occidente e a Acardio a de Oriente.Con esta división buscábase a mellor esta división buscábase a mellor defensa dos ataques bárbaros e defensa dos ataques bárbaros e xermánicos.xermánicos.

Os pobos xermánicos eran tribos Os pobos xermánicos eran tribos seminómadas; que vivían máis da seminómadas; que vivían máis da gandería que da agricultura. Das gandería que da agricultura. Das proviñan da outra beira dos ríos proviñan da outra beira dos ríos Danubio e Rin. No século V Danubio e Rin. No século V producíronse as grandes invasións producíronse as grandes invasións bárbaras. No ano 476 d. C. desapareceu bárbaras. No ano 476 d. C. desapareceu o Imperio Romano de Occidente.o Imperio Romano de Occidente.

Os pobos xermánicos tiñan unha cultura Os pobos xermánicos tiñan unha cultura inferior; e adoptaron o espírito romano: inferior; e adoptaron o espírito romano: o latín coma lingua e o Cristianismo o latín coma lingua e o Cristianismo coma relixión.coma relixión.

Mapa do Imperio Mapa do Imperio Romano na súa Romano na súa

máxima extensiónmáxima extensión

O reino visigodo en HipaniaO reino visigodo en Hipania A comezos do século A comezos do século

V, Hipania sufriu a V, Hipania sufriu a invasión dos suevos invasión dos suevos vándalos e alanos.vándalos e alanos.

Os visgodos, aliados Os visgodos, aliados dos romanos, acudiron dos romanos, acudiron a Hipania dende a a Hipania dende a Galia para expulsar o Galia para expulsar o invasor. Os vándalos e invasor. Os vándalos e alanos fuxiron ó Norte alanos fuxiron ó Norte de África e os suevos de África e os suevos quedáronse en Galicia.quedáronse en Galicia.

No século VI os No século VI os visigodos instaláronse visigodos instaláronse na Península e crearon na Península e crearon a capital do reino: a capital do reino: Toledo.Toledo.

Unha civilización ruralUnha civilización rural Un clima de inseguridadde Un clima de inseguridadde

con frecuenctes ataques e con frecuenctes ataques e saqueos, as guerras entre saqueos, as guerras entre os distintos pobos os distintos pobos xermánicos fixo que fosen xermánicos fixo que fosen perigosos os camiños e a perigosos os camiños e a navegación.Polo tanto navegación.Polo tanto comercio diminuiu e as comercio diminuiu e as cidades perderon poboación.cidades perderon poboación.

A xente prefería vivir no A xente prefería vivir no campo, nas antigas vilas campo, nas antigas vilas romanas, baixo o amparo romanas, baixo o amparo dun gran propietario.dun gran propietario.

A economía reduciuse ó A economía reduciuse ó autoconsumo: consumían autoconsumo: consumían todo o que producían e todo o que producían e construían todo o que construían todo o que precisaban.precisaban.

Bizancio, Imperio Romano Bizancio, Imperio Romano de Orientede Oriente

• O Imperio Romano de O Imperio Romano de Oriente resistiu os Oriente resistiu os ataques dos bárbaros e ataques dos bárbaros e mantívose dende o século mantívose dende o século V ó XV, dez séculos, é V ó XV, dez séculos, é dicir, mil anos. A súa dicir, mil anos. A súa capital foi Constantinopla, capital foi Constantinopla, que era unha antiga que era unha antiga colonia grega chamada colonia grega chamada Bizancio.Bizancio.

• O Imperio Bizantino O Imperio Bizantino abarcaba Grecia, os abarcaba Grecia, os Balcáns ata o Danubio, Balcáns ata o Danubio, Asia Menor e Exipto.Asia Menor e Exipto.

Xustiniano, reconstructor do Imperio

O emperador Xustiniano gobernou dende o ano 518dC. Ata o ano 565 d.C e ampliou os territorios do Imperio ata o Norte de África, Italia e o sur da Hispania visigoda.

O Imperio Bizantino gozou dunha gran prosperidade económica baseada na agricultura e no comercio.A capital Constantinopla (foto) converteuse no porto de chegada de especias, perlas, ámbar, trigo, seda, etc.

A crise do Imperio Bizantino

Na primeira metade do século VII, os árabes ocuparon as provincias máis ricas do Imperrio Bizantino: Exipto, Palestina e Siria. O comercio resentiuse negativamente; quedando Constantinopla como único centro artesanal e comercial.

Decadencia e fin do ImperioO Imperio Biznantino foi perdendo parte dos seus

territorios, caendo en mans dos turcos; así, a partir da segunda metade do século VII, a súa superficie limitábase a Constantinopla e terras costeiras do Exeo e do mar Negro. No ano 1453 os turcos apoderáronse de Constantinopla desaparecendo o Imperio Bizantino para sempre.

Bizancio, o imperio cristián de Bizancio, o imperio cristián de OrienteOriente

Os bizancinos foron herdeiros da cultura da Grecia clásica e Os bizancinos foron herdeiros da cultura da Grecia clásica e recuperaron o grego como lingua oficial do Imperio de recuperaron o grego como lingua oficial do Imperio de Oriente.Oriente.

A mentalidade helenística (grega) mesturouse co espírito A mentalidade helenística (grega) mesturouse co espírito cristián xa que o Cristianismo proviña de Oriente.cristián xa que o Cristianismo proviña de Oriente.

A igrexa cristiá desmpeñou un papel moi importante no A igrexa cristiá desmpeñou un papel moi importante no Imperio Bizantino. O máximo representante da igrexa Imperio Bizantino. O máximo representante da igrexa cristiá de Oriente era o patriarca de Contanstinopla.cristiá de Oriente era o patriarca de Contanstinopla.

A rivalidade entre o Papa de Roma e o Patriarca de A rivalidade entre o Papa de Roma e o Patriarca de Consatntinopla rematou coa ruptura definitiva a mediados Consatntinopla rematou coa ruptura definitiva a mediados do s. XI da Igrexa.Foi o chamado CISMA DE ORIENTE que do s. XI da Igrexa.Foi o chamado CISMA DE ORIENTE que separou a Igrexa de Roma da Igrexa de Ortodoxa de separou a Igrexa de Roma da Igrexa de Ortodoxa de Oriente.Oriente.

A arte BizantinaA arte Bizantina Foi unha arte Foi unha arte

fundamentalmente fundamentalmente relixiosa: edificáronse relixiosa: edificáronse igrexas e igrexas e representáronse temas representáronse temas cristiáns en iconos e cristiáns en iconos e mosaicos. A mosaicos. A arquitectura bizantina arquitectura bizantina caracterízase polas caracterízase polas súas garndes súas garndes proporcións. Pola proporcións. Pola utilización de materiais utilización de materiais luxosas (ouro ou luxosas (ouro ou mármore), e a mármore), e a utilización da planta de utilización da planta de cruz grega pechada cruz grega pechada cunha gran cúpula.cunha gran cúpula.

A obra máis A obra máis importante da importante da arquitectura bizantina arquitectura bizantina foi Santa Sofía de foi Santa Sofía de Constantinopla.Constantinopla.

Exemplo de cruz grega

Dous tipos de crucesDúas formas diferentes de representar o

cristianismo

Exemplo de cruz latina

A arte Bizantina (II)

A decoración máis utilizada foi o mosaico, co que se cubría as paredes e os teitos das igrexas. Os mosaicos(foto) elabóranse con teselas, pequenas pezas de cores vivas e que representan escenas de carácter relixioso ou político.

O Islam, Mahoma profeta do Islam

• O Islam xurdiu en Arabia, que é unha península de Oriente Próximo. A comezos do século VIII estaba poboada por tribus seminómadas. A súa relixión era politeísta e a cidade máis importeante era a Meca (foto).

• Daquela, Mahoma era un comerciante árabe establecido na Meca.Durante as súas viaxes coñeceu as relixión xudía e cristiá.Sentiu a chamada de Deus e comezou a súa predicación na Meca.

• Pero tivo que fuxir a unha cidade próxima chamada Medina. Esta fuxida da Meca chámase Héxirae foi no ano 622 d.C. .

• Nos seguintes segui predicando a súa relixióm e levou a cabo a Guerra Santa contra os árabes infieis, de este xeito, conquistou a Meca.

• A relixión de Mahoma denomínase Islam (submisión a Alá, o único Deus), tamén chámase Islamismo, e aos que a practican chamámoslle musulmáns (creentes). Ë unha relixión monoteísta.

O Islam obriga a cinco preceptos:

• A pofesión da fé: “Non hai máis Deus que Alá e Mahoma o seu profeta.”

• A obriga de orar cinco veces o día en dirección a Meca.• Practicar a esmola.• O xaxún no mes de Ramadán, desde a saída ata a posta do sol.• A peregrinación á Meca unha vez na vida.

No Corán (foto), o libro sagrado do Islam, foron recollidas as predicacións de Mahoma. O libro divídese en 114 capítulos ou suras.

Os cinco piares ou preceptos do Islam

Partes da mesquita• A mesquita é un edificio de culto onde os musulmáns

realizan cada venres as súas oracións colectivas baixo a dirección dun imán.

• O mimarete é a torre dende onde o muecín chama os fieis á oración. A mesquita ten un gran patio con pórtico e unha fonte para realizar abducións (purificacións).

• A sala de oración divídese en varias naves que miran hacia a quibla, que ten un pequeno nicho, o mihrab, que indica a dirección da Meca.

• Na mesquita, o imán dirixe a oración e o ulema interpreta o Corán.

Partes dunha mesquita

• Polo xeral, as mesquitas constrúense en torno a un patio, chamado shan, a semexanza da casa de Mahoma.

O califato : un grande imperio O califato : un grande imperio islámicoislámico

No ano 632 d. C. Morreu Mahoma pero a expansión do islam No ano 632 d. C. Morreu Mahoma pero a expansión do islam continúa. A guerra santa contra os infieis permitiu a rápida continúa. A guerra santa contra os infieis permitiu a rápida expansión do islam: Mahoma prometera o paraíso a aqueles expansión do islam: Mahoma prometera o paraíso a aqueles que morresen na batalla.que morresen na batalla.

Primeiro extendéronse por toda Arabia, logo por Palestina, Primeiro extendéronse por toda Arabia, logo por Palestina, Siria e Exipto.Despois avanzaron cara a Persia e a India, e a Siria e Exipto.Despois avanzaron cara a Persia e a India, e a través do Norte de África chegaron á Península Ibérica.través do Norte de África chegaron á Península Ibérica.

O Imperio Árabe , o califato era gobernado polo califa, xefe O Imperio Árabe , o califato era gobernado polo califa, xefe político e relixioso de todos os muslmáns, e sucesor de político e relixioso de todos os muslmáns, e sucesor de Mahoma.Mahoma.

No ano 661 d. C. , a capital do califato estableceuse en No ano 661 d. C. , a capital do califato estableceuse en Damasco (Siria), baixoa dinastía dos Omeias.Damasco (Siria), baixoa dinastía dos Omeias.

O califato, un grande O califato, un grande imperio islámicoimperio islámico

O califato foi O califato foi dividido en dividido en provincias ou provincias ou Emiratos, Emiratos, gobernadas por gobernadas por Emires. Os Emires. Os habitantes das habitantes das terras conquistadas terras conquistadas convertíanseó Islam. convertíanseó Islam. E podían participar E podían participar no exército ou na no exército ou na administración. administración. Aínda que os altos Aínda que os altos funcionarios eran funcionarios eran sempre árabessempre árabes..

O califa Emire

s

Altos funcionarios

Administración e exército

Monedas califais, a maesquita de Córdoba e a Kaaba

A mesquita de Córdoba comezouse a construir cara o 780, cando esta cidade era a capital do reino Omeia na Península Ibérica. A Kaaba, santuario preincipal, situada na Meca, consistente dunha estrcututa de pedra, en forma de cubo, dunha soa estancia.

A crise do califato• A partir do ano 750 a familia Abasís, de orixe

persa, fíxose co califato.

• Exterminou a case tódolos membros da dinastía Omeia, agás Abderramán, que fuixiu a Al-ándalus.

• Os Abasís, trasladaron a capital a Bagdag (Irak). Nesta época, a expansión do Islam detívose e moitos emiratos independizáronse (Al-Ándalus, Exipto, Túnez).

• A pesar destas divisións mantivéronse vínculos entre eles, pola relixión e o idioma árabe.

• No ano 1055 os turcos apoderáronse de Bagdad e o califato desapareceu.Sen embargo, so turcos convertíronse ó Islam, e continuaron a política de conquista.

Unha civilización urbana e Unha civilización urbana e mercantilmercantil Os elementos básicos da economía da mundo islámico Os elementos básicos da economía da mundo islámico

foron tres: a agricultura, a artesanía e o comercioforon tres: a agricultura, a artesanía e o comercio..

Na Na agricluturaagriclutura: introducen novos sistemas de regadío como : introducen novos sistemas de regadío como a nora e as acequias de moer a fariña, como o muíño de a nora e as acequias de moer a fariña, como o muíño de vento e novos cultivos como o algodón, a cana de zucre, vento e novos cultivos como o algodón, a cana de zucre, limoeiro e dátiles.limoeiro e dátiles.

Na Na artesaníaartesanía: salientar as manofacturas textiles, derivadas : salientar as manofacturas textiles, derivadas do algodón, o emprego do papel (invento chinés), o vidro, o do algodón, o emprego do papel (invento chinés), o vidro, o coiro e o refinado de azucre.coiro e o refinado de azucre.

No comercioNo comercio: as rutas comerciais unían lugares moi : as rutas comerciais unían lugares moi distantes, transportando toda clase de productos, dunhas distantes, transportando toda clase de productos, dunhas rexións a outras. De Asia traían seda, algodón ou especias; rexións a outras. De Asia traían seda, algodón ou especias; de África ouro, marfil e escravos; de Europa, metais e de África ouro, marfil e escravos; de Europa, metais e armas.armas.

Utilizaban o dinar como moeda única. As cidadades como Utilizaban o dinar como moeda única. As cidadades como Córdoba, Bagdad, Damasco e O Cairo prosperaron moito. O Córdoba, Bagdad, Damasco e O Cairo prosperaron moito. O zocoou mercado era a zona máis activa do comercio.Os zocoou mercado era a zona máis activa do comercio.Os distintos oficios organizábanse por barrios.distintos oficios organizábanse por barrios.

O Imperio CarolinxioO Imperio Carolinxio Os xermanos que se instalaron na provincia Os xermanos que se instalaron na provincia

romana de Galia eran os francos. Crearon un reino romana de Galia eran os francos. Crearon un reino extenso que ocupaba as actuais Francia, parte de extenso que ocupaba as actuais Francia, parte de Italia, Suíza, Alemaña, Béxica e Holanda.Italia, Suíza, Alemaña, Béxica e Holanda.

A principios do século VIII Carlos Martel, nobre A principios do século VIII Carlos Martel, nobre franco, consegue deter o avance dos musulmáns franco, consegue deter o avance dos musulmáns na batalla de Poitiers (732). O seu fillo Pipino O na batalla de Poitiers (732). O seu fillo Pipino O Breve, converteuse en rei dos francos, fundandoa Breve, converteuse en rei dos francos, fundandoa dinastía Carolinxia. O sucesor de Pipino O Breve, dinastía Carolinxia. O sucesor de Pipino O Breve, converteuse en rei dos francos, fudando a Dinastía converteuse en rei dos francos, fudando a Dinastía Carloinxia. O sucesor de Pipino O Breve foi o seu Carloinxia. O sucesor de Pipino O Breve foi o seu fillo Carlomagno.fillo Carlomagno.

Igrexa típica da arquitectura medieval europea (Aquisgrán) Capela Palatina e coroación de Carlomagno (fotos)Igrexa típica da arquitectura medieval europea (Aquisgrán) Capela Palatina e coroación de Carlomagno (fotos)

Carlomagno conquistou moitas terras de Europa Occidental e dou freado o avance do Islam, ademáis de establecer fronteiras seguras en todo o seu territorio.

Ó levarse ben co Papado Carlos o Grande decidiu converterse en emperador da cristiandade. O papa León III coroouno no ano 800 e toda europa aceptouno, ata o emperador de Bizancio..

(Continuación)(Continuación) O Imperio de Carlos o Magno chegaba ata o río Elba polo O Imperio de Carlos o Magno chegaba ata o río Elba polo

leste e ata o río Danubio polo Sur e abranguía territorios leste e ata o río Danubio polo Sur e abranguía territorios do Norte de África e da Península Ibérica. O emperador do Norte de África e da Península Ibérica. O emperador viaxaba constantemente, pero a capital era Aquisgrán, viaxaba constantemente, pero a capital era Aquisgrán, onde Carlomagno mandou construir o seu palacio.onde Carlomagno mandou construir o seu palacio.

Carlomagno creou as marcas: un territorio fronteirizo con moitas tropas e dirixido polo marqués (xefe militar).Cos territorios pireinaicos da Península Ibérica (Navarra, Aragón e Cataluña) Carlomagno creo a Marca Hispánica.

Para gobernar mellor o Imperio, Carlomagno dividiuno nunha especie de provincias, chamadas condados, que eran gobernados por condes. Tamén creou uns inspectores chamados missi dominici que vixiaban ós condes, marqueses e demáis funcionarios.

A fin do Imperio CarolinxioA fin do Imperio Carolinxio Á morte de Carlomagno o seu Á morte de Carlomagno o seu

fillo Ludovico Pío (Luís o Piadoso) fillo Ludovico Pío (Luís o Piadoso) herdou o Imperio e ó morrer herdou o Imperio e ó morrer repartiu os territorios entre os repartiu os territorios entre os seus fillos: Lotario, Luís e Carlos.seus fillos: Lotario, Luís e Carlos.

Lotario recibiu tamén o título de emperador. Lotario quixo impoñer a súa autoridade, pero os seus irmáns uníronse contra el e vencérono, obrigándoo así a asinar o Tratado de Verdún(843), que significou a ruptura definitiva da idea imperial de Carlomagno.

Este tratado fixo xurdir tres estados: Alemaña (Luís), Francia (Carlos) e Italia (Lotario).Estes tres irmáns morreron sen descendencia e as súas terras repartíronse entre Francia e Alemaña.

As novas invasiónsAs novas invasións Cando parecía estar Europa estabilizada, no século IX iniciáronse Cando parecía estar Europa estabilizada, no século IX iniciáronse

as invasións de pobos bárbaros moi difíciles de conter porque ó as invasións de pobos bárbaros moi difíciles de conter porque ó fraccionarse o Imperio Carolinxio, non había nada para facerlles fraccionarse o Imperio Carolinxio, non había nada para facerlles fronte.fronte.

A invasión máis importante foi a dos normandos (homes do Norte). Os normandos eran A invasión máis importante foi a dos normandos (homes do Norte). Os normandos eran xermanos que procedían da europa escandinava. Os normandos eran bos mariñeiros, xermanos que procedían da europa escandinava. Os normandos eran bos mariñeiros, atacaron e saquearon con frecuencia as costas atlánticas e o mar mediterráneo, onde atacaron e saquearon con frecuencia as costas atlánticas e o mar mediterráneo, onde conquistaron Sicilia.conquistaron Sicilia.

No século X os búlgaros e os húngaros foron os máis perigosos e o No século X os búlgaros e os húngaros foron os máis perigosos e o seu avance foi detido polos bizantinos e alemáns, quedando seu avance foi detido polos bizantinos e alemáns, quedando reducidos ás rexións que foron a orixe das actuais Bulgaria e reducidos ás rexións que foron a orixe das actuais Bulgaria e Hungría.Hungría.

Despois de tantos perigos o sistema creado por Carlomagno Despois de tantos perigos o sistema creado por Carlomagno desfíxose; os condes convertéronse en señores case desfíxose; os condes convertéronse en señores case independientes de Francia, Italia e Alemaña dividíndose en independientes de Francia, Italia e Alemaña dividíndose en numerosos principados. En Europa nace o feudalismo.numerosos principados. En Europa nace o feudalismo.

Fin da presentación

Lara Lagoa Patiño 2º ESO BLara Lagoa Patiño 2º ESO B